COLLEGEVOORSTEL. Onderwerp Toekomst Promen

Transcriptie

1 COLLEGEVOORSTEL Onderwerp Toekomst Promen Te besluiten om Het college van B&W besluit de volgende, in gezamenlijkheid tot stand gekomen, uitgangspunten en vragen te hanteren voor de toekomst van Promen op de termijn 2025: 1. Alle deelnemende gemeenten continueren hun Wsw dienstverlening bij Promen in de huidige Gemeenschappelijke Regeling. 2. De dienstverlening Participatiewet wordt volledig vraaggericht vormgegeven in een één op één relatie tussen gemeenten en het bedrijf Promen, waarbij voor de dienstverlening een realistische kostprijs wordt gehanteerd die transparant tot stand is gekomen. 3. Er wordt een juridische en financiële scheiding aangebracht tussen de dienstverlening onder de Wet sociale werkvoorziening en de Participatiewet, met daarbij in ogenschouw genomen dat beschut werk voor alle gemeenten wordt gepositioneerd binnen de dienstverlening Participatiewet en daarmee financieel wordt geïsoleerd van de GR, waarbij de schaalvoordelen van het bedrijf Promen benut blijven en de gemeenten voor dit specifieke onderdeel bereid zijn om een nader in te vullen instroomgarantie af te spreken voor de periode tot De dienstverlening Participatiewet kan de afbouw van de Wsw slechts gedeeltelijk compenseren waardoor het bedrijf Promen gedeeltelijk moet worden ingekrompen. 5. Te besluiten om vanaf te werken met vraaggerichte dienstverlening voor de Participatiewet en de garanties uit het modulair model los te laten, waardoor vanaf een inkrimping van het bedrijf in werking kan worden gesteld. We verzoeken Promen om de voorbereidingen hierop direct ter hand te nemen. 6. Gemeenten zijn bereid een financiële bandbreedte voor de dienstverlening Participatiewet te bieden voor de periode , waarbij de reikwijdte van de bandbreedte volledig vraaggericht door de individuele gemeenten wordt vastgesteld. Aan Promen vragen we op welke wijze dit ingevuld kan worden. 7. Uitsluitend voor het kalenderjaar 2018 wordt een financiële bandbreedte gehanteerd met als ondergrens het niveau van het jaar 2016 zoals opgenomen in het Ondernemingsplan Promen 2016 en als bovengrens het niveau van het jaar 2018, zoals opgenomen in het Ondernemingsplan Promen Daartoe vragen de gezamenlijke colleges aan Promen om de volgende punten in beeld te brengen en op te leveren eind april 2017: a. Hoe kan Promen juridisch en organisatorisch invulling geven aan de gewenste constructie ten aanzien van de Wsw en de vraaggerichte één op één relatie voor de dienstverlening Participatiewet. b. Voor welk deel en tegen welke kosten moet inkrimping van het bedrijf Promen plaatsvinden, waarbij de horizon ligt op 2025 en geef daarbij aan op welke wijze de inkrimping binnen de eigen middelen en mogelijkheden gerealiseerd kan worden. c. Welke duur, vorm en bandbreedte van garanties heeft Promen nodig van gemeenten om het bedrijf op een verantwoorde wijze in te kunnen krimpen. We vragen Promen hierbij een beeld te geven van de frictiekosten. 9. De deelnemende gemeente stellen de gezamenlijke communicatiestrategie vast aan de hand waarvan alle deelnemende gemeenten eensluidend communiceren over het genomen besluit.

2 Inleiding De urgentie om een bestuurlijk besluit te nemen over de toekomst van Promen in het licht van de decentralisaties en het afsluiten van de Wet sociale werkvoorziening (Wsw) is hoog. De eindigheid van de tijdelijk oplossing van het modulair model is in zicht. Nu de Participatiewet twee jaar na dato lijkt uitgekristalliseerd, is het moment rijp om een besluit te nemen over welke rol gemeenten willen dat Promen vervult voor gemeenten. Historische besluitvorming De deelnemende gemeenten hebben een besluitvormingsproces in werking gezet om te komen tot besluitvorming voor de zomer Eerst heeft elke gemeente de eigen ideale positionering van Promen bepaald op basis van een beslisboom. Uw college heeft op 7 februari 2017 hierover een besluit genomen. Vervolgens heeft de projectgroep deze voorlopige standpunten geanalyseerd en de conclusies gedeeld met de stuurgroep, ambtenaren en gemeentesecretarissen. De opbrengst van deze overleggen zijn verwerkt in voorliggend advies over een bestuurlijk te nemen besluit. Als bestuurlijk overeenstemming is bereikt, wordt de gezamenlijke vraag aan de colleges voorgelegd, waarna Promen eind april een antwoord formuleert. Op basis daarvan vindt definitieve besluitvorming plaats door de colleges en indien nodig de gemeenteraden. Huidige fase besluitvormingsproces Het besluitvormingsproces kent conform het vastgestelde plan van aanpak zeven stappen, waarbij dit advies leidt tot de bestuurlijke besluitvorming zoals verwoord in stap 4. Stap 1 Ambtelijke startbijeenkomst contactambtenaren November 2016 Stap 2 Toepassing Beslisboom in deelnemende gemeenten Eind januari 2017 Stap 3 Analyse uitkomsten en voorbereiding voorstel Half maart 2017 Stap 4 Bestuurlijke besluitvorming over vraag aan Promen Eind maart 2017 Stap 5 Invulling vraag door Promen Eind april 2017 Stap 6 Analyse en voorbereiding besluitvorming Eind mei 2017 Stap 7 Bestuurlijke (en politieke) besluitvorming Juni 2017 Gevraagd besluit Het college van B&W besluit de volgende, in gezamenlijkheid tot stand gekomen, uitgangspunten te hanteren voor de toekomst van Promen op de termijn 2025: 1. Alle deelnemende gemeenten continueren hun Wsw dienstverlening bij Promen in de huidige Gemeenschappelijke Regeling. Alle zeven gemeenten hebben in hun eerste voorlopige standpunt gelijkluidend aangegeven dat zij de Wsw dienstverlening bij het bedrijf Promen blijven onderbrengen en accepteren de solidariteit gelegen in de huidige GR. 2. De dienstverlening Participatiewet wordt volledig vraaggericht vormgegeven in een één op één relatie tussen gemeenten en het bedrijf Promen, waarbij voor de dienstverlening een realistische kostprijs wordt gehanteerd die transparant tot stand is gekomen. De deelnemende gemeenten op Alphen aan den Rijn na hebben aangegeven meer vraaggericht te willen werken. De (overige) zes gemeenten willen een overgang maken van aanbodgericht naar vraaggerichte dienstverlening (qua invulling én omvang) en een één op één relatie wensen tussen de individuele gemeente en Promen. Ook is er 2

3 overeenstemming dat de dienstverlening financieel geïsoleerd en realistisch geprijsd moet zijn. 3. Er wordt een juridische en financiële scheiding aangebracht tussen de dienstverlening onder de Wet sociale werkvoorziening en de Participatiewet, met daarbij in ogenschouw genomen dat beschut werk voor alle gemeenten wordt gepositioneerd binnen de dienstverlening Participatiewet en daarmee financieel wordt geïsoleerd van de GR, waarbij de schaalvoordelen van het bedrijf Promen benut blijven en de gemeenten voor dit specifieke onderdeel bereid zijn om een nader in te vullen instroomgarantie af te spreken voor de periode tot Zes van de zeven gemeenten zien een rol voor Promen voor beschut werk zoals gedefinieerd in de Participatiewet (Alphen aan den Rijn niet), waarbij de meeste Promen als preferred supplier zien. Dit geldt ook voor de gemeente Krimpen aan den IJssel. 4. De dienstverlening Participatiewet kan de afbouw van de Wsw slechts gedeeltelijk compenseren waardoor het bedrijf Promen gedeeltelijk moet worden ingekrompen. Met de Participatiewet heeft het Rijk een transformatie beoogd waarbij mensen met een arbeidsbeperking meer dan voorheen werk vinden in een reguliere arbeidsomgeving in plaats van in een apart met dat doel georganiseerd SW-bedrijf. De budgetten onder de Participatiewet zijn echter niet toereikend om de afbouw van de Wsw te compenseren. Dit neemt niet weg dat de aanwezige deskundigheid en infrastructuur van Promen een meerwaarde kan bieden voor de brede doelgroep van de Participatiewet. Daarbij moet wel gerealiseerd worden dat de omvang van deze doelgroep niet de afbouw van de Wsw kan compenseren. Dat betekent dat inkrimping van het bedrijf noodzakelijk is. 5. Te besluiten om vanaf te werken met vraaggerichte dienstverlening voor de Participatiewet en de garanties uit het modulair model los te laten, waardoor vanaf een inkrimping van het bedrijf in werking kan worden gesteld. We verzoeken Promen om de voorbereidingen hierop direct ter hand te nemen. Het modulair model was een tijdelijke oplossing als overbrugging naar definitieve besluitvorming. Uitgangspunt van het modulair model was dat de uitstroom uit de Wsw volledig werd gecompenseerd door de dienstverlening Participatiewet. Daarmee werd beoogd dat zolang er nog geen besluit over de toekomst van Promen was genomen er geen onomkeerbare besluiten ten aanzien van het bedrijf werden genomen. Met dit beslispunt wordt dit overgangsmodel losgelaten en wordt het bedrijf Promen gevraagd te gaan sturen op inkrimping van het bedrijf. 6. Gemeenten zijn bereid een financiële bandbreedte voor de dienstverlening Participatiewet te bieden voor de periode , waarbij de reikwijdte van de bandbreedte volledig vraaggericht door de individuele gemeenten wordt vastgesteld. Aan Promen vragen we op welke wijze dit ingevuld kan worden. Als gezamenlijke eigenaren van het bedrijf Promen hebben gemeenten een verantwoordelijkheid om te waarborgen dat er sprake is van een levensvatbaar bedrijf. Tegelijk is het van belang dat het bedrijf de juiste prikkels heeft om te werken aan optimale bedrijfsvoering en prijsstelling voor dienstverlening aan gemeenten. Vanuit de eigenaarsrol tonen de gemeenten zich bereid om binnen een financiële bandbreedte dienstverlening Participatiewet te bieden. Dit biedt Promen enerzijds voldoende zekerheid om de benodigde afbouw van het bedrijf zorgvuldig uit te voeren. Een zorgvuldig afbouwproces beperkt de frictiekosten, geeft ruimte om in te kunnen 3

4 spelen op fluctuerend beleid van het Rijk en is bovenal in het belang van de toch al kwetsbare doelgroep van Promen. Anderzijds beoogt de financiële bandbreedte het geven van prikkels aan het bedrijf om vraaggericht en marktconform te werken. De reikwijdte van de financiële bandbreedte bepaalt elke gemeente op individuele basis vanuit de vraaggerichte behoefte van dienstverlening Participatiewet. Dat betekent overigens dat de bandbreedte ook nul kan zijn. Als gemeenten door de bovengrens gaan kan Promen mogelijk aangeven dat zij de dienstverlening niet kan leveren of moeten voor de extra gevraagde dienstverlening aanvullende afspraken worden gemaakt tussen betreffende gemeente en Promen. 7. Uitsluitend voor het kalenderjaar 2018 wordt een financiële bandbreedte gehanteerd met als ondergrens het niveau van het jaar 2016 zoals opgenomen in het Ondernemingsplan Promen 2016 en als bovengrens het niveau van het jaar 2018, zoals opgenomen in het Ondernemingsplan Promen De directie van Promen krijgt van de deelnemende gemeenten de opdracht tot inkrimping van het bedrijf. De omvang van die inkrimping is afhankelijk van de afbouw van de Wsw en ook van de hoeveelheid activa en passiva die benut kunnen worden voor de PW. Om de directie een haalbare opdracht te geven voor het aankomend jaar, geven de gemeenten voor 2018 een financiële bandbreedte af, waarbij als ondergrens wordt gehanteerd het niveau van het jaar 2016 zoals opgenomen in het Ondernemingsplan Promen 2016 en als bovengrens het niveau van het jaar 2018, zoals opgenomen in het Ondernemingsplan Promen Indien gemeenten de ondergrens niet halen zal de gemeente conform de huidige systematiek het gegarandeerde bedrag afrekenen. 8. Daartoe vragen de gezamenlijke colleges aan Promen om de volgende punten in beeld te brengen en op te leveren eind april 2017: a. Hoe kan Promen juridisch en organisatorisch invulling geven aan de gewenste constructie ten aanzien van de Wsw en de vraaggerichte één op één relatie voor de dienstverlening Participatiewet. b. Voor welk deel en tegen welke kosten moet inkrimping van het bedrijf Promen plaatsvinden, waarbij de horizon ligt op 2025 en geef daarbij aan op welke wijze de inkrimping binnen de eigen middelen en mogelijkheden gerealiseerd kan worden. c. Welke duur, vorm en bandbreedte van garanties heeft Promen nodig van gemeenten om het bedrijf op een verantwoorde wijze in te kunnen krimpen. We vragen Promen hierbij een beeld te geven van de frictiekosten. Dit betreft de feitelijke vraag aan Promen die de deelnemende gemeenten uitvragen en waarvan zij de opbrengst graag eind april tegemoet zien. De gemeenten vinden het van belang dat de projectgroep betrokken wordt in deze volgende stap van het proces, opdat Promen gebruik kan maken van de gezamenlijke kennis van de achtergronden van de vraag van gemeenten en dat zij daar waar nodig toelichting kunnen verstrekken. Bovendien is het van belang dat Promen de projectgroep benut als sparringpartner in het proces van beantwoording van de gestelde vragen. 9. De deelnemende gemeente stellen de gezamenlijke communicatiestrategie vast aan de hand waarvan alle deelnemende gemeenten eensluidend communiceren over het genomen besluit. De gemeenten nemen met dit besluit gezamenlijk een standpunt in over hoe zij het bedrijf Promen willen inzetten en positioneren in relatie tot de afsluiting van de Wsw en 4

5 de nieuwe taken onder de Participatiewet en vragen van Promen een aantal zaken in dit licht te onderzoeken dan wel in beeld te brengen alvorens de colleges definitieve besluitvorming voorleggen aan de gemeenteraden. Bij de communicatie over dit besluit en het proces wordt een eenduidige communicatielijn voorgesteld op basis waarvan de gemeenten hun eigen communicatie inrichten. Ook is opgenomen hoe de doelgroep bij Promen wordt meegenomen in het proces. Beoogd effect Te komen tot een gezamenlijk uitvraag aan Promen Argumenten Niet van toepassing / verwerkt in inleiding Kanttekeningen Niet van toepassing / verwerkt in inleiding Financiën Op dit moment niet van toepassing. Bij stap 6 worden de financiële gevolgen voor de deelnemende gemeenten beter inzichtelijk. Communicatie De communicatielijn is als bijlage 1 toegevoegd aan dit advies. Betrokkenheid gemeenteraad Betreffende de betrokkenheid van de Raad wordt uw college geadviseerd per stap in overleg met de portefeuillehouder te bezien of de raad geïnformeerd dan wel geconsulteerd dient te worden, dan wel een besluit dient te nemen. Eveneens adviseren we bij deze afweging de rol van de Raad te betrekken zoals genoemd in artikel 19, 28 a, lid 2, 29, lid 2 en 7, 32 sub a, van de GR; en in artikel 31a, lid 2, 35, lid 3, 4 en 5 van de Wet gemeenschappelijke regelingen. Bovenstaande artikelen leiden aangaande een uitvraag aan Promen niet tot de noodzaak om de raad bij het traject over de toekomststrategie te betrekken. Betrokkenheid Adviesraad Sociaal Domein Geadviseerd wordt om in overleg met de portefeuillehouder te bezien op welk moment de Adviesraad Sociaal domein bij het proces wordt betrokken. Voor de goede wordt opgemerkt dat het hier niet om een beleidswijziging gaat, maar gericht op uitvoering van Promen. De Adviesraad Sociaal Domein zal daarom ook niet om advies gevraagd worden. Uitvoering Zoals in de inleiding aangegeven stappen is na de gezamenlijke uitvraag Promen aan zet om deze vraag in te vullen (stap 5). Bij stap 6 zijn de gemeenten weer aan zet. Bijlagen 1. Communicatielijn Promen 5