134 XV HANS WIND I 135

Transcriptie

1 XVI HANS WIND

2 De rentekas-btw is in een faillissement opmerkingen over (het systeem van) van de onderneming, 9 terwijl onder alleen nog maar aan de orde in die de Wet Omzetbelasting, die ik als kosten de opofferingen die de onder- situaties waarbij in het kader van een uitgangspunten hanteer. nemer zich moet getroosten om een oneigenlijke/contractuele lossing, activa opbrengst te realiseren, worden van de gefailleerde waarop een pand- Omzetbelasting is een belasting, die verstaan. De BTW voldoet aan geen recht rust, 3 worden verkocht aan een geheven wordt ter zake van de levering van beide definities/omschrijvingen. 10 niet-ob-ondernemer. 4 Wat mij betreft van goederen en diensten, die door Dat is ook de reden dat in jaarrekenin- en dat heb ik hierna uitgewerkt een OB-ondernemer worden verricht. gen van een OB-ondernemer de BTW Rentekas-BTW mag een curator niet meewerken aan een oneigenlijke/contractuele lossing, De door hem in rekening gebrachte BTW moet worden afgedragen, terwijl alleen vermeld staat in de balans en niet (tevens) in de resultatenrekening. indien daardoor rentekas-btw voor hij de aan hem in rekening gebrachte de boedel ontstaat, waardoor de BTW in vooraftrek mag nemen De ontvangen en dus af te dragen Het laatste rentekas-btw in een faillissement helemaal geen issue meer is. (lees: kan terugvorderen). Is voor de OB-ondernemer het kasstelsel van toepassing, dan hoeft hij slechts die BTW is niets meer of minder dan een schuld aan de fiscus en de betaalde en dus terug te vorderen BTW is In het volgende ga ik steeds uit van het BTW af te dragen c.q. kan hij de aan niets meer of minder dan een vordering faillissement van een OB-ondernemer hem in rekening gebrachte BTW op de fiscus, waarvan het saldo at the restje en een verkoop van verpande zaken (openbaar, onderhands of door oneigenlijke/contractuele lossing) slechts in vooraftrek nemen die daadwerkelijk door hem is ontvangen respectievelijk is betaald. In het end of the day per definitie nihil is. In een faillissement is dat niet anders. 11 aan een niet-ob-ondernemer. In alle factuurstelsel kan te veel afgedragen Omdat BTW opbrengsten noch kosten andere gevallen is immers de BTW worden teruggevraagd ex art. 29 zijn, volgt daaruit dat de BTW niet in de verleggingsregeling 5 van toepassing. lid 1 Wet OB. Is te veel BTW in vooraf- omslag van de algemene faillissements- trek genomen, dan kan de fiscus die kosten moet worden betrokken en dat Het theoretische kader van de financiële afwikkeling van faillissementen is verwoord in het onder uitmuntend voorzitterschap van Mart tot stand gekomen WAF-rapport. 2 Dat kader staat nog steeds als een huis, want het blijkt voor alle praktische vraagstukken, die sinds het verschijnen van het rapport aan de orde zijn gesteld, een antwoord te hebben. DE RENTEKAS-BTW Zoals bekend, heeft de Hoge Raad in het rentekas-arrest 6 beslist dat de hypotheekhouder zich bij de uitwinning van zijn zekerheidsrecht eveneens mag terugvorderen ex art. 29 lid 2 Wet OB. De BTW is dus voor de OB-ondernemer neutraal; hij wordt er niet armer of rijker door. 8 de rentekas-btw ook niet behoort tot de bijzondere faillissementskosten (bij een positieve boedel). 12 De neutraliteit van de Omzetbelasting verhalen op de BTW die onderdeel is van Dat laatste betekent in bedrijfsecono- betekent dat de rentekas-btw buiten Regelmatig en ik heb geen reden te veronderstellen dat Mart daarmee ophoudt komt het voor dat Mart een dergelijk vraagstuk, vaak in de vorm van een casus, aan mij voorlegt; wij het, al dan niet na een uitvoerige discussie, eens worden over het theoretisch correcte antwoord, maar dat Mart vervolgens zegt niet in staat te zijn te beoordelen of dat antwoord ook berekend kan worden, lees: Dat moet jij maar doen. Het onderwerp van deze bijdrage is nog niet door Mart (bij mij) aan de orde gesteld, oftewel ditmaal ben ik hem voor. de opbrengst en dat door dat verhaal geen sprake is van ongerechtvaardigde verrijking bij de hypotheekhouder. Hetzelfde geldt ten aanzien van de pandhouder die zijn zekerheidsrecht uitwint. 7 Alvorens nader op de problematiek van de rentekas-btw in te gaan een paar mische zin dat de ontvangen BTW niet als een opbrengst wordt beschouwd en de betaalde BTW niet als kosten. Onder opbrengsten verstaat men in bedrijfseconomische zin gewoonlijk de baten uit transacties en andere gebeurtenissen die zich voordoen bij de uitvoering van normale activiteiten een faillissement niet tot problemen leidt, 13 maar in een faillissement wel. Als gevolg van het faillissement wordt immers het bestaande OB-systeem gefixeerd en ontstaat er een nieuw. Los van de rentekas-btw, zal in faillissement de boedel-btw 14 per saldo dat wil zeggen: vlak voor de 136 Hans Wind 1 1 Mr. J. Wind is advocaat bij Windsir Advocaten te Middelburg. 2 Rapport Insolad Afwikkeling Faillissementen, Kluwer Het hypotheekrecht laat ik verder buiten beschouwing, omdat dat in de meeste faillissementen beperkt is tot die op onroerende zaken, waarvan de overdracht, in beginsel, vrijgesteld is van BTW. Dat laatste geldt mijns inziens, gelet op art. 11 Wet OB, eveneens voor overdracht(en) van de aan/met een onroerende zaak verband houdende registergoederen, te weten beperkte rechten op onroerende zaken en de beperkte rechten op die rechten, alsmede appartementsrechten en aandelen in een onroerende zaak. Van twee categorieën registergoederen, te weten teboek gestelde schepen en luchtvaartuigen, lijkt het mij nauwelijks denkbaar dat die wel eens worden overgedragen aan een niet-ob-ondernemer, zodat ik die ook verder buiten beschouwing laat. 4 Met OB-ondernemer doel ik op de ondernemer in de zin van art. 7 lid 1 Wet Omzetbelasting 1968 en met niet-ob-ondernemer degene die geen ondernemer is in de zin van het genoemde artikel. 5 Al dan niet in samenhang met de zogenaamde veilingfictie van art. 3 lid 5 Wet OB. 6 HR 6 mei 1983, NJ 1984,228, m. nt. WMK. 7 Hof Leeuwarden 29 mei 2002, JOR 2002/181, m. nt. Faber. 8 Afhankelijk van het tijdstip waarop de BTW wordt ontvangen en dat waarop het feitelijk moet worden afgedra-gen, kan er uiteraard sprake zijn van een rentevoordeel, maar dat doet aan het systeem van de Wet OB niet af. 9 Ernst & Young Handboek Jaarrekening, Kluwer 2013, ISBN , pag Uit de aard van de oneigenlijke/contractuele lossing vloeit voort, indien die door de curator feitelijk wordt uit-gevoerd, dat er geld (=liquide middelen) op de faillissementsrekening worden ontvangen, maar dat is geld dat niet aan de boedel toebehoort het moet immers aan de pandhouder worden afgedragen- en mitsdien ook niet als opbrengst kwalificeert. 11 zie Rapport Insolad Afwikkeling Faillissementen. 12 zie o.m. mr. Drs. M.H.M. van Oers AA/Acutaris AG, Executie van verpande zaken en omzebelasting, TvI 2000/2, p. 49 e.v. en de daarin genoemde literatuur. 13 Dat is natuurlijk wel het geval indien de pandgever te weinig liquide middelen heeft of kan verkrijgen om aan de afdrachtverplichting te voldoen. Dat is echter geen probleem van het OB-systeem, maar een liquiditeitsprobleem. 14 Dat is de BTW die gedurende het faillissement door en aan de boedel in rekening is gebracht. 137

3 beëindiging van het faillissement noch de veilingfictie zijn van toepas- in het gevallen van een absoluut Ter illustratie: steeds nihil zijn: Hetgeen aan BTW sing. De boedel wordt (fiscaal) geacht negatieve boedel of een overschot, is ontvangen/betaald, komt ten laste de verpande zaak te hebben geleverd ten laste komt van de faillissements- Vrij actief 200 De concurrente restantvordering van van/goede aan het saldo van de en mitsdien is de boedel tot afdracht crediteuren. 57 lid 3-actief 50 de pandhouder bedraagt ( =) faillissementsrekening en is dus van de rentekas-btw gehouden. (de vordering van de ; die van de 57 lid 3-gerechtigde ook neutraal. De rentekas-btw in COMPENSATIE VOOR gerechtigde is dan ook 50) (50-30=) 20, zodat de totale concur- faillissement verstoort die neutraliteit Is de staat van de boedel absoluut RENTEKAS-BTW? Algemene faillissementskosten 100 rente crediteurenlast 270 bedraagt. doordat een faillissementsvordering negatief, dat wil zeggen dat het aanwe- In de praktijk pogen curatoren, naast Preferente vorderingen 10 Het uitkeringspercentage is daardoor van de pandhouder (gedeeltelijk) wordt zige actief alleen voldoende is om (een een boedelbijdrage, een compensatie Vordering pandhouder 400 (60/270=) 22,22%. De pandhouder betaald met actief dat de boedel moet deel van) de algemene faillissements- te bedingen (voor de rentekas-btw) Concurrente vorderingen 100 ontvangt dus nog 33,33, waardoor afdragen. De rentekas-btw is bij een kosten te betalen, dan kan de van de pandhouder, waardoor, in het Getaxeerde opbrengst veiling 200 hij in totaal 283,33 oftewel 70,83% oneigenlijke/contractuele lossing een rentekas-btw door de boedel niet meest gunstige geval, het nadeel voor Getaxeerde opbrengst onderhands 250 (inclusief 50 rentekas-btw) van zijn totale vordering (uiteindelijk) afdrachtverplichting van de boedel en worden voldaan en is de fiscus de de crediteuren wordt gecompenseerd. ontvangt. Het totaal van de onbetaald kwalificeert als boedelschuld. 15 enige die daarvan nadeel ondervindt. De vraag is uiteraard of dat het geval De uitdeling, zonder compensatiebedrag, ziet er dan als volgt uit gebleven schulden bedraagt 210. Van weglekken van omzetbelasting is. 21 Bij de beantwoording van die vraag (de omslag bedraagt 100/250=40%): WIE BETAALT DE RENTEKAS-BTW? kan niet meer worden gesproken, hanteer ik als uitgangspunten dat de De hoofdregel voor de uitwinning zodra uit het actief, naast de algemene vordering van de pandhouder hoger is omslag restant van verpande zaken is de openbare faillissementskosten, ook de rentekas- dan de (mogelijke) opbrengst (openbaar Vrij actief 200,00 80,00 120,00 verkoop. In dat geval is de veilingfictie 16 BTW kan worden betaald. 19 Bij het of onderhands), inclusief rentekas-btw, 57 lid 3-actief 50,00 20,00 30,00 van toepassing en in de verhouding voorgaande dient bedacht te worden en dat het bedrag dat de pandhouder Totaal actief 250,00 tussen de boedel en de notaris/ dat er sprake kan zijn van een negatieve compenseert voor de rentekas-btw in deurwaarder onder wiens toezicht de boedel als gevolg van de rentekas-btw, mindering wordt gebracht op de bruto-./. Rentekas-BTW 50,00 openbare verkoop zal (moeten) plaats- dat wil zeggen: Als er geen rentekas- opbrengst van de verpande zaken,./ gerechtigde 30,00 vinden de verleggingsregeling 17 BTW zou zijn geweest, dan had er een dan wel dat het bij de vordering van Beschikbaar voor faillissementscrediteuren 70,00 met als gevolg dat er geen afdracht- uitkering kunnen plaatsvinden aan de de pandhouder wordt opgeteld. Elk./. Preferente vorderingen 10,00 verplichting voor de boedel ontstaat. bijzonder bevoorrechte crediteuren uit compensatiebedrag voor de rente kas- Beschikbaar voor concurrente crediteuren 60,00 Die afdrachtverplichting rust op de het gebonden/57 lid 3-actief en de BTW kwalificeert als vrij actief, waarover notaris/deurwaarder. In de afrekening (preferente) faillissementscrediteuren. de omslag toegepast moet worden. van die notaris/deurwaarder met de pandhouder zal met de afdracht- Met andere woorden: afhankelijk van de concrete staat van de failliete boedel Hiervoor bleek al dat de rentekas-btw Als de pandhouder de boedel geheel compenseert voor de rentekas-btw dan is de uitdeling: verplichting van de rentekas-btw rekening worden gehouden, zodat de facto de pandhouder zich niet kan betalen de bijzonder bevoorrechte crediteuren en de (preferente) faillissementscrediteuren 20 de rentekas-btw. nadeel voor crediteuren oplevert. 22 Teneinde dat nadeel op te heffen zou de compensatie minus de omslag daarover omslag restant Vrij actief 200,00 62,02 137,98 De concurrente restantvordering van de pandhouder bedraagt verhalen op die rentekas-btw. Kortom, Alleen in het (zeldzame) geval dat alle dus ten minste gelijk moeten zijn aan Compensatiebedrag 72,47 22,47 50,00 ( ,47=) 222,47; die van de bij een openbare verkoop aan een crediteuren volledig voldaan kunnen het bedrag van de rentekas-btw lid 3-actief 50,00 15,51 34,49 57 lid 3-gerechtigde (50-34,49=) 15,51, niet-ob-ondernemer is (voor de boedel) worden en er een zelfs nog sprake Totaal actief 322,47 zodat de totale concurrente crediteuren- de rentekas-btw niet aan de orde. is van een overschot, betaalt de Op basis van de genoemde uitgangs- last 337,98 bedraagt. Het uitkeringsper- gefailleerde de rentekas-btw. punten kan voor willekeurig welke./. Rentekas-BTW 50,00 centage is daardoor (127,98/337,98=) Dat is wel het geval wanneer tussen pandhouder en curator een oneigenlijke/ De conclusie uit het voorgaande is casus van een faillissement het compensatiebedrag berekend worden../ gerechtigde 34,49 Beschikbaar voor faillissementscrediteuren 137,98 37,87%. De pandhouder ontvangt dus nog 84,24, waardoor hij in totaal contractuele lossing wordt overeen- dat bij een oneigenlijke/contractuele./. Preferente vordering fiscus 10,00 (250,00+84,24-72,47=) 261,77 oftewel gekomen. 18 De verleggingsregeling lossing de rentekas-btw, behalve Beschikbaar voor concurrente crediteuren 127,98 65,44% van zijn totale vordering (uiteindelijk) ontvangt. Het totaal van de onbetaald gebleven schulden Tekstra werpt in FIP 2013, p. 126 e.v. naar aanleiding van het arrest 15 Koot Beheer/Tideman qq (HR 19 april 2013, JOR 2013/224) wel de vraag op of de fiscale verplichtingen nog wel als boedelschuld hebben te gelden, maar het lijkt mij dat ook los van de overwegingen in dat arrest de fiscale verplichtingen die ontstaan als gevolg van een rechtshandeling van de curator als boedelschulden kwalificeren. Zie ook Boekraad in zijn noot onder JOR 2013/224, nr. 7 (hoewel ik zijn redenering niet overtuigend vind) en W.J.M. van Andel & T.T. van Zanten, Over wederkerige overeenkomsten en boedelschulden, TvI 2013/26, p art. 3 lid 5 Wet OB. 17 art. 24ba Uitvoeringsbesluit omzetbelasting. 18 Daaronder valt ook de internetveiling. 19 zie o.a. A. van Eijsden, Oneigenlijke lossing van roerende zaken en de consequenties daarvan voor de heffing van de omzetbelasting, TvI 2011/19, p.98 e.v. 20 N.B. Voor zover de gebonden actief-gerechtigden niet volledig uit de opbrengst van het gebonden actief, na de omslag, hun vordering voldaan hebben gekregen, hebben zij, evenals de 57 lid 3-gerechtigden, nog een concurrente restantvordering. 21 In het volgende laat ik de boedelbijdrage buiten beschouwing, omdat die bijdrage kwalificeert als vrij actief en daardoor geen invloed heeft op de beantwoording van de vraag. 22 Dat geldt uiteraard niet indien er een overschot is. 23 N.B. dat bedrag is dus niet gelijk aan het bedrag van de Rentekas-BTW minus de omslag daarover! Het com-pensatiebedrag (C) dient in het genoemde geval gelijk te zijn aan de Rentekas-BTW (R) gedeeld door 1 minus het omslagpercentage (q), ofwel symbolisch: C=R/(1-q). bedraagt eveneens

4 Uit het voorbeeld blijkt dat het nadeel inderdaad te compenseren is, maar tevens dat het voor de pandhouder nadelig is als hij de rentekas-btw compenseert: Hij ontvangt dan ruim 5% minder op zijn vordering! 24 Daarnaast blijkt uit het voorbeeld dat als gevolg van de compensatie het vrij actief en het 57 lid 3-actief na de omslag hoger is dan wanneer er geen compensatie plaatsvindt. De reden voor die verhoging is een gevolg van de rekenregel van art. 182 Fw. en is dus niet te vermijden. Er is mijns inziens geen rechtvaardiging voor behoudens die rekenregel dat de faillissementscrediteuren en de 57 lid 3-gerechtigde 25 meer ontvangen dan zonder het compensatie-bedrag. Enig ander criterium voor de berekening van het compensatiebedrag leidt niet tot een andere oplossing. Ten slotte blijkt uit het voorbeeld dat de restantschuld (210) constant blijft, dat wil zeggen dat de pandgever/ gefailleerde geen nadeel lijdt als gevolg van de rentekas-btw. TUSSENCONCLUSIES Uit het voorgaande blijkt dat de curator, door in te stemmen met een oneigenlijke/contractuele lossing, een (nieuwe) boedelschuld creëert, waarvan hij weet dat die bij een absoluut negatieve boedel niet kan worden betaald, dan wel dat daarmee de overige crediteuren worden benadeeld. In de eerste situatie dringt zich de vergelijking met de Beklamelnorm 26 op, terwijl in de tweede situatie, volgens mij, niet met succes zou kunnen worden betoogd dat gehandeld wordt binnen de grenzen van de Maclou-norm. 27 Kortom, de curator zal aan een oneigenlijke/contractuele lossing niet moeten (willen) meewerken als daardoor voor de boedel rentekas- BTW ontstaat. Daarnaast is gebleken dat het voor de pandhouder (financieel) onaantrekkelijk/nadelig is de boedel voor de rentekas-btw te compenseren, zodat de pandhouder die compensatie niet moet (willen) geven. Hoewel de Hoge Raad in het rentekas-arrest ook heeft overwogen dat wanneer de, in de casus van het arrest, hypotheekhouder zich verhaalt op de BTW die in de opbrengst is begrepen niet ongerechtvaardigd wordt verrijkt, wil dat volgens mij niet zeggen dat van een curator (met succes) gevorderd kan worden aan een oneigenlijke/contractuele lossing mee te werken, zodat de hypotheek-/ pandhouder in de gelegenheid is zich te verhalen op de rentekas-btw. DE VOORZIENINGENRECHTER Een mogelijkheid die de pandhouder nog heeft is de voorzieningenrechter te vragen om de uitwinning op een andere wijze dan de openbare verkoop te laten plaatsvinden. 28 Stel dat het verzoek betrekking heeft op een situatie vergelijkbaar met het hiervoor gegeven voorbeeld, dat wil zeggen dat de (verwachte) veilingopbrengst gelijk is aan de (verwachte) opbrengst bij onderhandse verkoop, exclusief BTW. 29 De uitdeling, zonder rentekas-btw, ziet er dan als volgt uit (de omslag bedraagt 100/250=40%): omslag restant De concurrente restantvordering van Vrij actief 200,00 80,00 120,00 de pandhouder bedraagt ( =) 57 lid 3-actief 50,00 20,00 30,00 200; die van de 57 lid 3-gerechtigde Totaal actief 250,00 (50-30=) 20, zodat de totale concurrente crediteurenlast 320 bedraagt../ gerechtigde 30,00 Het uitkeringspercentage is daardoor Beschikbaar voor faillissementscrediteuren 120,00 (110/320=) 34,38%. De pandhouder./. Preferente vorderingen 10,00 ontvangt dus nog 68,75, waardoor die Beschikbaar voor concurrente crediteuren 110,00 in totaal 268,75 oftewel 67,19% van zijn totale vordering (uiteindelijk) ontvangt. Het totaal van de onbetaald gebleven schulden bedraagt 210. Rekeninghoudende met de rentekas- BTW, zo bleek hiervoor, was de uitkering voor de concurrente crediteuren 22,22% en ontving de pandhouder in totaal 70,83% van diens totale vordering. Het totaal van de onbetaald gebleven schulden bedraagt ook dan 210. Met andere woorden: Als gevolg van de rentekas-btw verandert er niets aan de restant-schuldenlast die blijft 210, zodat het belang van de pandgever niet nadelig beïnvloed wordt maar ontvangen de concurrente crediteuren ruim 12% minder en de pandhouder ruim 3,5% meer. 30 Het is evident dat de pandhouder een hogere opbrengst realiseert bij een onderhandse verkoop, waarbij die zich tevens kan verhalen op de BTW in die opbrengst. Stel de pandhouder vraagt de voorzieningenrechter op basis van de gegevens van het voorbeeld toestemming om onderhands te verkopen. Moet het verzoek worden ingewilligd, omdat de opbrengst voor de pandhouder hoger is dan bij een openbare verkoop? Alvorens op die vraag in te gaan het volgende: stel het verzoek wordt ingewilligd. Ontstaat er dan een boedelschuld voor de rentekas-btw? 31 Het antwoord op deze vraag is van essentieel belang voor de beantwoording van de eerste vraag. Immers, ontstaat er als gevolg van de inwilliging van een verzoek tot onderhandse verkoop geen boedelschuld, dan kan de pandhouder zich verhalen op 250 en wordt mitsdien diens restantvordering lager waardoor de concurrente crediteuren een hogere uitkering zullen ontvangen (in het voorbeeld ontvangen zij dan: 40,74%) en is de restantschuld gedaald naar 160. De boedel heeft dan baat bij het verlenen van de toestemming. Gelet op de criteria die de Hoge Raad in zijn arrest Koot Beheer/mr. Tideman qq 32 heeft gegeven voor boedelschulden, lijkt het onmogelijk om de beslissing van een voorzieningenrechter tot inwilliging van het verzoek, waaruit per definitie de rentekas-btw voortvloeit, onder één of meer van die criteria te brengen, dus is de rentekas-btw geen boedelschuld. 33 Dat betekent dat de beslissing van de voorzieningenrechter inhoudt dat daardoor een (nieuwe) vordering van de fiscus ontstaat, die (vooralsnog) 34 niet verhaald kan worden; de rekening van de rentekas- BTW wordt in die situatie(s) dus volledig betaald door de fiscus. 35 Terug naar de eerste vraag: Moet het verzoek worden ingewilligd, omdat de opbrengst voor de pandhouder hoger is dan bij een openbare verkoop? Anders geformuleerd: Mag/moet de voorzieningenrechter bij de beoordeling alleen kijken of de onderhandse verkoop voor de pandhouder meer opbrengt dan een openbare verkoop of mag/moet daarbij ook gekeken worden naar de belangen van andere betrokken belanghebbenden? Het antwoord op die vraag is bevestigend. De wetgever geeft de voorzieningenrechter de vrijheid om met alle belangen rekening te houden In het voorbeeld is de getaxeerde executieopbrengst, exclusief BTW, gelijk aan de getaxeerde onderhandse waarde, exclusief BTW. De (berekende) consequenties zijn evenwel gelijk bij een getaxeerde onderhandse waarde, exclusief BTW, die hoger is dan die van de getaxeerde executiewaarde, exclusief BTW. 25 Hetzelfde zou gelden voor de gebonden actief-gerechtigde. 26 HR 6 oktober 1989, NJ 1990, HR 16 april 1996, NJ 1996, Art. 3:251 BW voor het pandrecht en art. 3:268 lid 2 BW voor hypotheek. 29 Ter herinnering: Elk ander willekeurig voorbeeld zal tot vergelijkbare resultaten leiden. 30 De fiscus lijdt geen nadeel, omdat de Rentekas-BTW volledig wordt afgedragen. 31 Hoewel het de pandhouder is die alsdan executeert, is er een levering ex art. 3 lid 1 Wet OB: de overdracht of overgang van de macht om als eigenaar over een goed te beschikken. 32 zie voor de vindplaats voetnoot De vordering van de fiscus ter zake van de Rentekas-BTW is volgens mij evenmin aan te merken als een verifieerbare vordering ex r.o , want ten tijde van het uitspreken van het faillissement bestond nog geen vordering van de fiscus ter zake van de Rentekas-BTW. 34 Alleen indien de gefailleerde geen rechtspersoon is, zal de fiscus die rekening wellicht na het einde van het faillissement alsnog kunnen verhalen op de ex-pandgever/gefailleerde. 35 Er is sprake van een belastbaar feit zie voetnoot 24- waardoor de schuldenaar/gefailleerde als OB-onderne-mer een afdrachtverplichting heeft, maar de boedel is door de uitwinning/het verhaal niet gebaat ex art. 24 Fw., zodat die voor die Rentekas-BTW niet aansprakelijk is. 36 Zie Parlementaire Geschiedenis van het Burgerlijk Wetboek, Boek 3 Vermogensrechten in het algemeen, Kluwer 1981, p. 782 voor het pandrecht ( Tevens is in de nieuwe redactie tot uitdrukking gebracht dat deze rechter vrij is aan het verzoek al dan niet gehoor te geven. ) en p. 825 ( Zijn bevoegdheid om een onderhandse verkoop goed te keuren is overigens een discretionaire. ). 141

5 In Rabobank/mrs. Franken en Louwerier van het verzoek geen boedelschuld BTW een rol speelt, niet per definitie SLOT rechtstreeks door de pandhouder aan exacte gegevens/bedragen om te qq 37 was de voorzieningenrechter van oplevert, komt het mij voor dat in ieder moet worden/wordt ingewilligd als de Het is ruim 30 jaar geleden dat de de fiscus wordt afgedragen, dan is ook beoordelen of in een concreet faillisse- oordeel dat, samengevat, gekeken geval de fiscus als belanghebbende hogere opbrengst nagenoeg alleen Hoge Raad het rentekas-arrest heeft dat laatste restje opgeruimd. Het te ment al dan niet nadeel ontstaat voor de moest worden of de andere wijze van moet worden aangemerkt. 40 kan worden gerealiseerd door de gewezen. Voor de failliete boedel gelde maken van verpande zaken vindt andere crediteuren in het faillissement verkoop dan een veiling zou leiden tot BTW-component in de opbrengst. speelt de rentekas-btw niet meer, gewoonlijk plaats kort na het uitspreken (en/of, bij een absoluut negatieve boedel, de maximale, althans een gunstiger Een verzoek tot onderhandse verkoop mits de curator maar niet instemt met van het faillissement. Hiervoor heb de fiscus). Betrouwbare taxaties opbrengst, met de toevoeging: moet wat mij betreft worden afgewezen Het is mijn indruk dat de rentekas-btw een oneigenlijke/contractuele lossing ik aan de hand van (rekenkundige) (exclusief BTW) zijn al voldoende. Maar als blijkt dat de hogere opbrengst met name speelt bij de uitwinning die voor rentekas-btw zorgt. voorbeelden uitspraken gedaan over het is uiteraard mogelijk allerlei scenario s een en ander in het belang van ten opzichte van een openbare verkoop van consumentenzaken. 42 Bij dergelijke de consequenties van de rentekas-btw. te bedenken en die in te voeren in het de pandgever als de verschillende (nagenoeg) alleen bestaat uit de zaken zijn consumenten vaak bereid Het laatste restje van het arrest ligt bij Die voorbeelden dienden ter illustratie, Standaard Financieel Verslag, die de schuldeisers die aanspraak kunnen rentekas-btw. In een dergelijke een hogere prijs (zelfs als wordt de voorzieningenrechter. Willigt die want de uitspraken zijn in alle casus van uitkomsten daarvan berekent. maken op de opbrengst van die situatie gaat het niet aan dat de afgezien van de BTW) te betalen geen verzoek tot onderhandse verkoop toepassing. Met andere woorden: Het is executoriale verkoop. 38 ene crediteur (de pandhouder) zich dan professionele partijen, omdat (meer) in indien de rentekas-btw niet dus niet nodig dat beschikt wordt over ten koste van een nieuwe crediteur die rekening zullen houden met de In Deutsche Bank/mrs. Groenewegen (de fiscus) 41 verrijkt. In dat verband kosten van afvoer, herverpakking, en Schimmelpenninck qq 39 overwoog is r.o. 5.6 uit Deutsche Bank/mrs. -prijzen en dergelijke. de voorzieningenrechter onder meer, Groenewegen en Schimmelpenninck voor zover van belang: qq nog opmerkelijk: Het is in het belang van de pandhouder en alle overige crediteuren van de Op grond van de taxaties kan Deutsche Bank heeft nog aangevoerd pandgever dat een zo hoog mogelijke geoordeeld worden dat voor Deutsche Bank een onderhandse verkoop het gunstigste is. Per saldo kan het echter voor de pandgever, de boedel en de overige schuldeisers (de crediteuren van de boedel) minder gunstig zijn dat de verkoop niet bij een openbare veiling maar middels de onderhandse als door Deutsche Bank voorgestelde verkoop plaatsvindt. dat het belang van de pandhouder het zwaarst dient te wegen. De voorzieningenrechter onderschrijft deze stelling niet voor zover het de BTW betreft. Het enkele feit dat Deutsche Bank zich bij de voorgestane verkoop op de BTW mag verhalen, maakt nog niet dat de belangen van de pandgever of andere schuldeisers voor het BTW opbrengst wordt gerealiseerd. De pandhouder moet niet willen dat de rentekas-btw de uitwinning verstoort. Er lijkt mij niets op tegen dat er tussen de pandhouder en de fiscus, in verband met de uitwinning, de afspraak wordt gemaakt dat pandhouder de rentekas-btw rechtstreeks aan de fiscus afdraagt. De voordelen daarvan zijn dat de HET ONDERWERP VAN DEZE BIJDRAGE IS NOG NIET DOOR MART (BIJ MIJ) AAN DE ORDE GESTELD, OFTEWEL DITMAAL BEN IK HEM VOOR. deel zijn achtergesteld aan die van rentekas-btw niet meer door de Andere en/of andersluidende recht- de Deutsche Bank. boedel loopt, waardoor onder spraak op dit punt is mij niet bekend. meer de hiervoor beschreven DE OPLOSSING(?) gevolgen van rekenregel van art 182 Fw. De (voorzichtige) conclusie lijkt dus te Hiervoor is aangetoond dat de rentekas- wordt voorkomen, en de pandhouder luiden dat de voorzieningenrechter (mede) BTW de faillissementscrediteuren slagvaardiger/sneller met de curator rekening moet houden met de negatieve gevolgen van de rentekas-btw voor de overige belanghebbenden bij de verkoop. Uitgaande van de juistheid van mijn conclusie dat de inwilliging benadeeld en dat het voor de pandhouder niet interessant is de boedel daarvoor te compenseren. Daarnaast lijkt het erop dat een verzoek tot onderhandse verkoop, waarbij de de oneigenlijke/contractuele lossing kan overeenkomen (en daaraan uitvoering kan geven), waardoor het ook niet langer noodzakelijk is dat de voorzieningenrechter eraan te pas komt. XL Rechtbank Breda, 28 maart 2011, ECLI:NL:RBBRE:2011:BQ zie r.o. 4.2 van het vonnis. 39 Rechtbank Haarlem 10 november 2011, ECLI:NL:RBHAA:2011:BU De crediteuren van de boedel zullen bij toewijzing van het verzoek 41 Dan wel, indien de Rentekas-BTW bij toewijzing van een dergelijk verzoek onverhoopt toch boedelschuld kwalificeert: de overige crediteuren van de pandgever. 42 De uitwinning van de schilderijencollectie van Dirk Scheringa is dan 142 alleen voordeel hebben. weer de spreekwoordelijke uitzondering. 143