Crisis dwingt tot keuzes

Transcriptie

1 54 // vlaams tijdschrift voor sportbhr / 2013 / n 235 Crisis dwingt tot kuzs Financiël uitdagingn voor gmntn David Nassn dirctur ISB david.nassn@isbvzw.b Dag 2, sssi 1 Crisistijd is kuzs makn, ook voor sport Joris Walrat, Cambioworks Ann-Ln Erauw, Rsarch Blfius Bank Rol Van Cangm, stafmdwrkr ISB Er dinn zich moilijk financiël tijdn aan. Door allrli stijgnd kostn n dalnd inkomstn komn d financiën ondr druk. Wat zijn d financiël uitdagingn waar gmntn voor staan in d komnd bstuurspriod? Grn n lan kunnn oplossingn bidn. Ann-Ln Erauw van d rsarch unit Public Financ van Blfius gaf n schts van d financiël uitdagingn voor gmntn (zi figuur 1). Er zijn maatschapplijk volutis zoals vrgrijzing n niuw tchnologiën (-lokt). Daarnaast zijn r ook financiël factorn mt zowl ngativ als positiv impact. Tlkns d inflati d drmpl van 2% ovrstijgt, zulln d lonn mt 2% stijgn; mt xtra uitgavn voor gmntn als gvolg. Andrzijds kunnn ook tarivn dan gïndxrd wordn. Rntvotn hbbn impact op d lopnd lningn van gmntn, maar ook op d blggingsinkomstn van ovrschottn. Economisch groi kan zorgn voor n stijging van d inkomns van gmntn, wat lidt tot n vrhoging van d blastingsinkomstn op basis hirvan. Bovndin zijn r ook institutionl factorn als wttlijk hrvormingn.

2 SPOrTBElEID // 55 Autonoom blid: aanwrvn van prsonl, blastingn, invstringn E xt Maatschapplijk volutis op lang trmijn (dmografi, tchnologi, duurzam ontwikkling ) D os ONTVANgSTEN Blastingn Tolagn Prstatis Fin. opbr. uitgaven Prsonl Wrking Ovrdrachtn Schuld r n f a ct o r n Financiël factorn uit d conomisch omgving: inflati, rntvotn, conomisch groi hbbn impact op d gmntbudgttn Institutionl factorn : - hrvormingn op fdraal nivau (politihrvorming, brandwrdinstn ) - rgionaal nivau (gmntfonds, blastingn) s i r u IT D Ag I N ge N Blfius Analys financiël situati van d gmntn FIguuR 1 // Evolutifactorn voor d gmntfinanciën Financiël crisis n ESr-95 D priod was nogal bwogn: d financiël crisis in 2008, in 2010 n bschidn hroplving, maar in n niuw conomisch vrzwakking. Ht vooruitzicht voor d priod is dat d conomisch groi zwak blijft. D inflati staat nu vrij laag, maar wordt vrwacht t volurn van 1,2 naar 2% (mt impact op d lonn van ambtnarn). D rnt is momntl historisch laag: n god zaak voor gmntn mt ht oog op afbtaling van lningn (10 à 12% van ht budgt). Er wordt chtr vrwacht dat d rnts zulln stijgn, aangzin z nu zo laag zijn. Tot slot zijn r ook d hog n stijgnd nrgikostn. Blgië is via Europa gbondn aan ht stabilititspact dat als dol hft schuldn n saldo s t normrn n d bgrotingn trug op d rails t krijgn. Ht stabilititspact is al concrt voor fdral ovrhdn maar nog nit voor rgional n lokal bsturn. Rond 2014 wordn chtr ook concrt initiativn vanuit d gwstn vrwacht, zodat ook d rgio s (Vlaandrn) n gmntn hiraan motn voldon. gmntn zijn zich hirvan nog nit god bwust. Ht bgrip sanringsinspanning is n groot woord voor gmntn, omdat zij al sinds d jarn 80 motn wrkn naar n vnwicht. Sinds d jarn 90 is dat r ook. Mr zlfs: d voorbij jarn warn booming businss voor d gmntn, mt mvallrs zoals ht vrkopn van participatis in d tldistributi, nrgi n d dividndn van d gmntlijk holding. Dat lvrd d nodig rsrvs op. D uitdaging is chtr dit vnwicht t bhoudn, ook binnn d niuw princips van d blids- n bhrscyclus (BBC). D fdral ovrhid strft voor 2013 naar n tkort van 1,9% van ht BBP 1, om in 2015 trug op n vnwicht t komn. Wat d lokal bsturn n gwstn btrft, gaat ht planburau rvan uit dat gmntn al in vnwicht zijn in 2013 n dit ook volhoudn tot Ht gaat om n vnwicht volgns d ESR-95 normn: n Europs systm van bokhoudkundig afsprakn. Blangrijk vrschil mt Blfius rsarch Public Financ Ht Exprtis & Rsarchdpartmnt van Blfius ontwikklt divrs productn n dinstn voor blid n financiën van lokal bsturn. Zo is r jaarlijks n analys van d lokal financin n zijn r socio-dmografisch profiln van d gmntn. Mt ht oog op d niuw lgislatuur wrd n brochur mt analys van 15 uitdagingn gralisrd. Dz uitdagingn siturn zich op dri vlakkn: omgvingsfactorn, uitgavn n ontvangstn van gmntn. Mr info? uitdagingn vrkizingn BBP: Bruto Binnnlands Product

3 56 // vlaams tijdschrift voor sportbhr / 2013 / n 235 Vanaf 2014 zulln ook d gmntn motn voldon aan ht stabilititspact van Europa wat d gmntn tot op hdn don, is dat volgns d ESR-95 n invstringsuitgav wl m in d bokn gaat, maar d financiring (d lning) rvan nit. Dit btknt dat als n gmnt invstringn dot, ht saldo a priori tot n tkort lidt. Dz ESR-95-normn bïnvlodn dus onrchtstrks ook d invstringspolitik van gmntn. Ho mr gmntn invstringn don mt glnd middln, ho mr ht saldo naar ngatif gaat. Invstringn van lokal bsturn zijn n blangrijk motor voor d national conomi. In 2012 gburd 49% van d total ovrhidsinvstringn in Blgië door lokal bsturn, 43% door d gwstn n gmnschappn n 7% door d fdral ovrhid. Daarnaast warn lokal bsturn slchts vrantwoordlijk voor 5% van d total fdral ovrhidsschuld (n d fdral ovrhid voor 89%). Bovndin is dri vird van d schuldn van : d uitgavn ondrvindn blijvnd druk UITGAVEN Gmiddld jaarlijks groi ( ) Prsonl & wrking Ovrdrachtn Schuld +4,3% +4,3% -0,8% Hrvorming pnsionn van vastbnomdprsonl Hrvorming brandwrdinstn Pnsionlastn van OCMW n PZ Maatschapplijk dinstvrlning Rntvot? Niuw invstringn? Gmiddld jaarlijks groi ( ) FIguuR 2 // Evolutis di d uitgavnbhrsing van gmntn complx makn >? >? + Blfius lokal bsturn gkoppld aan invstringn n staan z tgnovr activa. Er is ook d impact van d BBC mt d vrandrd splrgls voor ht bpaln van ht vnwicht. Vrogr wrd ht vnwicht bkkn op ht algmn totaal. In d BBC wordn zowl algmn dinst als invstringsdinst samngbracht n kunnn ook rsrvs ingbracht wordn om t invstrn. D BBC wil op ht ind van d rit dat lk jaar ht budgt in vnwicht is n dat r ook n structurl vnwicht is op zs jaar. Bovndin wordt r gkkn of gmntn voldond zlffinanciringscapacititn hbbn. Mt andr woordn: kunnn d lastn van d huidig lningn gdragn wordn mt d opbrngstn van één jaar? Complx uitgavnbhrsing Als d uitgavn in 2006 glijk wordn gstld aan 100, zin w dat anno 2012 d uitgavn (prsonl n wrking n ovrdrachtn) mt 20 tot 30% zijn tognomn. Dit btknt lk jaar 4 tot 5% rbij: dat is d komnd lgislatuur nit mr houdbaar. D schulduitgavn daarntgn zijn rdlijk ondr control gblvn. Vooral dankzij ht fiscaal pact in 2008, waarm Vlaandrn n dl van d gmntschuldn hft ovrgnomn ( 100 pr inwonr). D lninglast voor gmntn was daardoor gdaald mt bijna 10% tgn 2010, maar is door niuw lningn nu wr aan ht tonmn. Dit zorgd voor nig blidsruimt d voorbij jarn, maar gzin d stijgnd rnts in d nabij tokomst zal dit nit mr zo vidnt zijn. D prsonlskost (40%) n wrkingskost (20%) is god voor 60% van d uitgavn van gmntn n dz zijn gmiddld lk jaar mt 4,3% gstgn sinds 2007 (zi figuur 2). Dz 4,3% kan vrklaard wordn door n inflati van 2% n n stijging van 2% omwill van mr bnomingn n hogr

4 SPORTBELEID // tips om d crisis aan t pakkn Ws j rvan bwust dat r vrschillnd crisissn zijn n pak d vrschillnd procssn samn aan: d financiël crisis, d bankncrisis, d conomisch crisis (ht groimodl wrkt nit mr), d wlvaartscrisis (pnsionn ondr druk ), d sociologisch crisis (zondbokkn zokn voor problmn lost nits op), d politik n dmocratisch crisis (politici motn durvn n kunnn kuzs makn) n tot slot d crativititscrisis (vrij naar Carl Dvos van Itinra) Als j dot wat j altijd dd, krijg j wat j altijd krg. (Albrt Einstin) J mot kuzs makn, want nit kizn is ook kizn. Durf d status quo los t latn n vrvolgns t vrtrouwn op d crativitit. Dnk out of th box. Go Grn n gbruik d Grnfild-approach : ga trug naar d 0-situati, stl j voor dat r nits is n durf alls in vraag t stlln. Zt vanuit d 0-situati j bschikbar middln trug in. Ga voor co-crati: crër samn mrwaard. 1+1=3. Go Lan. Lan Managmnt hft dri dolstllingn: trugdringn van kostn, vrkortn van doorlooptijdn n vrbtrn van d kwalitit Pak d acht vormn van vrspilling volgns Lan aan: ovrbwrking, vrvor, voorraad, wachtn, hrbwrking, corrctis, bwging én talntvrspilling. Positif gformulrd: do nkl activititn di n togvogd waard oplvrn. Vrandr d rgls. Bslis wat JIJ zlf morgn gaat don! Vrtrk nit vanuit n afhanklijkhidspositi (van hogr ovrhdn, bazn ) maar maak kuzs in wat j zlf kan don. Joris Walrat van Cambioworks gaf n voordracht om vanuit vrandringsmanagmnt bkkn d crisis aan t pakkn. Lan Managmnt is hirbij n lidraad, n vrtrkkn van d rol n d btrokknhid van d mnsn zlf is ht uitgangspunt. barma s. Ondr andr door d hrvorming van d pnsionn zal d gmiddld jaarlijks groi van dz kostn d komnd lgislatuur nog hogr zijn dan 4%. Er zijn immrs vl oudr vastbnomdn in gmntn n winig jongrn. Ht zijn chtr dz jong vastbnomdn di d rsrvs motn voorzin voor d pnsionn van d oudr vastbnomdn. Dit stlsl komt ondr druk, mt als gvolg n hrvorming van d pnsionfinanciring d komnd jarn. Ht dol is d pnsionbijdragn in all sctorn harmonisrn. In concrto btknt dit dat gmntn in ,5% als basisbijdragvot motn voorzin op ht loon van vastbnomdn voor d pnsionfinanci- Als j dot wat j altijd dd, krijg j wat j altijd krg Albrt Einstin

5 SPOrTBElEID // 59 ring (in 2012 was dit nog 32,5%). Dit zal n dirct n norm impact hbbn op d gmntfinanciën. Ht HRM-blid van gmntn zal dus ondr d lop motn wordn gnomn. Nit mr vast bnomn is ook gn oplossing, want d vastbnomdn van nu btaln d pnsionn van hun voorgangrs. Wannr d kloof tussn pnsionbijdragn n uitkring nog t groot is, mot r nog n bijkomnd rsponsabilisringsbijdrag togpast wordn van 10 tot 15%. Hl wat gmntn gvn immrs aan dat ht in d komnd jarn mt mindr prsonl zal motn gburn. Blidsmarg om d uitdagingn aan t gaan Als w kijkn naar d huidig financiël tostand van gmntn, zin w dat r pr dinstjaar gmiddld 5% t kort is op d ontvangstn. D rsrvs bdragn gmiddld 9%. In thori zou mn mt dit tkort dus nog n twtal jaar vrdr kunnn. Er wordt chtr ook vastgstld dat d groi van d ontvangstn in 2012 ongvr 2,8% was, trwijl d groi van d uitgavn +/- 4% blf. Zvn op d tin gmntn gavn bovndin aan in 2012 n tkort t hbbn op ht dinstjaar. Tot slot zijn r divrs hrvormingn di impact zulln hbbn op d gmntfinanciën: ht crërn van synrgiën tussn OCMW n gmnt, d implmntati van d BBC mt n financil plan mt n horizon van 6 tot 9 jaar n d modrnisring van ht prsonlsblid mt ondr andr d invoring van n managmnttam. // 30% van d uitgavn zijn ovrdrachtn: rspctivlijk 10% voor OCMW, Politi n voor ovrdrachtn naar vrnigingn, vzw s, krkfabrikn D voorbij lgislatuur stgn d ovrdrachtn jaarlijks mt 4,3%. Voor d komnd lgislatuur ligt d brandwrhrvorming t wachtn op gmntn: profssionalisring van ht korps, modrnisrn van d uitrusting Ook d impact van d vrgrijzing splt m. Als w d bvolking oudr dan 85 jaar in 2010 glijkstlln aan 100, dan wordt vrwacht dat dit in 2040 al 250 is! Dit hft gvolgn voor ht aantal bddn in woonzorgcntra, n grotr aantal financiël tussnkomstn voor oudrn Er is dus nood aan niuw vormn van opvang nzovoort. D bijdrag van d gmnt voor ht OCMW is gmiddld 10% van d uitgavn. In 2009 stg d gmntdotati aan OCMW s gmiddld nog mt 6,7%, in 2012 was dz groi bprkt tot 2,6%. D tokomst zal chtr nit nvoudig zijn. Dnk maar aan d stijging van ht aantal bgunstigdn voor ht OCMW n niuw opdrachtn, bijvoorbld n niuw instroom als gvolg van d bprking van d wrklooshidsuitkringn. Tot slot zijn r d schuldn, di 10% uitmakn van d uitgavn van gmntn. Dz zijn hl licht gdaald, ondr andr door ht fiscaal pact n d daling van d rnts. In 2016 zulln gmntn 41,5% van ht loon van vastbnomdn motn voorzin als bijdrag voor d pnsionfinanciring, tgnovr 32,5% in 2012 D voluti van d ontvangstn van gmntn gaat nit zo snl als di van d uitgavn. In d priod stgn d ontvangstn mt 3 à 4%. Blastingn makn mr dan 50% van d ontvangstn uit. gmntn zijn hir ook autonoom in. Di blastingn vrhogn is in rst instanti vaak gn opti, maar is toch zr fficiënt n logisch om d inkomstn t vrhogn. En drd van d ontvangstn komt van fondsn n tolagn, zoals ht gmntfonds (dat jaarlijks mt 3,5% tonmt), subsidis van d Vlaams ovrhid Omtrnt d fondsn n tolagn hrst ook nig onzkrhid. Tot slot zijn r d ign ontvangstn, di ongvr 10% uitmakn van d total ontvangstn. Ook hir zijn d gmntn uitrst autonoom in. Ht zal d komnd jarn n dol zijn om zkr di ontvangstn op t krikkn. KENN i n f o r m r n d ANK i n s p i r r n d Mr lzn ovr dit ondrwrp? Zok in d ISB-Knnisbank mt d trfwoordn managmnt, gmntbsturn