Klinisch stadium I testiscarcinoom: waakzaam wachten of adjuvante chemotherapie?
|
|
- Monique Janssens
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 THERAPIE ACTUEEL Klinisch stadium I testiscarcinoom: waakzaam wachten of adjuvante chemotherapie? Clinical stage I testicular cancer: active surveillance or adjuvant chemotherapy dr. J.M. Kerst 1, dr. M.S. van der Heijden 1 en dr. A.M. Bergman 1 Samenvatting Het testiscarcinoom, de meest voorkomende vorm van kanker bij jonge mannen, presenteert zich in twee derde van de gevallen in klinisch stadium I (in laboratoriumonderzoek normale tumormarkers en bij beeldvorming geen regionale of afstandsmetastasen). In geval van klinisch stadium I seminoma testis is decennialang adjuvante para-aortale radiotherapie de standaardbehandeling geweest. Inmiddels is waakzaam wachten gebruikelijk, terwijl op indicatie (afhankelijk van prognostische factoren) de mogelijkheid van adjuvante chemotherapie (eenmalig carboplatine AUC 7) kan worden overwogen, met een aanzienlijke reductie van de kans op recidief. In geval van klinisch stadium I non-seminoma testis is waakzaam wachten de algemeen geaccepteerde benadering. De laatste jaren wordt in toenemende mate de mogelijkheid van adjuvante chemotherapie besproken (1 cyclus bleomycine-etoposide-cisplatine) bij mannen met een hoogrisicoziekte (aanwezigheid van lymfangio-invasieve groei in de primaire tumor) zonder comorbiditeit. Ook hier kan een substantiële reductie van de kans op recidief worden bereikt. De voor- en nadelen van adjuvante chemotherapie worden besproken. (Ned Tijdschr Oncol 2016;13:212-7) Summary Testicular cancer, the most common kind of cancer in young male, is commonly presented (2/3 of the cases) in clinical stage I (in lab test normal tumor markers and at CT scanning no regional or distant metastases). In clinical stage I seminoma the standard treatment used to be adjuvant radiotherapy to the paraaortal region. Nowadays, active surveillance is common practice, while the possibility of adjuvant chemotherapy (1 cycle carboplatin AUC 7) is considered on indication (depending on prognostic markers), leading to a substantial risk reduction of relapse. In case of clinical stage I non-seminoma, active surveillance is state of the art. However, during the last years, the possibility of adjuvant chemotherapy (1 cycle bleomycin-etoposide-cisplatin) is discussed with patients having considerable risk of relapse (presence of lymph-vascular invasion in the primary tumor) without co-morbidity. A substantial risk reduction of relapse can be achieved. The pro s and con s of adjuvant chemotherapy are discussed. Inleiding Het testiscarcinoom is de meest voorkomende vorm van kanker bij jonge mannen. De etiologie is onbegrepen, maar er zijn wel risicofactoren bekend, zoals maldescensus testis en een belaste familieanamnese. Het is opvallend dat de incidentie de laatste decennia 1 internist-oncoloog, afdeling Medische Oncologie, NKI-AvL. Correspondentie graag richten aan dhr. dr. J.M. Kerst, internist-oncoloog, afdeling Medische Oncologie, NKI-AvL,. Plesmanlaan 121, 1066 CX Amsterdam, tel.: , adres: j.kerst@nki.nl Belangenconflict: geen gemeld. Financiële ondersteuning: geen gemeld. Trefwoorden: adjuvante chemotherapie, klinisch stadium I, seminoom en non-seminoom, testiscarcinoom, waakzaam wachten Keywords: active surveillance, adjuvant chemotherapy, clinical stage I, seminoma and non-seminoma, testicular cancer 212
2 6 Tabel 1. TNM-classificatie testiscarcinoom. ptnm-classificatie naar tumorstadium volgens UICC-TNM 6 e editie 2002 T - Primaire tumor pt0 geen primaire tumor aangetoond, bijvoorbeeld histologisch litteken in de testis ptis carcinoma in situ (CIS, TIN) pt1 tumor beperkt tot de testis en epididymis zonder (lymf)angio-invasie; eventueel tumorinvasie in de tunica albuginea, maar niet in de tunica vaginalis pt2 tumor beperkt tot de testis en epididymis met (lymf)angio-invasie of tumoruitbreiding door de tunica albuginea tot in de tunica vaginalis pt3 tumorinvasie in de funiculus spermaticus met of zonder (lymf)angio-invasie pt4 tumorinvasie in scrotum met of zonder (lymf)angio-invasie N - Lymfeklieren NX regionale lymfeklieren kunnen niet worden beoordeeld N0 geen regionale lymfekliermetastasen N1 metastase in een enkele lymfeklier niet groter dan 2 cm in maximale diameter of multipele lymfeklieren waarvan geen enkele groter dan 2 cm in maximale diameter N2 metastase in een enkele lymfeklier groter dan 2 cm, maar niet meer dan 5 cm in maximale diameter, of multipele lymfeklieren groter dan 2 cm maar geen enkele groter dan 5 cm in maximale diameter N3 metastase in een lymfeklier groter dan 5 cm in maximale diameter M - Metastasen op afstand MX metastasen op afstand kunnen niet worden beoordeeld M0 geen metastasen op afstand M1 metastasen op afstand M1a geen regionale lymfekliermetastasen of longmetastasen M1b metastasen op afstand naar andere organen zoals lever of hersenen S - Serumtumormarkers SX studies serummarkers niet beschikbaar of niet uitgevoerd S0 markers zijn niet verhoogd S1 markers zijn licht verhoogd S2 markers zijn matig verhoogd S3 markers zijn hoog stijgende is. De incidentie is van 365 in 1990 gestegen naar 764 in De verdeling seminoom en non-seminoom is ongeveer 50/50. Twee derde van de patiënten presenteert zich in klinisch stadium I, dat wil zeggen geen verhoogde tumormarkers in het bloed of normalisatie van markers na orchidectomie en bij CT-scanning geen regionale en afstandsmetastasering (zie Tabel 1, de TNM-classificatie). In dit artikel wordt ingegaan op nieuwe ontwikkelingen in de benadering van patiënten die zich presenteren in klinisch stadium I. Achtereenvolgens A. seminoom en B. non-seminoom passeren de revue. A. Klinisch stadium I seminoom Decennialang is para-aortale adjuvante radiotherapie de behandeling van voorkeur geweest. Met name bezorgdheid over late effecten van deze behandeling heeft ertoe geleid dat deze behandeling inmiddels uit de meeste richtlijnen is verdwenen. Klinisch stadium I seminoom: waakzaam wachten Waakzaam wachten ( active surveillance ; AS) is een uitstekend alternatief en uit beschikbare retrospectieve literatuur blijkt dat er 2 factoren zijn die geassocieerd zijn met een verhoogde kans op recidief: tumorgrootte meer dan 4 cm en tumoringroei in het rete testis (een hilair testisnetwerk dat geproduceerde spermatozoa verzamelt en verbindt met de efferente vaten, zie Figuur 1). 1 De kans op recidief bedraagt 12% in afwezigheid van risicofactoren, 16% bij 1 risicofactor en 31,5% in het geval van 2 risicofactoren. 1 Gegevens uit de Zweeds-Noorse SWENOTECA-studie zijn iets verschillend, maar duiden in dezelfde richting: bij geen risicofactoren 10% recidieven en bij 1-2 risicofactoren 21,7% recidieven. 2 In het geval van recidief is de ziektevrije overleving met radiotherapie 213
3 THERAPIE ACTUEEL of chemotherapie grenzend aan 100%. De Deense cohortstudie bevestigt de veiligheid van de AS-benadering met voortreffelijke ziektespecifieke overleving, terwijl in deze studie met name tumorgrootte van prognostische waarde was. 3 Klinisch stadium I seminoom: adjuvante chemotherapie Seminoomcellen zijn uitzonderlijk gevoelig voor carboplatine. Gebaseerd op deze kennis werd tussen 1996 en 2001 door de MRC/EORTC een grote noninferioriteitsstudie uitgevoerd bij patiënten met klinisch stadium I seminoma testis, met als primair eindpunt relapspercentage. In deze studie werd adjuvante para-aortale radiotherapie in een 2:1-verhouding vergeleken met een eenmalige adjuvante behandeling met carboplatine (AUC 7). De relapspercentages waren vergelijkbaar (3,3 versus 2,3%; zie Figuur 2), terwijl bij adjuvante chemotherapie minder vermoeidheid werd gemeld en snellere werkhervatting. In deze studie werd niet gekeken naar de eerder genoemde risicofactoren voor recidief. 4 Vanuit de Spaanse studiegroep zijn niet-gerandomiseerde gegevens beschikbaar van studies waarin een risicogerichte behandeling wordt gegeven: patiënten met 0-1 risicofactoren komen in aanmerking voor AS, terwijl patiënten met 2 risicofactoren worden behandeld met 2 cycli carboplatine (AUC 7). De uitkomsten in de groep patiënten behandeld met adjuvante carboplatine zijn uitstekend, met een recidiefrisico lager dan 5%. 5 Bij het uitblijven van nieuwe studies laat de ESMOrichtlijn 2013 feitelijk 2 mogelijkheden open: waakzaam wachten (AS), dat de voorkeur geniet. Indien dit niet mogelijk is, wordt adjuvante carboplatine (AUC 7; 1 cyclus) aangeraden, dat als even effectief wordt beschouwd als adjuvante radiotherapie. 6 De risicogeadapteerde benadering wordt vooralsnog beschouwd als experimenteel. Conclusie klinisch stadium I seminoom Bij patiënten die zich presenteren in dit stadium is AS een goede en veilige mogelijkheid en is de ziektevrije overleving in geval van recidief grenzend aan 100%. Het is raadzaam om met patiënten de mogelijkheid van adjuvante carboplatine te bespreken, zeker in het geval van 2 risicofactoren. De behandeling met 1 cyclus carboplatine is gebaseerd op vergelijkend fase 3-onderzoek. Er is geen concrete aanleiding voor ongerustheid over langetermijneffecten van carboplatine. 7 De juiste dosering van carboplatine is wel een Figuur 1. Rete testis, een hilair testisnetwerk dat geproduceerde spermatozoa verzamelt en verbindt met de efferente vaten (bron WIKIpedia). Figuur 2. Relapspercentages bij patiënten in klinisch stadium I seminoma testis, respectievelijk de groep die met adjuvante para-aortale radiotherapie werd behandeld (RT: 3,3%) en de groep die eenmalig adjuvant met carboplatine werd behandeld (C: 2,3%). MRC/EORTC trial. 4 (Met toestemming overgenomen van: Oliver RT, et al. Radiotherapy versus single dose carboplatin in adjuvant treatment of stage I seminoma: a randomised trial. Lancet 2005:296-7.) punt van aandacht. De GFR dient te worden bepaald met behulp van 24-uurs-urine-analyse, aangezien berekening met Cockcroft leidt tot een onderdosering. De mogelijkheid om met minimaal belastende adjuvante therapie een aanzienlijke risicoreductie (van 214
4 6 Aanwijzingen voor de praktijk: klinisch stadium I seminoom 1. Para-aortale adjuvante radiotherapie bij klinisch stadium I seminoma testis wordt anno 2016 vrijwel niet meer gegeven. 2. Risicofactoren voor recidief zijn tumorgrootte >4 cm en tumoringroei in het rete testis. 3. Bij patiënten met beperkt risico op recidief (0-1 risicofactoren) is active surveillance een goede en veilige mogelijkheid. 4. Bij patiënten met 2 risicofactoren dient adjuvante behandeling met eenmalig carboplatine (AUC 7; GFR bepaald m.b.v. 24-uurs-urine-analyse) te worden overwogen. Para-aortale adjuvante radiotherapie kan worden besproken als alternatief. ~30% naar <5% ) te bereiken is uniek in het oncologische veld. B. Klinisch stadium I non-seminoom In het geval van klinisch stadium I non-seminoom is de standaardbenadering in Nederland waakzaam wachten (AS). In multivariate analyse is er 1 factor prognostisch voor recidief: de in de primaire tumor aanwezigheid van lymfo-vasculaire invasie (LVI). Kans op recidief in afwezigheid van LVI is 10-20%, terwijl in aanwezigheid van LVI die kans aanzienlijk hoger is: 40-50%. In het verleden werd een retroperitoneale lymfeklierdissectie (RPLND) als een standaardmogelijkheid beschouwd, maar deze behandeling wordt om meerdere redenen, die buiten de context vallen van deze beschouwing, niet meer uitgevoerd. Stadium I non-seminoma testis: waakzaam wachten Volgens de ESMO-richtlijn heeft bij laagrisicoziekte AS de voorkeur en is adjuvante chemotherapie alleen aan te raden wanneer de follow-up om praktische redenen niet goed uitvoerbaar is. 8 Recidieven presenteren zich vrijwel altijd in de goede-prognosegroep en na behandeling met platinumbevattende chemotherapie is de ziektevrije overleving grenzend aan 100%. De uitkomsten en de lange follow-upgegevens van een groot populatiegebaseerd cohort werden recentelijk gepubliceerd. 9 In dit cohort werden patiënten van 1984 tot 2007 geobserveerd in een surveillanceprogramma. Het recidiefrisico voor de hele groep was 30,6% na 5 jaar. In de groep met hoog risico (LVI, embryonaalcelcarcinoom en ingroei in rete testis) bedroeg dit risico 50%. Zonder deze risicofactoren was het recidiefrisico 12%. Het grootste deel van de recidieven trad op in het eerste jaar (80%). De mediane tijd tot recidief was 5 maanden (range maanden). Vroege recidieven werden veelal gedetecteerd door serummarkers; late recidieven werden met name opgespoord met CT-scans. Het grootste deel van de recidieven deed zich voor in goede-prognosesetting. De ziektespecifieke overleving bedroeg 99,1% na 15 jaar. Op grond van decennialange ervaring wordt AS algemeen beschouwd als veilig met een voortreffelijke kans op overleving. Stadium I non-seminoma testis: adjuvante chemotherapie Adjuvante chemotherapie in de vorm van 2 cycli BEP (bleomycine, etoposide en cisplatine) is beschreven in vele kleinere series, maar in de grotere series werd 1 cyclus BEP gegeven. In een gerandomiseerde fase 3-studie werd RPLND vergeleken met adjuvant 1 cyclus BEP. Bij de 191 patiënten die werden behandeld met adjuvant BEP deden zich 2 relapses voor (1 na 15 maanden met een markerrecidief, gecureerd met 3 cycli BEP en 1 na 5 jaar met een klierrecidief gecureerd door middel van RPLND). 10 In een community based prospective study kregen hoogrisicopatiënten 1 cyclus BEP aangeraden, terwijl patiënten in geval van laag risico konden kiezen uit AS of 1 cyclus BEP. Na een mediane follow-up van bijna 8 jaar van 517 patiënten, was de kans op recidief in de met BEP behandelde groep respectievelijk 1,6% (LVI-negatief) en 3,2% (LVI-positief). De kans op relaps tijdens AS was aanzienlijk hoger: 12% (LVInegatief) versus 42% (LVI-positief). 11 De vijfjaarsziektespecifieke overleving was 100%. Recentelijk werden de langetermijn-follow-upgegevens gepubliceerd van een éénarmige studie waarin 215
5 THERAPIE ACTUEEL Aanwijzingen voor de praktijk: klinisch stadium I non-seminoom 1. De risicofactor voorspellend voor recidief is de aanwezigheid van lymfangio-invasie in de primaire tumor. 2. Bij patiënten met een laagrisico-stadium I (afwezigheid van LAI) is active surveillance een breed geaccepteerde en veilige mogelijkheid. De vijfjaars- ziektevrije overleving is 100%. 3. Bij patiënten met een hoogrisico-stadium I (aanwezigheid van LAI) kan met adjuvante chemotherapie met 1 cyclus BEP het risico op recidief aanzienlijk worden gereduceerd. De beslissing om deze behandeling te geven dient op persoonlijke basis te worden genomen, rekening houdend met comorbiditeit en specifieke voorkeur van patiënten, met in achtneming van potentiële toxiciteit van de BEP-kuur. 40 patiënten met een hoogrisico-non-seminoom stadium I (vasculaire invasie en/of >50% embryonaalcelcarcinoom) adjuvant werden behandeld met 1 cyclus BEP. Het primaire eindpunt was relapspercentage. Na een mediane follow-up van 186 maanden had 1 patiënt een longrecidief na 13 maanden, waren er 3 patiënten met een metachrone contralaterale testistumor en waren er 3 secundaire maligniteiten. De toxiciteit op de lange termijn was beperkt: 3 patiënten hadden intermitterende tinnitus en 1 graad 2-SNP. 12 Overwegingen bij het geven van adjuvante chemotherapie 1. Door het geven van adjuvante chemotherapie kan de totale behandellast van chemotherapie worden beperkt. Dit kan het best worden geïllustreerd met een rekenvoorbeeld. Stel dat 100 patiënten met een hoogrisicotestiscarcinoom AS ondergaan, zal 50% recidiveren en ten minste 3 cycli BEP behoeven (totaal 150 cycli). Wanneer 100 hoogrisicopatiënten adjuvant 1 cyclus BEP krijgen zullen ~3 patiënten recidiveren die dan nog 3 cycli BEP moeten krijgen (totaal 109 cycli) In de AS-benadering was na BEP-chemotherapie vanwege recidief een aanvullende RPLND nodig bij 26% van de patiënten. 9 Bij 8% van deze casus was er residuale kanker en bij 50% was er matuur teratoom (MT). Met name de aanwezigheid van MT in het resectiemateriaal baart zorgen. De aanwezigheid van MT lijkt niet zozeer gecorreleerd aan de primaire PA van de verwijderde testis, maar lijkt veeleer het gevolg van een klonale selectie van pluripotente cellen in metastasen na chemotherapie. 14,15 3. De toxiciteit van adjuvante BEP-therapie is belangrijk. Hoewel de meest relevante toxiciteit van BEPchemotherapie (long-, nier- en gehoortoxiciteit, fertiliteit, metabool syndroom) dosisafhankelijk is, moet bij het bespreken van deze adjuvante behandelmogelijkheid scherp worden gelet op comorbiditeit en leefstijl. Immers, de helft van de hoogrisicopatiënten krijgt een overbehandeling. 4. Patient adherence is van essentieel belang. Tijdens deze intensieve observatieperiode kunnen angst en ongerustheid parten spelen. Na adjuvante chemotherapie is de kans op recidief geruststellend sterk gereduceerd en vermoedelijk kan het aantal controle- CT-scans worden verminderd, conform het followupschema van de SWENOTECA-groep, hoewel hierover nog geen goede richtlijn is. Conclusie klinisch stadium I non-seminoom Bij patiënten die zich presenteren met klinisch stadium I non-seminoma testis is AS een veilige en beproefde benadering. De mogelijkheid van adjuvante chemotherapie dient met patiënten te worden besproken, zeker in het geval van hoogrisicoziekte (aanwezigheid van LAI in de primaire tumor). Door het geven van adjuvante chemotherapie (1 cyclus BEP) kan het risico op recidief substantieel worden verlaagd (van 40-50% naar <5%) en de kans op een aanvullend RPLND sterk worden verkleind. De beslissing moet op persoonlijke basis worden genomen, rekening houdend met comorbiditeit en specifieke voorkeur van patiënten. Referenties 1. Warde P, Gospodarowicz MK, Banerjee D, et al. Prognostic factors for relapse in stage I testicular seminoma treated with surveillance. J Urol 1997;157: Tandstad T, Cavallin-Stahl E, Dahl O, et al. Management of clinical stage I seminomatous testicular cancer: a report from SWENOTECA. J Clin Oncol 2014;32:5s (suppl abstr 4508). 3. Mortensen MS, Lauritsen J, Gungaard MG, et al. A nationwide cohort study of stage I seminoma patients followed on a surveillance program. Eur 216
6 6 Urol 2014;66: Oliver RT, Mason MD, Mead GM, et al. Radiotherapy versus single-dose carboplatin in adjuvant treatment of stage I seminoma: a randomised trial. Lancet 2005;366: Aparicio J, Maroto P, Del Muro XG, et al. Prognostic factors for relapse in stage I seminoma: a new nomogram derived from three consecutive, riskadapted studies from the Spanish Germ Cell Cancer Group (SGCCG). Ann Oncol 2014;25: Schmoll HJ, Jordan K, Huddart R, et al. Testicular seminoma: ESMO Clinical Practice Guidelines for diagnosis, treatment and follow-up. Ann Oncol 2010;(suppl 5):v Powles T, Robinson D, Shamash J, et al. The long-term risks of adjuvant carboplatin treatment for stage I seminoma of the testis. Ann Oncol 2008:19; Oldenburg J, Fossa SD, Nuver J, et al. Testicular seminoma and non-seminoma: ESMO Clinical Practice Guidelines for diagnosis, treatment and follow-up. Ann Oncol 2013;(suppl 6):v Daugaard G, Gundgaard MG, Mortensen MS, et al. Surveillance for stage I non-seminoma testicular cancer: outcomes and long-term follow-up in a population-based cohort. JCO 2014;32: Albers P, Siener R, Krege S, et al. Randomized phase III trial comparing retroperitoneal lymph node dissection with one course of bleomycin and etoposide plus cisplatin chemotherapy in the adjuvant treatment of clinical stage I non-seminomatous testicular germ cell tumors: AUO Trial AH 01/94 by the German Testicular Cancer Study Group. J Clin Oncol 2008:26; Tandstad T, Stahl O, Hakansson U, et al. One course of adjuvant BEP in clinical stage I nonseminoma mature and expanded results from the SWE- NOTECA group. Ann Oncol 2014:25; Vidal AD, Thalmann GN, Karamitopoulou E, et al. Long-term outcome of patients with clinical stage I high-risk nonseminomatous germ-cell tumors 15 years after one adjuvant cycle of bleomycin, etoposide, and cisplatin chemotherapy. Ann Oncol 2015:26; Oldenburg J, Aparicio J, Beyer J, et al. Personalizing, not patronizing: the case for patient autonomy by unbiased presentation of management options in stage I testicular cancer. Ann Oncol 2015:26; De Wit R. Optimal management of clinical stage I non-seminoma: new data for patients to consider. J Clin Oncol 2014:32; De Wit R. Reply to G. Daugaard et al, K. Lu, and L.C. Pagliaro et al. J Clin Oncol 2015:33;2325. Ontvangen 7 maart 2016, geaccepteerd 15 juni
Laarbeeklaan Brussel. Oncologisch Handboek. Richtlijnen Urologie. Testis
Laarbeeklaan 101 1090 Brussel Oncologisch Handboek Richtlijnen Urologie Testis V3.2014 Testis ICD-O C62 1 Inleiding De richtlijnen hebben betrekking tot kiemceltumoren van de testis, die meer dan 90% van
Nadere informatie4e Post EAUN Meeting
4e Post EAUN Meeting Testiscarcinoom Incidentie, behandeling en follow up Joost de Baaij Verpleegkundig Specialist i.o. Canisius Wilhelmina Ziekenhuis Nijmegen Inhoud Incidentie Risico factoren Diagnostiek
Nadere informatieTESTISCARCINOOM WORK UP. 1. Workup verdachte massa in testis
TESTISCARCINOOM WORK UP 1. Workup verdachte massa in testis Anamnese en klinisch onderzoek. AFP. Beta HCG. Labo inclusief LDH, syfilis, HIV en hepatitis B. RX thorax. Echo testes. 2. Steeds inguinale orchidectomie
Nadere informatieCHAPTER XII. Nederlandse Samenvatting
CHAPTER XII Nederlandse Samenvatting Dit proefschrift behelst een aantal klinische en translationele studies met betrekking tot de behandeling van het primair operabel mammacarcinoom. Zowel aspecten van
Nadere informatieOligometastatischeziekte bij het mammacarcinoom. M. van der Sangen, radiotherapeut
Oligometastatischeziekte bij het mammacarcinoom M. van der Sangen, radiotherapeut Borstkanker in perspectief Borstkanker in Nederland Nieuwe borstkankers per jaar: 15.000 Metastasen bij diagnose: 750 (5%)
Nadere informatieStaat de radiotherapie indicatie ook vast na een complete respons op NAC?
Staat de radiotherapie indicatie ook vast na een complete respons op NAC? Nina Bijker, radiotherapeut AMC BBB symposium 7 september 2017 No conflict of interest Focus op postmastectomie radiotherapie (PMRT)
Nadere informatieDUOS & Testiskanker. Jourik Gietema Sjoukje Lubberts Medische Oncologie Universitair Medisch Centrum Groningen
DUOS & Testiskanker Jourik Gietema Sjoukje Lubberts Medische Oncologie Universitair Medisch Centrum Groningen DUOS Jaarsymposium 12-12-2014 Disclosures Geen 2 Stijgende incidentie Testis Carcinoom IKNL.Du
Nadere informatieStage. Clin staging. Treatment. Prognosis. Diagnosis. Evaluation. Early Node. Tumour. Loc advanced Metastasis. Advanced. Surgery
Clin staging Stage Tumour Early Node Loc advanced Metastasis Advanced Treatment Surgery Diagnosis Evaluation pulmonary Chemotherapy Radiotherapy Combinations Prognosis cardiac general Univ Hospital Leuven
Nadere informatieDoNaMo GU Blaascarcinoom. André Bergman & Martijn Kerst 9 september 2015 NKI-AVL
DoNaMo GU Blaascarcinoom André Bergman & Martijn Kerst 9 september 2015 NKI-AVL Paulus Potter Pissende koe (ca. 1650) 1632-1723 Casus Tijdens het Uro-Oncologisch overleg wordt een 65 jarige patiënt besproken
Nadere informatieEr zijn chromosomale veranderingen aangetoond in de cellen van de teelbaltumor. Er bestaat ook een familiale voorgeschiktheid.
Teelbalkanker Auteur: Dr. Guy Boeckx Testistumor of teelbalkanker is een kwaadaardig letsel van de teelbal. Deze tumor komt frequent voor (3-6 nieuwe gevallen per 100.000 mannen per jaar). In minder dan
Nadere informatieBehandeling van het testiscarcinoom
CAPITA SELECTA Oncologie Behandeling van het testiscarcinoom AUTEUR Dr. J.A. Gietema, internist-oncoloog HOOFDREDACTIE Dr. A.J. Gelderblom, LUMC, Leiden, M.M.E.M. Bos, Reinier de Graaf Groep, Delft 16
Nadere informatiePrognostische factoren in patiënten met 1-3 positieve okselklieren; MammaPrint en Adjuvant! online
Prognostische factoren in patiënten met 1-3 positieve okselklieren; MammaPrint en Adjuvant! online 3 de Mammacongres Harderwijk Stella Mook Radiotherapeut i.o. Prognostische waarde LN status LN status
Nadere informatieBehandeling van testiscarcinoom, klinisch stadium I: waakzaam wachten, radiotherapie, chemotherapie of chirurgisch ingrijpen
Na een inguïnale orchidectomie, de initiële behandeling, wordt op basis van het histologisch beeld een onderverdeling gemaakt in een seminoom of een non-seminoom van de testis. Van patiënten met een mengtumor
Nadere informatieSymposium Borstkanker bij jong en oud. Chemotherapie bij jonge patiënten K. Punie
Symposium Borstkanker bij jong en oud 15-10-2016 K. Punie Algemene Medische Oncologie Multidisciplinair Borstcentrum UZ Leuven - Gasthuisberg Mortality rate reduction in breast cancer EBCTCG, Lancet 2012;
Nadere informatieMarlies Peters. Workshop Vermoeidheid
Marlies Peters Workshop Vermoeidheid De ene vermoeidheid is de andere niet Deze vermoeidheid is er plotseling, niet gerelateerd aan geleverde inspanning De vermoeidheid wordt als (zeer) extreem ervaren
Nadere informatieGynaecologisch-oncologische Studies. Gynaecongres 11 november Focus Radiotherapie. R.A. Nout Radiotherapeut-Oncoloog Namens LPRGT
Gynaecologisch-oncologische Studies Gynaecongres 11 november 2010 Focus Radiotherapie R.A. Nout Radiotherapeut-Oncoloog Namens LPRGT Overzicht: Focus Radiotherapie Cervix Lopend EORTC Embrace Nieuw Outback
Nadere informatieDr. Ester Siemerink, internist-oncoloog, medisch manager oncologie ANGST
Dr. Ester Siemerink, internist-oncoloog, medisch manager oncologie ANGST Het kan helpen om de feiten te kennen; (na)controles en meer Disclosure Belangen Spreker Geen (potentiële) belangenverstengeling
Nadere informatieLandelijk Contactdag 2017
Landelijk Contactdag 2017 Radiotherapie voor Blaaskanker Bradley Pieters Academisch Medisch Centrum/ Universiteit van Amsterdam 2 Typen Blaaskanker Niet-spierinvasief Spierinvasief Behandelingen Verwijderen
Nadere informatielongcarcinoom: stadiëring en behandeling
Hoe actueel is de CBO richtlijn? Niet-kleincellig longcarcinoom: stadiëring en behandeling Prof. dr. Harry J.M. Groen UMCG Groningen Wat moet er veranderen? TBNA? Plaats van EUS-FNA? Plaats van EBUS-FNA?
Nadere informatieOLIJFdag 3 oktober 2015
OLIJFdag 3 oktober 2015 Nieuwe behandelingen bij eierstokkanker Els Witteveen Internist-oncoloog Huidige en nieuwe inzichten Intraperitoneale toediening Toevoeging van bevacizumab Dose dense toediening
Nadere informatieMinder chirurgie na neo adjuvante chemotherapie?
Minder chirurgie na neo adjuvante chemotherapie? Frederieke van Duijnhoven, chirurg-oncoloog Marie-Jeanne Vrancken Peeters, principal investigator MICRA studie 1 GEEN DISCLOSURES 2 NEOADJUVANTE SYSTEMISCHE
Nadere informatieOverbehandeling in radiotherapie. Prof. Dr. Caroline Weltens
Overbehandeling in radiotherapie Prof. Dr. Caroline Weltens 29-09-2018 veilig de lokale therapie verminderen zonder de uitkomst te compromiteren Juiste balans tussen benefit en neveneffecten Bij combinatie
Nadere informatieILC > 3 cm: neoadjuvante chemotherapie heeft geen nut! Sabine C. Linn, MD PhD Divisies Medische Oncologie en Moleculaire Biologie
ILC > 3 cm: neoadjuvante chemotherapie heeft geen nut! Sabine C. Linn, MD PhD Divisies Medische Oncologie en Moleculaire Biologie Heeft neoadjuvant chemotherapie nut bij ILC > 3 cm? Ja Nee Weet niet/geen
Nadere informatieMaligne melanoma Belang van sentinelklierbiopsie
Maligne melanoma Belang van sentinelklierbiopsie Annemie Rutten Medische Oncologie AZ St. Augustinus Maligne melanoma 10% van alle huidkankers, maar meest agressieve. Incidentie van maligne melanoma neemt
Nadere informatieTestis. Urologische oncologie/ 1. Inleiding. 2. Diagnose. 3. Anatomopathologie
Urologische oncologie/ 7.10.5. Testis 1. Inleiding 95% van alle testistumoren zijn kiemceltumoren. Zij beslaan slechts 2% van alle maligniteiten, maar vormen de meest frequente vaste tumoren bij mannen
Nadere informatieImage-guided stereotactic radiotherapy for early stage lung cancer: techniques and clinical outcomes. Samenvatting
169 Image-guided stereotactic radiotherapy for early stage lung cancer: techniques and clinical outcomes Samenvatting Radiotherapie speelt een belangrijke rol in de curatieve behandeling van patiënten
Nadere informatieGeïndividualiseerde behandeling van oudere patiënten met borstkanker. Dr. N.A. de Glas
Young Investigator Award 2018 Geïndividualiseerde behandeling van oudere patiënten met borstkanker Dr. N.A. de Glas AIOS Interne geneeskunde & Postdoc geriatrische oncologie LUMC Geen (potentiële) belangenverstengeling
Nadere informatieMeer sparend bestraling van de axilla? Less is more (than enough) Nicola Russell
Meer sparend bestraling van de axilla? Less is more (than enough) Nicola Russell Techniek tot nu toe Conventionele simulatie Virtuele simulatie Techniek voor okselbestraling Klier levels I III Plexus brachialis
Nadere informatie1. Inleiding: De nieuwe TNM classifikatie stadiering. - onvolledigheden / aanvullingen. 3. De N factor: hoe in kaart brengen.
Mediastinum 1. Inleiding: De nieuwe TNM classifikatie stadiering 2. De N factor: impact op prognose: -vlgtnm - onvolledigheden / aanvullingen 3. De N factor: hoe in kaart brengen. 4. De N factor: impact
Nadere informatieVerantwoording Regio: Vereniging van Integrale Kankercentra, Datum vaststellen: 01-06-02, Verantwoording: LWG Urologische tumoren update 23-09-08
Richtlijn voor Urologische tumoren, Testiscarcinoom Verantwoording Regio: Vereniging van Integrale Kankercentra, Datum vaststellen: 01-06-02, Verantwoording: LWG Urologische tumoren update 23-09-08 Algemeen
Nadere informatieStichting PALGA Handleiding Protocol Testis Pagina 1 van 28. Landelijke PALGA Protocol: Testiscarcinoom
Handleiding Protocol Testis Pagina 1 van 28 Landelijke PALGA Protocol: Testiscarcinoom Handleiding Protocol Testis Pagina 2 van 28 Inhoudsopgave Algemeen Overzicht van aanpassingen per uitgebrachte versie
Nadere informatiePeniscarcinoom. Regionale richtlijn IKMN, Versie: 1.1
Peniscarcinoom Regionale richtlijn IKMN, Versie: 1.1 Laatst gewijzigd : 02-05-2003 Methodiek: Consensus based Verantwoording: Reg. WG urologische tumoren Inhoudsopgave Algemeen...1 Diagnostiek...2 Medisch
Nadere informatieBehandeling van testiscarcinoom: wat goed is, moet goed blijven
Behandeling van testiscarcinoom: wat goed is, moet goed blijven Treatment of testicular cancer Auteurs Trefwoorden Key words S.F. Oosting en J.A. Gietema chemotherapie, follow-up, testiskanker chemotherapy,
Nadere informatieBronchuscarcinoom Incidentiegegevens, initiële behandeling AZ Groeninge Kris Van Oortegem Pneumologie
Bronchuscarcinoom 2002 Incidentiegegevens, initiële behandeling AZ Groeninge Kris Van Oortegem Pneumologie Bronchuscarcinoom 2002 (n=112) Kleincellig versus Niet-kleincellig kleincellig 18% niet-kleincellig
Nadere informatieBorstkanker behandeling bij ouderen: One size fits all? Nienke de Glas AIOS Interne geneeskunde & Postdoc geriatrische oncologie
Borstkanker behandeling bij ouderen: One size fits all? Nienke de Glas AIOS Interne geneeskunde & Postdoc geriatrische oncologie Borstkanker bij ouderen ~ 40% van pa?ënten is 65+ bij diagnose 2 IKNL: www.cijfersoverkanker.nl
Nadere informatieHeeft chirurgie of radiotherapie nog zin bij uitgezaaide prostaatkanker?
Heeft chirurgie of radiotherapie nog zin bij uitgezaaide prostaatkanker? Wouter Everaerts Dienst urologie, Uzleuven @EveraertsW 16 september 2017 Natuurlijke evolutie van prostaatkanker PIN Gelokaliseerd
Nadere informatieCover Page. Author: Wiltink, Lisette Title: Long-term effects and quality of life after treatment for rectal cancer Issue Date:
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/46445 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Wiltink, Lisette Title: Long-term effects and quality of life after treatment for
Nadere informatieAfwijkende CT-thorax in de follow-up van een patiënt met testistumor
Afwijkende CT-thorax in de follow-up van een patiënt met testistumor Abnormal CT scan in the follow up of a patient with testicular cancer Auteurs Trefwoorden Key words K.P.M. van Galen, B.M. Wiarda en
Nadere informatiesamenvatting de belangrijkste vraagstellingen van dit proefschrift zijn:
Samenvatting Hodgkin lymfoom en zaadbalkanker zijn beide zeldzame maligniteiten die voornamelijk bij jong-volwassenen voorkomen. Beide ziekten hebben tegenwoordig een uitstekende prognose, o.a. door de
Nadere informatieOncologische zorg bij ouderen
Oncologische zorg bij ouderen Balanceren tussen over- en onderbehandeling Johanneke Portielje, HagaZiekenhuis Kring ouderenzorg AMC & partners 12 juni 2013 mamma carcinoom
Nadere informatieCase report. Beleid bij multipele viscerale restlaesies na chemotherapie bij het non-seminoma testis
DOI 10.1007/s13629-017-0171-6 CASUISTIEK Case report. Beleid bij multipele viscerale restlaesies na chemotherapie bij het non-seminoma testis F. Valk 1 C.vandeBeek 1 Published online: 11 May 2017 The Author(s)
Nadere informatieHodgkin lymfoom. Elly Lugtenburg 11 de nascholing hematologie verpleegkundigen 16 Maart 2018
Hodgkin lymfoom Elly Lugtenburg 11 de nascholing hematologie verpleegkundigen 16 Maart 2018 11 de nascholing Hematologie verpleegkundigen 16 Maart 2018 Disclosure belangen: PJ Lugtenburg Voor bijeenkomst
Nadere informatieBloedafname CAIRO5. Coördinerend Radiologen: Dr. K. van Lienden, Dr. M Engelbrecht, afdeling Radiologie, AMC Amsterdam
Bloedafname CAIRO5 Een gerandomiseerde fase 3 studie naar behandelingsstrategieën voor patiënten met dikke darmkanker met metastasen in alleen de lever, welke (nog) niet in aanmerking komen voor chirurgische
Nadere informatiePien de Haas en John de Klerk nucleair geneeskundigen Meander Medisch Centrum Amersfoort. 2e Mammacongres 28 januari 2011 Harderwijk
Pien de Haas en John de Klerk nucleair geneeskundigen Meander Medisch Centrum Amersfoort 2e Mammacongres 28 januari 2011 Harderwijk Siemens Biograph true point PET/CT 40 slice Sinds 21 januari 2011 Sinds
Nadere informatie(Neo)adjuvante chemotherapie bij het rectumcarcinoom. Prof.dr. Kees Punt afd. Medische Oncologie AMC Amsterdam
(Neo)adjuvante chemotherapie bij het rectumcarcinoom Prof.dr. Kees Punt afd. Medische Oncologie AMC Amsterdam Adjuvante chemotherapie bij rectumcarcinoom in Nederland Geloof Gewoonte Evidence-based medicine
Nadere informatieSamenvatting. Samenvatting
Samenvatting Dikkedarmkanker is een groot gezondheidsprobleem in Nederland. Het is de derde meest voorkomende vorm van kanker bij mannen en de tweede meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen. In 2008
Nadere informatieCover Page. Author: Dikken, Johannes Leen Title: Gastric cancer : staging, treatment, and surgical quality assurance Issue Date:
Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/19858 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Dikken, Johannes Leen Title: Gastric cancer : staging, treatment, and surgical
Nadere informatieHOVON-Hematologie scholingsdag donderdag 1 okt 2015
HOVON-Hematologie scholingsdag donderdag 1 okt 2015 Josée Zijlstra VUMC www.hematologie.nl/ j.zijlstra@vumc.nl Thomas Hodgkin 1798-1866 Hodgkin lymfoom Diagnostiek Pathologie Epidemiologie Symptomen Beeldvorming
Nadere informatieSamenvatting 129. Samenvatting
Samenvatting 128 Samenvatting 129 Samenvatting Het mammacarcinoom is de meest voorkomende maligniteit bij vrouwen, met wereldwijd een jaarlijkse incidentie van 1,67 miljoen. De prognose van patiënten met
Nadere informatieM studie (Longkanker) / luchtpijp & longkanker
M14-361-studie (Longkanker) / luchtpijp & longkanker Onderzoek naar een nieuwe behandeling voor patiënten met vergevorderde kleincellige longkanker die behandeld worden met carboplatine en etoposide (standaardbehandeling).
Nadere informatieBehandelproblematiek en laatste ontwikkelingen in Hepatitis B Nationale hepatitis dag 2017
Behandelproblematiek en laatste ontwikkelingen in Hepatitis B Nationale hepatitis dag 2017 Bart Takkenberg Academisch Medisch Centrum Amsterdam Disclosures Speaker for Gore WL, Bayer, and Norgine Advisory
Nadere informatieNIERCARCINOOM WORK UP. Klinisch onderzoek. Labo. Urine-onderzoek. CAT abdomen/bekken met contrast. CT thorax.
NIERCARCINOOM WORK UP Klinisch onderzoek. Labo. Urine-onderzoek. CAT abdomen/bekken met contrast. CT thorax. MRI zo CT cavale trombose suggereert of igv nierinsufficiëntie. Botscan en CT hersenen op klinische
Nadere informatieOntwikkelingen bij de chirurgie van het slokdarm- en maagcarcinoom
Ontwikkelingen bij de chirurgie van het slokdarm- en maagcarcinoom Mark I. van Berge Henegouwen Chirurg, slokdarm en maagchirurgie Amsterdam UMC, locatie AMC GIOCA GE oncologisch congres, AMC 18 jan 2019
Nadere informatieWel of Niet starten?
Chemotherapie in de palliatieve setting van het pancreascarcinoom Wel of Niet starten? Dick Richel AMC / MST 3 e Verpleegkundig Congres 10 januari 2014 Pancreascarcinoom feiten Incidentie in Nederland
Nadere informatieOligometastasen: Echt of wishfull thinking? Dirk De Ruysscher, MD, PhD Radiation Oncologist University Hospitals Leuven/ KU Leuven Leuven, Belgium
Oligometastasen: Echt of wishfull thinking? Dirk De Ruysscher, MD, PhD Radiation Oncologist University Hospitals Leuven/ KU Leuven Leuven, Belgium Casus 65-jaar oude blanke vrouw 20 pak jaren Gestopt met
Nadere informatieIndividualized treatment in Breast Cancer op het scherpst van de snede
19 mei 2009 Jaarbeurs Utrecht Individualized treatment in Breast Cancer op het scherpst van de snede Hella Bosch Verpleegkundig specialist oncologie Máxima medisch centrum Eindhoven Opening ONS: Lezing
Nadere informatieAanvraag gegevens ten behoeve van wetenschappelijk onderzoek
Aanvraag gegevens ten behoeve van wetenschappelijk onderzoek Registratie waarvan gegevens worden opgevraagd: DSCA Contactpersoon: Naam: Mw. Drs. J. t Lam - Boer Centrum/ziekenhuis: Radboud umc Adres: Postbus
Nadere informatieVoorspellende waarde van HE4 bij een complexe ovarium cyste ROELIEN VAN DE VRIE ARTS ONDERZOEKER
Voorspellende waarde van HE4 bij een complexe ovarium cyste ROELIEN VAN DE VRIE ARTS ONDERZOEKER 16-06-2016 INHOUD Achtergrond Ovarium carcinoom HE4 Retrospectieve studie AvL & AMC Opzet van prospectieve
Nadere informatieDe indicatoren omtrent borstkanker, die in kader van het VIP²-project worden opgevolgd zijn :
Indicatoren VIP²-project Oncologie In België is, net als in Europa, borstkanker de meest voorkomende oorzaak van overlijden door kanker bij vrouwen (20,6 % van alle overlijdens ingevolge kanker). In 2009
Nadere informatieSignificante Fase III Studies in de Oncologie Wat betekent dit voor de practicus?
Significante Fase III Studies in de Oncologie Wat betekent dit voor de practicus? Dr. L. Dirix Medische Oncologie Behandeling van vaste tumoren Adjuverende therapie Uitgezaaide ziekte Gerandomizeerd onderzoek
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Nederlandse samenvatting 101 Chapter 7 SAMENVATTING Maligne tumoren van de larynx en hypopharynx ( keelkanker ) zijn de zesde meest voorkomende type kankers van het hele lichaam, en de meest voorkomende
Nadere informatieMultimodality treatment bij het oesofagus- en maagcarcinoom
Multimodality treatment bij het oesofagus- en maagcarcinoom Disclosures Ik heb geen belangenverstrengeling in relatie tot deze presentatie Multimodality treatment bij het oesofagus- en maagcarcinoom Bij
Nadere informatieOncologische behandeling en fertiliteit. Vivianne Tjan-Heijnen Symposium AYA zorg & (in)fertiliteit Nascholing Maastricht UMC+ 29 november 2018
Oncologische behandeling en fertiliteit Vivianne Tjan-Heijnen Symposium AYA zorg & (in)fertiliteit Nascholing Maastricht UMC+ 29 november 2018 Disclosures Potentiële belangenverstrengeling Voor bijeenkomst
Nadere informatieBVO Darmkankerscreening in de spreekkamer van de huisarts Nazorg darmkanker in de huisartsenpraktijk. Dokter de kanker is nu weg wat nu verder?
BVO Darmkankerscreening in de spreekkamer van de huisarts Nazorg darmkanker in de huisartsenpraktijk Dokter de kanker is nu weg wat nu verder? Disclosure belangen spreker Jan Wind (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatieNadia Haj Mohammad Internist-oncoloog The Netherlands
Maagcarcinoom Nadia Haj Mohammad Internist-oncoloog The Netherlands Inhoud Therapie Systemisch Gericht op klachten Nieuwe ontwikkelingen/toekomst Epidemiologie Verschil Europa en Noord-Amerika vs Azië,
Nadere informatieOntwikkelingen longkanker en maligne mesothelioom
Ontwikkelingen longkanker en maligne mesothelioom Wat is de stand van zaken Frank Jacobs sept 2017 Disclosures Frank Jacobs (potentiële) belangenverstrengeling geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieBehandeling van een trigger finger. Loes van Boxmeer & Emma Wassenaar
Behandeling van een trigger finger Loes van Boxmeer & Emma Wassenaar Overzicht Inleiding PICO Zoekstrategie & Flowchart Artikelen Chirurgie Anatomie Open vs percutaan Conclusie Inleiding Klinische symptomen
Nadere informatieKlinisch vroeg-stadium ovariumcarcinoom: belang van een adequate lymfkliersampling
Klinisch vroeg-stadium ovariumcarcinoom: belang van een adequate lymfkliersampling Prof. dr. Roy Kruitwagen Symposium Het ovariumcarcinoom Oncologiecentrum Maastricht UMC + 10 november 2016 Disclosure
Nadere informatieBloedafname CAIRO5. Coördinerend Radiologen: Dr. K. van Lienden, Dr. M Engelbrecht, afdeling Radiologie, AMC Amsterdam
Bloedafname CAIRO5 Een gerandomiseerde fase 3 studie naar behandelingsstrategieën voor patiënten met dikke darmkanker met metastasen in alleen de lever, welke (nog) niet in aanmerking komen voor chirurgische
Nadere informatieBehandeling op maat. Mammacarcinoom en targeted therapy 4 e mammacongres Harderwijk. Carolien P. Schröder, MD, PhD Internist oncoloog UMCG
Behandeling op maat Carolien P. Schröder, MD, PhD Internist oncoloog UMCG Mammacarcinoom en targeted therapy 4 e mammacongres Harderwijk C.P. Schröder internist oncoloog Mammacarcinoom en targeted therapy
Nadere informatieChemotherapie en stolling
Chemotherapie en stolling Therapie, preventie en risicofactoren Karen Geboes UZ Gent 4 december 2015 Avastin en longembolen: hoe behandelen en Avastin al dan niet verder? Chemotherapie en stolling: Therapie,
Nadere informatieChemoradiatie bij het spierinvasief blaascarcinoom
Chemoradiatie bij het spierinvasief blaascarcinoom Richard P. Meijer, Uroloog DUOS 4-12-2015 Disclosure belangen (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met
Nadere informatieLichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and
Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa Physical factors as predictors of psychological and physical recovery of anorexia nervosa Liesbeth Libbers
Nadere informatieCentraal zenuwstelsel betrokkenheid in cutaan T-cel lymfoom. MDO-praatje
Centraal zenuwstelsel betrokkenheid in cutaan T-cel lymfoom MDO-praatje Casus Patient CutaanT-cel lymfoom, type mycosis fungoides met aanwijzingen voor lymfeklierbetrokkenheid (niet PA-bewezen). Buikproblemen
Nadere informatieSamenvatting en conclusies
Centraal in dit proefschrift staat de minimaal invasieve slokdarmresectie als behandeloptie voor het slokdarmcarcinoom. In hoofdstuk 2 en 3 belichten wij in twee overzichtsartikelen de in de literatuur
Nadere informatieUitkomstenonderzoek in non-hodgkin lymphoma. Hedwig Blommestein
Uitkomstenonderzoek in non-hodgkin lymphoma ~Kansen en uitdagingen~ Hedwig Blommestein Inleiding Inhoud presentatie Uitkomstenonderzoek Casus rituximab maintenance Achtergrond Resultaten t Conclusie Uitkomstenonderzoek
Nadere informatieKWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: BORSTKANKER Fase 1: validatie van de individuele resultaten Ziekenhuis 86
1 KWALITEITSINDICATOREN VOOR ONCOLOGIE: BORSTKANKER Fase 1: validatie van de individuele resultaten Ziekenhuis 86 2 1. BESCHRIJVENDE STATISTIEK Tabel 1: Invasieve borstkanker en ductaal carcinoma in situ
Nadere informatieEchogeleide chirurgie voor mammacarcinoom
Echogeleide chirurgie voor mammacarcinoom Een prospectief gerandomiseerd onderzoek N.M.A. Krekel M.H. Haloua M.P. van den Tol S. Meijer Chirurgische oncologie VU Universitair Medisch Centrum Incidentie
Nadere informatie(Very) High-risk prostaatcarcinoom: belang van multimodale behandeling?
Sint-Joris-Winge 14 september 2016 (Very) High-risk prostaatcarcinoom: belang van multimodale behandeling? dr. Lodewijk Van Wynsberge Definitie D Amico: indeling PCA volgens risico op metastasering en
Nadere informatieOncologie, oncogenese en kankerzorg. Asia Ropela, internist-oncoloog St.Jansdal ziekenhuis 27 september 2014
Oncologie, oncogenese en kankerzorg Asia Ropela, internist-oncoloog St.Jansdal ziekenhuis 27 september 2014 Oncologie Deel van de geneeskunde dat kanker bestudeert en probeert te genezen Medische wetenschap
Nadere informatieLess is more: Axillaire stagering en behandeling bij het mammacarcinoom
Less is more: Axillaire stagering en behandeling bij het mammacarcinoom Sabrina Maaskant, Chirurg oncoloog Hetty van den Berg, Radiotherapeut oncoloog Borstkanker in de 20 e eeuw William Halsted (1852-1923)
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra
Nadere informatieMultidisciplinaire behandeling van renaalcelcarcinoom Heelkunde : nefrectomie, metastasectomie
Multidisciplinaire behandeling van renaalcelcarcinoom Heelkunde : nefrectomie, metastasectomie Dr. Lucien Hoekx, urologie UZA Medisch coördinator urologische oncologie MOCA Inleiding hematurie flankpijn
Nadere informatieHet PSA dilemma: wel of niet bepalen?
Het PSA dilemma: wel of niet bepalen? Bin Kroon Uroloog Rijnstate 1 Achtergrond prostaatkanker Jaarlijks 9000 nieuwe gevallen Jaarlijks 3000 doden Gevorderde ziekte niet te cureren PSA: vroegdetectie Screenen
Nadere informatieOncologische netwerken. peter huijgens 2016
Oncologische netwerken peter huijgens 2016 Disclosure van belangen van spreker (potentiele) belangenverstrengeling: geen Leven Lang leven Leven met kwaliteit Er toe doen Goed sterven Multidisciplinair
Nadere informatieHOVON EDUCATIONAL MYELOOM. Case 2
HOVON EDUCATIONAL MYELOOM Case 2 NIELS VAN DE DONK SONJA ZWEEGMAN Department of Hematology, Amsterdam, Netherlands Amsterdam, Netherlands Clinical case: presentation 54-year-old patient with a diagnosis
Nadere informatieDe VIKC en de kankerregistratie
woensdag 21 januari 2009 De VIKC en de kankerregistratie O. Visser, IKA De integrale kankercentra zijn Regionale kennis- en kwaliteitscentra Netwerkorganisaties En hebben als participanten: alle algemene
Nadere informatieMogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom. Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam
Mogelijkheden van resectie na chemotherapie bij het pancreascarcinoom Prof. dr. Marc Besselink Afdeling Chirurgie, AMC Amsterdam Amsterdam, 19 Januari 2018 Pancreascarcinoom Slechte prognose (5 jaars-overleving,
Nadere informatiePRO. De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten
PRO De afwachtende houding t.o.v. NOACs in Nederland schaadt patiënten Prof. dr. Saskia Middeldorp, internist Afdeling Vasculaire Geneeskunde Academisch Medisch Centrum, Amsterdam Wat zegt de NHG standaard
Nadere informatieSpinocellulaire carcinomen van de huid: beleidslijnen
Spinocellulaire carcinomen van de huid: beleidslijnen 1. Voorkomen Spinocellulair carcinoom (SCC): - tweede meest frequente huidtumor na basocellulair carcinoom - risicofactoren: o blootstelling aan zon
Nadere informatieNut en noodzaak van CZS profylaxe bij DLBCL in rituximab tijdperk
Nut en noodzaak van CZS profylaxe bij DLBCL in rituximab tijdperk Moderator P.J. Lugtenburg speaker Jeanette Doorduijn Belangenverklaring In overeenstemming met de regels van de Inspectie van de Gezondheidszorg
Nadere informatieOuderen en kanker: epidemiologie en factoren van invloed op behandeling en overleving. Maryska Janssen-Heijnen Valery Lemmens
Ouderen en kanker: epidemiologie en factoren van invloed op behandeling en overleving Maryska Janssen-Heijnen Valery Lemmens Levensverwachting in jaren Nederlandse bevolking 2007 Leeftijd Mannen Vrouwen
Nadere informatieGUIDELINES UROLOGISCHE ONCOLOGIE
GUIDELINES UROLOGISCHE ONCOLOGIE Inhoud I. GUIDELINES PROSTAATCARCINOMA 1. Inleiding 2. Diagnostiek 2.1 Klinisch 2.2 Labo 2.3 Beeldvorming 2.3.1 NMR van de prostaat 2.3.2 Botscan 3. Anatoompathologische
Nadere informatieKankerregistratie gebeurt volgens de richtlijnen van de Stichting Kankerregister
6. Kankerregistratie 1. Formulieren Kankerregistratie gebeurt volgens de richtlijnen van de Stichting Kankerregister Zie bijlage 3 en 4 Handleiding voor het invullen van de formulieren van de Stichting
Nadere informatieLage tractus digestivus. Lieke Simkens Internist-oncoloog Máxima Medisch Centrum
Lage tractus digestivus Lieke Simkens Internist-oncoloog Máxima Medisch Centrum Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld
Nadere informatieTumoren van het anaal kanaal
7.1.8. Tumoren van het anaal kanaal 1. Inleiding 1.1. Incidentie Aparte entiteit! Incidentie uitzonderlijk (2% van de digestieve tumoren) Incidentie 3v - 2m Gem. 65 jaar 2. Klinische presentatie De meeste
Nadere informatieSalvagechemotherapie bij het recidief en refractair testiscarcinoom:
Overzichtsartikelen 4 Salvagechemotherapie bij het recidief en refractair testiscarcinoom: conventionele chemotherapie of hogedosischemotherapie? Salvage chemotherapy in the treatment of relapsed and refractory
Nadere informatieSlokdarmresectie - Fit aan de Start. Feike Kingma Arts-onderzoeker Chirurgie, UMC Utrecht
Slokdarmresectie - Fit aan de Start Feike Kingma Arts-onderzoeker Chirurgie, UMC Utrecht Slokdarmkanker Slokdarmkanker zit vrijwel altijd in de thoracale slokdarm Jaarlijks aantal nieuwe gevallen per 100.000
Nadere informatieLymfeknoop dissectie in borstcarcinoom, diagnostiek of therapie? Wim Demey, medische oncologie, Borstkliniek voorkempen
Lymfeknoop dissectie in borstcarcinoom, diagnostiek of therapie? Wim Demey, medische oncologie, Borstkliniek voorkempen 85% via de axilla Mammaria interna alleen aantasting is zeldzaam
Nadere informatie