Bewijslastverdeling in het Nederlandse en Belgische arbeidsrecht

Transcriptie

1 Bewijslastverdeling in het Nederlandse en Belgische arbeidsrecht Mr. C. Bosse KLUWER Deventer

2 Voorwoord V Lijst van afkortingen XIII 1 Inleiding Achtergrond van het onderzoek Recente ontwikkelingen Probleemstelling Opzet en afbakening van het onderzoek 5 2 Bewijslastverdeling in civiele procedures Inleiding Enkele begrippen Inleiding Bewijs en bewijzen Stelplicht en bewijslast Bewijslastverdeling Uitgangspunt en rechtvaardiging Achtergrond van de Nederlandse regeling van de bewijslast Inleiding Objectiefrechtelijke theorie Billijkheidsleer Belgische regeling van de bewijslast Bewijslastverdeling door de rechter Inleiding Artikell50Rv Processuele mededelingsplichten Begrip en samenhang Nederland Belgie Tussenstand inzake mededelingsplichten 35 vn

3 2.6.4 Rechterlijke vermoedens Bewijslastverdeling door dewetgever Inleiding Bijzondere regels van bewijslastverdeling Wettelijke mededelingsplichten Wettelijke vermoedens Argumenten vooreen afwijkende bewijslastverdeling Inleiding Argumenten Afsluitende beschouwingen 43 3 Bestaan van een arbeidsovereenkomst Inleiding Benoemde overeenkomsten en flexibele arbeidsrelaties Inleiding Kenmerken van de arbeidsovereenkomst Zelfstandige arbeid Flexibele arbeidsrelaties Belgie: werklieden, bedienden en zelfstandigen Grondslagen van het arbeidsrecht Indicatorenbenadering Inleiding Bedoeling versus realiteit Indicatoren voor het bestaan van een arbeidsovereenkomst Gezag en ondergeschiktheid Loon Duurelement Arbeid Persoonlijke arbeidsverrichting Besluit Wettelijke informatieplicht Inleiding Informatieplicht in Nederland Informatieplicht in Belgie Tussenstand Rechtsvermoedens Inleiding 88 vm

4 3.5.2 Rechtsvermoedens in Nederland Rechtsvermoedens in Belgie Tussenstand Evaluatie Checklist voor het bestaan van een arbeidsovereenkomst Gelijke behandeling Inleiding Gelijke behandeling m/v Inleiding Directe of indirecte discriminatie Europese rechtspraak Brunnhofer-zaak Nederlandse rechtspraak Richtlijn 97/80/EG Inleiding Vermoeden van discriminatie Overige bewijsrechtelijke aspecten Overige vormen van discriminatie Rechtsleer gelijke behandeling Commissie Gelijke Behandeling Gelijke behandeling in Belgie Besluit Loon, bereidheid en doorbetaling bij ziekte Inleiding Loon Inleiding Schriftelijke opgave en loonopgave Bewijslast bij loonsverlaging Vertragingsrente Variabele beloningsvormen Overuren en vakantie Inleiding Overuren Vakantie 155 DC

5 5.4 Resterende bewijsproblemen Bereidheid en geschiktheid Inleiding Hoofdregel art. 7:628 BW Vermoedens Arbeidsongeschiktheid Bewijs bij ziekte Inleiding Rechtspositie van zieke werknemers in Nederland Bewijsrechtelijke situatie in Nederland Rechtspositie van zieke werknemers in Belgie Bewijsrechtelijke situatie in Belgie Tussenstand inzake ziektegeschillen Besluit Arbeidsongevallen en beroepsziekten Inleiding Verzwaring van de zorgplicht Tegemoetkoming in de bewijslast Inleiding Uitgangspunt voor de bewijslastverdeling Verzwaarde stel- of motiveringsplicht Rechterlijke vermoedens Beperking van het beroep op eigen schuld Werkgeversaansprakelijkheidsinds Inleiding Zorgplicht in het nieuw BW Schade in de uitoefening van de werkzaamheden Stelplicht en bewijslastverdeling Stelplicht en bewijslast van de werknemer Stelplicht en bewijslast van de werkgever Arbeidsongevallen en beroepsziekten in Belgie Inleiding Arbeidsongevallen Beroepsziekten Civiele aansprakelijkheid Besluit 211 X

6 7 Beeindiging van de arbeidsovereenkomst Inleiding Beeindiging met wederzijds goedvinden Inleiding Materieelrechtelijke aspecten Bewijslastverdeling Opzegging Inleiding Achtergrond van de ontslagtoetsing in Nederland Redelijkheidstoetsing en bewijslastverdeling Preventieve redelijkheidstoets Repressieve redelijkheidstoets Redelijkheidstoetsing in Belgie ILO-Conventie Bewijslastverdeling bij opzegging tijdens zwangerschap Ontbinding Inleiding Materieelrechtelijke aspecten Bewijslastverdeling Ontslag op staande voet Inleiding Bewijslast van de dringende reden in Nederland Uitgangspunt voor de bewijslastverdeling Bestanddelen van de bewijslast Rechtvaardigingsgronden Bewijslast van de dringende reden in Belgie Besluit Samenvatting en conclusie Inleiding Samenwerking van partijen Belang van de bewijslast Schematisch overzicht van de onderzoeksresultaten Bewijslast in het Nederlands arbeidsrecht Formulering van het arbeidsrecht Bijzondere regels van bewijslastverdeling in het arbeidsrecht 275 XI

7 8.5.3 Arbeidsrechtelijke mededelingsplichten Verzwaarde stelplicht in arbeidszaken Arbeidsrechtelijke rechtsvermoedens Bewijsrecht in ontbindingszaken Conclusie Bewijslast in het Belgische arbeidsrecht Inleiding Bijzondere regels van bewijslastverdeling in het arbeidsrecht Arbeidsrechtelijke mededelingsplichten Arbeidsrechtelijke rechtsvermoedens Conclusie Besluit Herverdeling van de bewijslast in het arbeidsrecht? Inleiding Bewijslastverdeling in civiele procedures Bewijslastverdeling in arbeidsrechtelijke procedures Argumenten voor een bijzondere regel van bewijslastverdeling Voorstel voor een bijzondere regel van bewijslastverdeling Afrondende beschouwingen 305 Summary 309 Lijst van verkorte aangehaalde literatuur 315 Trefwoordenregister 343 xn