AFWIKKELING VAN DE FAILLISSEMENTSBOEDEL

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "AFWIKKELING VAN DE FAILLISSEMENTSBOEDEL"

Simona de Lange
5 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 AFWIKKELING VAN DE FAILLISSEMENTSBOEDEL EEN WETENSCHAPPELIJKE PROEVE OP HET GEBIED VAN DE RECHTSGELEERDHEID PROEFSCHRIFT TER VERKRIJGING VAN DE GRAAD VAN DOCTOR AAN DE KATHOLIEKE UNIVERSITEIT NIJMEGEN, VOLGENS BESLUIT VAN HET COLLEGE VAN DECANEN IN HET OPENBAAR TE VERDEDIGEN OP VRIJDAG 5 SEPTEMBER 1997 DES NAMIDDAGS OM 3.30 UUR PRECIES DOOR GERARDUS ADRIANUS JOHANNES BOEKRAAD geboren op 18 december 1969 te Linschoten W.E.J. TJEENK WTLLINK 1997

2 INHOUDSOPGAVE Lijst van afkortingen XI Inleiding 1 Hoofdstuk 1 Drie soorten schulden in faillissement Uitgangspunt: paritas creditorum Faillissementsschulden, niet-verifieerbare schulden en boedelschulden Probleemstelling en plan van behandeling Rechtvaardiging voor de achtergestelde verhaalspositie van schuldeisers van niet-verifieerbare vorderingen Fixatiebeginsel Jurisprudentiele ontstaanscriteria voor vorderingen Uitzonderingen op het fixatiebeginsel Het faillissementsbeslag vergeleken met een individueel beslag Rechtvaardiging voor de bevoorrechte verhaalspositie van boedelschuldeisers Inleiding Boedelschulden als kosten van executie en vereffening Boedelschulden als passiva van een afgescheiden vermögen Verband tussen beide benaderingen Tussenbalans Criteria voor de afbakening van de drie soorten schulden in faillissement De afbakeningscriteria toegepast op enkele na de faillietverklaring ontstane schulden Huurpenningen en loon- en premieverplichtingen Andere periodieke betalingsverplichtingen Van der Kooi/De Kort q.q.; afvloeiingsregeling De Ranitz q.q./ontvanger; des-wir Frima q.q./blankers; affinancieringsverplichting 73 vn

3 Hoofdstuk 2 Verschiliende soorten boedelschulden Inleiding Algemene versus bijzondere faillissementskosten Plan van behandeling Heersende opvatting Afbakeningsprobleem Grondslag voor het onderscheid Eigen opvatting Consequenties van mijn opvatting Relevantie in geval van een negatieve boedel Conclusie Algemene faillissementskosten versus overige boedelschulden Enge versus ruime leer van de algemene faillissementskosten Overige boedelschulden volgens de enge leer Relevantie van het onderscheid Verwerping van de enge leer Hl Consequenties voor enkele bijzonder bevoorrechte schuldeisers H^ Inleiding i De fiscus met het bodemvoorrecht l De schuldeiser met het voorrecht van art. 3:287 BW De retentor l 23 Hoofdstuk 3 Het systeem van de omslag van de algemene faillissementskosten 3.1 Probleemstelling: omslag over de uitkeringen of over de baten? 3.2 De omslag moet plaatsvinden over de baten 3.3 De omslag over de baten nader bezien 3.4 Is het systeem van de omslag over de baten onbülijk? vni

4 Hoofdstuk 4 Goederenrechtelijk gerechtigden die buiten de omslag blijven Separatisten De pand- en hypotheekhouder Onderhandse verkoop door de curator Deretentor Beperkt gerechtigden Zekerheidseigenaars Omslag over art. 57 lid 3 Fw-gelden 168 Hoofdstuk 5 De afwikkeling van een negatieve boedel Inleiding Kosten van executie en vereffening bij een negatieve boedel Een andere benadering dan bij een positieve boedel Eigenlijke executiekosten Vereffeningskosten Niet alle algemene faillissementskosten Salaris en verschütten van de curator Overige vereffeningskosten: alle boedelschulden, ontstaan na het constateren van een negatieve boedel? Grondslagen voor betaling van boedelschulden buiten de wettelijke rangregeling om Volgorde volgens de wettelijke rangregeling Eigenlijke boedelschulden versus oneigenlijke boedelschulden Ongerechtvaardigde verrijking Feitelijke voorrang Drie arresten van de Hoge Raad Betaling door de curator vooraf Kan de curator betaling bij voorrang garanderen? Onverschuldigde betaling Resume: overzicht van de rangorde van boedelschulden 229 IX

5 Hoofdstuk 6 Enige fiscale vraagstukken bij de verdeling van boedelactief Het bodemvoorrecht van de fiscus bij de verdeling van boedelactief Het fiscale voorrecht, bodemrecht en bodemvoorrecht Omvang fiscale vordering nog niet bekend; hoe te handelen? Problematiek van de uitwinningsvolgorde Het bodemvoorrecht en fiscale boedelvorderingen Omzetbelastingperikelen bij de verdeling van boedelactief Inleiding Is een art. 29 lid 2 Wet OB-schuld aan te merken als een boedelschuld? Omzetbelastingperikelen bij uitkeringen aan concurrente faillissementsschuldeisers Omzetbelastingperikelen bij een negatieve boedel: vaststelling van het salaris van de curator 258 Samenvatting en conclusies 265 Zusammenfassung und Ergebnisse 279 Lijst van verkort aangehaalde literatuur 295 Lijst van overige aangehaalde literatuur 301 Jurisprudentieregister 309 Wetsartikelenregister 315

Vergelijkbare documenten

Week 5 Hoorcollegeaantekeningen Handelsrecht. HC 7, , Faillissement I

Week 5 Hoorcollegeaantekeningen Handelsrecht HC 7, 13-05-2019, Faillissement I Introductie De Faillissementswet is gemaakt in 1893. Deze wet wordt dus al meer dan 100 jaar gebruikt. Er is één hele belangrijke