Onderwerp : Participatiewet, de uitvoering Gieten, 12 december 2014

Transcriptie

1 gemeente Aaen Hunze Postadres: Postbus AB Gieten Tel.: Bezoekadres: Spiekersteeg 1, Gieten Internetadres: Leden van de gemeenteraad van Aa en Hunze Onderwerp : Participatiewet, de uitvoering Gieten, 12 december 2014 No Behandeld door : H.Wilts Uw brief van : - Bijlagen 4 Doorkiesnummer : (0592) Uw kenmerk : - Geachte heer/mevrouw, Zoals u weet heeft de invoering van de Participatiewet per 1 januari 2015 ook effect op de sociale werkvoorziening. Vanaf 1 januari stopt de instroom in de sociale werkvoorziening. De gemeenten betrokken bij het werkvoorzieningsschap Alescon (Assen, Tynaarlo, Midden-Drenthe, Aa en Hunze, De Wolden en Hoogeveen) hebben samen met het bestuur en de directie van Alescon een proces in gang gezet om in te spelen op deze verandering. U begrijpt dat dit geen eenvoudige opgave is, maar dit proces verloopt goed en in harmonie. In dit proces is gebruik gemaakt van externe expertise. De gemeenten hebben bureau Langedijk gevraagd om met name naar het onderdeel bedrijfsvoering te kijken. In commissievergaderingen hebben wij u over de stappen en stand van zaken in de onderzoeken naar de effecten voor Alescon en de ISD geinformeerd. In het ingezette proces van verandering is nu het moment om u als gemeenteraad te informeren en de koers op hoofdlijnen uit te zetten. Alle gemeenten binnen Alescon verband hebben inmiddels ook hun visies op beleid en uitvoering van de Participatiewet vastgesteld. De wettelijke maatregelen en veranderingen Per 1 januari 2015 treed de Participatiewet in werking en daarmee wordt de instroom in de Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) afgesloten. De regering heeft bepaald dat de SW'ers die op 1 januari 2015 een vast contract hebben, als SW'er, de eigen rechten en plichten behouden. Binnen de Gemeenschappelijke Regeling Alescon gaat het om ongeveer personen. Het stoppen van de instroom in de Wsw, gaat gepaard met Rijksbezuinigingen. De jaarlijkse rijkssubsidie om de WSW te kunnen bekostigen, wordt de komende jaren teruggebracht van ongeveer per arbeidsjaar in 2014 naar in Dit is een bezuiniging van 13%. Ditfeit, samen met het al jaarlijkse nadelig saldo bij Alescon van zo'n 3,5 miljoen (begroting 2014) zorgt voor een fors financieel tekort bij doorgaand beleid. Uitgangspunten veranderingsproces In februari 2014 hebben wij vooruitlopende op de komst van de Participatiewet de opdracht verstrekt in samenwerking met Assen en Tynaarlo tot: 1. Het opstellen van beleidskaders 2. Het ontwikkelen van een gezamenlijke klantbenadering IBAN rekeningnummer: NL71 BNGH

2 In relatie tot de gevolgen voor Alescon hebben wij hierbij, dit voorjaar, als zes colleges binnen samenwerking Alescon globaal de volgende uitgangspunten meegegeven: 1. Wij kiezen voor een geleidelijk gestuurde afbouw van de sociale werkvoorziening (er komt geen zogenaamde 'big bang'); 2. Wij hebben bijzondere zorg voor de huidige circa personen die nu onder de verantwoordelijkheid van Alescon vallen; 3. Wij bekijken hoe wij bij de geleidelijke afbouw van de sociale werkvoorziening gebruik kunnen maken van de vrijvallende infrastructuur. Doel daarvan is naast gebruik maken van bestaande expertise, ook voorkomen van onder andere hoge frictiekosten. De beleidskaders zijn inmiddels vastgesteld door uw raad in de kadernota "Participatie de norm, Werk het doel". Hoe om te gaan met onze uitvoeringsorganisatie van de WSW Alescon? Door het stoppen van de instroom bij de WSW en de geleidelijke uitstroom van bestaande SW'ers, met name door pensionering en verhuizing e.d., vermindert geleidelijk het aantal mensen waarvoor Alescon verantwoordelijk is. Door deze afname ontstaat vrijvallende infrastructuur van gebouwen en machines, maar vooral ook van mensen met waardevolle kennis van onze nieuwe doelgroep. Om deze kennis niet verloren te laten gaan, hebben wij als zes gemeenten aangegeven dat het belangrijk is om goed na te gaan hoe wij daarvan gebruik kunnen maken. De manier waarop wij daarvan gebruik willen maken zal niet bij alle zes gemeenten hetzelfde zijn. Dat heeft te maken met nuanceverschillen in de visie en aanpak van de Participatiewet. De wijze waarop de gemeenten/cluster van gemeenten gebruik willen maken van de vrijvallende infrastructuur verschilt dus enigszins van elkaar. Belangrijk is dat alle gemeenten hun verantwoordelijkheid willen nemen om de frictiekosten zoveel mogelijk te beperken en een goede opvang van de bestaande SW'ers te garanderen. Inmiddels hebben alle gemeenten een beeld van hoe zij de toekomst zien. De Drentsche Aa gemeenten zien elkaar als natuurlijke partners bij de uitvoering van de Participatiewet en willen werken met 1 uitvoeringsorganisatie. Voor het ontwikkelen van een gezamenlijke klantbenadering hebben wij, aan de directies van de ISD en Alescon opdracht verstrekt te komen tot een businesscase. Verderop in deze brief gaan wij hier nader op in. De gemeente Hoogeveen en de Wolden willen bij de uitvoering van de Participatiewet slim gebruik maken van de kennis en kunde bij medewerkers van Alescon. Dit kan o.a. door overname van medewerkers van Alescon. Hiervoor hebben zij inmiddels, samen met de directie van Alescon, een ambtelijke verkenning van de mogelijkheden gestart. De gemeente Midden-Drenthe kiest er voor om blijvend gebruik te maken van de kennis en expertise van Alescon. Ook zij werken samen met de directie van Alescon een plan uit waarbij meerdere scenario's worden verkend. Gezamenlijk vervolgtraject De keuzes van de afzonderlijke gemeenten zullen, naar alle verwachting, gevolgen hebben voor de gemeenschappelijke regeling Alescon. Door de vermindering van het aantal SW'ers en de keuze van de gemeenten kan op termijn een kantelpunt ontstaan waarbij een wijziging van de huidige GR aan de orde kan komen. Het komend jaar moet duidelijk worden wat de gevolgen zijn van de gemeentelijke keuzes. Het is een ingewikkeld besluitvormingsproces waarbij we als zes gemeenten op basis van unanimiteit het veranderingsproces vorm willen geven. Uiteraard kunnen er wel verschillen bestaan in de manier waarop gebruik gemaakt word van de vrijvallende infrastructuur van Alescon. Hiervoor is het belangrijk duidelijke afspraken te maken over hoe het vervolgtraject eruit ziet, dat de besluitvorming binnen de gemeenten onderling is afgestemd en parallel loopt aan de besluitvorming binnen en met (de toekomst van de GR) Alescon. Voor het met elkaar afstemmen van de uitvoering van de Participatiewet en het ingezette veranderingsproces hebben we als zes gemeenten een afzonderlijke stuurgroep gevormd. Deze bestaat uit zes portefeuillehouders van de betrokken Alescon gemeenten met een ambtelijke ondersteuningsgroep.

3 Bij de meningsvorming en de besluitvorming rondom het veranderingsproces en de toekomst van de Gemeenschappelijke Regeling Alescon wordt u als gemeenteraad betrokken. In de bijlage hebben we een voorlopige planning opgenomen van de stappen binnen het veranderingsproces en de momenten waarop we daarover met u als gemeenteraad in gesprek gaan en mogelijk besluiten vragen. Onderzoek naar bedrijfsvoering Alescon In het kader van het veranderingsproces hebben we bureau Langedijk onderzoek laten doen naar de bedrijfsvoering van Alescon. De colleges van de zes gemeenten hebben het bureau gevraagd in te gaan op de volgende onderdelen: 1. Breng in kaart hoe de bedrijfsvoering van Alescon efficienter en effectiever kan verlopen, waarbij het streven is om het nadelig saldo terug te brengen tot nul. 2. Geef advies over de huidige verdeelsystematiek van het nadelig saldo. 3. Beoordeel in hoeverre de governance structuur van de Joint Ventures van Alescon voldoet aan de huidige eisen en geef daarbij aan in hoeverre ze bijdragen aan een adequate bedrijfsvoering. Uit het onderzoek zijn verschillende aanbevelingen gekomen om tot een efficientere en effectievere bedrijfsvoering te komen. Bij de uitwerking van die besparings- en aanpassingsmogelijkheden is zeer diep ingegaan op de bedrijfsvoering van Alescon Het algemene beeld van de bedrijfsvoering van de GR Alescon is dat dit 'in control' is. Gegevens die door de extern deskundige werden opgevraagd konden allemaal geleverd worden en uit onderzoek is gebleken dat Alescon de zaken op orde heeft. De aanbevelingen uit het onderzoek komen op het volgende neer: 1. Er zijn aanbevelingen gedaan om te komen tot een maximale structurele besparing van 2 miljoen. Het is met de bezuiniging op de rijkssubsidie onmogelijk om te komen tot een nadelig saldo van nul. 2. Er zijn geen redenen om een andere verdeelsystematiek van het nadelig saldo te hanteren en geadviseerd wordt om de bonusregeling in stand te houden. 3. Een verandering van de governance structuur en de positionering van de Joint Ventures in te zetten, die bijdragen aan een meer toekomstbestendig Alescon De zes colleges van B&W onderschrijven de uitkomsten en aanbevelingen uit het onderzoek en hebben de effectuering daarvan in gang gezet. Businesscase uitvoeringsorganisatie Participatiewet Aa en Hunze, Assen en Tynaarlo Zoals hiervoor reeds genoemd hebben wij voor het ontwikkelen van een gezamenlijke klantbenadering, aan de directies van de ISD en Alescon opdracht verstrekt te komen tot een businesscase. Hierin zijn de volgende onderdelen verwerkt: 1. Beeld/inrichting van een uitvoeringsorganisatie die zich richt op de participate van onze burgers en werkt vanuit een integrate klantbenadering. 2. Totale doorrekening van de effecten de volledige kaders van de Kadernota Participatiewet op basis van een uitvoeringsorganisatie. 3. Doorrekening op basis van het uitgangspunt: blijf binnen de door het Rijk beschikbaar gestelde middelen. 4. Doorrekening per gemeente op basis van gezamenlijke klantbenadering en individuele bekostiging. 5. De resultaten van het onderzoek dat door de heer Langedijk bij Alescon wordt uitgevoerd moeten verwerkt worden in de Businesscase. Op die manier kunnen de resultaten in samenhang worden gepresenteerd. Dit plan is deze herfst door de ISD en Alescon opgeleverd en gevalideerd door PWC. In de businesscase is een inhoudelijke vertaling gegeven van de beleidskaders in een uitvoeringsmodel. Deze onderscheid twee vormen van dienstverlening:

4 1. De basisdienstverlening Uitkerings- en participate- intake, inkomensverstrekking (incl. bijzondere bijstand en minimabeleid), het activeren en stimuleren (maatschappelijke-) participate en het organiseren en initieren van participatieprojecten. Deze dienstverlening ontvangen alle uitkeringsgerechtigden. 2. Intensieve dienstverlening. De intensieve dienstverlening bestaat uit een aantal onderdelen. De belangrijkste daarvan zijn: de proeftuin, de werkontwikkelomgeving, een omgeving voor beschut werk en de matching van vraag en aanbod (incl. werkgeversaanpak). Deze dienstverlening ontvangen alle uitkeringsgerechtigden voor wie een positie op de arbeidsmarkt binnen twee jaar haalbaar is. In de businesscase hebben de uitvoeringsorganisaties het beeld onderschreven om te komen tot 1 uitvoeringsorganisatie. Deze uitvoeringsorganisatie maakt deel uit van de integrale lokale toegang. In de uitvoeringsorganisatie zullen klanten zoveel mogelijk worden doorgeleid naar betaald werk of als dat niet kan participate in de samenleving. Onze conclusie luidt dat de businesscase inhoud geeft aan de beleidskaders en de financiele kaders zoals u die, middels de kadernota heeft meegegeven. De uitvoeringsorganisaties geven aan per 1/ te willen starten met de samenwerking om zo ervaring op te doen met de nieuwe werkwijzen. De nieuwe organisatie moet staan en werken per 1 januari Validatie De businesscase is gevalideerd door PWC. PWC concludeert dat er een logisch model is opgeleverd en dat de uitkomsten aannemelijk zijn. Wei zien zij dat de frictiekosten nog onvoldoende zijn onderbouwd. De belangrijkste tip van PWC is om deze uitwerking te zien als een goede richting, maar wel flexibiliteit in de uitvoering te houden en in de inzet van budgetten. Vervolg Wij hebben de directies van de ISD en Alescon de opdracht gegeven om de samenwerking zoals beschreven in 2015 vorm te gaan geven middels een vorm van intensieve samenwerking binnen de huidige constellates. Om te komen tot 1 uitvoeringsorganisatie hebben wij opdracht gegeven de uitgangspunten van de businesscase te vertalen naar een bedrijfsplan. Voor de uitwerking van dit plan zijn de kadernota en het businesscase vertrekpunt. De aandachtspunten zoals meegegeven door PWC worden hierin verwerkt. Dit bedrijfsplan zal worden opgesteld door een (interne) kwartiermaker in overleg met de directies van ISD en Alescon. Het plan zal in de zomer van 2015 gereed zijn. Over de voortgang van deze opdracht, en de daaruit voortkomende stukken wordt u in 2015 gei'nformeerd. De uitkomsten van de businesscase Drentsche Aa gemeenten en de aanpak van resp. de gemeenten Hoogeveen /De Wolden en Midden Drenthe zijn van invloed op de samenwerking binnen Alescon. De opbouw van de nieuwe uitvoerende organisatie Participatiewet zal samenlopen met de ombouw van Alescon. Tijdens de commissie van 8 januari aanstaande willen wij u een nadere toelichting geven op deze stukken en ingaan op het vervolgproces zoals wij dat voor ogen hebben.

5 Door middel van deze brief bieden wij u de uitkomsten van beide onderzoeken aan, zoals toegezegd bij de vaststelling van de kadernota Participatiewet. Gelet op de vertrouwelijke bedrijfsgevoelige informatie uit de rapporten van de "Alescon gemeenten" zullen deze vertrouwelijk voor u ter inzage worden gelegd. Bijlagen : Rapportage Langedijk Processtappen gezamenlijk vervolgtraject Businesscase uitvoeringsorganisatie Participatiewet Validatierapport businesscase