Licentieweigering als misbruik van machtspositie

Transcriptie

1 Licentieweigering als misbruik van machtspositie Intellectuele eigendom, artikel 82 EG en de belemmering van innovatie Een wetenschappelijke proeve op het gebied van de Rechtsgeleerdheid Proefschrift ter verkrijging van de graad van doctor aan de Radboud Universiteit Nijmegen op gezag van de rector magnifiais prof. mr. S.C.J.J. Kortmann, volgens besluit van het Collège van Decanen in het openbaar te verdedigen op donderdag 6 november 2008 om 13.3Ouur precies door Sophie Charlotte van Loon geboren op 10 november 1977 te Nijmegen

2 Inhoudsopgave Inhoudsopgave Dankwoord Afkortingenlijst 1.1 Achtergronden IAA IA.2 Een complexerelatie Conjlkterende doelsttllincjen ojçjemeenscbappelijk streven? I. i. 3 Verschil in benadering 1.2 Afbakening van het onderzoeksonderwerp 1.2 A Focus op Europees recbt Inhoudelijk. misbruik van machtspositie en licentieweitjerint) 1.3 Probleemstelling 1.4 Onderzoeksmethode 1.4 A Méthodologie Plan vanaanpak Deell I Artikel82EG 1.1 Wettelijk kader: Europese mededingingsregels voor ondernemingen IAA ia.2 Artikel 8i en 82 EG Relatie tussen artikel 81 en 82 G. overeenkomsten en verscbillen i.i.3 Kembeprippen 1.2 op de relevante markt 1.2. i, relevante markt en samenhang Relevante producttnarkt Relevante geografiscbe markt Marktaandeel

3 *ntfctin>; ils rmshmiv. van f Overige concurrentievoorwaarden op de afgeleidt markt Kritiekop marktajbakenmg en vaslslellen mai'btspoutit Introduclie Prijsbeleid Weigering tôt leverint), onderbandelni o/licr«lin>frlf>iiiij Contractuel beperkingen Koppelverkoop ) Jurisprudence inzake licentieweigering Plan van aanpak Volvo/Veng & Renault/Maxicar Macbtspositie Magill Tiercé Ladbroke IMS Health Macbtspositie Microsoft Tussenconclusie «H S S Jurisprudence inzake leveringsweigering 3.1 Inleidmg ' Essential facilities doctrine Oorsprong en recbtspraak in Verenigde Staten Leveringsweigering en essential jacilities volgens de Europese Lommissie 1S^

4 Inhoudsopgave 3.3 HvJEG inzake leveringsweigering Commercial Solvents United Brands Télémarketing Oscar Bronner Tussenconclusie 182 Deel II Intellectueel eigendom, marktafbakening en machtspositie Marktafbakening: substitutie en IE (onsumentenvoorkeur en productkenmerken Aanbodsubstitutie Omschakelingsmogelijkheden voor de consument Tussenconclusie Afgeleide markt Hoofd- en afgeleide markt Up- en downstream markt TwSSfMCOMc/HSIf Mededinging in de informatie-economie Markten in de informatie-economie kenmerken in de informatie-economie IE en machtsposilie in de informatie-economie: de facto standaarden Innovatiemarkt Innovatiemededinging. relevante markt voor innovatie l Marktafbakening bij innovatiemededinging. een analyse Imitatiemededinging versus innovatiemededinging Groepsvrijstellingen: relevante tecbnologiemarkt en relevante innovatiemarkt CRA rapport: toetredingsbarrières Microsoft beschikking Kallay: model voor dynamiscbe mededinging Conclusies aangaande relevante innovatiemarkt Intellectueel eigendom en misbruik van machtspositie Leveringsweigering versus licentieweigering Economische functie IE versus economische functie eigendomsrecht Ingebouwde correctie versus meest omvattend recht Onderscheid door het HvJEG Nieuw product versus onontbeerlijkheid 259

5 Licentieweigering als misbruik van machtspositie 5.2 Nieuwproduct Menu' product: voorwaarde voor verplichte licentie Innovatiemededinging Vraag aan consumentenzijde Nieuw product samentjesteld uit meerdere bronnen 'Use it or lose it' 'Prijsgegeven'intellectuel eigendom Nieuwheidvereiste in het octrooi- en auteursrecht Tussenconclusie Onontbeerlijkheid Onontbeerlijkheid: voorwaarde voor verplichte levering 'Daadwerkelijkofpotentieelalkmatief Knowbow Ibedrijfsgeheimen Tussenconclusie Afgeleide markt Voorbehouden van een afgeleide markt: voorwaarde voor misbruik? Verschillende benadering bij licentieweigering en leveringsweigering 'Uitsluiting van aile mededinging ' Objectieve rechtvaardiging i Voorwaarde voor misbruik Algemeen belang Iexterne verplichting als rechtvaardiging Commercieel belang als rechtvaardiging Netjatieve innovatiestimulans als recbtvaardiging (Microsoft) 313 Samenvatting & Conclusies 317 Si Samenvatting 317 S. 1.1 Onderzoeksvraag 3 17 S. 1.2 Wettelijkkader&jurisprudentie 318 S. 1.3 Analyse 321 S.2 Beantwoording van de onderzoeksvraag 327 English Summary 329 E.l Summary Research subject Légalframework and case law Analysis 333 E.2 Answering the research question 338 Lijst van verkort aangehaalde Hteratuur 341 Register 353 Jurisprudentieregister 363 Over de auteur 373