Verslag bijeenkmst Tekmst beschermd wnen en pvang in de regi Zeeland dd. 8 maart 2016 Eind nvember 2015 presenteerde de Cmmissie Dannenberg in pdracht van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten het rapprt Van beschermd wnen naar beschermd thuis, ver de tekmst van het beschermd wnen. De kernvraag van dit rapprt is: He creëren we een plek vr mensen met ernstige psychische aandeningen in de samenleving?. Vrijwel alle centrumgemeenten maken nu plannen ver de tekmst van het beschermd wnen en maatschappelijke pvang. Om te zrgen dat de reginale cliënten- en familierganisaties samen met de Wm-raden een actieve rl in deze discussie kunnen innemen rganiseerde het LPGGz vanuit het prgramma Regie in de regi samen met Erik Dannenberg, Gert de Haan (beide uit de cmmissie Dannenberg), Per Sald en Aandacht vr Iedereen een tur dr Nederland. De bijeenkmsten waren expliciet bedeld vr cliënten- en familieraden uit de ggz en maatschappelijke pvang, Wm-raden en cliënten- en familierganisaties uit de verschillende (centrum) gemeenten. Daarnaast ndigden we betrkken ambtenaren en plitici als tehrder uit. In dit dcument den we krt verslag van de belangrijkste uitkmsten van de bijeenkmst in Middelburg vr de regi Zeeland. Er waren 53 deelnemers, waarvan ruim 70% afkmstig uit een cliëntenraad, familieraad- f vertegenwrdiging, Wm-raad en reginale cliëntenrganisatie. De bijeenkmst De bijeenkmst werd geleid dr Petra van Buren, lid Taskfrce GGz, van zrg naar zelfregie, en startte met een inleiding van Erik Dannenberg ver de transfrmatie in de zrg. Hij zette uiteen waarm het veranderingsprces in de zrg ndzakelijk is, naar welk perspectief tegewerkt wrdt en wat de kansen en mgelijkheden hiervr zijn. Vervlgens verzrgde Gert de Haan (lid van de cmmissie Dannenberg, tevens werkzaam bij de Cöperatieve Herstelgrep Nederland) een inleiding vanuit cliëntenperspectief, waarin hij deelnemers meenam in het veranderingsperspectief en hen actief uitndigde hierin een eigen actieve rl in te nemen. Bijvrbeeld dr kansen te benutten m zelf invulling te geven aan het veranderingsprces. Daarna spraken Irene van de Giessen en André Hek (ervaringsdeskundigen HerstelTalent) ver de kansen en zrgen die zij vanuit cliëntenperspectief vr de tekmst van het beschermd wnen en pvang zien en waar wat hen betreft de pririteit met liggen. Hun hfdbdschap was: het advies van de cmmissie Dannenberg is een kans m uitsluiting tegen te gaan. Maar het vraagt wel wat. Het begint met luisteren naar wat mensen met psychische kwetsbaarheid zelf willen en ervaren, en met hen samen te werken aan hun wens/behefte/vraag m mens te mgen zijn en daadwerkelijk deel te nemen aan de samenleving. Het vraagt k m vldende beschikbare betaalbare wningen. En m zrg en ndersteuning die zich aanpast aan de fasen waarin de hulpgebruiker zich bevindt. 1
De presentaties van de sprekers kunt u vinden via bijgevegde link: http://www.platfrmggz.nl/lpggz/regie_in_de_regi/tekmst_beschermd_wnen. In het tweede deel van de bijeenkmst gingen de deelnemers uiteen in wrkshps van maximaal 12 persnen. In deze wrkshps werkte men vanuit de klaag- en jubelmuur uit wat de belangrijkste kansen en zrgen zijn bij de tekmst van beschermd wnen en maatschappelijke pvang. Op gebied van wnen; begeleiding; herstel, participatie en zingeving; PGB; stigma, meeden en eenzaamheid; dagbesteding en werk; en financiën. Elk thema eindigde met een aantal speerpunten vr de reginale agenda vr de kmende drie jaar. Deze staan hiernder per thema weergegeven: Innvatie in Wnen Zrg dat gede, betaalbare wningen beschikbaar zijn. Let daarbij p diversiteit in huisvestingsmgelijkheden. Er zijn meer individuele wningen en appartementen ndig in Zeeland vr mensen met een psychische kwetsbaarheid. In Zeeland zijn er gaten in het zrgaanbd, bijvrbeeld na een pname is er geen ged aanbd. Daardr dreigt terugval. Dit kmt k dr naast elkaar werkende instanties. Cliëntenrganisaties kunnen aandringen p betere samenwerking. Flexibiliteit in begeleiding In Zeeland zijn er gaten in het zrgaanbd, bijvrbeeld na een pname is er geen ged aanbd. Daardr dreigt terugval. Dit kmt k dr naast elkaar werkende instanties. Cliëntenrganisaties kunnen aandringen p betere samenwerking. Er is te weinig GGz begeleiding. Mensen dreigen tussen wal en schip in te vallen. Bij de welzijnsrganisatie is te weinig kennis ver de GGz en veel bureaucratie. Dat met veranderen vrdat mensen met psychische kwetsbaarheid kunnen gaan wnen in de wijk. Herstel, participatie en zingeving Een betere verbinding tussen de leefwereld en de systeemwereld is dringend gewenst. Hierbij is het van belang m mensen met een psychische kwetsbaarheid een rl te geven. Praat met elkaar, verleg en leer elkaar kennen. Eén gemeente Zeeland. Nu zijn er 13 verschillende gemeentes, wat zrgt vr veel versnippering. Er zijn verschillen tussen de bestaande gemeentes. Verschillen p het niveau van uitvering en interpretatie van regels met betrekking tt bijvrbeeld de WMO. Hierbij werd dr een meneer van het Cllege vr Zrg en Welzijn wel aangeven dat er al met de verschillende gemeentes wrdt gepraat bijvrbeeld ver een gezamenlijk standpunt m.b.t. de WMO en PGB. Een ander punt wat dit nderwerp betreft is dat er aan de achterkant van de lkale tegang tt zrg (bv. Prths) al wel verlegd wrdt. 2
Zet bejegening in de zrg de kmende jaren structureel p de agenda en durf elkaar aan te spreken. Laat mensen meedenken en meepraten ver bejegening en de uitvering van het beleid. Zrg dat mensen met een psychische kwetsbaarheid en hun familie p de hgte zijn van het alternatieve aanbd en innvaties in zrg die er in Zeeland zijn. Op die manier wrdt de kans grter dat mensen ptimaal van het zrgaanbd gebruik kunnen maken. Faciliteer de mgelijkheid tt ntmeting tussen mensen mét en znder psychische f lichamelijke kwetsbaarheid. Dit m stigma te vrkmen en te verminderen en p den duur te laten verdwijnen. Dat heeft als psitief gevlg dat mensen met een kwetsbaarheid beter kunnen participeren in de maatschappij en bijvrbeeld bestaande verenigingen. De grens tussen de frmele en infrmele zrg met duidelijker. Nu krijgen vrijwilligers sms taken waarbij eigenlijk expertise ndig is van een prfessinal. Dit kan tt nverantwrde situaties leiden. Daarm is het gewenst dat er meer duidelijk wrdt ver taken vr bijvrbeeld een vrijwilliger. Persns Gebnden Budget Mensen weten de weg naar het PGB slecht te vinden. Gemeenten zijn niet ged bekend met het PGB. Dat betekent k dat ze beter geïnfrmeerd meten wrden ver de vrdelen van het PBG. Bijvrbeeld dat het gedkp is, dat er zrgndersteuners zijn die het vertruwen van mensen hebben (dus minder prblemen) en dat het uitgaat van de eigen regie. De regelingen vr PGB zijn te ingewikkeld en de rmpslmp rnd PGB is grt. De pdracht aan de gemeente is de PGB regeling te vereenvudigen, verantwrding te vergemakkelijken en de bureaucratie te verminderen. Met PGB kunnen mensen heel ged zrg p maat regelen, gericht p de eigen kwetsbaarheid. Dr gemeentelijke beleidsvrijheid is het PGB niet in alle gemeenten mgelijk. Dit geeft nduidelijkheid vr gebruikers en maakt dat zij afhankelijk zijn van waar ze wnen f zij kunnen kiezen vr het PGB. Stigma, dagbesteding en werk Er is weinig tt geen samenwerking tussen de verschillende partijen waar cliënten mee te maken hebben. Organiseer een gezamenlijk verleg tussen mensen met een psychische kwetsbaarheid, gemeenten, zrgaanbieders en mgelijke andere belanghebbenden. Del van het verleg is het verbeteren van het aanbd. Ng steeds is er een grt stigma p psychische kwetsbaarheid. Er met meer ingezet wrden p anti stigma prjecten. Een aantal instellingen hebben als basisprincipe een hlistisch mensbeeld. Zij werken vral vanuit de talenten van mensen en niet vanuit de ziekte. Dit is hpgevend en kan als ged vrbeeld vr andere instellingen en aanbieders dienen. 3
Financiën Systeem van eigen bijdragen is nduidelijk en vr veel mensen niet te begrijpen. Pleit als cliëntenrganisaties vr meer unifrmiteit in de eigen bijdragen en begrijpelijke infrmatie hierver. Vr bewindvering is een hge eigen bijdrage. De begeleiding bij bewindvering is daarentegen juist minimaal en dit hudt mensen afhankelijk. Rust is in de financiën van mensen met een psychische kwetsbaarheid een belangrijke vrwaarde vr het ged kunnen functineren. Als financiën niet p rde zijn, nemen stress en zrgen te en verminderen de mgelijkheden vr zelfregie. Zrg vr financiële ndersteuning indien dat ndig is. Aanzet tt vervlg De actie- en aandachtspunten vragen m een cncrete invulling in de beleid- en actieprgramma s in de verschillende centrumgemeenten. Het is belangrijk dat cliënten- en familie-rganisaties hier samen met Wm-raden (f adviesraden Sciaal Dmein), gemeenten, zrginstellingen, verzekeraar en wningcrpratie invulling aangeven. Vanuit Regie in de regi kunnen we hiervr de vlgende ndersteuningstrajecten uitzetten: 1 Ondersteuning lkale/reginale initiatieven in samenwerking met Aandacht vr Iedereen en Taskfrce-leden dr mensen bij elkaar te brengen die zich hiervr hebben pgegeven bij de Dannenberg bijeenkmsten, en hen middels meedenken en prducten te ndersteunen. 2 Ondersteuning lkale/reginale cliënten- en familierganisaties bij het vervullen van een innvatieve rl in de veranderingsprcessen in de regi. Bijvrbeeld dr: ndersteuning bieden bij gebruik maken van right t challenge (invulling geven aan je eigen rl p diverse niveau s als uitverder /alternatieve aanbieder / rl in sciale dmein en ggz-dmein p gebied van empwerment). reginale zaken den cnferenties rganiseren in het najaar. Cnferenties waar cliënten- en familievertegenwrdigers nderling en met gemeenten, wningcrpraties, welzijnsrganisaties, zrginstellingen en anderen afspraken maken. ntwikkelbijeenkmsten: wat kun je van elkaar leren (in de belangenbehartiging, in agenda-zettend zijn en in de peratinele fase) 3 Zrgen dat in pleidings-/schlingsbeleid richting sciaal dmein / gemeenten vldende ervaringskennis zit, bijvrbeeld via pleidings- en schlingsaanbd VNG. 4 Nadenken ver wat ndig is p gebied van: Wnen Pgb Beeldvrming (in samenwerking met Samen Sterk Znder Stigma) Dagbesteding en werk Zekerheden vr cliënten mtrent wnen en begeleiding (en de verbinding tussen zrg en wnen, de tegang en de verhuding tussen wijkteam/factteam/huisarts) 4
Ondersteuning van infrmele zrg /mantelzrg. Dat kan dan individueel zijn, maar k cllectief: zals ntmetingen rganiseren, herstelgrepen, enz. Mcht u als cliënten-, familierganisatie f Wm-raad vragen hebben dan zijn wij graag bereid m ndersteuning p maat te bieden, bij vrkeur samen met de andere in de regi actieve rganisaties. Mcht u als gemeente niet weten welke vertegenwrdigers actief zijn in uw regi, wij helpen u graag m u in cntact te brengen met de reginale sleutelpersnen. Vr meer infrmatie en vragen, neem cntact p met Marry Ms, via: m.ms@platfrmggz.nl 5