Septemer DEELNEMERS HAAGSE VOORSCHOOL 1 februari 2005

Transcriptie

1 Septemer 2005 DEELNEMERS HAAGSE VOORSCHOOL 1 februari 2005

2 Inhoudsopgave 1 INLEIDING Aanleiding onderzoek Gebruikte bronnen Gehanteerde definities Opbouw rapport AANTAL VOORSCHOLEN IN DEN HAAG Voorscholen naar locatie Voorscholen naar tranche en programma DOELGROEP VOORSCHOOL Inleiding Doelgroep voorschool groep 1 en Doelgroep voorschool peuters Aantal gewichtenkinderen per school AANTAL DEELNEMERS VOORSCHOOL Aantal deelnemende kleuters (groep 1 en 2) Aantal deelnemende peuters Totaal aantal deelnemers voorschool KENMERKEN DEELNEMERS Sekse Leeftijd Woonadres Etnische groep DOORSTROOM PEUTERSPEELZAAL BASISSCHOOL SAMENVATTING BIJLAGE 1: Overzicht deelnemende voorschool-koppels 1 februari 2005 BIJLAGE 2: Per voorschool het percentage gewichtenkinderen en het aantal deelnemers

3 1 Inleiding 1.1 AANLEIDING ONDERZOEK Dit rapport geeft een overzicht van de feiten en cijfers rondom de Haagse Voorschool. De Haagse voorschool is op 1 januari 2001 van start gegaan. Tot nu toe zijn cijfers over het aanbod, de deelname en doorstroom opgenomen in de jaarlijkse voortgangsrapportages over de voorschool. Dit jaar worden deze in een apart rapport samengevoegd. Als peildatum voor de meting van de deelname aan de voorschool is dit jaar 1 februari 2005 genomen. De twee voorgaande jaren is in juli (einde van het schooljaar) een meting gedaan. Een aanleiding om van peilmoment te veranderen was de nulmeting die in het kader van het derde convenant van het Grotestedenbeleid (GSB) voor het Rijk moest worden uitgevoerd. Deze nulmeting moet het Rijk inzicht bieden in het aantal kinderen dat in 2005 (bij de start van het derde convenant) deelneemt aan de voorschool. Omdat dit aantal in de loop van het schooljaar toeneemt in verband met de continue instroom van 4-jarigen, is gekozen voor een peilmoment halverwege het schooljaar. Op deze manier wordt zo goed mogelijk het gemiddelde deelnamecijfer in het betreffende schooljaar bepaald. De nulmeting voor het Grotestedenbeleid heeft als peildatum 1 februari De GSB III periode loopt tot Over de voorschool (VVE) is met het Rijk de volgende prestatie-afspraak gemaakt: Eind 2009 neemt 50% van de doelgroep achterstandskinderen deel aan programma s voor voor- en vroegschoolse educatie (VVE). De aanvullende gemeentelijke ambitie is om een percentage van 65% te behalen eind 2009, mits de financiering hiervoor ruimte biedt. Met de volgende indicator wordt bovenstaande afspraak gemonitord: Het aantal (t.o.v. de doelgroep achterstandsleerlingen) allochtone en autochtone peuters en kleuters, dat deelneemt aan voor- en vroegschoolse programma s Hoewel er slechts sprake is van één indicator, moeten er verschillende gegevens geregistreerd en geanalyseerd worden. Het gaat onder andere om de volgende gegevens: De doelgroep achterstandsleerlingen in de peuterleeftijd (autochtoon en allochtoon). De doelgroep achterstandsleerlingen in de kleuterleeftijd (autochtoon en allochtoon). Het aantal achterstandsleerlingen in de peuterleeftijd (autochtoon en allochtoon) dat deelneemt aan de voorschool. Het aantal achterstandsleerlingen in de kleuterleeftijd (autochtoon en allochtoon) dat deelneemt aan de voorschool. Naast informatie over de GSB-indicatoren bevat deze rapportage ook informatie over: Het aantal voorscholen in Den Haag en de VVE-programma s waar ze mee werken. Kenmerken van de deelnemers aan de voorschool (sekse, leeftijd, etnische groep, woonplaats). Doorstroom van voorschool-peuterspeelzaal naar de basisschool. 1.2 GEBRUIKTE BRONNEN De informatie in dit rapport is gebaseerd op de volgende bronnen: Gemeentelijk leerlingadministratiesysteem (Civision) Alle Haagse basisscholen zijn verplicht hun leerplichtige leerlingen aan te melden bij de afdeling Leerlingenadministratie van de Dienst OCW. Met de voorschool-peuterspeelzalen is afgesproken dat zij hun deelnemende peuters ook aanmelden bij deze afdeling, zodat zij in dezelfde registratie opgenomen kunnen worden. Op deze manier kan de schoolloopbaan van de voorschooldeelnemers in kaart worden gebracht. De in dit rapport opgenomen gegevens over het aantal deelnemers aan de voorschool, de kenmerken van de deelnemers (onder andere sekse, leeftijd, etnische groep, woonplaats) en de doorstroomcijfers zijn dus gebaseerd op Civision. In Civision staan (nog) geen leerlinggewichten van de leerlingen geregistreerd, vandaar dat gegevens over leerlinggewichten uit de integrale leerling telling (ILT) gebruikt worden

4 Projectadministratie voorschool Alle scholen en peuterspeelzalen die aan de voorschool deelnemen, zijn opgenomen in de projectadministratie van de productgroep Onderwijsbeleid (Owb). De beleidsmedewerkers houden per voorschool een aantal gegevens bij. Het gaat daarbij onder andere om het aantal groepen peuters en kleuters per voorschool. Integrale Leerling Telling (ILT) van het ministerie van Onderwijs (Cfi) Scholen zijn verplicht om mee te werken aan de jaarlijkse leerling telling van het Cfi. De peildatum van de telling is 1 oktober (begin van het schooljaar). De gemeente ontvangt aan het begin van het kalenderjaar van het Cfi een bestand met de tellingen voor de Haagse scholen. Het bestand bevat informatie over het aantal leerlingen per school, uitgesplitst naar de kenmerken leeftijd, leerlinggewicht en sekse. Met behulp van de ILT wordt de omvang van de doelgroep voor de voorschool bepaald. Ook wordt met dit bestand de gewichtenverdeling van de voorschooldeelnemers bepaald. Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) van de dienst Burgerzaken Dit bestand bevat gegevens over alle Haagse burgers. Met behulp van dit bestand wordt het aantal peuters dat in Den Haag woont berekend. Bestand Toezicht op de Kinderopvang (TOKIN) In dit bestand staan de namen en adressen van peuterspeelzalen in Den Haag. Ook is in dit bestand opgenomen voor hoeveel kindplaatsen de peuterspeelzaal een vergunning heeft (dat aantal geeft aan hoeveel peuters op een bepaald moment in de peuterspeelzaal aanwezig mogen zijn). 1.3 GEHANTEERDE DEFINITIES De gemeente Den Haag heeft de ambitie om gefaseerd bij alle GOA-basisscholen een voorschool te realiseren. Alle kinderen in de groepen 1 en 2 van de GOA-scholen die voorschool zijn, nemen deel aan het VVE-programma dat door de school gebruikt wordt (en tellen dus mee als deelnemer aan de voorschool). Niet al deze kinderen behoren tot de doelgroep van de voorschool. Het Rijk heeft bepaald dat alleen kinderen met een leerlinggewicht groter dan 1.0 (volgens WPO) behoren tot de doelgroep van VVEbeleid. Dit is de reden dat in dit rapport ook de aan de voorschool deelnemende achterstandspeuters en kleuters worden geteld. Hieronder volgt de beschrijving van de in dit rapport gehanteerde definities. Voorschool: een samenwerkingsverband tussen een GOA-basisschool (groep 1 en 2) en een peuterspeelzaal die werken met hetzelfde VVE-programma (het koppel de peuterspeelzaal en groep 1 en 2 van de basisschool samen wordt voorschool genoemd). De doelstelling van de Haagse Voorschool is het bieden van een effectief programma aan groepen 2½- tot 6-jarigen met een gemiddeld leerlinggewicht van minimaal 1.15, teneinde (taal)achterstanden in groep 3 van het basisonderwijs te voorkomen of te verkleinen. Peuter: kind tussen 2,5 en 4,0 jaar. Kleuter: leerling van groep 1 of 2 van de basisschool. Achterstandsleerling: Leerling of peuter met een leerlinggewicht hoger dan 1,0 conform WPO. Doelgroep achterstandsleerlingen (= doelgroep voorschool): de omvang van de doelgroep voor de voorschool wordt bepaald met als peildatum 1 februari (halverwege schooljaar). Daarvoor wordt het aantal 4- en 5-jarigen en 50% van het aantal 6-jarigen in Den Haag geteld, dat een gewicht heeft conform ILT, plus het aantal peuters in Den Haag op 1 januari (peilmoment GBA) conform het GBA maal het percentage achterstandskleuters in Den Haag. Autochtoon: leerlinggewicht 1.25, 1.4 of 1.7 Allochtoon: leerlinggewicht

5 Deelnemende achterstandskleuter: In de Integrale LeerlingTelling (ILT) van het Ministerie van OCW (Cfi) worden leeftijdsgroepen geregistreerd, en geen basisschoolgroepen. Voor het bepalen van het aantal kleuters (in groep 1 en 2) met een gewicht wordt per school het percentage bepaald van het aantal 4- en 5-jarigen met een gewicht, en 50% van het aantal 6-jarigen met een gewicht. Per voorschool wordt daarna het aantal deelnemende kleuters vermenigvuldigd met deze percentage om het aantal deelnemende achterstandskleuters vast te stellen. Autochtoon: leerlinggewicht 1.25, 1.4 of 1.7 Allochtoon: leerlinggewicht 1.9 Deelnemende achterstandspeuter: Voor bepaling van het aantal achterstandspeuters op een peuterspeelzaal die onderdeel uitmaakt van een voorschool, wordt hetzelfde percentage gehanteerd als bij de achterstandskleuters van dezelfde voorschool. Autochtoon: leerlinggewicht 1.25, 1.4 of 1.7 Allochtoon: leerlinggewicht 1.9 VVE programma: een programma dat voldoet aan de criteria voor VVE-programma s volgens het LBK In Den Haag geldt dit voor de programma s Piramide, Kaleidoscoop, Startblokken en Ko Totaal. 1.4 OPBOUW RAPPORT In hoofdstuk 2 wordt een overzicht gegeven van het aantal voorscholen in Den Haag en de locatie van deze voorscholen. Ook wordt beschreven met welke VVE-programma s de voorscholen werken. In hoofdstuk 3 wordt de doelgroep voor de voorschool in kaart gebracht. In hoofdstuk 4 staat het aantal deelnemers aan de voorschool op de peildatum 1 februari. Hoofdstuk 5 kenmerkt de deelnemers naar leeftijd, geslacht, etnische groep en woonplaats. Hoofdstuk 6 besluit met de doorstroomgegevens van de peuters die in juli 2004 op een voorschoolpeuterspeelzaal zaten

6 - 4 -

7 2 Aantal voorscholen in Den Haag 2.1 VOORSCHOLEN NAAR LOCATIE Op 1 februari 2005 zijn er in Den Haag 58 voorscholen. De meeste voorscholen staan in de stadsdelen Centrum en Escamp. Per 1 augustus 2005 is er 1 voorschool gestopt en zijn er 9 nieuwe voorscholen gestart (6 e tranche). De nieuwe voorscholen staan in de stadsdelen Centrum (4), Laak (2), Segbroek (2) en Loosduinen (1). Tabel 2.1 Aantal voorscholen naar stadsdeel (1 februari 2005) Aantal voorscholen Aantal GOA-scholen dat geen voorschool is 1 Loosduinen Escamp 16 6* 3 Segbroek Scheveningen Centrum Laak Haagse Hout Leidschenveen-Ypenburg 0 0 Totaal Bron: ILT (1 okt 2004), bewerking OIV Afwijking tabel t.o.v. ILT: Shri Vishnu telt mee bij Centrum (volgens ILT gevestigd in Escamp); Het Startpunt en de Springbok tellen beide dubbel mee (in totaal 4 voorscholen), staan beide 1 keer in ILT. De Zuidwalschool (inclusief Deltaschool) telt mee als 1 voorschool. * De Maria Montessorieschool telt in 2005 nog mee als GOA (per 2006 geen GOA-school meer). Onderstaande kaart toont de spreiding van de voorscholen in Den Haag. Bron: Projectadministratie voorschool en ILT (1 okt 2004) - 5 -

8 2.2 VOORSCHOLEN NAAR TRANCHE EN PROGRAMMA Tranche 1 van de voorschool is in januari 2001 gestart met 12 voorscholen. Hoe dit zich heeft uitgebreid in de loop der jaren, staat in onderstaande tabel. Tabel 2.2 Aantal voorscholen naar tranche en programma (1 februari 2005) 1e tranche e tranche e tranche e tranche e tranche Piramide Kaleidoscoop Startblokken Ko Totaal** Totaal 12* Totaal Bron: Dienst OCW, Projectadministratie Owb * In 2001 zijn er 13 voorscholen van start gegaan, waarvan 2 met het programma Kaleidoscoop. Per is één van deze voorscholen gestopt, vandaar dat er nu 12 voorscholen in het overzicht zijn opgenomen. ** Voorheen Taalrijk. De meerderheid van de voorscholen werkt met het programma Piramide, maar de scholen die in augustus 2004 zijn gestart, kiezen vooral voor Ko Totaal. Dit geldt ook voor de inmiddels gestarte voorscholen in de 6 e tranche. In bijlage 1 wordt een overzicht gegeven van de namen van de voorscholen in Den Haag (naam basisschool en peuterspeelzaal)

9 3 Doelgroep voorschool 3.1 INLEIDING Het Rijk heeft alle kinderen in de voor- en vroegschoolse leeftijd met een leerlinggewicht groter dan 1.0 aangewezen als doelgroep voor de voorschool. In Den Haag is ervoor gekozen om deze kinderen te bereiken via de GOA-scholen en de daarmee samenwerkende peuterspeelzalen. Op deze manier maken niet alle gewichtenkinderen gebruik van de VVE-programma s. Maar uit onderstaande figuren blijkt dat de GOA-scholen wel het merendeel van kinderen met een leerlinggewicht groter dan 1.0 bereiken. Van alle 4- en 5-jarige kinderen met een leerlinggewicht groter dan 1.0 zit 94% op een GOAschool. Figuur 3.1 Aantal 4- en 5-jarigen op Haagse GOA- en niet-goa-scholen, uitgesplitst naar leerlinggewicht van het kind leerlinggewicht > leerlinggewicht % 20% 40% 60% 80% 100% goa en voorschool goa en geen voorschool niet goa Bron: ILT (1 okt 2004) In onderstaande figuur is te zien dat de GOA-scholen die nu al voorschool zijn een groter aandeel gewichtenkinderen bereiken dan de GOA-scholen die nog geen voorschool zijn. Bij voorscholen is het aandeel gewichtenkinderen 79%, bij niet-voorscholen (maar wel GOA) 54%. Figuur 3.2 Leerlinggewichten van 4- en 5-jarige kinderen, uitgesplitst naar schooltype niet goa goa / geen voorschool voorschool tranche 5 voorschool tranche 4 voorschool tranche 3 voorschool tranche 2 voorschool tranche 1 0% 20% 40% 60% 80% 100% / Bron: ILT (1 okt 2004) - 7 -

10 3.2 DOELGROEP VOORSCHOOL GROEP 1 EN 2 De doelgroep van de voorschool in groep 1 en 2 bestaat uit alle kleuters die in Den Haag op school zitten en die een leerlinggewicht groter dan 1.0 hebben. Dit aantal neemt in de loop van het schooljaar toe. Het schooljaar start in augustus met voornamelijk 4- en 5-jarigen in de groepen 1 en 2; in de loop van het schooljaar stromen nieuwe 4-jarigen in groep 1 in en de kinderen die 6 worden, blijven in groep 2. Naar schatting is het aantal deelnemers in groep 1 en 2 aan het einde van het schooljaar bijna 1,5 keer zo groot als aan het begin van het schooljaar. Vanwege deze fluctuaties is gekozen voor een peildatum halverwege het schooljaar, namelijk op 1 februari. Deze peildatum geldt voor het vaststellen van het aantal deelnemers aan de voorschool en ook voor het bepalen van de omvang van de doelgroep. Op basis van ILT wordt het totale aantal 4- en 5-jarigen en de helft van het aantal 6-jarigen op Haagse basisscholen bepaald. Dit is de bij benadering het aantal leerlingen in groep 1 en 2 (kleuters) op 1 februari (halverwege schooljaar). Van deze kinderen is het leerlinggewicht bekend. Kinderen met een gewicht groter dan 1.0 behoren tot de doelgroep van de voorschool (achterstandsleerlingen). Tabel 3.1 Aantal kleuters (groep 1 en 2) in Den Haag dat behoort tot de doelgroep van de voorschool Alle 4-, 5- en helft van 6-jarige kinderen op Haagse basisscholen Alle 4-, 5- en helft van 6-jarige kinderen op Haagse basisscholen met een leerlinggewicht groter dan 1.0 = Doelgroep voorschool kleuterleeftijd 1 feb feb feb feb feb feb % gewichtenkinderen bij kleuters* 49,7% 49,8% 47,7% 47,3% 45,3% 43,3% Bron: ILT (1 okt, begin van het schooljaar) * Een verklaring voor het dalende percentage gewichtenkinderen in Den Haag is de bevolkingsgroei in de Haagse VINEXlocaties Ypenburg, Leidschenveen en Wateringse Veld, waar relatief veel 1.0 kinderen wonen. Tabel 3.2 Aantal kleuters in Den Haag dat behoort tot de doelgroep van de voorschool 1 feb 2005 Aantal kleuters in Den Haag gewicht ,7% gewicht 1.25 / 1.4 / 1.7 (autochtone doelgroep) 6,2% 832 gewicht 1.9 (allochtone doelgroep) 37,1% Bron: ILT (1 okt 2004) 3.3 DOELGROEP VOORSCHOOL PEUTERS Het aantal peuters in Den Haag wordt gebaseerd op de Gemeentelijke Basisadministratie van de dienst Burgerzaken. Van deze peuters is geen leerlinggewicht bekend. Daarom is om de omvang van de doelgroep achterstandsleerlingen in de peuterleeftijd te bepalen het aantal peuters vermenigvuldigd met het aandeel gewichtenkinderen bij de kleuters (zie 3.3). Tabel 3.3 Aantal peuters in Den Haag dat behoort tot de doelgroep van de voorschool 1 feb feb feb feb feb feb 2005 Peuters in bevolking % gewichtenkinderen bij peuters 49,7% 49,8% 47,7% 47,3% 45,3% 43,3% Doelgroep voorschool peuterleeftijd Bron: GBA (1 jan) en ILT (1 okt, begin van het schooljaar)

11 Van de doelgroep-peuters op 1 januari 2005 is de verdeling naar leerlinggewicht als volgt. Tabel 3.4 Aantal peuters in Den Haag dat behoort tot de doelgroep van de voorschool 1 feb 2005 Peuters in Den Haag gewicht 1.0 (geen doelgroep voorschool) 56,7% gewicht 1.25 / 1.4 / 1.7 (autochtone doelgroep) 6,2% 550 gewicht 1.9 (allochtone doelgroep) 37,1% Bron: GBA (1 jan 2005) en ILT (1 okt 2004) 3.4 AANTAL GEWICHTENKINDEREN PER SCHOOL In het overzicht in bijlage 2 staat per voorschool het aandeel gewichtenkinderen weergegeven. Dit is percentage van alle 4-, 5- en de helft van de 6-jarigen op deze school met een leerlinggewicht groter dan 1.0. Deze kinderen behoren tot de doelgroep van de voorschool. Dit percentage wordt later gebruikt om te bepalen welk aandeel van de deelnemers aan de voorschool behoort tot de doelgroep achterstandsleerlingen

12 - 10 -

13 4 Aantal deelnemers voorschool 4.1 AANTAL DEELNEMENDE KLEUTERS (GROEP 1 EN 2) Op 1 februari 2005 stonden kleuters in Civision ingeschreven als deelnemer aan de voorschool. Gezien de verdeling naar leerlinggewicht (ILT, 2004) wordt het aantal deelnemende doelgroepkleuters vastgesteld op Per voorschool staan de aantallen weergegeven in bijlage 2. Tabel 4.1 Aantal deelnemende kleuters voorschool, naar leerlinggewicht Aantal 1 feb 2005 Deelnemende kleuters voorschool Leerlinggewicht Leerlinggewicht 1.25 / 1.4 / Leerlinggewicht Totaal aantal deelnemende doelgroep-kleuters Bron: Civision (1 feb 2005), ILT (1 okt 2004) 4.2 AANTAL DEELNEMENDE PEUTERS Op 1 februari 2005 stonden peuters in Civision ingeschreven als deelnemer aan de voorschool. In bijlage 2 worden de aantallen per voorschool weergegeven. Gezien de verdeling naar leerlinggewicht (gebaseerd op ILT 2004) wordt het aantal deelnemende doelgroep-peuters bepaald op Tabel 4.2 Aantal deelnemende peuters voorschool, naar leerlinggewicht Aantal 1 feb 2005 Deelnemende peuters voorschool Leerlinggewicht Leerlinggewicht 1.25 / 1.4 / Leerlinggewicht Totaal aantal deelnemende doelgroep-peuters (leerlinggewicht 1.25 / 1.4 / 1.7 / 1.9) Bron: Civision (1 feb 2005), ILT (1 okt 2004) TOTAAL AANTAL DEELNEMERS VOORSCHOOL In totaal neemt ongeveer 56% van de doelgroep van de voorschool deel aan de voorschool. Dit percentage ligt al boven de 50%-norm die met het Rijk is afgesproken. Het aantal deelnemers ten opzichte van de doelgroep is veel hoger voor de kleuters dan voor de peuters. Van alle Haagse doelgroep-kleuters bezoekt ruim 70 procent een voorschool. Bij de doelgroep-peuters is dit nog geen derde. Tabel 4.3 Aantal deelnemers voorschool ten opzichte van de doelgroep (in %) (1 februari 2005) Deelnemers Deelnemers doelgroep Omvang doelgroep % deelname doelgroep Peuters ,3% Kleuters ,5% Totaal ,9% Bron: Civision (1 feb 2005), ILT (1 okt 2004) en GBA (1 jan 2005); bewerking OIV

14 Dat de deelname bij de doelgroep-kleuters hoger is dan bij de doelgroep-peuters heeft een aantal redenen: De capaciteit van de voorschoolpeuterspeelzalen is niet groot genoeg voor alle toekomstig groep 1 en groep 2 leerlingen. Een deel van de doelgroeppeuters bezoekt wel een peuterspeelzaal, maar niet een voorschoolpeuterspeelzaal. Een klein deel van de doelgroeppeuters bezoekt de kinderopvang en geen peuterspeelzaal. Een ander deel van de peuters bezoekt helemaal geen voorschoolse voorziening. Op dit moment onderzoekt de gemeente Den Haag welke voorschoolse voorzieningen zijn bezocht door 4-jarige kinderen die op een GOA-basisschool zitten. Daarmee kan onder andere meer inzicht verkregen worden in de benodigde capaciteit op de voorschool-peuterspeelzalen. Het bereik van de allochtone doelgroep is zowel bij de peuters als de kleuters hoger dan van de autochtone doelgroep. Tabel 4.4 Percentage deelnemende doelgroep-peuters, autochtoon en allochtoon (1 februari 2005). Autochtoon (1.25 / 1.4 / 1.7) Allochtoon (1.9) Totaal Deelnemende doelgroep-peuters voorschool Doelgroep-peuters in Den Haag Percentage deelnemende doelgroep-peuters 22,9% 33,8% 32,3% Bron: Civision (1 feb 2005), ILT (1 okt 2004) en GBA (1 jan 2005); bewerking OIV Tabel 4.5 Percentage deelnemende doelgroep-kleuters, autochtoon en allochtoon (1 februari 2005). Autochtoon (1.25 / 1.4 / 1.7) Allochtoon (1.9) Totaal Deelnemende doelgroep-kleuters voorschool Doelgroep-kleuters in Den Haag Percentage deelnemende doelgroep-kleuters 48,2% 75,3% 71,5% Bron: Civision (1 feb 2005), ILT (1 okt 2004) en GBA (1 jan 2005); bewerking OIV

15 5 Kenmerken deelnemers 5.1 SEKSE Het aandeel jongens op de voorschool is iets groter (51%) dan het aandeel meisjes (49%). Dit is overeenkomstig de bevolkingsamenstelling in Den Haag. 5.2 LEEFTIJD De meeste deelnemers aan de voorschool zijn 4 of 5 jaar oud. Zoals verwacht is (op peildatum 1 februari) het aantal 6-jarigen op de voorschool ongeveer de helft van het aantal 4- en 5-jarige deelnemers. Op de peuterspeelzaal zitten ongeveer 3,5 keer zoveel 3-jarigen als 2-jarigen. Dit hoge aandeel 3- jarige is niet volgens verwachting. Wanneer alle peuters op 2,5-jarige leeftijd geplaatst zouden worden, zou het aantal 3-jarigen op de voorschool-peuterspeelzalen ongeveer 2 keer zo groot zijn als het aantal 2-jarigen. Dat peuters later geplaatst worden kan wellicht verklaard worden door het bestaan van wachtlijsten bij sommige peuterspeelzalen. Figuur 5.1 Deelnemers aan de voorschool naar leeftijd jaar 3 jaar 4 jaar 5 jaar 6 jaar 7 jaar 8 jaar groep 1 en peuterspeelzaal Bron: Civision (1 feb 2005) 5.3 WOONADRES De meeste deelnemers aan de voorschool wonen in de stadsdelen Centrum en Escamp. Dit is te verklaren door het feit dat hier de meeste voorscholen staan en de meeste kinderen wonen. In de onderstaande grafiek zijn de deelname-aantallen gerelateerd aan het aantal peuters en kleuters dat in de stadsdelen woont. Zo is te zien dat relatief gezien de deelname het hoogst is in de stadsdelen Centrum, Laak en Escamp. Figuur 5.2 Deelnamepercentage voorschool per stadsdeel voor peuters en kleuters (% van alle peuters en kleuters in het stadsdeel dat deelneemt aan de voorschool) Loosduinen Leidschenveen-Ypenburg Haagse Hout Scheveningen Segbroek Escamp Laak Centrum 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% kleuters peuters Bron: Civision (1 feb 2005) en GBA (1 jan 2005)

16 Hieronder staan de Haagse wijken weergegeven met de hoogste deelnamepercentages aan de voorschool. Tabel 5.1 Wijk Deelnamepercentage voorschool in enkele wijken voor peuters en kleuters (% van alle peuters en kleuters in de wijk dat deelneemt aan de voorschool) Deelnamepercentage peuters Wijk Deelnamepercentage kleuters 29 Schildersbuurt 44% 29 Schildersbuurt 91% 31 Rustenburg en Oostbroek 39% 30 Transvaalkwartier 86% 30 Transvaalkwartier 38% 36 Moerwijk 75% 36 Moerwijk 31% 33 Bouwlust/Vrederust 73% 33 Bouwlust/Vrederust 30% 27 Stationsbuurt 66% 34 Morgenstond 28% 31 Rustenburg en Oostbroek 65% 27 Stationsbuurt 27% 34 Morgenstond 56% 38 Laakkwartier en Spoorwijk 25% 38 Laakkwartier en Spoorwijk 51% 07 Scheveningen 22% 07 Scheveningen 36% 25 Mariahoeve en Marlot 22% 10 Zorgvliet 33% 39 Binckhorst 20% 28 Centrum 32% 37 Groente- en Fruitmarkt 17% 37 Groente- en Fruitmarkt 31% 21 Regentessekwartier 15% 20 Valkenboskwartier 30% 20 Valkenboskwartier 15% 21 Regentessekwartier 27% 08 Duindorp 14% 25 Mariahoeve en Marlot 23% 28 Centrum 11% 22 Zeeheldenkwartier 21% 26 Bezuidenhout 10% 08 Duindorp 19% Bron: Civision (1 feb 2005) en GBA (1 jan 2005) 5.4 ETNISCHE GROEP De bepaling van etniciteit van de leerling in Civision komt nog niet overeen met die in het GBA. Dit wordt zo snel mogelijk op elkaar afgestemd. Hieronder de etniciteiten van de deelnemers zoals geregistreerd in het GBA in 2004 (dit verklaart het hoge aandeel onbekend). Ongeveer 85% van de deelnemers heeft een niet-nederlandse etniciteit. Nederlandse etniciteit: zowel het geboorteland van de ouders als van het kind is Nederland. Niet-Nederlandse etniciteit: het geboorteland van het kind en/of van minimaal één van de ouders is niet Nederland. Tabel 5.2 Aantal deelnemers voorschool naar etnische groep Peuterspeelzaal groep 1 en 2 Totaal Nederlandse etniciteit Niet-Nederlandse etniciteit Onbekend Totaal Bron: Civision (1 feb 2005) en GBA (1 jan 2004)

17 Figuur 5.3 Deelnemers voorschool naar etnische groep (exclusief onbekend ) 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 83,2% 85,2% 16,8% 14,8% peuterspeelzaal groep 1 en 2 niet-ned. etniciteit Ned. etniciteit Bron: Civision (1 feb 2005) en GBA (1 jan 2004) In onderstaande figuur is het aantal deelnemers uitgesplitst naar etnische groep. Deelnemers met de Turkse etniciteit blijken sterk vertegenwoordigd (27% van alle deelnemers). In tabel 5.3 en 5.4 is voor zes wijken de deelname aan de voorschool qua etnische samenstelling vergeleken met de populatie in de wijk (2 tot en met 6 jarigen). De deelname aan de voorschool blijkt wat betreft etnische samenstelling in grote lijnen een afspiegeling van de populatie in de wijk te zijn. De deelname van kinderen met de Turkse etniciteit is in deze zes wijken relatief hoog en die van kinderen met de Nederlandse etniciteit relatief laag. Figuur 5.4 Deelnemers voorschool (peuters en groep 1 en 2) naar etnische groep 1% 1% 15% 20% 13% 4% 27% Surinaams Antilliaans Turks Marokkaans Nederlands Zuid-Europees overig geïndustrialiseerd 19% overig niet-geïndustrialiseerd Bron: Civision (1 feb 2005) en GBA (1 jan 2004) Tabel 5.3 Deelnemers voorschool naar etnische groep vergeleken met de populatie in de wijk in Transvaalkwartier, Schilderswijk en Stationsbuurt 2 t/m 6 jaar in wijk Transvaalkwartier Schilderswijk Stationsbuurt Deelnemers voorschool 2 t/m 6 jaar in wijk Deelnemers voorschool 2 t/m 6 jaar in wijk Deelnemers voorschool Suriname 14% 14% 15% 13% 13% 18% Antillen 3% 1% 4% 4% 8% 6% Turkije 40% 48% 32% 37% 9% 19% Marokko 18% 17% 29% 29% 12% 14% Zuid-Europa 0% 1% 0% 0% 2% 2% Niet-geïnd. Landen 20% 16% 15% 14% 34% 30% Geïnd. Landen 1% 0% 0% 0% 2% 1% Nederland 5% 4% 4% 3% 19% 11% Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% Bron: Civision (1 feb 2005) en GBA (1 jan 2004)

18 Tabel 5.4 Deelnemers voorschool naar etnische groep vergeleken met de populatie in de wijk in Moerwijk, Bouwlust/Vredenrust en Rustenburg/Oostbroek 2 t/m 6 jaar in wijk Moerwijk Bouwlust / Vredenrust Rustenburg / Oostbroek Deelnemers voorschool 2 t/m 6 jaar in wijk Deelnemers voorschool 2 t/m 6 jaar in wijk Deelnemers voorschool Suriname 11% 10% 9% 5% 13% 14% Antillen 7% 7% 6% 6% 2% 2% Turkije 15% 18% 21% 29% 31% 43% Marokko 15% 18% 19% 24% 5% 6% Zuid-Europa 1% 1% 1% 1% 1% 1% Niet-geïnd. Landen 27% 26% 23% 23% 12% 15% Geïnd. Landen 1% 1% 1% 0% 3% 1% Nederland 24% 19% 21% 12% 34% 17% Totaal 100% 100% 100% 100% 100% 100% Bron: Civision (1 feb 2005) en GBA (1 jan 2004)

19 6 Doorstroom peuterspeelzaal basisschool Vorig jaar is voor de meting van de deelname aan de voorschool de peildatum 21 juli 2004 genomen (zie vierde voortgangsrapportage De Haagse Voorschool). Van de peuters die toen op een voorschool-peuterspeelzaal zaten, is bekeken waar ze op 1 februari 2005 stonden ingeschreven. Een groot deel van deze kinderen (42%) zit nog op de peuterspeelzaal. De meeste peuters (40%) bezoeken nog dezelfde voorschool-peuterspeelzaal, 2% is naar een andere voorschoolpeuterspeelzaal overgestapt. Bijna de helft van kinderen zit nu op een Haagse basisschool. Tien procent is niet op een Haagse school of peuterspeelzaal ingeschreven. Dat kan betekenen dat het kind verhuisd is, of dat het de voorschool-peuterspeelzaal heeft verlaten, maar nog niet gestart is op de basisschool. Tabel 6.1 Bestemming op 1 februari 2005 van kinderen die in juli 2004 op een voorschoolpeuterspeelzaal waren geplaatst Aantal % Dezelfde voorschool-peuterspeelzaal % Andere voorschool-peuterspeelzaal 27 2% Voorschool-basisschool binnen koppel % Andere voorschool-basisschool 64 5% Andere basisschool (geen voorschool) 81 6% Niet op Haagse school ingeschreven % Totaal % Bron: Civision (1 feb 2005 en 21 juli 2004) Van de kinderen die van de voorschool-peuterspeelzaal zijn doorgestroomd naar een Haagse basisschool, is ruim driekwart op dezelfde voorschool gebleven. Zij zijn dus doorgestroomd binnen het koppel. Van de overige kinderen is 10% naar een andere voorschool-basisschool gegaan en 13% naar een basisschool die geen voorschool is. Deze percentages komen ongeveer overeen met de doorstroompercentages in de periode juli 2003 juli Tabel 6.2 Doorstroom naar een Haagse basisschool van kinderen die in juli 2004 op een voorschool-peuterspeelzaal zaten Doorstroom juli 2004 feb 2005 Doorstroom juli 2003 juli 2004 Aantal % % Voorschool-basisschool binnen koppel % 75% Andere voorschool-basisschool 64 10% 10% Andere basisschool (geen voorschool) 81 13% 15% Totaal % 100% Bron: Civision (1 feb 2005 en 21 juli 2004)

20 - 18 -

21 7 Samenvatting Aantal voorscholen Op 1 februari telde Den Haag in totaal 58 voorscholen. De meerderheid werkt met het programma Piramide (36), gevolgd door Ko Totaal (10) en Kaleidoscoop (6) en Startblokken (6). In de stadsdelen Centrum en Escamp staat het grootste aantal voorscholen (respectievelijk 25 en 16 voorscholen). Doelgroep voorschool In totaal peuters en kleuters worden tot de doelgroep van de voorschool gerekend. Zij hebben een leerlinggewicht groter dan 1.0. Deelnemers In totaal bezochten op 1 februari bijna peuters en kleuters de Haagse voorschool. Niet al deze kinderen behoren tot de doelgroep van de voorschool. Dit geldt wel voor peuters en kleuters. Kenmerken deelnemers Het aandeel jongens (51%) en meisjes (49%) op de voorschool is ongeveer in evenwicht. Qua leeftijd is op de voorschool-basisscholen de deelname zoals verwacht: het aantal 4- en 5-jarigen is ongeveer evengroot en het aantal 6-jarigen is ongeveer de helft van het aantal 4- en 5-jarigen. Bij de peuters is het aantal 3-jarigen ongeveer 3,5 keer zo groot als het aantal 2-jarigen (bij instroom op 2,5-jarige leeftijd zou dit aantal naar verwachting 2 keer zo groot zijn). Wellicht komt dit door de wachtlijsten die bij sommige voorschool-peuterspeelzalen bestaan. De deelname (gerelateerd aan het aantal kinderen dat in het stadsdeel woont) is het hoogste in de stadsdelen Centrum, Laak en Escamp. Bij de peuters heeft 83% een niet-nederlandse etniciteit, bij de kleuters is dit 85%. De deelname aan de voorschool blijkt wat betreft etnische samenstelling in grote lijnen een afspiegeling van de populatie in de wijk te zijn. De deelname van kinderen met de Turkse etniciteit is in zes onderzochte wijken relatief hoog en die van kinderen met de Nederlandse etniciteit relatief laag. Doorstroom Van de peuters die in juli 2004 op een voorschool-peuterspeelzaal zaten, is op 1 februari % doorgestroomd naar een Haagse basisschool. Ongeveer 42% zit nog op de peuterspeelzaal en 10% staat niet meer op een Haagse peuterspeelzaal of school ingeschreven (o.a. vanwege verhuizing). Van de kinderen die naar een Haagse basisschool zijn doorgestroomd, is ruim driekwart naar de voorschool-basisschool binnen het koppel gegaan, 10% naar een andere voorschool-basisschool en 13% naar een andere basisschool (die geen voorschool is). Deze percentages komen ongeveer overeen met de doorstroompercentages in de periode juli 2003 juli GSB kengetallen Hieronder het overzicht van de GSB-kengetallen. Kengetallen 1 februari 2005 Peuters Kleuters Totaal Doelgroep voorschool totaal Autochtoon (gewicht 1.25 / 1.4 / 1.7) Allochtoon (gewicht 1.9) Deelnemers voorschool behorende tot doelgroep Autochtoon (gewicht 1.25 / 1.4 / 1.7) Allochtoon (gewicht 1.9) Deelname t.o.v. de doelgroep 32,3% 71,5% 55,9%

22 - 20 -

23 BIJLAGE 1 Overzicht van de deelnemende voorschool-koppels (basisscholen en peuterspeelzalen), namen en brinnummers (1 februari 2005) Naam basisschool Brinnr Naam peuterspeelzaal Tranche 1 1 De Buutplaats, loc. Hoefkade De Buutplaats, loc. Stortenbekerstr 07AK01 07AK02 psz Buutplaats 2 De Bavinckschool 07YO01 psz Het Parapluutje 3 Prinsehaghe 17PQ01 psz De Kleine Prins 4 Paul Kruger 17YA01 psz De Woelwatertjes 5 Jan van Nassau 17YY01 psz De Boskabouter 6 Drentse Hoek 19NT01 psz Het Drentse Hoekje 7 Van Ostadeschool 19NW01 psz Sam-Sam 8 Jan Ligthart 19UK01 psz Jan Ligthart 9 De Tweemaster 19XU02 psz Duinroosje 10 Vliegerschool 19YL01 psz Octopus 11 Zuidwal, loc. Waterloostraat Zuidwal, loc. Zaanstraat 19ZJ01 19ZJ02 12 Shri Vishnu 22MH01 psz Ghanesha Tranche 2 1 Grote Beer 08QB01 psz Kleine Beer 2 Onze Wereld 13EK01 psz Speelhuis 3 Krullevaar 13TA01 psz Pinkeltje psz Zuidwal psz het Deltaatje (per ) 4 De Spoorzoeker 17FN01 psz De Locomotief psz De Fram 5 De Driesprong 17KN01 psz De driesprong 6 Het Startpunt / Suze R. straat 17PJ01 psz De Tuimelaar 7 Het Startpunt / Ferd. Bolstraat 17PJ03 psz Sindbad 8 Comenius 17SU01 psz Tweety 9 Da Costaschool, Spiegelstraat 17TD03 psz Groene Kikkertje 10 Prinses Ireneschool 17ZH01 psz Oranjehof psz Ireentje 11 Den Hertogschool 17ZS01 psz Onze Kleine Wereld 12 De Horizon 17ZZ01 psz De Horizon 13 Pretoriusschool/Springbok 19OQ01 psz Pretmaker 14 Tweezaamschool/Springbok 19OQ02 psz Thusanong Tranche 3 1 Kon Beatrixschool 04ON01 psz De Peuterhoek 2 De Zuidwester 05HD01 psz De Zuidwestertjes 3 Elout van Soeterwoudeschool 05OL01 psz De Klimmertjes 4 De Dobbelsteen 14LJ01 psz Ernie en Bert 5 De Triangel 16FS01 psz De Mussen 6 PC Hooftschool 17NQ01 psz Escamphof 7 P. Oosterleeschool 17TY01 psz Pippeloentje 8 De Gelderlandschool (Nijkerkl.) 19NQ01 psz De Kladderkatjes 9 De Kleine Wereld 19QD01 psz De Kleine Wereld 10 De La Reyschool 19SI01 psz Hamertje Tik 11 Het Volle Leven 19TO01 psz Gompie

24 Naam basisschool Brinnr Naam peuterspeelzaal Tranche 4 1 Rosa Basisschool 06MV01 psz Pinky 2 Petrus Donders 07UO01 psz De Peutergaarde 3 't Palet, loc. Doedijnstraat 't Palet, loc. Vaillantlaan 15VU01 15VU04 psz Houtwurm psz t Peuterpalet 4 Vuurvlinder 15ZZ01 psz 't Vlindertje 5 Anemaschool 16XN01 psz 't Anemaatje 6 De Baanbreker 17NF01 psz De Baanbrekertjes 7 v.d. Boschschool 17TT01 psz Het Peuterbos 8 De Ontmoeting 17YO01 psz 't Musje 9 Anne Frank 18PQ01 psz Anne Frank 10 De Klimop, loc. Cartesiusstraat De Klimop, loc. De Reaumurstraat 19MH01 19MH05 psz De Dondersteentjes psz De Klimop 11 Erasmus 19NZ03 psz ' t Klimhof 12 De Vuurtoren 19TA01 psz De Matroosjes 13 De Wissel 19VB01 psz Wildebras 14 De Leeuwerikhoeve 19YX01 psz t Leeuwerikje Tranche 5 1 De Regenboog 13ZY01 psz Regenboog 2 De Savelbergschool 15XZ01 psz Savelberg 3 Willem Drees 17FV01 psz Robbedoes 4 De Karreschool 17XC01 psz Karrewiel 5 De Kameleon 19MP01 psz Kameleon 6 Het Spectrum, loc. Terwestenstr. Het Spectrum, loc. Stortenbekerstr. 19VV01 19VV02 psz Het Spectrum psz De Burcht 7 Prinses Marijke 19ZF01 psz Hummeltje

25 BIJLAGE 2 Aantal deelnemende peuters en kleuters per voorschool; totaal en aantal deelnemende achterstandsleerlingen Tranche 1 % gewichtenkinderen (o.b.v. ILT) 4-, 5- en helft 6-jarigen aantal deelnemende peuters 1 feb 205 aantal deelnemende kleuters 1 feb 2005 aantal deelnemende achterstandspeuters 1 feb 2005 aantal deelnemende achterstandskleuters 1 feb 2005 De Buutplaats 95,80% Bavinckschool 28,70% Vliegerschool 98,17% De Drentse Hoek 76,60% De Tweemaster 34,88% Hindoe Basisschool 68,60% Jan Ligthartschool 91,03% Jan V Nassauschool 70,83% Paul Krugerschool 91,45% Prinsehaghe 100,00% Van Ostadeschool 96,15% Zuidwalschool 95,54% Tranche 2 De Krullevaar 75,38% Comenius 86,96% Da Costa School* 19,22% De Driesprong 88,24% De Horizon 49,00% De Spoorzoeker 76,77% De Springbok (Pretoriussch.) 94,43% De Springbok (Tweezaamsch.) 94,43% Den Hertogschool 59,02% Het Startpunt SR 96,85% Het Startpunt FB 96,85%

26 % gewichtenkinderen (o.b.v. ILT) 4-, 5- en helft 6-jarigen aantal deelnemende peuters 1 feb 205 aantal deelnemende kleuters 1 feb 2005 aantal deelnemende achterstandspeuters 1 feb 2005 aantal deelnemende achterstandskleuters 1 feb 2005 Onze Wereld 94,17% Prinses Ireneschool 92,86% Grote Beer 66,80% Tranche 3 De Dobbelsteen 84,48% E v Soeterwoudeschool 60,71% De Kleine Wereld 94,47% De La Reyschool 47,15% De Triangel 97,05% Het Volle Leven 35,95% Koningin Beatrixschool 82,12% De Gelderlandschool 85,79% P Oosterleeschool 72,92% P.C. Hooft-School 86,34% De Zuidwester 88,77% Tranche 4 De Vuurtoren 35,17% Petrus Donders 66,91% 't Palet 96,34% Anne Frank 92,26% De Ontmoeting 90,53% De Baanbreker 98,23% De Klimop 81,03% De Leeuwerikhoeve 80,65% De Vuurvlinder 71,43% De Wissel 89,10% v.d. Boschschool 84,90%

27 % gewichtenkinderen (o.b.v. ILT) 4-, 5- en helft 6-jarigen aantal deelnemende peuters 1 feb 205 aantal deelnemende kleuters 1 feb 2005 aantal deelnemende achterstandspeuters 1 feb 2005 aantal deelnemende achterstandskleuters 1 feb 2005 Erasmusschool 75,13% Anema Basisschool 67,11% Rosa-School 60,33% Tranche 5 De Kameleon 88,89% De Regenboog 73,48% Karresschool 47,65% Het Spectrum 98,27% Mgr Savelberg 94,29% Dr Willem Drees 83,18% Prinses Marykeschool 94,05% TOTAAL ALLE VOORSCHOLEN (78,2%) 4172 (80,3%) Bron: Civision (1 feb 2005), ILT (1 okt 2004) * De Da Costa school heeft twee vestigingen, waarvan de ene (Spiegelstraat) wel mee doet aan de voorschool en de andere (Hollanderstraat) niet. In ILT zijn deze vestigingen niet te onderscheiden en zijn alle leerlingen bij elkaar opgeteld. Dit verklaart in bovenstaande tabel het lage aandeel gewichtenkinderen. Er mag aangenomen worden dat het merendeel van de gewichtenkinderen op de vestiging Spiegelstraat zit en dus deelneemt aan de voorschool

28 - 26 -