Wat iedere zorgverlener moet weten. Recent nieuws uit de diabeteswereld. Prof. Em. Dr. Raoul Rottiers. Endocrinoloog UZGent

Transcriptie

1 Wat iedere zorgverlener moet weten Recent nieuws uit de diabeteswereld Prof. Em. Dr. Raoul Rottiers Endocrinoloog UZGent 13 Diabetessymposium Gent, AHS / NVKVV Diagnosecriteria 1

2 Criteria voor diagnose DM 1. Symptomen van diabetes plus een PG van 200 mg/dl, afgeprikt op een willekeurig moment van de dag, zonder rekening te houden met het tijdstip van de laatste maaltijd. De klassieke symptomen omvatten polyurie, -dipsie, onverklaarde vermagering of 2. Een nuchtere PG van 126 mg/dl. Nuchter betekent geen calorie-inname sinds 8 uren of 3. Een 2-uurs PG van 200 mg/dl tijdens OGTT Hemoglobine A1c = A1C HbA 1C: normaal 4,0-5,5 = graad van metabole controle DCCT(1993) - UKPDS(1998) 2

3 HbA1c als diagnosemiddel 5%: normaal 5,7 6,4%: prediabetes of verhoogd risico op diabetes 6,5%: diabetes ADA - Diabetes Care, januari 2010 Nieuwe HbA1c-eenheden International Federation of Clinical Chemistry (IFCC-Workgroup) Aangekondigd in 2007 Omschakeling van % (NGSP=DCCT) naar mmol/mol (IFCC) Implementatie in België in 2011? Wiskundige conversieformule: DCCT HbA1c(%) 2,15 x 10,929 = IFCC HbA1c (mmol/mol) Snelle conversieformule: voor hele getallen tussen 4 en 13: min 2, min 2 3

4 Conversie DCCT naar IFCC - Een snelle omrekening Voor hele getallen tussen 4 en 13 Min twee, min twee... 7% = 53mmol/mol 7-2 = 5 Conversie DCCT naar IFCC Een snelle omrekening Voor hele getallen tussen 4 en 13 Min twee, min twee... 7% = 53mmol/mol 7-2 = = 3 4

5 Conversietabel DCCT naar IFCC DCCT % HbA1c IFCC mmol/mol HbA1c Behandelingstargets bij DM 2 5

6 Treat to target A1c A1C is een sleutelmerker voor de efficiëntie van de diabetestherapie A1C spiegels correleren met patient s relatief risico op overlijden en op microvasculaire en macrovasculaire complicaties De DCCT, UKPDS, andere recentere studies (Advance, Accord, Pro-active,VADT) en de grote diabetesorganizaties steunen de treatment-totarget met als doel een A1C <7% DCCT, Diabetes Control and Complications Trial; UKPDS, United Kingdom Prospective Diabetes Study. Welke waarde voor A1C? Let op bij DM2 van lange duur, met leeftijd van > 60 jaar en met CV-verwikkelingen Mortaliteit A1C 6,5 7,5 10 Lancet, 2010, feb 6, 375 (9713):

7 HbA1c Gemiddelde glycemie Doel ADA < 7 ACE & IDF < 6.5 ADAG = A1C derived average glucose (2008) A1c ADAG Hypertensie bij diabetes mellitus Doelwitwaarden voor bloeddruk bij diabetes: 130/85 Joint National Committee on prevention, detection and treatment of hypertension (JNC-6) % van diabetici bereiken dit doel! 7

8 Hypertensie bij DM2 Recent kwam een waarschuwing voor te lage BD bij DM2 patiënten met hoog cardiovasculair risico Uit veiligheidsredenen =130 - <140/85 Invest-studie, JAMA, Juli 2010 Doelstellingen bij type 2 diabetes HbA1c 7% (7,5 bij vaatlijden?) Systol. BD < 130 mm Hg (< 140 bij id.?) Diastol.BD < 85 mm Hg LDL < 100 mg/dl (70?) HDL > 45 mg/dl Triglyceriden < 150 mg/dl Aspirine > 40 jaar oud (50,60?) ACE-inhibitor Bij C.V. risico factoren 8

9 Therapie van type 2 DM (2010) Stapsgewijze aanpak van Type 2 Diabetes Adapted from Williams G. Lancet 1994; 343:

10 Antihyperglycemische middelen bij DM 2 De negen klassen (2010) Klasse Beschikbare middelen Biguaniden metformine (Glucophage, Metformax ) Sulfonylurea glimepiride, glipizide, glibenclamide, gliclazide, gliquidon a-glucosidase inhibitor acarbose (Glucobay ) Glitazones pioglitazone (Actos ), rosiglitazone (Avandia ) Gliptines sitagliptine (Januvia ), vildagliptine (Galvus ) (= DPP-4- inhibitoren) saxagliptine (Onglyza ) Gliniden repaglinide (Novonorm ) Combinaties glibenclamide + metformine (Glucovance ) rosiglitazone + metformine (Avandamet ) sitagliptine + metformine (Janumet ) vildagliptine + metformine (Eucreas ) Incretinomimetica (s.c.) (= GLP-1 analogen) Insuline exenatide (Byetta ), liraglutide (Victoza ) veel GLP-1: een incretine hormoon met multipele directe effecten op de menselijke fysiologie β Pancreas Hersenen Verzadiging Dundarm Glucose afhankelijke insuline secretie Insuline synthese Glucose afhankelijke glucagon secretie Maag Maaglediging Lever Glucose productie Hart Cardioprotectie Cardiale functie Adapted from Baggio & Drucker. Gastroenterol 2007;132;

11 Plasma glucose (mmol/l) Insuline (mu/l) De incretine hormonen spelen een cruciale rol in een normaal insuline antwoord Plasma glucose Orale glucose (50 g) Tijd (min) Plasma glucose (mg/dl) IV glucose infuus Insulinemie Incretine effect Tijd (min) Insuline antwoord is groter na orale glucose dan na IV glucose, ondanks vergelijkbare plasma glucose waarden Nauck et al. Diabetologia 1986;29:46 52, healthy volunteers (n=8) De familie van op incretine gebaseerde farmaca Humane GLP-1 analogen, bv. liraglutide Farmaca op basis van Exendine, bv. exenatide GLP-1 receptor agonisten DPP-4 inhibitoren,bv. sitagliptine, vildagliptine, saxagliptine Farmaca op basis van Incretine 11

12 De boodschap blijft De doelstellingen van een aangepaste behandeling voor personen met diabetes moeten een ernstige inspanning inhouden om bloedglucose-spiegels te bereiken die zo dicht mogelijk aansluiten bij die van personen zonder diabetes, voor zover dit mogelijk is Dr. Elliot Joslin, 1935 Sorry, educator! De diabetesweg neemt vele bochten 12