Studeren zonder belemmeringen
|
|
- Anja de Vos
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Studeren znder belemmeringen Bepalende factr: de dcent Eén p de tien Nederlandse studenten heeft dr een beperking last van belemmeringen tijdens zijn pleiding. Ze maken het zichzelf en hun dcenten sms flink lastig m hun studie succesvl af te rnden. Net als smmige andere studenten truwens, want k znder functiebeperking kan studeren een hele pgave zijn. Deze flder geeft praktische tips he u, als dcent, eraan kunt bijdragen dat studenten met een functiebeperking én hun studiegenten minder gauw vastlpen en meer succes hebben tijdens hun studie.
2 De cijfers 10,8% van de studenten in het HBO en 8,0% van de studenten in het WO geven aan dat zij een functiebeperking hebben die hen belemmert tijdens hun studie (Gebruikerstets Studeren met een Handicap 2012, C.H.O.I., 2012). De meestgenemde beperkingen zijn dyslexie (43%), psychische klachten (15%) en chrnische ziekten (10%), allemaal functiebeperkingen die nzichtbaar zijn. Bepaalde belemmeringen die studenten tijdens het studeren ndervinden zijn afhankelijk van hun specifieke functiebeperking, maar andere kmen bij een grt deel van de studenten met een functiebeperking vr. Dit kmt mdat studenten met een functiebeperking vaak harder meten werken tijdens hun studie dan andere studenten en/f een lagere belastbaarheid hebben. Een verzicht van de belangrijkste (mgelijke) belemmeringen: Beperkte cncentratie Chrnische vermeidheid Beperkt uithudingsvermgen Een andere manier van infrmatie verwerken Langdurige pijn Psychsciale klachten Meite met grepswerk Variërende mtivatie Meite met plannen Studenten geven zelf aan dat belemmeringen het meest vrkmen tijdens het bestuderen van studiemateriaal, het maken en vrbereiden van tetsen, het vlgen van clleges en het schrijven van scripties. Uiteindelijk valt een deel van deze studenten uit: 33% stpt in hun eerste studiejaar ( Maken Zij Meer Mgelijk, ITS/ResearchNed, 2011). Anderen lpen flinke studievertraging p. Met kleine aanpassingen in het lesmateriaal, tentamens en werkvrmen kunnen dcenten veel van deze vertraging en uitval vrkmen. 10% van de Nederlandse studenten in het hger nderwijs 33% van hen valt uit in het eerste jaar van zijn studie. De meest Nederlandse studenten in het hger nderwijs. (25% van de Nederlandse studenten znder functiebeperkingen valt uit in zijn eerste studiejaar) ndervindt belemmeringen dr zijn functiebeperking. vrkmende functiebeperkingen zie je niet: dit zijn dyslexie, psychische prblemen en chrnische ziekten. Wie meer wil weten ver de statistieken: Ik-werk-in-het-nderwijs/nderzek.
3 Signaleren De vlgende symptmen kunnen impliceren dat studenten belemmerd wrden dr een functiebeperking: Vaak afwezig Prblemen met cncentreren Geveligheid vr stress Relatief veel tijd ndig Werk van heel wisselende kwaliteit Om studenten te stimuleren hun functiebeperking te melden en gebruik te maken van beschikbare vrzieningen, kunt u het vlgende den: Geef bij de start van een nderwijsblk aan dat studenten bij u terecht kunnen: vermeld in uw pwerpints, hand-uts en planning uw adres, telefnnummer, kamernummer en plan eventueel elke week een spreekuurtje. Meer weten Nieuwsgierig gewrden naar studeren met een functiebeperking f p zek naar meer tips? Studietips, tips ver studentenbegeleiding, papers en nderzek: en Trainingen: vr een inleidende training ver studeren met een functiebeperking en trainingen ver stage, autisme, infrmatieverwerking, AD(H)D, studiekeuze en meer handicap + studie biedt hgeschlen en universiteiten een e-learningmdule vr hun dcenten ver autisme (duur: 1 uur), een dem vindt u p: Misschien staat hij al in uw digitale leermgeving? Leg daarnaast elk blk één keer uit dat er p uw hgeschl f universiteit speciale vrzieningen zijn vr studenten. Hiervr kan de student terecht bij de studentendecaan, studieadviseur f studielpbaanbegeleider. In verband met privacy en geveligheid van de infrmatie kiezen studenten er vaak vr m hun functiebeperking niet te melden. Het is ged m te weten dat dit hun ged recht is maar dat dit wel betekent dat ze geen gebruik kunnen maken van speciale vrzieningen f extra studiefinanciering. Hiervr met hij zich altijd melden bij de studentendecaan. Stimuleer de student m dit te den.
4 Expertisecentrum handicap + studie Bestuderen van studiemateriaal Tentamens vrbereiden Tentamens maken Cllege vlgen Scriptie schrijven handicap + studie ndersteunt en adviseert het Nederlands hger nderwijs m nderwijs tegankelijker en studeerbaarder te maken vr studenten met een functiebeperking en hun studiesucces te vergrten. Dit det zij dr middel van publicaties, de website www. handicap-studie.nl, trainingen, (beleids)advies en expertisemiddagen. Deze activiteiten wrden ntwikkeld in nauw verleg met het hger nderwijs. In haar werkzaamheden gaat handicap + studie altijd uit van de nderwijsvisie Universal Design fr Learning (UDL). In deze visie wrdt vanaf het begin van de ntwikkeling van nderwijs rekening gehuden met de verschillen in leerstijlen, talenten en mgelijke belemmeringen van studenten. Dit verhgt het studiesucces van studenten (k znder functiebeperking) en zrgt ervr dat minder uitznderingen en aanpassingen ndig zijn vr studenten met speciale beheften, zals studenten met een functiebeperking. Meer infrmatie ver UDL vindt u p de website van nze Vlaamse partner SIHO (Steunpunt Inclusief Hger Onderwijs): Dr bij het ntwikkelen van nderwijs rekening te huden met de fysieke, sciale en psychische beperkingen waar studenten tegenaan kunnen lpen en daarm te kiezen vr gevarieerde en flexibele nderwijs- en tetsingsvrmen, sluit u heel weinig studenten meer buiten. Dit kst, vral in het begin, veel tijd en creativiteit. Uiteindelijk heft u echter veel minder energie te steken in studenten die anders buiten de bt vallen. Het levert u dus zeker wat p! Vr vragen, cmmentaar, en advies kunt u altijd terecht bij algemeen@ handicap-studie.nl f Expertisecentrum handicap + studie, 2012 Als dcent bent u een heel belangrijke factr in het slagen f falen van studenten (met en znder functiebeperking). Deze praktische tips kunt u gebruiken m uw nderwijs tegankelijker te maken. U kunt afvinken welke tips u al tepast. * Bij het aanbieden van digitaal materiaal is het belangrijk m dit tegankelijk aan te bieden, bijvrbeeld vr studenten met een visuele f auditieve beperking f dyslexie. Meer infrmatie daarver vindt u in het gratis Handbek Tegankelijk Schrijven vr het Web van The Internet Academy: handbek-schrijven-vr-hetweb Gebruik digitaal studiemateriaal (zdat studenten de pmaak kunnen aanpassen, vr laten lezen f anderszins bewerken)* Gebruik beeld, vide, audi, animatie, grafieken, tabellen, strmschema s, mindmaps, enzvrt naast schriftelijke uitleg* Verdeel studiemateriaal in kleine blkken, deze bieden verzicht en ndersteunen de student bij zijn planning Stimuleer actief gebruik van het studiemateriaal, dr middel van (facultatieve) deeltetsjes, quizjes, discussies f het laten maken van samenvattingen. Studenten kunnen dit eventueel zelfstandig f in grepjes den Maak een spreiding in tentamens, inleverdata en andere deadlines, k in cmbinatie met andere vakken Lever een dcument met de leerdelen, de tetsvrmen, data en alle andere infrmatie ver de tetsing van de cmpetenties, bij vrkeur puntsgewijs en bndig* Stel een preftentamen beschikbaar en plan een mgelijkheid m dit tentamen te bespreken Zrg dat het tetsbureau en de surveillanten p de hgte zijn van de special needs van studenten met een functiebeperking, zals: - gebruik cmputer/ ICThulpmiddelen tijdens de tets; - extra tijd; - gebruik van wrden- beken; - individuele ruimte; - inspreken van de antwrden; - tetsvragen p A3 frmaat Gebruik flexibele en gevarieerde tetsvrmen, zdat elke student een vrm kan kiezen waarmee hij het beste uit de verf kmt. Vrbeelden: debat, mndeling tentamen, grepspdracht, nderzek, paper, vide, take-hme tentamen, presentatie, referaat, praktijkpdracht Verdeel leerstf in kleine blkken en tets deze per nderdeel, dit ndersteunt studenten bij hun planning Zrg tijdens tentamens vr ruime tijdsplanning m de vragen te beantwrden én p te schrijven (tenzij tijdsdruk een nderdeel van de aan te leren cmpetenties is) Biedt gevarieerde vragen aan. Vrbeelden: meerkeuzevragen, pen vragen, inzichtsvragen, kennisvragen, tepassingsvragen, een betg, reprductievragen Geef aan het begin van elke cllegereeks een verzicht met de inhud van alle clleges, zdat studenten die iets meten missen, weten wat ze missen* Begin elk cllege met een verzicht van wat er in het cllege aan bd kmt. Verwijs tijdens het cllege terug naar dit verzicht* Stel Pwerpints en ander digitaal materiaal vrdat het cllege begint beschikbaar, zdat studenten het cllege kunnen vrbereiden en/f het materiaal kunnen meenemen* Maak gebruik van weblectures en nline clleges (deze wrden ng tegankelijker dr het gebruik van ndertiteling)* Zrg vr deelprducten met deadlines: dr het werk p te delen in kleinere blkken huden studenten meer verzicht en mtivatie Zrg vr wekelijkse besprekingen waarbij een klein grepje afstudeerders hun vrtgang bespreekt Cntrleer (dr dcent f medestudenten) de dr de student zelf pgestelde deadlines Leg afspraken ver bijeenkmsten, verleg en vrtgang vast aan het begin van de afstudeerperide
5 grafisch ntwerp: Vr een eerlijke selectie krijgen jullie allemaal dezelfde test: Klim in die bm!
Regeling Financiële Ondersteuning Topsport- Student Stenden Hogeschool Profileringsfonds
AANVRAAGFORMULIER 1 studiefinancieringsvrm vr chrten vóór 1-9-2015 én studiefinancieringsvrm(en) vr chrten na 1-9-2015 Regeling Financiële Ondersteuning Tpsprt- Student Stenden Hgeschl Prfileringsfnds
Nadere informatieRegeling Financiële Ondersteuning Overige Bijzondere Omstandigheden Profileringsfonds
AANVRAAGFORMULIER 1 studiefinancieringsvrm vr chrten vóór 1-9-2015 én studiefinancieringsvrm(en) vr chrten na 1-9-2015 Regeling Financiële Ondersteuning Overige Bijzndere Omstandigheden Prfileringsfnds
Nadere informatieStuderen met een functiebeperking
Studeren met een functiebeperking Een student met dyslexie of autisme?! Wat betekent dat voor mij als docent? RU Onderwijsdag 2013 WELKOM! 1 Kennismaking Hanke van Buren Judith Jansen André Baars Jeroen
Nadere informatieBEGELEIDING LEERLINGEN MET DYSCALCULIE
BEGELEIDING LEERLINGEN MET DYSCALCULIE Begeleiding van leerlingen met ernstige rekenprblemen en/f dyscalculie Delen en uitgangspunten Binnen het Veluws Cllege Crtenbsch hanteren wij het Prtcl Ernstige
Nadere informatieLaurens Heuzinkveld mei 2015. Dyslexiebeleid 2015-2020
Laurens Heuzinkveld mei 2015 Dyslexiebeleid 2015-2020 Inhud: Blz. Inleiding 3 1. Leerlingen met kenmerken van dyslexie 3 1.1 Signaleringsnderzek 2. Leerlingen in de nderbuw met een dyslexieverklaring 4
Nadere informatieGrip op reclame Internet (cookies)
DDMA PRIVACY AUTORITEIT - CONSUMENTEN HANDBOEK Grip p reclame Internet (ckies) PRAKTISCH ADVIES BIJ COMMERCIËLE COMMUNICATIE Vrwrd Aan de hand van cncrete infrmatie en handige checklists bieden wij u via
Nadere informatieActie keuze 5. a. Campagne rookvrij schoolplein. b. Hoofd- en deelvragen. Hoofdvraag: 1: Wat zijn de gevolgen en gevaren van roken?
Actie keuze 5 a. Campagne rkvrij schlplein Jullie Stappenplan hebben vr actie 5 gekzen: Maak het schlplein rkvrij grepjes Maak de twee gebruik nderzekspdracht psters: brnnenpagina Presenteer 1. argumenten
Nadere informatieLes 2. Een open gesprek over psychische gezondheid. Groepsvormingsopdrachten. is een project van Diversion en MIND
Les 2 Een pen gesprek ver psychische gezndheid Grepsvrmingspdrachten is een prject van Diversin en MIND VOOR DE DOCENT Deze les kan als lsstaande pdracht gegeven wrden, maar k als vervlg p de MIND Yung
Nadere informatie1 3 4 Analysefrmat Aandacht vr taal in het pleidingscurriculum Onderzek Nederlands in het berepsgericht nderwijs versie 4-07 12 12 A Algemene gegevens ver nderwijsinstelling
Nadere informatieDyslexie, Dyscalculie & Spellingsbegeleiding
Dyslexie, Dyscalculie & Spellingsbegeleiding Dyslexie en dyscalculie en spellingsbegeleiding p het Carlus Clusius Cllege Zwlle Signalering en Begeleiding dyslectische / dyscalculische leerlingen Dyslexie:
Nadere informatieo o o BIJLAGE PEDAGOGISCHE VISIE A. Gedragsindicatoren personeel in relatie tot leerlingen (vice versa)
PEDAGOGISCHE VISIE A. Algemeen De pedaggische visie vertelt he de schl met leerlingen, persneel en uders van leerlingen wil mgaan en wat de schl verwacht ten aanzien van de relatie tussen leerlingen en
Nadere informatieCursus Kinderen met motivatie problemen in het onderwijs, motiveren kun je leren 9
Inhud Inleiding Pst-HBO pleiding Sensrische infrmatieverwerking Basiscursus Sensrische infrmatieverwerking Cursus Nieuwste behandelinzichten in de sensrische infrmatieverwerking Cursus Sensrische infrmatieverwerking
Nadere informatieMatching bij de HAN Oriëntatie en verwachtingen
Matching bij de HAN Oriëntatie en verwachtingen In deze vragenlijst geef je aan wat je hebt gedaan m te kmen tt je keuze vr deze studie. Ok kun je hier beschrijven waarm je denkt dat deze studie bij ju
Nadere informatieCursussen CJG. (samenwerking tussen De Meerpaal en het onderwijs in Dronten) Voortgezet Onderwijs
Cursussen CJG (samenwerking tussen De Meerpaal en het nderwijs in Drnten) Vrtgezet Onderwijs 1 Faalangst (vrtgezet nderwijs) Faalangsttraining is vr jngeren die gespannen zijn en (te) veel nadenken ver
Nadere informatieScenario Onderwijstijd. Thuisles
Scenari Onderwijstijd Thuisles Erik Mndriaan en JaapJan Vrm ROC Deltin Cllege, Zwlle ktber 2013 Scenari: Thuisles Algemeen Dit scenari is ntwikkeld mdat er gedacht wrdt dat het elementen bevat die ervr
Nadere informatieWegwijzer. Dagbehandeling in Behandelcentrum Heideheuvel Informatie voor kinderen en ouders
Wegwijzer Dagbehandeling in Behandelcentrum Heideheuvel Infrmatie vr kinderen en uders WELKOM! De kmende tijd kmen jij en je uders een dagbehandeling vlgen in Heideheuvel. In Heideheuvel werken we in een
Nadere informatiePESTEN. Deze folder is een hulpmiddel voor jou en je kind om samen te leren over pesten en hoe je dit kan stoppen.
PESTEN Deze flder is een hulpmiddel vr ju en je kind m samen te leren ver pesten en he je dit kan stppen. WAT IS PESTEN? Pesten is iemand anders bewust bedreigen, bang maken, uitdagen, uitschelden f pijn
Nadere informatieTer voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Relaties en seksualiteit.
Criteria en vragenlijst themacertificaat Relaties en seksualiteit Primair nderwijs Ter vrbereiding p uw aanvraag vindt u in dit dcument de criteria en vragenlijst vr het themacertificaat Relaties en seksualiteit.
Nadere informatieLesideeën. Hedendaagse Propaganda Analyseren. uitgewerkt door
Lesideeën uitgewerkt dr Hedendaagse Prpaganda Analyseren Activiteiten als aanvulling p de leerervaring bij het nline Mind Over Media platfrm www.mindvermedia.be 1 Les 6 Maak je eigen prpaganda Klaslkaal:
Nadere informatieMatching bij de HAN - Oriëntatie en verwachtingen
Matching bij de HAN - Oriëntatie en verwachtingen Naam Studentnummer Opleiding In deze vragenlijst geef je aan welke activiteiten je hebt ndernmen p weg naar je vervlgstudie. Ok kun je hier beschrijven
Nadere informatieEvaluatierapport Scalda - Groep 3 29 januari 26 maart 2014
Evaluatierapprt Scalda - Grep 3 29 januari 26 maart 2014 1. Inleiding, deelnemers en activiteiten In dit dcument wrden de bevindingen weergegeven van begeleiders en deelnemers die betrkken waren bij de
Nadere informatieBeleidsregels voorziening jobcoaching Participatiewet 2015
Beleidsregels vrziening jbcaching Participatiewet 2015 1-7-2015 Jbcaching Reginale beleidsregels jbcaching Participatiewet regi Achterhek Inleiding Jbcaching gaat ver het ndersteunen van mensen bij het
Nadere informatieLOOPBAANORIËNTATIE VMBO-4 Periode 1 t/m periode 3
LOOPBAANORIËNTATIE VMBO-4 Peride 1 t/m peride 3 In leerjaar 4 met je de keus gaan maken; wat wil jij gaan den wanneer je het vmbdiplma hebt? Om te laten zien dat je uiteindelijk een studie, die bij je
Nadere informatieRollenspel Jezus redt
Rllenspel Jezus redt Krte mschrijving prgrammanderdeel De leerlingen spelen samen een bestuursrechtzaak bij de Raad van State na. De Raad van State is de hgste bestuursrechter van Nederland. In deze rechtszaak
Nadere informatieIedere keer nadat er een tafel is aangeboden. 5 De tafels van 1 t/m 5 en 10 herhalen
Del: Oefenen f herhalen van wat geleerd is in de klas; een brug slaan tussen leren p schl en thuis Vrbereiden p kmende lessen; dit kan een zekpdracht zijn f een verzamelpdracht Integreren van vaardigheden
Nadere informatiePresentatie eisen reisweek
Presentatie eisen reisweek Beste reisadviseurs, De aftrap is genmen. We zijn begnnen aan een spannende strijd m te bepalen he nze werkweek er in juni 2013 uit zal zien. Natuurlijk lijkt het een beetje
Nadere informatieBegeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht op Gedifferentieerd RekenOnderwijs.
Begeleidende tekst bij de presentatie Ieder kind heeft recht p Gedifferentieerd RekenOnderwijs. Dia 1 Opmerking vr de presentatr: in het geval u tijd te krt kmt, kunt u de blauwe tekst als ptineel beschuwen
Nadere informatieCMD EVALUATIE STAGEBEDRIJVEN 2014
CMD EVALUATIE STAGEBEDRIJVEN 2014 Inhud Respns... 1 Samenvatting van de resultaten... 1 Vragen ver de pleiding... 2 Vragen ver de stagiair... 3 Wat ziet u als sterke punten van de pleiding CMD?... 4 Wat
Nadere informatiehandleiding voor begeleiding van mbo-jongeren met eergerelateerde problemen
handleiding vr begeleiding van mbo-jngeren met eergerelateerde prblemen HANDLEIDING OMGAAN MET EERGERELATEERDE ISSUES VOOR BEGELEIDING VAN MBO-JONGEREN MET EERGERELATEERDE PROBLEMEN Jngeren gaan naar schl
Nadere informatieHuiswerk Informatie voor alle ouders
Nummer 6 mei 2010 Huiswerk Infrmatie vr alle uders Huiswerk en efening Ged leren lezen en rekenen is belangrijk, want je hebt deze vaardigheden in het dagelijks leven veral ndig. Kinderen ged leren lezen
Nadere informatieBeleidsplan directe instructie : 1. Verantwoording 2. Doelstellingen 3. Model 4. Kijkwijzer 5. -Werkwijze en tijdsplanning.
Beleidsplan directe instructie : 1. Verantwrding 2. Delstellingen 3. Mdel 4. Kijkwijzer 5. -Werkwijze en tijdsplanning 1 Verantwrding: Wij willen binnen het nderwijs dat wij geven rekening huden met de
Nadere informatieDe aandachtspuntenlijst
De aandachtspuntenlijst Wat is de aandachtspuntenlijst? De aandachtspuntenlijst is een verzicht van nderwerpen die aan de rde kunnen kmen tijdens een afspraak met de neurlg. Onderwerpen waarver u meer
Nadere informatie1. SW OFFICE (ALGEMEEN)
1. SW OFFICE (ALGEMEEN) SW Office is een belangrijk instrument, niet alleen m inzicht te krijgen, maar k m infrmatie te geven ver het gebruik van de dienstverlening aan de klanten van WnenPlus. In verleg
Nadere informatieDe leerkracht beschrijft in het groepsplan welke extra leesbegeleiding de kinderen krijgen.
Dyslexieprtcl Grep 1 Gehele jaar: bservaties leerlingvlgsysteem digikeuzebrd Grep 2 Gehele jaar: bservaties leerlingvlgsysteem digikeuzebrd Januari: CITO taal en rekenen Mei: Bij twijfel: lees-vrwaardentets
Nadere informatieHuiswerk. Waarom geven wij op school huiswerk? Wij vinden huiswerk zinvol, omdat we denken daar het volgende mee te kunnen bereiken :
Versie: ktber 2016 Huiswerk Op nze schl wrdt in diverse grepen huiswerk gegeven. Onder huiswerk verstaan we werk dat vanuit de schl meegegeven wrdt en waarvan verwacht wrdt dat het dr de kinderen thuis
Nadere informatieMaatschappelijke Stage
Maatschappelijke Stage 2 Inhud 1. Wat is MAS? 1.1 MAS algemeen. 1.2 MAS p het Gren van Prinstererlyceum 1.3 Deadlines 2. Stage zeken 2.1 De stage cördinatr p schl. 2.2 Masactief 3. De frmulieren 3.1 Aanvraagfrmulier
Nadere informatieLOGBOEK van: klas: 1
LOGBOEK van: klas: 1 Inhudspgave Inleiding en inhud van het lgbek Wat is de maatschappelijke stage? Delen van de maatschappelijke stage Waar de je maatschappelijke stage? Kaders waarbinnen de maatschappelijke
Nadere informatieKolom A Kolom B Kolom C Kolom D 1 Je wilt leren zeilen. Wat doe je? Ik stap direct in de boot en ik probeer te zeilen.
Leerstijlen Iedereen heeft een vrkeur bij leren en hanteert daarbij, nbewust, een bepaalde leerstijl. Het is prettig als jij weet wat vr leerstijl jij hebt. Het is k handig als jij weet he een ander bepaalde
Nadere informatieLet op!! Niet zwemmen i.v.m. blauwalg. Leerdoelen: Kerndoelen Curriculum watereducatie SLO: NME leergebied: Werkvormen: Vakgebied: Niveau: Tijdsduur:
Let p!! Niet zwemmen i.v.m. blauwalg Vakgebied: Niveau: Tijdsduur: Bilgie, Aardrijkskunde klas 3 hav/vw ± 140 minuten Niet zwemmen i.v.m. blauwalg, we zien deze brden steeds vaker. Maar wat is blauwalg
Nadere informatieOVERSTAP 4VMBO- 4HAVO 2016-2017. Bertrand Russell College havo en vwo
OVERSTAP 4VMBO- 4HAVO 2016-2017 Bertrand Russell Cllege hav en vw Overstap vmb naar 4-hav infrmatie 2016-2017 Waarm drstrmen naar 4hav? Stel, je zit in 4 VMBO-t. Je haalt gede resultaten, het ziet ernaar
Nadere informatieSaxionstudent.nl CE 1
Thema: Marktanalyse (semester 1) Prject: Desk en Fieldresearch 56357 Vrwrd Vr u ligt het plan van aanpak vr het prject Desk en Fieldresearch, vr het thema marktanalyse van semester 1. Het is de bedeling
Nadere informatieTraining Faciliteren door middel van de moderatiemethode
samen beslist beter besluiten Training Faciliteren dr middel van de mderatiemethde Training Techniek Resultaat Tepasbaar. Dynamisch. Interactief. Visueel. Zelfdcumenterend. Overzichtelijk. Betrkkenheid.
Nadere informatieAls u een toelichting wilt geven, op één van uw antwoorden, dan kunt u dat aan het einde van de vragenlijst doen.
VRAGENLIJST Beste mantelzrger, Deze vragenlijst is bedeld vr u. Dr het invullen van bijgaande vragenlijst krijgt u inzicht in de rzaken van uw belasting. Het maakt u bewust van uw situatie. In de vragenlijst
Nadere informatieHet Grote Geldonderzoek: hoe ga je met je geld om?
Het Grte Geldnderzek: he ga je met je geld m? Natinaal Instituut vr Budgetvrlichting (Nibud) Tijdsduur: één les Werkvrm: individueel met een discussie in de klas Niveau: bedeld vr alle leerlingen van klas
Nadere informatieHelpt de GGZ? Kort verslag van de 2de informatiebijeenkomst over ROM ggz 12 oktober 2010, Amersfoort
Helpt de GGZ? Krt verslag van de 2de infrmatiebijeenkmst ver ROM ggz 12 ktber 2010, Amersfrt Op 12 ktber zijn 50 cliënten, verwanten, leden van cliënten- en familieraden en ervaringsdeskundigen in Amersfrt
Nadere informatiePrivacy Statement andere betrokkenen (niet zijnde studenten of medewerkers)
Privacy Statement andere betrkkenen (niet zijnde studenten f medewerkers) Hgeschl Leiden respecteert de privacy van haar bezekers en externe cntacten en gaat zrgvuldig en vertruwelijk m met uw persnsgegevens.
Nadere informatieOPLEIDING tot Verzorgende-IG. Ondersteuningsmagazijn Praktijk Beroepstaak E Startbekaam
OPLEIDING tt Verzrgende-IG Ondersteuningsmagazijn Berepstaak E Startbekaam Albeda cllege Branche gezndheidszrg Kwalificatieniveau 4 Chrt: 2010-2011 Fase: Startbekaam Naam student:. P.E1-3.start.gesprek
Nadere informatieJe loopbaanplan in vijf stappen. Handleiding voor het schrijven van je loopbaanplan. 2018, Mariska Hidding
Je lpbaanplan in vijf stappen Handleiding vr het schrijven van je lpbaanplan 2018, Mariska Hidding Inhudspgave Vrwrd 3 Del en nut van het lpbaanplan 4 Lpbaanplan vlgens CAR-UWO 4 Maak je eigen lpbaanplan
Nadere informatieProtocol bij het overlijden van een gezinslid van een leerling
Prtcl bij het verlijden van een gezinslid van een leerling Algemeen: Er wrden geen mededelingen aan de pers gedaan. Het lcatie aanspreekpunt f de directeur meldt alleen dat nze 1 ste zrg de nabestaanden
Nadere informatieBeslissingsondersteunende instrumenten. Criteria 2016. September 2015 Stichting Kwaliteit in Basis GGZ
Beslissingsndersteunende instrumenten September 2015 Stichting Kwaliteit in Basis GGZ Beslissingsndersteunende instrumenten Inleiding Stichting Kwaliteit in Basis GGZ gelft dat de mentale zrg in Nederland
Nadere informatiere-integratie jobcaoching praktijkleerwerktraject De Pastorie diverse branches social return
jbcaching praktijkleerwerktraject De Pastrie scial return Stichting MatchWinners Rermnd jbcaching praktijkleerwerktraject De Pastrie scial return Stichting Matchwinners Rermnd 1. Intr Sinds 2009 biedt
Nadere informatieDe Wet maatschappelijke ondersteuning eenvoudig verteld
De Wet maatschappelijke ndersteuning eenvudig verteld Met de Wm det iedereen gewn mee VCP Zichtbare invled van mensen met een beperking p lkaal beleid Inleiding Dit bekje met infrmatie ver de Wet maatschappelijke
Nadere informatieUitwerking kerndoel 2 Nederlandse taal
Uitwerking kerndel 2 Nederlandse taal Tussendelen en leerlijnen Nederlandse taal Primair nderwijs In samenwerking met het expertisecentrum Nederlands Enschede, 1 juni 2006 Nederlands kerndel 2 Stichting
Nadere informatieOffice 365 migratie cursussen. In-company computercursussen bij bedrijven en organisaties
Office 365 migratie cursussen In-cmpany cmputercursussen bij bedrijven en rganisaties Migratie naar een nieuwe Office 365 mgeving Een migratie naar de nieuwe versie van Micrsft Office 365 vergt een extra
Nadere informatieMochten er problemen zijn, neem dan altijd contact op met jouw begeleider.
VOORWOORD Vr je ligt de handleiding vr het maken van juw prfielwerkstuk. Zals je weet is het maken van een prfielwerkstuk één van de nderdelen van het schlexamen in de vierde klas vmb-tl/gl. Daarm met
Nadere informatieMuiswerk Studievaardigheid richt zich op de belangrijkste deelvaardigheden die nodig zijn voor studievaardigheid.
Studievaardigheid Muiswerk Studievaardigheid richt zich p de belangrijkste deelvaardigheden die ndig zijn vr studievaardigheid. Delgrep Studievaardigheid Muiswerk Studievaardigheid is bedeld vr het vrtgezet
Nadere informatieGoede afspraken maken goede vrienden
Dag van de demcratie Gede afspraken maken gede vrienden Delstellingen Kinderen verkennen eigen standpunt ver klasafspraken. Kinderen verkennen de standpunten van klasgenten ver klasafspraken. De kinderen
Nadere informatieINHOUD. Hoofdstuk 1 Inleiding 2
INHOUD Hfdstuk 1 Inleiding 2 Hfdstuk 2 Wat hudt die extra begeleiding in? 4 LWOO Praktijknderwijs Wie kmt ervr in aanmerking? Wie beslist daarver? Hfdstuk 3 Wat hudt het nderzek van het COB in? 7 Welke
Nadere informatiePieter Swager/ Jos Fransen lectoraat elearning
1 Pieter Swager/ Js Fransen lectraat elearning Scenari: 1 e deel afstudeerfase (1 e semester): schrijven nderzeksplan (vrbeeldscenari/ blauwdruk van een leerpraktijk) Vraf Onderwijskundig kader waarbinnen
Nadere informatieHandreiking functionerings- en beoordelingsgesprekken griffiers
Handreiking functinerings- en berdelingsgesprekken griffiers September 2014 Functineringsgesprek Als de griffier is aangesteld, is het verstandig m met elkaar te blijven reflecteren p het functineren.
Nadere informatieLeer / ontwikkelingslijnen. Opleiding Helpende Zorg en Welzijn. BOL en BBL NAAM STUDENT:..
Leer / ntwikkelingslijnen Opleiding Helpende Zrg en Welzijn BOL en BBL NAAM SUDEN:.. 1 2 Uitleg van het leerlijnenbekje Vr je ligt het leerlijnenbekje van je pleiding Helpende Zrg & Welzijn niveau 2. ijdens
Nadere informatieVAN OUDERCOMITÉ NAAR OUDERRAAD
VAN OUDERCOMITÉ NAAR OUDERRAAD Sinds 1 september 2004 kan elke schl een uderraad prichten vlgens het participatiedecreet. Het schlbestuur is verplicht m een uderraad p te richten als 10% van de uders er
Nadere informatieVergaderen Informatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7. Vergaderen
Vergaderen Infrmatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 1 van 7 Vergaderen Vergaderen Infrmatieblad (VP) IEV1 Bladzijde 2 van 7 Vergaderen Elke vergadering kent een vaste structuur en een vaste vlgrde. Deze structuur
Nadere informatieLOGO Fontys HS xxx DELIVERABLE 1-07 VRAGENLIJST KENNISMAKEN
LOGO Fntys HS xxx DELIVERABLE 1-07 VRAGENLIJST KENNISMAKEN met Fntys Hgeschl XXX studiejaar 2009-2010 Vul de vragenlijst in en neem deze mee naar het gesprek met de dcent. 1. Persnlijke gegevens Vr- en
Nadere informatieMaak van 2015 jouw persoonlijk professionaliseringsjaar
Maak van 2015 juw persnlijk prfessinaliseringsjaar en wrd Nlc erkend Register Lpbaanprfessinal (RL) Nlc erkend Register Lpbaanprfessinal (RL) Deze status wrdt bereikt na certificering dr het nafhankelijke
Nadere informatieRetailmanagement brochure voor bedrijven
Campus Schnmeersen Gebuw B Valentin Vaerwyckweg 1 BE-9000 Gent Retailmanagement brchure vr bedrijven Deze brchure bevat de belangrijkste infrmatie ver de pleiding Retailmanagement. De meest up t date infrmatie
Nadere informatieKoninklijke Nederlandse Algemene Schermbond
KvK te s-gravenhage 40409378 Pstbus 600 Phne +31 (0)79 343 81 49 inf@knas.nl 2700 MD Zetermeer Fax +31 (0)79 343 81 50 www.knas.nl Kninklijke Van: KNAS Opleidingen Maitre AJ van der Weg Onderwerp: Tpcach
Nadere informatieKindercoach. Jasmijn Kromhout Groep 8b
Kindercach Jasmijn Krmhut Grep 8b Inhud Vrwrd 1 Hfdstuk 1 Wat is een kindercach? 2 Hfdstuk 2 Geschiedenis 3 Hfdstuk 3 De pleiding 4 Hfdstuk 4 De prblemen 5 Hfdstuk 5 Srten kindercaches 6 Interview 7 Nawrd
Nadere informatieOUDERBLIK. Een rugzak vol ideeën voor ouders en school SCHRIFTELIJKE COMMUNICATIE MET OUDERS
OUDERBLIK Een rugzak vl ideeën vr uders en schl SCHRIFTELIJKE COMMUNICATIE MET OUDERS 2012 1. Schriftelijke cmmunicatie met anderstalige uders Schriftelijke cmmunicatie gaat ver alle cmmunicatie naar uders
Nadere informatieVerandertrajecten voor individuele medewerkers
Het Sandelhut Meditatietechnieken, Caching en Training Verandertrajecten vr individuele medewerkers Lcatie: Het Beekse Bshuis Girlesedijk ngenummerd Hilvarenbeek Pst: Gildelaan 41 5081 PJ Hilvarenbeek
Nadere informatieHandleiding bij het voorbereiden van een activiteit met of bij een partner
Handleiding bij het vrbereiden van een activiteit met f bij een partner Deze handleiding is.a. ndzakelijk mdat wij (het regiteam) geen rechtspersn zijn en derhalve niet namens De Hart&Vaatgrep kunnen pereren
Nadere informatieRelatiegeschenk. Design en Maatschappij. ontwerpen
Relatiegeschenk Design en Maatschappij ntwerpen STAP 1 Wat is de pdracht? Ontwerp vr een winkel f bedrijf bij ju in de buurt een relatiegeschenk. Een relatiegeschenk geef je aan juw klanten m ze aan juw
Nadere informatiePlaatsingsrichtlijnen Dr. Nassau College
Plaatsingsrichtlijnen Dr. Nassau Cllege vr schljaar 2014-2015 Plaatsingsrichtlijnen p het Dr. Nassau Cllege In de kmende jaren zal de Cit eindtets in het basisnderwijs niet meer afgenmen wrden in februari,
Nadere informatieVoorbeeld oefentypes online e-learningmodules CommArt Int.
Vrbeeld efentypes nline e-learningmdules CmmArt Int. In dit dcument wrdt verwezen naar de specifieke inhud van een van nze e- learningmdules. De efentypes wrden echter gebruikt in alle e-learningmdules
Nadere informatieRegeling Financiële Ondersteuning Overige Bijzondere Omstandigheden Profileringsfonds
AANVRAAGFORMULIER 1 studiefinancieringsvrm vr chrten vóór 1-9-2015 én studiefinancieringsvrm(en) vr chrten na 1-9-2015 Regeling Financiële Ondersteuning Overige Bijzndere Omstandigheden Prfileringsfnds
Nadere informatieLes 1. Vergroten van kennis over psychische gezondheid. Zelfstandige verwerkingsles (achter de computer) is een project van Diversion en MIND
Les 1 Vergrten van kennis ver psychische gezndheid Zelfstandige verwerkingsles (achter de cmputer) is een prject van Diversin en MIND VOOR DE DOCENT Deze les kan als lsstaande pdracht gegeven wrden, maar
Nadere informatieHet Coole Kikkerplan Binnen twee weken een klas vol vet coole kikkers Groep 4 tot en met 8
Het Cle Kikkerplan Binnen twee weken een klas vl vet cle kikkers Grep 4 tt en met 8 Anne Kijman, Kinderpsychlg NIP/Gz BIG i.s.m Christine de Jngh en Yvnne van der Zanden, leerkrachten Jhannesschl Pijnacker
Nadere informatieHardware Practicum Informatica klas 4
Hardware practicum Infrmatica Klas 4 Hardware Practicum Infrmatica klas 4 - Dit practicum bestaat uit 2 delen (een uitgebreidere beschrijving van beide delen staat verderp in dit dcument): Deel 1 draait
Nadere informatieInformatie voor scholen
Infrmatie vr schlen Niet alleen studenten, maar k schlen kunnen rekenen p een gede samenwerking met Travel2Cnnect als partner. Dr nze jarenlange persnlijke ervaring met stagiaires, vrijwilligers en lkale
Nadere informatiedepressie wat kun je doen als iemand in je omgeving een depressie heeft?
depressie raakt iedereen wat kun je den als iemand in je mgeving een depressie heeft? INHOUD Inleiding 4 De Depressie Vereniging 5 Tips vr naasten van mensen met een depressie 6 Het prbleem erkennen 6
Nadere informatieVOEL OOK DE MAGIE VAN KINDEROPVANG EN NATUUR!
Ontwikkeling van kinderen, stagnatie van de ntwikkeling en drverwijzen Wij prberen er vr te zrgen dat kinderen zich bij nze pvang plezierig velen en zich kunnen ntwikkelen. Om te kunnen berdelen f dit
Nadere informatieTer voorbereiding op uw aanvraag vindt u in dit document de criteria en vragenlijst voor het themacertificaat Relaties en seksualiteit.
Criteria en vragenlijst themacertificaat Relaties en seksualiteit Primair nderwijs Ter vrbereiding p uw aanvraag vindt u in dit dcument de criteria en vragenlijst vr het themacertificaat Relaties en seksualiteit.
Nadere informatieDe Haagse Matchingsdagen Voorbereidende opdracht Toegepaste Wiskunde Voltijd 25 en 27 juni 2019*
De Haagse Matchingsdagen Vrbereidende pdracht Tegepaste Wiskunde Vltijd 25 en 27 juni 2019* Check vr welke datum je je hebt ingeschreven! Waarm De Haagse Matchingsdagen? Tijdens De Haagse Matchingsdagen
Nadere informatieStappenplan BTW-verhoging van 19 naar 21% per 1 oktober 2012
Stappenplan BTW-verhging van 19 naar 21% per 1 ktber 2012 Supprt ID: 57354 Versies: AccuntView Windws Dit stappenplan hebt u ndig m uw administraties in AccuntView gereed te maken vr het nieuwe BTW-percentage.
Nadere informatieSociaal veiligheidsprotocol VMBO Helicon Eindhoven
Sciaal veiligheidsprtcl VMBO Helicn Eindhven Dit prtcl is een bijlage van het begeleidingsplan van nze schl. Standpunt In dit prtcl verklaren schl en uders tezamen, dat we grensverschrijdend gedrag en
Nadere informatieBeschermd Wonen met een pgb onder verantwoordelijkheid van gemeenten
Beschermd Wnen met een pgb nder verantwrdelijkheid van gemeenten Een factsheet vr cliënten, cliëntvertegenwrdigers en familievertegenwrdigers 1 februari 2016 Sinds 1 januari 2015 valt Beschermd Wnen (vrheen
Nadere informatiePresenteren met Impact:
Presenteren met Impact: Gelven Presenteren is geweldig! Ik geef te, de eerste keer dat ik vr een grep stnd had ik zweethanden en een rd hfd, maar de afgelpen jaren heb ik tientallen keren vr grepen gestaan
Nadere informatieOpdracht 1: Onderzoek naar protocollen persoonlijke verzorging.
VZ-B-K1-W4-A Biedt persnlijke verzrging Verzrgende-Ig basisdeel kerntaak 1 werkprces 4 Om zrgvragers methdisch te ndersteunen bij de persnlijke verzrging maak je gebruik van prtcllen en handelingsplannen.
Nadere informatieInschrijfformulier Co-Curricular Activities LanguageOne 2014-2015
Inschrijffrmulier C-Curricular Activities LanguageOne 2014-2015 Algemeen LanguageOne zrgt vr passend, kwalitatief en eigentijds nderwijs in de Nederlandse Taal en Cultuur gericht p Nederlandstalige leerlingen
Nadere informatieVier beproefde manieren om de pot met goud, leren van elkaars ervaringen, open te maken
Vier beprefde manieren m de pt met gud, leren van elkaars ervaringen, pen te maken Het leren van ervaringen vraagt m het nderzeken van die ervaringen, het liefst in een grep samen met anderen. Dit kan
Nadere informatie7. Opleidingskader voor de functie redacteur web en social media
7. Opleidingskader vr de functie redacteur web en scial media In het prject GROOTER wrden nder andere een aantal pleidingskaders ntwikkeld vr sleutelfuncties binnen de crisiscmmunicatie. Een daarvan is
Nadere informatiepgb-uitvoeringsplan Zijn er meerdere gezinsleden die gebruik maken van een pgb? Maakt u dan een uitvoeringsplan voor het hele gezin.
pgb-uitveringsplan U wilt vr uzelf f vr een ander met een persnsgebnden budget (pgb) ndersteuning inkpen. Een van de vrwaarden m vr een pgb in aanmerking te kmen is dat u een uitveringsplan maakt. In het
Nadere informatieReglement voor de Opleidingscommissie
Reglement vr de Opleidingscmmissie Artikel 1 Begripsbepalingen 1. In dit reglement wrdt verstaan nder: a. wet: de Wet p het hger nderwijs en wetenschappelijk nderzek; b. universiteit: de Prtestantse Thelgische
Nadere informatieAcademiejaar 2013-2014
Arteveldehgeschl Dienst studieadvies Hgprt 15 9000 Gent Tel. 09/234 90 30 studieadvies@arteveldehs.be Gids vr studenten: studie en werk/ndernemerschap/kunst/plitiek/ studentenvertegenwrdiging/sciale f
Nadere informatieStage in de opleiding tot podoposturaal therapeut
Stage in de pleiding tt pdpsturaal therapeut Stage in de pleiding tt pdpsturaal therapeut Pagina 1 van 9 Inhud Inleiding... 3 Del... 4 Kaders... 4 Oefening... 4 Berdeling... 4 Aanwezigheid... 5 Begeleiding...
Nadere informatieFrequently Asked Questions Onderbouw Wat is tto? Hoeveel lessen worden in het Engels gegeven in een tto klas? Wie bepaalt deze percentages?
Frequently Asked Questins Onderbuw Wat is tt? tt staat vr Tweetalig Onderwijs. In het Tweetalig Onderwijs wrdt een aantal vakken in het Engels gegeven en wrden de leerlingen gevrmd tt Internatinaal burger.
Nadere informatieHeart4Women. Duurzaam Bewogen Missionair. Sponsor een vrouw
Heart4Wmen Duurzaam Bewgen Missinair Spnsr een vruw Vruwen in hun kracht Heart4Ghana is bewgen met de psitie van de vruw binnen de Dagmba en Nanumba cultuur. Deze vruwen hebben het niet altijd makkelijk
Nadere informatieNIEUWSBRIEF 3. Vrijdag 28 januari 2011. DE PIRAMIDE locatie BREDE SCHOOL MEERWIJK
NIEUWSBRIEF 3 Vrijdag 28 januari 2011 DE PIRAMIDE lcatie BREDE SCHOOL MEERWIJK Belangrijke data de kmende peride....... Dinsdag 1 februari CITO Eindtets grep 8 p 1, 2 en 3 februari Maandag 7 februari Juf
Nadere informatieZorgplan. 1.Passend Onderwijs
Zrgplan 1.Passend Onderwijs Passend Onderwijs betekent dat iedere leerling nderwijs krijgt dat het beste bij zijn f haar talenten en beperkingen past. Ok de leerlingen met een strnis, ernstige ziekte f
Nadere informatieOp basis waarvan verwerken we jouw persoonsgegevens?
Privacyverklaring Tikkie app Deze privacyverklaring is gepubliceerd p 24 mei 2018. Dit is de Privacyverklaring van de Tikkie app ( Tikkie ). Tikkie wrdt aangebden dr ABN AMRO bank N.V., gevestigd aan de
Nadere informatie