Wijkactieprogramma Zuid

Transcriptie

1 Wijkactieprogramma Zuid Gemeente Schiedam Mei

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Waar staat Zuid nu? 3. Visie WAP Zuid Thema Sociaal 5. Thema Openbare ruimte en Wonen 6. Thema Economie 7. Proces tot standkoming wijkactieprogramma en uitvoering wijkactieprogramma 8. Financiën en planning Bijlage 1 Stand van zaken uitvoering wijkplan Zuid Bijlage 2 Vestiging en vertrek Bijlage 3 Uitkomst digitale peiling welzijnsactiviteiten Bijlage 4 Fasering aanpak particuliere woningverbetering. 2

3 1. Inleiding Het wijkactieprogramma (WAP) Zuid geeft vanuit een integrale visie op de wijk focus, samenhang en sturing aan de gezamenlijke inspanningen van burgers, instellingen en gemeente om het woon- en leefklimaat in Zuid te bevorderen. Belangrijke onderwerpen in het WAP zijn o.a. sociale samenhang, schooluitval, werkloosheid, veiligheid in de wijk en aantrekkelijkheid van het winkelgebied Groenelaan. Het wijkactieprogramma onderscheidt drie thema s: 1. Sociaal 2. Openbare ruimte en wonen 3. Economie. Het wijkactieprogramma is een uitwerking van de Stadsvisie, het College Werkprogramma en andere nota s: Visienota en Kadernota sociaal domein, Woonvisie, etc. Het wijkactieprogramma is in een open proces gezamenlijk met bewoners-(organisaties), professionals en vakafdelingen opgesteld. De acties uit het wijkplan zijn samen met de klankbordgroep (bestaande uit vertegenwoordiging van de BVSZ, Plantage, VVE Flats Maasboulevard, Nassaukwartier, andere actieve bewonersgroepen en het wijkoverleg) en professionals geëvalueerd en aangevuld met nieuwe acties. De geformuleerde actiepunten zijn vervolgens in het wijkoverleg herkend en aangevuld. Deze aanvullingen zijn verwerkt in het wijkactieprogramma. Het wijkactieprogramma is met de klankbordgroep besproken en daarna voor commentaar en inbreng in een brede bijeenkomst aan de wijk voorgelegd. De klankbordgroep heeft ingestemd met het wijkactieprogramma. De klankbordgroep van bewoners speelde een belangrijke rol in het bewaken van het proces bij het opstellen van het wijkactieprogramma. Vaststelling van het wijkactieprogramma is de verantwoordelijkheid van het college en de gemeenteraad. 3

4 2. Waar staat Zuid nu? Zuid is een redelijk stabiele wijk. De wijk heeft nog altijd een redelijk hoge mate van sociale cohesie. Ook op gebied van leefbaarheid en veiligheid doet Zuid het redelijk goed. Sociaal-economisch zijn de verschillen groot. Insteek is de sociale samenhang vast te houden en waar mogelijk de wijk verder te verbeteren. In het navolgende wordt ingegaan op de stand van zaken van de uitvoering van het wijkplan , de gegevens uit de verschillende monitoren en de ontwikkeling die Zuid in de afgelopen jaren heeft doorgemaakt. Stand van zaken uitvoering wijkplan In het wijkplan Zuid zijn diverse doelstellingen geformuleerd rond een aantal thema s, vooral ter verbetering van de kwaliteit van wonen, werken en leven. De acties hieruit zijn voor een groot deel uitgevoerd. Een aantal acties loopt nog door. Deze worden meegenomen in het wijkactieprogramma. Kort samengevat, kunnen per thema de volgende resultaten worden genoemd: Sociaal Het schoolplein van de Gorzenschool is opengesteld als speelruimte. Nieuwe straatteams zijn opgezet in de Gorzen, de Plantage, de flats langs de Maasboulevards en in het Nassaukwartier. Er zijn diverse culturele activiteiten ontwikkeld (cursussen, Schreihuisje). Fysiek Ondergrondse afvalcontainers zijn geplaatst. Het veld naast de Gorzenschool is opnieuw ingericht. De kop van de Plantage, het Wilhelminaplein en het Dwarsplein zijn opnieuw ingericht. De herinrichting van de Maasboulevard is bijna gereed. De Groenelaan is herstraat en de rotonde aan de Lekstraat is opnieuw ingericht. De speelplekjes zijn opnieuw ingericht. In diverse straten is groot onderhoud uitgevoerd. Hondenlosloopzones zijn ingericht en extra afvalbakken geplaatst. In de Schoolstraat is een schoolzone ingericht. Er is een overdekte fietsenstalling ingericht. Bestemmingsplannen zijn gerealiseerd en de Piet Sandersbuurt is aangewezen tot gemeentelijk beschermd stadsgezicht. De aanpak van de PWV en funderingsherstel is grotendeels afgerond. Diverse nieuwbouwprojecten zijn afgerond. Economisch De Groenelaan heeft door herinrichting een kwaliteitsimpuls gekregen en de supermarkt in de Gorzen heeft een schaalvergroting ondergaan. In bijlage 1 staat een compleet overzicht van de uitvoering van de Wijkvisie Zuid Kenmerken Zuid Zuid omvat de CBS-buurten 41-Noletbuurt, 42-Eilandenbuurt, 43-Piet Sandersbuurt, 44-Maasboulevard, 45-Havenbuurt, 23-De Plantage en 36-Nassaukwartier. 4

5 De wijk Zuid telt een kleine 8 duizend inwoners. De leeftijdsverdeling van de bevolking wijkt niet heel veel af van het gemiddelde in Schiedam. Wel zijn per buurt de verschillen soms groot. Zo wonen er in de buurt langs de Maasboulevard zeer veel ouderen. Daarentegen wonen er in de naast gelegen Piet Sandersbuurt juist wat meer jongeren (< 20 jaar). Bevolking per buurt ( ) aantal inwoners % 0-19 jr. % 65+ % allochtonen Zuid % 16% 23% Schiedam % 16% 36% CBS-buurtniveau aantal inwoners % 0-19 jr. % 65+ % allochtonen 23-De Plantage % 8% 21% 36-Nassaukwartier % 20% 15% 41-Noletbuurt % 11% 23% 42-Eilandenbuurt % 15% 29% 43-Piet Sandersbuurt % 13% 28% 44-Maasboulevard 691 6% 44% 16% 45-Havenbuurt 12 42% 0% 0% Bron: Gemeente Schiedam, bewerking Onderzoek & Statistiek Gemeente Schiedam In Zuid wordt iets minder vaak verhuisd dan gemiddeld in Schiedam. Zo zijn er vorig jaar in Zuid per 1000 inwoners 102 personen verhuisd (stedelijk 111 per 1000 inwoners, zie bijlage 1a). In de Eilandenbuurt en Piet Sandersbuurt ligt dit cijfer met 127 juist wat hoger dan het stedelijk gemiddelde. In het Nassaukwartier is het wat dat betreft wat rustiger met (slechts) 73 verhuizingen per 1000 inwoners. Ook in de Maasboulevard-buurt zijn de bewoners behoorlijk honkvast. Het werkloosheidsniveau en het aandeel bijstandsgerechtigden zijn relatief laag in vergelijking met het stedelijk gemiddelde. Mede hierdoor is het besteedbare inkomen per huishouden hoger dan gemiddeld. Maar de verschillen per buurt zijn groot. De hoge tot zeer hoge inkomens zijn aan de randen van de wijk te vinden. In het hart van Zuid zijn de inkomens aanzienlijk lager. Dat zelfde beeld is ook zichtbaar t.a.v. de werkloosheid en bijstand: aan de randen zeer gunstig, in het centrum ongunstig. Hoewel het wijkgemiddelde voor Zuid dus redelijk gunstig uitvalt, doet dat eigenlijk geen recht aan de werkelijke situatie. Daarvoor lopen de verschillen per buurt te ver uiteen. 5

6 Sociaal-economische situatie per buurt ( ) aantal huishoudens netto huishoudens- % werkzoekenden % bijstandsgerechtigden Zuid ,0 3,9 Schiedam ,8 4,5 CBS-buurtniveau aantal huishoudens netto huishoudens- % werkzoekenden % bijstandsgerechtigden 23-De Plantage ,4 1,1 36-Nassaukwartier ,7 1,2 41-Noletbuurt ,4 3,6 42-Eilandenbuurt ,8 6,0 43-Piet Sandersbuurt ,0 5,9 44-Maasboulevard ,4 2,0 45-Havenbuurt 4 (-) (-) (-) Bron: Gemeente Schiedam, CBS-RIO en UWV WERKbedrijf, bewerking Onderzoek & Statistiek Gemeente Schiedam Inkomensprofiel naar leeftijd < 25 jr jr jr. 65+ Zuid laag gemiddeld hoog laag Schiedam laag gemiddeld hoog laag CBS-buurtniveau 23-De Plantage laag hoog zeer hoog hoog 36-Nassaukwartier laag zeer hoog zeer hoog gemiddeld 41-Noletbuurt zeer laag gemiddeld gemiddeld laag 42-Eilandenbuurt zeer laag laag laag zeer laag 43-Piet Sandersbuurt zeer laag laag gemiddeld zeer laag 44-Maasboulevard laag gemiddeld hoog zeer hoog Bron: Gemeente Schiedam, CBS-RIO * zeer laag: < 20 duiz. laag: duiz. gemiddeld: duiz. hoog: duiz. zeer hoog: >= 40 duiz. Woningvoorraad per buurt ( ) aantal woningen % koopwoningen % eengezinswoningen gemiddelde WOZ- Zuid % 39% 169,700 Schiedam % 31% CBS-buurtniveau aantal woningen % koopwoningen % eengezinswoningen gemiddelde WOZ- 23-De Plantage % 24% Nassaukwartier % 39% Noletbuurt % 54% Eilandenbuurt % 44% Piet Sandersbuurt % 44% Maasboulevard % 2% Bron: Gemeente Schiedam, bewerking Onderzoek & Statistiek Gemeente Schiedam Ontwikkeling wijk Zuid De ontwikkeling van alle wijken in Schiedam wordt met behulp van diverse methoden periodiek gemonitord, m.n. de sociale index, de veiligheidsindex en de buurtsignalering worden gebruikt. Sociale index Sinds 2011 beschikt Schiedam over een Sociale Index. Deze index geeft schematisch weer hoe de Schiedamse wijken scoren in sociaal opzicht. De sociale index is ingedeeld in 4 thema s: 1) Persoonlijke kansen: o.a. de hoogte van de opleiding, gezondheid en inkomen van bewoners. De criteria uit dit thema bepalen mede of bewoners de mogelijkheid hebben zich persoonlijk te ontwikkelen en mee te doen. 6

7 2) Leefomgeving : o.a. een aantal voorwaarden die gesteld moeten worden aan de leefomgeving. huisvesting, goede voorzieningen, een schone straat en een prettige woonsfeer dragen bij aan de kwaliteit van leven. 3) Meedoen : o.a. de criteria werk en school, sociale contacten, deelname aan activiteiten en maatschappelijke inzet. 4) Sociale binding: o.a. criteria betrokkenheid van de bewoners met hun wijk, aantal mutaties (verhuizingen) in de wijk, aantal nieuwkomers ten opzichte van het aandeel oorspronkelijke bewoners en gevoelens van gehechtheid. NB. De Sociale Index is voor een belangrijk deel gebaseerd op wijkcijfers van het CBS. Echter, de officiële wijkindeling zoals het CBS die hanteert, wijkt af van de indeling van de bewonersorganisatie. Het CBS gaat uit van het gebied De Gorzen (buurten 41 t/m 45). De buurten 23 (Plantage) en 36 (Nassaukwartier) behoren volgens deze indeling niet tot de wijk Zuid. Dat heeft tot gevolg dat ook de uitkomsten van de Sociale Index voor Zuid slechts betrekking hebben op de buurten 41 t/m 45. Uit de Sociale Index blijkt dat Zuid (dus zonder Plantage en Nassaukwartier) gemiddeld een 5,4 scoort. Dit ligt duidelijk lager dan het Schiedams gemiddelde, dat 6,0 bedraagt. Het thema Persoonlijke kansen scoort laag. Dit wordt bepaald door een zeer lage score voor het criterium opleidingsniveau. Er zijn namelijk veel voortijdig schoolverlaters en relatief veel basisschoolleerlingen hebben een leerachterstand. Bovendien is het gemiddelde opleidingsniveau van de bewoners laag. Het thema Persoonlijke kansen wordt eveneens negatief beïnvloed door een hoog percentage inwoners met een inkomen lager dan 105% van het sociaal minimum en een lage score op de vraag Hoe is over het algemeen uw gezondheid?. Op het gebied van persoonlijke kansen (inkomen, opleiding, gezondheid) scoort Zuid matig tot slecht. Desondanks is de zelfredzaamheid van de inwoners vrij goed te noemen. Met behulp van familie en vrienden komt men vaak een heel eind. De sociale cohesie wordt in Zuid dan ook nog altijd als bovenmatig goed ervaren. Hoewel niet meer zo sterk als vroeger maakt de wijk nog steeds enigszins de indruk een dorp in de stad te zijn. Paradoxaal genoeg scoort Zuid op het punt van aandacht en sociale contacten (eenzaamheid) matig tot slecht. Dat betreft doorgaans ouderen van wie er veel in het gebied langs de Maasboulevard wonen. De woningdichtheid in Zuid is hoog. De keerzijde daarvan is dat er veel klachten zijn over het openbaar gebied. Te weinig parkeermogelijkheden, verloedering van de woonomgeving, weinig openbaar groen en gebrek aan speelmogelijkheden voor kleine kinderen zijn veel gehoorde klachten. Bovendien is de steeds terugkerende problematiek rondom jongeren veel bewoners een doorn in het oog. Als gevolg van weinig opvangmogelijkheden in de wijk en een zeer beperkt aanbod aan sportvoorzieningen zorgen rondhangende jongeren nogal eens voor overlast. Gezondheid Opleiding Omgang bewoners Huisvesting Inkomen PERSOONLIJKE KANSEN LEEFOMGEVING Voorzieningen Schoon, heel en veilig Actief in werk of opleiding Sociale contacten MEEDOEN SOCIALE BINDING Vertrouwen in toekomst van de wijk 7

8 Deelname aan activiteiten Maatschappelijke inzet Verhuisbewegingen Gevoelens van binding Uit de onderliggende meetpunten van de Sociale Index komen de volgende aandachtspunten naar voren: Thema PERSOONLIJKE KANSEN Aandeel voortijdig schoolverlaters Aandeel leerlingen met leerachterstand Aandeel huishoudens < 105% van sociaal minimum Hoe is over het algemeen uw gezondheid? Verzamelvraag: Kunt u nog...lopen, staan, wassen Gemiddeld opleidingsniveau Thema MEEDOEN V V V r is niemand die speciaal Weinig bewoners helpen een zieke of hulpbehoevende Hoog aandeel schoolgaande jeugd 17 t/m 22 jaar zonder startkwalificatie Thema SOCIALE BINDING Weinig bewoners vinden dat de gemeente helpt om de wijk te verbeteren Thema LEEFOMGEVING Veel bewoners ondervinden overlast van rommel op straat Veel bewoners geven aan dat er te hard wordt gereden Veel bewoners ondervinden overlast van industrielawaai Veel bewoners ondervinden overlast door jongeren Mate van Mate tevredenheid Bekendheid met sociale voorzieningen M evredenheid halte M t M t Zeer veel bewoners ondervinden overlast van hondenpoep op straat zeer zwak zeer zwak zeer zwak zeer zwak zeer zwak problematisch zeer zwak zeer zwak zeer zwak zeer zwak problematisch zeer zwak zeer zwak zeer zwak zeer zwak zeer zwak zeer zwak zeer zwak zeer zwak problematisch problematisch problematisch problematisch Vanuit bewoners en professionals In Zuid is sprake van een grote vrijwillige inzet (straatteams, actieve groep bewoners die allerlei activiteiten organiseert voor senioren, 150 vrijwillige medewerkers van het Maasboulevardfeest e.d.). Veel mensen willen zelf een actieve inbreng hebben en ook de uitvoering doen. Ondanks al deze positieve elementen en een prima sociale cohesie, signaleert het welzijnswerk relatief veel eenzaamheid onder ouderen in Zuid. Gezien de al vele jaren durende overlast zijn jongeren prioriteit nummer één in de wijk. Professionals en bewoners maken zich zorgen over de wijze waarop jongeren in de wijk een plek vinden. Men signaleert een gebrek aan voorzieningen, zowel in de opvang (aanbod jongerenwerk in wijkcentrum) als voor wat betreft sportvoorzieningen (op straat, sporthal). Menigeen legt op dit gebied een verband met de negatieve cijfers voor alcohol- en drugsgebruik en het voor Schiedam geringe percentage jongeren dat lid is van een sportvereniging. Ook spreken met name bewoners hun ongerustheid uit over het gebrek aan controle - zeker s avonds na uur - vanuit de politie en de Licht Blauwe Brigade. In hun ogen krijgen jongeren vaak te veel ruimte om vernielingen aan te richten. Het aanspreken van de ouders op dit gedrag blijkt niet eenvoudig. Jongerenwerk, ambulant en in accommodaties, wordt erg belangrijk gevonden. Het wijkcentrum is te vaak gesloten, vooral ook op tijdstippen waarop jongeren vrij zijn (weekeinden en vakanties). In de flats op de Maasboulevard is positieve ervaring opgedaan met het levensloopbestendig maken van de woningen. Vanuit bewoners wordt gewezen op het belang hiervan om de senioren zo lang mogelijk zelfstandig te houden, zodat ze in de wijk kunnen blijven wonen. Veiligheidsindex De Veiligheidsindex geeft een beeld van de veiligheidssituatie in Schiedam en alle afzonderlijke wijken. Om hiervan een zo compleet mogelijk beeld te schetsen is de Schiedamse Veiligheidsindex opgebouwd uit diverse subjectieve en objectieve gegevens, afkomstig uit diverse bronnen. 8

9 Indexscore voor veiligheid 7,1 7,0 6,9 7,1 6,8 6,4 6,4 6,4 6,4 6, Zuid Schiedam Hoewel de score op de veiligheidsindex voor Zuid in vergelijking met de vorige meting drie tienden van een punt is gedaald naar een 6,8, scoort Zuid nog steeds beter dan gemiddeld in Schiedam. De daling heeft er wel voor gezorgd dat Zuid in 2011 te boek staat aandachtswijk. De daling op de veiligheidsindex is overigens het gevolg van minder goede cijfers voor zowel de feitelijke criminaliteit als voor de beleving van de wijkbewoners. KLEINE BRANDEN VERNIELING DIEFSTAL GEWELD SCHOON EN HEEL OBJECTIEF (FEITEN) INBRAAK VEILIGHEIDSINDEX VERLOEDERING SUBJECTIEF (MENINGEN) VEILIGHEID VERMOGENSDELICTEN OVERLAST DREIGING SOCIALE COHESIE Objectieve gegevens Zuid De aangiftecijfers van de politie laten zien dat Zuid gemiddeld iets minder scoort dan bij de vorige meting. Het zijn echter niet alle clusters van criminaliteit die een ongunstige ontwikkeling vertonen. Zo bedraagt het aantal aangiften van inbraak, waaronder woninginbraak, inbraak in schuren, garages, bergingen, etc. slechts 6 per woningen. Hiermee bevindt het aantal aangiften zich ruim onder het stedelijk cijfer van 13 per woningen. In totaal gaat het in Zuid in 2011 om 19 aangiften van (woning)inbraak. Rapportcijfer diefstal 10,0 8,0 8,4 8,4 7,6 7,4 7,0 6,0 4,0 6,5 5,9 6,0 5,8 6,2 Zuid Schiedam 2,0 0,

10 Op het gebied van diefstal (uit/vanaf motorvoertuigen, autodiefstal en zakkenrollerij) scoort Zuid de afgelopen jaren wel steeds minder goed. In 2011 betreft het 10 aangiften per inwoners. In 2007 waren dit er nog 5 per inwoners. Het stedelijk cijfer van 14 per inwoners komt daarmee langzaam in zicht, hetgeen geen goede ontwikkeling is. Het aantal aangiften van gewelddelicten, waaronder bedreiging, mishandeling, straatroof, aanranding en verkrachting bedraagt in per inwoners. Gemiddeld in Schiedam ligt dit op 8 per inwoners. Het aantal aangiften van vernieling is het afgelopen jaar fors toegenomen. Het gaat dan met name om vernielingen in de nachtelijke uren rondom de loopen slooproute. In 2011 gaat het om 14 aangiften per inwoners tegen 9 in het jaar daarvoor. Ten opzichte van het Schiedams gemiddelde van 13 per inwoners bevindt Zuid zich inmiddels aan de ongunstige kant totaal aantal aangiften van vernieling Uit de registratie van de brandweer is het aantal meldingen betreffende kleine buitenbranden bekend. In Zuid moesten 16 van dit soort branden in 2011 worden geblust. Gerelateerd aan het aantal inwoners per wijk ligt het aantal branden in Zuid rond het stedelijk gemiddelde. Klachten van bewoners over de openbare ruimte betreffende schoon en heel kunnen worden gemeld bij Irado. Uit de registratie van deze meldingen is op te maken dat van de in totaal meldingen in 2011 er bijna 600 de wijk Zuid betroffen. Dit aantal is minder dan de jaren ervoor. Subjectieve gegevens Zuid Ook de bewoners van Zuid zijn de afgelopen jaren diverse malen bevraagd over de thema s leefbaarheid en veiligheid. Op basis van die onderzoeken is bekend hoe bewoners van de wijk Zuid hun eigen woonbuurt beoordelen. Op het gebied van verloedering, waaronder de voorvallen bekladding, vernieling, hondenpoep en rommel op straat, is er de laatste jaren weinig verandering. Het rapportcijfer voor dit aspect bevindt zich met een 5,5 wederom onder het stedelijk gemiddelde. Dit geldt eveneens voor de mate van overlast. In Zuid geven de bewoners aan vaker hinder te ondervinden van groepen jongeren en omwonenden dan gemiddeld in Schiedam. Zaken als fietsendiefstal, diefstal uit auto s, woninginbraak en beschadiging/vernieling aan auto s worden tot de vermogensdelicten gerekend. Deze vormen van criminaliteit komen in Zuid naar de mening van de bewoners minder voor dan gemiddeld in Schiedam. Omgezet in rapportcijfers scoort Zuid een 7,2 tegen 6,8 voor Schiedam als geheel. Onder dreiging vallen onder andere de buurtproblemen gewelddelicten, straatroof en drugsoverlast. Omgezet in rapportcijfers krijgt Zuid voor dit aspect een 6,7 tegen 6,5 gemiddeld in Schiedam. De sociale cohesie van wijk Zuid wordt altijd bovengemiddeld goed beordeeld. In de laatste meting loopt de sociale kwaliteit van de wijk wat terug. Toch maakt de wijk nog steeds de indruk een dorp in de stad te zijn. Het laatste aspect is veiligheid. Het gaat om het aandeel personen dat zich in de eigen woonbuurt nooit onveilig voelt. Dit aandeel scoort bovengemiddeld goed en is al jaren redelijk stabiel. Het aandeel personen dat zich niet onveilig voelt in Zuid bedraagt 77 procent tegen 65 procent in Schiedam. 10

11 Objectieve gegevens Subjectieve gegevens Schiedam 2011 Zuid 2011 Ontwikkeling Zuid 2007 t.o.v. Zuid 2011 Diefstal per 1000 inwoners Politie (Woning)inbraak per 1000 woningen o Gewelddelicten per 1000 inwoners Vernieling per 1000 inwoners IRADO Meldingen IRADO per 1000 inwoners Brandweer Meldingen Brandweer per 1000 inwoners o Rapportcijfers Verloedering o Overlast Dreiging Vermogensdelicten o Sociale cohesie Gevoelens van onveiligheid o Ondanks alle verbeteringen op het gebied van leefbaarheid en veiligheid hebben bewoners het belangrijkste buurtprobleem in Zuid aan kunnen geven. Vervolgens is een top-5 van buurtproblemen opgesteld, die volgens de wijkbewoners als eerste aangepakt dienen te worden: Rang Buurtprobleem 1 Hondenpoep 2 Parkeeroverlast 3 Rommel op straat 4 Bestrating 5 Te hard rijden Buurtsignalering 2012 Het buurtsignaleringssysteem geeft aan de hand van 7 indicatoren weer welke sociaal-economische positie de verschillende buurten innemen. De gebruikte indicatoren zijn: Inkomen Mobiliteit Etniciteit Opleidingsniveau WOZ-waarde Ontvangers van bijstandsuitkering Werkzoekenden Op basis van deze indicatoren is een ranglijst samengesteld van 48 Schiedamse buurten. Dit wordt visueel gemaakt door middel van scores en kleuren. Zo zijn gebieden waar sprake is van een hoge mate van welstand zijn (donker) groen gekleurd, buurten die rondom het stedelijk gemiddelde scoren zijn geel, buurten met achterstand zijn oranje of rood. Voor Zuid is de situatie als volgt: Rangorde buurten in Zuid naar sociaal-economische positie (totaal 48 buurten) CBS-buurt Nassaukwartier De Plantage Maasboulevard Noletbuurt Piet Sandersbuurt Eilandenbuurt Twee buurten scoren donker groen, ofwel daar is - gemiddeld genomen - sprake van een hoge mate van welstand. Dit betreft het Nassaukwartier en de Plantage. De Maasboulevard scoort met lichtgroen eveneens prima. De Noletbuurt zit qua welstand zo rond het stedelijk gemiddelde. Minder goed scoren de Piet Sandersbuurt en de Eilandenbuurt. In deze delen van Zuid is sprake van een bepaalde mate van 11

12 achterstand en krijgen daarom de kleur oranje. Buurten met grote achterstand (rood) komen in Zuid niet voor. Conclusies Aan de hand van bovenstaande uitkomsten kan het volgende worden geconcludeerd: De bevolkingsopbouw van Zuid varieert sterk per buurt. Ouderen/autochtonen wonen vooral langs de randen van de wijk. Jongeren (veel starters)/allochtonen wonen vooral in het hart van de wijk. Dat onderscheid is ook te zien als het gaat om sociaal-economische kenmerken als inkomen, werkloosheid etc. De zelfredzaamheid van de bevolking is gemiddeld genomen behoorlijk goed. Desondanks is het opleidingsniveau laag en zijn er relatief veel jongeren met leerachterstanden. Ook ligt de ervaren gezondheid beneden het stedelijk gemiddelde. Op het gebied van leefbaarheid en veiligheid scoort Zuid redelijk. Parkeren, jongerenoverlast, hondenpoep, te hard rijden, kwaliteit van de bestrating en het openbaar vervoer zijn al jaren de belangrijkste buurtproblemen volgens de wijkbewoners. Zuid is een wijk met een nog altijd redelijk hoge mate van sociale cohesie. Dat geldt met name voor het middengebied van Zuid. Toch zijn er ook relatief veel signalen over eenzaamheid en weinig sociale contacten. Kennelijk is er ook een groep - met name ouderen - die te weinig merkt van de sociale structuren in de wijk. Op veel punten scoort Zuid gemiddeld genomen redelijk gunstig. Maar dat gemiddelde is in veel gevallen gebaseerd op redelijk extreme uitkomsten. Zo verschilt de situatie per buurt vaak sterk (bv. zeer hoge inkomens aan de randen, zeer lage inkomens in het midden van wijk). Zodoende doet het gemiddelde wijkcijfer nauwelijks recht aan de werkelijkheid in de verschillende buurten. Kortom, voor Zuid is het belangrijk om in te zoomen op buurtniveau. 12

13 3. Visie WAP Zuid Visie op Zuid Insteek voor het nieuwe WAP is de positieve ontwikkeling vast te houden en waar mogelijk de wijk verder te verbeteren: sociale samenhang, schooluitval, werkloosheid, veiligheid in de wijk, inbreng bewoners en de aantrekkelijkheid van het winkelgebied Groenelaan. In Zuid gaat het in het algemeen niet om grootschalige herstructurering, maar primair om goed beheer. Doelstellingen WAP : - Vasthouden sociale samenhang. - Vergroten kansen jongeren - Vermindering van de werkloosheid. - Meer vrijwilligers die zich willen inzetten voor de wijk - Meer spelen en sporten voor kinderen en jongeren. - Vergroten veiligheid. - Vergroten betrokkenheid en verantwoordelijkheid van bewoners - Aandacht voor inrichting en onderhoud van de openbare ruimte - Vergroten aantrekkelijkheid winkelgebied Groenelaan Per thema zijn deze doelstellingen nader uitgewerkt. Thema s voor het WAP en het jaarlijkse Wijkuitvoeringsprogramma (WUP) Op basis van de bovenstaande doelstellingen is gekozen voor een indeling in drie thema s: 1. Sociaal 2. Openbare ruimte en wonen 3. Economie. In de volgende hoofdstukken worden deze thema s aan de hand van de aandachtspunten uit de Sociale Index en de Leefbaarheids-en Veiligheidsmonitor in uitwerkingsrichtingen vertaald. Deze uitwerkingsrichtingen worden concreet vertaald in het jaarlijkse WAP uitvoeringsprogramma (Wup). Voor zover van belang zijn bij de thema s tevens reguliere werkzaamheden als acties vermeld. Daarnaast is het thema Sociaal en de onderliggende activiteiten in november 2012 aan het gemeentelijk internetpanel voorgelegd. Op deze manier hebben panelleden woonachtig in Zuid de voor hen belangrijkste onderwerpen op sociaal gebied in de wijk aan kunnen geven. 4. Thema Sociaal (welzijn, wmo, opleiding, werk, sport, cultuur, veiligheid) Inleiding Er vindt een omslag plaats in de samenleving naar een andere manier van werken waarbij meer wordt aangesloten bij de problemen, wensen en mogelijkheden van de burger. Dit sluit aan bij Welzijn nieuwe stijl en de kanteling in het kader van de WMO. Daarbij moet ook fors worden bezuinigd. Dit betekent dat meer wordt uitgegaan van de eigen kracht van de burger en een meer terughoudende, faciliterende rol voor gemeente en instellingen. Vraag daarbij is welke initiatieven bewoners willen ontplooien en wat zij kunnen doen. Het gaat daarbij bv om vrijwillige wijkbewoners die zich inzetten voor wijkgenoten die daar behoefte aan hebben of vrijwilligers die een buurtcentrum willen beheren. Het Uitvoeringsprogramma WMO gaat o.a. uit van vermindering van de eenzaamheid, versterking van bewonersinitiatieven, meer zelfregie en eigen-krachtconferenties. In de Visienota maatwerk in het sociaal domein (2012) zijn 3 pijlers aangegeven voor de ontwikkeling van de sociale infrastructuur in Schiedam: 1. Versterken eigen kracht en burgerkracht met de wijk als schaalniveau, 2. Versterken van de keten van zorg voor de kwetsbare schiedammers met de wijkondersteuningsteam als de basis voor de ondersteuningsstructuur in de wijken en 3. Sociale stijging en maatschappelijke carrière). 13

14 In de Kadernota sociaal domein is dit verder uitgewerkt. Dit betekent: activiteiten van maatschappelijke instellingen en gemeente meer laten aansluiten bij de behoefte, eigen kracht en burgerkracht van de wijkbewoners (vormen van eigen beheer van voorzieningen en bewonersinzet bij onderhoud van de openbare ruimte), meer samenwerken in de wijk (bewoners, professionals en gemeente), meer betrokkenheid en zeggenschap van wijkbewoners mbt inzet van gesubsidieerde instellingen (gezamenlijke werkplannen per wijk). In het wijkactieprogramma wordt dit voor Zuid geconcretiseerd. Eenzaamheid en gezondheid Zuid scoort zeer zwak ten aanzien van eenzaamheid (aandacht en sociale contacten) onder ouderen. Deze bevolkingsgroep concentreert zich vooral in de flats aan de Havendijk en Maasboulevard. Dit probleem wordt eveneens door het Welzijnswerk onderkend. Er is echter nog geen duidelijk beeld in welke mate er in de wijk behoefte bestaat aan activiteiten en welke rol wijkbewoners daarbij zelf kunnen spelen. In Zuid beoordelen ouderen hun gezondheid iets minder goed dan andere leeftijdsgroepen. Tevens hebben ouderen over het algemeen meer moeite om basishandelingen zoals zichzelf wassen, traplopen of de boodschappen doen zelfstandig te verrichten. De mogelijkheden voor gratis OV voor doelgroepen (WMO, 65 plus met laag inkomen) worden in beeld gebracht. Hierbij spelen zowel financiële als technische "uitdagingen". Openbaar vervoer verbinding tussen Zuid, ouderenvoorzieningen en het ziekenhuis. Vanuit de wijk is een beroep gedaan op de gemeente om bij de stadsregio te pleiten voor een rechtstreekse openbaar vervoer verbinding tussen de wijk, ouderenvoorzieningen en het ziekenhuis. De gemeente werkt nu aan voorstellen voor 2014, die bij de Stadsregio en RET zullen worden bepleit. De gemeente heeft een adviserende rol, maar RET beslist (de Stadsregio toetst de plannen). Het openbaar vervoer in Schiedam is door bezuinigingen sterk teruggebracht, ook lijn 54 is in frequentie verlaagd. Toch biedt lijn 54 nog een basissysteem, die een verbinding biedt met het centrum en het station. Deze biedt echter geen verbinding naar het ziekenhuis. De gemeente vindt dat de sociale functie van het openbaar teveel achteruit gaat. Voor mensen die minder mobiel zijn, zijn de afstanden naar de bus om tramhalte vaak te ver lopen. Om deze reden worden plannen gemaakt voor buurtbus initiatieven. Hierbij wordt door vrijwilligers busjes gereden, die dichter bij bestemming stoppen. De Stadsregio wil dergelijke initiatieven ondersteunen (mn busmaterieel).de organisatie van de buurtbus in Schiedam moet nog worden opgezet en het werven van vrijwilligers moet nog starten. Het succes van dit initiatief zal sterk afhangen van het aantal vrijwilligers dat zich zal aanbieden. Onduidelijk is of er in Schiedam Zuid veel behoefte is aan buurtbusinitiatieven. Lijn 54 (Nieuwe Maasstraat) komt vrij dicht ( m) bij de meeste bestemmingen in Zuid. Op dit moment zijn geen plannen voor buurtbus in Zuid, de voorziene plannen richten zich meer op de belangrijkste bestemmingen van Regiotaxi. Wel zal bij de plannen van de RET voor de dienstregeling voor 2014 gepleit worden voor een goede overstap van lijn 54 naar de bus (lijn 15) en tram die bij het ziekenhuis stoppen. Mocht er sprake zijn van concrete behoefte en aanbod van vrijwilligers dan is het mogelijk dit bij de plannen te betrekken. Aandachtspunten Eenzaamheid en onvoldoende sociale contacten. Klachten over gezondheid, zelfstandig basishandelingen kunnen verrichten Laag percentage bewoners dat een zieke of hulpbehoevende helpt. Doelstelling Vergroten onderlinge steun en verminderen eenzaamheid, o.a. door vergroten van eigen kracht. Langer in eigen woning kunnen blijven wonen Uitwerkingsrichtingen / acties Planning - Inventariseren eenzaamheid, sociaal isolement en behoefte aan activiteiten,

15 uitgaande van eigen kracht en burgerkracht in de wijk - Stimuleren langer in eigen woning kunnen blijven wonen door meer bekend met mogelijkheden woningaanpassingen en thuiszorg, mogelijke knelpunten wegnemen - Faciliteren van wijkservicepunt in Hof in Zuid (Bethelkapel) met spreekuren van huisarts, budgettering, uitleen van boeken, ed. - Onderzoek mogelijkheden ondersteuningsstructuur voor wijkbewoners met signaleringsol voor bewoners (bv. Hof in Zuid) - Vergroten onderlinge steun in de wijk door bv. vrijwilligerswerk Hof in Zuid, huisbezoek bij senioren in de straat, vrijwilligers voor buurtbus. - Onderzoeken mogelijkheden aanvullend openbaar vervoer met inzet van vrijwilligers op wijkbusjes - Stimuleren van sporten en bewegen voor ouderen Opleiding en werk In Zuid staan twee basisscholen: de Gorzenschool en de Willibrordus (de Jozefschool wordt in de onderwijsmonitor bij West gerekend). Het leerlingenaantal op De Gorzenschool is laag (77) en de prognoses voor deze school zijn niet gunstig. Het leerlingenaantal op de Willibrordus is ruim hoger (215). In de lange termijnprognose is ook op deze school een daling te zien. Beide scholen hebben last van het schrappen van de bouwlocatie Wilhelminahaven in West. Een andere reden voor de daling is de aanhoudende leerling-stroom de wijk uit. Bijna 30% van de kinderen bezoekt een school in West of Nieuwland. De Jozefschool zit op de grens van West en Zuid. Basisscholen Zuid School Aantal leerlingen De Gorzen 77 Willebrordus 215 De basisscholen zijn Brede scholen met een eigen peuterspeelzaal, buitenschoolse opvang, schoolmaatschappelijke werk en een Bibliotheek Op School. Daarnaast organiseren de scholen activiteiten voor ouders in de ouderkamer en naschoolse activiteiten voor kinderen. Op deze manier werken de scholen aan het vergroten van de ontwikkelingskansen van de kinderen. Voor de verdere ontwikkeling van de scholen werkt de gemeente samen met de schoolbesturen aan de doorontwikkeling ven de Brede scholen tot Integrale Kindcentra. Mogelijkheden zijn verder het vergroten van de samenwerking tussen de scholen op wijkniveau. Aandacht voor de jeugd is belangrijk vanwege hun kansen op de arbeidsmarkt en mogelijk risico gedrag bij schooluitval (o.a. aandacht voor het volgen van een technische leergang). Sociale activering Het percentage werkzoekenden is in een aantal buurten relatief hoog. De vraag is welke acties op wijk/buurtniveau hierbij een toegevoegde waarde kunnen hebben. De budgetten voor reintegratieprojecten zijn aanzienlijk verminderd. De gemeente is stedelijk gestart met een zogenaamd talentontwikkelplein. Een instrument dat nu al wordt ingezet is Baanbrekend. Dit is een samenwerking met Randstad voor werkzoekenden met een korte afstand tot de arbeidsmarkt. Specifiek voor jongeren is er sinds eind 2011 het Startpunt Go op het Werkplein. Jongeren moeten aan het werk of naar school om een startkwalificatie te halen. Voor werkzoekenden met een grote afstand tot de arbeidsmarkt is het opdoen van de voor werk benodigde vaardigheden van belang. Dit zal hoe langer hoe meer gebeuren door het verrichten van vrijwilligerswerk. Hierbij zal zo veel mogelijk aangesloten worden bij activiteiten in de wijk. Bij gemeentelijke aanbestedingen worden afspraken gemaakt in het kader van social return die betrekking hebben op het inzetten van werkzoekenden in het door de gemeente gegunde werk. 15

16 Aandachtspunt - Hoog aandeel voortijdige schoolverlaters - Veel leerlingen met leerachterstanden - Hoog aandeel schoolgaande jeugd 17 t/m 22 jaar zonder startkwalificatie - Hoog aandeel huishoudens met een laag inkomen en werkzoekenden in m.n. in Piet Sandersbuurt en Eilandenbuurt - Laag gemiddeld opleidingsniveau Doelstelling - Vergroten kansen leerlingen - Vermindering werkloosheid. - Toeleiden naar onderwijs Uitwerkingsrichtingen/acties - Stimuleren opleiding, voorkomen schooluitval, aanpak leerachterstanden, voldoende startkwalificatie, o.a. door talenten van wijkbewoners, bv huiswerkbegeleiding, extra taallessen, maatschappelijke stages, buddyprojecten, opleiding sportcoach, m.n. in de Eilandenbuurt en Piet Sandersbuurt - Met ouders, scholen en bewoners aanpak ontwikkelen voor verbetering kansen van de jeugd - Toeleiden van werkzoekenden naar werk en/of opleiding, bv. werkervaringsprojecten, vrijwilligerswerk en stages tbv de wijk, hulp bij sollicitatiebrieven - Stimuleren van stages en arbeidsplekken in de wijk - Ondersteunen van het project Woonservice Schiedam, met inzet van leerlingen, langdurig werklozen en cliënten van Pameijer via werkervaringsplekken met klussen tbv de wijk Planning Verbinding tussen bewoners In positieve zin onderscheidt de wijk zich door een hoge mate van sociale cohesie. Vooral in De Gorzen kennen de mensen elkaar nog goed. Ook is sprake van een grote vrijwillige inzet richting de wijk. Dat geldt bijvoorbeeld voor de straatteams die samen werken aan een leukere straat, de groep actieve dames die allerlei activiteiten organiseert voor senioren en voor de 150 vrijwillige medewerkers van het Maasboulevardfeest. Vooral in de Gorzen willen mensen actief participeren. Ze willen zelf een inbreng hebben en ook de uitvoering doen. Hoewel niet meer zo sterk als vroeger maakt de wijk nog steeds de indruk een dorp in de stad te zijn. Paradoxaal genoeg scoort Zuid op het punt van aandacht en sociale contacten (eenzaamheid) matig tot slecht. Dat betreft doorgaans ouderen van wie er veel in het gebied langs de Maasboulevard wonen. Ook betekent de goede sociale cohesie niet automatisch dat er onderling corrigerend wordt opgetreden naar elkaar als iemand over de schreef gaat, bijvoorbeeld bij overmatig alcoholgebruik. Aandachtspunten: Slechte score aandacht / sociale contacten Doelstelling Sterke sociale cohesie vasthouden Nieuwe vrijwilligers werven Leggen dwarsverbanden tussen de verschillende bewonersinitiatieven in de wijk Uitwerkingsrichtingen / acties - Stimuleren contacten van nieuwe bewoners met de wijk, bv met informatie over de wijk door wijkbewoners (o.a. welkomservice) - Begeleiden en faciliteren van bestaande bewonersgroepen, vanuit eigen kracht en burgerkracht, zorgen voor meer bekendheid voor bestaande groepen en activiteiten - Verder uitbreiden (aantal en inhoud) van de straatteams als bindend element, bv organiseren van activiteiten tbv de hele wijk of onderling elkaar ondersteunen, in de vorm van bijv. huiswerkbegeleiding, signaleren van Planning

17 financiële problemen, maar ook samen iets leuks ondernemen of samen eten) - Stimuleren meer vrijwilligers door gerichte werving, aanbieden cursussen, ed. - Behouden van een centrale ontmoetingsruimte in de wijk (met informatie en adviespunt, activiteiten, ed) - Onderzoeken mogelijkheden voor eigen beheer van voorzieningen en faciliteiten in de wijk Voorzieningen en betrokkenheid jongeren Professionals en bewoners maken zich zorgen over de wijze waarop jongeren in de wijk een plek vinden. Men signaleert een gebrek aan voorzieningen, zowel in de begeleiding (aanbod ambulant jongerenwerk) als voor wat betreft sportvoorzieningen. Menigeen legt op dit gebied een verband met de negatieve cijfers voor alcohol- en drugsgebruik en het voor Schiedam geringe percentage jongeren dat lid is van een sportvereniging. Er is in 2011 gestart met een jongerenwijkoverleg : onder leiding van jongerenwerk komen jongeren uit de wijk onregelmatig bij elkaar om wensen en verwachtingen uit te wisselen. Er is een klein budget beschikbaar om reële wensen in de praktijk te kunnen brengen. Voorwaarde daarbij is wel dat de jongeren zelf een actieve rol spelen bij de realisering en dat de jongeren zelf draagvlak verwerven bij omwonenden. Aandachtspunt Lage tevredenheid over voorzieningen voor jongeren Weinig inbreng van jongeren mbt activiteiten in de wijk Doelstelling Vergroten betrokkenheid van jongeren bij activiteiten in de wijk. Uitwerkingsrichtingen /acties - In samenspraak met jongeren inventariseren van mogelijkheden voor ontmoeting en op basis daarvan creëren van ontmoetingsmogelijkheden - Leggen van relaties tussen bewonersgroepen en jongeren om de onderlinge bekendheid te vergroten - Meer sport en spelvoorzieningen voor jongeren (met buurtsportcoach) en opzetten van een wijksportvereniging - Intensiveren jongerenwerk, vooral ambulant inzetten (niet locatiegebonden). - Uitbreiden van mogelijkheden van het jongerenoverleg - Activiteiten door jongeren voor ouderen (bv. buddy s vanuit de wijk) Planning Activiteiten voor kinderen De speelvoorzieningen voor kinderen zijn in het kader van het speelruimteplan gecontroleerd en aangepast. Verder zijn er activiteiten voor kinderen m.n. in het wijkcentrum en in de scholen (mede in het kader van brede schoolontwikkeling). Alle basisscholen zijn een Brede school. Dit houdt in dat het peuterspeelzaalwerk, de buitenschoolse opvang en het schoolmaatschappelijk werk is geïntegreerd in de basisscholen. Uit de sociale index blijkt dat er behoefte is aan meer activiteiten voor kinderen, m.n. in de openbare ruimte. Aandachtspunten Behoefte aan activiteiten voor kinderen (t/m 12 jaar) Doelstelling Voldoende activiteiten voor kinderen (in de openbare ruimte). Vergroten participatie van kinderen bij activiteiten in de wijk. Uitwerkingsrichtingen /acties Planning - Stimuleren eigen kracht van kinderen, kinderparticipatie-trajecten, m.n. school,

18 speelplekken en kindergemeenteraad. - Stimuleren spelen, sporten en bewegen door ouders en omwonenden, zo nodig met steun van kinderwerk, begeleiding op pleinen, sportcoaches en andere vrijwilligers - Openhouden schoolplein van de Gorzenschool voor de wijk tijdens weekenden en vakanties, via samenwerking van ouders, omwonenden en schoolleiding Kunst en cultuur in de wijk De gemeente zet cultuurscouts in voor het ondersteunen van culturele projecten van inwoners in Schiedam. Verder adviseren zij bij bewonersinitiatieven op het gebied van kunst en cultuur. In de wijk is de Ketel Factory gevestigd (Hoofdstraat). De Ketel Factory is in eerste instantie een landelijk podium voor cultuur en kan mogelijk van betekenis zijn voor de wijk zelf. In OBS De Gorzen is wijktheater De Tierelier gevestigd. OBS De Gorzen is van harte bereid om de ruimte beschikbaar te stellen voor activiteiten in de wijk. Aandachtspunten Stimuleren culturele activiteiten Doelstelling Bewoners stimuleren actief te worden op het gebied van kunst en cultuur en hen te ondersteunen bij de uitvoering van ideeën Uitwerkingsrichtingen /acties - (Blijven) ondersteunen van bewonersinitiatieven op cultureel vlak. - Aandacht schenken aan culturele verworvenheden in de wijk (Plantage, Schreihuisje, kunstwerken, e.d.). - Het ontwikkelen van culturele ontmoetingsplekken: - Schreihuisje (tijdelijke woon-/werklocatie voor schrijvers en dichters / in zetten voor cultuur in de wijk). Lancering blogboek - Wilhelminaplein, voor kleinschalige activiteiten: Wintermarkt (19 december 2012) - Faciliteren straatteams en bewonersgroepen op terreinen kunst en cultuur (kunstgeschiedenis cursussen in pastorie) - Onderzoeken mogelijkheden voor kunst op Maasboulevard Planning ev Veiligheid Bij het veiligheidsbeleid wordt stedelijk ingezet op betrokkenheid van bewoners, (jeugd)overlast, jeugdcriminaliteit en vandalisme, handhaving en toezicht, (woning)inbraken en woonoverlast. Volgens het beleidsplan Integrale Veiligheid schommelt Zuid op de veiligheidsindex de laatste jaren rond de 7,0. Uit de gegevens over 2011 blijkt dat Zuid gedaald is van 7,1 (redelijk veilige wijk) naar 6,8 (aandachtswijk). Dit heeft o.a. te maken met een stijging van het aantal vernielingen in de nachtelijke uren op de looproute van en naar het centrum, alsmede de looproute van de laatste bus in het weekend. Verder wordt op de Maasboulevard overlast ondervonden. Aandachtspunt Achteruitgang veiligheidsindex Vernielingen op looproute van en naar het centrum en overlast Maasboulevard Doelstelling De score van Zuid op basis van de veiligheidsindex verbeteren Uitwerkingsrichtingen /acties - Informatie over inbraakpreventie, politiekeurmerk veilig wonen - Stimuleren van buurtpreventie - Verminderen van vernielingen op looproute van en naar het centrum Planning

19 - Verminderen van overlast op de Maasboulevard Digitale peiling welzijnsinzet Het thema Sociaal is zeer breed van aard. Het omvat onderwerpen variërend van eenzaamheid tot werkloosheid. Aan de internetpanelleden uit Zuid is gevraagd welke onderwerpen binnen het thema Sociaal zij het belangrijkst vinden in hun wijk. De uitkomst was als volgt: rang onderwerp 1 Kinderen en jongeren 2 Participatie en ontmoeting 3 Senioren 4 Kunst en cultuur belangrijkste actie/activiteit per onderwerp Meer controle op jongerenoverlast in de avonduren (na uur) Behouden van een centrale ontmoetingsruimte in de wijk Sociale veiligheid vergroten (bv. door buurtpreventie) Aandacht voor belangrijke culturele plekken in Zuid (bv. Schreiershuisje, kunstwerken) Binnen elk onderwerp is door de panelleden in Zuid aangegeven aan welke actie/activiteit zij de hoogste prioriteit geven. De totale uitkomst van het internetonderzoek Welzijnsactiviteiten in Zuid is in bijlage 3 opgenomen. 5. Thema Openbare ruimte en Wonen Beheer en onderhoud openbare ruimte De gemeente is verantwoordelijk voor het dagelijks onderhoud van het openbaar gebied. De gemeente laat dit uitvoeren door Irado. De opdracht aan Irado is op de beeldkwaliteit waaraan de openbare ruimte moet voldoen. Voor Zuid geldt hetzelfde als voor de andere wijken (beeldkwaliteit B). De gemeente toetst maandelijks of Irado aan de opdracht voldoet. De laatste tijd wordt daaraan voldaan. Bij onkruid op verharding gaat vanwege de bezuinigingen de beeldkwaliteit in 2013 naar beeldkwaliteit C. Verder worden in de komende jaren verschillende projecten in de openbare ruimte uitgevoerd. Aandachtspunten - Kwaliteit beheer en onderhoud Doelstelling - Verbeteren kwaliteit openbare ruimte zowel beheer als fysieke ingrepen Uitwerkingsrichtingen / acties - Afronding aanpassingen Maasboulevard (knip op Maasboulevard ter hoogte van restaurant en tijdelijk afsluiten van de parkeerplaatsen aan de Jachthavenlaan) - Herinrichting Westerkade - Asfalteren Hoofdstraat en Nieuwe Haven (volgt planning project Rivier naar stad ) - Herinrichten Buitenhavenweg (gekoppeld aan planning revitalisering Nieuw- Mathenesse) - Vervangen brugdek Westerhavenbrug - Aansluiting fietspad Nieuw-Mathenessestraat op Havendijk - Aanleg fietspaden / fietspad in 2 richtingen Havendijk - Herinrichten Beijerlandsestraat, Cornelis Hagastraat - Opknappen Koninginnebrug over buitensluis bij de Maasdijk - Kadeherstel Nieuw Haven - Herinrichting Havendijk - Herstraten Havenstraat - Creëren van een aantrekkelijke wandelroute van de stad (Kop van de Plantage) naar de rivier, inclusief het creëren van een groen verblijfsgebied bij het sluiscomplex bij de Buitenhavenweg (project Rivier naar stad) - Verminderen van de storingsgevoeligheid van de openbare verlichting in de wijk ev 19

20 Stimuleren betrokkenheid bewoners bij de openbare ruimte Regelmatig wordt ergernis uitgesproken over de staat van onderhoud van de openbare ruimte. Het gaat dan vooral over zwerfafval en hondenpoep. Desalniettemin is er weinig animo om zelf een rol te spelen bij het tegengaan van de vervuiling. Tijdens opschoondagen zijn eigenlijk alleen de scholen actief. Een uitzondering vormen bewoners van de Plantage. Zij organiseren met zekere regelmatig opruimdagen, waarbij zij gezamenlijk het park reinigen. In navolging hiervan zouden ook andere bewonersgroepen een deel van de openbare ruimte kunnen onderhouden, waardoor een hoger kwaliteitsniveau mogelijk is. Aandachtspunt Matige tevredenheid over de openbare ruimte Doelstelling Vergroten betrokkenheid bewoners en instellingen bij hun leef- en werkomgeving Uitwerkingsrichtingen /acties - Gekeken wordt of beheer en onderhoud van onderdelen van de openbare ruimte in samenwerking met instellingen (o.a. scholen), door bewoners zelf kan plaatsvinden, met duidelijk afspraken (bv convenanten), gefaciliteerd door de gemeente. - Stimuleren van participatie bij alle activiteiten en werkzaamheden in de openbare ruimte (volgens protocol BOR). - Voortzetten betrekken van bewoners bij de openbare ruimte d.m.v. wijkoverleggen, bewoners(groepen), e.d. - Instellen van een werkgroep buitenruimte Planning continue continue 2013 Aanpak hondenpoep In 2010 heeft de gemeenteraad de nota Naar een integraal hondenbeleid vastgesteld. Burgemeester en wethouders hebben na raadpleging van inwoners op 5 juli 2011 besloten om de nota te wijzigen op het onderdeel voorzieningen. Ook heeft het college besloten om gebruik te maken van de mogelijkheid die de APV biedt, tot het aanwijzen van huidige en nieuwe losloopgebieden en hondentoiletten. In het aanwijzingsbesluit zijn de huidige hondentoiletten en huidige en nieuwe losloopgebieden weergeven. Op deze aangewezen plaatsen geldt het verbod op loslopen door honden en de opruimplicht voor de hondenpoep niet. Het is de bedoeling dat de volgende reeds bestaande losloopgebieden blijven gehandhaafd. Het gaat om de volgende losloopgebieden: - groenstrook (dijk) in Maasboulevardpark - groenstrook tussen Voorhavenkade en Maasboulevard - groenstrook westzijde Jachthavenlaan - groenstrook Westfranklandsedijk/beide zijden tussen Havenstraat en kruising Willem de Zwijgerlaan Verder zijn op de volgende locaties hondentoiletten: - Lekstraat/Havendijk - Westerkade/Stadhouderslaan - Westerkade/Willemsbrug - Plantage/Lange Nieuwstraat - Hooikade Daarnaast zijn er in Zuid verspreid over de wijk nog 22 hondenpoepafvalbakken geplaatst. Hondenpoep mag overigens ook in gewone restafvalbakken / containers worden gedeponeerd. Zodra de aanwijzing definitief is geworden zal er nog extra communicatie plaatsvinden. Aandachtspunt - Overlast door hondenpoep. Doelstelling - Verminderen overlast door hondenpoep. 20

21 Uitwerkingsrichtingen/acties Planning - Betere communicatie en handhaving vanuit de gemeente. Continue Verkeersveiligheid en voorzieningen voor fietsers In de komende jaren is er geen apart programma voor verkeersveiligheid. De aanpak van de verkeersveiligheid vindt door - en in afstemming op - het meerjaren onderhoudsplan voor de openbare ruimte (werk met werk maken). Alle werken in de openbare ruimte moeten daarbij voldoen aan duurzaam veilig, waarbij ook rekening wordt gehouden met uitrukroutes voor de brandweer en hulpdiensten. In het Gemeentelijke Verkeers- en Vervoerplan (GVVP 2012) is de Havendijk (opnieuw) aangewezen als hoofdontsluitingsweg (50 km/uur weg). De komende jaren zal mogelijk een verandering ontstaan in het verkeersbeeld op de Havendijk. Met het realiseren van de A4 Midden Delfland zullen verkeersstromen zich verleggen, waardoor de Havendijk een aantrekkelijker route wordt. Daarom heeft de gemeente bij het Rijk aangedrongen op zorgvuldige onderzoeken rond de toekomstige verkeersafwikkeling in relatie met de aanleg van de verlengde A4. Daarnaast is er in het gemeentelijke beleid sprake van het tegengaan van doorgaand verkeer door het stadscentrum en van ruimtelijke ontwikkelingen langs de rivier (Stadshavens). In de Stadsvisie heeft dit geleid tot het concept van de zgn Havenroute. De Havendijk is onderdeel van de Havenroute en vervult een belangrijke functie voor de stad. In het GVVP is aangegeven dat voorkomen moet worden dat het stedelijke gebied met grote doorgaande stromen wordt belast. De bewoners van de Havendijk en omgeving en de Bewoners vereniging Schiedam Zuid maken vooral bezwaar tegen het zware verkeer dat een korte route zoekt naar Rotterdam. Als de A4 er komt, wordt de Havenroute in de ogen van de bewoners extra belast en zullen de wettelijke normen van luchtverontreiniging en geluidshinder volgens de bewoners overschreden worden. De bewoners en de BVSZ vinden dat er een onderzoek ingesteld moet worden of de flats en de woningen aan de Havendijk destijds gebouwd en berekend zijn op de draagkracht van het zware en intensieve verkeer. Dat geldt ook voor de infrastructuur onder het wegdek met name ter hoogte van de verkeersdrempels. Gebleken is dat de gasbuizen destijds daaraan niet voldeden en zijn vervangen. Of de draagkracht van de riolering toereikend is, is door de bewoners en de BVSZ wel aangekaart, maar niet onderzocht. Wel is de gemeente aan het onderzoeken wat de gevolgen zijn van de aanleg van de A4 voor het gebied van de Havendijk. De bewoners willen dat er trillingsonderzoek wordt gehouden vanwege de draagkracht van de flats en woningen en de ondergrondse infrastructuur, zoals gasbuizen, leidingen en riolering. Verder willen zij een verkeersmodel onderzoek naar wat de gevolgen zijn van de komst van de A4 voor wat betreft de luchtkwaliteit en geluidshinder. De gemeente houdt de vinger aan de pols, voor wat de verkeersdrukte op de Havenroute betreft. In samenwerking met Rijkswaterstaat wordt onderzoek gepleegd naar de effecten van de verlengde A4 op het onderliggende wegennet (o.a. Havendijk). Mocht er aanleiding toe zijn zullen aanvullende maatregelen bedacht en uitgevoerd dienen te worden om aan de wettelijke eisen te voldoen. Volgens eerdere berekeningen zou alleen ter hoogte van de verkeersdrempel op de Havendijk hinder ondervonden kunnen worden van trillingen. De vraag is of het verwijderen van de drempel een voor de bewoners acceptabele oplossing is. Immers, verwacht moet dan worden dat de snelheid van het autoverkeer ter plaatse omhoog zal gaan. In de planning van de gemeente staat de aanpak van de Havendijk voor de jaren 2016/2017. Logisch lijkt de maatregelen, die eventueel noodzakelijk zijn, mee te nemen met dat groot onderhoudswerk. Aandachtspunt Verkeerveiligheid en voorzieningen voor fietsers, gevolgen A4 Doelstelling Vergroten verkeersveiligheid en meer gebruik van de fiets Uitwerkingsrichtingen / acties Planning - Aanleg fietspaden Havendijk (fietsverbinding Westfrankenlandsedijk Nieuw

22 Mathenesse) - Asfalteren Hoofdstraat en Nieuwe Haven - Begeleiden herstratingswerkzaamheden (optimaliseren parkeren, groen en veiligheid, in afstemming met meerjaren onderhoud openbare ruimte). - Bij herinrichtingen en groot onderhoud wordt aan de plek voor de fietsers en voetgangers extra aandacht besteed. - Onderzoek verkeersveiligheid schoolomgevingen continue continue 2012 ev Onderzoek uitbreiding parkeergelegenheid De Kadernota parkeren geeft aan dat - voordat invoeren van vergunning parkeren wordt overwogeneerst gekeken wordt of de parkeercapaciteit kan worden uitgebreid, en vervolgens of de bestaande capaciteit beter kan worden benut. De parkeerdruk m.n. in de Gorzen is s avonds en s nachts erg hoog. Het gaat daarbij primair om auto s van de eigen bewoners. Voor uitbreiding van de parkeercapaciteit is onvoldoende ruimte, het zou ook ten koste gaan van het weinige groen in de wijk. Betere benutting van de bestaande parkeercapaciteit biedt ook onvoldoende soelaas. Daarom is vooralsnog invoering van betaald parkeren weinig zinvol. Invoering van vergunning parkeren zou een middel kunnen zijn om 2 e auto s terug te dringen. Uitgangspunt hierbij is dat 1 vergunning per adres wordt verstrekt en dat kamerverhuur daarbij als 1 adres geldt. In overleg met het OM wordt een experiment met het weren van bedrijfsbusjes voor West uitgevoerd. Bij succes zal deze maatregel zo snel mogelijk in de rest van de stad worden ingezet. Verder wordt geïnventariseerd waar nog (beperkte) mogelijkheden zijn voor uitbreiding van het aantal parkeerplaatsen. Aandachtspunten Te weinig parkeergelegenheid. Doelstelling Verminderen van parkeeroverlast. Uitwerkingsrichtingen / acties - Weren bedrijfsbusjes uit woongebieden - Onderzoek mogelijkheden extra parkeerplaatsen rond de Fortunaweg - Inventarisatie mogelijkheden extra parkeerplaatsen (o.a. parkeergarages) - Bij herbestratingwerkzaamheden (in afstemming met meerjaren onderhoud openbare ruimte) kijken naar de balans tussen parkeren, groen en veiligheid - Aandacht voor handhaving. Planning 2012 ev 2013 ev 2013 continue continue Woonvisie In de Woonvisie Schiedam 2030 worden de doelstellingen op het gebied van wonen tot 2030 genoemd om te komen tot een meer aantrekkelijke woningvoorraad in Schiedam. De hoofddoelstelling is dat Schiedam een beter afgewogen woningvoorraad en meer verschillende woonmilieus krijgt. Verder wordt onderzoek gedaan naar het instellen van woonservicezones (voorzieningen om zolang mogelijk zelfstandig te kunnen blijven wonen). Daarnaast wordt onderzoek gedaan naar de instroom van lage inkomens in de wijken en de gevolgen daarvan en mogelijke beleidsinterventies hierop (o.a. mogelijkheden invoering wet Bijzondere Maatregelen Grootstedelijke Problematiek en lokaal maatwerk bij woningtoewijzing). Het in 2011 vastgestelde kamerverhuurbeleid wordt in 2012 geëvalueerd. Een voorstel nav de evaluatie volgt in Uit deze evaluatie zal blijken of er bijzondere aandacht voor dit thema in Zuid nodig is. Aandachtspunten Veel verhuisbewegingen, m.n. in Eilandenbuurt en Piet Sandersbuurt Doelstelling Meer differentiatie woningvoorraad 22

23 Stabiele buurten. Meer binding met de wijk. Beperking overlast door kamerverhuur. Uitwerkingsrichtingen / acties - Evaluatie kamerverhuurbeleid - Nader onderzoek verhuisbewegingen - Oplevering 34 ouderen woningen Hof in Zuid (met voorrang voor Schiedammers) - Onderzoek instellen woonservicezone - 1 e fase Houthavens (vertraagd) Planning ev Voortzetten particuliere woningverbetering (PWV) en funderingsherstel Bij veel woningen van particuliere eigenaren in Zuid zijn in het verleden forse onderhoudsachterstanden ontstaan. De woningen zijn vaak klein en zijn bouwfysisch van een mindere kwaliteit. De particuliere woningverbetering wordt sinds 2004 ingezet in Zuid om de kwaliteit van de particuliere woningvoorraad te verhogen. In totaal zijn voor 628 woningen bouwkundige opnamerapporten gemaakt. De aanpak kent 3 fases en loopt door tot en met Zie de kaart in bijlage 4. In de actieve aanpak zijn alle particuliere woningen in de Eilandenbuurt en Piet Sandersbuurt (bouwjaar grofweg vóór 1970) benaderd door het Servicepunt Woningverbetering. De eigenaren kunnen via een laagrentende lening het onderhoud ter hand nemen en worden hierin begeleid door het Servicepunt Woningverbetering. Voor 87 woningen is een laagrentende lening aangevraagd en toegewezen, in totaal voor ,00 In Zuid wordt veel meer dan in andere wijken gebruik gemaakt van de Doe-het-zelf optie. In Zuid is dat op dit moment ruim 45 %, terwijl dit voor de overige wijken tussen de 20 en 30 % ligt. Inmiddels zijn 449 woningen in goede staat gebracht. Tot nu toe hebben in totaal 96 eigenaren aangegeven niet te willen meewerken.(stand van zaken oktober 2012) Er zijn nog 73 woningen te gaan in dit project. Eigenaren van slechte panden die niet meewerken aan woningverbetering worden door de gemeente gedwongen hun pand in orde te maken met behulp van de aanschrijving. De inzet van voldoende menskracht is daarbij vooralsnog geen knelpunt. De handhavingstermijn loopt langer door dan de aanpak van de projectperiode. Planning van de huidige aangewezen voorraad PWV is afronding in De aanpak van funderingsherstel heeft een langere doorlooptermijn. Het zo genoemde kleine straten gebied in de Noletbuurt is, na een enquête georganiseerd door de bewonersvereniging, opgenomen in de passieve aanpak. Hierin kunnen eigenaren op eigen initiatief naar het Servicepunt stappen voor een bouwkundig onderhoudsrapport en een laagrentende lening. Een beperkt aantal eigenaren maakt daar gebruik van. In Zuid is één project funderingsherstel. De afhandeling hiervan loopt soepel. Zuid is voor het overgrote deel op een kleiplaat gebouwd en heeft daardoor veel minder last van funderingsproblemen dan West en Oost. Voor de komende jaren wordt een voorstel voor een vervolgaanpak opgesteld om VvE s eerste hulp bij onderhoud te bieden. Dit VvE- loket moet voorkomen dat VvE s (weer) een slapend bestaan (gaan) leiden. Een niet goed functionerende VvE werkt onderhoudsachterstanden in de hand. Aandachtspunt Matige kwaliteit van de aangewezen delen van de particuliere woningvoorraad. Doelstelling Verbeteren kwaliteit van de aangewezen delen particuliere woningvoorraad. Uitwerkingsrichtingen / acties - Voortzetten aanpak PWV en funderingsherstel. - Voldoende capaciteit voor handhaving. - Voorstel voor een VvE-loket. Planning ev 2013 ev 23

24 6. Thema Economie Versterking winkels en kleine bedrijvigheid De Detailhandelsnota gaat uit van behoud van zoveel mogelijk koopkracht in de eigen kern, versterking van de wijkeconomie en vitale dagelijkse voorzieningen in elke wijk. Zuid beschikt met winkelcentrum De Gorzen beschikt over een compleet wijkwinkelcentrum met een servicesupermarkt. De nota geeft aan dat voor behoud van de positie van dit winkelcentrum ook in de toekomst goede mogelijkheden zijn. Het winkelgebied aan de Groenelaan heeft door de herinrichting een kwaliteitsimpuls gekregen. Toch is er sprake van leegstand. Ondernemers spreken hun zorg uit. Met de ondernemers wordt bekeken welke mogelijkheden er zijn om de aantrekkelijkheid van de Groenelaan te vergroten en welke ondersteuning ze daar eventueel bij nodig hebben. Voor de Gorzenkerk wordt gezocht naar mogelijkheden om het souterrain van de kerk te herontwikkelen. De kerk denkt aan een beschikbaarstelling van het souterrain ten behoeve van maatschappelijke activiteiten. Inkomsten uit de verhuur van het souterrain zijn noodzakelijk om de Gorzenkerk (een gemeentelijk monument) voor de wijk te behouden. De gemeente kan ondernemers faciliteren bij coaching via de Stichting Mentor, aanvragen microfinanciering, bedrijfsovername, verbouw/ uitbreiding/ verplaatsing en netwerkvorming via OpenCoffee, De zakenkring en andere netwerkbijeenkomsten. Bij de afdeling Economische zaken is een bedrijfscontactpersoon aanwezig, waar ondernemers uit Zuid met hun vragen terecht kunnen. De gemeente biedt ondernemers een gratis opleiding aan. Geïnteresseerden kunnen hierover contact opnemen met de gemeente. Aandachtspunt Vitaliteit winkelgebied Groenelaan Doelstelling Aantrekkelijkheid winkelgebied Groenelaan vergroten Uitwerkingsrichtingen / acties - Samen met de ondernemers kijken welke acties mogelijk zijn om de vitaliteit van de Groenelaan te vergroten - Bedrijfscontactpersoon als vraagbaak voor ondernemers Planning Proces totstandkoming wijkactieprogramma en uitvoering wijkactieprogramma Het nieuwe wijkactieprogramma is in een open proces gezamenlijk met bewoners-(organisaties), professionals en vakafdelingen opgesteld. De acties uit de oude wijkvisie zijn samen met de klankbordgroep (bestaande uit vertegenwoordigers van de BVSZ, Plantage, VVE Flats Maasboulevard, Nassaukwartier, andere actieve bewonersgroepen en wijkoverleg) en professionals geëvalueerd (het wijkplan was nagenoeg geheel uitgevoerd) en aangevuld met nieuwe actiepunten. De geformuleerde actiepunten zijn door het wijkoverleg herkend. Vervolgens zijn deze verwerkt in het wijkactieprogramma. De klankbordgroep heeft ingestemd met het wijkactieprogramma. De klankbordgroep van bewoners speelde een belangrijke rol in het bewaken van het proces bij het opstellen van het wijkactieprogramma. Tijdens de inspraakperiode van 6 weken is een wijkinformatiebijeenkomst gehouden. Vaststelling van het wijkactieprogramma is de verantwoordelijkheid van het college en de gemeenteraad. Na vaststelling van het wijkactieprogramma wordt het wijkactieprogramma uitgewerkt in een jaarlijks wijkuitvoeringsprogramma. De klankbordgroep wordt daarbij betrokken. 8. Financiën en planning Voor de acties in dit wijkactieprogramma is geen extra budget beschikbaar. De dekking van acties in dit wijkactieprogramma vindt plaats uit de reguliere (project) budgetten van de betreffende afdelingen. 24

25 Aanvullend kunnen eventueel bijdragen voor concrete zaken beschikbaar worden gesteld vanuit bijv. het wijkbudget en het budget Sociale Wijkaanpak, of andere dekking worden gezocht. Als extra budget nodig is, dan vindt hierover afzonderlijk besluitvorming plaats. In onderstaand schema is weergegeven welke teams verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de acties. Het trekkersschap ligt bij de onderstreepte teams. Uitgangspunt is, zoals gezegd, dat bekostiging van de acties uit het reguliere budget plaatsvindt. Als er een specifiek budget aan een actie gekoppeld is (bijv. in de begroting) dan is dit in de tekst aangegeven. Thema Sociaal Eenzaamheid en gezondheid - Inventariseren eenzaamheid, sociaal isolement en behoefte aan activiteiten, uitgaande van eigen kracht en burgerkracht in de wijk - Stimuleren langer in eigen woning kunnen blijven wonen door meer bekend met mogelijkheden woningaanpassingen en thuiszorg, mogelijke knelpunten wegnemen - Faciliteren van wijkservicepunt in Hof in Zuid (Bethelkapel) met spreekuren van huisarts, budgettering, uitleen van boeken, ed. - Onderzoek mogelijkheden ondersteuningsstructuur voor wijkbewoners met signaleringsol voor bewoners (bv. Hof in Zuid) - Vergroten inbreng van bewoners door bv. vrijwilligerswerk Hof in Zuid, huisbezoek bij senioren in de straat, vrijwilligers voor buurtbus. - Onderzoeken mogelijkheden aanvullend openbaar vervoer met inzet van vrijwilligers op wijkbusjes - Stimuleren van sporten en bewegen voor ouderen Opleiding en werk - Stimuleren opleiding, voorkomen schooluitval, aanpak leerachterstanden, voldoende startkwalificatie, oa door inzet van bewoners, bv huiswerkbegeleiding, extra taallessen, maatschappelijke stages, buddyprojecten, opleiding sportcoach, m.n. Eilandenbuurt en Piet Sandersbuurt - Ouders bij de scholen te betrekken, oa door activiteiten, cursussen aanbieden, voorleesmoeders - Toeleiden van werkzoekenden naar werk en/of opleiding, bv. werkervaringsprojecten, vrijwilligerswerk en stages tbv de wijk, hulp bij sollicitatiebrieven - Stimuleren van stages en arbeidsplekken in de wijk - Ondersteunen van het project Woonservice Schiedam, met inzet van leerlingen, langdurig werklozen en cliënten van Pameijer via werkervaringsplekken met klussen tbv de wijk Verbinding tussen bewoners - Stimuleren contacten van nieuwe bewoners met de wijk, bv met informatie over de wijk door wijkbewoners (o.a. welkomservice) - Begeleiden en faciliteren van bestaande bewonersgroepen, vanuit eigen kracht en burgerkracht, zorgen voor meer bekendheid voor bestaande groepen en activiteiten - Verder uitbreiden (aantal en inhoud) van de straatteams als bindend element, bv organiseren van activiteiten tbv de hele wijk of onderling elkaar ondersteunen, in de vorm van bijv. huiswerkbegeleiding, signaleren van financiële problemen, maar ook samen iets leuks ondernemen of samen eten) - Stimuleren meer vrijwilligers door gerichte werving, aanbieden cursussen, ed. Planning ev Wie Allen m.n. Bewoners, Zorg en Welzijn, Wijkontwikkeling, SWS welzijn, Seniorenwelzijn, RO, Zorg en Welzijn Sportstimulering, Seniorenwelzijn Jeugd en Onderwijs, W&I, Wijkontwikkeling Allen, m.n. Bewoners, Wijkontwikkeling, Zorg en Welzijn, Opbouwwerk, Welzijnsorganisat ies 25

26 - Behouden van een centrale ontmoetingsruimte in de wijk (met informatie en adviespunt, activiteiten, ed) - Onderzoeken mogelijkheden voor eigen beheer van voorzieningen en faciliteiten in de wijk Voorzieningen en betrokkenheid jongeren - In samenspraak met jongeren inventariseren van mogelijkheden voor ontmoeting en op basis daarvan creëren van ontmoetingsmogelijkheden - Leggen van relaties tussen bewonersgroepen en jongeren om de onderlinge bekendheid te vergroten - Meer sport en spelvoorzieningen voor jongeren (met buurtsportcoach) en opzetten van een wijksportvereniging - Intensiveren jongerenwerk vooral ambulant inzetten (niet locatiegebonden). - Uitbreiden van mogelijkheden van het jongerenoverleg - Activiteiten door jongeren voor ouderen (bv buddy s vanuit de wijk) Activiteiten voor kinderen - Stimuleren eigen kracht van kinderen, kinderparticipatie-trajecten, m.n. school, speelplekken en kindergemeenteraad. - Stimuleren spelen, sporten en bewegen door ouders en omwonenden, zo nodig met steun van kinderwerk, begeleiding op pleinen, sportcoaches en andere vrijwilligers. - Openhouden schoolplein van de Gorzenschool voor de wijk tijdens weekenden en vakanties, in samenspraak met ouders, omwonenden en schoolleiding Kunst en cultuur in de wijk - (Blijven) ondersteunen van bewonersinitiatieven op cultureel vlak. - Aandacht schenken aan culturele verworvenheden in de wijk (Plantage, Schreihuisje, kunstwerken, e.d.). - Het ontwikkelen van een culturele plek: - Schreihuisje (tijdelijke woon-/werklocatie voor schrijvers en dichters / in zetten voor cultuur in de wijk) - Lancering blogboek: - Wilhelminaplein, voor kleinschalige activiteiten: Wintermarkt (19 december 2012) - Faciliteren straatteams en bewonersgroepen op terreinen kunst en cultuur (kunstgeschiedenis cursussen in pastorie) - Onderzoeken mogelijkheden voor kunst op de Maasboulevard Veiligheid - Informatie over inbraakpreventie, politiekeurmerk veilig wonen - Stimuleren van buurtpreventie - Verminderen vernielingen op looproute van en naar centerum - Verminderen overlast op de Maasboulevard Jeugd en Onderwijs, Sportstimulering, Wijkontwikkeling, Bewoners Jeugd en Onderwijs, Sportstimulering ev Cultuur, Wijkontwikkeling Veiligheid, politie Thema Openbare ruimte en Wonen Beheer en onderhoud openbare ruimte - Afronding aanpassingen Maasboulevard (knip op Maasboulevard ter hoogte van restaurant en tijdelijk afsluiten van de parkeerplaatsen aan de Jachthavenlaan) - Herinrichting Westerkade - Asfalteren Hoofdstraat en Nieuwe Haven (volgt planning project Rivier naar stad ) - Herinrichten Buitenhavenweg (gekoppeld aan planning revitalisering Nieuw-Mathenesse) Regie Openbare Ruimte 26

27 - Vervangen brugdek Westerhavenbrug - Aansluiting fietspad Nieuw-Mathenessestraat op Havendijk - Aanleg fietspaden / fietspad in 2 richtingen Havendijk - Herinrichten Beijerlandsestraat, Cornelis Hagastraat - Opknappen Koninginnebrug over buitensluis bij de Maasdijk - Kadeherstel Nieuw Haven - Herinrichting Havendijk - Herstraten Havenstraat - Creëren van een aantrekkelijke wandelroute van de stad (Kop van de Plantage) naar de rivier, inclusief het creëren van een groen verblijfsgebied bij het sluiscomplex bij de Buitenhavenweg (project Rivier naar stad) - Verminderen van de storingsgevoeligheid van de openbare verlichting in de wijk. Stimuleren betrokkenheid bewoners bij de buitenruimte - Gekeken wordt of beheer en onderhoud van de openbare ruimte in samenwerking met instellingen (o.a. scholen), door bewoners zelf kan plaatsvinden, met duidelijk afspraken (bv. convenanten), gefaciliteerd door de gemeente. - Stimuleren participatie bij alle activiteiten en werkzaamheden in de openbare ruimte (volgens protocol BOR). - Voortzetten betrekken van bewoners bij de openbare ruimte d.m.v. wijkoverleggen, bewoners(groepen), ed. - Instellen van een werkgroep buitenruimte ev continue continue 2013 ev Bewoners, Regie Openbare Ruimte, Wijkontwikkeling, Zorg en Welzijn. Hondenpoep - Betere communicatie en handhaving vanuit de gemeente ev BOR/Veiligheid Verkeersveiligheid en voorzieningen voor fietsers - Aanleg fietspaden Havendijk (fietsverbinding Westfrankenlandsedijk Nieuw Mathenesse) - Asfalteren Hoofdstraat en Nieuwe Haven - Begeleiden herstratingswerkzaamheden (optimaliseren parkeren, groen en veiligheid, in afstemming met meerjaren onderhoud openbare ruimte). - Bij herinrichtingen en groot onderhoud wordt aan de plek voor de fietsers en voetgangers extra aandacht besteed. - Onderzoek verkeersveiligheid schoolomgevingen. Onderzoek uitbreiding parkeergelegenheid - Weren bedrijfsbusjes uit woongebieden - Onderzoek mogelijkheden extra parkeerplaatsen rond de Fortunaweg - Inventarisatie mogelijkheden extra parkeerplaatsen (o.a. parkeergarages) - Bij herbestratingwerkzaamheden (in afstemming met meerjaren onderhoud openbare ruimte) kijken naar de balans tussen parkeren, groen en veiligheid - Aandacht voor handhaving. Woonvisie - Evaluatie kamerverhuurbeleid - Nader onderzoek verhuisbewegingen - Oplevering 34 ouderen woningen Hof in Zuid (met voorrang voor Schiedammers) - Onderzoek instellen woonservicezone - 1 e fase Houthavens (vertraagd) Particuliere woningverbetering en funderingsherstel continue continue 2012 ev 2012 ev 2013 ev continue continue ev Verkeer Verkeer Wonen Zorg en Welzijn Projecten 27

28 - Voortzetten aanpak PWV en funderingsherstel. - Voldoende capaciteit voor handhaving. - Voorstel voor een VvE-loket. Thema Economie Versterking winkels en kleine bedrijvigheid - Samen met de ondernemers kijken welke acties mogelijk zijn om de vitaliteit van de Groenelaan te versterken - Bedrijfscontactpersoon als vraagbaak voor ondernemers ev 2013 ev Wonen/PWV, Wijkontwikkeling Ondernemers, EZ,Wijkontwikke ling. 28

29 Bijlage 1. Stand van zaken uitvoering wijkplan Zuid De stand van zaken per thema is in hoofdlijn als volgt. Sociaal Een doorlopend aanbod van kinderopvang en peuterspeelzaalwerk wordt geboden. In het kader van de brede schoolaanpak vindt regelmatig afstemming plaats tussen de beide basisscholen, het kinderwerk, de bibliotheek en de gemeente. In het kader van het openstellen van schoolpleinen als speelruimte is een beheersafspraak gemaakt met staf en ouders van de Gorzenschool, LBB en wijkagent. Het schoolplein is daardoor ook in de weekenden en schoolvakanties open voor de kinderen van de wijk. Het project Thuis op Straat is tot 2102 op de woensdagmiddag actief geweest op het Dwarsplein. TOS heeft een goede rol gespeeld bij de negatieve beeldvorming ten opzichte van elkaar die soms heerst bij de leerlingen van de beide basisscholen in de wijk. TOS heeft vanwege de bezuinigingen haar werkzaamheden beëindigd. In 2012 is tot en met de herfstvakantie - spelbegeleiding ingezet vanuit Duimdrop/BSW Rotterdam. Het is niet gelukt om bewoners in te zetten bij het beheer van sport- en spelvoorzieningen. Ook zijn er maar heel beperkt sportactiviteiten aangeboden. Dat heeft deels te maken met een groot gebrek aan dergelijke voorzieningen in de wijk. Deels omdat vanwege het wijkplan de (speel)pleinen zijn geherstructureerd. Voor wat betreft sport- en speelvoorzieningen blijft Zuid een aandachtsgebied. Een positieve uitzondering vormt het Yalp-bewegingstoestel voor senioren (maar ook leuk voor jonge kinderen) dat is geplaatst op het heringerichte Dwarsplein. De inzet van het jongerenwerk is tijdens de wijkplan-periode verschoven van locatiegebonden naar ambulant. Het jongerenlokaal in het wijkcentrum is om die reden opgeheven. Het schooladoptieplan is gerealiseerd, maar per begin schooljaar gestopt. Naar aanleiding van klachten over overlastgevende jongeren is permanent afgestemd/samengewerkt tussen politie, LBB, jongerenwerk en de gemeente. Waar nodig is repressief opgetreden. Er is echter ook gewerkt aan alternatieve verblijfplaatsen voor jongeren. Zo is het overlastgevende voetbalveld aan het Dwarsplein verbeterd en verhuisd naar de rand van de Maasboulevard. Via het opbouwwerk is doorlopend ondersteuning beschikbaar geweest voor zelfbeheer/straatgroepen. De straatteams zijn opgezet in de Gorzen. In samenwerking met het opbouwwerk zijn er ook straatteams opgezet in de andere delen van de wijk: de Plantage, de flats langs de Maasboulevard en het Nassaukwartier. De beheerstructuur van de wijk is verder doorlopend bevorderd via het wijkoverleg. Tijdens de periode van het wijkplan is gestart met de inzet van een cultuurscout. Zij initieert begeleidt en verbindt culturele activiteiten in de wijk. Dat heeft onder meer geleid tot een speciale website, cursusaanbod in de Pastorie van de Heilig Hartkerk, en de ontwikkeling van het Schreihuisje tot een culturele ontmoetingsplek. Acties die (nog) doorlopen: Inzet op het betrekken van bewoners bij hun leefomgeving Fysiek De plaatsing van ondergrondse afvalcontainers in Zuid is afgerond. De groenstructuur is versterkt, o.a. door nieuwe inrichting van het veld naast de Gorzenschool. De kop van park De Plantage is opnieuw ingericht. Het parkeerterrein dat als knip fungeerde is verwijderd en de verwaarloosde muziekkoepel is afgebroken. In het vernieuwde parkdeel is een klein amfitheater aangelegd dat kan worden gebruikt voor kleinschalige manifestaties. Het Wilheminaplein is opnieuw vormgegeven en is nu te gebruiken als kleinschalig evenemententerrein. Het Dwarsplein is ingrijpend getransformeerd van overlastgevend grauw plein tot leuk speel- en verblijfplein voor kinderen en senioren. De aantrekkelijkheid van de Groenelaan is versterkt door een ingrijpende herinrichting. 29

30 De herinrichting van de Maasboulevard is bijna gereed. Op verzoek van de omwonenden is er voor gekozen om de speeltuin op te knappen en plannen te ontwikkelen voor het Schreihuisje. Het wachten is op toestemming om ter hoogte van Barney Beer een knip aan te brengen, zodat de weg niet langer kan worden gebruikt als locatie voor overlastgevende straatraces. Op verzoek van omwonenden is de rotonde aan de Lekstraat opnieuw ingericht. Het vormgeving is voortgekomen uit een ontwerpwedstrijd onder bewoners. In het kader van het speelruimteplan zijn alle speelplekken in de wijk nagelopen. Waar nodig zijn de toestellen vervangen. Samen met Woonplus zijn de speelpleintjes Ridderkerksestraat Bommelsestraat en Rijnstraat Lekstraat opnieuw ingericht. Voor een drietal plekken (Rozenburgerstraat, Spuistraat en Grevelingenplein) is voor de herinrichting een participatietraject gestart met schoolkinderen uit de wijk. Zij hebben meegedacht over de keuze van de toestellen, etc. Er is groot onderhoud uitgevoerd in de Dwarsstraat, de Zalmstraat, de Visserstraat en de Nassaulaan. De planontwikkeling voor het onderhoud van de Westerkade is in 2012 opgestart. Tijdens de periode van het wijkplan is het beheer van de openbare ruimte verder verbeterd. Zo is de toegankelijkheid van de gemeente voor klachten sterk verbeterd. Ook de afhandeling van die klachten is versneld, mede dankzij de inzet van de wijktoezichthouder en de klussenploeg van Irado die snel kleine reparaties kan verrichten. Ook zijn er goede afspraken gemaakt over het beheer van plantenbakken. Sneller dan gepland zijn er in de wijkplanperiode herstelwerkzaamheden verricht aan de kademuur van de Nieuwe Haven Een van de grootste ergernissen in de wijk is de overlast van hondenpoep. In samenhang met het nieuwe hondenbeleid zijn in de wijk losloopzones ingericht en extra afvalbakken geplaatst. Verder is de aanpak van de overlast een prioriteit van de LBB in de wijk. Het gebrek aan parkeerplaatsen is een groot knelpunt in de wijk. Vanuit het wijkplan is hier permanent aandacht voor geweest. Bij alle herinrichtingswerkzaamheden is in samenspraak met bewoners en belanghebbenden - gekeken naar de mogelijkheid om extra parkeerplaatsen te creëren. Naar verwachting kan betaald parkeren/vergunningen niet bijdragen aan een lagere parkeerdruk, omdat er nauwelijks of geen parkeerdruk is van buiten de wijk. Het duurzaam veilig project is afgerond in De inrichting van 30-km zones is gereed, o.a. door aanleg van verkeersdrempels. In de Schoolstraat is een schoolzone ingericht. De verschraling van het aanbod van openbaar vervoer is helaas niet gestopt. De slechte bereikbaarheid van de wijk blijft een aandachtspunt. Op verzoek van bewoners is een overdekte fietsenstalling ingericht op de Poortugaalsestraat. De bestemmingsplannen zijn geactualiseerd. De Piet Sandersbuurt is aangewezen tot gemeentelijk beschermd stadsgezicht. De aanpak van de particuliere woningverbetering en funderingsherstel is succesvol en voor een groot deel afgerond. Er wordt op dit moment gewerkt aan de bouw van appartementen voor 55+ ers (Hof in Zuid,) aan de Nieuwe Maasstraat. Gereed zijn: nieuwbouw De Nieuwe Haven/Warande, Havendijk /Rijnstraat, Abbenbroeksestraat en de Piet Sandersbuurt. Verder is er nieuwbouw verrezen in de Goereesestraat. De voormalige sodafabriek aan de Makkerstraat is door de gemeente verkocht voor een symbolisch bedrag aan een initiatiefgroep die plannen heeft ontwikkeld om het pand om te vormen tot een multifunctioneel centrum met o.a. werkruimtes en een bed & breakfast. Acties die nog (door)lopen: Onderzoek nieuwe parkeergarages. Inventarisatie vergunning parkeren (kadernota parkeren). Het plan voor fase 1 van het Houthavenproject is door omwonenden positief ontvangen. De uitvoering is vertraagd. Rondom het sluisgebied bij de Buitenhavenweg wordt een recreatiegebied ontwikkeld. Verdere ontwikkelingen: 30

31 De storingsgevoeligheid van de openbare verlichting in de wijk. In samenspraak met Stedin wordt gezocht naar een oplossing voor het regelmatig uitvallen van een deel van de straatverlichting. De vervanging van het brugdek van de Westerkadebrug. Economisch De Groenelaan heeft door de herinrichting een kwaliteitsimpuls gekregen. In de wijkplanperiode heeft schaalvergroting van de supermarkt in De Gorzen (Albert Heijn) plaatsgevonden. Acties die nog (door)lopen: Het stimuleren van de vestiging van bedrijven. 31

32 Bijlage 2. Vestiging en vertrek. Verhuismobiliteit: aantal verhuisde personen per inwoners in 2011 aantal personen per Zuid 102 Schiedam 111 CBS-buurtniveau aantal personen per De Plantage Nassaukwartier Noletbuurt Eilandenbuurt Piet Sandersbuurt Maasboulevard Havenbuurt (-) Bron: Gemeente Schiedam, bewerking Onderzoek & Statistiek Gemeente Schiedam Verhuisbewegingen Zuid (periode ) Als gevolg van verhuizingen in en uit de wijk neemt het aantal inwoners van Zuid in lichte mate af. In de periode 2006 t/m 2011 zijn er 269 personen meer de wijk uitgegaan dan dat er bij zijn gekomen. Indien wordt ingezoomd op enkele kenmerken van de verhuisde personen dan valt het volgende op: Etniciteit Saldo Nederlands -463 Turks -11 Marokkaans 22 Surinaams 4 Antilliaans 8 Ov. westers 34 Ov. niet-westers 13 MOE-land 124 Totaal -269 Het vertrekoverschot bestaat vrijwel volledig uit personen met een autochtone achtergrond (negatief saldo van 463 personen). Ook de Turkse groep is afgenomen, zij het in zeer geringe mate. Het verlies van de Nederlandse en Turkse inwoners is voor een deel goed gemaakt door de komst van Oost- Europeanen (met name Polen en Bulgaren). Als gevolg van verhuizingen is ook de Marokkaanse bevolkingsgroep toegenomen. Leeftijd < 16 jr jr jr jr jr Total -269 Op basis van de leeftijd van de verhuisde personen wordt duidelijk dat Zuid per saldo vooral starters aantrekt. Zo vertoont de groep jaar een positief saldo van 97 personen. Alle overige leeftijdsgroepen vallen negatief uit, ofwel er vertrekken meer mensen uit de wijk dan dat er voor terugkomen. Het grootste deel van het vertrekoverschot ligt in het hart van Zuid: met name de Eilandenbuurt (buurt 42) maar in iets mindere mate ook de Piet Sandersbuurt (buurt 43) en de Noletbuurt (buurt 41) zien per saldo inwoners vertrekken. Anderzijds krijgen deze drie buurten er ook 32

33 weer inwoners bij doordat er in deze delen van Zuid meer kinderen worden geboren dan dat er mensen overlijden. In het Nassaukwartier is dat net andersom: daar overlijden jaarlijks zo n 20 personen meer dan dat er geboren worden. Het aldus ontstane sterfte-overschot wordt echter weer ruimschoots goedgemaakt doordat er in deze buurt zich meer personen vestigen dan dat er weggaan. Nieuwe inwoners die naar Zuid verhuizen, komen relatief vaak uit Schiedam-Oost of uit Rotterdam (positief saldo ca. +300). Met vrijwel alle andere wijken in Schiedam (Spaland/Sveaparken, Groenoord, Woudhoek, Nieuwland) is het verhuissaldo negatief. Aan deze delen van Schiedam verliest Zuid dus inwoners. Dat geldt ook voor vrijwel alle andere gemeenten in Nederland en het buitenland. 33

34 Bijlage 3 Uitkomst Enquête Welzijnsactiviteiten Zuid Aantal deelnemers: 58 Rangorde 4 onderwerpen (1 e =4 punten, 2 e =3 punten, 3 e =2 punten, 4 e =1 punt) Kinderen en jongeren rang pers. % score 1e 21 36,2 84 2e 21 36,2 63 3e 12 20,7 24 4e 4 6,9 4 Totaal ,0 175 Participatie en ontmoeting rang pers. % score 1e 18 31,0 72 2e 11 19,0 33 3e 20 34,5 40 4e 9 15,5 9 Totaal ,0 154 Senioren rang pers. % score 1e 11 19,0 44 2e 20 34,5 60 3e 16 27,6 32 4e 11 19,0 11 Totaal ,1 147 Kunst en cultuur rang pers. % score 1e 8 13,8 32 2e 6 10,3 18 3e 10 17,2 20 4e 34 58,6 34 Totaal 58 99,9 104 Het onderwerp Kinderen en jongeren behaalt met 175 punten de hoogste score etc. 34

35 Thema Kinderen en jongeren (3 belangrijkste van 7) (1 e =3 punten, 2 e =2 punten, 3 e =1 punt) Onderwerp score 1e 2e 3e Meer controle op jongerenoverlast in de avonduren (na uur) Meer sport- en spelvoorzieningen voor jongeren Meer ontmoetingsplekken voor jongeren Meer jongerenwerk dat door heel de wijk heen werkt (dus op meerdere plekken) Sport- en spelactiviteiten voor kinderen tot 12 jaar Opzetten van een wijksportvereniging in Zuid Meer mogelijkheden voor het jongeren-wijkoverleg Thema Senioren (4 belangrijkste van 4) (1 e =4 punten, 2 e =3 punten, 3 e =2 punten, 4 e =1 punt) Onderwerp score 1e 2e 3e 4e Sociale veiligheid vergroten (bv. door buurtpreventie) Eenzaamheid doorbreken via activiteiten (o.m. door bezoek van straatteams) Aparte sociëteit voor senioren in Hof van Zuid (Bethelkapel) Uitleenpunt voor boeken in de wijk Thema Participatie en ontmoeten (4 belangrijkste van 4) (1 e =4 punten, 2 e =3 punten, 3 e =2 punten, 4 e =1 punt) Onderwerp score 1e 2e 3e 4e Behouden van een centrale ontmoetingsruimte in de wijk Acties om nieuwe mensen te interesseren om actief te worden in de wijk Ondersteunen en opleiden van bestaande vrijwilligersgroepen Verder uitbreiden van de straatteams in de wijk Thema Kunst en cultuur (3 belangrijkste van 3) (1 e =3 punten, 2 e =2 punten, 3 e =1 punt) Onderwerp score 1e 2e 3e Aandacht voor belangr. culturele plekken in Zuid (bv. Schreiershuisje, kunstwerken) Ondersteunen van straatteams en bewonersgroepen op gebied van kunst en cultuur Contact versterken tussen kunstenaars die in de wijk wonen en bewoners

36 Overige suggesties voor Zuid Aandacht voor verouderde speeltoestellen Behoud van de wijkcentra ipv vrijwilligers gaan inwerken! De mensen die er zitten hoeven helemaal NIET te worden ingewerkt! Een goedkope supermarkt in de wijk Eerst maar eens afvragen of het ook echt nodig is i.p.v. de volgorde te bepalen Gezamenlijke activiteiten voor ouderen en kinderen. Graag zou ik willen dar er voor de deur bij zwembad zuid invalidenplaatsen creëren? Hondenuitlaatplaatsen - d.i. omheind - Ouderenbezoek - aan huis - Boodschappenservice Ik zou aandacht vragen voor het behoud van het zwembad en de mogelijkheden om sport te kunnen uitoefenen. Laat buurthuis zuid blijven. - uitleenpunt bieb in het buurthuis of een andere locatie waar ruimte is om ook andere activiteiten te organiseren zoals een seniorensoos,leestafel met kranten en tijdschriften als ontmoetingsplek etc men wordt gedwongen alles te beantwoorden, ook is men het niet eens met de vraagstelling... - zowel voor jongeren als voor ouderen...zoek het meer in educatieve mogelijkheden - jongerenontmoetingspunten, waar men kan discussiëren, vaardigheden leren, tekenlessen enz onder begeleiding - ik geloof niet zo zeer in `gestuurde sociale contacten`..bied mogelijkheden aan, dan vinden mensen elkaar. - Heel belangrijk...vrijwilligersteunpunt...met centraal punt waar b.v. mensen iemand kunnen vragen voor een wandeling - boodschappen doen enz. daar zal zeker met alle plannen die op ons afkomen, grote behoefte aan zijn, desnoods tegen kleine vergoeding. - En...gemeente...blijf af van onze prachtige Maasboulevard, ieder stukje wat je afbakent is verlies.- hier kunnen alle leeftijden zich vermaken! - Ja...ik zou nog even door kunnen gaan...succes Muziekgroep `De Rolantino s. Momenteel hebben wij een ruimte bij St.Jozef en die voldoet, maar er moeten ten aller tijden mogelijkheden worden geboden aan de zwakkere in onze samenleving. Zolang wij kunnen blijven beschikken over genoemde ruimte is er niets aan de hand, maar bij eventuele sluiting hebben wij een enorm probleem. Sporten voor mensen met een handicap zou ook in deze wijk gepromoot moeten worden. Opschonen, `opzomeren Schoonhouden van de omgeving Vervuiling hondenstront gezien de lage inkomens in de gorzen is het vreemd dat er zoveel honden zijn die hele dagen uitgelaten worden moet de eigenaar niet werken min 2 honden per inwoner vreemd gezien de meeste een uitkering hebben 36

37 Bijlage 4. Fasering aanpak particuliere woningverbetering. 37