Nieuwe antidiabetica zijn cardiovasculair veilig, maar mogen we ook meer verwachten? Marijke Annaert Endocrinologie
|
|
- Bruno de Smet
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Nieuwe antidiabetica zijn cardiovasculair veilig, maar mogen we ook meer verwachten? Marijke Annaert Endocrinologie
2 OVERZICHT DMt2 en cardiovasculaire mortaliteit Van triumviraat naar octet: nieuw paradigma in de behandeling SGLT-2 inhibitoren Diabetescontrole en cardiovasculair voordeel: van pessimisme naar geruststelling en hoop Casus: therapiekeuze o.b.v. cardiovasculair risico?
3 Hazard ratio (95%-BI) (diabetes vs. geen diabetes) DMt2 en cardiovasculaire mortaliteit Wereldwijd: 387 miljoen mensen met DMt2 Prevalentie 8.3% Tenminste 68% van patiënten met DMt2 > 65 jaar sterft aan hart- en vaatziekten 2 Mortaliteitsrisico geassocieerd met DMt2 (n = ) Dit aantal zal in 2035 gestegen zijn tot 592 miljoen 1 1. IDF Diabetes Atlas 6th Edition Centers for Disease Control and Prevention 2011; 3. Seshasai et al. N Engl J Med 2011;364: CV sterfte Mortaliteit door alle oorzaken 3
4 Verloren levensjaren 7 6 DMt2 en cardiovasculaire mortaliteit DMt2 gaat gepaard met een significant verlies van levensjaren Mannen Niet-vasculaire sterfte 7 6 Vrouwen 5 Vasculaire sterfte Leeftijd (jaren) Leeftijd (jaren). Gemiddeld zal een 40-jarige met DMt2 (ZONDER cardiovasculaire voorgeschiedenis) 6-7 jaar eerder overlijden dan een 40-jarige zonder DMt2 Seshasai et al. N Engl J Med 2011;364:
5 Van triumviraat naar octet Een nieuw paradigma in de behandeling van DMt2 Verminderde insulinesecretie Hyperglycemie Verminderde glucose-opname Verhoogde glucoseproductie BE/EMP/ /2015 Adapted from: DeFronzo RA et al.. Diabetes. 2009;58:
6 Van triumviraat naar octet Een nieuw paradigma in de behandeling van DMt2 Verminderde insulinesecretie Verminderd incretine-effect Verhoogde lipolyse Verhoogde Glucagonproductie a cell Hyperglycemie Verhoogde Glucose-reabsorptie Verhoogde glucoseproductie Verminderde Glucose-opname Centrale insuline weerstandigheid Adapted from: DeFronzo RA et al.. Diabetes. 2009;58: Tahrani AA, et al. Lancet. 2011;378:
7 SGLT-2 inhibitoren Netto balans ~0 g/dag + Glucose input ~250 g/dag: Via voeding ~180 g/dag Glucose productie ~70 g/dag Gluconeogenese Glycogenolyse De nier filtert circulerend glucose Glucose uptake ~250 g/dag: Hersenen ~125 g/dag Rest van het lichaam ~125 g/dag De nier reabsorbeert en recirculeert glucose Gefilterd glucose ~180 g/dag Gereabsorbeerd glucose ~180 g/dag ( L/dag) (900 mg/l) = g/dag Wright EM. Am J Physiol Renal Physiol 2001;280:F10 18; Gerich JE. Diabetes Obes Metab 2000;2:
8 SGLT-2 inhibitoren Verhoging glucose-excretie Gefilterde glucosebelasting > 180 g/dag SGLT2 ~ 90% SGLT1 ~ 10% Wanneer bloedglucose uitstijgt boven de nierdrempel ( mg/dl), wordt de capaciteit van de transporters overschreden, met glucosurie tot gevolg SLGT2 = Sodium-Glucose co-transporter type 2 Adapted from Gerich JE. Diabet Med. 2010;27: ; Adapted from Ferrannini E et al Nat Rev Endocrinol 2012; 8: 495.
9 Verwachte SGLT-2 klinische inhibitoren effecten van SGLT2 remming op basis van werkingsmechanisme Wat kunnen we verwachten? Verhoogde Glucose Excretie Nuchtere Reduced & postprandiale FPG & PPG glycemie Verlies aan Calorieën 0.6 tot 1 % HbA 1C 2 tot 3 kg gewichtsverlies Verhoogde Natrium Excretie Verminderde Na + belasting 3 tot 5 mm Hg syst.bd
10 SGLT-2 inhibitoren Nevenwerkingen 1. Genitale (mycotische) infecties (en urineweginfecties) secundair aan glucosurie (vrouwen > mannen, meestal eenmalig) 2. Hypotensie tgv osmotische diurese en intravasculaire volumecontractie (vnl bij ouderen onder diuretica, ACI, ARB 3. Achteruitgang nierfunctie (transiënt) secundair aan polyurie vooral bij egfr < ml/min
11 * Indeling efficaciteit en kost zoals beschreven door Inzucchi SE et al. 2015, Diabetes Care; 38: Start met deze behandeling als HbA1c 9% is. Overweeg met deze behandeling te starten als bloedglucose mg/dl is en/of HbA1c 10 12% Voornamelijk een basaal insuline (NPH, glargine, detemir, degludec) ADA/EASD 2016 RICHTLIJNEN BEHANDELING DIABETES TYPE 2
12 Diabetescontrole en cardiovasculair voordeel: van pessimisme naar geruststelling en hoop The lower, the better??
13 Diabetescontrole en cardiovasculair voordeel UKPDS: strikte glycemiecontrole reduceert complicaties HbA 1c 1% 21% 37% 14% Dood gerelateerd aan diabetes* Microvasculaire complicaties (nefropathie - retinopathie) * Myocardinfarct* 43% *P<.0001; **P=.035. Stratton IM, et al. UKPDS 35. BMJ.2000;321: Amputatie of fatale perifere vaataandoening* 12% Beroerte** BE/EMP/ /2015
14 Diabetescontrole en cardiovasculair voordeel Het verleden ( ): verbijstering en pessimisme AVANDIA : significant hoger risico op AMI ACCORD: (patiënten met gedocumenteerde atherosclerose) Mortaliteit in intensieve groep (HbA1c < 6%) 22% hoger dan in standaardgroep (HbA1c < 7.5%)!
15 Diabetescontrole en cardiovasculair voordeel NA ACCORD en AVANDIA Nieuwe richtlijnen (ADA/EASD) Cardiovasculaire veiligheidsstudie voor elk nieuw antidiabeticum!
16
17 EASD/ADA NIEUWE RICHTLIJNEN HbA1c: Hoe laag moeten we gaan? Algemeen: streef naar HbA1c < 7% Striktere HbA1c < 6,5%: - korte diabetesduur - goede levensverwachting - geen significant cardiovasculair lijden - laag risico op hypoglycemie Minder strikte HbA1c < 8%: - langbestaande diabetes - beperkte levensverwachting - uitgebreide microvasculaire of macrovasculaire verwikkelingen - ernstige hypoglycemie Diabetes Care, 2015; 38(suppl.1); Diabetes melitus type 2: Richtlijn voor goede midische praktijkvoering, Domus Medica
18 Eerste CV veiligheidsstudies: neutraal! Geruststelling HR: 1,0 (95%-BI: 0,89, 1,12) SAVOR-TIMI 53 HR: 0,98 (95%-BI: 0,88, 1,09) TECOS HR: 0,96 (95%-BI: bovengrens 1,16) EXAMINE LEADER** DPP-4-remmers* HR: 1,02 (95%-BI: 0,89, 1,17) ELIXA* Lixisenatide*, Liraglutide** Empagliflozine* Canagliflozine** CV, cardiovasculaire; HR, hazard ratio; DPP-4, dipeptidylpeptidase-4 *Saxagliptine, alogliptine, sitagliptine Aangepast uit Johansen OE. World J Diabetes 2015;6: EMPA-REG CANVAS** 18
19 CV veiligheidsstudie EMPAREG Hoop! Placebo (n=2333) Screening (n=11.531) Gerandomiseerd en behandeld (n=7020) Empagliflozine 10 mg (n=2345) Empagliflozine 25 mg (n=2342) Gerandomiseerde, dubbelblinde, placebogecontroleerde studie naar CV uitkomsten Doelstelling Het onderzoeken van de langetermijneffecten van empagliflozine versus placebo, naast de standaardzorg, op de CV morbiditeit en mortaliteit bij patiënten met diabetes type 2 en een hoog risico op CV events
20 CV veiligheidsstudie EMPAREG Cardiovasculaire sterfte: -38% HR 0,62 (95%-BI 0,49, 0,77) p<0,0001 BE/EMP / /2015 Cumulatieve-incidentiefunctie. HR, hazard ratio
21 CV veiligheidsstudie EMPAREG Ziekenhuisopname hartfalen: - 35% Empagliflozine 10 mg HR 0,62 (95%-BI 0,45, 0,86) p=0,0044 Empagliflozine 25 mg HR 0,68 (95%-BI 0,50, 0,93) p=0,0166 Cumulatieve-incidentiefunctie. HR, hazard ratio BE/EMP / /2015
22 CV veiligheidsstudie EMPAREG Mortaliteit door alle oorzaken: - 32% Empagliflozine 10 mg HR 0,70 (95%-BI 0,56, 0,87) p=0,0013 Empagliflozine 25 mg HR 0,67 (95%-BI 0,54, 0,83) p=0,0003 HR 0,68 (95%-BI 0,57, 0,82) p<0,0001 Kaplan-Meierschatting. HR, hazard ratio BE/EMP / /2015
23 CV veiligheidsstudie EMPAREG HYPOTHESES Diuretische hypothese - natriurese Reductie plasmavolume: ventriculaire offloading Verhoogde hematochriet toename erythropoetine-vrijzetting: verbeterde O2 afgifte Effect op arteriële stijfheid Effect op progressie van atherosclerose?
24 CV veiligheidsstudie EMPAREG FDA: nieuwe indicatie EMPAGLIFLOZINE verlaging van risico op cardiovasculaire sterfte bij volwassen patiënten met DMt2 én cardiovasculaire antecedenten (hartfalen) 24
25 CV veiligheidsstudie LEADER Hoop! 9340 patiënten met zeer hoog CV risico primair eindpunt: - 13 % cardiovasculaire sterfte: - 22 % algemene sterfte: - 15 % (2016, NEJM)
26 Casus: therapiekeuze o.b.v cardiovasculair risico? Man, 57 jaar, ex-roker, bouwaannemer Voorgeschiedenis: DMt2 (sinds 2009) 2015: AMI, R/ PCI 2017: TTE: EF 50 %. Therapie: Glucophage 850 mg, 3 co per dag Asaflow 80 mg, Crestor 10 mg, Bisoprolol 5 mg, Coversyl plus 10/2.5 mg Klinisch onderzoek: Gewicht: 118 kg, BMI 34 kg/m2, BD 138/85 Buikomtrek 125 cm Labo: HbA1c 8.3% egfr 70 ml/min/1.73m2
27
28 Wat met dat goede, oude metformine? Veiligheidsprofiel: steeds betere reputatie! 30 miljoen euro/jaar patiënten 1. Niet hypoglycemiërend 2. Gewichtsreducerend 3. Cardiovasculair GUNSTIG Geen RCT s, MAAR: UKPDS (300 pt): cardiovasculaire mortaliteit: - 39% meta-analyse observationele studies (2016, pten): risico ischemische events: - 24%! => Eerstelijnsbehandeling
29 Na metformine sulfonylurea? Veiligheidsprofiel: geen veiligheidsstudies! Zouden cardiovasculaire veiligheidsstudies niet doorstaan! 1. Risico op hypoglycemie (vooral bij NI) 2. Gewichtstoename 3. Toename cardiovasculair risico?? <-> ADVANCE-studie (unigliclazide) meta-analyse (2016): neutraal => Tweedelijnsbehandeling na metformine Kracht (HbA1c > 9%) Terugbetaling als tussenstap naar GLP-1 analoog 11 miljoen euro/jaar patiënten
30 Na metformine DPP-IV I? Veiligheidsprofiel: 1. Niet hypoglycemiërend 2. Gewichtsneutraal 3. Cardiovasculair NEUTRAAL 27 miljoen euro/jaar patiënten => Tweedelijnsbehandeling na metformine vnl bij ouderen vnl i.g.v. matige/ernstige nierinsufficiëntie Terugbetalingscriteria HbA1c 7-9% Na OAD (niet glitazone of gliflozine) +/- basaal insuline (NPH of glargine) In monotherapie bij CNI KDOQI-classificatie stadium 3 of 4 of 5 (egfr < 50 ml/min/1,73 m2)
31 Veiligheidsprofiel: Na metformine SGLT-2 I? 1. Niet hypoglycemiërend 2. Gewichtsreducerend 3. Cardiovasculair GUNSTIG!!! < 1 miljoen euro/jaar 3000 patiënten Tweedelijnsbehandeling na metformine ZEKER INDIEN HOOG CARDIOVASCULAIR RISICO (vnl HARTFALEN) Terugbetalingscriteria egfr > 60 ml/minuut HbA1c 7-9% in combinatie met een oraal antidiabeticum +/- basale insuline - bitherapie met metformine of SU (bij intolerantie metformine) > 3 mnd - tritherapie > 3 mnd - basaal insuline (insuline NPH of glargine) + oraal antidiabeticum > 6 mnd
32 En GLP-1 analogen? Veiligheidsprofiel: 1. Niet hypoglycemiërend 2. Gewichtsreducerend 3. Cardiovasculair GUNSTIG!!! 20 miljoen euro/jaar patiënten Derdelijnsbehandeling na metformine + SU ZEKER INDIEN HOOG CARDIOVASCULAIR RISICO (vnl ISCHEMISCH) Terugbetalingscriteria - HbA1c > 7.5% - na metformine (> 3 mnd) en SU (> 3 mnd) - na basaal insuline: enkel Lyxumia, (Eperzan), Byetta NB: Liraglutide: geen dosisaanpassing bij ouderen + ernstige nierinsufficiëntie (> 15 ml/min)!
33 TOEKOMST? THERAPIEKEUZE OBV CARDIOVACULAIR RISICO: HOOG CARDIOVASCULAIR RISICO én (risico op) hartfalen: SGLT-2 I ischemisch lijden: GLP-1 analogen (enkel derde lijn) ouderen +/- CNI: DPP-IV inhibitie PIPELINE: SGLT-2 I + DPP-IV I/GLP-1 analogen GLP-1 analoog + basale insuline
34 ULTIEME BEHANDELING! Goede glycemiecontrole Gewichtsneutraal of -reducerend Geen hypoglycemie Daling (cardiovasculaire) mortaliteit
Medisch Centrum Huisartsen
DIABETESMEDICATIE: Wat is nieuw? En wat met de nier? Dr. Defoer Francine diabetoloog Dr. Smets Liesbeth nefroloog Ontmoetingsavond MCH 4/4/2019 Medisch Centrum Huisartsen Casus 1: vrouw 56 jaar - Voorgeschiedenis:
Nadere informatieSGLT2-inhibitoren: overzicht, richtlijnen en praktische toepassingen
SGLT2-inhibitoren: overzicht, richtlijnen en praktische toepassingen Prof. Robert Hilbrands Diabetoloog-Nefroloog - Diabeteskliniek UZBrussel Diaβetes Clinic SGLT-2 Sodium-GLucose co-transporter 2 Diaβetes
Nadere informatieDe stap na gliclazide. Insuline? Nee!
NHG Standaard Diabetes 2013 De stap na gliclazide. Insuline? Nee! Mw. dr. H.E.Hart, Huisarts en kaderarts diabetes Leidsche Rijn Julius Gezondheidscentra, Julius Centrum UMC Utrecht 21 en 23 juni 2016
Nadere informatieBehandeling type 2 diabetes in 2011
mul$disciplinair symposium 1/10/2011 Behandeling type 2 diabetes in 2011 Dr. Katrin Mortelmans Casus man 54 jaar Ø Medische voorgeschiedenis: diabetes type 2 sinds 2006, arteriële hypertensie, maagulcera
Nadere informatieZIN EN ONZIN VAN DIABETESBEHANDELING BIJ OUDEREN. Ann Mertens, MD, PhD Dienst Endocrinologie Universitaire Ziekenhuizen Leuven
ZIN EN ONZIN VAN DIABETESBEHANDELING BIJ OUDEREN Ann Mertens, MD, PhD Dienst Endocrinologie Universitaire Ziekenhuizen Leuven Diabetes: eenwereldwijdeziekte Geschatteprevalentievan diabetes wereldwijd
Nadere informatie(On)zin van diabetes behandeling bij ouderen
symposium 11/10/14 (On)zin van diabetes behandeling bij ouderen Dr. K. Mortelmans Endocrinologie RZ HHart Leuven Belang Toenemende prevalentie type 2 diabetes Wijzigende levensgewoonte Vergrijzing Meer
Nadere informatieWat na Metformine? Een patiënt-georiënteerde en kosten-efficiënte keuze. Prof. Robert Hilbrands Kliniekhoofd Diabeteskliniek UZBrussel
Wat na Metformine? Een patiënt-georiënteerde en kosten-efficiënte keuze Prof. Robert Hilbrands Kliniekhoofd Diabeteskliniek UZBrussel één pil - Vermageren - Langer leven - Lagere bloeddruk - Verminderd
Nadere informatieNascholing Synchroon 23 nov 2017
Nascholing Synchroon 23 nov 2017 Voordat we echt beginnen. Telefoon bij de hand? Ga naar kahoot.it of open de app (indien gedownload) Voer gamepin in Voer nickname in Klaar voor de start! A Een nest grombelbeertjes
Nadere informatieSGLT2 inhibitoren, een nieuwe behandeling voor type 2 diabetes. Wetenschappelijke achtergrond en praktisch gebruik
SGLT2 inhibitoren, een nieuwe behandeling voor type 2 diabetes Wetenschappelijke achtergrond en praktisch gebruik Agenda Overzicht wetenschappelijke ontwikkelingen op het gebied van T2DM De rol van de
Nadere informatieType 2 diabetes, insuline resistentie. Hoe behandelen? o l v. Prof. Dr. Frank Nobels. Endocrinologie-Diabetologie OLV Ziekenhuis, Aalst-Asse-Ninove
Type 2 diabetes, insuline resistentie Hoe behandelen? Prof. Dr. Frank Nobels Endocrinologie-Diabetologie OLV Ziekenhuis, Aalst-Asse-Ninove o l v type 2 diabetes, insuline resistentie 56 j G 92 kg, L 1.65
Nadere informatieDiabetescasuïstiek voor de huisarts
Diabetescasuïstiek voor de huisarts Els Delaunay 17/01/2019 inleiding Nieuwe guidelines voor behandeling DM2 Doel: complicaties voorkomen Keuze geneesmiddel: patiënt CENTRAAL: Klinische kenmerken/patiëntkenmerken
Nadere informatieCVOT bij type 2 diabetes: een revolutie
CVOT bij type 2 diabetes: een revolutie Prof. Dr. Frank Nobels Endocrinologie-Diabetologie OLV Ziekenhuis, Aalst-Asse-Ninove Kath Univ Leuven Speaker disclaimer F. Nobels is or has been consultant for
Nadere informatieUpdate NHG standaard Diabetes mellitus type 2
Update NHG standaard Diabetes mellitus type 2 20 en 22 juni 2017 Mw. dr. H. E. Hart, huisarts en kaderhuisarts diabetes Leidsche Rijn Julius Gezondheidscentra Voorzitter DiHAG Stap 1 Metformine Metformine
Nadere informatieRudi Caron Diabetesteam Gasthuisberg Leuven
Rudi Caron Diabetesteam Gasthuisberg Leuven Diabetes: also a global disease Estimated global prevalence of diabetes In België :vandaag heeft 1/12 mensen diabetes 151 million 347 285 million 438 million
Nadere informatie% Slechter! Nieuwe langwerkende insulines. Wat is een goed basaal insuline? STEMSYSTEEM. Wat is een goed basaal insuline?
Nieuwe langwerkende insulines Na het uitkomen van de laatste NHG-Standaard zijn er 3 nieuwe langwerkende insulines op de markt gekomen. Daarnaast hebben we nog de oude NPH insuline en de oude detemir en
Nadere informatieBelangenverstrengelingen. Medicatie bij DM 2. Leefstijl. NHG-standaard diabetes mellitus type 2 (3e herziening)
Belangenverstrengelingen Medicatie bij DM 2 NND 2018 Dr. BJ Potter van Loon, OLVG Lezingen, nascholingen: Lilly, Boehringer Ingelheim Adviesraad: NovoNordisk, Sanofi Redactieraad: www.diabetesgeneeskunde.nl
Nadere informatieWanneer en hoe opstarten van injecties bij onvoldoende Diabetescontrole Dr.Winne, Dr.Ghillebert, Dr.Terryn 28 mei 2010 AZ Damiaan
Deel 1 Wanneer en hoe opstarten van injecties bij onvoldoende Diabetescontrole Dr.Winne, Dr.Ghillebert, Dr.Terryn 28 mei 2010 AZ Damiaan Hetzorgtrajectdiabetes Inclusiecriteria 1 of 2 injecties insulinetherapie
Nadere informatieOrale antidiabetica bij ouderen. Katrien Benhalima UZ Leuven 01-10-2011
Orale antidiabetica bij ouderen Katrien Benhalima UZ Leuven 01-10-2011 Diagnose Diabetes normaal Gestoorde glucose tolerantie diabetes nuchter
Nadere informatieTransmuraal Zorgpad Diabetes
Transmuraal Zorgpad Diabetes dr Michael Brecx, huisarts dr Marion Blonk, internist-endocrinoloog Aanleiding Uitkomen van de nieuwe Belgische consensus richtlijn diabetes Een aantal nieuwe klassen glucoseverlagende
Nadere informatieMedicatie Stappenplan
In 2018 is er door de NHG een nieuwe standaard Diabetes uitgebracht. In deze standaard is er in stap 3 en 4 van het medicatie stappenplan alternatieve medicatie toegevoegd. De basis van het stappenplan
Nadere informatieOverbehandeling Nieuwe behandeling Bloeddrukbehandeling. Sterfte en HbA1c. ACCORD-studie. HbA1c en gezondheidstoestand
Overbehandeling Nieuwe behandeling Bloeddrukbehandeling Is de NHG-Standaard nog up-to-date? MONITORING VAN ONDERBEHANDELING! Simon Verhoeven en Daniel Tavenier MAAR HOE ZIT HET MET OVERBEHANDELING? Sterfte
Nadere informatieBasaal Plus. Wat te doen als langwerkende insuline toegevoegd aan orale medicatie niet meer afdoende is? Duodagen april 2011
Basaal Plus Wat te doen als langwerkende insuline toegevoegd aan orale medicatie niet meer afdoende is? Duodagen april 2011 2 Toetsvragen Bij Insuline Resistentie bestaat er een afname in vrije vetzuur
Nadere informatieNieuwe middelen. Arianne van Bon internist-endocrinoloog
Nieuwe middelen Arianne van Bon internist-endocrinoloog PKoothogzorg.nl NHG standaard 2018 De belangrijkste wijziging ten opzichte van de vorige versie van de NHG-Standaard is dat de zorg voor type-2 diabetespatiënten
Nadere informatieWat te doen als orale medicatie en 1 dd langwerkend insuline faalt? BASAAL PLUS insulinetherapie bij diabetes mellitus type 2
Wat te doen als orale medicatie en 1 dd langwerkend insuline faalt? BASAAL PLUS insulinetherapie bij diabetes mellitus type 2 Inhoud Wat is het belang van intensieve glucose regulatie? Wat zeggen de richtlijnen
Nadere informatieNieuwe geneesmiddelen bij de behandeling van diabetes mellitus type 2. Nicolaas Schaper
Nieuwe geneesmiddelen bij de behandeling van diabetes mellitus type 2 Nicolaas Schaper Non-insulin glucose verlagende medicatie Insulin, metformin, SU (briefly) GLP-1 (s.c.), ook in fixed combination met
Nadere informatieNieuwe trends in diabetesbehandeling. 20 maart 2018
Nieuwe trends in diabetesbehandeling 20 maart 2018 Diabetes Hoofdoorzaak van nierfalen VERMIJDBARE oorzaak van nierfalen 2 Programma Achtergrond wat loopt fout bij diabetes Aangrijpingspunten van behandeling
Nadere informatieDiabetes en HVZ: Wat is de toekomst? Donderdag 27 november :45-11:15 Max Nieuwdorp, internist-endocrinoloog AMC-VUmc
Diabetes en HVZ: Wat is de toekomst? Donderdag 27 november 2015 10:45-11:15 Max Nieuwdorp, internist-endocrinoloog AMC-VUmc Geschatte prevalentie van DM in 2025 Voorspelling is dat in 2050 20-30% van alle
Nadere informatieDe nieuwe NHG standaard Diabetes Mellitus type 2
De nieuwe NHG standaard Diabetes Mellitus type 2 F. Holleman Belangenverstrengeling Academisch prestige: AMC Adviesraden: sanofi, Eli Lilly Onderzoekssponsoring: MSD Alle (neven)inkomsten afkomstig van
Nadere informatieLessen van recente CV eindpunt trials in T2DM
NVVC 5 april 2018 Noordwijkerhout Lessen van recente CV eindpunt trials in T2DM Manuel Castro Cabezas internist-endocrinoloog/vasc geneeskundige Franciscus Gasthuis, Rotterdam m.castrocabezas@franciscus.nl
Nadere informatieglycemie medicatie aanpassen in de praktijk
glycemie medicatie aanpassen in de praktijk Prof. Dr. Frank Nobels Endocrinologie-Diabetologie OLV Ziekenhuis, Aalst-Asse-Ninove Mogen educatoren dat? Neen, maar... in een team kunnen daar afspraken over
Nadere informatieDe nieuwe NHG DM2 standaard, wat is er veranderd?
De nieuwe NHG DM2 standaard, wat is er veranderd? Alle veranderingen in de nieuwe NHG DM2 standaard zijn aangegeven in rood. Streefwaardes HbA1c : Nu met een ondergrens Leeftijd
Nadere informatieDiabetes for dummies. Dr. C.B. Brouwer, internist
Diabetes for dummies Dr. C.B. Brouwer, internist Inhoud presentatie Werkingsmechanisme huidige arsenaal Plaatsbepaling met kosten/ baten/bijwerkingen NB huidige tijd vs vroeger! Aantal oude middelen zou
Nadere informatieDoel behandeling bij DM: verhinderen/vertragen complicaties. Haffner, NEJM 1998 UKPDS. T2DM, HbA1c, en HVZ 12-7-2011
Doel behandeling bij DM: verhinderen/vertragen complicaties Haffner, NEJM 998 microvasculaire afwijkingen nefropathie retinopathie neuropathie macrovasculaire afwijkingen coronaire hartziekten cerebrovasculaire
Nadere informatieOverzicht OAD - GLP-1 ANALOGEN - INSULINES
METFORMINE Verhoogt de insuline gevoeligheid Vertraagt de opnamesnelheid van glucose Verbetert de opname van glucose ter hoogte van de spiercellen Vertraagt de vrijstelling van glucose uit glycogeen ter
Nadere informatieNieuwe middelen bij type 2 DM, verandering in diabeteslandschap? Refresh en Update. Jan Tillemans, huisarts Arianne van Bon, internist endocrinoloog
Nieuwe middelen bij type 2 DM, verandering in diabeteslandschap? Refresh en Update Jan Tillemans, huisarts Arianne van Bon, internist endocrinoloog We leven in een wereld van steeds meer informatie en
Nadere informatieNieuwigheden bij de diabetische medicatie
Nieuwigheden bij de diabetische medicatie Prof. em. dr. Raoul Rottiers Endocrinoloog Ugent Ere-voorzitter Diabetes Liga NVKVV Oostende, 17 maart 2016 Type 1 diabetes Geen insuline productie I Stijging
Nadere informatieMedicamenteuze behandeling diabetes mellitus type 2 (DM2)
Medicamenteuze behandeling diabetes mellitus type 2 (DM2) Marloes Dankers 1 & 2 december 2015 IVM Het instituut dat gespecialiseerd is in het verspreiden van informatie en effectieve oplossingen voor een
Nadere informatieDiabetes en ouder worden Dr. K.J.J. van Hateren
Diabetes en ouder worden Dr. K.J.J. van Hateren Huisarts, lid DiHAG Senior-onderzoeker Diabetes kenniscentrum Disclosure Geen conflicts of interest De toekomst!!! >25% = >75 jaar Karakteristieken ouderen
Nadere informatieDiabetes Mellitus. Toen en nu. 30 September 2015 Dr. M.G.A. Baggen Dr. M.P. Brugts
Diabetes Mellitus Toen en nu 30 September 2015 Dr. M.G.A. Baggen Dr. M.P. Brugts 2015 een jaar van Celebrations 2015 een jaar van Celebrations 1965-1980 Behandeling type-1 1 x daags insuline!! (varkens/rund)
Nadere informatieMarc Christiaens. Linda Van Himme. Workshop diabetes
Marc Christiaens Linda Van Himme Workshop diabetes HbA1c= hemoglobine A1c Gemiddelde van de bloedsuiker Casus 1 : Mia 1. 51 jaar, actief verenigingsleven oa fietsclub met wekelijkse activiteit (outdoor/indoor)
Nadere informatieDe (mega-) insuline resistente patiënt. Hoe behandelen? o l v. Prof. Dr. Frank Nobels. Endocrinologie-Diabetologie OLV Ziekenhuis, Aalst-Asse-Ninove
De (mega-) insuline resistente patiënt. Hoe behandelen? Prof. Dr. Frank Nobels Endocrinologie-Diabetologie OLV Ziekenhuis, Aalst-Asse-Ninove o l v type 2 diabetes, insuline resistentie 56 j G 92 kg, L
Nadere informatieCasus B. Katrien Benhalima, adjunct-kliniekhoofd Dienst endocrinologie In samenwerking met Yves Devos en Linda Van Himme
Casus B Katrien Benhalima, adjunct-kliniekhoofd Dienst endocrinologie In samenwerking met Yves Devos en Linda Van Himme 14-11-2017 Man van 42 jaar Werkt als vrachtwagenchauffeur Geen bijzondere voorgeschiedenis
Nadere informatieDiabetes in verpleeghuis, anders dan thuis? Dr. Martin van Leen Specialist ouderengeneeskunde. Achtergrondinformatie. Diabetes bij ouderen
Disclosure belangen Dr. M.W.F. van Leen Diabetes in verpleeghuis, anders dan thuis? Dr. Martin van Leen Specialist ouderengeneeskunde (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieNieuwe standaard DM Wat is Nieuw??? Alle veranderingen in de nieuwe standaard zijn in het rood aangegeven.
Nieuwe standaard DM2 2018 Wat is Nieuw??? Alle veranderingen in de nieuwe standaard zijn in het rood aangegeven. Streefwaardes HbA1C Streefwaardes HbA1C Nu ook een ondergrens Leeftijd
Nadere informatieDiabetes bij kwetsbare ouderen Dr. ST Houweling, kaderhuisarts. Waar gaat het over? De bejaarde. De ene bejaarde is de andere bejaarde niet...
Diabetes bij kwetsbare ouderen Dr. ST Houweling, kaderhuisarts Waar gaat het over? Kwetsbare bejaarden: zin van goede glucoseregeling, bloeddrukbehandeling lipiden en bijv. funduscontrole 3 De bejaarde
Nadere informatieHbA1c 7% - 9% HbA1c 7% - 9% HbA1c 7% - 9% HbA1c 7% - 9% HbA1c 7% - 9% HbA1c 7% - 9% 1x/dag en HbA1c >7,5
SCHEMA 1: MOGELIJKE COMBINATIES WANNEER GESTART WORDT MET METFORMINE Orale medicatie GFR > 50 MONOTHERAPIE BITHERAPIE TRITHERAPIE Metformine DPP4-inhibitor SGLT 2 inhibitor Sulfonylureum Gliniden Incretine-mimeticum
Nadere informatieWelke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline?
Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline? Joost Hoekstra, internist, AMC Potentiële belangenverstrengeling Klinische Diabetologie AMC ontvangt sponsoring van cq doet projecten met
Nadere informatieLandelijk Diabetes Congres Diabetes bij ouderen Dr Majon Muller Internist-ouderengeneeskunde
Landelijk Diabetes Congres 2016 Diabetes bij ouderen Dr Majon Muller Internist-ouderengeneeskunde Disclosures (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven
Nadere informatieDiabetes en kanker: nieuwe inzichten
Diabetes en kanker: nieuwe inzichten Joost B.L.Hoekstra internist AMC 11-10-2012 Potentiële belangenverstrengeling Klinische Diabetologie AMC ontvangt sponsoring van cq doet projecten met diverse farmaceutische
Nadere informatieSGLT-2 inhibitie: cardiovasculaire risicointerventie. Cees J. Tack, internist
SGLT-2 inhibitie: cardiovasculaire risicointerventie bij T2DM? Cees J. Tack, internist Conflict of interest (potentiële) belangenverstrengeling zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties
Nadere informatie6 e Terugkomdag Go Diabetes BV Update diabetes mellitus. Daniel Tavenier, kaderhuisarts diabetes 31 mei 2016
6 e Terugkomdag Go Diabetes BV Update diabetes mellitus Daniel Tavenier, kaderhuisarts diabetes 31 mei 2016 Programma Insulinevragen en ontregelingen Overbehandeling Sensibiliteitsmeting in het voetprotocol
Nadere informatieWat iedere zorgverlener moet weten. Recent nieuws uit de diabeteswereld. Prof. Em. Dr. Raoul Rottiers. Endocrinoloog UZGent
Wat iedere zorgverlener moet weten Recent nieuws uit de diabeteswereld Prof. Em. Dr. Raoul Rottiers Endocrinoloog UZGent 13 Diabetessymposium Gent, 9.11.2010 AHS / NVKVV Diagnosecriteria 1 Criteria voor
Nadere informatieWelke behandelstrategie bij obese type 2 patiënten: GLP 1 agonist!
1 Welke behandelstrategie bij obese type patiënten: GLP 1 agonist! Bruce H.R. Wolffenbuttel, internist endocrinoloog Universitair Medisch Centrum Groningen Afd. Endocrinologie: www.umcg.net Blog: www.gmed.nl
Nadere informatierationeel Diabetes type 2: rationeel gebruik van glycemieverlagende middelen 5/04/2012 OAD: effect op glycemie evidence based
Diabetes type 2: rationeel rationeel gebruik van glycemieverlagende middelen evidence based rekening houdend met praktische haalbaarheid Dr. Frank NOBELS rekening houdend met kostprijs endocrinologie O.L.V.
Nadere informatieJA! Voor optimale preventie van cardiovasculaire eindpunten dient gestreefd te worden naar HbA1c <53 mmol/mol (<7.0%)
Voor optimale preventie van cardiovasculaire eindpunten dient gestreefd te worden naar HbA1c
Nadere informatieLandelijk Diabetes Congres 2016
Landelijk Diabetes Congres 2016 Update SGLT-2, DPP-4 en GLP-1 medicatie 2016 Ingrid Jazet, internist LUMC Disclosures (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met
Nadere informatieGlycemie medicatie bij type 2 diabetes: anno 2015
Glycemie medicatie bij type 2 diabetes: anno 2015 Dr. Frank Nobels Endocrinologie-Diabetologie OLV Ziekenhuis, Aalst-Asse-Ninove glycemie verlagers metformine sulfonylureum glinide acarbose glitazone DPP-4
Nadere informatieDatum 28 augustus 2018 Betreft GVS beoordeling semaglutide (Ozempic ) Onze referentie
> Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Aan de minister voor Medische Zorg en Sport Postbus 20350 2500 EJ 'S-GRAVENHAGE 2018041831 Zorginstituut Nederland Zorg I Oncologie Eekholt 4 1112 XH Diemen Postbus
Nadere informatieBMI > 35: hoog aantal eenheden insuline? Een discussie over de zin en onzin van heel veel insuline bij heel zware patiënten.
BMI > 35: hoog aantal eenheden insuline? Een discussie over de zin en onzin van heel veel insuline bij heel zware patiënten. Prof dr Max Nieuwdorp Internist-endocrinoloog AMC/VUmc diabetes groep 15.20-1540h
Nadere informatie"Nieuwe orale behandelstrategieen voor type 2 diabetes: de toepassing naderbij?"
"Nieuwe orale behandelstrategieen voor type 2 diabetes: de toepassing naderbij?" Louis Lieverse Wat is diabetes mellitus type 2? Een progressieve metabole ziekte gekenmerkt door: Insuline resistentie Type
Nadere informatieHbA1c streefwaarden. ADVANCE trial. Uitkomsten ADVANCE. Uitkomsten ADVANCE
1 Dr. Frits In de nieuwe diabetesstandaard wordt rekening gehouden met leeftijd en duur van de diabetes. Maakt het nog uit of iemand een macrovasculaire complicatie heeft (minder streng doel?) of microvasculaire
Nadere informatieTransmurale werkafspraak GLP-1-receptoragonisten
Transmurale werkafspraak GLP-1-receptoragonisten Inleiding De vierde herziening van de NHG-standaard Diabetes Mellitus type 2 (T2DM) van juli 2018 betreft de paragraaf Bloedglucoseverlagende middelen en
Nadere informatieDiabetes en ramadan Mohamed Ahdi
Diabetes en ramadan Mohamed Ahdi Slotervaartziekenhuis, Amsterdam Rotterdam, 22 november 2012 Overzicht van de presentatie Achtergrondsinformatie vastenperiode vrijstelling literatuur: glucose regulatie
Nadere informatieNieuwe insulines, incretines en flash meting
Nieuwe insulines, incretines en flash meting Dhr. Alfons Piessens en Mevr. Jasmien Wille, diabeteseducatoren UZ Brussel Studiedag diabetesverpleegkundigen NVKVV Kursaal Oostende Inhoud 1. Classificatie
Nadere informatieInternationale diagnosecriteria en behandelingstargets bij personen met diabetes type 2. Prof.em.dr. Raoul Rottiers Endocrinoloog UZ Gent
Internationale diagnosecriteria en behandelingstargets bij personen met diabetes type 2 Prof.em.dr. Raoul Rottiers Endocrinoloog UZ Gent NVKVV Studiedag diabetesverpleegkundigen & -zorgverleners Oostende,
Nadere informatieChronische nierschade A. van Tellingen. Smeerolie voor de poli 2015
Chronische nierschade A. van Tellingen Smeerolie voor de poli 2015 Wie dient verwezen te worden? 52-jarige vrouw met diabetische nefropathie: MDRD 62 ml/min/1.73m 2 en albuminurie 28 mg/l? 68-jarige man:
Nadere informatieZorg voor de geriatrische patiënt met diabetes. Nele Czech - ASO geriatrie Symposium endocrinologie Ziekenhuis Oost-Limburg 18/03/2016
Zorg voor de geriatrische patiënt met diabetes Nele Czech - ASO geriatrie Symposium endocrinologie Ziekenhuis Oost-Limburg 18/03/2016 Epidemiologie De geriatrische patiënt Behandeling en doelstellingen
Nadere informatieBehandeling type 2 diabetes anno 2016
Behandeling type 2 diabetes anno 2016 Drs. P. Adhien apotheker/epidemioloog 8 februari 2016 Timm, Timm & Timm Docent Prem Adhien Apotheker Voorzitter SIG Diabetes NDF Hogeschool Rotterdam: docent diabetesverpleegkundige
Nadere informatieDe nier en de rotonde. Googelen op rotondes in België. Wat gaat er mis bij diabetes? Nieren 10-12-2012. De nieren deel I. Nanno Kleefstra Henk Bilo
De nieren deel I Nanno Kleefstra Henk Bilo De nier en de rotonde Googelen op rotondes in België Wat gaat er mis bij diabetes? Wat gaat er mis bij de rotonde? Nieren 1 Functie & schade Functie & schade
Nadere informatieDIABETISCHE NEFROPATHIE
DIABETISCHE NEFROPATHIE Onderdeel van de micro-angiopathie bij diabetes mellitus. Insuline-afhankelijke DM 30% vd ptn krijgt nefropathie Niet-insuline-dependente DM 5% vd ptn Pathogenese: Meerdere factoren
Nadere informatie2
1 2 3 4 5 6 SGLT2 α1 β α2 α1 β α2 α 9 Incidence of myocardial infarction (rate per 1000 patients) Incidence of mortality (rate per 1000 patients) 300 250 200 150 100 p=ns 147 123 183 p
Nadere informatie17/12/2013. Inhoudsweergave. Hoe kunnen zorgverleners dagdagelijks meehelpen bij de preventiestrijd tegen T2DM en zwangerschapsdiabetes?
Hoe kunnen zorgverleners dagdagelijks meehelpen bij de preventiestrijd tegen T2DM en zwangerschapsdiabetes? prof dr C. De Block Endocrinologie-diabetologie UZA & UA Secretaris Vlaamse Diabetes Vereniging
Nadere informatieBloeddrukstreefwaarden bij diabetes mellitus: lager of toch niet? Erik Serné Internist- vasculair geneeskundige
Bloeddrukstreefwaarden bij diabetes mellitus: lager of toch niet? Erik Serné Internist- vasculair geneeskundige Bloeddrukstreefwaarden bij patiënten met type 2 diabetes? A. Huidige richtlijn CVRM is achterhaald
Nadere informatiePrediabetes : ontwikkelt iedereen diabetes? Wie screenen en hoe? C. De Block Endocrinologie-Diabetologie Voorzitter Diabetes Liga
Prediabetes : ontwikkelt iedereen diabetes? Wie screenen en hoe? C. De Block Endocrinologie-Diabetologie Voorzitter Diabetes Liga Inhoudsweergave Wie is at risk & Diagnose Prevalentie Klinisch belang van
Nadere informatieHoe kiezen tussen de verschillende GLP-1 analogen? Dr. Katrien Benhalima Adjunct-kliniekhoofd Endocrinologie
Hoe kiezen tussen de verschillende GLP-1 analogen? Dr. Katrien Benhalima Adjunct-kliniekhoofd Endocrinologie 25-11-2017 Het incre)ne hormoon GLP-1, een fysiologische regulator van de glucose homeostase
Nadere informatieBenchmark Diabetes Nellie Jans Marijke Overkamp Jan Tillemans Karin Willemsen (per 1 april a.s.)
Benchmark Diabetes 2015 Uw Nellie Jans Marijke Overkamp Jan Tillemans Karin Willemsen (per 1 april a.s.) Zorgstraat Diabetes benchmarkuitkomsten 2015 DM (ook vergeleken met CVRM) lipiden kort nieuws zorgstraat
Nadere informatieDiabetes type 2. Duodagen april 2011. E.H.R. Wins, Woerden
Diabetes type 2 Duodagen april 2011 E.H.R. Wins, Woerden Maatwerk bij nieuwe DM type 2 patienten De patient of de glucose van de patient? Leeftijd van nieuwe type 2 patienten Familie anamnese en ras Andere
Nadere informatieScherpe behandeling of kan het ook wat minder?
20-06-2011 Over wie hebben we het? Scherpe behandeling of kan het ook wat minder? Langerhansdagen 2011 Frits Holleman Internist-Endocrinoloog Academisch Medisch Centrum Amsterd Effect diabetes op risico
Nadere informatieBehandeling diabetes mellitus bij. gevorderde chronische nierschade
Behandeling diabetes mellitus bij gevorderde chronische nierschade 9 maart 2015 Gabe van Essen, internist-nefroloog HagaZiekenhuis Aris Prins, apotheker Mirjam Timmerman, huisarts en kaderarts diabetes
Nadere informatieStapsgewijze behandeling bij type 2 diabetes: nieuwe visies
Stapsgewijze behandeling bij type 2 diabetes: nieuwe visies Dr. Frank Nobels Dr. Inge Van Pottelbergh Dr. Paul Van Crombrugge Endocrinologie-Diabetologie OLV Ziekenhuis, Aalst-Asse-Ninove oktober 2013
Nadere informatieDiabetes type 2 : het bos en de bomen : welke antidiabetica kiezen : een ONAFHANKELIJKE visie
Diabetes type 2 : het bos en de bomen : welke antidiabetica kiezen : een ONAFHANKELIJKE visie Els Delaunay 01/06/2017 Deel 1: behandeling DM type 2 anno 2017 Deel 2: terugbetalingssystemen: diabetesconventie
Nadere informatieGLP-1r-agonisten en nieuwe insulines. Cees J. Tack, internist
GLP-1r-agonisten en nieuwe insulines Cees J. Tack, internist How do we modify CV risk in T2DM? Glycaemic control Lifestyle modification Multifactorial Approach Platelet inhibition Management of dyslipidaemia
Nadere informatieBehandeling Type 1 diabetes. Diabetes mellitus in vogelvlucht. Nieuwe ontwikkelingen in de. Behandeling van diabetes. Chronische behandeling diabetes
Diabetes mellitus in vogelvlucht Nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van Diabetes Aantal diabetespatiënten wereldwijd in 2012 ca. 371 miljoen In 2025: 6% van de wereldbevolking Jaarlijks ca. 72.000
Nadere informatieInternistisch perspectief
Management van diabetes & ACS Internistisch perspectief Max Nieuwdorp Academisch Medisch Centrum Amsterd Diabetes en hart en vaatziekten ~65% van alle sterfgevallen bij DM als gevolg van HVZ Dood door
Nadere informatieInnovatieve ontwikkelingen in de diabeteszorg
Innovatieve ontwikkelingen in de diabeteszorg 2 Is innovatie altijd zo goedkoop? Bruce H.R. Wolffenbuttel Univ Med Ctr Groningen / Rijksuniversiteit Groningen www.umcg.net Overzicht presentatie Optimale
Nadere informatieNieuwe guidelines voor preventie. Cardio 2013 Johan Vaes
Nieuwe guidelines voor preventie Cardio 2013 Johan Vaes Waarom is preventie nodig? CV ziekten blijven belangrijkste doodsoorzaak Zowel mannen als vrouwen Overlijden voor 75 j is ten gevolge van CV ziekten
Nadere informatieChronische Nierschade. Wim de Grauw. Huisarts te Berghem Afd. Eerstelijnsgemeeskunde UMC St. Radboud Nijmegen Bestuurslid DiHAG
Chronische Nierschade Wim de Grauw Huisarts te Berghem Afd. Eerstelijnsgemeeskunde UMC St. Radboud Nijmegen Bestuurslid DiHAG Wie moet ik extra in de gaten houden? DiHAG sterrencursus 11 juni 2009 2 Omvang
Nadere informatieBehandeling van diabetes type 2
Behandeling van diabetes type 2 Diabetes type 2 is de meest voorkomende vorm van diabetes: ongeveer negentig procent van de mensen heeft diabetes type 2. Hierbij is vaak sprake van een combinatie van factoren.
Nadere informatieKlinische farmacie op septische orthopedie
VRAAG 1 Kan je als apotheker op (septische) orthopedie een farmacotherapeutische meerwaarde bieden? Klinische farmacie op septische orthopedie A. Ja B. Neen Klinisch symposium universitaire ziekenhuizen
Nadere informatieVoorstellen. Winnie van El Verpleegkundig Specialist Diabeteszorg Universitair Medisch Centrum Groningen
Voorstellen Winnie van El Verpleegkundig Specialist Diabeteszorg Universitair Medisch Centrum Groningen Niertransplantatie UMCG Niertransplantatie 8 centra NL * UMC 1 e jaar UMC vervolg 2 e lijn, periferie
Nadere informatieDiabetes Mellitus en Beweging
Diabetes Mellitus en Beweging Doelen 0Refresher 0Patient Education 0Exercise and DM Wat betekent het? 0 Diabetes: Door(heen) gaan 0 Mellitus: Honing/Zoet Wat is het? 0 Groep van stoornissen met hyperglycemieën
Nadere informatieUpdate Diabetes voor verpleging 2010
Update Diabetes voor verpleging 2010 Update Diabetes voor verpleging 2010 Dr Eeckhout: : diabetes algemeen Lief Breekelmans: : Insuline (soorten, pennen, ) Annick Kempen: Hypoglycemie Christine, firma
Nadere informatieNieuwe internationale ontwikkelingen behandeling type 2 diabetes De ADA / EASD 2012 guidelines
1 Nieuwe internationale ontwikkelingen behandeling type diabetes De ADA / EASD 1 guidelines Duality of interest Research grants, advisory boards and clinical trial participation in the field of endocrine
Nadere informatieNieuwe standaard DM Praktische toepassing in de praktijk
Nieuwe standaard DM2 2018 Praktische toepassing in de praktijk Nieuwe standaard DM2 2018 Hester van Doorninck & GLP-1 toepassing in de praktijk Pieta Meeuwissen QUIZZZZZ Metformine mag ook worden gegeven
Nadere informatieNieuwigheden in diabetes Wim Maes
Nieuwigheden in diabetes 2018 Wim Maes nieuwigheden Insulines Pillen Metingen Het mirakel van de insuline Patient J.Leonard Thompson, 14 jaar December 15, 1922 February 15, 1923 varkensinsuline Genetic
Nadere informatieDiabetes type 2: praktisch glycemiebeleid
Diabetes type 2: praktisch glycemiebeleid Dr. Frank NOBELS endocrinologie OLV Aalst Dr. Stefanie Vinken endocrinologie ASZ Aalst -cell function (% ) Progressive decline of -cell 100 80 60? function in
Nadere informatieDr.Martin van Leen Specialist ouderengeneeskunde. Diabetes behandeling bij (kwetsbare) ouderen NHG versus Verenso. Achtergrondinformatie
Diabetes behandeling bij (kwetsbare) ouderen NHG versus Verenso Dr.Martin van Leen Specialist ouderengeneeskunde (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven
Nadere informatieHoe de persoon met diabetes benaderen en reguleren bij multipathologie? Dr. Katrien Benhalima Dienst endocrinologie UZ Leuven 22-03-2013
Hoe de persoon met diabetes benaderen en reguleren bij multipathologie? Dr. Katrien Benhalima Dienst endocrinologie UZ Leuven 22-03-2013 Diabetologia. 2012 Jun;55(6):1577-96. Epub 2012 Apr 20. Diabetologia.
Nadere informatieDe vingerprikloze sensor: wat is waar? 1. Deze wordt nooit vergoed 2. Deze wordt alleen vergoed als patiënt vier maal daags spuit en dus frequent glucose meet 3. Deze wordt alleen vergoed bij hypoglykemie
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 121 Nederlandse samenvatting Patiënten met type 2 diabetes mellitus (T2DM) hebben een verhoogd risico op de ontwikkeling van microvasculaire en macrovasculaire complicaties. Echter,
Nadere informatie