Afwijkende CT-thorax in de follow-up van een patiënt met testistumor
|
|
- Pieter van der Wal
- 6 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Afwijkende CT-thorax in de follow-up van een patiënt met testistumor Abnormal CT scan in the follow up of a patient with testicular cancer Auteurs Trefwoorden Key words K.P.M. van Galen, B.M. Wiarda en C.H. Smorenburg non-seminoom, sarcoïdose, testistumor non-seminoma, sarcoidosis, testicular cancer Samenvatting Een 27-jarige man was wegens een stadium IIA non-seminoom behandeld middels orchidectomie en chemotherapie. Een jaar later werden bij een routinecontrole vergrote hilaire en mediastinale lymfeklieren, alsmede nodulaire laesies in het longparenchym geconstateerd met verdenking op metastasen. De tumormarkers bleken echter niet verhoogd en de para-aortale lymfeklieren waren niet vergroot. Cytologisch onderzoek van een lymfeklier toonde een granulomateuze ontsteking passend bij sarcoïdose. Het gelijktijdig of na een testiscarcinoom ontstaan van sarcoïdose is een bekende diagnostische valkuil. Bij een ongewoon ziektebeloop is weefseldiagnostiek van mogelijke metastasen onmisbaar. (Ned Tijdschr Oncol 2009;6:302-6) Summary A 27 year old man underwent orchidectomy and chemotherapy for of a stage IIA non-seminoma. After one year a routine follow-up CT scan revealed hilar and mediastinal lymphadenopathy and pulmonary nodules suspect for metastasis. However, no abdominal lymphadenopathy was seen and tumor markers were normal. Cytological examination of a mediastinal lymph node showed granulomatous inflammation without malignancy. Co-existence of testicular cancer and sarcoidosis has frequently been observed in the literature. In case of an uncommon course of disease, pathologic examination of possible metastases is imperative. Inleiding Bij een te cureren maligniteit als een testistumor is de strikte follow-up bedoeld om een recidief in een vroeg en behandelbaar stadium vast te stellen. De follow-up van patiënten met een testistumor is nauwkeurig en schematisch omschreven door de richtlijnwerkgroep Testistumoren. 1 Bij een patiënt met een maligniteit in de recente voorgeschiedenis ligt het voor de hand om geconstateerde afwijkingen bij beeldvormend onderzoek toe te schrijven aan metastasering. In het geval van een onverwacht beloop en therapeutische consequenties dient men echter alternatieve diagnosen te overwegen, zoals onderstaande casus illustreert. Casus Een 27-jarige man presenteerde zich bij de uroloog met een zwelling in de rechtertestikel die hij enkele maanden geleden had opgemerkt. De waarden van de tumormarkers waren verhoogd: lactaatdehydrogenase (LDH) 601 U/l, alfa-foetoproteïne (AFP) 31,3 mg/l en bèta-humaanchoriongonadotrofine (b-hcg) 155,8 IU/l. Histologisch onderzoek na een radicale orchidectomie rechts toonde een non-seminoom met een diameter van 7 cm, met 90% embryonaalcelcarcinoom en 10% matuur teratoom, zonder angio-invasieve groei. Postoperatief normaliseerden de tumormarkers, maar stagering met een CT-scan van de thorax en het abdomen toonde een vergrote para-aortale lymfeklier van 1,6 cm die geduid werd als een lymfekliermetastase (zie Figuur 1, pagina 303). Concluderend betrof het een stadium IIA nonseminoom, in een laagrisicogroep ( good prognosis ) volgens de risicoclassificatie van de International Germ Cell Cancer Collaborative Group. N E D E R L A N D S T I J D S C H R I F T V O O R O N C O L O G I E V O L. 6 N R
2 pathologisch onderzoek een teratoom zonder vitaal tumorweefsel. Bij de maandelijkse poliklinische controle gedurende het eerste jaar van de follow-up bleven de tumormarkers normaal en toonde een CT-scan van thorax en abdomen na 3 maanden geen afwijkingen. Figuur 1. CT-scan van abdomen postoperatief. Dorsaal van het pars horizontalis van het duodenum, tussen de aorta en de vena cava inferior, is een vergrote lymfeklier te zien. In samenspraak met oncologen uit het consulterend academisch medisch centrum werd de patiënt behandeld met 3 kuren bleomycine, etoposide en cisplatinum (BEP)-chemotherapie. Desondanks bleef op een CT-scan de para-aortale lymfeklier ongewijzigd vergroot. Resectie van deze restafwijking toonde bij Een jaar na de initiële behandeling toonde een routinematig verrichte controle-ct-scan echter verscheidene vergrote mediastinale en hilaire lymfeklieren en multipele nodulaire laesies in het longparenchym, overigens zonder para-aortale lymfadenopathie (zie Figuur 2). De patiënt had geen last van hoesten, kortademigheid, koorts of malaise. Wegens twijfel over de diagnose van long- en lymfekliermetastasen bij normale tumormarkerwaarden en het ontbreken van para-aortale lymfekliermetastasen werd een PET-CT-scan verricht. De mediastinale en hilaire lymfeklieren en multipele nodulaire laesies waren sterk FDG-avide (zie Figuur 3). Na een hernieuwd multidisciplinair overleg verrichtte de longarts een transoesofageale punctie van een vergrote mediastinale lymfeklier voor cytologisch onderzoek. Dit punctaat toonde een beeld van een granulomateuze ontsteking zoals bij sarcoïdose wordt gezien. Na een afwachtend beleid te hebben gevoerd, bleken na 4 maanden de laesies op de CT-thorax kleiner geworden en waren na 10 maanden alle afwijkingen op de CT-thorax spontaan verdwenen (zie Figuur 4). De patiënt is inmiddels 2,5 jaar onder controle en vrij van recidiefziekte. A B Figuur 2. CT-scan 1 jaar na de initiële behandeling: mediastinale en hilaire lymfadenopathie. Nodulaire verdikkingen ter hoogte van de fissura major rechts. 303 V O L. 6 N R N E D E R L A N D S T I J D S C H R I F T V O O R O N C O L O G I E
3 Figuur 3. PET-CT-scan: de lymfadenopathie is FDG-avide. Discussie Testiscarcinoom en sarcoïdose Het testiscarcinoom is de meest voorkomende solide maligniteit bij mannen tussen de 15 en 35 jaar met een incidentie van 4-6 per mannen per jaar. 1,2 Sarcoïdose is een benigne, chronische, granulomateuze multisysteemziekte met onbekende oorzaak, die gekenmerkt wordt door de aanwezigheid van niet-verkazende granulomen. Hoewel nauwkeurige cijfers niet voorhanden zijn, wordt de prevalentie in Nederland geschat op 50 per De prevalentie van sarcoïdose wordt waarschijnlijk onderschat doordat de ziekte subklinisch kan verlopen. Mediastinale lymfadenopathie werd bijvoorbeeld bij 0,06% van de Noorse legerrekruten gezien op routinematig verrichtte thoraxfoto s. 4 De prevalentie van sarcoïdose bij patiënten die behandeld waren voor een testiscarcinoom werd geschat op 510/ , hetgeen beduidend hoger is dan de prevalentie van sarcoïdose in de algemene bevolking. 5 Of er een associatie bestaat tussen sarcoïdose en maligniteiten (met name lymfomen, longkanker en huidkanker) is speculatief en verschillende studies spreken elkaar tegen. 6-8 Beschreven is dat granulomen, zoals bij sarcoïdose, ook kunnen voorkomen in lokale drainerende lymfeklieren van een maligniteit: de zogenoemde sarcoïde reactie. 9 Ook kunnen maligne cellen en sarcoïde laesies te vinden zijn binnen één klierpakket. 10 Diagnostische valkuil De associatie tussen sarcoïdose en testiscarcinoom kan diagnostische problemen opleveren, omdat longlaesies en lymfadenopathie kunnen leiden tot de veronderstelling van gemetastaseerde ziekte. Er zijn casusbeschrijvingen (ook met fatale afloop) waarin ten onrechte chemotherapie werd gegeven aan patiënten met een testiscarcinoom die later sarcoïdose bleken te hebben. 11 Testiscarcinoom en sarcoïdose kunnen ook gelijktijdig bestaan hetgeen de stagering bemoeilijkt. 12 In een Engelse serie hadden 13 van de 157 patiënten (8%) met een stadium I-seminoom tijdens stagering een afwijkende CT-scan van de thorax bij een normale CT-scan van het abdomen en een thoraxfoto. Bij deze patiënten bleken de longafwijkingen te berusten op andere oorzaken dan gemetastaseerde ziekte. In het geval van een normale CT-scan van het abdomen bij stagering van een A B Figuur 4. CT-scan na 10 maanden follow-up toont volledige regressie van de lymfadenopathie en nodulaire intrapulmonale afwijkingen. N E D E R L A N D S T I J D S C H R I F T V O O R O N C O L O G I E V O L. 6 N R
4 Aanwijzingen voor de praktijk 1. Het gelijktijdig of na een testiscarcinoom ontstaan van sarcoïdose is een diagnostische valkuil. 2. Weefseldiagnostiek van mogelijke metastasen bij een testiscarcinoom is onmisbaar bij een ongewoon ziektebeloop. testiscarcinoom, is verdere stagering en follow-up met behulp van een thoraxfoto derhalve verdedigbaar. 13 Metastasering van het testiscarcinoom naar het mediastinum zonder retroperitoneale lymfadenopathie is uitzonderlijk, vooral als er geen retroperitoneale lymfeklierdissectie heeft plaatsgevonden zoals in bovenstaande casus. Ook geïsoleerde hilaire lymfadenopathie is zeldzaam bij het gemetastaseerde testiscarcinoom. Als daarnaast de waarden van de tumormarkers niet verhoogd zijn, is metastasering nog minder waarschijnlijk. 11 Bij een ongewoon ziektebeloop is weefseldiagnostiek van mogelijke metastasen, naast een intensieve follow-up, dus van groot belang. In bovenbeschreven casus werd wegens twijfel over de diagnose van long- en lymfekliermetastasen bij normale tumormarkers en het ontbreken van paraaortale lymfekliermetastasen besloten tot weefseldiagnostiek, waarmee de diagnose van longmetastasen kon worden verworpen. Het spontaan verdwijnen van de pulmonale afwijkingen tijdens de follow-up bewijst de benigne aard van deze afwijkingen en is exemplarisch voor het meestal zelflimiterende beloop van sarcoïdose. Sarcoïdose beïnvloedt de prognose van het testiscarcinoom niet en verdwijnt spontaan in 80% van de gevallen. 11 Conclusie Een testiscarcinoom en sarcoïdose kunnen gelijktijdig of na elkaar voorkomen met alle diagnostische valkuilen van dien. Sarcoïdose beïnvloedt de prognose van het testiscarcinoom niet en is doorgaans zelflimiterend. Bij een onverwacht beloop dient metastasering met behulp van pathologisch onderzoek te zijn aangetoond, alvorens te starten met de cytotoxische behandeling. Referenties 1. Oncoline. Vereniging van Integrale Kankercentra Richtlijnen oncologische zorg. Richtlijn testiscarcinoom versie Te raadplegen op: (bekeken op 8 augustus 2009). 2. Jemal A, Siegel R, Ward E, Hao Y, Xu J, Murray T, et al. Cancer statistics, CA Cancer J Clin 2008;58: College voor zorgverzekeringen. Te raadplegen op: (bekeken op 8 augustus 2009). 4. Abrahamsen TG, Berner JH. [Chest X-ray examination as a screening procedure. Experiences from the armed forces in 1978]. Tidsskr Nor Laegeforen 1982;102: Toner GC, Bosl GJ. Sarcoidosis, sarcoid-like lymphadenopathy, and testicular germ cell tumors. Am J Med 1990; 89: Rayson D, Burch PA, Richardson SL. Sarcoidosis and testicular carcinoma. Cancer 1998;83: Askling J, Grunewald J, Eklund A, Hillerdal G, Ekbom A. Increased risk for cancer following sarcoidosis. Am J Respir Crit Care Med 1999;160: Rømer FK, Hommelgaard P, Schou G. Sarcoidosis and cancer revisited: a long-term follow-up study of 555 Danish sarcoidosis patients. Eur Respir J 1998;12: Van Klaveren RJ, Festen J, Lacquet LK, Cox AL. Gegeneraliseerde sarcoïdose in combinatie met een maligniteit bij 3 patiënten: de waarde van mediastinoscopie. Ned Tijdschr Geneesk 1992;136: Trump DL, Ettinger DS, Feldman MJ, Dragon LH. Sarcoidosis and sarcoid-like lesions. Their occurrence after cytotoxic and radiation therapy of testis cancer. Arch Intern Med 1981;141: Paparel P, Devonec M, Perrin P, Ruffion A, Decaussin- Petrucci M, Akin O, et al. Association between sarcoidosis and testicular carcinoma: a diagnostic pitfall. Sarcoidosis Vasc Diffuse Lung Dis 2007;24: Tjan-Heijnen VC, Vlasveld LT, Pernet FP, Pauwels P, De Mulder PH. Coincidence of seminoma and sarcoidosis: a myth or fact? Ann Oncol 1998;9: Horan G, Rafique A, Robson J, Dixon AK, Williams MV. CT of the chest can hinder the management of seminoma of the testis; it detects irrelevant abnormalities. Br J Cancer 2007;96: Ontvangen 8 augustus 2009, geaccepteerd 12 oktober V O L. 6 N R N E D E R L A N D S T I J D S C H R I F T V O O R O N C O L O G I E
5 Correspondentieadres Mw. drs. K.P.M. van Galen, AOIS Interne Geneeskunde Mw. dr. C.H. Smorenburg, internist-oncoloog Medisch Centrum Alkmaar Afdeling Interne Oncologie Postbus AM Alkmaar Tel.: adres: Dhr. drs. B.M. Wiarda, radioloog Afdeling Radiologie Mw. K.P.M. van Galen is thans werkzaam op de afdeling Hematologie van het VU medisch centrum. Correspondentie graag richten aan de eerste auteur. Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld. N E D E R L A N D S T I J D S C H R I F T V O O R O N C O L O G I E V O L. 6 N R
4e Post EAUN Meeting
4e Post EAUN Meeting Testiscarcinoom Incidentie, behandeling en follow up Joost de Baaij Verpleegkundig Specialist i.o. Canisius Wilhelmina Ziekenhuis Nijmegen Inhoud Incidentie Risico factoren Diagnostiek
Nadere informatieGemetastaseerd testiscarcinoom of sarcoïdose
Klinische les Gemetastaseerd testiscarcinoom of sarcoïdose rol van slokdarmendo-echografie met dunne-naaldaspiratie Meike M. Hirdes, Frank P. Vleggaar, Willem H. Hirdes Dames en Heren, Het testiscarcinoom
Nadere informatieLaarbeeklaan Brussel. Oncologisch Handboek. Richtlijnen Urologie. Testis
Laarbeeklaan 101 1090 Brussel Oncologisch Handboek Richtlijnen Urologie Testis V3.2014 Testis ICD-O C62 1 Inleiding De richtlijnen hebben betrekking tot kiemceltumoren van de testis, die meer dan 90% van
Nadere informatieEr zijn chromosomale veranderingen aangetoond in de cellen van de teelbaltumor. Er bestaat ook een familiale voorgeschiktheid.
Teelbalkanker Auteur: Dr. Guy Boeckx Testistumor of teelbalkanker is een kwaadaardig letsel van de teelbal. Deze tumor komt frequent voor (3-6 nieuwe gevallen per 100.000 mannen per jaar). In minder dan
Nadere informatieTESTISCARCINOOM WORK UP. 1. Workup verdachte massa in testis
TESTISCARCINOOM WORK UP 1. Workup verdachte massa in testis Anamnese en klinisch onderzoek. AFP. Beta HCG. Labo inclusief LDH, syfilis, HIV en hepatitis B. RX thorax. Echo testes. 2. Steeds inguinale orchidectomie
Nadere informatieCase report. Beleid bij multipele viscerale restlaesies na chemotherapie bij het non-seminoma testis
DOI 10.1007/s13629-017-0171-6 CASUISTIEK Case report. Beleid bij multipele viscerale restlaesies na chemotherapie bij het non-seminoma testis F. Valk 1 C.vandeBeek 1 Published online: 11 May 2017 The Author(s)
Nadere informatielongcarcinoom: stadiëring en behandeling
Hoe actueel is de CBO richtlijn? Niet-kleincellig longcarcinoom: stadiëring en behandeling Prof. dr. Harry J.M. Groen UMCG Groningen Wat moet er veranderen? TBNA? Plaats van EUS-FNA? Plaats van EBUS-FNA?
Nadere informatieHilaire pathologie. 4.1 Inleiding Radiologische kenmerken Oefencasus 12
1 Hilaire pathologie.1 Inleiding 2.2 Radiologische kenmerken 2.2.1 Hilaire lymfeklierzwellingen 2.2.2 Endobronchiale afwijkingen.3 Oefencasus 12 2 Hoofdstuk Hilaire pathologie. 1 Inleiding De hilus is
Nadere informatie1. Inleiding: De nieuwe TNM classifikatie stadiering. - onvolledigheden / aanvullingen. 3. De N factor: hoe in kaart brengen.
Mediastinum 1. Inleiding: De nieuwe TNM classifikatie stadiering 2. De N factor: impact op prognose: -vlgtnm - onvolledigheden / aanvullingen 3. De N factor: hoe in kaart brengen. 4. De N factor: impact
Nadere informatieMogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom. Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam
Mogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam Amsterdam, 19 Januari 2018 Pancreascarcinoom Slechte prognose (5 jaars-overleving,
Nadere informatieMaligne pleura exsudaat
Maligne pleura exsudaat Regionale richtlijn IKL, Versie: 1.1 Laatst gewijzigd : 25-10-2005 Methodiek: Consensus based Verantwoording: IKL werkgroep bronchuscarcinomen Inhoudsopgave Algemeen...1 Diagnostiek...2
Nadere informatieFDG-PET in de respiratoire oncologie. Prof. Dr. Christophe Deroose Dienst Nucleaire Geneeskunde
FDG-PET in de respiratoire oncologie Prof. Dr. Christophe Doose Dienst Nucleaire Geneeskunde Casus 1 Man, 65 jaar oud Medische voorgeschiedenis: Atiële hptensie Pcutane dilatatie a. femoralis supficialis
Nadere informatieNiet epitheliale maligniteiten van ovarium en tuba
Niet epitheliale maligniteiten van ovarium en tuba Landelijke richtlijn, Versie: 1.2 Datum Goedkeuring: 04-06-2004 Methodiek: Consensus based Verantwoording: Werkgroep Oncologische Gynaecologie (WOG) Inhoudsopgave
Nadere informatieZeldzame Thoracale Tumoren tumor voorste mediastinum
Zeldzame Thoracale Tumoren tumor voorste mediastinum Monique Hochstenbag OncoZon Januari 2018 No Disclosures Proces voorste mediastinum Man 41-jaar Drukkend gevoel op de borst, moeheid, verminderde inspanningstolerantie
Nadere informatieCasus Keuzes in de behandeling van slokdarmkanker
Casus Keuzes in de behandeling van slokdarmkanker Prof. dr. Mark van Berge Henegouwen, chirurg Dr. W.J. Eshuis, chirurg L. Noteboom, verpleegkundig specialist Amsterdam UMC, locatie AMC 8 e Inhoud Presentatie
Nadere informatieVereniging voor Ziekenhuisgeneeskunde
Vereniging voor Ziekenhuisgeneeskunde SHELLEY METSELAAR AIOS SOZG Achtergrond Incidentie - 5-11 per 1000 per jaar 1 Diagnose - Combinatie kliniek, lab, X-thorax Sensitiviteit X-thorax 2 - Pneumonie +/-
Nadere informatieSchildkliernodus Iris Wakelkamp
Schildkliernodus Iris Wakelkamp 30 september 2010 Casus I Vrouw 53 jaar, komt met zwelling rechts in de hals. Ontdekt door de schoonheidspecialiste. Geen klachten passende bij hyperthyreoidie. Familie
Nadere informatieKlinisch stadium I testiscarcinoom: waakzaam wachten of adjuvante chemotherapie?
THERAPIE ACTUEEL Klinisch stadium I testiscarcinoom: waakzaam wachten of adjuvante chemotherapie? Clinical stage I testicular cancer: active surveillance or adjuvant chemotherapy dr. J.M. Kerst 1, dr.
Nadere informatiesamenvatting de belangrijkste vraagstellingen van dit proefschrift zijn:
Samenvatting Hodgkin lymfoom en zaadbalkanker zijn beide zeldzame maligniteiten die voornamelijk bij jong-volwassenen voorkomen. Beide ziekten hebben tegenwoordig een uitstekende prognose, o.a. door de
Nadere informatieLokaal irresectabel pancreascarcinoom: valkuilen bij diagnostiek na chemotherapie. Prof. dr. Marc Besselink HPB chirurg, Amsterdam UMC
Lokaal irresectabel pancreascarcinoom: valkuilen bij diagnostiek na chemotherapie Prof. dr. Marc Besselink HPB chirurg, Amsterdam UMC Casus: hr D Man 64 jaar Trotse opa van 4 kleinkinderen Komt bij u op
Nadere informatieOligometastatischeziekte bij het mammacarcinoom. M. van der Sangen, radiotherapeut
Oligometastatischeziekte bij het mammacarcinoom M. van der Sangen, radiotherapeut Borstkanker in perspectief Borstkanker in Nederland Nieuwe borstkankers per jaar: 15.000 Metastasen bij diagnose: 750 (5%)
Nadere informatieOncologie, oncogenese en kankerzorg. Asia Ropela, internist-oncoloog St.Jansdal ziekenhuis 27 september 2014
Oncologie, oncogenese en kankerzorg Asia Ropela, internist-oncoloog St.Jansdal ziekenhuis 27 september 2014 Oncologie Deel van de geneeskunde dat kanker bestudeert en probeert te genezen Medische wetenschap
Nadere informatieHOVON-Hematologie scholingsdag donderdag 1 okt 2015
HOVON-Hematologie scholingsdag donderdag 1 okt 2015 Josée Zijlstra VUMC www.hematologie.nl/ j.zijlstra@vumc.nl Thomas Hodgkin 1798-1866 Hodgkin lymfoom Diagnostiek Pathologie Epidemiologie Symptomen Beeldvorming
Nadere informatiePeniscarcinoom. Regionale richtlijn IKMN, Versie: 1.1
Peniscarcinoom Regionale richtlijn IKMN, Versie: 1.1 Laatst gewijzigd : 02-05-2003 Methodiek: Consensus based Verantwoording: Reg. WG urologische tumoren Inhoudsopgave Algemeen...1 Diagnostiek...2 Medisch
Nadere informatieRichtlijn: Solitaire pulmonale nodule ( coin lesion )
Richtlijn: Solitaire pulmonale nodule ( coin lesion ) Een solitaire pulmonale nodule (SPN) wordt radiologisch gedefinieerd als een intraparenchymateus longletsel met een diameter
Nadere informatieHodgkin lymfoom. Elly Lugtenburg 11 de nascholing hematologie verpleegkundigen 16 Maart 2018
Hodgkin lymfoom Elly Lugtenburg 11 de nascholing hematologie verpleegkundigen 16 Maart 2018 11 de nascholing Hematologie verpleegkundigen 16 Maart 2018 Disclosure belangen: PJ Lugtenburg Voor bijeenkomst
Nadere informatieHet effect van de behandeling van IMMUNOTHERAPIE op een ONCOLOGISCHE ULCUS ten gevolge van een MELANOOM Mathilde van der Eijk: Wondstoma Oncologie
Het effect van de behandeling van IMMUNOTHERAPIE op een ONCOLOGISCHE ULCUS ten gevolge van een MELANOOM Mathilde van der Eijk: Wondstoma Oncologie verpleegkundige Disclosure belangen spreker Geen(potentiële)
Nadere informatieJ. Mamma aandoeningen. Inhoudsopgave 01 J 02 J 03 J 04 J 05 J 06 J 07 J 08 J 09 J 10 J 11 J 12 J 13 J 14 J 15 J 16 J 17 J 18 J 19 J
J. Mamma aandoeningen nhoudsopgave 1 J 2 J 3 J 4 J 5 J 6 J 7 J 8 J 9 J 1 J 11 J 12 J 13 J 14 J 15 J 16 J 17 J 18 J 19 J Screening: vrouwen jonger dan 4 jaar zonder genetisch risico... 1 Screening: vrouwen
Nadere informatieEen patiënt met een sterk verhoogde serumwaarde van humaan choriongonadotrofine; de diagnose is niet altijd een kiemceltumor
casuïstische mededelingen Een patiënt met een sterk verhoogde serumwaarde van humaan choriongonadotrofine; de diagnose is niet altijd een kiemceltumor H.J.J.van der Vliet, P.Lefesvre en C.J.van Groeningen
Nadere informatieDr. Ester Siemerink, internist-oncoloog, medisch manager oncologie ANGST
Dr. Ester Siemerink, internist-oncoloog, medisch manager oncologie ANGST Het kan helpen om de feiten te kennen; (na)controles en meer Disclosure Belangen Spreker Geen (potentiële) belangenverstengeling
Nadere informatieDUOS & Testiskanker. Jourik Gietema Sjoukje Lubberts Medische Oncologie Universitair Medisch Centrum Groningen
DUOS & Testiskanker Jourik Gietema Sjoukje Lubberts Medische Oncologie Universitair Medisch Centrum Groningen DUOS Jaarsymposium 12-12-2014 Disclosures Geen 2 Stijgende incidentie Testis Carcinoom IKNL.Du
Nadere informatieResponsevaluatie met 3T-DWI-MRI na inductie met FOLFIRINOX chemotherapie bij lokaal gevorderd PDAC (IMAGE-MRI)
Responsevaluatie met 3T-DWI-MRI na inductie met FOLFIRINOX chemotherapie bij lokaal gevorderd PDAC (IMAGE-MRI) Eran van Veldhuisen, Bengt van Rijssen, Remy Klaassen, Yung Nio, Hanneke Wilmink, Krijn Van
Nadere informatieStage. Clin staging. Treatment. Prognosis. Diagnosis. Evaluation. Early Node. Tumour. Loc advanced Metastasis. Advanced. Surgery
Clin staging Stage Tumour Early Node Loc advanced Metastasis Advanced Treatment Surgery Diagnosis Evaluation pulmonary Chemotherapy Radiotherapy Combinations Prognosis cardiac general Univ Hospital Leuven
Nadere informatieEen melanoom, wat nu?
Een melanoom, wat nu? Aanvullende diagnostiek Is er op gericht om aan te tonen dat er sprake is van gelokaliseerde ziekte Gelokaliseerde ziekte = een primair melanoom met ten hoogste satelliet-, intransit-
Nadere informatieReeks 13: Vergeten organen Avond
Reeks 13: Vergeten organen Avond Zeldzame Thoracale Tumoren tumor voorste mediastinum / Thymoom Dr. Monique Hochstenbag Longarts MUMC kalfszwezerik No Disclosures Mediastinum Voorste mediastinum Thymus
Nadere informatieBronchuscarcinoom Incidentiegegevens, initiële behandeling AZ Groeninge Kris Van Oortegem Pneumologie
Bronchuscarcinoom 2002 Incidentiegegevens, initiële behandeling AZ Groeninge Kris Van Oortegem Pneumologie Bronchuscarcinoom 2002 (n=112) Kleincellig versus Niet-kleincellig kleincellig 18% niet-kleincellig
Nadere informatieDutch Lung Surgery Audit (DLSA)
Dutch Lung Surgery Audit (DLSA) Beschrijving Dit overzicht toont de kwaliteitsindicatoren welke per 1 april 2014 ontsloten zullen worden in het kader van het getrapte transparantiemodel van DICA. De ontsluiting
Nadere informatieCentraal zenuwstelsel betrokkenheid in cutaan T-cel lymfoom. MDO-praatje
Centraal zenuwstelsel betrokkenheid in cutaan T-cel lymfoom MDO-praatje Casus Patient CutaanT-cel lymfoom, type mycosis fungoides met aanwijzingen voor lymfeklierbetrokkenheid (niet PA-bewezen). Buikproblemen
Nadere informatieOntwikkelingen longkanker en maligne mesothelioom
Ontwikkelingen longkanker en maligne mesothelioom Wat is de stand van zaken Frank Jacobs sept 2017 Disclosures Frank Jacobs (potentiële) belangenverstrengeling geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieKWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: BORSTKANKER Fase 1: validatie van de individuele resultaten Ziekenhuis 86
1 KWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: BORSTKANKER Fase 1: validatie van de individuele resultaten Ziekenhuis 86 2 1. BESCHRIJVENDE STATISTIEK Tabel 1: Invasieve borstkanker en ductaal carcinoma in situ
Nadere informatie2. KOSTENEFFECTIVITEIT PET/CT IN STADIUM III/IV PATIËNTEN (met behulp van scenario analyses)
411 412 413 414 415 416 417 418 419 420 421 422 423 424 425 426 427 428 429 430 431 432 433 434 435 436 437 438 439 440 441 442 443 444 445 446 447 448 449 450 451 452 453 454 455 456 457 458 459 2. KOSTENEFFECTIVITEIT
Nadere informatiec-met amplificatie/ exon14 skippingpatiënt L. Hijmering/Harry J M Groen Longarts UMCG
c-met amplificatie/ exon14 skippingpatiënt L. Hijmering/Harry J M Groen Longarts UMCG Voorgeschiedenis 2000 Femoralis stent. 2016 ct2bn3m1b adenocarcinoom van de long uitgaande van de LBK met o.a. hersenmetastasen
Nadere informatieBetere kwaliteit = betere uitkomst van zorg?
Betere kwaliteit = betere uitkomst van zorg? Symposium (Over)leven na Kanker Tilburg, 8 maart 2013 Dr. V. Lemmens Hoofd Sector Onderzoek, Integraal Kankercentrum Zuid Eindhoven Kwaliteit Kwaliteit: definitie?
Nadere informatieCitation for published version (APA): Francken, A. B. (2007). Primary and metastatic melanoma: aspects of follow-up and staging. s.n.
University of Groningen Primary and metastatic melanoma Francken, Anne Brecht IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check
Nadere informatieOnderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 6-12 maanden postoperatief
9. Follow-up Aantal maanden? Datum: Setting: O klinisch O poliklinisch Beoordelaar: (naam) Algemeen Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 6- postoperatief Is de patient opgenomen geweest
Nadere informatieBehandeling van het testiscarcinoom
CAPITA SELECTA Oncologie Behandeling van het testiscarcinoom AUTEUR Dr. J.A. Gietema, internist-oncoloog HOOFDREDACTIE Dr. A.J. Gelderblom, LUMC, Leiden, M.M.E.M. Bos, Reinier de Graaf Groep, Delft 16
Nadere informatieAfstemming meting Indicatoren richtlijn niet-kleincellig longcarcinoom gemeten in de IKO en IKN regio
Afstemming meting Indicatoren richtlijn niet-kleincellig longcarcinoom gemeten in de IKO en IKN regio Achtergrond Naar aanleiding van het gereedkomen van de richtlijn niet-kleincellig longcarcinoom: stadiëring
Nadere informatieRichtlijn voor richtlijnen in het ONCOLINE format
Richtlijn voor richtlijnen in het ONCOLINE format Tumorwerkgroep: Datum vaststellen: Datum revisie: ALGEMEEN Twee tot drie korte zinnen over epidemiologie en behandeling. Voor de landelijke richtlijnen
Nadere informatiePien de Haas en John de Klerk nucleair geneeskundigen Meander Medisch Centrum Amersfoort. 2e Mammacongres 28 januari 2011 Harderwijk
Pien de Haas en John de Klerk nucleair geneeskundigen Meander Medisch Centrum Amersfoort 2e Mammacongres 28 januari 2011 Harderwijk Siemens Biograph true point PET/CT 40 slice Sinds 21 januari 2011 Sinds
Nadere informatieWat kunt u verwachten van geneesmiddelen?
Wat kunt u verwachten van geneesmiddelen? Mogelijkheden geneesmiddelen bij interstitiële longaandoeningen (ild), waaronder longfibrose en sarcoïdose prof. dr. Marjolein Drent, longarts Hoogleraar interstitiële
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting nederlandse samenvatting Algemene inleiding Primair bot lymfoom is een zeldzame aandoening. Het is een extranodaal subtype van het grootcellig B non Hodgkin lymfoom, dat zich
Nadere informatieMultidisciplinaire behandeling van renaalcelcarcinoom Heelkunde : nefrectomie, metastasectomie
Multidisciplinaire behandeling van renaalcelcarcinoom Heelkunde : nefrectomie, metastasectomie Dr. Lucien Hoekx, urologie UZA Medisch coördinator urologische oncologie MOCA Inleiding hematurie flankpijn
Nadere informatieUrogenitale maligniteiten. Asia Ropela, internist-oncoloog St.Jansdal ziekenhuis 27 september 2014
Urogenitale maligniteiten Asia Ropela, internist-oncoloog St.Jansdal ziekenhuis 27 september 2014 Urogenitale maligniteiten Adenocarcinomen prostaatcarcinoom niercarcinoom ovariumcarcinoom endometriumcarcinoom
Nadere informatieOesophaguscarcinoom Chirurgische Behandeling. Sylvia van der Horst, PA chirurgie Maart 2019
Oesophaguscarcinoom Chirurgische Behandeling Sylvia van der Horst, PA chirurgie Maart 2019 Anatomie oesophagus/ maag Symptomen oesophaguscarcinoom Diagnostiek Behandeling oesophaguscarcinoom Postoperatieve
Nadere informatieKWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: INVASIEVE BORSTKANKER ( ) Individueel feedbackrapport Ziekenhuis 75
1 KWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: INVASIEVE BORSTKANKER (2007-2008) Individueel feedbackrapport Ziekenhuis 75 2 1. BESCHRIJVENDE STATISTIEK Tabel 1: Invasieve borstkanker (2007-2008) - Beschrijving
Nadere informatieKWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: INVASIEVE BORSTKANKER ( ) Individueel feedbackrapport Ziekenhuis 78
1 KWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: INVASIEVE BORSTKANKER (2007-2008) Individueel feedbackrapport Ziekenhuis 78 2 1. BESCHRIJVENDE STATISTIEK Tabel 1: Invasieve borstkanker (2007-2008) - Beschrijving
Nadere informatieKWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: INVASIEVE BORSTKANKER ( ) Individueel feedbackrapport Ziekenhuis 85
1 KWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: INVASIEVE BORSTKANKER (2007-2008) Individueel feedbackrapport Ziekenhuis 85 2 1. BESCHRIJVENDE STATISTIEK Tabel 1: Invasieve borstkanker (2007-2008) - Beschrijving
Nadere informatieKWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: INVASIEVE BORSTKANKER ( ) Individueel feedbackrapport Ziekenhuis 16
1 KWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: INVASIEVE BORSTKANKER (2007-2008) Individueel feedbackrapport Ziekenhuis 16 2 1. BESCHRIJVENDE STATISTIEK Tabel 1: Invasieve borstkanker (2007-2008) - Beschrijving
Nadere informatieKwaliteitsnormen. Blaascarcinoom
Kwaliteitsnormen Blaascarcinoom Versie 6 September 2018 Achtergrond herziening 2017 De NVU heeft eind 2010 de eerste kwaliteitsnormen blaascarcinoom openbaar gemaakt en deze in 2012 en 2014 herzien. Sinds
Nadere informatie28.4 Incidentalomen. Specifieke anamnese. Differentiële diagnose. Specifiek lichamelijk onderzoek. Schaduw op longfoto Differentiële diagnose
65-Chirurgie 28.4 01-06-2005 11:28 Pagina 517 517 28.4 Incidentalomen F.A.N. Zoetmulder Specifieke anamnese In augustus 1994 ontwikkelde een overigens gezonde, niet rokende, 64-jarige vrouw een rectumcarcinoom.
Nadere informatieVraag 1: Welk onderzoek laat u verrichten om pulmonale hypertensie aan te tonen of uit te sluiten?
ROIG 22-11-06 Leerstof Murray and Nadels s textbook of respiratory medicine, 4 de editie Volume 1 Hfst 4: Ventilation, blood flow and gas exchange Hfst 24: Pulmonary function testing Hfst 36 en 37: COPD
Nadere informatieJ. Mamma aandoeningen
Asymptomatische patiënten Screening: vrouwen jonger dan 4 jaar zonder genetisch risico 1 J Screening: vrouwen tussen 4-49 jaar zonder genetisch risico 2 J Screening: vrouwen tussen 5-69 jaar 3 J Screening:
Nadere informatieTestis. Urologische oncologie/ 1. Inleiding. 2. Diagnose. 3. Anatomopathologie
Urologische oncologie/ 7.10.5. Testis 1. Inleiding 95% van alle testistumoren zijn kiemceltumoren. Zij beslaan slechts 2% van alle maligniteiten, maar vormen de meest frequente vaste tumoren bij mannen
Nadere informatieStaging van het Bronchuscarcinoom
1 Staging van het Bronchuscarcinoom Dr D Coeman Pneumoloog A.Z. St.-Dimpna, Geel Staging v/h bronchuscarcinoom 2 A/ NSCLC - TNM-classification B/ SCLC - VALSG (veterans s affairs lung study group) - TNM-classification
Nadere informatieNieuwe ontwikkelingen in de mammadiagnostiek
Nieuwe ontwikkelingen in de mammadiagnostiek mw. drs. S.B. van der Meulen Radioloog UMCG mw. dr. M.D. Dorrius Arts-assistent in opleiding tot radioloog UMCG Disclosure belangen spreker Geen potentiële
Nadere informatieIs screening bij longkanker zinvol?
Is screening bij longkanker zinvol? Dr. Karl Govaert 1 LUNG CANCER Leading cause of cancer-related death among men and women in US Second leading cause of cancer in US 75% present with advanced local or
Nadere informatieBeeldvorming bij oligometastasen met nadruk op PET/CT. Presentatie. PET/CT voor detectie van metastasen
Beeldvorming bij oligometastasen met nadruk op PET/CT Mark Roef Nucleair geneeskundige Catharina Ziekenhuis Eindhoven Themadag 30 maart 2017 Presentatie Beeldvorming bij oligometastasen: PET/CT voor detectie
Nadere informatieFactsheet Indicatoren Longcarcinoom (DLCA) 2017 Start DLCA-S: 2012 (/2015 voor alle cardiothoracale centra) Start DLCA-R: 2013 Start DLCA-L: 2016
Factsheet en Longcarcinoom (DLCA) 2017 Start DLCA-S: 2012 (/2015 voor alle cardiothoracale centra) Start DLCA-R: 2013 Start DLCA-L: 2016 Inclusie en exclusie criteria DLCA-S Inclusie Alle chirurgische
Nadere informatieSneldiagnostiek bij verdenking op kanker: de nieuwe norm?
Sneldiagnostiek bij verdenking op kanker: de nieuwe norm? Prof. dr. Paul J van Diest Hoofd afdeling Pathologie, UMC Utrecht p.j.vandiest@umcutrecht.nl De diagnostische keten in de oncologie Anamnese/lichamelijk
Nadere informatieKWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: Invasieve borstkanker ( ) Individueel feedbackrapport Ziekenhuis 21
1 KWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: Invasieve borstkanker (2009-2011) Individueel feedbackrapport Ziekenhuis 21 2 1. BESCHRIJVENDE STATISTIEK Tabel 1: Invasieve borstkanker (2009-2011) - Beschrijving
Nadere informatieEvidence based Medicine II Korte casus III
Evidence based Medicine II Korte casus III Sil van Cauwenberghe Melissa De Henau Tutor: Chelsey Plas Clinicus: Prof. Dr. Waelput 17/02/15 pag. 1 Inhoud Probleemlijst Differentiaaldiagnoses Cyste Lymfekliermetastase
Nadere informatieCasus: Lokaal gevorderd Pancreascarcinoom (LAPC) Olivier Busch HPB Chirurg, AMC Amsterdam Voorzitter DPCG
Casus: Lokaal gevorderd Pancreascarcinoom (LAPC) Olivier Busch HPB Chirurg, AMC Amsterdam Voorzitter DPCG no disclosures Olivier Busch HPB Chirurg, AMC Amsterdam Voorzitter DPCG Pancreascarcinoom Slechte
Nadere informatieTumormarkers. Oncologie in perspectief 16 juni 2016 Cynthia Holterhues AIOS interne geneeskunde
Tumormarkers Oncologie in perspectief 16 juni 2016 Cynthia Holterhues AIOS interne geneeskunde Inhoudsopgave Wat zijn tumormarkers? Welke tumormarkers horen bij welke kanker? Wanneer is het bepalen van
Nadere informatieDiagnostiek van het afwijkende adnex: de rol van echografie. Dr. T. Van Gorp Gynaecoloog-Oncoloog MUMC+
Diagnostiek van het afwijkende adnex: de rol van echografie. Dr. T. Van Gorp Gynaecoloog-Oncoloog MUMC+ Disclosures Geen onthullingen 10/11/2016 Symposium Het Ovariumcarcinoom 2 Casus 37 j. Zwelling in
Nadere informatieBeeldvorming bij schildklierpathologie. Erik R. Ranschaert, MD, PhD Radioloog
Beeldvorming bij schildklierpathologie Erik R. Ranschaert, MD, PhD Radioloog 2 Inleiding Schildkliernodi: steeds frequenter gediagnosticeerd vnl. door toenemend gebruik van echo -> incidentalomen Frequentie
Nadere informatieBronchoscopie bij de diagnostiek van het bronchuscarcinoom : rol van nieuwe navigatietechnieken. Dr. Annelies Janssens Longarts
Bronchoscopie bij de diagnostiek van het bronchuscarcinoom : rol van nieuwe navigatietechnieken Dr. Annelies Janssens Longarts Diagnose Stadiëring Duidelijke histologische diagnose Hoe uitgebreid is het
Nadere informatiePlenaire voordrachten. Titel Update techniek en protocollen: blanco (HR)CT. Spreker Dr. I.J.C. Hartmann, Maasstad Ziekenhuis.
Plenaire voordrachten Titel Update techniek en protocollen: blanco (HR)CT Spreker Dr. I.J.C. Hartmann, Maasstad Ziekenhuis Duur 20 minuten Level 2 = AIOS betreffende differentiatie, algemeen radiologen
Nadere informatieEchografie + biopsie
Proces Chirurg/verpleegkundige anamnese en lichamelijk onderzoek Mammacare verpleegkundige geeft uitleg over de gang van zaken en begeleidt Mammografie/ echografie en zo nodig direct echogeleid histologisch
Nadere informatieMaligne pleura exsudaat
Maligne pleura exsudaat Regionale richtlijn IKL, Versie: 1.1 Laatst gewijzigd: 25-10-2005 Methodiek: Consensus based Verantwoording: IKL werkgroep bronchuscarcinomen Inhoudsopgave Algemeen...1 Diagnostiek...2
Nadere informatieFactsheet Indicatoren Longcarcinoom (DLCA) 2017 Start DLCA-S: 2012 (/2015 voor alle cardiothoracale centra) Start DLCA-R: 2013 Start DLCA-L: 2016
Factsheet en Longcarcinoom (DLCA) 2017 Start DLCA-S: 2012 (/2015 voor alle cardiothoracale centra) Start DLCA-R: 2013 Start DLCA-L: 2016 Versie beheer: Datum Versie Mutatie Eigenaar 30-07-2016 2017.1 Aanpassingen
Nadere informatiePET-CT. Moderator Rosa Veldhoen. 1st author / speaker Judit A. Adam Nucleair geneeskundige
PET-CT Moderator Rosa Veldhoen 1st author / speaker Judit A. Adam Nucleair geneeskundige Afdeling nucleaire geneeskunde en radiologie Academisch Medisch Centrum Amsterdam Belangenverklaring In overeenstemming
Nadere informatieDisseminatiediagnostiek bij locoregionaal recidief van mammacarcinoom: klinische praktijk en perspectief voor PET
Disseminatiediagnostiek bij locoregionaal recidief van mammacarcinoom: klinische praktijk en perspectief voor PET F.J. van Oost 1, J.J.M. van der Hoeven 2,3, O.S. Hoekstra 3, A.C. Voogd 1,4, J.W.W. Coebergh
Nadere informatieComorbiditeit en oncologische zorg voor ouderen
Comorbiditeit en oncologische zorg voor ouderen Huub Maas, klinisch geriater TweeSteden ziekenhuis Tilburg IKZ Eindhoven Rotterdam 19-11-2008 Definities Comorbiditeit: bijkomende ziekte(n) naast de index
Nadere informatieEen patiënte met een dikke buik. Tumor werkgroep gynaecologische oncologie Henriette Arts, Boelo Poppema en Henriette van Geffen
Een patiënte met een dikke buik Tumor werkgroep gynaecologische oncologie Henriette Arts, Boelo Poppema en Henriette van Geffen Een patiënte met een dikke buik Mevrouw X komt bij de huisarts. Sinds kort
Nadere informatieMaligne melanomen. Dr. N. Vancanneyt Prof. Dr. M. Stas Dienst Oncologische Heelkunde UZ Leuven
Maligne melanomen Dr. N. Vancanneyt Prof. Dr. M. Stas Dienst Oncologische Heelkunde UZ Leuven Inhoud Introductie Diagnose & staging onderzoeken Classificatie Therapie Follow-up Introductie Maligne tumor
Nadere informatieBehandeling van testiscarcinoom: wat goed is, moet goed blijven
Behandeling van testiscarcinoom: wat goed is, moet goed blijven Treatment of testicular cancer Auteurs Trefwoorden Key words S.F. Oosting en J.A. Gietema chemotherapie, follow-up, testiskanker chemotherapy,
Nadere informatieCasus: Van DNA mutaties naar behandeling: selectie voor geïndividualiseerde oncologische behandelingen. Marlies Langenberg Internist oncoloog
Casus: Van DNA mutaties naar behandeling: selectie voor geïndividualiseerde oncologische behandelingen Marlies Langenberg Internist oncoloog Geen disclosures Casus Casus 2005 Vrouw, 62 jaar Oncologische
Nadere informatieHoe onderscheid je een hepatocellulair carcinoom (HCC) van een cholangiocarcinoom
Hoe onderscheid je een hepatocellulair carcinoom (HCC) van een cholangiocarcinoom (CCC)? Otto van Delden, interventieradioloog, AMC Bart Takkenberg, MDL-arts, AMC Patiënt L; 53 jaar Reden van verwijzing/
Nadere informatieBlasten in perifeer bloed
Man 50 jaar Chronische lymfatische leukemie, RAI stadium 0, zonder criteria van actieve ziekte waarvoor wait and see beleid diep veneuze trombose. 2 dagen later: presentatie op SEH in verband met veel
Nadere informatieHPV als ziekteverwekker
HPV als ziekteverwekker Nathalie Reesink-Peters 27 februari 2009 Inhoud Introductie HPV Levenscyclus HPV, ziekte verwekker Oncogenese Therapie (van HPV gerelateerde ziekte) Indicaties moleculaire diagnostiek
Nadere informatieOnderstaande vragen zijn van toepassing op de periode maanden postoperatief
9. Follow-up Aantal maanden? Datum: Setting: O klinisch O poliklinisch Beoordelaar: (naam) Algemeen Onderstaande vragen zijn van toepassing op de periode 12- postoperatief Is de patient opgenomen geweest
Nadere informatieCasus oncologie,, D.R., 1930
Casus oncologie,, D.R., 1930 Medische voorgeschiedenis 1992: prostatectomie wegens benigne prostaathypertrofie 2009: CVA met rechter hemiparese, volledige recuperatie 03/2013: paroxysmale VKF: echocor:
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 147 148 Maligne lymfomen zijn kwaadaardige woekeringen van verschillende typen witte bloedcellen. Deze aandoeningen ontstaan meestal in lymfklieren, maar in ongeveer 40% van de
Nadere informatieBeeldvorming bij gemetastaseerd mamma- en longcarcinoom Sebastiaan Franken, Fellow mammaradiologie Jeroen Bosch Ziekenhuis
Beeldvorming bij gemetastaseerd mamma- en longcarcinoom Sebastiaan Franken, Fellow mammaradiologie Jeroen Bosch Ziekenhuis Casper van Everdingen, radioloog in het Diakonessenhuis Utrecht Disclosure belangen
Nadere informatieLaarbeeklaan Brussel. Oncologisch Handboek. Richtlijnen Urologie. Blaas
Laarbeeklaan 101 1090 Brussel Oncologisch Handboek Richtlijnen Urologie Blaas V3.2014 Blaas ICD-O C67 1 Inleiding De meerderheid van de patiënten (75-85%) vertoont oppervlakkige blaastumoren (stadium Tis,
Nadere informatieCover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/44702 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Von Bartheld, M.B. Title: Advancements in pulmonary endosonography : the new standard
Nadere informatie