Studentenstudie Randstad studenten aan het werk. Studentenstudie

Transcriptie

1 Studentenstudie Randstad 2012 studenten aan het werk Studentenstudie

2 inhoud 1. intro, aanpak en meest opvallende tendensen p intro... p aanpak p resultaten p werken jongeren? Meer en meer! p wat doen ze precies?.. p hoe zoeken ze hun job?. p arbeidscontract: zwartwerk stijgt met 4% p wat verdienen ze?.. p welke bestemming krijgen hun centen?. p wat vinden ze belangrijk en hoe tevreden zijn ze?. p Belangrijkste conclusies. p. 16 Studentenstudie

3 1. intro, aanpak en meest opvallende tendensen 1.1. intro waarom deze studie? Als human resources-dienstverlener, marktleider en trendsetter is Randstad geïnteresseerd in het reilen en zeilen van de arbeidsmarkt. Randstad heeft meer dan 45 jaar ervaring met het matchen van de vraag naar en het aanbod van werk en investeert daarnaast ook in onderzoek naar arbeidsmarktgebonden thema s. Randstad wil die opgedane kennis delen met al zijn publieksgroepen en zich op die manier profileren als arbeidsmarktspecialist. Zo gaat Randstad jaarlijks op zoek naar de meest aantrekkelijke werkgever in België, publiceert het elk jaar een studie rond een arbeidsmarktgebonden thema, geeft het tweejaarlijks de Werkpocket uit, organiseert het bedrijf human resources-themamiddagen,... wat heeft Randstad met studenten? Vorige zomer gingen er meer dan jongeren aan de slag gaan als jobstudent, een absoluut record, 6 jaar geleden werkten ongeveer studenten. In 2011 gingen bijna studenten aan de slag via een uitzendkantoor, een stijging van 3,5% t.a.v Dit betekent dat meer dan 40% van alle jobstudenten minstens gedeeltelijk werken via een uitzendkantoor. Via Randstad, de marktleider, gingen in België vorig jaar meer dan jobstudenten aan de slag tijdens de maanden juli, augustus en september. Daarnaast zijn er nog bijna studenten die regelmatig via Randstad werken tijdens het jaar. Jongeren op zoek naar een job vinden steeds meer de weg naar een uitzendkantoor als efficiënt kanaal om snel een job te vinden en daarmee een centje bij te verdienen. We hebben er dus alle belang bij ook voor deze doelgroep onze baseline good to know you in de praktijk te brengen. Met deze studie krijgen wij een beter beeld van wat er te weten valt over studenten en werk. We delen de resultaten graag met u. We hopen dat deze studie ook voor u verhelderend is. We wensen u alvast veel leesplezier. Studentenstudie

4 1.2. de aanpak Voor dit onderzoek werden studenten, ouder dan 15 jaar en ingeschreven in het secundair, het hoger of het universitair onderwijs, bevraagd. Voor de derde keer gebeurde de enquête via het internet. De subgroepen zijn representatief voor de populatie (naar geslacht, taal, regio, ). Ze werden begin 2012 bevraagd rond allerlei werkgerelateerde onderwerpen: hoeveel verdienen ze? Welk soort jobs doen ze? Waaraan besteden ze hun centen? Daarnaast werd gepeild naar hoe tevreden ze zijn met hun job, het arbeidscontract, e.d. tabel 1: de respondenten geslacht man 49% vrouw 51% taal Franstalig 50% Nederlandstalig 50% leeftijd < 18 jaar 21% jaar 51% jaar 22% > 25 jaar 6% opleidingsniveau master 15% bachelor 32% maximaal secundair 53% regio Vlaanderen 53% Wallonië 37% Brussel 10% Studentenstudie

5 2. resultaten 2.1. werken jongeren? Meer en meer! In dit onderzoek peilden we naar verschillende vormen van werk: van een klusje bij een buur tot een job op regelmatige basis in een bedrijf of organisatie gedurende het jaar of tijdens de vakantie. Daarenboven werd ook vrijwilligerswerk meegenomen. 83% van de jongeren blijken op één of andere manier te werken. Dit is een kleine stijging van 3%. Vrouwen zijn net zoals vorig jaar actiever dan mannen (85% t.a.v. 81%), maar het verschil wordt kleiner (2011: respectievelijk 83% en 76%). Hoe hoger het studieniveau, hoe vaker men als jobstudent werkt: bij studenten met maximaal een secundair diploma ligt dit percentage rond 78%, bij studenten uit het hoger onderwijs is dit ongeveer 90%, maar ook hier wordt de kloof gedicht door de eerste groep (2011: respectievelijk 72% en 92%). Uitgesplitst naar de verschillende vormen van werk geeft dit het volgend resultaat. 68% van de studenten werkt tijdens de zomervakantie, een heel lichte stijging met 2% t.o.v. vorig jaar en zelfs 6% i.v.m. twee jaar geleden. Meer dan de helft (51%) van de respondenten werkt tijdens de rest van het jaar tegen betaling bij een bedrijf of organisatie, een stijging van 4%. 49% van de studenten doet allerhande klusjes (+ 1%). Het aandeel studenten die vrijwilligerswerk doen bedraagt 30%, een heel lichte stijging van 2%. 75% van de studenten doet betaald werk in bedrijven en instellingen, een stijging van 4%. Bij de studenten die werken doet 32% (+1%) ook vrijwilligerswerk, bij de studenten die niet werken doet slechts 22% aan vrijwilligerswerk (+3%). Betaald werk doen gaat dus niet ten koste van vrijwilligerswerk. Ook de vorige jaren werd deze trend vastgesteld. figuur 1: Werken als student in 2012, welk soort werk? De grote vaststelling is dat werken als student, dat reeds goed ingeburgerd was, nog toeneemt. Studentenstudie

6 2.2. wat doen ze precies? Wat de klusjes betreft geeft bijna de helft van de studenten (49%) aan af en toe te klussen tegen betaling. De klusjes zijn, in volgorde van belang: babysitten (55%) in de tuin werken (28%) kleine huishoudelijke klussen (26%, een stijging van 4% en zelfs van 9% i.v.m. twee jaar geleden) tabel 2: Verschillen tussen mannen en vrouwen mannen vrouwen babysitten 30% 78% tuin werken 51% 8% auto s wassen 23% 9% huishoudelijke taken 25% 26% Over het algemeen klussen mannen minder (47%) dan vrouwen (50%). De mannen gaan ook minder uren werken t.o.v. met vorig jaar (van 117 uren naar 98 uren). Bij de vrouwen is de daling niet zo groot (van 105 uren naar 104 uren). Niet minder dan 78% van de vrouwelijke studenten steekt de handen uit de mouwen als babysitter, heel wat meer dan hun mannelijke collega s (30%). Maar de mannen klussen veel meer in de tuin (51%) dan de vrouwen (8%). De mannelijke studenten wassen ook meer auto s dan hun vrouwelijke collega s (23% t.a.v. 9%), maar de vrouwen dichten hier toch een beetje de kloof (+5%). In tegenstelling tot vorig jaar (respectievelijk 21% en 23%) nemen de vrouwen (26%) nu net iets meer huishoudelijke taken op zich dan mannen (25%). 30% van de studenten werkt als vrijwilliger, een kleine stijging t.o.v. de vorige jaren (+2%). Van het totaal aantal uren dat men als vrijwilliger aan de slag gaat, is men voor 45% actief als leider in een jeugdbeweging (+6%) 17% actief als monitor in een sportclub (idem) 16% aan de slag bij een NGO (+2%) 11% actief in de zorgsector voor bejaarden (+3) Bij de studenten die tegen betaling aan de slag gaan in bedrijven (zowel tijdens de schoolvakanties als tijdens de rest van het jaar) stellen we op het niveau van de functies logischerwijze vast dat deze ook samenhangen met de sectoren waarin jongeren het meest terechtkomen: sector functies handel: 29% (idem) winkelbediende: 25% (+1%) horeca/ontspanning: 23% (idem) horecamedewerker: 12% (+1%) bouw, productie en transport: 20% (+3) administratieve bediende: 15% (-1%) Studentenstudie

7 De dames gaan meestal aan de slag als winkelbediende (33%), administratief bediende of horecamedewerker (13%). Hun mannelijke collega s vinden we in mindere mate terug als winkelbediende (16%) of in de horeca (11%) en vaker als administratief bediende (16%) of als magazijnmedewerker (12% vs. 5%). Maar de mannen gaan vooral aan het werk als productiearbeider (19% vs. 5%). Bij zowel mannen (+3%) als bij vrouwen (+4%) zit deze functie in de lift. Vrouwen gaan minder als administratief bediende aan de slag (-5%), terwijl hun mannelijke collega s net voor een kleine stijging zorgen (+2%). figuur 2: Werken als student in 2012, in welke sector? Alleen bouw/productie/transport (+3%) en non-profit/overheid (+1%) kennen een stijging. Bij de overheid zal dit in 2012 hoe dan ook dalen, vermits de overheidsdiensten eerder dit jaar aankondigden geen beroep te doen op studenten om budgettaire redenen hoe zoeken ze hun job? De studenten zetten verschillende kanalen tegelijkertijd in om een job te zoeken. In 2012 gaat bijna één student op twee via een uitzendkantoor op zoek naar een vakantiejob. De belangrijkste andere kanalen zijn spontane sollicitaties (47%), jobsites (38%), alsook vrienden en kennissen (37%) en familie (32%). Vooral de stijging voor jobsites is opvallend (+ 6%). Ook de VDAB/Forem/Actiris worden meer gebruikt (+4%), net zoals vrienden en kennissen (+3%) en spontaan solliciteren (+2%). De uitzendsector kent een lichte daling (-1%). Studentenstudie

8 figuur 3: Welke rekruteringskanalen worden door studenten gebruikt? De manier waarop de studenten effectief een job vinden geeft echter een ander beeld. Jobstudenten vinden via familie (29%) het gemakkelijkste een studentenjob, net zoals vorig jaar (31%). Daarnaast vinden studenten voornamelijk via spontane sollicitaties (20%), uitzendarbeid (16%) en vrienden en kennissen (16%) een job. figuur 4: Welke zijn de effectieve rekruteringskanalen? Studentenstudie

9 2.4. arbeidscontract: zwartwerk stijgt met 4% Beschikken de studenten over een arbeidscontract? En als dat het geval is, wordt dat contract nageleefd? 83% van de bevraagde studenten bevestigt een contract te hebben, dit is een lichte daling van 4%. Op iets langere termijn blijft het aandeel zwartwerk bij studenten redelijk stabiel met een minimum van iets meer dan 10% en een maximum van net geen 20%. Net zoals de voorbije jaren zijn het voornamelijk de -18-jarigen die aan de slag gaan zonder contract (25%), boven 22 jaar is dit net geen 15%. Zwartwerk komt ook meer voor bij mannen (21%) dan bij vrouwen (13%). Figuur 5: Werken met of zonder contract? En wordt het gerespecteerd? Als we kijken naar de sectoren, stellen we vast dat zwartwerk het meest voorkomt in de vrijetijdssector (27%) en de horeca (25%), maar ook in de bouwsector (24%). Het zijn ook voornamelijk studenten in kleine bedrijven (minder dan 6 personeelsleden) die zonder contact aan de slag gaan (29%), maar dit is wel een verbetering met 5% t.o.v. vorig jaar. Ter vergelijking, bij grote bedrijven (meer dan 100 personeelsleden) werkt 9% zonder contract, een verslechtering met 4%. Ondanks de informatiecampagnes die studenten waarschuwen voor de gevolgen van zwartwerk en misbruiken, is er dus nog werk aan de winkel. Van de studenten met contract zegt 95% dat de voorwaarden van het contract perfect worden nageleefd. 2,4% geeft aan dat de voorwaarden niet volledig nageleefd worden, maar daar geen problemen mee heeft. 18% van de studenten met een contract geeft aan dat het aantal uren dat ze presteerden niet overeenkomt met het aantal uren voorzien in het contract. 13% presteerde meer uren dan bepaald in het contract, 36% daarvan werd er niet voor uitbetaald, toch een verbetering van bijna 10%. Studentenstudie

10 Figuur 6: Wordt het contract goed nageleefd? 2.5. wat verdienen ze? Het financiële aspect van studentenarbeid komt ook uitgebreid aan bod in deze studie. We gaan na hoeveel uren studenten werken en hoeveel ze daarmee verdienen, naast het maandelijkse zakgeld. Studenten krijgen minder zakgeld dan vorig jaar: Gemiddeld krijgt een student minder dan 80 zakgeld, vorig jaar was dit nog 84 euro. 42% krijgt minder dan 50 (een stijging van 2%), 37% krijgt tussen 50 en 100 (een daling van 2%). De klussers verdienen ongeveer evenveel als vorig jaar: gemiddeld 855. Ze spenderen wel gemiddeld minder tijd uren aan klusjes: 101,5 uren/jaar i.p.v. 110 uren/jaar, dus ze verdienen gemiddeld wel meer per uur. 40% geeft aan tussen de 100 en 500 te verdienen aan klusjes. 27% verdiende zelfs meer dan met klussen. Als we naar de mediaan kijken dan zien we in totaliteit dat deze rond de 400 zit, bij mannen rond de 500 en bij vrouwen rond de 300. Dit betekent dat vrouwen minder verdienen terwijl ze meer klussen (zie punt 2.2). figuur 7: Hoeveel verdienen ze met klusjes? Studentenstudie

11 Wat de betaalde jobs (tijdens het jaar of tijdens de vakantiemaanden) betreft, stellen we vast dat de mediaan van het jaarsalaris voor studenten op Ligt. Ook hier is er een verschil tussen de mannen (1 500 ) en de vrouwen (1 200 ). Hoe ouder men is, hoe meer men verdient. De meeste studenten verklaren tussen 500 en te verdienen. Bijna 1 op 4 verklaart meer dan te verdienen per jaar. Het gemiddeld aantal gewerkte dagen stijgt ook (van 41 naar 45 dagen). De mannen (49) werken wel meer dan de vrouwen (42). figuur 8: Hoeveel verdienen ze met betaalde jobs? 2.6. welke bestemming krijgen hun centen? Het grootste stuk van het budget van de Belgische studenten belandt in het spaarvarken. Bijna 68% van de studenten spaart een stuk van hun budget (+6%) en bij diegenen die sparen, gaat ongeveer 32% van het verdiende geld (+2%) het spaarvarken in. In totaliteit wordt 22% van het verdiende geld gespaard, een stijging van 3% en de grootste slokop. Daarnaast is de vakantie de 2 de belangrijkste uitgavenpost: 58% spendeert 28% van de verdiende centen aan vakantie. In totaliteit wordt 16% van het verdiende geld gespendeerd aan de vakantie. 67% spendeert dan weer een deel (17%) aan kleding. Met 11% van het totaal verdiende geld bij studenten is dit de 3 de grootste uitgavepost, na sparen en reizen. 72% (+2%) houdt een deel van het geld (ongeveer 13%) om uit te gaan. In totaliteit staat dit op de 4 de plaats met 9%. 67% (-4%) verklaart een deel (12%) van hun spaarcenten te besteden aan hun GSM. In totaliteit is dit echter maar 8% van al het verdiende geld. Zoals steeds blijkt het werken om de studies te betalen een vrij beperkt fenomeen te zijn. Van de 21% studenten (+2%) die een deel van het geld besteden aan de studies, gaat het over 19% van het budget (-4%). In totaliteit wordt maar 4% van het totale loon aan de studies gespendeerd. Studentenstudie

12 figuur 9: Studenten: waaraan geven ze hun loon uit? Algemeen kunnen we stellen dat studenten meer sparen. Zowel bij mannen als bij vrouwen stellen we een stijging van 3% vast. Jongeren onder 18 jaar gaan zelfs nog meer sparen, met een stijging van 5%. Voor de rest blijft het beeld min of meer gelijk aan vorig jaar. Hoewel alle studenten met hun geld voornamelijk sparen en persoonlijke zaken betalen, zijn er qua uitgavenpatroon toch enkele verschillen vast te stellen tussen mannelijke en vrouwelijke studenten. De verschillen zijn trouwens zeer stereotiep: Vrouwen geven meer geld uit aan kleding en vakantie. Mannen geven meer geld uit aan computergerelateerde accessoires. Ook qua leeftijd zijn er verschillen. Studenten jonger dan 18 geven meer geld aan computergerelateerde accessoires en de GSM. De oudere studenten (18-25 j) besteden meer geld aan hun vakantie en dragen ook meer bij in het huishouden. De budget voor sigaretten is de enige kostenpost die totaal ongewijzigd blijft, zowel bij mannen als bij vrouwen, en bij alle leeftijdsgroepen. Studentenstudie

13 tabel 3: waaraan besteden studenten hun verdiende centen? Mannen Vrouwen < 18 jaar + 22 jaar Sparen 22% 22% 27% 16% Vakantie 14% 19% 10% 20% Kleding 7% 15% 14% 11% Uitgaan, cinema 9% 10% 9% 8% GSM 10% 7% 10% 6% Informatica 10% 4% 10% 4% Auto, moto, brommer,... 4% 5% 4% 5% Studies 4% 5% 2% 5% Hobby 5% 3% 4% 5% Sport 4% 3% 3% 3% Deelname huishouden 3% 4% 1% 7% CD, DVD, download 2% 2% 2% 2% MP3, TV, DVD-speler,... 2% 1% 2% 1% Sigaretten 2% 2% 1% 2% Boeken 2% 3% 2% 3% Andere 1% 1% 0% 1% 2.7. wat vinden studenten belangrijk in het werk en hoe tevreden zijn ze? We peilden enerzijds naar wat studenten belangrijk vinden in hun studentenjob en anderzijds naar hoe tevreden ze zijn over die verschillende factoren. Zoals gewoonlijk zijn studenten globaal heel tevreden over hun job. De gemiddelde tevredenheidsscore bedraagt 8 op 10, een iets hogere score dan vorig jaar (7,9). 84% zou opnieuw voor dezelfde werkgever werken in de toekomst. En 80% zou die werkgever aanraden aan vrienden en kennissen voor een vakantiejob. Studenten hechten al jaren het meeste belang aan informatie over de jobinhoud (8.5), gevolgd door de middelen en het loon (8,4) dat ze kunnen verdienen. Deze 3 aspecten stijgen elk met 0,2 punten, waardoor sfeer op het werk (8,3) plots op de 4 de plaats komt te staan. Vorig jaar deelde sfeer nog de eerste plaats met informatie over de jobinhoud op de ladder van belangrijkheid. Dus de prioriteiten zijn licht gewijzigd. De studenten geven net zoals vorig jaar de beste score aan en zijn dus het meest tevreden over de informatie over de jobinhoud (8,0). Daarna volgen net zoals vorig jaar ook over de sfeer en de middelen (7,9). De studenten zijn dit jaar even tevreden over de relatie met de baas als over het loon (7,7). Zoals blijkt uit onderstaande grafiek zijn de studenten het minst tevreden over de jobinhoud (6,9), een gevoelige daling t.o.v. vorig jaar (7.5). Studentenstudie

14 figuur 10: belang en tevredenheid van de studentenjob 30% van de jobstudenten vindt dat zij dezelfde (para)fiscale tewerkstellingsvoorwaarden moeten krijgen als gewone werknemers. In Wallonië (37%) ligt dit percentage hoger dan in Vlaanderen (25%). Ook vrouwen (37%) zijn hiervan meer overtuigd dan mannen (23%). 53% van de studenten vindt wel dat ze door deze voorwaarden een voordeel hebben t.a.v. de gewone werknemers op de arbeidsmarkt, een stijging met 2%. Hier ligt het percentage bij de mannen (54%) hoger dan bij de vrouwen (50%). Het verschil tussen Vlaanderen (50%) en Wallonië (53%) is hier kleiner geworden (respectievelijk 47% en 57%). Veel studenten denken dat zij de werklozen van de arbeidsmarkt verdringen. In de praktijk blijkt echter dat deze verdringing zeer beperkt is omdat studenten werken op momenten waarop de meeste werklozen liever niet werken. 31% van de studenten vindt dat werken tijdens het jaar de studieprestaties nadelig beïnvloedt (+2%). De mannelijke studenten vinden dit nadeliger dan de vrouwelijke studenten (36% vs. 27%). 82% vindt werken als student een goede voorbereiding op de arbeidsmarkt, opnieuw een gevoelige stijging t.o.v. vorig jaar (+8%). In Wallonië (85%) is men hiervan nog meer overtuigd dan in Vlaanderen (81%). 76% van de studenten vindt dat dit hen een voorsprong geeft op studenten die niet werken. Vrouwen (78%) zijn hier meer van overtuigd dan de mannen (73%). In Wallonië (80%) is de mening nog meer uitgesproken dan in Vlaanderen (73%). De studie ging ook na of de studenten naast het doen van studentenwerk stages hadden gevolgd in het kader van hun opleiding. 42% van de respondenten heeft dit effectief gedaan. Vrouwen doen vaker een stage i.f.v. hun studies (47%) dan mannen (37%). 79% vindt dit een goede aanloop naar de professionele carrière en 78% vindt dat dit hen een voorsprong geeft op studenten die geen stages doen. 43% van de studenten geeft ook aan dat zij een vakantiejob kiezen in functie van hun studies, dit is een stijging van 6% t.o.v. vorig jaar. Dit is dus verbeterd, maar wiij vragen ons toch af of dit niet nog beter kan. Bij de mannen kiest de helft voor een job in functie van de studies, bij de vrouwen is dit slechts 37%. Studentenstudie

15 figuur 11: enkele belangrijke stellingen Studentenstudie

16 3. De belangrijkste conclusies 83% van de studenten werkt (jobs in bedrijven tijdens de schoolvakanties, tijdens de rest van het schooljaar, klussen en vrijwilligerswerk samen), een stijging met 3%. Vrouwen (85%) zijn actiever dan mannen (81%). Het aantal jobstudenten in de zomer kent een lichte stijging, van 66% naar 68%. Het aantal studenten dat tijdens het jaar in een bedrijf werkt stijgt gevoelig, van 47% naar 51%. Het aantal studenten dat werkt als vrijwilliger (sportclub, jeugdbeweging, NGO, ) stijgt met 2% (30%). Het aantal studenten dat klust stijgt licht met 1% (49%). Studenten die tegen betaling werken in een bedrijf, doen dat meestal als winkelbediende (25%), administratief bediende (15%) of horecamedewerker (12%). Studenten hechten het meest belang aan informatie over de inhoud van de job, de middelen en het loon dat ze ermee kunnen verdienen. Sfeer op het werk, dat vorig jaar nog even belangrijk was als informatie op het werk, komt nu pas op de 4 de plaats. 17% van de studenten verklaart zonder arbeidscontract te werken, een stijging met 4%. Maar liefst 25% van de studenten jonger dan 18 heeft geen contract. In de vrijetijdssector (27%) en de horeca (25%) komt zoals gebruikelijk het meest zwartwerk voor. Zwartwerk in kleinere bedrijven daalt met 5% tot 29%, terwijl het in grotere bedrijven stijgt met 4% tot 9%. De mediaan van het jaarsalaris voor studentenjobs ligt op Voor vrouwen ligt het loon beduidend lager (1 200 t.o.v ). Voor klusjes ligt de mediaan op 400. Ook hier verdienen mannen (500 ) volgens de mediaan meer dan vrouwen (300 ). De studenten sparen in totaliteit 22% van het verdiende geld. Daarnaast besteden studenten hun centjes vooral aan ontspanning en persoonlijke spullen: vakantie (16%), kleding (11%), uitgaan (9%), GSM (8%), 30% van de jobstudenten vindt dat zij dezelfde (para)fiscale tewerkstellingsvoorwaarden moeten krijgen dan gewone werknemers. 31% van de studenten vindt dat werken tijdens het jaar de studieprestaties nadelig beïnvloedt (+2%). 42% van de respondenten heeft reeds stages gedaan in het kader van hun studies. 79% vindt dit een goede aanloop naar de professionele carrière en 78% vindt dat dit hen een voorsprong geeft op studenten die geen stages doen. 43% van de studenten geeft ook aan dat zij een vakantiejob kiezen in functie van hun studies, dit is een stijging van 6% t.o.v. vorig jaar. Dit is dus verbeterd, maar wij vragen ons toch af of dit niet nog beter kan. Studentenstudie