Tussenrapportage bedrijfsplan m.b.t. minimale basisstructuur

Transcriptie

1 Tussenrapportage bedrijfsplan m.b.t. minimale basisstructuur 4 december 2014

2 2 Inleiding In de periode oktober januari 2015 wordt het bedrijfsplan van de toekomstige uitvoeringsorganisatie voor de Participatiewet van de regio AV uitgewerkt. De Unie van Besturen heeft aan de kwartiermaker de opdracht verstrekt om uiterlijk 1 februari 2015 het bedrijfsplan aan te leveren. In de opdrachtformulering is opgenomen dat het bedrijfsplan specifiek moet ingaan op de minimale basisstructuur die er per 1 januari 2015 moet staan om de wettelijke taken (Participatiewet) te kunnen uitvoeren. Daarbij is aangegeven dat, vooruitlopend op de oplevering van het bedrijfsplan, hierover tussentijds een rapportage wordt opgeleverd. Hierbij treft u deze tussenrapportage aan. Deze tussenrapportage is in nauwe samenspraak met de directies van Avelingen Groep en RSD opgesteld. Gorinchem, 4 december 2014 Wim Schreuders kwartiermaker

3 3 Inhoudsopgave 1 Opzet Context Samenwerkingsverbanden en afstemming Wat verandert er voor wie? Wat staat klaar voor de praktijk van de uitvoering? Cliënten en SW-medewerkers Nieuwe instrumenten en cliëntenparticipatie Werkbedrijf Werkgeversdienstverlening Werkwaard Communicatie... 7

4 4 1 Opzet Zijn we er klaar voor en weten de inwoners van onze gemeenten en de werkgevers bij wie zij met hun vragen terecht kunnen? Deze tussenrapportage beoogt een antwoord te geven op die vraag. De rapportage begint in paragraaf 2 met beschrijving van de context. Daarna volgt in paragraaf 3 een overzicht van de samenwerkingsverbanden en de partners die betrokken zijn bij de dienstverlening in het kader van de Participatiewet aan de inwoners van onze gemeenten. In paragraaf 4 is bezien welke veranderingen voor wie optreden. De in paragraaf 4 geformuleerde vragen worden in de subparagrafen van paragraaf 5 beantwoord. In paragraaf 6 tenslotte wordt opgesomd welke communicatiemiddelen richting welke doelgroepen zijn en worden ingezet. 2 Context De invoering van de Participatiewet maakt onderdeel uit van de bredere decentralisatie van rijkstaken naar Gemeenten. Met de invoering van de Participatiewet krijgen de Gemeenten een zwaardere verantwoordelijkheid voor een bredere doelgroep en krijgen de gemeenten de beschikking over nieuwe instrumenten. Deze uitbreidingen in het kader van de Participatiewet liggen wel in het verlengde van de huidige taken en dit betekent dat de bestaande infrastructuur van de uitvoering beschikbaar is en zal worden benut. De routine van deze uitvoeringspraktijk is een goede basis voor het opvangen van de veranderingen en dat is een wezenlijk andere situatie dan de veranderingen als gevolg van de implementatie van bijvoorbeeld de Jeugdwet. Bovenstaande neemt niet weg dat ook de invoering van de Participatiewet belangrijke aandachtspunten kent, zowel in de beleidsvorming als ook in de uitvoering. En net als bij de andere dossiers zijn Gemeenten ook bij de invoering deels afhankelijk van nog nader vast te stellen landelijke regelgeving. De Avelingen Groep en de RSD bereiden zich, in samenwerking met het UWV, al maanden voor op de nieuwe situatie per 1 januari Binnen de context zoals hierboven beschreven liggen deze voorbereidingen goed op schema. In deze tussenrapportage wordt verslag gedaan van de stand van zaken tot op dit moment. 3 Samenwerkingsverbanden en afstemming De inhoudelijke afstemming over de uitvoering van de Participatiewet is in deze regio relatief eenvoudig. De arbeidsmarktregio bestaat uit zeven gemeenten. Deze zelfde zeven gemeenten zijn deelnemer in de gemeenschappelijke regelingen Avelingen Groep en RSD. Deze twee organisaties werken nu veel samen, breiden deze samenwerking verder uit en gaan op 1 januari 2016 samen verder in één nieuwe uitvoeringsorganisatie. Ook in 2015 wordt dus nauw samengewerkt door beide organisaties. In dat kader hebben de twee organisaties bijvoorbeeld het plan opgevat om in 2015 te werken met één gezamenlijk werkplan re-integratie. Over de inzet van het participatiebudget is een notitie opgesteld door de beleidsambtenaren van de gemeenten in afstemming met Avelingen Groep en RSD. Deze notitie is vastgesteld door de Unie van besturen en wordt vertaald in de reguliere processen van Avelingen Groep en RSD en het gezamenlijk werkplan re-integratie. De notitie biedt voldoende houvast om hier invulling aan te geven.

5 5 Naast deze initiatieven hebben beide organisaties het voornemen om zoveel mogelijk elkaars expertise te gebruiken en waar mogelijk samen te werken. Vanwege de voorbereidingen op de nieuwe organisatie is er op alle niveaus veel contact tussen de twee organisaties. Dit bevordert op natuurlijke wijze de afstemming rond de invoering van de Participatiewet. Door deze werkwijze achten de Avelingen Groep en de RSD zich goed in staat om de Participatiewet ieder voor zich en door samen te werken uit te voeren. Op het terrein van de werkgeversdienstverlening wordt door UWV, Avelingen Groep en RSD samengewerkt onder de vlag van Werkwaard. Door Avelingen Groep en RSD wordt een gezamenlijk team Werkwaard als onderdeel van het samenwerkingsverband Werkwaard ingezet. 4 Wat verandert er voor wie? Hieronder wordt vanuit verschillende perspectieven bezien welke veranderingen er voor wie zijn als gevolg van de invoering van de participatiewet en tot welke vragen dit aanleiding geeft. In paragraaf vijf worden de vier vragen beantwoord. Cliënten en SW-medewerkers Het primaire doel van de Participatiewet is het aan het werk helpen en houden van mensen die niet zelfstandig in staat zijn om het wettelijk minimumloon te verdienen. Een deel van deze mensen ontvangt een bijstandsuitkering, een deel van deze mensen ontvangt een uitkering van het UWV en een ander deel werkt op dit moment in het kader van de Wsw, of staat op de Wsw-wachtlijst. Daarnaast kunnen zich ook niet uitkeringsgerechtigden melden voor de dienstverlening. Vraag: Voor wie is welke dienstverlening beschikbaar en hoe vangen de twee organisaties de vraag naar de (veranderde) dienstverlening op? Nieuwe instrumenten en cliëntenparticipatie De invoering van de Participatiewet kent nieuwe instrumenten zowel op het vlak van het verstrekken van inkomen als ook op het vlak van re-integratie/werk (re-integratievoorzieningen, loonkostensubsidies en beschut werk). Een aantal van de instrumenten vraagt aanpassingen in verordeningen. Inhoudelijke afstemming over deze voorzieningen moet plaatsvinden op het niveau van de arbeidsmarktregio. Vraag: Zijn de verordeningen tijdig ingevoerd en is de cliëntenparticipatie goed geregeld? Werkbedrijf In de wet SUWI wordt geregeld dat er per 1 januari 2015 een werkbedrijf moet zijn. Een werkbedrijf is geen fysiek bedrijf, maar een overlegplatform van gemeenten, UWV en sociale partners. De primaire taak van het werkbedrijf is het realiseren van werkplekken bij werkgevers voor mensen met een arbeidsbeperking. Vraag: Ligt de implementatie van het werkbedrijf op schema? Werkgeversdienstverlening Om een adequate dienstverlening aan inwoners, klanten en SW-medewerkers te kunnen bieden is het essentieel dat de organisaties het perspectief van werkgevers kennen en vanuit dit perspectief de werkprocessen inrichten. Het is een gegeven dat er ook in 2015 meerdere organisaties en partijen zijn die hun werkgeversdienstverlening om elkaar moeten afstemmen (UWV, Avelingen Groep en RSD). Vraag: Is er in 2015 sprake van een op elkaar afgestemde geïntegreerde werkgeversdienstverlening?

6 6 5 Wat staat klaar voor de praktijk van de uitvoering? 5.1 Cliënten en SW-medewerkers Voor de huidige SW-medewerkers verandert er in beginsel op 1 januari 2015 niets. Tot aan eind december wordt de instroomcapaciteit in bestaand SW zoveel mogelijk benut. De verwachting is dat daarmee de wachtlijst wordt gereduceerd tot ongeveer 30 mensen. Deze mensen kunnen niet meer instromen in de SW. Zij komen bij voorrang in aanmerking voor een garantiebaan of een eventueel beschut werk. De mensen die aan het eind van dit jaar op de wachtlijst staan worden geïnformeerd over het vervallen van de wachtlijst. In het eerste kwartaal van 2015 wordt voor een ieder van deze groep bezien of zij voor werk beschikbaar zijn en welk vervolgtraject in dat geval voor hen wordt ingezet. Er zijn in 2015 in beginsel zeven plekken beschikbaar voor nieuw beschut. Aan de criteria voor nieuw beschut wordt landelijk nog gewerkt en de gemeenten en de uitvoeringsorganisaties zullen dit moeten afwachten De veranderingen voor de huidige cliënten in de bijstand hangen vooral samen met de veranderde regelgeving/instrumentarium. Zij worden daarover via verschillende kanalen geïnformeerd. In paragraaf 5.2 wordt toegelicht hoever het staat met het instrumentarium en de daarbij behorende verordeningen. Voor jongeren die niet volledig arbeidsongeschiktheid zijn, zijn de veranderingen groot. Voor hen zijn de Wajong en de WSW niet langer beschikbaar en zij komen vaak niet in aanmerking voor (een afdoende) bijstandsuitkering. Ouders zijn bezorgd dat er voor jongeren na afronding van het praktijkonderwijs geen geschikte voorziening zal zijn. Momenteel inventariseren de Avelingen Groep en de RSD welke vraag er mogelijk op hen afkomt en welke dienstverlening kan worden voorgesteld aan de gemeenten. De Avelingen Groep en de RSD hebben een bestaande infrastructuur voor hun dienstverlening en de vragen van cliënten en medewerkers. Daarnaast wordt overwogen om tijdelijk een helpdesk voor met name jongeren in te richten, zodat er een duidelijk punt is waar zowel jongeren als hun ouders en/of begeleiders terecht kunnen met vragen. 5.2 Nieuwe instrumenten en cliëntenparticipatie Op dit moment worden de instrumenten uitgewerkt door medewerkers van Avelingen Groep en RSD, in afstemming met UWV, voor zover deze wijzigen of nieuw zijn door de invoering van de Participatiewet. Daarbij gaat het om loonkostensubsidie, loonwaardemeting, beschut werk, etcetera. Afspraken hierover moeten per 1 juli 2015 worden vastgelegd in nieuwe verordeningen. Aanvankelijk was het de bedoeling om de re-integratieverordening en de verordening loonkostensubsidie vast te stellen na afronding van de bestuurlijke inrichting van de nieuwe organisatie. Nu dat wat langer op zich laat wachten, rijst de vraag of dit nog wenselijk is. Daar komt bij dat het de vraag is of de huidige re-integratieverordening van de RSD voldoende ruimte biedt om vanaf 1 januari alle onderdelen van de Participatiewet uit te voeren. Dit levert mogelijk knelpunten op bij bijvoorbeeld beschut werk. Om die reden worden zo snel als dit mogelijk is aan het AB van de RSD de reintegratieverordening en de verordening loonkostensubsidie voorgelegd, waarbij zorgvuldigheid boven snelheid gaat. De verordeningen worden zo algemeen mogelijk gehouden. Dit biedt de mogelijkheid om alle instrumenten in te zetten en tegelijk in te spelen op mogelijke verschillen in de

7 7 beleidsuitgangspunten van gemeenten. De inhoud en het proces van vaststelling zijn op 2 december besproken met de beleidsambtenaren van de gemeenten. Er moet op 1 juli 2015 een verordening voor de cliëntenparticipatie zijn. Dit lijkt haalbaar. Met de Wsw-raad is inmiddels verkennend gesproken over de inrichting van de cliëntenparticipatie onder de Participatiewet. De Wsw-raad constateert dat het op zichzelf logisch is dat er één raad komt. Wel zijn de verschillen tussen de aard en de werkwijze van de cliëntenraad RSD en de Wsw-raad groot. De Wsw-raad hecht eraan dat de adviesrol op hoofdlijnen behouden wordt. Een mogelijk werkbaar model is volgens de Wsw-raad een brede raad met een dagelijks bestuur voor de slagvaardigheid en met commissies en/of specialismen voor de breedte van de onderwerpen. Het onderwerp van de cliëntenparticipatie wordt in december in de cliëntenraad van de RSD besproken. Daarna, aan het begin van 2015, kunnen beide raden gezamenlijk de toekomstige inrichting verder verkennen. 5.3 Werkbedrijf Voor de inrichting van de arbeidsmarktregio heeft gemeente Gorinchem als centrumgemeente de eerste verantwoordelijkheid om dit samen met de andere partijen in de arbeidsmarktregio op te pakken. Voor de elementen die zijn uitgewerkt, was steeds één van de partijen trekker : de inrichting van het werkbedrijf (Avelingen Groep), de verdere vormgeving van de werkgeversdienstverlening (RSD) en de totstandkoming van een marktbewerkingsplan (UWV). Deze afzonderlijke onderdelen zijn uitgewerkt conform de wettelijke voorwaarden, waarmee is voldaan aan de verplichting om dit vóór 1 januari geregeld te hebben. De bestuurlijke inrichting van het werkbedrijf is op 4 december met de ondertekening van de samenwerkingsovereenkomst vastgesteld. Dit geldt ook voor de onderdelen marktbewerkingsplan en werkgeversdienstverlening die echter verder worden geconcretiseerd en doorontwikkeld. De uitvoering hiervan verloopt voorspoedig evenals de ontwikkeling van het bestuurlijk strategisch platform en de strategische agenda, waarvan gemeente Gorinchem de trekker is. 5.4 Werkgeversdienstverlening Werkwaard. Voor wat betreft de uitvoering van de dienstverlening aan werkgevers wordt al twee jaar samengewerkt aan een gezamenlijke werkgeversdienstverlening door Avelingen Groep, RSD en UWV. De samenwerking tussen deze drie partijen verloopt steeds beter en heeft inmiddels tot een aantal concrete resultaten (plaatsingen) geleid. Dit wordt door de Avelingen Groep en de RSD in 2015 met kracht voortgezet. In de opzet van de nieuwe organisatie (het bedrijfsplan) krijgt de positionering van de werkgeversdienstverlening uiteraard prominent aandacht. 6 Communicatie 6.1 Communicatie richting inwoners, cliënten en werknemers In de afgelopen periode is over de drie transities en de gevolgen daarvan op verschillende manieren gecommuniceerd. Naast landelijke campagnes vanuit de overheid en UWV zijn ook regionaal communicatieacties uitgezet om de inwoners van de regio op de hoogte te brengen van de veranderingen. Externe communicatie Er is een website gelanceerd waarop niet alleen algemene informatie over de drie transities te vinden is, maar ook veel gestelde vragen en antwoorden te vinden zijn. Vanuit een regionale regie is verder vanaf begin 2014 via de bestaande kanalen van gemeenten, Avelingen Groep en RSD gecommuniceerd. Hiervoor is gebruik gemaakt van persberichten, de ei-

8 8 gen websites, de gemeentepagina s en een geheel aan de 3 decentralisaties gewijde, huis-aan-huiskrant die in de gehele regio is verspreid. Op de website van de RSD is informatie geplaatst voor alle klanten (ook informatie over bijvoorbeeld schulddienstverlening). Daarnaast worden ook de nieuwe verordeningen en beschikkingen op de website geplaatst. Aan de intermediairs van de RSD is voorlichting gegeven over de wijzigingen in inkomenssituaties van klanten na 1 januari De huidige cliënten van de RSD zijn persoonlijk per brief geïnformeerd over de voor hen geldende verandering (kostendelersnorm, wijziging uitkering alleenstaande ouders, de wijzigingen in de belastingwetgeving). Voor raadsleden is een themabijeenkomst georganiseerd en zij zijn onder andere via met een nieuwsbrief geïnformeerd over de Participatiewet Intern Binnen Avelingen Groep en de RSD s over de gevolgen van de Participatiewet gecommuniceerd via de gebruikelijke kanalen: werkoverleg, intranet, personeelsblad, per post en via de lijnen van de medezeggenschap (ondernemingsraad, bedrijfsonderdeelraden, cliëntenraad). Momenteel wordt gewerkt aan het inrichten van een helpdesk voor met name jongeren, waar zij met vragen terecht kunnen (zie ook paragraaf 5.1 hiervoor). Daarnaast hebben interne medewerkers, voor zover van toepassingen, trainingen gevolgd over de wijzigingen en de wijze van toepassing in hun dagelijkse werksituatie. 6.2 Communicatie richting opdrachtgevers en werkgevers Ook werkgevers krijgen straks te maken met de gevolgen van de Participatiewet. Via persoonlijke communicatie en tijdens bijeenkomsten zoals de banenmarkt hebben we werkgevers geïnformeerd over de Participatiewet. Met name de afspraken die in het Sociaal Akkoord zijn gemaakt om voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt nieuwe banen te creëren roepen bij werkgevers soms vragen op over de gevolgen daarvan voor hun organisatie. In de gezamenlijke werkgeversbenadering van Avelingen Groep, RSD en UWV is hieraan in de afgelopen maanden volop aandacht aan besteed. Daarnaast komt dit onderwerp ook tijdens netwerkbijeenkomsten en in de nieuwsbrief Avelingen Groep Werkt! aan de orde.