Raadsvoorstel. Agendapunt Raadsvergadering 19 juni 2019 Portefeuillehouder B. Brink Begrotingsprogramma 2 Onderwerp

Transcriptie

1 Raadsvoorstel Agendapunt Raadsvergadering 19 juni 2019 Portefeuillehouder B. Brink Begrotingsprogramma 2 Onderwerp concept begroting GR Werkzaak 2020 zienswijze gemeenteraad Tiel Besluit om: 1. Niet instemmen met de concept begroting GR Werkzaak ; 2. Bijgaande concept zienswijze vast te stellen en deze in te brengen bij het DB Werkzaak; Inleiding Werkzaak Rivierenland is operationeel vanaf De meerjarenbegroting is behandeld in het DB Werkzaak van 11 april jl. De stukken zijn doorgezonden aan de gemeenten zodat de gemeenteraden hun zienswijze kunnen geven. Het verzoek is om uiterlijk 17 juni een zienswijze in te dienen bij het DB Werkzaak. De Werkzaak AB vergadering waarin de begroting moet worden vastgesteld is in juli. Vervolgens wordt de begroting toegezonden aan de provincie Gelderland. De concept begroting Werkzaak 2020 komt voor de deelnemende gemeente in totaal mln. nadeliger uit dan de schijf 2020 in de begroting voor 2019 (zie overzichten in de aanbiedingsbrief en in de begroting op blz. 5 en 10). De uitzetting van de begroting wordt veroorzaakt door de daling van het subsidieresultaat met 2.0 mln en een stijging van de bijdragen in de bedrijfsvoering stijgen met 3.0 mln. Beoogd effect Kennisneming, beoordeling en behandeling van de conceptbegroting GR Werkzaak, welke tevens informatie biedt voor verwerking in de begroting van de gemeente Tiel. Totstandkoming van een zienswijze van Tiel op de begroting 2020 van Werkzaak. Argumenten (want ) 1.1 Door een zienswijze in te dienen geeft de raad een visie op de concept begroting 2020 van de GR Werkzaak. Het AB Werkzaak betrekt de zienswijze(n) bij het vaststellen van de begroting. 2.1 Zicht op het financieel perspectief van Werkzaak in Voor u ligt de Werkzaak begroting Deze begroting geeft inzicht in de financiën met betrekking tot de exploitatie van Werkzaak Rivierenland. De begroting biedt op de onderdelen Inkomensregelingen, begeleide participatie, arbeidsparticipatie en bedrijfsvoeringsresultaat inzicht in de ontwikkelingen voor de jaren tot en met Basis van de begroting 2020 is de begroting 2019, de jaarrekening 2018 en kadernota Verder is rekening gehouden met de meest actuele informatie over rijksbudgetten en (CPB) ramingen. Deze begroting wordt door Werkzaak gepresenteerd als beleidsarm. Dit in het perspectief van het meerjarenbeleidsplan dat Werkzaak eind 2019 wil vaststellen. Voor dit meerjarenbeleidsplan loopt nu een proces van strategische doorontwikkeling. Dit proces bevat Pagina 1 van 5

2 7 thema s. Begin februari 2019 zijn deze gepresenteerd en besproken met raadsleden uit de gemeenten. Het meerjarenbeleidsplan zal waarschijnlijk gepaard gaan met een financiele vertaling daarvan. Dat betekent dat de begroting 2020 daardoor kan wijzigen. De begroting bevat ook aanpassingen met de volgende punten; integratie van de gemeente West Betuwe (Lingewaal). Hiervoor moet nog wel de gemeenschappelijke regeling unaniem gewijzigd worden door de gemeentebesturen. de bestuursbesluiten over leerwerkroutes en inleenvergoedingen zijn verwerkt. Tenaanzien van het eerste heeft geen expliciete inhoudelijke discussie plaatsgevonden in het AB. Over het tweede loopt nog een intergemeentelijke discussie met Tiel Programma inkomen: Op basu van de macro verwachtingen van het CBS wordt uitgegaan van een dalend bestand. De indicatoren van Werkzaak zelf geven over het 1 e kwartaal 2019 een lichte stijging aan. Enige aandacht op dat punt is wenselijk. Verder is aangegeven dat er een groei blijft zitten in het aantal plaatsingen met loonkostensubsidies. Dat komt o.a. door de inzet van de leerwerkroutes. Let wel dat de loonkostensubsidies als kosten op het BUIG budget blijven drukken, terwijl de mensen aan het werk en dus (deels) uit de uitkering zijn Programma werk: Begeleide participatie. Dit programma gaat over de Wet Sociale Werkvoorziening (WSW: 891 personen) en Beschut werk (53 personen totaal, waarvan Tiel 17 personen). Arbeidsparticipatie Dit programma gaat over de reintegratie en arbeidsinschakeling van werkzoekenden in het kader van de Participatiewet. Het is gericht op duurzame uitstroom, groepsplaatsingen en plaatsingen met loonkostensubsidie. - In de aanbiedingsbrief geeft het DB aan dat de werkzoekenden die worden geplaatst een steeds lagere loonwaarde hebben. Dat leidt tot een lager tarief en lagere omzet. Niet is aangegeven dat het ook leidt tot hogere loonkostensubsidies en wat het effect is op de inleenvergoedingen. De begroting geeft aan dat er werkzoekenden een baan hebben bij Werkzaak zelf. - In het DB voorstel is vermeld dat Werkzaak een interne verkenning heeft gedaan naar kostenbesparende maatregelen. Onduidelijk is of deze leiden tot nadelige effecten en resultaten. Juist over deze interne dienstverbanden is volledige transparantie voor gemeenten van belang. Dat kan door inzicht en bespreking van die interne verkenning. Hier is ook in de zienswijze van Tiel op de rekening 2018 op ingegaan. Het gaat hier om de loonkostensubsidies, en vooral om de Inleenvergoedingen. Inleenvergoedingen in mln. Werkzaak totaal Tiel Programma bedrijfsvoering Aangegeven is dat de kosten bedrijfsvoering stijgen met 3.0 mln. (een stijging van 50%). Oorzaak hiervan ligt in de aanpassing van het begrotingsmodel van Werkzaak, waarmee fouten en omissies in de begroting 2018 en 2019 zijn hersteld. Het gaat vooral om achterstallige indexeringen en om kosten medewerkers, opleidingskosten, indexering van de kosten en omzettaakstelling. Deze correctie op voorgaande jaren heeft een forse financiele impact. Zie de aanbiedingsbrief en de begroting blz. 8. Pagina 2 van 5

3 2.2.4 Gemeentelijke bijdragen. De concept begroting Werkzaak 2020 komt voor de gemeentelijke bijdragen in totaal mln. nadeliger uit dan de schijf 2020 in de begroting voor De subsidies dalen van naar mln. De bedrijfsvoering stijgt van naar mln. Verder gaat deze kostenstijging gepaard met grote herverdeeleffecten tussen de gemeenten. In de aanbiedingsbrief onderkent Werkzaak dit. Een toelichting daarop is beschreven op blz. 9/10 van de concept begroting. Voor Tiel stijgen (in plaats van verwachte daling) de subsidies van naar mln., waaronder 1.83 mln. aan inleenvergoedingen. De kosten bedrijfsvoering stijgen voor Tiel van naar mln. Overzicht gemeentelijke bijdragen Tiel aan Werkzaak (begroting Werkzaak). Gemeentelijke bijdragen BUIG (incl. bijzondere bijstand en invoeringskosten) BBZ WSW 292 -/- 150 Participatie - - Inleenvergoedingen Bedrijfsvoering Totale gemeentelijke bijdrage In de paragraaf financien worden de effecten van de verhoogde Tielse bijdrage op de eigen gemeentelijke begroting weergegeven. 2.3 Motivering van de in te dienen inhoudelijke zienswijze door de gemeenteraad. Op basis van de aandachtspunten betreffende de concept begroting wordt voorgesteld om niet in te stemmen met de begroting Werkzaak 2020 op basis van de volgende aspecten: Eind 2019 volgt een meerjarenbeleidsplan Daar wordt naar verwachting een financiele vertaling aan gekoppeld. Het is verstandig om daarover nu al duidelijke verwachtingen te hebben. Het AB dient daar een budgettair kader voor te stellen. Vanuit het financieel perspectief van Tiel moet dat zijn geen stijgende kosten t.o.v. de begroting Leerwerkroutes zijn in de begroting verwerkt o.a. op basis van een businesscase. Aanbeveling is om in het AB alsnog een heldere en inhoudelijke discussie te voeren over deze businesscase. Volledige transparantie is daarbij wenselijk. Sinds de rekening 2017 ziet Tiel zich geconfronteerd met onevenredige en toenemende kosten van de inleenvergoedingen. De focus ligt vooral op een kostenverdeling gebaseerd op redelijke verdeel-percentages (40 ipv 55%). Nu deze inleenvergoedingen voor Tiel al uitkomen op 1.83 mln. lijkt dit niet voldoende. Een volledige transparante inhoudelijke discussie is noodzakelijk over de uitstroom naar werk binnen Werkzaak zelf. Het doel is dat het bestuur inzicht krijgt in de blijvende kosten en opbrengsten van deze arbeidsplaatsingen. Op basis daarvan kunnen de juiste beleidsbeslissingen worden genomen. In het DB voorstel is vermeld dat Werkzaak een interne verkenning heeft gedaan naar kosten-besparende maatregelen. Maar die zouden leiden tot nadelige effecten en resultaten. Het lijkt van belang dat ook het AB van Werkzaak kennis kan nemen van deze verkenning. Van belang is dat het AB op basis van alle beschikbare informatie de Pagina 3 van 5

4 beslissingen kan nemen over het financiele beleid van Werkzaak. 2.4 Motivering van de in te dienen procesmatige zienswijze door de gemeenteraad. De concept begroting Werkzaak geeft aanleiding onze positie binnen Werkzaak te heroverwegen. In het financieel perspectief van Tiel in evenwicht en de financiële problematiek in het sociaal domein in het bijzonder is de onverwachte en buitenproportionele kostenontwikkeling van Werkzaak niet houdbaar en niet betaalbaar voor Tiel. Ervaringen in de laatste tijd leren dat de mogelijkheden van bijsturen en beïnvloeden op het (financieel) beleid van Werkzaak minimaal blijken. In de bestuurlijke stemverhoudingen ontbreekt de relatie met de inbreng van volume en budget. Er is geen correctie en voortgang van een oplossing tot stand gekomen over de onredelijke kostenverdeling van de inleenvergoedingen. Dit maakt het noodzakelijk om de positie en mogelijkheden van Tiel te onderzoeken. Zodoende zal het college het voornemen kenbaar maken om per 2021 uit de GR Werkzaak te treden. In het perspectief van dat voornemen zal een extern onderzoek met businesscase worden uitgevoerd naar diverse opties voor uitvoering van de Participatiewet. Mogelijkheden van kostenbeheersing en besparing zijn de kern van dat onderzoek. 3.1 College stelt Algemeen Bestuur op de hoogte van voornemen tot uittreding Het college is deelnemer in de GR. Dat houdt in dat het college bevoegd is om een besluit te nemen tot uittreding. De raad moet toestemming geven aan het college voor het besluit tot uittreden (artikel 1 van de Wet gemeenschappelijke regelingen). Pas daarna kan het college besluiten om uit te treden. Zodoende maakt het college aan het Algemeen Bestuur Werkzaak het voornemen kenbaar om per 1 januari 2021 uit GR Werkzaak te treden. Definitieve besluitvorming zal dan plaatvinden na afronding van het onderzoek. Daarna zal dit ter besluitvorming aan de raad worden voorgelegd. Uiterlijk 31 december 2019 informeert het college het Algemeen Bestuur Werkzaak over definitieve uittreding. 3.2 Voornemen tot uittreding nu noodzakelijk met oog op meerjarig financieel perspectief De begroting 2020 van Werkzaak levert de gemeente een negatief resultaat op van ongeveer 2 mln. Dat is binnen de huidige gemeentelijke begroting niet verantwoord in te passen. Daarnaast zou dat tevens betekenen dat er een hernieuwde bezuinigingstaakstelling voor de gemeente komt te liggen. Zodoende onderzoekt de gemeente hoe de activiteiten van Werkzaak anders en efficienter georganiseerd te kunnen worden (beslispunt 3). Door nu het voornemen van uittreding kenbaar te maken hebben we de mogelijkheid om per 1 januari 2021 uit te treden. Zodoende worden de meerkosten Werkzaak voor 2020 incidenteel opgenomen. Voor de jaren na 2020 wordt een structureel hoger budget opgenomen ten opzichte van het gemeentelijk budget Afhankelijk van de uitkomsten van het onderzoek zal een definitieve keuze worden gemaakt over uittreding. Dan zal ook de definitieve structurele doorwerking in de gemeentelijke begroting worden opgenomen. Kanttekeningen (maar ) 3.1 Nog slechts voornemen tot uittreding College zal pas op basis van het scenarioonderzoek een definitieve keuze maken over uittreding uit de GR. Dit zal uiterlijk voor 31 december 2020 kenbaar gemaakt moeten worden aan het AB Werkzaak. Daarnaast zal de Raad moeten instemmen met uittreding uit Werkzaak. De raad kan toestemming alleen toestemming weigeren wegens strijd met het recht of strijd met het algemeen belang. Aanpak / uitvoering Na standpuntbepaling in de raadscommissie Samenleving (29 mei 2019) wordt de concept Pagina 4 van 5

5 zienswijze van de raad al ter kennis gebracht aan het DB Werkzaak (vóór 17 juni a.s. dus in concept versie). Daarna vindt agendering plaats in de raad op 19 juni. De raad besluit dan over de in te zenden definitieve zienswijze. Het AB Werkzaak zal per brief geinformeerd worden over het voornemen tot uittreding. Het scenarioonderzoek zal in de komende paar maanden worden uitgevoerd en voor besluitvorming over de gemeentelijke begroting 2020 worden afgerond. Financiën Effecten van de begroting 2020 Werkzaak op de begroting 2020 Tiel. In het overzicht hieronder zijn de effecten voor Tiel opgenomen ten opzichte van de jaarschijf 2020 in de begroting Gemeentelijke bijdrage Tiel BUIG (incl. bijzondere bijstand, invordering) BBZ 0 18 SW Participatie - - Inleenvergoedingen ** -/ Bedrijfsvoering Per saldo lagere gemeentelijke bijdrage Tiel De totale stijging binnen de begroting Tiel is daarmee ongeveer 2.3 mln. Bijlage(n) 1. concept begroting Werkzaak Aanbiedingsbrief Werkzaak 12 april Raadsbesluit Tiel 4. concept Zienswijze brief raad Tiel 5. Brief college mbt. uittreding ui de GR Werkzaak. Meer informatie: Team: Beleid BvoWB Contactpersoon: Gerrit van buuren Marco vos Telefoon: gvbuuren@tiel.nl mvos@bvowb.nl Pagina 5 van 5