Glycemie medicatie bij type 2 diabetes: anno 2015
|
|
- Quinten van de Velden
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Glycemie medicatie bij type 2 diabetes: anno 2015 Dr. Frank Nobels Endocrinologie-Diabetologie OLV Ziekenhuis, Aalst-Asse-Ninove glycemie verlagers metformine sulfonylureum glinide acarbose glitazone DPP-4 inhibitor SGLT2 inhibitor GLP-1 analoog insuline en combinaties 1
2 ADA-EASD position statement. Inzucchi S, et al. Diabetes Care 2015;38:140 patiëntgericht 2
3 Metformine blijft 1 ste keuze goedkoop geen hypoglycemie geen gewichtstoename reduceert microvasculaire complicaties (UKPDS) reduceert macrovasculaire complicaties (UKPDS) overbelast de β-cel niet geen glycemie zelfcontrole nodig (cave nierfunctie) Metformine: cave gastro-intestinale neveneffecten (1 op 20) - op volle maag - langzaam opbouwen oppassen voor lactaatacidose (zeer zeldzaam) - dosis aanpassen bij nierinsufficiëntie - niet bij onstabiele hartdecompensatie, COPD, cirrhose - stop tijdelijk in alle acute situaties (cave deshydratatie + slechte nierfunctie + ACE-i/ARB, NSAID) - stop tijdelijk 24 u voor iv-contrast en voor heelkunde Nathan D et al. Diabetes Care 2009;32: Shaw J et al.diabet Med 2007;24: Herrington W, Levy J. Int Urol Nephrol 2008;40:
4 DM2 op metformine 48 j obees, metabool syndroom metformine 850 mg HbA1c (%) 7,2 7,8 8,6 nierfunctie nl dyslipidemie, hypertensie taxichauffeur DM2 op metformine 71 j licht obees metformine 850 mg HbA1c (%) 7,2 7,8 8,6 nierfunctie nl dyslipidemie, hypertensie alleenstaand, maar nog erg actief 4
5 metformine + sulfonylureum / glinide glitazone DPP-4 inhibitor SGLT2 inhibitor Sulfonylurea goedkoop geen hypoglycemie geen gewichtstoename reduceert microvasculaire complicaties (UKPDS) reduceert macrovasculaire complicaties (UKPDS) overbelast de β-cel niet geen glycemie zelfcontrole nodig (cave nierfunctie) 5
6 Mortaliteit: secretagogen metformine All Danish residents.20 years, initiating single-agent ISs or metformin between 1997 and 2006 were followed for up to 9 years (median 3.3 years) Danish Registry. Schramm T et al. European Heart Journal 2011;32: Glitazones: neveneffecten gewichtstoename vochtretentie hartdecompensatie meer coronaire events en mortaliteit met rosiglitazone? atypische fracturen (distale BL en OL) macula oedeem (blaascarcinoom) 6
7 DPP-4 inhibitoren (gliptines) + metformine - alogliptine: Vipidia Vipdomet - linagliptine: Trajenta Jentadueto - saxagliptine: Onglyza Komboglyze - sitagliptine: Januvia Janumet - vildagliptine: Galvus Eucreas Incretine systeem insulinesynthese maaglediging glucagonsecretie glucose afhankelijke insulinesecretie 7
8 Metabolisme van GLP-1 Meal Intestinal GLP-1 release GLP-1 analoog Byetta, Lyxumia, Victoza, Bydurion (spuiten) Active GLP-1 DPP-4 Januvia, Galvus, Onglyza, Trajenta, Vipidia (tabletten) DPP-4 inhibitor GLP-1 inactive Adapted from Rothenberg P, et al. Diabetes. 2000;49(suppl 1):A39. Rothenberg P, et al. Diabetes 2000;49(suppl 1):A39 MF + sitagliptin MF + glipizide Nauck M, et al. Diabetes, Obesity and Metabolism 2007;9:
9 MF + sitagliptin MF + glipizide 50 hypoglycemia Body weight (kg ± SE) Incidence (%) % P< % 0 Week 52 Glipizide + metformin Sitagliptin + metformin Nauck M, et al. Diabetes, Obesity and Metabolism 2007;9: incretinetherapie en pancreatitis gelinkte medische en pharmaciedata van pat, waarvan DM (6545 op exenatide, op sitagliptine) Garg R, et al. Diabetes Care 2010;33:2349 9
10 incretinetherapie en pancreatitis gelinkte medische en pharmaciedata van pat, waarvan DM (6545 op exenatide, op sitagliptine) Garg R, et al. Diabetes Care 2010;33:2349 DPP4i: cv events and heart failure US commercial insurance claims data ( ) propensity score-matched initiators of DPP4 versus non-dpp4i 79,538 Kim S, et al. Acta Diabetol 2014, online October 14 10
11 SGLT2= Sodium-GLucose cotransporter-2 genetisch defect van SGLT2 benigne renale glucosurie SGLT2 inhibitie: verwachte (neven)effecten goede nierfunctie nodig glycemie, HbA1c weinig hypoglycemie BD (natriurese, osmotische diurese) gewicht (glucosurie, diurese) urogenitale infecties (glucosurie) veilig op lange termijn ( benigne renale glucosurie ) Misra M. Journal of Pharmacy and Pharmacology 2013;65:317 11
12 Sodium Glucose Co-Transporter (SGLT) Inhibitors Compound Manufacturer Development Canagliflozin Janssen Approved in the EU & US Reimbursed in Belgium since 1 Dec 14 Dapagliflozin Astra Zeneca Approved in the EU & US Empagliflozin Boehringer Ingelheim, Lilly Approved in the EU & US Luseogliflozin Taisho, Novartis Approved in Japan Tofogliflozin Chugai, Kowa, Sanofi Approved in Japan *Other SGLT inhibitors are also in development.** Dual SGLT1/SGLT2 inhibitor Available at : ADA-EASD position statement. Inzucchi S, et al. Diabetes Care 2015;38:140 12
13 The Renal Glucose Threshold (RT G ) is increased in subjects with Type 2 Diabetes 150 Below RT G minimal glucosuria occurs Urinary Glucose Excretion (g/day) Healthy RT G ~180 mgl/dl Above RT G glucosuria occurs T2DM RT G ~240 mg/dl Plasma Glucose (mg/dl) Renal glucose reabsorption is increased in diabetes, which could contribute to further increasing plasma glucose levels RT G, renal threshold for glucose excretion. Polidori D et al Abstract 2186-PO. American Diabetes Association. June 25-29, 2010; Orlando, Florida. Polidori D et al Presented at: European Association for the Study of Diabetes. September 20-24, 2010; Stockholm, Sweden. SGLT2 Inhibition Lowers RT G Below RT G minimal glucosuria occurs Urinary Glucose Excretion (g/d) RT G 70 SGLT2itreated healthy Above RT G glucosuria occurs SGLT2itreated T2DM RT G Plasma Glucose (mg/dl) 200 Untreated healthy 240 Untreated T2DM Canagliflozin decreases RT G to the levels that have low potential to cause hypoglycaemia SGLT2, sodium glucose co-transporter 2; RTG, renal threshold for glucose excretion; UGE, urinary glucose excretion. Polidori D et al Abstract 2186-PO. Presented at. ADA Polidori D et al Abstract 875. Presented at EASD
14 HbA1 c change from baseline Placebo-controlled Phase 3 Studies Monotherapy (DIA3005) N =584 BL Mean HbA 1c (%) Metformin (DIA3006) N = 1284 SU (DIA3008) N = 127 Add-on combinations with Met/SU (DIA3002) N = 469 Met/Pio (DIA3012) N = 342 Insulin (DIA3008) N = Placebo-subtracted LS Mean Change in HbA 1c (%) (95% CI) All at 26 weeks except 18 weeks DIA3008 Insulin, SU sub-studies * p<0.001 Based on ANCOVA models, data prior to rescue (LOCF) Assessment report EMA/718531/ Dapagliflozin Versus Sulfonylurea as Add-on to Metformin: Incidence of Hypoglycemia The proportion of patients experiencing hypoglycemia was significantly lower with dapagliflozin than glipizide P< Percent with 95% CI 28 Nauck M, et al. Diabetes Care. 2011;34(9): DAPA + MET Glipizide + MET ME732BE13NP01160 NS SK
15 Body weight percent change from baseline Placebo-controlled Phase 3 Studies Add-on combinations with BL Mean Weight (kg) Monotherapy (DIA3005) N = Metformin (DIA3006) N = SU (DIA3008) N = Met/SU (DIA3002) N = Met/Pio (DIA3012) N = Insulin (DIA3008) N = Placebo-subtracted LS Mean % Change in Body Weight (95% CI) * p <0.001; p <0.05 Based on ANCOVA models, data prior to rescue (LOCF) Assessment report EMA/718531/ Summary of Systolic Blood Pressure Change from Baseline Placebo-controlled Phase 3 Studies Add-on combinations with BL Mean SBP (mmhg) Placebo-subtracted LS Mean Change in Systolic BP (mmhg) (95% CI) Pulse rate (bpm) LS mean change Monotherapy (DIA3005) N =584 Metformin (DIA3006) N = 1284 SU (DIA3008) N = CANA 100 mg CANA 300 mg No clinically meaningful changes in pulse rate Met/SU (DIA3002) N = 469 Met/Pio (DIA3012) N = 342 Insulin (DIA3008) N = 1718 Assessment report EMA/718531/2013 *p<0.001; **p<0.05 Based on ANCOVA models, data prior to rescue (LOCF) 30 15
16 Summary of Adverse Drug Reactions 2% in Four Placebo-controlled 26-week Studies (n=2313) Gastrointestinal Disorders Placebo N=646 (%) CANA 100 mg N=833 (%) CANA 300 mg N=834 (%) Constipation Thirst Nausea Renal and Urinary Disorders Polyuria or pollakiuria Urinary tract infection (UTI) Reproductive System Disorders Balanitis or balanoposthitis Vulvovaginal candidiasis The most commonly reported AEs overall were vulvovaginal candidiasis, UTI and polyuria or pollakiuria. When CANA was used in combination with insulin or insulin secretagogues the most commonly reported AEs included hypoglycaemia Janssen Briefing Materials for the January 10, 2013 Meeting of the Endocrinologic and Metabolic Drugs Advisory Committee: EndocrinologicandMetabolicDrugsAdvisoryCommittee/UCM pdf Dapaglifozin: genital and urinary tract infections GTI UTI Johnsson K, et al. J Diab Complic 2013 dx.doi.org/ /j.jdiacomp en dx.doi.org/ /j.jdiacomp
17 13/04/2015 Genital mycotic infections: consideration and management Placebo N=646 % CANA 100 mg N=833 % CANA 300 mg N=834 % Balanitis or balanoposthitis Vulvovaginal candidiasis Consideration Management Risk factors History of GMI More common in females than males Conventional treatment Topical antifungal treatments either prescribed by a healthcare professional or self-treated while continuing therapy Highest rate of occurrence observed during the first four months of treatment, followed by an attenuation in the rate of increase Low discontinuation rate Only 0,7 % for men and 0,5% for women Majority: no recurrence after treatment Invokana SmPC (Nov 2013) Available at: 33 individualiseren metformine + DPP-4 inhibitor of SGLT2 inhibitor 17
18 nierinsufficiëntie DPP4i MDRD (ml/min) sitagliptine (Januvia) vildagliptine (Galvus) saxagliptine (Onglyza) linagliptine (Trajenta) alogliptine (Vipidia) > 50 1x 100 mg 2x 50 mg 1x 5 mg 1x 5 mg 1x 25 mg x 50 mg 1x 50 mg 1x 2,5 mg 1x 5 mg 1x 12,5 mg < 30 1x 25 mg 1x 50 mg 1x 2,5 mg 1x 5 mg 1x 6,25 mg onvoldoende controle met 2 OAD Jan is 50j. Hij heeft overgewicht. Hij slaagt er niet in om te vermageren. Hij neemt Metformine 850 mg en Uni-Diamicron 60 mg 1,5. Hij heeft lang een A1c tussen 7 en 7.5% gehad, maar die is geleidelijk opgelopen tot 9,2%. Hij ziet erg op tegen spuitjes. Normale nierfunctie. 18
19 onvoldoende controle met 2 OAD Jan is 76. Hij heeft licht overgewicht. Hij neemt Metformine 850 mg en Uni-Diamicron 60 mg 1,5. Hij heeft lang een A1c tussen 7 en 7.5% gehad, maar die is geleidelijk opgelopen tot 9,2%. Hij ziet erg op tegen spuitjes. Normale nierfunctie. Hij is een maaglijder (makkelijk misselijk) MF + SU + 3 de OAD = glitazone of DPP4i of SGLT2i GLP1 analoog basale insuline 19
20 Add-on to MET + SU vs DPP4 inhibitor: Change in HbA 1c (LOCF) Triple therapy Baseline (%) LS mean change (±SE) from baseline (%) LS mean change 0.66% 1.03% 0.37% (95% CI: 0.50, 0.25) Time point (wk) CANA provided a greater reduction in HbA1c compared with SITA (upper limit of 95% CI < 0.0%) LOCF, last observation carried forward ; SITA, sitagliptin; CANA, Canagliflozin; LS, least squares; SE, standard error; CI, confidence interval. Adapted from Schernthaner G. et al. Data presented at EASD 2012 Berlin, Germany, (OP43) Schernthaner G et al. Diabetes Care Apr 5. [Epub ahead of print] 39 Add-on to MET + SU vs DPP-4 inhibitor: Percent Change in Body Weight (LOCF) Baseline (kg) 1.0 LS mean % change (±SE) from baseline Triple therapy LS mean % change 0.3% (0.1 kg) 2.5% ( 2.3 kg) 2.8% ( 2.4 kg) P < Time point (wk) LOCF, last observation carried forward; SITA, sitagliptin; CANA, Canagliflozin; LS, least squares; SE, standard error. 40 Schernthaner G. et al. Poster presented at CODHy 2012 Barcelona, Spain, (P70). Schernthaner G et al. Diabetes Care Apr 5. [Epub ahead of print] 20
21 Metabolisme van GLP-1 Meal Intestinal GLP-1 release GLP-1 analoog Byetta, Lyxumia, Victoza, Bydurion (spuiten) Active GLP-1 DPP-4 Januvia, Galvus, Onglyza, Trajenta, Vipidia (tabletten) DPP-4 inhibitor GLP-1 inactive Adapted from Rothenberg P, et al. Diabetes. 2000;49(suppl 1):A39. Rothenberg P, et al. Diabetes 2000;49(suppl 1):A39 GLP1 analogen - exenatide: Byetta 2x /d - liraglutide: Victoza 1x /d - lixisenatide: Lyxumia 1x /d - exenatide LA: Bydurion 1x /wk - (albiglutide: Eperzan 1x /wk) - (dulaglutide: Trulicity 1x /wk) 21
22 Exenatide LA vs glargine MF ± SU HbA1c 8,3 ± 1,1 % Diamant M, et al. Lancet 2010;375: Exenatide LA vs glargine Diamant M, et al. Lancet 2010;375:
23 Exenatide LA vs glargine Diamant M, et al. Lancet 2010;375: Exenatide LA vs glargine Diamant M, et al. Lancet 2010;375:
24 GLP1 analogen product naam structuur T½ eliminatie frequentie reconstitutie / naald HbA1c vs lira HbA1c vs sita exenatide Byetta exendin-4 analoog 3-4u renaal 2/d - / dun <? liraglutide Victoza humaan analoog ~ VVZ 11-13u mutipel 1/d - / dun > lixisenatide Lyxumia exendin-4 analoog 3-4u renaal 1/d - / dun? = exenatide LA Bydureon exendin-4 analoog polymeer microsferen steady-state 6-7 w renaal 1/w + / dik < > albiglutide Eperzan humane analoog ~albumine 5d multipel 1/w + / dun < = dulaglutide Trulicity 2 humane analogen ~ IgG4 Fc fragment 5d multipel 1/w - / dun = > 24
25 individualiseren metformine + SU + DPP4i of SGLT2 inhibitor of GLP1 analoog of insuline conclusies 25
26 Anno 2015 geïndividualiseerde aanpak verschuiving naar nieuwe producten met beter profiel dan SU DPP4i: effectief, meer en meer gerust over veiligheid SGLT2i: effectief, ook bij gevorderde diabetes (maar niet bij nierinsufficiëntie), breed effect (G, BD) GLP1a: meer en meer vóór insuline of in combinatie met basale insuline ADA-EASD position statement. Inzucchi S, et al. Diabetes Care 2015;38:140 26
Type 2 diabetes, insuline resistentie. Hoe behandelen? o l v. Prof. Dr. Frank Nobels. Endocrinologie-Diabetologie OLV Ziekenhuis, Aalst-Asse-Ninove
Type 2 diabetes, insuline resistentie Hoe behandelen? Prof. Dr. Frank Nobels Endocrinologie-Diabetologie OLV Ziekenhuis, Aalst-Asse-Ninove o l v type 2 diabetes, insuline resistentie 56 j G 92 kg, L 1.65
Nadere informatierationeel Diabetes type 2: rationeel gebruik van glycemieverlagende middelen 5/04/2012 OAD: effect op glycemie evidence based
Diabetes type 2: rationeel rationeel gebruik van glycemieverlagende middelen evidence based rekening houdend met praktische haalbaarheid Dr. Frank NOBELS rekening houdend met kostprijs endocrinologie O.L.V.
Nadere informatieCVOT bij type 2 diabetes: een revolutie
CVOT bij type 2 diabetes: een revolutie Prof. Dr. Frank Nobels Endocrinologie-Diabetologie OLV Ziekenhuis, Aalst-Asse-Ninove Kath Univ Leuven Speaker disclaimer F. Nobels is or has been consultant for
Nadere informatieDiabetescasuïstiek voor de huisarts
Diabetescasuïstiek voor de huisarts Els Delaunay 17/01/2019 inleiding Nieuwe guidelines voor behandeling DM2 Doel: complicaties voorkomen Keuze geneesmiddel: patiënt CENTRAAL: Klinische kenmerken/patiëntkenmerken
Nadere informatieMedisch Centrum Huisartsen
DIABETESMEDICATIE: Wat is nieuw? En wat met de nier? Dr. Defoer Francine diabetoloog Dr. Smets Liesbeth nefroloog Ontmoetingsavond MCH 4/4/2019 Medisch Centrum Huisartsen Casus 1: vrouw 56 jaar - Voorgeschiedenis:
Nadere informatieStapsgewijze behandeling bij type 2 diabetes: nieuwe visies
Stapsgewijze behandeling bij type 2 diabetes: nieuwe visies Dr. Frank Nobels Dr. Inge Van Pottelbergh Dr. Paul Van Crombrugge Endocrinologie-Diabetologie OLV Ziekenhuis, Aalst-Asse-Ninove oktober 2013
Nadere informatieSGLT2-inhibitoren: overzicht, richtlijnen en praktische toepassingen
SGLT2-inhibitoren: overzicht, richtlijnen en praktische toepassingen Prof. Robert Hilbrands Diabetoloog-Nefroloog - Diabeteskliniek UZBrussel Diaβetes Clinic SGLT-2 Sodium-GLucose co-transporter 2 Diaβetes
Nadere informatieDiabetes type 2: praktisch glycemiebeleid
Diabetes type 2: praktisch glycemiebeleid Dr. Frank NOBELS endocrinologie OLV Aalst Dr. Stefanie Vinken endocrinologie ASZ Aalst -cell function (% ) Progressive decline of -cell 100 80 60? function in
Nadere informatieOrale antidiabetica bij ouderen. Katrien Benhalima UZ Leuven 01-10-2011
Orale antidiabetica bij ouderen Katrien Benhalima UZ Leuven 01-10-2011 Diagnose Diabetes normaal Gestoorde glucose tolerantie diabetes nuchter
Nadere informatieglycemie medicatie aanpassen in de praktijk
glycemie medicatie aanpassen in de praktijk Prof. Dr. Frank Nobels Endocrinologie-Diabetologie OLV Ziekenhuis, Aalst-Asse-Ninove Mogen educatoren dat? Neen, maar... in een team kunnen daar afspraken over
Nadere informatieWat iedere zorgverlener moet weten. Recent nieuws uit de diabeteswereld. Prof. Em. Dr. Raoul Rottiers. Endocrinoloog UZGent
Wat iedere zorgverlener moet weten Recent nieuws uit de diabeteswereld Prof. Em. Dr. Raoul Rottiers Endocrinoloog UZGent 13 Diabetessymposium Gent, 9.11.2010 AHS / NVKVV Diagnosecriteria 1 Criteria voor
Nadere informatieOverzicht OAD - GLP-1 ANALOGEN - INSULINES
METFORMINE Verhoogt de insuline gevoeligheid Vertraagt de opnamesnelheid van glucose Verbetert de opname van glucose ter hoogte van de spiercellen Vertraagt de vrijstelling van glucose uit glycogeen ter
Nadere informatieNieuwe trends in diabetesbehandeling. 20 maart 2018
Nieuwe trends in diabetesbehandeling 20 maart 2018 Diabetes Hoofdoorzaak van nierfalen VERMIJDBARE oorzaak van nierfalen 2 Programma Achtergrond wat loopt fout bij diabetes Aangrijpingspunten van behandeling
Nadere informatieMedicamenteuze behandeling diabetes mellitus type 2 (DM2)
Medicamenteuze behandeling diabetes mellitus type 2 (DM2) Marloes Dankers 1 & 2 december 2015 IVM Het instituut dat gespecialiseerd is in het verspreiden van informatie en effectieve oplossingen voor een
Nadere informatieNieuwigheden bij de diabetische medicatie
Nieuwigheden bij de diabetische medicatie Prof. em. dr. Raoul Rottiers Endocrinoloog Ugent Ere-voorzitter Diabetes Liga NVKVV Oostende, 17 maart 2016 Type 1 diabetes Geen insuline productie I Stijging
Nadere informatie2
1 2 3 4 5 6 SGLT2 α1 β α2 α1 β α2 α 9 Incidence of myocardial infarction (rate per 1000 patients) Incidence of mortality (rate per 1000 patients) 300 250 200 150 100 p=ns 147 123 183 p
Nadere informatieCasus B. Katrien Benhalima, adjunct-kliniekhoofd Dienst endocrinologie In samenwerking met Yves Devos en Linda Van Himme
Casus B Katrien Benhalima, adjunct-kliniekhoofd Dienst endocrinologie In samenwerking met Yves Devos en Linda Van Himme 14-11-2017 Man van 42 jaar Werkt als vrachtwagenchauffeur Geen bijzondere voorgeschiedenis
Nadere informatieDM-2: nieuwe medicatie, nieuwe pathway. en wat we hieruit leren
DM-2: nieuwe medicatie, nieuwe pathway en wat we hieruit leren Dr. Frank NOBELS endocrino-diabetologie O.L.V. Aalst Stapsgewijze behandeling van DM-2 SU+GLIT SU MF+SU MF + + + 1 klasse generische naam
Nadere informatieDiabetes type 2 : het bos en de bomen : welke antidiabetica kiezen : een ONAFHANKELIJKE visie
Diabetes type 2 : het bos en de bomen : welke antidiabetica kiezen : een ONAFHANKELIJKE visie Els Delaunay 01/06/2017 Deel 1: behandeling DM type 2 anno 2017 Deel 2: terugbetalingssystemen: diabetesconventie
Nadere informatieWhat s new in diabetes: update nieuwe behandelingen type 2 maart 2015. Dr Evy Degrande Sint Andriesziekenhuis 17-03-2015
What s new in diabetes: update nieuwe behandelingen type 2 maart 2015 Dr Evy Degrande Sint Andriesziekenhuis 17-03-2015 Glucagon R antangonists Degludec 11-β-HSD1 inhib SGLT-2 inhib Weekly Exenatide Liraglutide
Nadere informatieMedicatie Stappenplan
In 2018 is er door de NHG een nieuwe standaard Diabetes uitgebracht. In deze standaard is er in stap 3 en 4 van het medicatie stappenplan alternatieve medicatie toegevoegd. De basis van het stappenplan
Nadere informatieWelke behandelstrategie bij obese type 2 patiënten: GLP 1 agonist!
1 Welke behandelstrategie bij obese type patiënten: GLP 1 agonist! Bruce H.R. Wolffenbuttel, internist endocrinoloog Universitair Medisch Centrum Groningen Afd. Endocrinologie: www.umcg.net Blog: www.gmed.nl
Nadere informatieHbA1c 7% - 9% HbA1c 7% - 9% HbA1c 7% - 9% HbA1c 7% - 9% HbA1c 7% - 9% HbA1c 7% - 9% 1x/dag en HbA1c >7,5
SCHEMA 1: MOGELIJKE COMBINATIES WANNEER GESTART WORDT MET METFORMINE Orale medicatie GFR > 50 MONOTHERAPIE BITHERAPIE TRITHERAPIE Metformine DPP4-inhibitor SGLT 2 inhibitor Sulfonylureum Gliniden Incretine-mimeticum
Nadere informatieHoe de persoon met diabetes benaderen en reguleren bij multipathologie? Dr. Katrien Benhalima Dienst endocrinologie UZ Leuven 22-03-2013
Hoe de persoon met diabetes benaderen en reguleren bij multipathologie? Dr. Katrien Benhalima Dienst endocrinologie UZ Leuven 22-03-2013 Diabetologia. 2012 Jun;55(6):1577-96. Epub 2012 Apr 20. Diabetologia.
Nadere informatieDiabetes en HVZ: Wat is de toekomst? Donderdag 27 november :45-11:15 Max Nieuwdorp, internist-endocrinoloog AMC-VUmc
Diabetes en HVZ: Wat is de toekomst? Donderdag 27 november 2015 10:45-11:15 Max Nieuwdorp, internist-endocrinoloog AMC-VUmc Geschatte prevalentie van DM in 2025 Voorspelling is dat in 2050 20-30% van alle
Nadere informatieDPP4GLP1SGLT2. Inwooncursus : Hormonopolis 16 april 2014. Dr. Ann Verhaegen. ZNA Jan Palfijn UZA
DPP4GLP1SGLT2 Inwooncursus : Hormonopolis 16 april 2014 Dr. Ann Verhaegen ZNA Jan Palfijn UZA Casus 1 Marie 54 jarige psychiatrisch verpleegkundige met wisselende werkuren (ook nachtshifts) Antecedenten:
Nadere informatieNieuwe middelen bij type 2 DM, verandering in diabeteslandschap? Refresh en Update. Jan Tillemans, huisarts Arianne van Bon, internist endocrinoloog
Nieuwe middelen bij type 2 DM, verandering in diabeteslandschap? Refresh en Update Jan Tillemans, huisarts Arianne van Bon, internist endocrinoloog We leven in een wereld van steeds meer informatie en
Nadere informatieOpmerking: Glitazones werden niet opgenomen in het schema aangezien ze nog slechts tijdelijk beschikbaar zijn op de markt.
maart 2015 1 SCHEMA 1: MOGELIJKE COMBINATIES WANNEER GESTART WORDT MET METFORMINE Orale medicatie GFR > 50 MONOTHERAPIE BITHERAPIE TRITHERAPIE METFORMINE DPP4-INHIBITOR SGLT 2 inhibitor Sulfonylureum Gliniden
Nadere informatie(On)zin van diabetes behandeling bij ouderen
symposium 11/10/14 (On)zin van diabetes behandeling bij ouderen Dr. K. Mortelmans Endocrinologie RZ HHart Leuven Belang Toenemende prevalentie type 2 diabetes Wijzigende levensgewoonte Vergrijzing Meer
Nadere informatieDe (mega-) insuline resistente patiënt. Hoe behandelen? o l v. Prof. Dr. Frank Nobels. Endocrinologie-Diabetologie OLV Ziekenhuis, Aalst-Asse-Ninove
De (mega-) insuline resistente patiënt. Hoe behandelen? Prof. Dr. Frank Nobels Endocrinologie-Diabetologie OLV Ziekenhuis, Aalst-Asse-Ninove o l v type 2 diabetes, insuline resistentie 56 j G 92 kg, L
Nadere informatieConclusie. Leerdoelen. Inhoud. Glucoseregulatie anno Behandeling van diabetes (exclusief insuline) Plaatsbepaling nieuwe middelen
Behandeling van diabetes (exclusief insuline) Plaatsbepaling nieuwe middelen Cees J. Tack, internist UMC St Radboud, Nijmegen Leerdoelen De huisarts weet welke middelen er zijn voor de behandeling van
Nadere informatieWelke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline?
Welke behandeling voor obese type 2 patiënten? Gewoon insuline? Joost Hoekstra, internist, AMC Potentiële belangenverstrengeling Klinische Diabetologie AMC ontvangt sponsoring van cq doet projecten met
Nadere informatieHoe kiezen tussen de verschillende GLP-1 analogen? Dr. Katrien Benhalima Adjunct-kliniekhoofd Endocrinologie
Hoe kiezen tussen de verschillende GLP-1 analogen? Dr. Katrien Benhalima Adjunct-kliniekhoofd Endocrinologie 25-11-2017 Het incre)ne hormoon GLP-1, een fysiologische regulator van de glucose homeostase
Nadere informatieDoel behandeling bij DM: verhinderen/vertragen complicaties. Haffner, NEJM 1998 UKPDS. T2DM, HbA1c, en HVZ 12-7-2011
Doel behandeling bij DM: verhinderen/vertragen complicaties Haffner, NEJM 998 microvasculaire afwijkingen nefropathie retinopathie neuropathie macrovasculaire afwijkingen coronaire hartziekten cerebrovasculaire
Nadere informatieNieuwe middelen. Arianne van Bon internist-endocrinoloog
Nieuwe middelen Arianne van Bon internist-endocrinoloog PKoothogzorg.nl NHG standaard 2018 De belangrijkste wijziging ten opzichte van de vorige versie van de NHG-Standaard is dat de zorg voor type-2 diabetespatiënten
Nadere informatieNieuwigheden in diabetes Wim Maes
Nieuwigheden in diabetes 2018 Wim Maes nieuwigheden Insulines Pillen Metingen Het mirakel van de insuline Patient J.Leonard Thompson, 14 jaar December 15, 1922 February 15, 1923 varkensinsuline Genetic
Nadere informatieSGLT2 inhibitoren, een nieuwe behandeling voor type 2 diabetes. Wetenschappelijke achtergrond en praktisch gebruik
SGLT2 inhibitoren, een nieuwe behandeling voor type 2 diabetes Wetenschappelijke achtergrond en praktisch gebruik Agenda Overzicht wetenschappelijke ontwikkelingen op het gebied van T2DM De rol van de
Nadere informatieJA! Voor optimale preventie van cardiovasculaire eindpunten dient gestreefd te worden naar HbA1c <53 mmol/mol (<7.0%)
Voor optimale preventie van cardiovasculaire eindpunten dient gestreefd te worden naar HbA1c
Nadere informatieSGLT-2 inhibitie: cardiovasculaire risicointerventie. Cees J. Tack, internist
SGLT-2 inhibitie: cardiovasculaire risicointerventie bij T2DM? Cees J. Tack, internist Conflict of interest (potentiële) belangenverstrengeling zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties
Nadere informatieNieuwe geneesmiddelen bij de behandeling van diabetes mellitus type 2. Nicolaas Schaper
Nieuwe geneesmiddelen bij de behandeling van diabetes mellitus type 2 Nicolaas Schaper Non-insulin glucose verlagende medicatie Insulin, metformin, SU (briefly) GLP-1 (s.c.), ook in fixed combination met
Nadere informatieOverbehandeling Nieuwe behandeling Bloeddrukbehandeling. Sterfte en HbA1c. ACCORD-studie. HbA1c en gezondheidstoestand
Overbehandeling Nieuwe behandeling Bloeddrukbehandeling Is de NHG-Standaard nog up-to-date? MONITORING VAN ONDERBEHANDELING! Simon Verhoeven en Daniel Tavenier MAAR HOE ZIT HET MET OVERBEHANDELING? Sterfte
Nadere informatieNascholing Synchroon 23 nov 2017
Nascholing Synchroon 23 nov 2017 Voordat we echt beginnen. Telefoon bij de hand? Ga naar kahoot.it of open de app (indien gedownload) Voer gamepin in Voer nickname in Klaar voor de start! A Een nest grombelbeertjes
Nadere informatiePrediabetes : ontwikkelt iedereen diabetes? Wie screenen en hoe? C. De Block Endocrinologie-Diabetologie Voorzitter Diabetes Liga
Prediabetes : ontwikkelt iedereen diabetes? Wie screenen en hoe? C. De Block Endocrinologie-Diabetologie Voorzitter Diabetes Liga Inhoudsweergave Wie is at risk & Diagnose Prevalentie Klinisch belang van
Nadere informatieVoorbereiding onderzoek bij diabetes Tabletten
00 Voorbereiding onderzoek bij diabetes Tabletten Interne geneeskunde Diabetespoli 1 Binnenkort heeft u een afspraak voor een onderzoek, waarvoor u gedurende langere tijd niets mag eten. Omdat u bekend
Nadere informatieRudi Caron Diabetesteam Gasthuisberg Leuven
Rudi Caron Diabetesteam Gasthuisberg Leuven Diabetes: also a global disease Estimated global prevalence of diabetes In België :vandaag heeft 1/12 mensen diabetes 151 million 347 285 million 438 million
Nadere informatieZIN EN ONZIN VAN DIABETESBEHANDELING BIJ OUDEREN. Ann Mertens, MD, PhD Dienst Endocrinologie Universitaire Ziekenhuizen Leuven
ZIN EN ONZIN VAN DIABETESBEHANDELING BIJ OUDEREN Ann Mertens, MD, PhD Dienst Endocrinologie Universitaire Ziekenhuizen Leuven Diabetes: eenwereldwijdeziekte Geschatteprevalentievan diabetes wereldwijd
Nadere informatieBloeddrukstreefwaarden bij diabetes mellitus: lager of toch niet? Erik Serné Internist- vasculair geneeskundige
Bloeddrukstreefwaarden bij diabetes mellitus: lager of toch niet? Erik Serné Internist- vasculair geneeskundige Bloeddrukstreefwaarden bij patiënten met type 2 diabetes? A. Huidige richtlijn CVRM is achterhaald
Nadere informatieSpelen met insuline. Dr. Frank NOBELS. Dr. Stefanie VINKEN
Spelen met insuline Dr. Frank NOBELS Dr. Stefanie VINKEN scenario soorten insuline type 1 type 2 diabetes spelen met insuline bij type 2 diabetes: opstarten dosissen aanpassen acute problemen oplossen
Nadere informatieVan de ruim één miljoen
34 diabetesmedicatie Nieuwe orale antidiabetica Een groot deel van de patiënten met diabetes mellitus type 2 krijgt tabletten om de bloedglucose te verlagen. De laatste jaren zijn er aardig wat nieuwe
Nadere informatieMarc Christiaens. Linda Van Himme. Workshop diabetes
Marc Christiaens Linda Van Himme Workshop diabetes HbA1c= hemoglobine A1c Gemiddelde van de bloedsuiker Casus 1 : Mia 1. 51 jaar, actief verenigingsleven oa fietsclub met wekelijkse activiteit (outdoor/indoor)
Nadere informatieHoofdstuk 5 Medicatie
Hoofdstuk 5 Medicatie 5.1 Inleiding Diabetes Mellitus wordt altijd met een dieet behandeld, maar ook met tabletten en/of insuline. Uw arts kiest, in overleg met u, de behandeling die bij u past. Bij niet
Nadere informatieDiabetesbehandeling anno 2015
Diabetesbehandeling anno 2015 Dr. Vera Eenkhon, endocrinoloog Dr. Annelies van den Driessche, endocrinoloog - nefroloog DE DIABETES EPIDEMIE 1 DE DIABETES EPIDEMIE Prevalentie: Nu: Diabetes bij 8,0 % van
Nadere informatieBehandeling type 2 diabetes in 2011
mul$disciplinair symposium 1/10/2011 Behandeling type 2 diabetes in 2011 Dr. Katrin Mortelmans Casus man 54 jaar Ø Medische voorgeschiedenis: diabetes type 2 sinds 2006, arteriële hypertensie, maagulcera
Nadere informatieDiabetes Mellitus. Toen en nu. 30 September 2015 Dr. M.G.A. Baggen Dr. M.P. Brugts
Diabetes Mellitus Toen en nu 30 September 2015 Dr. M.G.A. Baggen Dr. M.P. Brugts 2015 een jaar van Celebrations 2015 een jaar van Celebrations 1965-1980 Behandeling type-1 1 x daags insuline!! (varkens/rund)
Nadere informatieDe stap na gliclazide. Insuline? Nee!
NHG Standaard Diabetes 2013 De stap na gliclazide. Insuline? Nee! Mw. dr. H.E.Hart, Huisarts en kaderarts diabetes Leidsche Rijn Julius Gezondheidscentra, Julius Centrum UMC Utrecht 21 en 23 juni 2016
Nadere informatieNieuwe antidiabetica zijn cardiovasculair veilig, maar mogen we ook meer verwachten? Marijke Annaert Endocrinologie
Nieuwe antidiabetica zijn cardiovasculair veilig, maar mogen we ook meer verwachten? Marijke Annaert Endocrinologie OVERZICHT DMt2 en cardiovasculaire mortaliteit Van triumviraat naar octet: nieuw paradigma
Nadere informatieWat na Metformine? Een patiënt-georiënteerde en kosten-efficiënte keuze. Prof. Robert Hilbrands Kliniekhoofd Diabeteskliniek UZBrussel
Wat na Metformine? Een patiënt-georiënteerde en kosten-efficiënte keuze Prof. Robert Hilbrands Kliniekhoofd Diabeteskliniek UZBrussel één pil - Vermageren - Langer leven - Lagere bloeddruk - Verminderd
Nadere informatieOverleving patiënten aan dialyse (diabetische status) Incidence of RRT treated Type II Diabetic Nephropathy
Overschakelen op GLP1 analogen bij diabetespatiënten met obesitas en nierfalen Dr. Stijn Konings internist/nefroloog Jolanthe Helder diabetesverpleegkundige Catharina ziekenhuis Eindhoven Incidence of
Nadere informatieConflicts of Interest. Nieuwe versus oude behandelstrategieën: aanbevelingen voor de huisarts
Nieuwe versus oude behandelstrategieën: aanbevelingen voor de huisarts Dr. ST (Bas) Houweling, kaderhuisarts Langerhans lid NHG-standaardcommissie DM2 Nieuwe behandelstrategieën met oude middelen: aanbevelingen
Nadere informatieLessen van recente CV eindpunt trials in T2DM
NVVC 5 april 2018 Noordwijkerhout Lessen van recente CV eindpunt trials in T2DM Manuel Castro Cabezas internist-endocrinoloog/vasc geneeskundige Franciscus Gasthuis, Rotterdam m.castrocabezas@franciscus.nl
Nadere informatieLandelijk Diabetes Congres 2016
Landelijk Diabetes Congres 2016 Update SGLT-2, DPP-4 en GLP-1 medicatie 2016 Ingrid Jazet, internist LUMC Disclosures (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met
Nadere informatieUpdate NHG standaard Diabetes mellitus type 2
Update NHG standaard Diabetes mellitus type 2 20 en 22 juni 2017 Mw. dr. H. E. Hart, huisarts en kaderhuisarts diabetes Leidsche Rijn Julius Gezondheidscentra Voorzitter DiHAG Stap 1 Metformine Metformine
Nadere informatieLandelijk Diabetes Congres 2016
Landelijk Diabetes Congres 2016 Insuline Pompen, zelfcontrole en sensoren, need to know Thomas van Bemmel, Internist Gelre Ziekenhuis Apeldoorn Disclosures (potentiële) belangenverstrengeling zie hieronder
Nadere informatieNieuwsbrief IPSA. 4-5 Een terugblik op de Masterclass Antidiabetica
Nieuwsbrief IPSA Driemaandelijks nr. 42 Een terugblik op de Masterclass Antidiabetica Eind maart vond er naar goede gewoonte opnieuw een vervolg plaats aan de immer interessante masterclasses farmacologie.
Nadere informatieWanneer en hoe opstarten van injecties bij onvoldoende Diabetescontrole Dr.Winne, Dr.Ghillebert, Dr.Terryn 28 mei 2010 AZ Damiaan
Deel 1 Wanneer en hoe opstarten van injecties bij onvoldoende Diabetescontrole Dr.Winne, Dr.Ghillebert, Dr.Terryn 28 mei 2010 AZ Damiaan Hetzorgtrajectdiabetes Inclusiecriteria 1 of 2 injecties insulinetherapie
Nadere informatieDIABETES PERI- OPERATIEF/ONDERZOEKEN
DIABETES PERI- OPERATIEF/ONDERZOEKEN Belang van goede glycemieregeling perioperatief Ontregelde diabetes ( hyperglycemie) in een perioperatieve periode gaat samen met een slechte outcome voor de patiënt.
Nadere informatieNuchter zijn voor operatie, behandeling of onderzoek: TABLETTEN
Inwendige geneeskunde Nuchter zijn voor operatie, behandeling of onderzoek: TABLETTEN www.catharinaziekenhuis.nl Patiëntenvoorlichting: patienten.voorlichting@catharinaziekenhuis.nl INW011TXT / Nuchter
Nadere informatieDiabetes Mellitus en Beweging
Diabetes Mellitus en Beweging Doelen 0Refresher 0Patient Education 0Exercise and DM Wat betekent het? 0 Diabetes: Door(heen) gaan 0 Mellitus: Honing/Zoet Wat is het? 0 Groep van stoornissen met hyperglycemieën
Nadere informatieNieuwe geneesmiddelen in de behandeling van diabetes. Dr. J. Tits ZOL 2016
Nieuwe geneesmiddelen in de behandeling van diabetes Dr. J. Tits ZOL endocrino@zol 2016 Overzicht Update metformin en sulfonurea Update SGLT2-inhibitoren Update DPP4-inhibitoren Update GLP-1-receptoragonisten
Nadere informatieUpdate Diabetes voor verpleging 2010
Update Diabetes voor verpleging 2010 Update Diabetes voor verpleging 2010 Dr Eeckhout: : diabetes algemeen Lief Breekelmans: : Insuline (soorten, pennen, ) Annick Kempen: Hypoglycemie Christine, firma
Nadere informatieTransmuraal Zorgpad Diabetes
Transmuraal Zorgpad Diabetes dr Michael Brecx, huisarts dr Marion Blonk, internist-endocrinoloog Aanleiding Uitkomen van de nieuwe Belgische consensus richtlijn diabetes Een aantal nieuwe klassen glucoseverlagende
Nadere informatieDe nieuwe NHG standaard Diabetes Mellitus type 2
De nieuwe NHG standaard Diabetes Mellitus type 2 F. Holleman Belangenverstrengeling Academisch prestige: AMC Adviesraden: sanofi, Eli Lilly Onderzoekssponsoring: MSD Alle (neven)inkomsten afkomstig van
Nadere informatiePractische aspecten insuline en OAD voor verpleging
Practische aspecten en OAD voor verpleging Practische aspecten en OAD voor verpleging Inhoudstafel: Patienten behandeld met 1 injectie 2 injecties humaan meng 4 injecties humane s 4 injecties analoge s
Nadere informatiepathofysiologie Nieuwe ontwikkelingen diabetes(zorg) -Medische kosten; patienten zelf, ziektekostenverzekeraar, overheid
Nieuwe ontwikkelingen diabetes(zorg) Cees J. Tack, internist UMC St. Radboud, Nijmegen Diabetes in opkomende landen Onderschat probleem (China: 2004: 20 miljoen, verwacht 2030: 42, actueel 2010: >90 miljoen)
Nadere informatieVEILIG IN HET VERKEER
VEILIG IN HET VERKEER 2018 Diabetes Liga vzw Eerste uitgave september 2018 Verantwoordelijke uitgever: Diabetes Liga vzw, Ottergemsesteenweg 456, 9000 Gent Layout: www.kliek.be Druk: Graphius nv Wettelijk
Nadere informatieZorg voor de geriatrische patiënt met diabetes. Nele Czech - ASO geriatrie Symposium endocrinologie Ziekenhuis Oost-Limburg 18/03/2016
Zorg voor de geriatrische patiënt met diabetes Nele Czech - ASO geriatrie Symposium endocrinologie Ziekenhuis Oost-Limburg 18/03/2016 Epidemiologie De geriatrische patiënt Behandeling en doelstellingen
Nadere informatieDiabetes for dummies. Dr. C.B. Brouwer, internist
Diabetes for dummies Dr. C.B. Brouwer, internist Inhoud presentatie Werkingsmechanisme huidige arsenaal Plaatsbepaling met kosten/ baten/bijwerkingen NB huidige tijd vs vroeger! Aantal oude middelen zou
Nadere informatieInnovatieve ontwikkelingen in de diabeteszorg
Innovatieve ontwikkelingen in de diabeteszorg 2 Is innovatie altijd zo goedkoop? Bruce H.R. Wolffenbuttel Univ Med Ctr Groningen / Rijksuniversiteit Groningen www.umcg.net Overzicht presentatie Optimale
Nadere informatieEen maaltijd meer of minder? Aanpassingen tijdens de ramadan
Een maaltijd meer of minder? Aanpassingen tijdens de ramadan Wat is ramadan? 5 pijlers van de Islam 1. geloof in Allah 2. rituele gebeden 3. vasten tijdens ramadan 4. geven van aalmoezen 5. bedevaart naar
Nadere informatieAan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG
> Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG 0530.2014145617 Zorginstituut Nederland Pakket Eekholt 4 1112 XH Diemen Postbus
Nadere informatieAan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG
> Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Aan de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG College voor zorgverzekeringen Pakket Eekholt 4 1112 XH Diemen Postbus 320
Nadere informatieAANPAK VAN TYPE 2-DIABETES: EEN UPDATE
AANPAK VAN TYPE 2-DIABETES: EEN UPDATE Men beschikt op dit ogenblik over tal van bloedsuikerverlagende middelen voor de aanpak van type 2-diabetes. Er zijn tot op heden enkel voor metformine, de bloedsuikerverlagende
Nadere informatieBasaal Plus. Wat te doen als langwerkende insuline toegevoegd aan orale medicatie niet meer afdoende is? Duodagen april 2011
Basaal Plus Wat te doen als langwerkende insuline toegevoegd aan orale medicatie niet meer afdoende is? Duodagen april 2011 2 Toetsvragen Bij Insuline Resistentie bestaat er een afname in vrije vetzuur
Nadere informatieWat te doen als orale medicatie en 1 dd langwerkend insuline faalt? BASAAL PLUS insulinetherapie bij diabetes mellitus type 2
Wat te doen als orale medicatie en 1 dd langwerkend insuline faalt? BASAAL PLUS insulinetherapie bij diabetes mellitus type 2 Inhoud Wat is het belang van intensieve glucose regulatie? Wat zeggen de richtlijnen
Nadere informatieDoc.Ref.: CMDh/PhVWP/042/2012 January 2012 SUMMARY OF PRODUCT CHARACTERISTICS. New Class Warnings
HMG-CoA Reductase Inhibitors and safety the risk of new onset diabetes/impaired glucose metabolism Final SmPC and PL wording agreed by PhVWP December 2011 Doc.Ref.: CMDh/PhVWP/042/2012 January 2012 SUMMARY
Nadere informatie% Slechter! Nieuwe langwerkende insulines. Wat is een goed basaal insuline? STEMSYSTEEM. Wat is een goed basaal insuline?
Nieuwe langwerkende insulines Na het uitkomen van de laatste NHG-Standaard zijn er 3 nieuwe langwerkende insulines op de markt gekomen. Daarnaast hebben we nog de oude NPH insuline en de oude detemir en
Nadere informatieDiabetes Mellitus type 2 en tabletgebruik. Diabetesteam IJsselland Ziekenhuis
Diabetes Mellitus type 2 en tabletgebruik Diabetesteam IJsselland Ziekenhuis Wat is diabetes type 2? Diabetes type 2 komt veel bij ouderen voor. Vroeger werd deze vorm daarom ook wel ouderdomssuiker genoemd.
Nadere informatieDe nier en de rotonde. Googelen op rotondes in België. Wat gaat er mis bij diabetes? Nieren 10-12-2012. De nieren deel I. Nanno Kleefstra Henk Bilo
De nieren deel I Nanno Kleefstra Henk Bilo De nier en de rotonde Googelen op rotondes in België Wat gaat er mis bij diabetes? Wat gaat er mis bij de rotonde? Nieren 1 Functie & schade Functie & schade
Nadere informatieAan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus EJ DEN HAAG
> Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Zorginstituut Nederland Pakket Aan de minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport Postbus 20350 2500 EJ DEN HAAG 0530.2014139009 Eekholt 4 1112 XH Diemen Postbus
Nadere informatieN a a r d e v o l g e n d e s l i d e ( e n k e l w e e r g e g e v e n w a n n e e r e r e e n v e r v o l g i s o p d e h u i d i g e s l i d e )
i.s.m. V o l g e n d e i c o n e n w o r d e n g e b r u i k t in de t o o l : T e r u g naar de h o m e p a g i n a N a a r d e v o l g e n d e s l i d e ( e n k e l w e e r g e g e v e n w a n n e e
Nadere informatieNavorming diabetes 06/03/2018. Welkom!
Navorming diabetes 06/03/2018 Welkom! Programma Aanpassing app LMN abc en klinisch pad dr. Tom Jacobs, huisarts, lid stuurgroep LMN Antwerpen-Berchem Acute incidenten bij diabetes dr. Pascale Abrams, endocrinoloog
Nadere informatieNieuwe insulines, incretines en flash meting
Nieuwe insulines, incretines en flash meting Dhr. Alfons Piessens en Mevr. Jasmien Wille, diabeteseducatoren UZ Brussel Studiedag diabetesverpleegkundigen NVKVV Kursaal Oostende Inhoud 1. Classificatie
Nadere informatieBehandeling van diabetes type 2
Behandeling van diabetes type 2 Diabetes type 2 is de meest voorkomende vorm van diabetes: ongeveer negentig procent van de mensen heeft diabetes type 2. Hierbij is vaak sprake van een combinatie van factoren.
Nadere informatiePRO. De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten
PRO De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten Prof. dr. Saskia Middeldorp, internist Afdeling Vasculaire Geneeskunde Academisch Medisch Centrum, Amsterdam Wat zegt de NHG standaard
Nadere informatieDiabetes mellitus type 2 MEI 2015
Diabetes mellitus type 2 MEI 2015 Vzw Farmaka asbl Onafhankelijk centrum voor geneesmiddeleninformatie Onafhankelijke artsenbezoekers Lic. Baitar Abdelbari Apr. D'Hooghe Beatrijs Dr. Apr. Lobeau Marieke
Nadere informatieDiabetes mellitus type 2 MEI 2015
Diabetes mellitus type 2 MEI 2015 Vzw Farmaka asbl Onafhankelijk centrum voor geneesmiddeleninformatie Onafhankelijke artsenbezoekers Lic. Baitar Abdelbari Apr. D'Hooghe Beatrijs Dr. Apr. Lobeau Marieke
Nadere informatieGOED GEBRUIK GENEESMIDDELEN DIABETES EDUCATIE THERAPIETROUW VOORTRAJECT DIABETES
GOED GEBRUIK GENEESMIDDELEN DIABETES EDUCATIE THERAPIETROUW VOORTRAJECT DIABETES Therapietrouw en Goed gebruik Welke vragen heeft u over diabetes en uw geneesmiddelen? Wij zijn er voor u en helpen u graag
Nadere informatieAan de minister van Medische Zorg en Sport Postbus EJ S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 320, 1110 AH Diemen Aan de minister van Medische Zorg en Sport Postbus 20350 2500 EJ S GRAVENHAGE 2018060611 Zorginstituut Nederland Pakket Eekholt 4 1112 XH Diemen Postbus 320 1110
Nadere informatieDiabetes mellitus 7-3-2016. Diabetes / Endocrinologie. Casus 1 Casus 1. Casus 1. Casus 1. Behandeling?
Diabetes / Endocrinologie 27 januari 2016 Diabetes mellitus Martijn C.G.J. Brouwers, internist-endocrinoloog Afdeling Endocrinologie Casus 1 Casus 1 54-jarige vrouw Vogeschiedenis: Medicatie: diabetes
Nadere informatie