Diabetes bij kwetsbare ouderen Dr. ST Houweling, kaderhuisarts. Waar gaat het over? De bejaarde. De ene bejaarde is de andere bejaarde niet...

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Diabetes bij kwetsbare ouderen Dr. ST Houweling, kaderhuisarts. Waar gaat het over? De bejaarde. De ene bejaarde is de andere bejaarde niet..."

Sofie Aerts
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Diabetes bij kwetsbare ouderen Dr. ST Houweling, kaderhuisarts Waar gaat het over? Kwetsbare bejaarden: zin van goede glucoseregeling, bloeddrukbehandeling lipiden en bijv. funduscontrole 3 De bejaarde De ene bejaarde is de andere bejaarde niet... - Man van 81 jaar met goed geregelde DM2. - Vrouw, 84 jaar, DM2 - COPD Gold 3, hartfalen, nierfunctie - Wordt gebracht naar het spreekuur. - Geen comorbiditeit. - Komt op de racefiets naar spreekuur

2 Algemene opmerkingen Absolute leeftijd is minder bepalend dan biologische leeftijd. Levensverwachting is belangrijk, maar individueel moeilijk te voorspellen. Levensverwachting moet ook niet onderschat worden! Kwaliteit van leven? We hebben het nu over de kwetsbare bejaarde 7 8 Uitingen van kwetsbaarheid Praktische vragen, observaties Gewichtsverlies Uitgeput voelen Minder intake van kcal Langzaam en veel korter lopen Spierkrachtsverlies Hoe gaat het met aankleden Hoe gaat het met lopen Hoe gaat het met gewicht en eten Let op benauwdheid, hartfalen, cerebrovasculaire problemen en cognitie 9 10 Hr. Vos, 84 jaar, BMI 30 Glucoseregeling en late complicaties DM2 sinds 11 jaar, cognitieve problemen Metformine 2dd1000, tolbutamide 3dd500, ACE-remmer, diureticum. HbA1c 69 mmol/mol (8,5%) RR mmhg egfr 48 ml/min, alb/kreat ratio 2.8 Geen DRP bij recente controle Wat wil u meer weten, welk beleid? Voordeel intensieve bloedglucose regulatie wordt minder bij langere duur DM en hogere leeftijd. Geen bewijs strikte regulatie bij (kwetsbare) ouderen. Minimaal 6 tot 9 jaar nodig voordat microvasculaire complicaties tot uiting komen

3 En dan het risico op hypo Retinopathie Streefwaarde 64 mmol/mol Forse afname hyperglycemieën Toename ernstige hypoglycemieën 11 per 1000 patiëntjaren => 29 per 1000 Prevalentie insuline-gerelateerde hypo s 50 per 1000 patiëntjaren bij alleen insuline 16 per 1000 patiëntjaren bij combinatietherapie Lage prevalentie in verzorgingshuis Na normale fundusfoto: <1% lasercoagulatie na een periode van 6 jaar Advies Verenso: na normale fundusfoto geen vervolgonderzoek nodig Micro-albuminurie Streefwaarde HbA1c? NHG/Verenso: wel alb/kreat ratio NHG Verenso Albuminurie en ACE-remmer: heeft bepalen dan zin? Geen albuminurie: consequenties voor behandeling? Albuminurie is op oudere leeftijd vooral geassocieerd met CV risico 15 HbA1c <70 jaar: 53 mmol/mol >70 jaar en DM <10 jaar: 58 mmol/mol >70 jaar en DM 10 jaar: 64 mmol/mol 69 mmol/mol 16 Mevr. Goudbeek, 86 jr, BMI 31.5 Lipiden DM 2 sinds 12 jaar 2dd analoge mix 30: 16-8 e, metformine 2dd500, ACE-remmer, diureticum, acetylsalicylzuur, statine Restverschijnsel CVA rechts RR mmhg, egfr 51 ml/min HbA1c 66 mmol/mol (8,2%) Wil statine stoppen, en zo mogelijk ook insuline (thuiszorg) Levensverwachting >2 jaar: statine? Relatie cholesterol en morbiditeit: neemt af met leeftijd

4 2 De lipiden 12 Absolute risico veel hoger Relatieve risico neemt af met ouder worden! Levensverwachting >2 jaar: statine? Relatie cholesterol en morbiditeit: neemt af met leeftijd Selectiebias RCT s (bv. PROSPER)! Bijwerkingen! 20 Inspanningsmoeheid bij gezonde mensen van middelbare leeftijd Kleine significante en nadelige effecten op cognitie bij mensen van middelbare leeftijd De afbeelding kan niet worden weergegeven. Mogelijk is er onvoldoende geheugen beschikbaar om de afbeelding te openen of is de afbeelding beschadigd. Start de computer opnieuw op en open het bestand opnieuw. Als de afbeelding nog steeds wordt voorgesteld door een rode X, kunt u de afbeelding verwijderen en opnieuw invoegen. De afbeelding kan niet worden weergegeven. Mogelijk is er onvoldoende geheugen beschikbaar om de afbeelding te openen of is de afbeelding beschadigd. Start de computer opnieuw op en open het bestand opnieuw. Als de afbeelding nog steeds wordt voorgesteld door een rode X, kunt u de afbeelding verwijderen en opnieuw invoegen. Arch Intern Med 2012, Golomb et al Beleid statine? Pragmatisch advies NHG Verenso Primaire preventie StaHne Risicotabel CVRM => al#jd risico >20% Bij prognose >2 jaar alhjd stahne starten medicatie NEE StaHne bij LDL 2.5 continueren JA, tenzij Secundaire preventie JA

5 Behandeling bloeddruk Mevrouw Fijn-Lodder, 85 jr, BMI 18.8 DM2 sinds 14 jaar Gliclazide 2dd80mg, MF 2dd500mg, statine, losartan 100mg, HCT 12.5 mg, amitriptyline. HbA1c 62 mmol/mol RR mmhg, MDRD>60 ml/min Zeer pijnlijke diabetes neuropathie; dyspnoïsch door hartfalen Controles? Beleid RR? Observationeel onderzoek: omgekeerde relatie Lagere bloeddruk, minder sterfte HYVET studie: selectie bias! Weinig diabeten Weinig orthostatische hypotensie Vooral Oost-Europa en China 25 ADVANCE studie 26 Advies Verenso RR syst >160 mm Hg: behandeling Niet lager dan mm Hg Let op orthostatische hypotensie, cognitie, en daling (> 25%) egfr Bij voorkeur niet behandelen met > 2 antihypertensiva Voorkeur voor ACE-remmer 75-plussers zonder insuline RR systolische daling van 151 naar 137 Gunstig effect op sterfte HVZ Nog enkele opmerkingen bij casus Fijn-Lodder? 140 mm Hg 160 mm Hg Let op DD neuropathie: is die wel door diabetes veroorzaakt (symmetrisch, perifeer, meer sensorisch) Let op de voetcontrole: Simm s 2 : podotherapeut Bij gewicht <60kg is Cockcroft mogelijk betere parameter voor schatting nierfunctie! 30 5

6 Nog enkele praktische aandachtspunten Samenvatting NHG Verenso HbA1c <70 jaar: 53, >70 jaar: 58/64 69 RR >80: Behandelen >160 Streefwaarde < 150 Behandelen >160 Streefwaarde > Max daling van ACR Wel <10 jaar: wel StaHne LDL 2.5 Prognose >2 jaar Fundus Fundus 1x/2jr Stop funduscontrole Depressie, verminderde cognitie Polyfarmacie en fouten Spuitmoment analoge snelw. Insuline (mix) Minder eten Andere uiting hypo: verward, delirant, DD CVA Ander beeld hyper: incontinent, acute cognitieve problemen, slecht zien, uitdrogen Er moet meer onderzoek gericht op ouderen komen, toch? Maak de STOP-STUDIE mogelijk koop het boek 99-plus 35 6

Vergelijkbare documenten

Diabetes en ouder worden Dr. K.J.J. van Hateren

Diabetes en ouder worden Dr. K.J.J. van Hateren Huisarts, lid DiHAG Senior-onderzoeker Diabetes kenniscentrum Disclosure Geen conflicts of interest De toekomst!!! >25% = >75 jaar Karakteristieken ouderen