Vaststelling en screening van examens
|
|
- Leen van den Berg
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Vaststelling en screening van examens Bijlage bij de presentatie vr het Servicepunt examinering mb, 21 maart 2014 Jan Adema, tetsdeskundig adviseur RCEC/ Cit 1
2 Inhud Vaststelling in perspectief... 3 Wat is de functie van de vaststelling in de examenrganisatie?... 3 Is vaststelling van examens vr afname verplicht?... 4 Screenen van examens... 4 Risicgericht vaststellen en screenen... 5 Brgen van kwaliteit van examinering Een examencmmissie vraagt zich af:... 5 Risicgericht vaststellen... 6 Risicgericht screenen... 7 Prfiel vaststeller /screener... 7 Wie zijn de vaststellers/screeners?... 7 Welke kennis heeft de vaststeller f screener ndig?... 8 Welke vaardigheden heeft de vaststeller ndig?... 8 Kaders vr vaststellen en/f screenen... 9 Het examenplan als uitgangspunt vr vaststelling/screening... 9 De checklist f vaststellingslijst Rapprteren en adviseren Rapprteren aan de pdrachtgever Cmmuniceren met de cnstructeurs Jaarverslag Antwrden bij dilemma s en vragen uit de praktijk Brnnen: Deze hand-ut is een uitgebreide versie van de presentatie die Jan Adema, tetsdeskundig adviseur RCEC/ Cit, tijdens de cnferentie Cnstrueren en vaststellen: een vak apart p 21 maart 2014 heeft gegeven. 2
3 Vaststelling in perspectief Wat is de functie van de vaststelling in de examenrganisatie? De rl van de examencmmissie bij de brging van de kwaliteit is in de peride van 2004 tt heden geëvlueerd. De beslissing ver diplmering en brging van de kwaliteit ligt nu nadrukkelijk bij de examencmmissie. Deze ntwikkeling zien we zwel in het hger nderwijs als in het mb. In het hger nderwijs is zwel de verantwrdelijkheid van de examencmmissie als de nafhankelijke rl ten pzichte van het management vastgelegd in regelgeving. Dit laatste aspect is in het mb niet het geval. Een krte terugblik in de verschillende edities van de standaarden illustreert de ntwikkeling in het mb. In de KCE-standaarden van 2004 zien we ng dat de tetstechnische kwaliteit dr f namens het bevegd gezag wrdt geëvalueerd. In de Regeling standaarden examenkwaliteit mb van 2010 is de examencmmissie verantwrdelijk, maar deze verantwrdelijkheid is alleen in algemene zin mschreven: De examencmmissie vergewist zich met een gepaste frequentie en grndigheid van de integrale kwaliteit van de examinering. In de Regeling standaarden examenkwaliteit mb van 2012 staat een meer uitgebreide beschrijving van de rl van de examencmmissie. Hierin staat.a.: Standaard 2.3.2: De examencmmissie vergewist zich met gepaste grndigheid en frequentie van de kwaliteit van het exameninstrumentarium, de afname, de berdeling, de besluitvrming betreffende de diplmering en van de deskundigheid van bij de examinering betrkken persnen. In de NVE-prfielen van 2013 vinden we de nafhankelijke psitie van de examencmmissie terug in een rgangram van de examenrganisatie (zie afbeelding). Hewel er k andere rganisatiemdellen mgelijk zijn, laat dit mdel zien dat het lid van de tets-/vaststellingscmmissie zijn werkzaamheden uitvert in pdracht van de examencmmissie. Het del van de functie is als vlgt mschreven: De tets-/ vaststellingscmmissie cntrleert vr en/f na afname van de examens de kwaliteit van de examens pdat de examencmmissie de resultaten van bedelde examens kan gebruiken bij de beslissing ver diplmering. Examenrganisatie (brn NVE 2013) 3
4 Is vaststelling van examens vr afname verplicht? In de KCE-standaarden van 2004 staat vaststelling vr afname van examens in het examenprces vlwaardig tussen cnstructie en afname (standaard 3.2). Vaststellen werd daarmee een verplichte stap vr het mb en de schlen mesten een flinke inspanning leveren m deze nieuwe, verplichte stap in het examenprces in te veren. De schlen installeerden vaststellingscmmissies en gingen cncreet met de vaststelling van examens aan de slag. In 2006 verdween de vaststelling echter alweer uit de standaarden. In dat jaar kmt de meer algemene term brging in de standaarden vr. Ok in de latere versies van de standaarden van de Inspectie van het Onderwijs is de vaststelling niet als verplichte stap pgenmen. In de prcesarchitectuur examinering is vaststelling wel pgenmen in het prces van examinering. Als we naar andere nderwijssectren kijken, zien we dat vaststelling van examens in het hger nderwijs vrijwel nbekend is. Vaak benemen schlen wel een tetscmmissie met een srtgelijke rl: het waken ver de kwaliteit. Schlen veren niet structureel vóór de afname een cntrle van de kwaliteit uit. De stap vaststelling ntbreekt en de rl van vaststeller is niet in regelgeving pgenmen. Vr afname wrdt een cllegiale screening dr een vakcllega wel gestimuleerd. Op schlen in het vrtgezet nderwijs is vr de schlexamens de term vaststelling niet in gebruik en deze stap is niet vastgelegd in regelgeving. Bij Cit is de vaststelling wel als vast nderdeel pgenmen in de prcedures, nder andere vr de centrale examens in het vrtgezet nderwijs en de centraal ntwikkelde examens in het mb. Vaststelling vindt dan plaats in twee stappen, waarbij eerst de pgaven wrden vastgesteld en vervlgens de examenversie die uit de vastgestelde pgaven is samengesteld. Krtm, vaststelling vr afname van het examen is in het mb geen verplichting, maar wel een stap is die erkend is als middel vr kwaliteitsbrging. Het is pvallend dat in het VO en HO deze stap vrijwel nbekend is. Ok kunnen we cncluderen dat brging van de kwaliteit van de examens een verantwrdelijkheid is van de examencmmissie. Deze brging betreft het gehele prces van examinering en heeft als del de beslissing tt diplmeren te kunnen verantwrden. Vaststelling van de kwaliteit vr afname van de examens is één van de middelen die schlen kunnen inzetten m de kwaliteit van examens te brgen. Een vaststellingscmmissie kan dan in pdracht van de examencmmissie de vaststelling van examens uitveren. Screenen van examens Naast de vaststelling vóór afname is het screenen van een examen ná afname een manier m de kwaliteit van het examen te berdelen. Een screening na afname van het examen richt zich p alle stappen van de examencyclus en de bijbehrende dcumenten en prducten, zals: de tetsmatrijs het examen (de vragen/pdrachten/ antwrden/criteria, cesuur, berdelaarsinstructie) het ingevulde prces-verbaal berdeelde werk/berdelingsfrmulieren afnamegegevens/verzicht van de resultaten deelnemersevaluatie 4
5 assessrenevaluatie tets- en itemanalyse Op deze manier krijgt de examencmmissie inzicht in de algehele kwaliteit van de examens. Een aselecte steekpref bepaalt welke examens in aanmerking kmen vr de screening. De resultaten van de screening zijn bij een gede steekpref representatief vr álle examens. De resultaten van de screening geven een beeld van de risic s van een categrie examens. Dit kan leiden tt een verbeterplan. Risicgericht vaststellen en screenen Brgen van kwaliteit van examinering Een examencmmissie vraagt zich af: We hebben een vaststellingscmmissie die alle examens vaststelt. Is nu de kwaliteit gebrgd? Lukt het m elk examen helemaal ged na te kijken bij elke vaststelling? Weten we nu zeker dat de afname en de berdeling ged verlpt? Weten we nu f de betruwbaarheid van de tets vldende is? He wrden verbeterpunten vastgelegd en verwerkt in het prces? Vaststellen van examens is een gede stap. Maar er zijn meerdere methden m de kwaliteit te verhgen/brgen van prducten f prcessen. Denk bijvrbeeld aan: 1. heldere prduct-/prcesbeschrijving; 2. schling van de persnen die de taak uitveren; 3. efenen van de gewenste vaardigheden; 4. standaardisering van het prduct; 5. het testen/cntrleren/reviewen van het prduct; 6. een pilt uitveren van prduct en prces; 7. steekprefsgewijze cntrles p verschillende mmenten; 8. audit uitveren; 9. werken in pdca-cyclus. Het pstellen van de vaststellingslijst valt nder nummer 1 en het vaststellen van een examen nder nummer 5. Het is een cntrle van het prduct, vrdat de schl het examen gaat gebruiken. Vaststelling, als nderzek naar de kwaliteit van het exameninstrumentarium, is daarmee één van de checks p een nderdeel van het prces, namelijk de cnstructie van examens. Daarnaast zijn er uiteraard andere checks en maatregelen m de kwaliteit te brgen. Znder p alle tepassingen van bvenstaande methden in te gaan, lijkt de psmming zelf al antwrd te geven p de vraag f we kunnen vlstaan met vaststelling vrafgaand aan de afname van examens. Dr vaststelling vraf krijgt de examencmmissie inzicht in de vraag f de uitslag later bruikbaar is vr diplmeren. Bij klachten f prblemen bij f na de afname is het ingevulde vaststellingsfrmulier een waardevlle infrmatiebrn. In de Regeling standaarden examenkwaliteit van 2012 staat: De examencmmissie vergewist zich met gepaste grndigheid en frequentie van de kwaliteit van het exameninstrumentarium, de afname, 5
6 de berdeling, de besluitvrming betreffende de diplmering en van de deskundigheid van bij de examinering betrkken persnen. Het is belangrijk dat vaststelling van examens gepaste aandacht krijgt in het geheel aan maatregelen en nderzek naar de kwaliteit van examinering en dat vaststelling risicgericht en kstenbewust plaatsvindt. Om keuzes te maken bij het inzetten van maatregelen m de kwaliteit te verbeteren f brgen, is een risicanalyse een geschikt vertrekpunt. He hger het risic dat examens na cnstructie niet vlden aan de eisen, he meer tijd je besteedt aan vaststelling. De vaststelling is dan, naast andere checks, een middel m de kwaliteit van examinering te brgen. De wijze waarp de verantwrdelijkheden binnen de examinering zijn geregeld, bepalen he de prcedure van vaststelling verlpt. Gezien de verantwrdelijkheid van de examencmmissie vr het nderzek naar het exameninstrumentarium en de gepaste frequentie en grndigheid daarvan zal de examencmmissie betrkken zijn bij het pstellen van de prcedure. Risicgericht vaststellen Een risicanalyse kan p verschillende manieren plaatsvinden. Hiernder vlgt een vrbeeld vr een prcedure per risiccategrie en een indeling van examens in risiccategrieën. Elke examencmmissie kan natuurlijk zelf andere afwegingen maken in de risic-inschatting. Vaststellen kan p verschillende mmenten plaatsvinden, namelijk bij het ntwikkelen van een nieuw examen en bij herziening van een bestaand examen, bijvrbeeld na een screening. Prcedure: 1. Laag risic: Check p juiste gegevens (vrblad) en vlledigheid: tetsmatrijs/verantwrding van dekkingsgraad pdracht/vragen antwrdmdel/berdelingslijst instructie vr berdelaars instructie vr student cesuur/weging bijlagen et cetera (zie checklist Cit en Prcesarchitectuur Examinering) 2. Risic p nderdelen; Check p zwakke/verbeterpunten van vrige versie 3. Hg risic: Vlledige check: in lijn met examenplan, eenduidige vragen en pdrachten, crrect antwrdmdel/eenduidige berdelingscriteria, de berdelaarsinstructie geeft aanwijzingen vr bjectieve crrectie (zie checklist met uitgebreide criteria vr berdeling kwaliteit), et cetera. Vrbeeld van een risic-inschatting van examens: laag risic (1), risic p nderdelen (2), verhgd risic (3): Ng niet eerder afgenmen, zelf gecnstrueerde examens (3) Dr de inspectie afgekeurde examens (3) Klachten van deelnemers na afname (3) Sterk afwijkende waarden na analyse van afnameresultaten (3) Examens waarbij inspectienderzek gedkeuring met verbeterpunten heeft aangegeven (2) Evaluatie van assessren die zwakke punten beschrijft (2) Analyse afnameresultaten die zwakke punten beschrijft (2) Verbeterpunten van vaststellingprcedure van een vrige versie (2) 6
7 Nieuwe ingekchte examens (1) Eerder afgenmen en vastgestelde examens (1) Vr de uiteindelijke vaststelling van examens in risiccategrie (1) en (2) kan afgesprken wrden dat één vaststeller dit det. Een administratieve kracht kan vrbereidend werk den. Vr risiccategrie (3) kan een andere keuze wrden gemaakt, bijvrbeeld twee persnen de cntrle laten uitveren. Risicgericht screenen De meest risicvlle punten vr een valide en betruwbare beslissing bij een examen verschillen per type examen. De checklist van de screening kan daar extra nadruk p leggen. Z is bij een examen dat plaatsvindt in de berepspraktijkvrming, een bjectieve berdeling een bekend knelpunt. Brkhart en Nitk (2008) geven een lijst van aandachtpunten vr een betruwbare en valide tetsing. Vrij vertaald naar de mb-cntext ziet de lijst met aandachtspunten, gecategriseerd in vier hfdvrmen, er als vlgt uit: Geslten vragen znder vragenbank: tetsmatrijs, kwaliteit van de vragen, aantal vragen in de tets en itemanalyse. Open vragen: duidelijke vragen/pdrachten, antwrdmdel en instructie/afstemming van crrectren. Praktische tetsen: gelijke afnamecndities, berdelingscriteria, vier-genprincipe, nafhankelijkheid en deskundigheid van assessren. Prtfli, prjectverslag: instructie vr de kandidaat m berdeelbaar werk te leveren, check p zelfstandigheid bij uitveren/samenstellen/schrijven, fraudecheck, berdelingscriteria en nafhankelijkheid assessr. Wat de zwakste schakels in de keten zijn, kan per pleiding/examen verschillen. De examencmmissie kan, samen met de vaststellers/screeners, een plan van aanpak pstellen. Prfiel vaststeller /screener Wie zijn de vaststellers/screeners? Het instellen van een vaststellingscmmissie is gebruikelijk, maar niet ndzakelijk. In een kleine rganisatie is het vaak de examencmmissie zelf die de vaststelling verzrgt. Dit is prima, mdat de examencmmissie tensltte verantwrdelijk is vr het evalueren van het exameninstrumentarium. De regel dat de cnstructeur niet zelf zijn tetsen vaststelt, is in elk examenreglement in het mb te vinden. Deze regel is afkmstig uit de KCE-standaarden 2004 (Standaard 3.2: In het prces van tetsvaststelling bestaat een duidelijke scheiding in persn tussen tetscnstructie en tetsvaststelling). Deze nafhankelijkheid van de cnstructie geeft een extra garantie vr een nafhankelijke blik. Bij invering van de standaarden werd, naast de vaststelling, k betrkkenheid van het bedrijfsleven bij de examinering als eis pgenmen. Een cmbinatie van betrkkenen uit het bedrijfsleven en de pleiding/schl lijkt vr de hand te liggen. Vertegenwrdigers uit het bedrijfsleven nemen sms k plaats in vaststellingscmmissies. In de praktijk blijkt het vereiste tetstechnische kennisniveau te hg m te verwachten dat mensen uit de berepspraktijk de vlledige verantwrdelijkheid vr 7
8 vaststelling kunnen dragen. Bvendien is de schl uiteindelijk verantwrdelijk vr de kwaliteit van examinering. In het prfiel van de NVE en in de Beschrijvingen van Examentaken zien we de vaststeller/screener vral als een specialist p het gebied van tetstechnische kennis en regelgeving. De inhudelijke verantwrdelijkheid vr het examen ligt primair bij de cnstructeurs. Een cllegiale screening van de tets vóór hij aan de vaststeller wrdt aangeleverd, lijkt inmiddels een algemeen aanvaarde stap. De vaststeller cntrleert tetstechnische aspecten, zals de verantwrding van de inhud in relatie tt het examenplan. De rl van vaststeller vereist schling, ervaring met de tetspraktijk en efening dr veel examens vast te stellen. Het is dan k aan te raden iemand vr enkele jaren in deze rl te benemen. Welke kennis heeft de vaststeller f screener ndig? In de NVE-prfielen staat de kennis vermeld die een lid van de vaststellingscmmissie ndig heeft. Geplaatst in de mb-cntext betekent dit dat een vaststeller/screener met beschikken ver kennis van: de relevante artikelen van de WEB; de regelgeving rnd de centrale examens taal en rekenen; het curriculum van de pleiding; het kwalificatiedssier van de betreffende creb-nummers de standaarden van de Inspectie van het Onderwijs; de nderwijs- en examenregeling en het handbek examinering van de mb-schl (f van de instelling); begrippen validiteit, betruwbaarheid et cetera (literatuur hierver is bijvrbeeld te vinden p Tetsen p schl); kennis van de tepassingsmgelijkheden en specifieke aandachtspunten bij tetsvrmen, zals preve van bekwaamheid, prtfli, criteriumgericht interview (cgi) maar k taaltetsen en kennistetsen; indien van tepassing: gebruik en beheer van itembanken. Welke vaardigheden heeft de vaststeller ndig? In de Beschrijvingen van Examentaken (BET s) vinden we de taken die de vaststeller uitvert. Ze zijn gekppeld aan de pdca-cyclus. Op vindt u een nadere uitwerking van deze taken. PLAN 1.1 De eigen vrbereiding en planning van de vaststelling van examens afstemmen p relevante wet- en regelgeving. 1.2 De eigen planning en werkvrbereiding afstemmen p de beleidskaders van de instelling en p de kwaliteitseisen vr het vaststellingsprces. DO 2.1 De examens berdelen f ze vlden aan de vr de pleiding geldende wet- en regelgeving en het examenbeleid van de instelling en de examencmmissie hierver adviseren. 2.2 De examens berdelen f ze vlden aan de tetstechnische eisen en de examencmmissie hierver adviseren. 2.3 De tetscnstructeur adviseren ver het verbeteren van examentetsen. 8
9 CHECK 3.1 De eigen werkwijze, resultaten en deskundigheid cntrleren en evalueren. ACT 4.1 Vanuit de eigen rl actief bijdragen aan de verbetering van het examineringsprces. Brn: Beschrijvingen van Examentaken (BET s). Kaders vr vaststellen en/f screenen De vaststeller en/f screener heeft de vlgende kaders ndig m zijn werk te kunnen den: de exameneisen zals vastgelegd in het kwalificatiedssier; het examenreglement: dit reglement bevat bijvrbeeld afspraken ver infrmatie p het vrblad van het examen, te gebruiken frmats, herkansingen, bekend maken van de uitslag, regels vr surveillanten en assessren; ndersteuning dr het nderwijsmanagement; de verbeterpunten na de vrige vaststelling/afname. het examenplan; een checklist waarin de standaarden van de inspectie zijn verwerkt. De laatste twee punten verdienen enige telichting. Het examenplan als uitgangspunt vr vaststelling/screening Om examens te kunnen vaststellen en screenen, hebben de vaststellers een kader ndig. Het examenplan is het niveau waarp de belangrijkste keuzes gemaakt wrden ver de inrichting van het examen. In het examenplan staan per kwalificatie en chrt, alle exameneenheden waaraan een student met vlden, inclusief de bijbehrende beslisregels. Het examenplan met vldende bjectiviteit van tetsing garanderen. Het kan dus vrkmen dat slechts één berdelaar een examen uitvert, mits het examenplan als geheel vldende bjectiviteit garandeert. Hetzelfde geldt vr de authentieke cntext vr het uitveren van praktijkpdrachten. Sms laat een werkprces zich niet gemakkelijk tetsen in de praktijk. Tetsing kan dan in een simulatie plaatsvinden. Ok is schriftelijke examinering zelfs mgelijk. De authentieke cntext met dan in het examenplan als geheel vldende zijn vastgelegd. Als het examenplan geen duidelijke infrmatie ver de nderdelen geeft, is de cnstructeur stuurls. Vervlgens kan k de vaststeller zijn werk niet den. De vaststeller treedt dan buiten zijn bevegdheid als hij tch examens vaststelt f afkeurt. Het examenplan geeft infrmatie ver: kerntaken werkprcessen in het examen; peride van afname (en daarmee k de vlgrde van examens); tijdsduur van het examen; afnamelcatie en/f glbale afnamecndities; type examen; aantal berdelaars (en mgelijk andere eisen aan de berdelaars); aantal vragen/screpunten; 9
10 maximale ksten f inzet in aantal uren vr afname en berdeling; beslisregel vr diplmering. Afstemming tussen de cnstructeurs ver de tetsmatrijs is aan te bevelen. Het is k mgelijk m vaststellen van de tetsmatrijs als aparte stap in te vegen. In dit geval stellen de cnstructeurs eerst een tetsmatrijs p die de vaststellings- f examencmmissie vervlgens berdeelt. De checklist f vaststellingslijst Er zijn meerdere berdelingssystemen vr de kwaliteit van examens. Het mb is gebnden aan de standaarden, maar kan k zijn vrdeel den met inzichten uit andere berdelingssystemen, zals het RCEC-berdelingssysteem, de criteria van de Ctan f de Kwaliteitspiramide van eigentijds tetsen en berdelen van Jsten en Ten Brinke. De afgelpen jaren zijn er meerdere publicaties ver examenkwaliteit verschenen die gericht zijn p het hb, mede drdat in het hb standaarden van de inspectie ntbreken. De standaarden van de Inspectie van het Onderwijs zijn als berdelingssysteem ged ntwikkeld en geschikt vr het type examens in het mb. Deze standaarden zijn echter niet geschikt als checklist, waarmee een vaststeller zijn werk kan den. Het is zinvl m verschillende checklists te gebruiken vr verschillende tetsvrmen, mdat hiervr andere aandachtspunten gelden. Bij meerkeuzevragen heven we bijvrbeeld de frmulering van berdelingscriteria niet te cntrleren. Op dit mment (april 2014) is er geen eenduidig beste methde m examens vast te stellen f te screenen. Daarm kiezen schlen vaak vr een mix van exameninstrumenten. De examencmmissie kan dus zelf de methde kiezen. Op de website van het Servicepunt examinering mb kunt u vrbeelden van checklists vinden. Cit heeft een uitgebreide checklist ntwikkeld, p basis van de meest vrkmende criteria en aandachtspunten in de tetsliteratuur en verschillende berdelingssystemen. Deze lijst vindt u in de bijlage. Rapprteren en adviseren Rapprteren aan de pdrachtgever De vaststellingscmmissie brengt de examencmmissie peridiek p de hgte van de vrtgang en mgelijke prblemen. Deze vaststellingscmmissie levert een verzicht met de status van het vaststellingsprces c.q. screeningsprces met de daarbij behrende, ingevulde checklists. De vaststellingscmmissie rapprteert k via ntulen van de cmmissievergaderingen en eventueel dr het uitbrengen van mndeling verslag. Het is altijd verstandig m rapprtages schriftelijk vast te leggen, mdat daarmee k de verantwrding is vastgelegd. De examencmmissie vlgt actief het vaststellings- en screeningsprces en stuurt - waar ndig - bij. Op basis van de verzichten, checklists en ervaringen bij het vaststellen kan de vaststellingscmmissie de examencmmissie adviseren ver maatregelen m de kwaliteit te verhgen. Denkend vanuit de examencyclus kan dit eens per jaar gebeuren, tenzij er meerdere examencycli per jaar plaatsvinden. Het ligt vr de hand dat het management direct en nvrwaardelijk inzicht heeft in alle rapprtages van de vaststellingscmmissie. 10
11 Cmmuniceren met de cnstructeurs De examencmmissie cmmuniceert bij vrkeur de methde en prcedure van vaststellen met cnstructeurs. Als de examencmmissie besluit een steekpref vr het screenen van examens te nemen, is het raadzaam de methde van de steekpref zrgvuldig te kiezen en te te lichten aan de cnstructeurs. Daarmee kan de cmmissie vrkmen dat een cnstructeur denkt dat juist hij gecntrleerd wrdt in plaats van het prduct f het prces. De vaststellingscmmissie geeft feedback aan de cnstructeurs. Bij inkp van examens is het handig m in de rganisatie per leverancier één persn te benemen die de cntacten nderhudt en de feedback geeft. Dit is niet ndzakelijkerwijze de vaststeller. Jaarverslag Een jaarverslag van de vaststellingscmmissie bevat minimaal infrmatie ver: samenstelling van de cmmissie; data van bijeenkmsten; verzicht van gecntrleerde en vastgestelde examens; verzicht van feedback aan de cnstructeurs; advies ver verbetering van examinering; advies ver verbetering vaststellingsprces. Met het jaarverslag is de cyclus vr de vaststelling rnd en kan de examencmmissie zich beraden p mgelijke aanpassing van het beleid. 11
12 Antwrden bij dilemma s en vragen uit de praktijk Vanuit bvenstaande uitgangspunten, inzichten en praktijkervaringen kunnen cnstructeurs nu de vragen en dilemma s te lijf. Heveel uren stelt het management ter beschikking vr vaststelling? Een indicatie van bendigde tijd, p basis van de praktijkervaring, met de uitgebreide bijgevegde checklist geven we hiernder. Deze tijden zijn inclusief rapprtage en feedback. Risiccategrie 1: 0,5 uur Risiccategrie 2: 1 uur Risiccategrie 3: 2 x 1,5 tt 2,5 uur inclusief rapprtage en feedback Telichting: bij een examen met veel tekrtkmingen is de tijd die ndig is vr cntrle en feedback veel langer dan bij een ged examen. Risiccategrie 3 bevat naar verwachting meer tekrtkmingen f aandachtspunten. Veel tijd gaat verlren met het pzeken van f vragen naar de dcumenten. Deze tijd kan met hulp van het examenbureau mgelijk wrden verkrt. Vergaderingen van de vaststellingscmmissie nemen vaak relatief veel tijd in beslag in vergelijking met de geprduceerde (ingevulde) checklists. Rapprtage kst tijd. Dit met als gegeven wrden geaccepteerd, mdat znder vastleggen van de resultaten het effect van vaststelling in de pdca-cyclus teniet gedaan wrdt. Wat is de primaire taak van de examencmmissie: vaststellen/afkeuren f de pdca-cyclus in de gaten huden? Beide zijn belangrijk. Vaststellen vrafgaand aan de examenafname kan wrden nderscheiden van screenen. De screening na examenafname is juist gericht p de pdcacyclus. Op welke werkzaamheden het accent ligt, kan verschillen. Dit is afhankelijk van de pdracht van de examencmmissie. Meten er tetsdeskundigen en/f inhudsdeskundigen in de vaststellingscmmissie plaatsnemen? De verantwrdelijkheid vr de inhud ligt primair bij de cnstructeurs. Advies: ten minste twee inhudelijk deskundigen zijn akkrd met de inhud, vrdat de schl het examen aan de vaststellers aanbiedt. Vaststellers zijn tetsdeskundigen met glbale kennis van de vakken. Daar waar ze infrmatie tekrt kmen, vragen ze de cnstructeur f een vakinhudelijke expert m telichting. Met je ingekchte examens vaststellen f niet? Advies: steekprefsgewijs screenen vr inkp lst veel prblemen p. Het ligt vr de hand m vast te stellen vlgens laag risic. Examens met een verwacht hg risic kun je beter niet inkpen. De schl blijft wel verantwrdelijk vr het examen. Dr een evaluatie na afname van het examen en terugkppeling hiervan naar de leverancier, neemt de schl k deze verantwrdelijkheid duidelijk p zich. Sms kan een dcent plaatsnemen in de cnstructiegrep van de leverancier. Ok dit is verantwrdelijkheid nemen. 12
13 Steekpref nemen f alle examens vaststellen? Advies: alle examens vaststellen, wel risicgericht werken. De tetsen zijn vaak niet p tijd binnen. Kun je k na afname vaststellen? Vóór afname nemen we de cntrle vaststellen vr afname. Vaststellen vr afname is bedeld m nú ervr te zrgen dat het examen aan de eisen vldet. Na afname kan een schl het examen ng wel screenen p kwaliteit, maar dat heeft dan een ander del, namelijk de versie van vlgend jaar ptimaliseren. Het bekijken van de statistische waarden van de vragen m indien ndig de cesuur aan te passen, nemen we geen screenen f vaststellen. Dit is een andere prcedure. Als de vaststellers een examen niet hebben bekeken, mag het dan wel wrden afgenmen? Vaststelling is in het mb meestal als stap in het examenreglement pgenmen. Dit maakt dat de stap k met wrden uitgeverd. De schl met het eigen reglement uitveren. Dr risicgericht te werken, kan de schl de inspanning van de vaststellers ptimaal benutten, zdat zij zveel mgelijk examens vaststellen. Als de vaststellers een examen vóór afname hebben afgekeurd, kan het examen dan tch drgaan? Orzaken van afkeuring kunnen verschillen. Kandidaten een examen vrleggen waarvan de kwaliteit zdanig nvldende is dat het niet tt een eerlijke uitslag leidt, is niet zinvl. De schl kan het cijfer dan niet meenemen in de diplmabeslissing. Sms kan een examen met een extra inspanning van de cnstructeurs tch wrden vastgesteld. Als de vaststellers de tets afkeuren, is het wenselijk dat ze de reden hiervan pgeven en een advies geven ver en he dit te repareren is. Een verleg tussen examencmmissie en management p basis van dit advies is raadzaam, vrdat de schl een niet-vastgesteld examen afneemt. Ok is het verstandig m deze beslissing vast te leggen in ntulen van de examencmmissie. Een examen heeft een paar kleine verbeterpunten van de vaststeller. Deze verbeteringen zijn ng niet pgenmen in het nieuwe examen. Kan de schl het examen nu tch afnemen? Het niet uitveren van kleine verbeterpunten maakt de gelfwaardigheid van de examenrganisatie er niet beter p. Als examencmmissie (en management) kun je deze verbeterpunten niet laten passeren. Zrg vr een aantnbaar cmplete pdca-cyclus p dit punt. Met de vaststelling fcussen p belangrijke nderdelen f een brede checklist hanteren? Zie hiervr het risicgericht vaststellen. Afhankelijk van de risiccategrie van het examen kan de vaststeller fcussen. Gebruikt de vaststellingscmmissie één checklist f meerdere lijsten (per tetsvrm)? De stappen in de tetscyclus zijn p alle srten examens en tetsen van tepassing. Elke lijst met dus al deze stappen bevatten. Per stap zijn er verschillende aandachtspunten vr verschillende typen tetsen. Onderscheid tussen kennistetsen en praktijk- /cmpetentietetsen is vldende m verzichtelijk te kunnen werken. 13
14 De Cit-screeningslijst bevat vr elke stap in de tetscyclus vragen vr verschillende typen tetsen. Per risiccategrie kan een ander frmulier gebruikt wrden. Bestaat de checklist uit de standaarden f andere categrieën? De standaarden zijn niet cncreet geneg m direct in een checklist te zetten. Geadviseerd wrdt m te rdenen vlgens de stappen in de tetscyclus en de bijbehrende prducten (tetsmatrijs, vragen/pdracht, antwrdmdel/screlijst, berdelaarsinstructie, cesuur, evaluatie van afname, afnamegegevens, statistische analyse en studentenevaluatie). Dit geeft een praktische rdening/sturing vr de vaststeller bij het vaststellen. Een examen is vastgesteld maar blijkt erg duur (tijdrvend) in de afname en berdeling. Is de uitverbaarheid van een examen nderdeel van de vaststelling? Ja, uitverbaarheid is een nderdeel van de screening/vaststelling. Het examenplan met cncrete infrmatie geven vr de vaststeller. Mgelijk geeft het examenplan een maximale inzet aan uren. De cnstructeur geeft dan een berekening van het aantal bendigde uren vr de uitvering. De vaststeller cntrleert dit. Met de matrijs van een kennistets gerdend wrden p werkprcessen f p de vakkennis, zals in het kwalificatiedssier vermeld? Dit is beide mgelijk. Hier zijn geen richtlijnen vr in de standaarden. De matrijs met een duidelijk herkenbare relatie hebben met het kwalificatiedssier. Heveel vragen zijn minimaal ndig vr vaststelling van een kennistets? Als dit relevant is, kan/met dit in de tetsmatrijs staan, f in een andere indicatie van de mvang van het examen (zals de tijdsduur). Het aantal vragen hangt nder andere van de zwaarte van het examen af (de weging). He meer vragen, he beter de dekking van de nderwerpen en he hger de betruwbaarheid van het examen. Overigens zijn hier tetstechnisch grenzen aan. Als het examenplan en/f de tetsmatrijs geen richtlijnen geven, is het meilijker vr de vaststeller m het examen vast te stellen. Hij kan dan eerst bij de cnstructeur te rade gaan. He stel je digitale tetsen vast die de vaststellers niet kunnen inzien f waarbij deelnemers verschillende versies krijgen? Digitale tetsen die vanuit een pgavenbank met een matrijs wrden samengesteld, kunnen per deelnemer aselect wrden samengesteld. Meestal betreft dit ingekchte examens. Deze methde heeft vr- en nadelen. Meestal kunnen de vaststellers wel prefpgaven inzien en kan de tetsmatrijs wel aan de klant geleverd wrden. De pleiding besluit wel f niet het betreffende examen in te kpen. De vaststelling van een dergelijk examen vindt meestal bij de leverancier plaats in drie stappen: vaststelling van de pgaven; vaststelling van de matrijs; en de samenstelling van de tets. Als de leverancier kan verantwrden dat hij deze stappen vrafgaand aan de levering heeft gedaan, kan de examencmmissie deze tetsen inhudelijk als laag risic bestempelen en fcussen p de afname. De evaluatie kan de examencmmissie na de afname terugkppelen 14
15 aan de leverancier. He stel je de bjectiviteit van de berdeling van een preve van bekwaamheid vast? Een bjectief rdeel is, naast gede criteria, vral afhankelijk van de assessren. Specifieke eisen aan de inzet van assessren kan de schl in het examenplan vermelden. Meestal staan er k randvrwaarden vr assessren in het handbek examinering/ examenreglement. Uit de berdelaarsinstructie met blijken dat de schl deze vrwaarden k naleeft. Een assessr is iemand die het gedrag van de kandidaat waarneemt en berdeelt f prducten bekijkt en berdeelt die de kandidaat gemaakt heeft. Inzet van twee assessren waarvan er tenminste één nafhankelijk is (bijvrbeeld niet slb er f praktijkbegeleider) is een vuistregel. Wanneer is de afnamesituatie authentiek geneg? De berdeling van authenticiteit vindt vlgens standaard plaats ver het gehele examen. De glbale eisen aan de afnamelcatie meten daarm in het examenplan zijn vermeld en verantwrd. De afnamecndities meten in de pdracht verder zijn uitgewerkt, zdat hierin de cntext van het examen duidelijk wrdt. Als het examenplan geen richtlijnen geeft, kan de vaststeller hierver geen uitspraak den. Met de vaststeller k de taalfuten aanpassen? Eenduidige taal is een belangrijk punt in een examen. Een examen met k representatief zijn. De schl kan dus eisen stellen aan de taalverzrging. Daar waar taal een risic vrmt vr een gede beslissing ver de kandidaat, valt het zeker nder de taak van de vaststeller. Het is de vraag f de vaststeller verantwrdelijk is vr een futlze plevering. Deze kwestie, dus wie de cntrle van pmaak en taalfuten vr zijn rekening neemt, lst iedere schl p een andere manier p. Niet iedereen trekt de grens tussen eenduidige en futlze taal gelijk. Stelt de vaststellingscmmissie het examenplan vast? Het vaststellen van het examenplan is geen taak van de vaststeller. Het examenplan kmt tt stand dr inbreng van diverse belanghebbenden, zals de verheid (sectrale examenprfielen), de examencmmissie, de manager examinering, de examinatren en het nderwijsteam. De vaststellingscmmissie kan bij het prces van pstellen wel inbreng hebben. De examencmmissie stelt, nder verantwrdelijkheid van het cllege van bestuur, het examenplan uiteindelijk vast. Zie k de examenprfielen NVE f de BET s van het Servicepunt examinering mb/bureau ICE. Kan de inspectie een vastgesteld examen afkeuren? Ja. De vaststellers p de schlen meten de standaarden interpreteren en verwerken in een checklist en vervlgens de nrm gelijk bepalen aan de manier waarp de inspectie dit det. Het spreekt vanzelf dat er hierbij berdelaarsverschillen ptreden. Vaststelling is geen manier m 100% zekerheid te krijgen ver het rdeel van de inspectie. 15
16 Brnnen: Bij het samenstellen van de inhud van de wrkshp is gebruik gemaakt van de vlgende brnnen: KCE-standaarden Nieuwe standaarden en werkwijze KCE versie 11 januari 2006 Tezichtkader BVE 2009 Tezichtkader BVE 2012 Cinp 2003 Werken aan de kwaliteit van de BPV-berdeling Brkhart & Nitk, 2008, Assessment and Grading in Classrms, Ministerie van Onderwijs, Wet vr educatie en berepsnderwijs Wet p het Hger nderwijs en wetenschappelijk nderzek (WHW) NVE, 2013, Functieprfielen examenrganisatie Bureau ICE, 2013, Beschrijvingen van Examentaken RCEC, 2011 berdelingssysteem vr de kwaliteit van tetsen. 16
Beslissingsondersteunende instrumenten. Criteria 2016. September 2015 Stichting Kwaliteit in Basis GGZ
Beslissingsndersteunende instrumenten September 2015 Stichting Kwaliteit in Basis GGZ Beslissingsndersteunende instrumenten Inleiding Stichting Kwaliteit in Basis GGZ gelft dat de mentale zrg in Nederland
Nadere informatieProtocol voor afname Centraal Ontwikkelde Examens Nederlandse taal en rekenen.
. Bij de afname van examens zijn diverse functinarissen van de nderwijsinstelling betrkken. In dit prtcl wrden de vlgende (grepen van) examenbetrkkenen nderscheiden, met een krte mschrijving van de betrkkenheid
Nadere informatieZijn in de aanvraag bijlagen genoemd en zijn die bijgevoegd? Zo ja, welke? Nummer desgewenst de bijlagen.
Checklist berdeling adviesaanvraag 1. De adviesaanvraag Heeft de r een adviesaanvraag gehad? Let p: een rapprt is in principe geen adviesaanvraag. Met een adviesaanvraag wrdt bedeld: het dr de ndernemer
Nadere informatieVoor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) Winterswijk 2013-2018
Vr- en Vregschlse Educatie (VVE) Winterswijk 2013-2018 1. Inleiding Vr- en Vregschlse Educatie, als nderdeel van het bredere beleidsterrein nderwijsachterstandbeleid, wrdt sinds 2002 in Winterswijk vrmgegeven.
Nadere informatieTOEZICHTKADER ACCREDITATIESTELSEL HOGER ONDERWIJS. september 2014
TOEZICHTKADER ACCREDITATIESTELSEL HOGER ONDERWIJS september 2014 INHOUD Inleiding 4 1 Del en uitvering van het tezicht 5 1.1 Wat willen we bereiken? 5 1.2 Werkwijze 5 1.3 Waarderingskader 7 2 Relatie met
Nadere informatieLOGBOEK van: klas: 1
LOGBOEK van: klas: 1 Inhudspgave Inleiding en inhud van het lgbek Wat is de maatschappelijke stage? Delen van de maatschappelijke stage Waar de je maatschappelijke stage? Kaders waarbinnen de maatschappelijke
Nadere informatie6. Opleidingskader voor de procesopleiding Informatiemanagement
6. Opleidingskader vr de prcespleiding Infrmatiemanagement In het prject GROOTER wrden nder andere een aantal pleidingskaders ntwikkeld vr prcessen nder Bevlkingszrg. Hiernder wrdt het pleidingskader vr
Nadere informatieControleprotocol Sociaal Domein
Cntrleprtcl Sciaal Dmein Cntrleprtcl vr de accuntantscntrle bij: dr de gemeenten in de regi Amersfrt* gesubsidieerde rganisaties vr Jeugdzrg en WMO dr de gemeenten in de regi Amersfrt f dr de gemeente
Nadere informatieDeel 1. Procedure voor het indienen van een schakelprogramma
Deel 1. Prcedure vr het indienen van een schakelprgramma Waarm een schakelprgramma? Vr telating tt de pstinitiële master pleiding Kwaliteit en veiligheid in de patiëntenzrg is een geaccrediteerd master
Nadere informatie7. Opleidingskader voor de functie redacteur web en social media
7. Opleidingskader vr de functie redacteur web en scial media In het prject GROOTER wrden nder andere een aantal pleidingskaders ntwikkeld vr sleutelfuncties binnen de crisiscmmunicatie. Een daarvan is
Nadere informatieBeschermd Wonen met een pgb onder verantwoordelijkheid van gemeenten
Beschermd Wnen met een pgb nder verantwrdelijkheid van gemeenten Een factsheet vr cliënten, cliëntvertegenwrdigers en familievertegenwrdigers 1 februari 2016 Sinds 1 januari 2015 valt Beschermd Wnen (vrheen
Nadere informatieBeleidsplan directe instructie : 1. Verantwoording 2. Doelstellingen 3. Model 4. Kijkwijzer 5. -Werkwijze en tijdsplanning.
Beleidsplan directe instructie : 1. Verantwrding 2. Delstellingen 3. Mdel 4. Kijkwijzer 5. -Werkwijze en tijdsplanning 1 Verantwrding: Wij willen binnen het nderwijs dat wij geven rekening huden met de
Nadere informatieHandreiking functionerings- en beoordelingsgesprekken griffiers
Handreiking functinerings- en berdelingsgesprekken griffiers September 2014 Functineringsgesprek Als de griffier is aangesteld, is het verstandig m met elkaar te blijven reflecteren p het functineren.
Nadere informatieLeer / ontwikkelingslijnen. Opleiding Helpende Zorg en Welzijn. BOL en BBL NAAM STUDENT:..
Leer / ntwikkelingslijnen Opleiding Helpende Zrg en Welzijn BOL en BBL NAAM SUDEN:.. 1 2 Uitleg van het leerlijnenbekje Vr je ligt het leerlijnenbekje van je pleiding Helpende Zrg & Welzijn niveau 2. ijdens
Nadere informatieZie hiervoor de bijlage bij de regeling. Handreiking Onregelmatigheden, fraude en beveiliging examens, versie 3.0 november 2014
Versie 3.0 nvember 2014 HANDREIKING Onregelmatigheden, fraude en beveiliging bij examenprcessen en examenafname Deze handreiking bevat aandachtspunten en vrbeelden die schlen kunnen helpen bij het pstellen
Nadere informatieMaak van 2015 jouw persoonlijk professionaliseringsjaar
Maak van 2015 juw persnlijk prfessinaliseringsjaar en wrd Nlc erkend Register Lpbaanprfessinal (RL) Nlc erkend Register Lpbaanprfessinal (RL) Deze status wrdt bereikt na certificering dr het nafhankelijke
Nadere informatieVergaderen Informatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7. Vergaderen
Vergaderen Infrmatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7 Vergaderen Vergaderen Infrmatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 2 van 7 Vergaderen Elke vergadering kent een vaste structuur en een vaste vlgrde. Deze structuur
Nadere informatieHANDLEIDING PROFIELWERKSTUK. Goese Lyceum, locatie Bergweg
HANDLEIDING PROFIELWERKSTUK Gese Lyceum, lcatie Bergweg 2018-2019 1 INHOUDSOPGAVE Het prfielwerkstuk algemeen pagina 3 Wat is een prfielwerkstuk? Waar met een prfielwerkstuk aan vlden? Algemene infrmatie
Nadere informatieBeschrijving leertraject Basiskwalificatie Didactische Bekwaamheid (BDB), inclusief de Basis Kwalificatie Examinering (BKE)
AVANS HOGESCHOOL Beschrijving leertraject Basiskwalificatie Didactische Bekwaamheid (BDB), inclusief de Basis Kwalificatie Examinering (BKE) Klik p een van nderstaande linken m direct naar het betreffende
Nadere informatieHuiswerk Informatie voor alle ouders
Nummer 6 mei 2010 Huiswerk Infrmatie vr alle uders Huiswerk en efening Ged leren lezen en rekenen is belangrijk, want je hebt deze vaardigheden in het dagelijks leven veral ndig. Kinderen ged leren lezen
Nadere informatieBeleidsregels voorziening jobcoaching Participatiewet 2015
Beleidsregels vrziening jbcaching Participatiewet 2015 1-7-2015 Jbcaching Reginale beleidsregels jbcaching Participatiewet regi Achterhek Inleiding Jbcaching gaat ver het ndersteunen van mensen bij het
Nadere informatieStage in de opleiding tot podoposturaal therapeut
Stage in de pleiding tt pdpsturaal therapeut Stage in de pleiding tt pdpsturaal therapeut Pagina 1 van 9 Inhud Inleiding... 3 Del... 4 Kaders... 4 Oefening... 4 Berdeling... 4 Aanwezigheid... 5 Begeleiding...
Nadere informatieVerkorte Handleiding Versie Medewerker Januari 2013
Verkrte Handleiding Versie Medewerker Januari 2013 Starten met OTIB-skillsmanager OTIB-skillsmanager is een instrument m het gesprek dat u gaat veren met uw leidinggevende vr te bereiden. U wrdt gevraagd
Nadere informatieKlik op een van onderstaande linken om direct naar het betreffende onderdeel te gaan:
Klik p een van nderstaande linken m direct naar het betreffende nderdeel te gaan: aansluiting BDB (inclusief BKE) p nderwijs- en persneelsbeleid pzet leertraject BDB (inclusief BKE) tetsing en berdeling
Nadere informatieIMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT
BIJLAGE 1 IMPLEMENTATIE WET VERPLICHTE MELDCODE HUISELIJK GEWELD EN KINDERMISHANDELING GEMEENTEN NOORDOOST-BRABANT 1. Inleiding Op 1 juli 2013 is de Wet verplichte meldcde huiselijk geweld en kindermishandeling
Nadere informatiePlan van Aanpak Solidariteitswerk in sectoren.
Cncept 08-02-2017 Plan van Aanpak Slidariteitswerk in sectren. Betrkken zijn bij internatinale slidariteitsprjecten is stimulerend en interessant, maar kan sms k ingewikkeld en uitdagend zijn. Het valt
Nadere informatieINFORMATIE UITWISSELING TUSSEN UITZENDBUREAUS IVM VEILIGHEID EN
RVB10004.dc 1/5 RVB 2010/04 INFORMATIE UITWISSELING TUSSEN UITZENDBUREAUS IVM VEILIGHEID EN Situering GEZONDHEID OP HET WERK : EEN GESTRUCTUREERDE AANPAK Preventie en Interim heeft in 2008, in het kader
Nadere informatieIWI. De Gemeenteraad Postbus 11563
Inspectie Werk en Inkmen Tezicht Gemeentelijk Dmein De Gemeenteraad Pstbus 11563 2502 AN Den Haag Prinses Beatrixlaan 82 2595 AL Den Haag Telefn (070) 304 44 44 Fax (070) 304 44 45 www.lwiweb.nl Cntactpersn
Nadere informatieV-ICT-OR begeleidt besturen in hun informatiehuishouding voor optimaal verloop van samenvoeging gemeente en OCMW
V-ICT-OR begeleidt besturen in hun infrmatiehuishuding vr ptimaal verlp van samenveging gemeente en OCMW De infrmatica in steden en gemeenten greide sinds de jaren 80 rganisch. Dat stapje bij stapje greien
Nadere informatie1.1 Verantwoording 2 1.2 Indeling Treasurystatuut 2
TREASURYSTATUUT INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING 1.1 Verantwrding 2 1.2 Indeling Treasurystatuut 2 2 DOELSTELLING TREASURYFUNCTIE 2.1 Liquiditeitenbeheer 3 2.2 Financieren 4 2.3 Beleggen 5 2.4 Betalingsverkeer
Nadere informatieStappenplan BTW-verhoging van 19 naar 21% per 1 oktober 2012
Stappenplan BTW-verhging van 19 naar 21% per 1 ktber 2012 Supprt ID: 57354 Versies: AccuntView Windws Dit stappenplan hebt u ndig m uw administraties in AccuntView gereed te maken vr het nieuwe BTW-percentage.
Nadere informatieMiddelen Financiële middelen o De organisatie heeft een actueel beleid met betrekking tot het verkrijgen van de benodigde financiële middelen.
Categrie C Per aspect van het framewrk zijn nrmen pgesteld. Vetgedrukt zijn de verplichte nrmen. Organisaties die nder categrie C vallen, zullen verder zijn met het implementeren van kwaliteitssystemen
Nadere informatieDomeinmodel voor hypothesetoetsen Sietske 23 oktober 2015
Dmeinmdel vr hypthesetetsen Sietske 23 ktber 2015 In dit dcument wrdt een mgelijk dmeinmdel vr hypthesetetsen beschreven. Het dcument bestaat uit twee delen: het dmeinmdel zelf en de verwegingen bij het
Nadere informatieTussenrapportage: plan van aanpak raadsenquête grondexploitatie Duivenvoordecorridor.
Tussenrapprtage: plan van aanpak raadsenquête grndexplitatie Duivenvrdecrridr. Enquêtecmmissie grndexplitatie Duivenvrdecrridr 16 februari 2015 Inhudspgave: 1. Inleiding 2. Organisatie 3. Verfijning nderzeksvraag
Nadere informatieHet Nieuwe Werken: hieperdepiep hoera? De rol van de OR bij de invoering van Het Nieuwe Werken
Het Nieuwe Werken: hieperdepiep hera? De rl van de OR bij de invering van Het Nieuwe Werken De kans is grt dat er in uw rganisatie al wrdt gesprken ver de invering van Het Nieuwe Werken. En z niet, dan
Nadere informatieDyslexie, Dyscalculie & Spellingsbegeleiding
Dyslexie, Dyscalculie & Spellingsbegeleiding Dyslexie en dyscalculie en spellingsbegeleiding p het Carlus Clusius Cllege Zwlle Signalering en Begeleiding dyslectische / dyscalculische leerlingen Dyslexie:
Nadere informatie8.2. Ziekteverzuim en (ziekte)verzuimbegeleiding
8.2. Ziekteverzuim en (ziekte)verzuimbegeleiding Aangepast d.d. 10 januari 2014. Ziektemelding Persneelsleden dienen zich uiterlijk vr 7.30 uur s mrgens ziek te melden bij de schldirecteur en ingeval van
Nadere informatieVisitatie praktijkinstellingen. Brochure
Visitatie praktijkinstellingen Brchure Inleiding In het kader van haar tezichthudende taak, is de Registratiecmmissie Specialismen Verpleegkunde (RSV) in 2014 gestart met het visiteren van de pleiding
Nadere informatieNTA 8009:2007. Veiligheidsmanagementsysteem voor ziekenhuizen en instellingen die ziekenhuiszorg verlenen
NTA 8009:2007 Veiligheidsmanagementsysteem vr ziekenhuizen en instellingen die ziekenhuiszrg verlenen Unifrm en inzichtelijk veiligheidsmanagementsysteem Openheid ver patiëntveiligheid Basis vr interne
Nadere informatieAan de directies, intern begeleiders en leerkrachten groep 8 van de basisscholen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland.
Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten grep 8 van de basisschlen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Schiedam, 19 september 2017 Betreft: Ondersteuningsaanbd bij de vergang primair
Nadere informatieSchade protocol Zuiderpark Stadswalzone
Schade prtcl Zuiderpark Stadswalzne Gemeente s-hertgenbsch december 2012 Schadeprtcl Zuiderpark - Stadswalzne In dit dcument staat he de gemeente s-hertgenbsch mgaat met schadeclaims. Het is er p gericht
Nadere informatieGefaseerde implementatie projectbeheersing methodiek Hogeschool van Utrecht
Prject Shared Services Gefaseerde implementatie prjectbeheersing methdiek Hgeschl van Utrecht Vervlg van Deelprjectplan Prjectadministraties (januari 2004) Het beheersen van prjectadministraties dr de
Nadere informatieBIJLAGE. Bevindingen en aanbevelingen van de auditors van DG REGIO
BIJLAGE Bevindingen en aanbevelingen van de auditrs van DG REGIO In september 2011 heeft de auditeenheid van Directraat-generaal Reginaal Beleid (DG REGIO) van de Eurpese Cmmissie een derdelijnscntrle
Nadere informatieAan de directies, intern begeleiders en leerkrachten grep 8 van de basisschlen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Schiedam, 23 september 2015 Betreft: Ondersteuningsaanbd bij de vergang primair
Nadere informatieMultidisciplinair evaluatieprotocol
Multidisciplinair evaluatieprtcl Versie Status Datum Auteur 2.1 Vastgesteld in VD 19-12-2017 P. Vgel 2.0 Ter vaststelling in de VD 18-12-2017 P. Vgel 1.2 Gedgekeurd in het 11-12-2017 P. Vgel Hfdenverleg
Nadere informatieKiezen of delen Quick scan van investeringen van gemeente Eindhoven
Kiezen f delen Quick scan van investeringen van gemeente Eindhven Dr Paul J.G. Tang & Rbert-Jaap Vrn Eindhven, 11 december 2012 Dit rapprt is bestemd vr de rganisatie van de pdrachtgever. Verspreiding
Nadere informatieToelichting bij het gebruik van het Model Legionella Risicoanalyse en Beheersplan Luchtbevochtingsinstallatie
Telichting bij het gebruik van het Mdel Leginella Risicanalyse en Beheersplan Luchtbevchtingsinstallatie 1 Del van het mdel Het Mdel is te beschuwen als een nderlegger f mdel bij het pstellen van de risicanalyse
Nadere informatieImplementatie Taakherschikking
Werkfrmulier Implementatie Taakherschikking Verpleegkundig Specialist Dit frmulier is pgesteld dr de Werkgrep Taakherschikking van de Federatie Medisch Specialisten en wrdt ndersteund dr de V&VN Verpleegkundig
Nadere informatieRegeling: strategisch plan duurzame ontwikkeling werknemer
Regeling: strategisch plan duurzame ntwikkeling werknemer Lptijd : 1 maart 2017 t/m 31 december 2018 Aanbd vr metalektrbedrijven He verandert u daadwerkelijk het gedrag en de werkwijze van teams/afdelingen
Nadere informatieAccreditatieprocedure Nederlandse Vereniging voor Technische Geneeskunde
Nederlandse Vereniging vr Technische Geneeskunde p/a Technische Geneeskunde Carré CR 3.635 Pstbus 217 7500 AE ENSCHEDE Accreditatieprcedure Nederlandse Vereniging vr Technische Geneeskunde Versie: 27-12-2013
Nadere informatieConfidentieel. 16 januari 2013 2013/11989. Sectorbrief Themaonderzoek Uitbesteding Vermogensbeheer. Geacht bestuur,
Tezicht pensienfndsen en beleggingsndernemingen Middelgrte en kleine pensienfndsen Pstbus 98 1000 AB Amsterdam Cnfidentieel Datum Bijlage(n) 1 Onderwerp Sectrbrief Themanderzek Uitbesteding Vermgensbeheer
Nadere informatieStuderen zonder belemmeringen
Studeren znder belemmeringen Bepalende factr: de dcent Eén p de tien Nederlandse studenten heeft dr een beperking last van belemmeringen tijdens zijn pleiding. Ze maken het zichzelf en hun dcenten sms
Nadere informatieVerzorgende-IG basisdeel kerntaak 1 werkproces 10 oefenopdracht
VZ-B-K1-W10-C Evalueert en legt de zrgverlening vast Verzrgende-IG basisdeel kerntaak 1 werkprces 10 efenpdracht In deze pdracht ga je efenen met het evalueren van de gebden zrgverlening aan een zrgvrager.
Nadere informatieRegistratie na opleiding in het buitenland
Registratie na pleiding in het buitenland Beleidsregel Uitwerking van de bepalingen inzake de registratie als verpleegkundig specialist na het vlgen van een pleiding in het buitenland, zals vastgelegd
Nadere informatieKeurmerk Klantgericht Verzekeren Stappenplan en checklist eerste beoordeling Stichting toetsing verzekeraars
Keurmerk Klantgericht Verzekeren Stappenplan en checklist eerste berdeling Stichting tetsing verzekeraars In dit dcument vindt u meer infrmatie ver de stappen die u drlpt als u het Keurmerk Klantgericht
Nadere informatieKenneth Smit Consulting -1-
Versneld en cntinu verbeteren van de perfrmance en de resultaten van uw medewerkers en rganisatie. Perfrmance en rendementsverbetering van uw rganisatie is de fcus waarp de activiteiten van Kenneth Smit
Nadere informatieDeelprojectplan. Projectadministraties
Deelprjectplan Prjectadministraties Het beheersen van prjectadministraties dr de invering van een hgeschlbrede methdiek. 1 INHOUDSOPGAVE 1. Inleiding 2. Prbleemverkenning en stelling 3. Prjectdelen 4.
Nadere informatiebehorend bij de Subsidieregeling stageplaatsen zorg II
Cpr 18047A Accuntantsprtcl behrend bij de Subsidieregeling stageplaatsen zrg II Dit Accuntantsprtcl is p maat gemaakt vr de Subsidieregeling stageplaatsen zrg II. Het betreft het vlgende prduct, genemd
Nadere informatieTer voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Relaties en seksualiteit.
Criteria en vragenlijst themacertificaat Relaties en seksualiteit Primair nderwijs Ter vrbereiding p uw aanvraag vindt u in dit dcument de criteria en vragenlijst vr het themacertificaat Relaties en seksualiteit.
Nadere informatieCertificeringstraining Competentietest de Wave
AUTUMN BUSINESS SCHOOL Certificeringstraining Cmpetentietest de Wave 11 en 25 september 8 en 22 ktber 6 en 20 nvember Leer talenten te matchen Dit is het einde Waarm certificeren? Er kmt steeds meer behefte
Nadere informatie[STUDIEHANDLEIDING KENNIS INFORMATIE AVOND]
2014/2015 Rc van Amsterdam Kennis Infrmatie Avnd (KIA) Schljaar 2014/2015;Jerie Smit [STUDIEHANDLEIDING KENNIS INFORMATIE AVOND] De studenten rganiseren een Kennis Infrmatie Avnd vr uders. Inleiding/Briefing
Nadere informatieAan de directies, intern begeleiders en leerkrachten groep 8 van de basisscholen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland.
Aan de directies, intern begeleiders en leerkrachten grep 8 van de basisschlen in Schiedam, Vlaardingen, Maassluis en Maasland. Schiedam, 05 september 2016 Betreft: Ondersteuningsaanbd bij de vergang primair
Nadere informatieDe vragenlijst bevat 33 vragen over alle stappen in het toetsproces.
Zelf-assessment BKE Op basis van de begde leeruitkmsten van de Basiskwalificatie Examinering (zie de handleiding BKE-dssier) van het Expertisecentrum Dcent HBO is een zelf-assessment samengesteld. Dr het
Nadere informatieVrijwilligersbeleid voetbalvereniging N.B.S.V.V.
Vrijwilligersbeleid vetbalvereniging N.B.S.V.V. Waarm deze richtlijn? Geen enkele amateur-sprtvereniging kan tegenwrdig ng bestaan znder de inzet en bijdrage van (veel) vrijwilligers. Ok binnen nze vereniging
Nadere informatieAanvullingen op handboek Veiligheidsladder (VL) ten behoeve van pilot
CvD Veiligheidsladder NEN Datum 2016-11-25 Dcumentnummer 2016-004 Betreft Aanvullingen t.b.v. Pilt Datum vastgesteld 2016-12-05 Implementatie Publicatie p website Beslissing Aanvullingen p handbek Veiligheidsladder
Nadere informatiePrivacy Statement andere betrokkenen (niet zijnde studenten of medewerkers)
Privacy Statement andere betrkkenen (niet zijnde studenten f medewerkers) Hgeschl Leiden respecteert de privacy van haar bezekers en externe cntacten en gaat zrgvuldig en vertruwelijk m met uw persnsgegevens.
Nadere informatieHERSTELPLAN Bachelor in de Vroedkunde Vives Noord, campus Brugge
1 HERSTELPLAN Bachelr in de Vredkunde Vives Nrd, campus Brugge INLEIDING Op basis van de externe berdeling die p 21 en 22 maart 2013 heeft plaatsgevnden, heeft de pleiding Vredkunde p 18 nvember 2013 het
Nadere informatieOpleidingsgids branche erkende opleiding Gespecialiseerd Verzorgende Psychogeriatrie (GVP)
Opleidingsgids branche erkende pleiding Gespecialiseerd Verzrgende Psychgeriatrie (GVP) Dit is de algemene pleidingsgids vr de branche erkende pleiding GVP. Het kan zijn dat met de rganisatie waar u werkt
Nadere informatieWAT IS BEROEPSPRAKTIJKVORMING
WAT IS BEROEPSPRAKTIJKVORMING In dit deel staat wat berepspraktijkvrming is en algemene regels waaraan je je met huden. De pleiding die je nu vlgt bestaat uit twee delen: berepspraktijkvrming en nderwijs
Nadere informatiejuli nieuwe hoofdstuk 3 CAR: Selecteren en aanleveren relevante lokale regelingen beloningsbeleid
Het sprbekje geeft inzicht in de activiteiten vr een zrgvuldige vergang nder vermelding van de peride waarin die stappen meten zijn gezet. Per activiteit is aangegeven wat wij hierin vr u kunnen betekenen.
Nadere informatieHelpt de GGZ? Kort verslag van de 2de informatiebijeenkomst over ROM ggz 12 oktober 2010, Amersfoort
Helpt de GGZ? Krt verslag van de 2de infrmatiebijeenkmst ver ROM ggz 12 ktber 2010, Amersfrt Op 12 ktber zijn 50 cliënten, verwanten, leden van cliënten- en familieraden en ervaringsdeskundigen in Amersfrt
Nadere informatieLaurens Heuzinkveld mei 2015. Dyslexiebeleid 2015-2020
Laurens Heuzinkveld mei 2015 Dyslexiebeleid 2015-2020 Inhud: Blz. Inleiding 3 1. Leerlingen met kenmerken van dyslexie 3 1.1 Signaleringsnderzek 2. Leerlingen in de nderbuw met een dyslexieverklaring 4
Nadere informatieFinanciële verordening ex artikel 212 Gemeentewet
Financiële verrdening ex artikel 212 Gemeentewet De raad van de gemeente Hendrik-Id-Ambacht besluit, gelet p artikel 212 van de Gemeentewet, vast te stellen: de verrdening p de uitgangspunten vr het financieel
Nadere informatieBegeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht op Gedifferentieerd RekenOnderwijs.
Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht p Gedifferentieerd RekenOnderwijs. Dia 1 Opmerking vr de presentatr: in het geval u tijd te krt kmt, kunt u de blauwe tekst als ptineel beschuwen
Nadere informatieAlgemene Leveringsvoorwaarden
Algemene Leveringsvrwaarden 1. Tepasselijkheid 1.1 Deze algemene vrwaarden zijn van tepassing p alle ffertes en alle vereenkmsten, en de uitvering daarvan, welke dr WaterWerk Training, Caching & Cnsultancy
Nadere informatieWerkblad ontwikkelwijzer Gouden Standaard
Werkblad ntwikkelwijzer Guden Standaard Beeld van de leerling Vraag Opmerkingen/antwrden Actie He brengen wij nze leerlingen in beeld? (met g p telating tt gymnasiumstrm) Op welke manier maken wij ptimaal
Nadere informatieKwaliteitsaspecten van onderwijs. Wat vinden pedicures belangrijk aan kwaliteit van opleiders
Kwaliteitsaspecten van nderwijs Wat vinden pedicures belangrijk aan kwaliteit van pleiders Clfn Titel Kwaliteitsaspecten van nderwijs. Wat vinden pedicures belangrijk aan kwaliteit van pleiders. Auteur
Nadere informatiePlaatsingsrichtlijnen Dr. Nassau College
Plaatsingsrichtlijnen Dr. Nassau Cllege vr schljaar 2014-2015 Plaatsingsrichtlijnen p het Dr. Nassau Cllege In de kmende jaren zal de Cit eindtets in het basisnderwijs niet meer afgenmen wrden in februari,
Nadere informatieBetreft: Reactie op Consultatiedocument 'Standaard 4400N - Opdrachten tot het verrichten van overeengekomen specifieke werkzaamheden (2e ontwerp)'
Nederlandse Berepsrganisatie van Accuntants (NBA) T.a.v. het Adviescllege vr Berepsreglementering Pstbus 7984 1008AD Amsterdam 31 ktber 2016 Referentie: HR/TvV/31102016 Betreft: Reactie p Cnsultatiedcument
Nadere informatieKlachtenbeleid Stichting KOM Kinderopvang
Klachtenbeleid Stichting KOM Kinderpvang KOM Kinderpvang verzrgt kinderpvang vr kinderen in de leeftijdsgrep 0 tt en met 12 jaar. Alle medewerkers van de stichting zetten zich vlledig in m kwalitatief
Nadere informatieToelichting bij gebruik Model Legionella Risicoanalyse en Beheersplan koeltoreninstallaties
Telichting bij gebruik Mdel Leginella Risicanalyse en Beheersplan keltreninstallaties 1 Del Het Mdel Leginella Risicanalyse en Beheersplan is te beschuwen als een nderlegger f mdel bij het pstellen van
Nadere informatieBEGELEIDING LEERLINGEN MET DYSCALCULIE
BEGELEIDING LEERLINGEN MET DYSCALCULIE Begeleiding van leerlingen met ernstige rekenprblemen en/f dyscalculie Delen en uitgangspunten Binnen het Veluws Cllege Crtenbsch hanteren wij het Prtcl Ernstige
Nadere informatieImplementatie Taakherschikking
Werkfrmulier Implementatie Taakherschikking Physician Assistant Dit frmulier is pgesteld dr de van Federatie Medisch Specialisten en wrdt ndersteund dr de Nederlandse Assciatie Physician Assistants (NAPA).
Nadere informatieECTS-fiche. 1. Identificatie TECHNIEKEN VAN MARKTONDERZOEK
ECTS-fiche Opzet van de ECTS-fiche is m een uitgebreid verzicht te krijgen van de invulling en pbuw van de mdule. Er bestaat slechts één ECTS-fiche vr elke mdule. 1. Identificatie Opleiding GRADUAAT MARKETING
Nadere informatieVisie op toezicht Raad van Toezicht Deventer Ziekenhuis
Visie p tezicht Raad van Tezicht Deventer Inleiding: de algemene taken van de Raad van Tezicht De Raad van Tezicht tetst f de Raad van Bestuur bij zijn beleidsvrming en de uitvering van zijn bestuurstaken
Nadere informatieCertificatieschema BEI-BLS-WV LS-meterkast
Pagina 1 van 8 nderdeel van BEI-BLS- WV LS-meterkast Stichting Persnscertificatie Energietechniek Alle rechten vrbehuden. Niets uit deze uitgave mag wrden verveelvudigd, pgeslagen in een geautmatiseerd
Nadere informatieVraag en antwoorden over de volmacht
Vraag en antwrden ver de vlmacht Hiernder treft u een verzicht aan van de vragen en antwrden die zijn gesteld ver de vlmacht. Heeft de vlmacht een lptijd? Heeft de deelnemersraad psitief advies gegeven
Nadere informatieRichtlijnen functioneringsgesprek evangelist. Versie 1.0
Richtlijnen functineringsgesprek evangelist Versie 1.0 Datum: mei 2015 1. Inleiding In deze brchure krijgt u een praktische handreiking met betrekking tt het huden van een functineringsgesprek met een
Nadere informatieMaatschappelijke Stage
Maatschappelijke Stage 2 Inhud 1. Wat is MAS? 1.1 MAS algemeen. 1.2 MAS p het Gren van Prinstererlyceum 1.3 Deadlines 2. Stage zeken 2.1 De stage cördinatr p schl. 2.2 Masactief 3. De frmulieren 3.1 Aanvraagfrmulier
Nadere informatieCertificatieschema VIAG-WV G-meterkast
Pagina 1 van 7 nderdeel van Stichting Persnscertificatie Energietechniek Alle rechten vrbehuden. Niets uit deze uitgave mag wrden verveelvudigd, pgeslagen in een geautmatiseerd gegevensbestand, f penbaar
Nadere informatieInkoop- en aanbestedingsbeleid Energiefonds Overijssel
Inkp- en aanbestedingsbeleid Energiefnds Overijssel 2013 Inhudspgave 1 Inleiding 3 2 Het beleid 4 2.1 Rechtmatigheidsthema's 4 Prcedures 4 Meerwerk en herhalingspdrachten 4 2B-diensten 5 Integriteit 5
Nadere informatieCommunicatie voor beleid Interactie (raadplegen, dialoog, participatie) en procescommunicatie; betrokkenheid, betere besluiten en beleid
Samenvatting BEELDEN OVER COMMUNICATIE TEYLINGEN Bevindingen gesprekken ver Cmmunicatie, raad- en cllegeleden, rganisatie en samenleving In deze ntitie zijn de resultaten van zwel de gesprekken van 9 ktber
Nadere informatieHuiswerk. Waarom geven wij op school huiswerk? Wij vinden huiswerk zinvol, omdat we denken daar het volgende mee te kunnen bereiken :
Versie: ktber 2016 Huiswerk Op nze schl wrdt in diverse grepen huiswerk gegeven. Onder huiswerk verstaan we werk dat vanuit de schl meegegeven wrdt en waarvan verwacht wrdt dat het dr de kinderen thuis
Nadere informatieCertificatieschema VIAG-VP G-meterkast
Pagina 1 van 7 Stichting Persnscertificatie Energietechniek Alle rechten vrbehuden. Niets uit deze uitgave mag wrden verveelvudigd, pgeslagen in een geautmatiseerd gegevensbestand, f penbaar gemaakt, in
Nadere informatieRegeling Financiële Ondersteuning Overige Bijzondere Omstandigheden Profileringsfonds
AANVRAAGFORMULIER 1 studiefinancieringsvrm vr chrten vóór 1-9-2015 én studiefinancieringsvrm(en) vr chrten na 1-9-2015 Regeling Financiële Ondersteuning Overige Bijzndere Omstandigheden Prfileringsfnds
Nadere informatieHet individueel beoordelen van groepswerk.
SAMENWERKING: (G)EEN PROBLEEM Het individueel berdelen van grepswerk. Grepspdrachten zijn vr veel dcenten bewust gekzen instrumenten m te kmen tt een krachtige leermgeving. 1 Het zrgt vr een actieve inbreng
Nadere informatieContact maken en relaties aangaan
B Cntact maken en relaties aangaan B1 : 7 Weekverslagen Inleiding Je hebt een fijne stageplek gevnden waar je de kmende maanden aan de slag gaat met pdrachten, taken en een stuk reflectie. Omdat wij het
Nadere informatieBij leefbaarheid gaat het er om hoe mensen hun omgeving ervaren en beoordelen.
1 Leefbaarheid is een belangrijk, z niet hét thema van de laatste jaren. De wnmgeving wrdt vr mensen steeds belangrijker vr de ervaren wn. Ok vanuit het perspectief van sciale chesie, veiligheid en sciaal-ecnmische
Nadere informatieGedragscode voor de leden van de Beroepsvereniging van Nederlandse Stedebouwkundigen en Planologen
Gedragscde vr de leden van de Berepsvereniging van Nederlandse Stedebuwkundigen en Planlgen Gedragscde vr de leden van de Berepsvereniging van Nederlandse Stedebuwkundigen en Planlgen Inhudspgave Hfdstuk
Nadere informatieINHOUD. Hoofdstuk 1 Inleiding 2
INHOUD Hfdstuk 1 Inleiding 2 Hfdstuk 2 Wat hudt die extra begeleiding in? 4 LWOO Praktijknderwijs Wie kmt ervr in aanmerking? Wie beslist daarver? Hfdstuk 3 Wat hudt het nderzek van het COB in? 7 Welke
Nadere informatie