randstad award 2008 het onderzoek

Transcriptie

1 randstad award 2008 het onderzoek

2 inhoudstafel 1 het belang van een goed werkgeversimago voor bedrijven. 2 2 de aanpak de resultaten de criteria die de aantrekkelijkheid van een bedrijf als werkgever bepalen welke sectoren zijn de meest aantrekkelijke werkgevers? de farmaceutische sector spant de kroon, gevolgd door de media en de banken-verzekeringen de sectoren door de ogen van de subgroepen de aantrekkelijkheid van de sectoren: meerdere factoren spelen een rol welke bedrijven zijn de aantrekkelijkste werkgevers? naambekendheid relatieve aantrekkelijkheid absolute aantrekkelijkheid belangrijke evoluties. 27 bijlage de lijst van de 160 bedrijven

3 1. het belang van een goed werkgeversimago voor bedrijven 2

4 Ook dit jaar ging Randstad in zee met ICMA International om op zoek te gaan naar de meest aantrekkelijke werkgever in België. Vorig jaar werd de nadruk gelegd op de grote verschillen tussen Frans- en Nederlandstaligen. Om die reden werd dit jaar beslist twee prijzen uit te reiken. Op basis van dit onderzoek weten we welk bedrijf bij de Nederlandstaligen Janssen Pharmaceutica opvolgt en welk bedrijf bij de Franstaligen in de voetsporen van Solvay treedt. Het belang van een goed werkgeversimago in tijden van schaarste Als human resources-dienstverlener en marktleider op het vlak van uitzendarbeid, die dagelijks duizenden mensen rekruteert voor bedrijven, beseft Randstad maar al te goed hoe belangrijk het werkgeversimago van een bedrijf is. In deze tijden van schaarste op de arbeidsmarkt ligt de bal veel vaker dan vroeger in het kamp van de werknemer. De gevolgen zijn logisch: bedrijven die investeren in hun imago als werkgever hebben een stap voor op de rest. Want de manier waarop potentiële werknemers naar een bedrijf kijken, komt niet zomaar uit de lucht gevallen. De perceptie is gefundeerd. Het imago van een bedrijf wordt immers slechts voor 20 procent bepaald door de communicatie. Daarnaast zijn feiten, handelingen, initiatieven, kortom de manier waarop het bedrijf doet wat het doet, voor 80% verantwoordelijk voor hoe mensen het bedrijf zien. Daarom ontwikkelde Randstad een kwalitatief sterk onderbouwd onderzoek dat peilt naar de aantrekkelijkheid van de grootste werkgevers in België. Het onderzoek en de uitreiking van de Randstad Award, die daarop gebaseerd is, groeiden uit tot een sterk concept. De boodschap dat de continuïteit van het werkgeverschap - en dus het voortbestaan van een bedrijf - in de 21 ste eeuw alleen gegarandeerd wordt als het investeert in de manier waarop het als werkgever wordt gepercipieerd, is er dan ook één die heel wat actoren op de arbeidsmarkt aanspreekt. Bestaansrecht van alweer een award Waarin onderscheidt deze award zich van op het eerste zicht gelijkaardige initiatieven? De Randstad Award is uitsluitend gebaseerd op de publieke opinie. Iedereen tussen 18 en 65 jaar, ongeacht of hij of zij aan het werk is, komt in aanmerking als respondent voor deze studie. Andere gelijkaardige studies zijn meestal gebaseerd op vragenlijsten die de human resources-afdelingen moeten invullen of op de mening van de vaste medewerkers of van enkele experts. Dit onderzoek heeft betrekking op alle grote bedrijven met meer dan werknemers. De betrokken organisaties hoeven in deze zelf geen initiatief te nemen. Ze worden automatisch in het onderzoek opgenomen. Alle grote bedrijven die in België actief zijn, komen in aanmerking voor deze award. Deze award wordt uitgereikt op basis van een onderzoek bij respondenten. Wat mag u verwachten? In wat volgt vindt u het antwoord op volgende vragen: Welke criteria spelen een rol bij de keuze van een werkgever? Hoe is het belang van deze criteria de voorbije jaren geëvolueerd? Welke sectoren zijn de meest aantrekkelijke werkgevers en waarom? Welke zijn de meest aantrekkelijke werkgevers? En waarom? Welke zijn de grote tendensen als we de resultaten van deze studie vergelijken met die van voorgaande studies? We wensen u alvast veel leesplezier. 3

5 2. de aanpak 4

6 Tijdens de maanden juli, augustus en september 2007 verzamelde Randstad voor de achtste keer op rij in samenwerking met ICMA International de mening van mensen (studenten, werknemers, werkzoekenden, huisvrouwen, ) tussen 18 en 65 jaar. Er werd hen gevraagd hun mening te geven over de aantrekkelijkheid van de belangrijkste werkgevers in België. Op basis van een aantal selectiecriteria, werden hiervoor 160 bedrijven weerhouden. Het gaat om bedrijven die tenminste gedeeltelijk actief zijn op de privécommerciële markt en die op Belgisch grondgebied meer dan 1000 mensen onder éénzelfde naam (of een deel van een naam) tewerkstellen (1). De lijst van deze bedrijven kan geraadpleegd worden in bijlage. de respondenten? geslacht man 46% vrouw 54% taal Franstalig 41% Nederlandstalig 59% leeftijd jaar 37% jaar 32% jaar 31% opleidingsniveau universitair 19% hoger onderwijs 38% secundair en lager 43% In vergelijking met de totale populatie is het aandeel jongeren bewust oververtegenwoordigd. Jongeren zijn immers meer mobiel op de arbeidsmarkt. Daarenboven wordt op die manier hun minder goede kennis van de bedrijfswereld gecompenseerd en krijgen we toch significante resultaten voor een doelgroep die in het kader van dit onderzoek erg belangrijk is. Door het relatief groter aandeel jongeren is ook het aandeel hoger geschoolden overwogen. Het doel van deze studie is tweeërlei. Enerzijds wil deze studie een antwoord geven op de vraag welke bedrijven kunnen beschouwd worden als de meest aantrekkelijke werkgevers in België. Om dit te weten te komen, wordt aan de respondenten gevraagd voor de bedrijven uit de lijst die ze kennen aan te geven of ze ervoor willen werken. Daarnaast focust deze studie ook op wat deze bedrijven aantrekkelijk maakt. Om dit te doen werd het belang van de verschillende criteria onderzocht die samen alleen al bijna 85% van de globale aantrekkelijkheid van een bedrijf als werkgever bepalen. Of anders: wat bepaalt voor de respondenten of een bedrijf al dan niet aantrekkelijk is als werkgever (2 )? 1 Volgens deze criteria kan een holding die enkele duizenden mensen aan het werk zet in België onder verschillende bedrijven met verschillende namen niet weerhouden worden. Bedrijven zoals Domo, Unilin, Pfizer die onder verschillende BTW-nummers opereren (die elk minder dan 1000 mensen omvatten), maken wel deel uit van de lijst. Er werden verschillende bronnen geraadpleegd opdat de lijst van bedrijven volledig zou zijn. Mocht er, ondanks de aandacht die werd besteed aan het samenstellen van deze lijst, een bedrijf niet opgenomen zijn dat toch aan de criteria voldoet, gelieve dan met ons contact op te nemen. We nemen het bij de volgende peiling op in onze lijst. 2 De keuze van de criteria is gebaseerd op vroeger onderzoek van Randstad. Toen werd aan de respondenten gevraagd in welke mate de verschillende criteria een rol spelen bij de keuze voor een bedrijf. Deze problematiek werd een eerste keer gedeeltelijk bevraagd door Randstad in 2001 (Werken vandaag : Het perspectief van de werknemer) en hernomen in de laatste vier randstad award-peilingen. 5

7 Elk van de 160 bedrijven werd geëvalueerd op basis van die 10 criteria. 1. Loon het bedrijf biedt hoge lonen; 2. Toekomst het bedrijf biedt haar werknemers toekomstperspectieven; 3. Werksfeer er heerst een aangename werksfeer; 4. Zekerheid het bedrijf biedt werkzekerheid op lange termijn; 5. Financiële gezondheid het bedrijf is financieel gezond; 6. Job het bedrijf biedt interessante jobs; 7. Opleiding het bedrijf investeert in kwaliteitsopleidingen; 8. Management het bedrijf heeft een sterk management; 9. Evenwicht het bedrijf waakt over een evenwicht werk-privé; 10. Milieu/maatschappij het bedrijf is begaan met het milieu en de maatschappij 6

8 3. de resultaten 7

9 3.1. de criteria die de aantrekkelijkheid van een bedrijf als werkgever bepalen Wat maakt een bedrijf aantrekkelijk in de ogen van het groot publiek? Op basis van welke criteria beslist een werknemer of hij al dan niet voor een bedrijf wil werken? In het verleden konden we vaststellen dat de criteria die de aantrekkelijkheid van een bedrijf als werkgever bepalen, veranderen op het ritme van conjuncturele evoluties. Zo zagen we dat het aspect werkzekerheid belangrijker werd in jaren waarin het conjunctureel gezien moeilijker ging. Maar ook structurele veranderingen of bepaalde gebeurtenissen kunnen een niet te onderschatten rol spelen. Dat is ook de reden waarom we deze evoluties sinds vijf jaar op de voet volgen. Vandaag onderscheiden vier criteria zich van de rest. Het groot publiek vindt werkzekerheid vandaag het belangrijkst. Maar ook de werksfeer, de financiële gezondheid van het bedrijf en het loon spelen een belangrijke rol. Wat verder in de rangschikking vinden we het evenwicht werk-privé, jobinhoud en toekomstperspectieven. De waarden, kwaliteit van het management en de capaciteit om te vernieuwen bevinden zich nog lager in het klassement. Dit betekent echter niet dat ze niet belangrijk zijn. Ze hebben immers een rechtstreekse invloed op de rest. Zo kan een bedrijf moeilijk financieel gezond zijn en zijn bestaan op lange termijn veiligstellen, zonder een goed management en innovatie. Deze criteria zijn echter minder tastbaar van buitenaf, waardoor veel respondenten hun keuze eerder gaan baseren op meer zichtbare elementen die hen rechtstreeks beïnvloeden. Welke factoren hebben een invloed op de beslissing om al dan niet voor een bedrijf te willen werken? Biedt werkzekerheid op lange termijn 13% Biedt een aangename werksfeer Is financieel gezond Biedt hoge lonen 11% 12% 11% Waakt over een goed evenwicht werk/privé Biedt interessante jobs Biedt toekomstperspectieven 8% 8% 9% Is begaan met het milieu en de samenleving 5% Biedt kwaliteitsopleidingen Is goed gesitueerd 5% 4% Biedt kwaliteitsproducten of -diensten 3% Biedt internationale carrièremogelijkheden Heeft sterke waarden Heeft een sterk management Innoveert 3% 2% 2% 2% Heeft een dominante positie in zijn sector 1% 0% 2% 4% 6% 8% 10% 12% 14% 8

10 De elementen die te maken hebben met de werkzekerheid (werkzekerheid en financiële gezondheid) lijken de laatste twee jaren minder belangrijk te zijn geworden. De criteria die te maken hebben met de inhoud van de job daarentegen, werden iets belangrijker. Deze evolutie moet zeker in verband gebracht worden met de verbeterde conjunctuur tussen 2006 en Wat opvalt is de evolutie van het belang van respect voor milieu/maatschappij in de loop van het voorbije jaar (en dit grotendeels ten koste van het belang van het aspect verloning). De geleverde inspanningen om mensen bewuster te doen omgaan met het milieu hebben blijkbaar ook hier hun vruchten afgeworpen 16 % 14 % 12 % Evolutie van het belang van de aantrekkelijkheidscriteria (sortering op basis van evolutie ) 10 % 8% 6% 4% 2% 0% Milieu / samenleving Jobs Waarden Goed gesitueerd Innovatie Internationaal Werksfeer Opleidingen Evenwicht Toekomst Dominatie Producten / diensten Management Loon Werkzekerheid Financieel gezond Gezien de evolutie van dit criterium, leek het ons interessant hier wat dieper op in te gaan. Welke mensen werden het sterkst beïnvloed door deze problematiek? Bij wie was de bewustwording het grootst? Onderstaande grafiek toont aan dat dit criterium voor iedereen aan belang heeft gewonnen. De universitairen waren de koplopers twee jaar geleden (4,2%) en spelen ook vandaag nog een voortrekkersrol (6,5%). 9

11 Belang gehecht aan criterium "aandacht voor milieu/samenleving" (totaal 5,3%) Man Nederlandstalig Franstalig 6,1% 4,7% 7% 6% 5% 4% 5,0% Vrouw 5,6% 18-24jaar 3% 5,7% 2% Kaderlid 4,0% 1% 0% 4,8% 25-39jaar 5,1% Bediende 5,4% 40-65jaar 3,9% 2006 Arbeider 4,9% 5,2% 6,5% Universitair 2008 Secundair en lager Hoger onderwijs In de meer gedetailleerde clusteranalyse tekent zich een groep af waarvoor duurzaam ondernemen een belangrijke rol speelt bij de keuze voor een werkgever. Deze groep bestaat uit een kleine tien procent van de bevraagde populatie. Ze kennen gemiddeld 17% van hun punten toe aan het aspect milieu/samenleving. Deze groep hecht, proportioneel gezien, ook meer belang aan de waarden van een bedrijf (6%) en aan de kwaliteit van de producten en de diensten (8%). Deze mensen lijken ook bereid om op andere vlakken toegevingen te doen voor tal van andere criteria en meer specifiek voor het aspect verloning. De onverwachte terugval van het loonaspect ten opzichte van vorig jaar kan dus gelinkt zijn aan het toenemend belang dat met hecht aan duurzaam ondernemen. Deze evolutie zal ongetwijfeld een impact hebben op de aantrekkelijkheidsscores van de bedrijven als werkgever. Wanneer bepaalde criteria aan belang winnen ten nadele van anderen, zal dat een positieve invloed hebben voor bedrijven die het goed doen voor deze criteria. En omgekeerd natuurlijk. De resultaten op het niveau van de subgroepen (naar leeftijd, geslacht, opleidingsniveau, statuut) worden grotendeels gekenmerkt door constanten. We merken echter een aantal significante accenten op die relatief weinig onderhevig zijn aan evolutie: - Het evenwicht tussen privé-leven en werk is belangrijker voor vrouwen (10% vs 7%). Zij hechten ook iets meer belang aan werksfeer (13% vs 10%). Mannen leggen op hun beurt een beetje meer de nadruk op de financiële gezondheid van het bedrijf, maar hechten vooral meer belang aan het loonaspect (13% vs 9%). Dit zou de loonkloof tussen mannen en vrouwen op de arbeidsmarkt gedeeltelijk 10

12 kunnen verklaren. Doordat vrouwen er minder belang aan hechten, zou het kunnen dat ze minder inzetten op hun loon. In ruil willen ze wel meer soepelheid inzake het evenwicht tussen werk en privé-leven. - De universitairen, wier diploma hun een zekere garantie biedt, hechten logischerwijs minder belang aan het aspect werkzekerheid en financiële gezondheid (respectievelijk 11 en 9 procent). Dat is ook het geval voor het loonaspect. Bij hen staat de carrière centraal (27%): ze zijn, een beetje meer dan andere subgroepen, op zoek naar interessante jobs die voor hen - dankzij opleidingen van hoog niveau - een kwalitatieve professionele toekomst in petto hebben. Voor sommigen van hen in het buitenland. Zoals reeds gezegd, hechten universitairen ook meer belang aan het aspect zorg voor milieu/samenleving. - Het loonaspect (15%) en de elementen die samenhangen met zekerheid (werkzekerheid en financiële gezondheid: 29%) staan centraal bij arbeiders. Meer kwalitatieve aspecten zoals het evenwicht werk/privé, de werksfeer, en de professionele ontwikkeling verdwijnen bij deze subgroep wat meer naar de achtergrond. Voor kaders staat de financiële gezondheid van een bedrijf (13%) met stip op nummer één. De criteria die bij de respondenten algemeen gesproken centraal staan in hun keuze, zijn minder belangrijk voor de kaderleden. Zij verdelen hun punten over een aantal minder belangrijke criteria zoals de kwaliteit van de diensten/producten of van het management. Het carrièreaspect staat ook meer centraal bij hen. - De 40-plussers zoeken vooral bepaalde garanties op, meer bepaald de werkzekerheid op lange termijn (14%) en de financiële gezondheid van het bedrijf (15%). Garanties waarvoor ze bereid zijn wat toegevingen te doen op het vlak van loon (9%). Bij jongeren speelt deze zekerheid (financiële gezondheid 10% en werkzekerheid 11%) een minder grote rol. Aan het begin van hun professionele leven is het loonaspect (12%) erg belangrijk. Het belang van het werk op zich staat, net zoals bij de universitairen, ook meer centraal bij de jongeren (26%). Ze zijn, iets meer dan de andere subgroepen, op zoek naar een interessante job die hen door middel van kwaliteitsopleidingen moet in staat stellen te investeren in een kwalitatieve professionele toekomst. Voor een aantal onder hen zelfs in het buitenland. 11

13 Belangrijke criteria : volgens geslacht Belangrijke criteria : volgens leeftijd M ilieu / samenleving Werkzekerheid 14 % 12 % 10 % 8% Werksfeer M ilieu / samenleving Werkzekerheid 16 % 14 % 12 % 10 % 8% Werksfeer 6% 6% Toekomst 4% 2% 0% Financieel gezond Toekomst 4% 2% 0% Financieel gezond Jobs Loon Jobs Loon Evenwicht Mannen Vrouwen Evenwicht jaar jaar jaar Belangrijke criteria : volgens studieniveau Belangrijke criteria : volgens statuut M ilieu / samenleving Toekomst Werkzekerheid 14 % 12 % 10 % 8% 6% 4% 2% 0% Werksfeer Financieel gezond M ilieu / samenleving Toekomst Werkzekerheid 16 % 14 % 12 % 10 % 8% 6% 4% 2% 0% Werksfeer Financieel gezond Jobs Loon Jobs Loon Evenwicht universiteit hoger onderwijs secundair en lager onderwijs Evenwicht Kaderleden Bedienden Arbeiders 12

14 We maken nog graag een kleine kanttekening bij de subgroep van de jongeren. Volgens de theorie van de Y generation, zouden de jongeren veel belang moeten hechten aan een goed evenwicht tussen hun werk en hun privé-leven. Dit blijkt echter niet uit dit onderzoek. Jongeren hechten hier zelfs minder belang aan dan 25-plussers (jonge ouders met kinderen). Ook in alle voorgaande edities zien we op dat vlak geen positieve evolutie die deze theorie zou kunnen staven. Belangrijkste factoren jaar: Evolutie Werkzekerheid 14 % Milieu / samenleving 12 % 10 % 8% 6% Werksfeer 4% Toekomst 2% 0% Financieel gezond Jobs Loon Eve nw icht 13

15 3.2 welke sectoren (3) zijn de meest aantrekkelijke werkgevers? de farmaceutische sector spant de kroon, gevolgd door de media en de banken-verzekeringen In vergelijking met vorig jaar, stellen we weinig verschillen vast in het sectorieel klassement. De beste scores worden ook deze keer binnengerijfd door de bedrijven van de farmaceutische sector. De kloof met de andere bedrijven was vorig jaar bijna helemaal weg. Dit jaar wordt de kloof opnieuw groter, maar de verschillen zijn lang niet zo groot als twee à drie jaar geleden. De sector verloor ook zijn koppositie bij de jongeren, een erg belangrijke doelgroep in het kader van deze studie. Vandaag eist de farmasector zijn sleutelpositie bij de belangrijkste subgroepen terug op. Daarenboven krijgt de sector voor negen van de tien onderzochte criteria de hoogste scores. Ook inzake zorg voor milieu en maatschappij haalt de sector de hoogste score. Alleen voor het criterium evenwicht werk/privé staat deze sector niet op nummer één. De mediasector bestendigt dit jaar zijn tweede plaats, maar verliest zijn nummer éénpositie bij de jongeren. Deze sector heeft zijn aantrekkelijkheid als werkgever vooral te danken aan de kwaliteit van de aangeboden jobs en aan de werksfeer (ondanks het feit dat de media wat punten hebben moeten inleveren voor dit laatste criterium in vergelijking met de farmasector). Ook op het niveau van de subgroepen claimt deze sector bijna overal een nummer twee-positie. Alleen de oudste respondenten en de kaderleden zijn iets minder grote fan. Vorig jaar slaagde de banken-verzekeringen-sector erin de informaticasector en de consultancysector de loef af te steken. De sector bestendigt ook dit jaar zijn derde plaats, maar de kloof blijft zoals vorig jaar klein. De sector is er opnieuw in geslaagd de beste scores voor het criterium evenwicht werk/privé in de wacht te slepen. De banken en verzekeringen verliezen wel hun eerste plaats voor het aspect financiële gezondheid, maar kunnen trots zijn op hun tweede of derde plaats voor alle andere criteria. Enige uitzondering is de matige zevende plaats voor het criterium respect voor milieu en samenleving. Na een donkere periode van fusies met afdankingen, kwamen er vorig jaar erg positieve signalen vanuit die hoek. Signalen die hun impact vandaag bevestigd zien. De informatica-consultancysector bevestigt zijn vierde plaats maar bestendigt tegelijkertijd ook de lichte terugval die we sinds 2005 optekenen. De gemiddelde score van deze sector daalde in drie jaar tijd van 3.06 naar De kloof met de banken-verzekeringen blijft echter beperkt en de sector behoudt zijn tweede plaats voor de erg belangrijke subgroep van de kaderleden. De sterkste daling zien we bij de sector die vorig jaar het vijfde populairst was: de telecomsector. Deze sector levert maar liefst vijf plaatsen in en alle bedrijven die deel uitmaken van deze sector kennen een onverwacht significante terugval. 3 Met de indeling per sector, worden niet de traditionele sectoren bedoeld. De 160 geselecteerde bedrijven voor deze studie (zie lijst in bijlage) werden ondergebracht in 23 sectoren. De scores van een specifieke sector zijn de gemiddelden scores van de bedrijven die onder deze sector gegroepeerd zijn. 14

16 De grootste vooruitgang werd geboekt door de sectoren van de zware industrie. De staal- en de niet-metaalsector winnen elk vier plaatsen. De aeronauticasector klimt drie plaatsen en de metaalindustrie claimt de vijfde plaats, historisch gezien de beste score. Maar algemeen beschouwd, blijft de gemiddelde score redelijk stabiel. De horecasector bengelt nog steeds aan de staart van het peloton. De voorlaatste plaats wordt ingenomen door de transport-logistiek die dit jaar ingehaald werd door de distributiesector. Een belangrijke vaststelling is dat - ondanks de verbeterde conjunctuur tussen medio 2006 en de optelsom van de gemiddelde aantrekkelijkheidsscores van de sectoren gelijk blijft. Dalingen en stijgingen houden elkaar perfect in evenwicht. De meest aantrekkelijke sectoren Er willen werken 2008: gemiddelde score op 5 Score 2007 score 2003 Farmaceutica 3,18 3,06 2,91 Media 2,97 2,96 2,83 Banken-verzekeringen 2,88 2,91 2,64 Informatica-consultancy 2,85 2,90 2,78 Metaalbewerkende nijverheid 2,74 2,75 2,43 Bouw-installatie-energie 2,73 2,75 2,42 Electronica 2,73 2,69 2,44 Auto-onderdelen 2,69 2,67 2,32 Niet-metaal 2,67 2,64 2,47 Telecom 2,65 2,78 2,59 FMCG/food 2,63 2,66 2,57 Chemie 2,63 2,66 2,47 Aeronautica 2,63 2,63 2,30 FMCG/non food 2,62 2,65 2,54 Human resources 2,60 2,60 2,47 Metaal 2,58 2,46 2,24 Textiel 2,57 2,62 2,24 Industriële schoonmaak-milieu-veiligheid 2,51 2,55 2,31 Winkelketens (textiel, meubelen ) 2,51 2,48 2,27 Voertuigen 2,49 2,48 2,29 Distributie 2,30 2,25 2,02 Transport-logistiek 2,28 2,37 2,16 Horeca 2,16 2,20 1, de sectoren door de ogen van de subgroepen We stellen een zekere constante vast in de onderzoeksresultaten over de verschillende subgroepen heen. De top drie van alle subgroepen (met uitzondering van de statuten) is samengesteld uit drie van de top vier- sectoren uit de globale rangschikking. We merken toch enkele verschillen: 15

17 Mannen en vrouwen hebben niet dezelfde drie sectoren bovenaan hun lijstje staan. Bij de vrouwen vinden we de globale top drie terug. Bij de mannen neemt de informaticaconsultancysector de derde plaats in voor de banken-verzekeringen. Net zoals andere jaren vinden we lager in de rangschikking grotere (maar weinig verrassende) verschillen terug. Zo worden vrouwen sterker aangetrokken door de FMCG/non-food (vijfde plaats tov de 17 de plaats bij de mannen), door de human resources-sector (8 ste plaats vs 18 de bij de mannen) en in mindere mate door de sector van de winkelketens. Mannen zijn op hun beurt meer geïnteresseerd in de chemie (8 de plaats tov 17 de ) en de zwaardere industrie (staal, voertuigen, bouw-installatie-energie). Bij de jongeren (< 25 jaar), heeft de mediasector zijn eerste positie moeten prijsgeven. De informatica-consultancysector heeft zich bij de jongeren niet laten onttronen door de banken-verzekeringensector. In het hart van de rangschikking stellen we enkele grotere verschillen vast: de chemie (18 de ) en de elektronicasector (12 de ) doen het hier minder goed dan in de algemene rangschikking. Een sector zoals de human resources (11 de ) of nog opmerkelijker de textiel (8 ste ) zijn sectoren die daarentegen betere scores krijgen van deze subgroep. Als we kijken naar het statuut van de respondent, botsen we ook daar op enkele significante verschillen. De dienstverleners verliezen logischerwijs enkele plaatsen bij de arbeiders. Bij deze subgroep vinden we de niet-metaalsector op de derde plaats. Ook de textiel, de industriële schoonmaak en de voertuigen-sector staan hoger op hun verlanglijstje. Bij de bedienden, talrijker aanwezig, zijn de verschillen met de algemene rangschikking minder uitgesproken. Hun top drie is dezelfde als die van de algemene rangschikking. Bij de kaders daarentegen stellen we grotere verschillen vast. Vooral in het eerste deel van de rangschikking. Zo krijgen de banken-verzekeringen er de vijfde plaats en is de mediasector slechts op de achtste plaats terug te vinden. De grote sector van de bouw-installatie-energie staat bij de kaderleden op nummer drie en de chemie op een erg goede zesde plaats. 16

18 Top drie van de onderzochte subgroepen: N 1 N 2 N 3 Totaal Farmaceutica Media Banken-verzekeringen Student Farmaceutica Media Informatica-consultancy Man Farmaceutica Media Informatica-consultancy Vrouw Farmaceutica Media Banken-verzekeringen 18-24jaar Farmaceutica Media Informatica-consultancy 25-39jaar Farmaceutica Media Informatica-consultancy 40-65jaar Farmaceutica Banken-verzekeringen Media Universitair Farmaceutica Media Informatica-consultancy Hoger onderwijs Farmaceutica Media Banken-verzekeringen Secundair en lager onderwijs Farmaceutica Media Banken-verzekeringen Arbeider Farmaceutica Media Niet-metaal Bediende Farmaceutica Media Banken-verzekeringen Kaderlid Farmaceutica Informatica-consultancy Bouw-installatie-energie Franstalig Farmaceutica Media Informatica-consultancy Nederlandstalig Farmaceutica Media Banken-verzekeringen de aantrekkelijkheid van de sectoren: meerdere factoren spelen een rol Hierboven stelden we reeds vast dat de aantrekkelijkheid van een werkgever te maken heeft met een combinatie van verschillende criteria. Ook de meer gedetailleerde observatie van de sectoriële scores voor de verschillende aantrekkelijkheidscriteria bevestigt ons deze stelling. Het volstaat niet sterk te scoren op één of ander element om hoge toppen te scheren in de rangschikking. Het verbaast ons dan ook niet dat de drie eerste sectoren in de rangschikking niet alleen goede punten krijgen voor één of ander criterium, maar dat ze het voor het geheel van de tien onderzochte aantrekkelijkheidscriteria erg goed doen. Voor deze drie sectoren zijn de resultaten voor alle onderzochte criteria inderdaad bijna systematisch beduidend beter dan de gemiddelden van de scores van de 160 bedrijven. 4,0 Criteria : Top sectoren vs gemiddelde (gemiddelde scores op een schaal van 5) 3,8 3,6 3,4 3,2 3,0 2,8 2,6 2,4 2,2 Farmaceutica Media Banken-verzekeringen Gemiddelde (23 sectoren) 2,0 Werkzekerheid Werksfeer Financieel gezond Loon Evenwicht 17 Jobs Toekomst Milieu /samenleving Opleidingen Management

19 Hoewel het imago van deze drie sectoren globaal genomen positief is, heeft elke sector zijn specifieke kenmerken. De farmaceuticasector is hierop een uitzondering. Deze sector scoort over de hele lijn sterk en vertoont nergens enige tekenen van zwakheid. Deze sector behaalt voor negen van de tien onderzochte criteria de beste resultaten (met de grootste kloof met de andere sectoren voor lonen, de kwaliteit van de aangeboden jobs, de opleidingen, de toekomstperspectieven en de werkzekerheid). Alleen voor het criterium evenwicht tussen werk en privé-leven krijgen ze niet de beste score. En net dit criterium is de troef van de banken-verzekeringen. Voor evenwicht werk/privé krijgt deze sector immers de beste score. De banken-verzekeringensector is ook aantrekkelijk omwille van de financiële gezondheid, de lonen, de werkzekerheid en de toekomstperspectieven. De scores voor het respect voor milieu en samenleving zijn iets matiger. De media moeten het hebben van de kwaliteit van de aangeboden jobs en de werksfeer. Voor deze twee items scoort deze sector net iets minder dan de farmaceutische sector. Voor de andere criteria scoort deze sector matig. Vooral voor evenwicht tussen werk en privé en financiële gezondheid. Hoewel de mediasector gemiddeld een hogere aantrekkelijkheidsscore neerzet dan de banken-verzekeringen, scoort deze laatste hoger voor zeven van de tien aantrekkelijkheidsfactoren. Welke drie sectoren kregen de hoogste scores voor de verschillende criteria? N 1 N 2 N 3 Loon Farmaceutica Informatica-consultancy Banken-verzekeringen Toekomst Farmaceutica Informatica-consultancy Banken-verzekeringen Werksfeer Farmaceutica Media Banken-verzekeringen Werkzekerheid Farmaceutica Banken-verzekeringen Informatica-consultancy Gezond Farmaceutica Banken-verzekeringen Informatica-consultancy Jobs Farmaceutica Media Banken-verzekeringen Training Farmaceutica Informatica-consultancy Banken-verzekeringen Management Farmaceutica Banken-verzekeringen Informatica-consultancy Evenwicht Banken-verzekeringen Farmaceutica Bouw-installatie-energie Milieu/maatschappij Farmaceutica Ind. schoonmaak-milieu-veiligheid Media In het algemeen worden de zwakste resultaten opgetekend voor werksfeer, evenwicht werkprivé en de zorg voor milieu en samenleving. Vergelijken we met twee jaar geleden, dan is het opvallend dat voor bijna alle criteria de tevredenheidsscore is gedaald. In het geval van werksfeer, werkzekerheid en...loon valt men zelfs terug tot op het niveau van De grotere ontevredenheid over het loon die in sommige sectoren leidt tot sociale onrust is blijkbaar een proces dat onderhuids al een tijdje bezig is. 18

20 60% Criteria: Evolutie gemiddelde scores (gemiddelde score op een schaal van 5) 55% 50% % 40% 35% 30% 25% 20% Financieel gezond Opleidingen Management Jobs Toekomst Werksfeer Loon Werkzekerheid Evenwicht (*) Milieu / samenleving (*) (*) die elementen w erden in 2003 niet bestudeerd 19

21 3.3 welke bedrijven zijn de aantrekkelijkste werkgevers? Om de meest aantrekkelijke werkgever op te sporen, maken we een onderscheid tussen de relatieve en de absolute aantrekkelijkheid van een bedrijf. De absolute aantrekkelijkheid van een bedrijf is het percentage van respondenten die voor dat bepaald bedrijf willen werken. Deze indicator wordt sterk beïnvloed door de naambekendheid van het bedrijf. Het is immers onmogelijk dat iemand voor een bepaald bedrijf wil werken als hij of zij het bedrijf niet kent. Om die reden hebben we de relatieve aantrekkelijkheid van een bedrijf ingevoerd: het percentage mensen die voor een bedrijf willen werken van diegenen die het bedrijf ook effectief kennen. De relatieve aantrekkelijkheid wordt zo losgekoppeld van de naambekendheid. Een bedrijf kan immers een zwakke naambekendheid hebben en toch sterk gewaardeerd worden door de mensen die het bedrijf kennen en omgekeerd. Om tot dit concept te komen, moeten we dus eerst een intermediaire indicator invoeren: de naambekendheid. Vorig jaar legden we de nadruk op het feit dat, in tegenstelling tot de andere rangschikkingen (volgens leeftijd, geslacht, opleidingsniveau, ), de rangschikking van de Nederlandstaligen sterk verschilde van die van de Franstaligen. Zo hadden beide slechts twaalf bedrijven gemeenschappelijk in hun top 20 en slechts vier in de top 10. Om die reden werd beslist een aparte rangschikking op te stellen en zodoende twee bedrijven in de bloemetjes te zetten naambekendheid Op het bedrijfsniveau is de naambekendheid (4) het eerste element dat gemeten werd. Zoals hierboven vermeld, dient deze parameter alleen als noodzakelijke tussenstap om de relatieve aantrekkelijkheid te kunnen berekenen. Bij de Nederlandstaligen is Fortis vandaag de meest gekende werkgever. Het bedrijf wordt gevolgd door Kruidvat, De Lijn, Mobistar en Ikea. De naambekendheid is vrij constant. Met uitzondering van enkele nieuwere bedrijven of bedrijven die recent van naam veranderden, schommelt de naambekendheid zelden meer dan enkele percenten. Het verbaast ons dan ook niet dat we in de top bedrijven terugvinden uit de top 20 van vorig jaar. De twee nieuwkomers zijn Belgacom (21 ste vorig jaar) en C&A (24 ste vorig jaar). Bij de Franstaligen vinden we in de top van de rangschikking De Post, Coca-Cola, Toyota, Electrabel en Siemens terug. We kunnen dus zeggen dat de verschillen tussen beide subgroepen al op het niveau van de naambekendheid aanwezig zijn. We vinden slechts 14 bedrijven terug die zowel in de top 20 van de Nederlandstaligen als in die van de Franstaligen voorkomen. Bij de grootste verschillen vinden we de semi-publieke bedrijven 4 Onder de term naambekendheid verstaat men niet de naambekendheid in de marketingbetekenis van het woord. Hier gaat het om het percentage respondenten die het bedrijf goed genoeg kennen om te weten of ze er zouden willen werken of niet en het bedrijf voldoende kennen om een score te geven voor de verschillende factoren die de aantrekkelijkheid bepalen. 20

22 terug (sommigen onder hen zijn regionale bedrijven), maar ook bedrijven uit de distributiesector, de winkelketens en de banken. In de top van het klassement vinden we alleen bedrijven terug waarmee consumenten regelmatig in contact komen. Zo vinden we er systematisch verschillende bedrijven uit de distributiesector en de winkelketens terug (Kruidvat, Ikea, Colruyt, H&M, Aldi, H&M, Delhaize). Ook de grote bedrijven uit de sector van de banken-verzekeringen (Fortis, KBC) en de bedrijven uit de elektronica- en de telecomsector zijn goed vertegenwoordigd in de top van de rangschikking (Mobistar, Belgacom, Philips, Proximus en Siemens). Tot slot horen enkele semi-publieke bedrijven (De Lijn, De Post, Electrabel) en enkele mental leaders in hun sector in dit lijstje thuis. Naambekendheid Nederlandstaligen 1. Fortis 93% 2. Kruidvat 93% 3. De Lijn 91% 4. Mobistar 90% 5. IKEA 90% 6. Colruyt 89% 7. De Post 89% 8. H&M 89% 9. Center Parcs 89% 10. Belgacom 89% 11. Coca-Cola 88% 12. Randstad 87% 13. Philips 86% 14. Aldi 86% 15. C&A 86% 16. Electrabel 86% 17. Proximus 86% 18. Siemens 86% 19. Delhaize De Leeuw 85% 20. KBC 85% Logischerwijs vinden we bij de minst bekende bedrijven de business-to-business bedrijven, de bedrijven waarvan de producten niet of indirect de naam van het bedrijf dragen en tenslotte de bedrijven waarvan de naam nog niet aanwezig is op de markt. Als bedrijven niet aanwezig zijn in Vlaanderen, heeft dat logischerwijs ook een impact op deze naambekendheid. Zo zijn veel bedrijven uit de sector van de bouw-installatie-energie, van de industriële schoonmaak, van de chemie en de staalsector minder goed gekend. Deze zwakke naambekendheid betekent echter niet noodzakelijk dat deze bedrijven minder aantrekkelijk zouden zijn voor diegenen die hen kennen. 21

23 3.3.2 relatieve aantrekkelijkheid De relatieve aantrekkelijkheid van bedrijven (van die mensen die het bedrijf kennen, diegenen die er zouden willen werken) en de scores voor de verschillende criteria die de aantrekkelijkheid van een bedrijf bepalen, vormen het tweede onderwerp van deze studie. Van de 160 onderzochte bedrijven is GSK (GlaxoSmithKline) het bedrijf dat door het Nederlandstalig publiek als meest aantrekkelijke werkgever wordt gepercipieerd. 47% van de Nederlandstalige respondenten die GSK kennen, bevestigen er te willen werken (5). GSK is een bedrijf dat relatief weinig gekend is in Vlaanderen. Zijn naambekendheid haalt wel de drempel van de tien procent, het minimum dat we vastlegden voor deze rangschikking. GSK is een oude bekende op de ereplaatsen. Op de tweede plaats vinden we Janssen Pharmaceutica terug, de winnaar van vorig jaar. Ook dit jaar is dit bedrijf een constante in de hoogste regionen van de rangschikking. Pfizer maakt de suprematie van de farmasector compleet door de vierde plaats te claimen. Alleen de VRT slaagt erin zich tussen beide te wringen op een mooie derde plaats. Vervolgens vinden we een trio uit de sector van de banken en verzekeringen terug op plaatsen 5, 6 en 7: Dexia, Fortis en KBC. Bij de Franstaligen bestaat de top van de rangschikking uit Techspace Aero, UCB, Janssen Pharmaceutica, Pfizer en Solvay. Hier is het verschil tussen Frans- en Nederlandstaligen overduidelijk. Ze hebben immers slechts 4 bedrijven gemeenschappelijk in hun respectieve top 10. Opmerkelijk is dat wat de aantrekkelijkheid van de farmasector en de bankenverzekeringen betreft er wel een zekere unanimiteit lijkt te bestaan. In de top 20 van de Nederlandstaligen is de concentratie van sectoren een beetje groter dan de voorgaande jaren. 13 van de 20 bedrijven maken deel uit van 4 van de 23 sectoren. Zoals vorig jaar is de sector van de banken en verzekeringen sterk aanwezig in de top van de rangschikking van de Nederlandstaligen met niet minder dan 4 vertegenwoordigers in de top 20 (Dexia, Fortis, KBC en ING) waarvan 3 in de top tien. De farmasector, de informaticasector, de mediasector slagen er elk op hun beurt in om drie bedrijven af te vaardigen naar de top 20 van de Nederlandstaligen. De elektronicasector heeft met Barco en Philips twee vertegenwoordigers in de rangschikking, nadat ze er vorig jaar uit verdwenen waren. De chemie slaagt erin Solvay aan Bayer toe te voegen in de top. In vergelijking met vorig jaar worden de verschillen tussen de bedrijven in de top van de Nederlandstaligen opnieuw kleiner. Vandaag is de kloof tussen het bedrijf op de eerste en dat op de tiende plaats slechts tien punten (vs bijna 15 vorig jaar). Het bedrijf op de derde plaats en dat op de negende plaats liggen slechts drie punten van elkaar verwijderd. Als we de evoluties op iets langere termijn bekijken (op drie jaar), dan stellen we vast dat er bij de 20 sterkste stijgers vier bedrijven zijn uit de banken-verzekeringen en drie bedrijven uit de elektronicasector. De sterkste vooruitgang over deze periode wordt geboekt door General Electric (GE). Het bedrijf wordt in de rangschikking van de sterkste stijgers opgevolgd door Dexia en de NMBS. 5 De score van 47 % vertegenwoordigt het aantal mensen die een score van 4 of 5 gaven (op een schaal van 5) op de vraag zou u voor dit bedrijf willen werken? 22

24 Relatieve aantrekkelijkheid : Top 20 Nederlandstaligen (*) (van de ondervraagden die het bedrijf kennen, % dat er ook wil werken) GSK Janssen Pharmaceutica VRT Pfizer Dexia Fortis KBC Barco Bayer Corelio (VUM) P&G Solvay ING IBM HP PWC RTBF Philips Suez-Tractebel M ultipharma 42% 41% 40% 40% 40% 39% 39% 37% 37% 37% 35% 35% 35% 35% 34% 34% 33% 33% 47% 47% 0% 10% 20% 30% 40% 50% (*) minimale naambekendheid bij nederlandstaligen van 10% 23

25 Wat maakt de bedrijven in de top zo aantrekkelijk? Zoals reeds werd gezegd, is de aantrekkelijkheid van een bedrijf afhankelijk van heel wat factoren. Het is voor een bedrijf moeilijk hoge toppen te scheren in de rangschikking als het zwak scoort voor één van de factoren die de aantrekkelijkheid van een bedrijf als werkgever bepalen. Zo zien we dat de top drie van de Nederlandstalige bedrijven scores krijgen die minstens gelijk zijn aan het gemiddelde van alle onderzochte bedrijven. Maar elk van hen heeft daarenboven zijn specifieke sterktes. De grote sterkte van GSK situeert zich op het niveau van de lonen, de werkzekerheid en de toekomstperspectieven. Voor het geheel van de criteria liggen de scores minstens 7% hoger dan de gemiddelden. De minst positieve scores krijgt het bedrijf voor het evenwicht werk/privé en voor het respect voor milieu en samenleving. Janssen Pharmaceutica onderscheidt zich eveneens met de criteria lonen en de toekomstperspectieven. Ook het criterium biedt kwaliteitsopleidingen steekt er sterk bovenuit. Net zoals bij GSK liggen de scores voor alle criteria minstens 7% hoger dan het gemiddelde. Het evenwicht werk/privé krijgt de slechtste score. De VRT heeft een heel ander profiel. De sterktes van dit bedrijf concentreren zich eigenlijk rond twee criteria: werksfeer en de kwaliteit van de aangeboden jobs absolute aantrekkelijkheid Bij de meest aantrekkelijke bedrijven vinden we zowel gekende als enkele minder gekende bedrijven terug. De resultaten van deze laatsten moeten voorzichtig geïnterpreteerd worden. Ze zijn immers gebaseerd op een kleiner aantal respondenten. Dat is de reden waarom we ook een tweede aantrekkelijkheidsindicator invoeren. Een indicator die we verkrijgen door de score van de naambekendheid van een bedrijf te vermenigvuldigen met deze van de relatieve aantrekkelijkheid. Deze indicator, de absolute aantrekkelijkheid, zal groter zijn naarmate het bedrijf zowel bekend als aantrekkelijk is. De resultaten zullen in zekere zin een weerspiegeling vormen van het absoluut theoretisch rekruteringspotentieel van de bedrijven. De absolute aantrekkelijkheid van een bedrijf wordt vooral bepaald door diens naambekendheid, wat verklaart waarom deze resultaten minder aan verandering onderhevig zijn. In de top tien vinden we dan ook acht bedrijven terug die ook vorig jaar in deze top tien zaten. De top vier van deze rangschikking is dezelfde als vorig jaar, maar heeft niet dezelfde volgorde. We vinden er de drie grootbanken terug (Fortis, KBC en Dexia) en de VRT, die dit jaar onttroond wordt door Fortis. Deze vier bedrijven volgen elkaar erg snel op (amper 3%). Bij de Franstaligen is het de RTBF die de dans leidt voor drie grootbanken (Fortis, Dexia en in tegenstelling tot de Nederlandstaligen ING). Axa en Nike verlaten de top tien en worden vervangen door Philips en Janssen Pharmaceutica. 24

26 Zoals vorig jaar is de banken-verzekeringen-sector sterk vertegenwoordigd op het niveau van de absolute aantrekkelijkheid. Buiten de drie bedrijven in de top vijf vinden we ook ING en Axa terug in de top 20. De elektronica- en telecomsector is ook sterk aanwezig met Philips, Siemens, Proximus, Mobistar en Belgacom. Net zoals de banken-verzekeringen combineert deze sector een sterke naambekendheid met een goede aantrekkelijkheid. We merken twee nieuwkomers op onderaan de top 20 van deze rangschikking (RTBF en NMBS). Zij duwen Electrabel en Telenet naar respectievelijk de 22 ste en de 23 ste plaats. Absolute aantrekkelijkheid Nederlandstaligen 1. Fortis 37% 2. VRT 35% 3. KBC 34% 4. Dexia 34% 5. Philips 29% 6. Coca-Cola 28% 7. ING 28% 8. Janssen Pharmaceutica 28% 9. IKEA 26% 10. Proximus 25% 11. Belgacom 25% 12. Randstad 25% 13. H&M 23% 14. Colruyt 22% 15. Nike 22% 16. AXA 22% 17. Mobistar 22% 18. RTBF 21% 19. NMBS groep 21% 20. Siemens 21% 25

27 Onderstaande grafiek toont de drie parameters (naambekendheid, relatieve aantrekkelijkheid en absolute aantrekkelijkheid) voor de 160 onderzochte bedrijven. We constateren dat een goede naambekendheid geen garantie is voor goede scores voor aantrekkelijkheid. Zo zijn er bedrijven die erg bekend en weinig aantrekkelijk zijn. Het omgekeerde is ook waar. We merken eveneens dat de grote meerderheid van de bedrijven die erg goede scores halen voor de parameter absolute aantrekkelijkheid, bedrijven zijn die een sterke naambekendheid combineren met een relatieve aantrekkelijkheid van een redelijk niveau. 26

28 4. belangrijke evoluties 27

29 Ten opzichte van vorig jaar hebben zich geen spectaculaire wijzigingen voorgedaan in de aantrekkelijkheid van de Belgische bedrijven. Verrassend is enigszins dat de betere economische conjunctuur zich niet vertaalde in gemiddeld hogere waarderingscijfers. De globale aantrekkelijkheid bleef de voorbije twee jaar ongeveer gelijk. Nog verrassender is dat de scores van verschillende aantrekkelijkheidscriteria de voorbije twee jaar daalden. Criteria zoals werksfeer, werkzekerheid en ook loon gingen er qua waardering fors op achteruit en sluiten zelfs aan bij de scores van Dit is merkwaardig omdat de economische conjunctuur veel beter is dan toen. Wellicht heeft dit te maken met de groeiende onzekerheid van de burger over de toekomst. Zoals elk jaar zijn er wel enkele wijzigingen in het belang dat men hecht aan de verschillende criteria die de aantrekkelijkheid van bedrijven als werkgever bepalen. Deze wijzigingen zijn vooral conjunctureel van aard. Zo neemt het belang van de financiële gezondheid van het bedrijf, de werkzekerheid en het loon af en stijgt het belang van de inhoud van de jobs. De meest opvallende stijging (zij het in relatieve zin) merken we bij de factor omgang met milieu en maatschappij. Het ziet ernaar uit dat de huidige maatschappelijke discussies rond het broeikaseffect invloed beginnen te hebben op het belang van dit criterium. Meer dan 5% van de globale aantrekkelijkheid van een bedrijf als werkgever wordt nu door dit criterium bepaald. Een kleine 10 % van de respondenten waardeert dit criterium zelfs op 17%. Het is echter nog te vroeg om van een structurele trend te spreken. Dit is enkel het geval indien deze score de volgende jaren bevestigd wordt. De globale rangschikking van de verschillende sectoren ondergaat relatief weinig wijzigingen. De farmaceutische sector blijft onbedreigd de meest aantrekkelijke sector en laat zelfs een hoger gemiddelde optekenen dan vorig jaar. De sector blijft wel onder de recordscores van twee jaar geleden. Ook in een economische hoogconjunctuur blijft de sector de voorkeur genieten als werkgever. Deze waardering is gebaseerd op zeer sterke fundamenten, want negatieve berichtgeving over de sector lijkt geen impact te hebben op de globale aantrekkelijkheid. Het is daarbij belangrijk om op te merken dat het groot publiek de sector ook de hoogste score geeft voor milieu en maatschappij. Er is een duidelijk verschil waar te nemen tussen de teneur van de verhalen in de media over de sector (die eerder negatief van toon zijn) en de visie van het groot publiek. Aan de opgang van de banksector is na vele jaren een einde gekomen. Vorig jaar leek het er nog op dat de banksector een bedreiging vormde voor de farmaceutische sector. Dat is niet gebeurd. Het is mogelijk dat de turbulentie bij financiële aandelen op de beurs in deze invloed heeft uitgeoefend. Ook de hogere waardering voor milieu en maatschappij kan een rol hebben gespeeld omdat de sector op dit criterium traditioneel iets minder goed scoort. Opmerkelijk is dat de banksector inzake globale waardering ook nog de media moeten laten voorafgaan hoewel de sector voor zeven op de tien aantrekkelijkheidscriteria beter scoort. Een laatste opvallend gegeven is de relatieve terugval van de telecomsector die de grootste daling kende. Daartegenover staat de staalsector die een gelijkaardige stijging liet optekenen. De Nederlandstalige rangschikking kent in tegenstelling tot de Franstalige geen verrassende winnaar. Met GlaxoSmithKline wordt een heel vertrouwd bedrijf de meest aantrekkelijke werkgever bij de Nederlandstalige respondenten. Daarmee is GSK het tweede bedrijf (na Janssen Pharmaceutica) dat de Randstad Award voor de tweede maal wint. Barco en Bayer zijn de enige bedrijven in de top tien die niet behoren tot één van de vijf meest aantrekkelijke sectoren. 28

30 bijlage lijst van de 160 deelnemende bedrijven 29

31 bedrijf ACCOR Adecco AGF Agfa Alcatel Aldi Aleris ArcelorMittal Atlas Copco Audi Brussels Aviapartner AXA Axima Balta Barco BASF Baxter Bayer Beaulieu International Group Bekaert Bekaert Belgacom Blokker Borealis BP Brico Brussels Airlines C&A Care Carrefour Carsid Caterpillar CBC Cegelec Center Parcs CFE Cleaning Masters CNH Belgium Coca-Cola Colruyt Compass Cora Daf Trucks Daikin Dalkia De Lijn De Post sector Horeca Human resources Banken-verzekeringen Chemie Elektronica Distributie Staal Staal Metaalbewerkende nijverheid Voertuigen Aeronautica Banken-verzekeringen Bouw-installatie-energie Textiel Elektronica Chemie Farmaceutica Chemie Textiel Metaal Textiel Telecom Winkelketens (textiel, meubelen, ) Chemie Chemie Winkelketens (textiel, meubelen, ) Aeronautica Winkelketens (textiel, meubelen, ) Industriële schoonmaak-milieu-veiligheid Distributie Staal Voertuigen Banken-verzekeringen Bouw-installatie-energie Horeca Bouw-installatie-energie Industriële schoonmaak-milieu-veiligheid Voertuigen FMCG/food Distributie Horeca Distributie Voertuigen Metaal Bouw-installatie-energie Transport-logistiek Transport-logistiek 30

32 bedrijf Degussa Delhaize De Leeuw Deloitte Delta Lloyd Dexia DHL D'Ieteren Domo Duferco DuPont de Nemours Eandis EDS Electrabel Elia Ernst&Young Esso (ExxonMobil) Ethias Euroclean Euroclear Fabricom GTI Flightcare Belgium Ford Fortis G4S General Biscuits General Electric (GE) Glaverbel Gom GSK H&M HP IBM ICI PARIS XL IKEA Imtech Inbev (Interbrew) Ineos ING Initial INNO Iris ISS Jan De Nul Janssen Pharmaceutica Johnson Controls KBC Kraft Foods Kruidvat sector Chemie Distributie Informatica-consultancy Banken-verzekeringen Banken-verzekeringen Transport-logistiek Winkelketens (textiel, meubelen, ) Textiel Staal Chemie Bouw-installatie-energie Informatica-consultancy Bouw-installatie-energie Bouw-installatie-energie Informatica-consultancy Chemie Banken-verzekeringen Industriële schoonmaak-milieu-veiligheid Banken-verzekeringen Bouw-installatie-energie Aeronautica Voertuigen Banken-verzekeringen Industriële schoonmaak-milieu-veiligheid FMCG/food Elektronica Niet-metaal Industriële schoonmaak-milieu-veiligheid Farmaceutica Winkelketens (textiel, meubelen, ) Informatica-consultancy Informatica-consultancy Winkelketens (textiel, meubelen, ) Winkelketens (textiel, meubelen, ) Bouw-installatie-energie FMCG/food Chemie Banken-verzekeringen Industriële schoonmaak-milieu-veiligheid Winkelketens (textiel, meubelen, ) Industriële schoonmaak-milieu-veiligheid Industriële schoonmaak-milieu-veiligheid Bouw-installatie-energie Farmaceutica Auto-onderdelen Banken-verzekeringen FMCG/food Winkelketens (textiel, meubelen, ) 31

33 bedrijf Landbouwkrediet LANXESS Laurenty Lidl Lunch Garden Makro Match McBride MIVB Mobistar Multipharma Nike NMBS groep Opel P&G Partena Pfizer Philips Picanol Proximus PWC Quality Meat Renmans Randstad Recticel Renault Robert Bosch Roularta RTBF Sabena Technics Saint-Gobain SD Worx Securitas Seris SGS Siemens SITA Smurfit Kappa Sodexho Solvay SONACA Spie Start People Suez-Tractebel Swift TEC Techspace Aero Telenet Tenneco Automotive Tessenderlo Chemie TNT sector Banken-verzekeringen Chemie Industriële schoonmaak-milieu-veiligheid Distributie Horeca Distributie Distributie FMCG/non food Transport-logistiek Telecom Winkelketens (textiel, meubelen, ) FMCG/non food Transport-logistiek Voertuigen FMCG/non food Human resources Farmaceutica Elektronica Metaal Telecom Informatica-consultancy Distributie Human resources Chemie Voertuigen Auto-onderdelen Media Media Aeronautica Niet-metaal Human resources Industriële schoonmaak-milieu-veiligheid Industriële schoonmaak-milieu-veiligheid Informatica-consultancy Elektronica Industriële schoonmaak-milieu-veiligheid Niet-metaal Horeca Chemie Aeronautica Bouw-installatie-energie Human resources Bouw-installatie-energie Informatica-consultancy Transport-logistiek Aeronautica Telecom Auto-onderdelen Chemie Transport-logistiek 32