ヒカルの碁ほったゆみ 小畑健. Jump comics (Matthew-David Connolly) Modern Japans III: Pop cultuur. 0. Index 1. Inleiding Algemeen. 2

Transcriptie

1 ヒカルの碁ほったゆみ 小畑健 Jump comics (Matthew-David Connolly) Modern Japans III: Pop cultuur 0. Index 1. Inleiding Algemeen 囲碁 Auteur Illustraties Tekenstijl.3 2.Het Verhaal Personages 進藤ひかる 藤原佐為 塔矢アキラ Thematiek en achtergrond Thematiek Achtergrond.5 5.Taalgebruik Termen en begrippen ( 用語 ) Uitdrukkingen ( 表現 ) Titels van Hoofdstukken in manga Inleiding.

2 1.1. Algemeen In 1998 verscheen Hikaru no go voor het eerst in de Shueisha shonen jump. Sindsdien is de serie uitgebreid tot anime serie van 75 afleveringen, één OVA (original version adaptation) en talloze cd s. De door Hotta Yumi geschreven en door Obata Takeshi geïllustreerde manga zorgde voor een ware go rage in Japan. Hikaru no go handelt over een aantal interessante onderwerpen zoals: 囲碁 (igo), jeugd en puberteit 囲碁 Zoals de naam van de serie aangeeft, gaat het over het hoofdpersonage Hikaru en het Japanse bordspel igo of go. Igo kwam naar Japan vanuit China tijdens de 7 de eeuw (vroege Nara periode). In China zou het al sinds 4000B.C. worden gespeeld. In de 17 eeuw werd door Honinbō Sansa de Honinbō school gesticht. De Edo periode zou het hoogtij van igo inluiden. In het moderne Japan is igo nog steeds zeer populair. Je vindt overal go salons, go clubs en zelfs nationale instituten waar men go opleidingen kan volgen. De professionele wereld van igo is zeker niet te onderschatten. De topspelers verdienen fortuinen en genieten roem vergelijkbaar met dat van topsporters. Sommige van de oudste en beste spelers genieten van een legendarische of zelfs goddelijke status. De regels van igo klinken simpel en misschien zijn ze het ook, maar het spel igo zelf ligt volgens velen op een veel hoger niveau dan schaak of eenderd welk spel. Go wordt gespeeld op een bord met lijnen die samen 361 kruispunten vormen. Het spel begint met een leeg bord. De speler die begint gebruikt zwart, zijn tegenstander wit. Om de beurt doet elk van de spelers een zet op het aanvankelijk lege bord door een steen op een nog onbezet kruispunt te plaatsen. Een eenmaal gezette steen kan niet meer verplaatst worden, hoewel hij in het verloop van het spel wel door de tegenstander verwijderd zou kunnen worden. Het bord wordt tijdens het spelen dus steeds voller. Zelf kan ik de regels niet goed uitleggen dus heb ik een link gemaakt naar een site die de regels uitlegt Auteur ( 原作 )

3 Hotta Yumi werd geboren in 1954 in Ôta Japan. Zij is getrouwd met een andere mangaka Hotta Kiyonari 1. Om Hikaru no go te schrijven werkte ze samen met een 5 de dan igo speler 2. In 2000 won ze met Hikaru no go de Shogakukan prijs voor beste manga Illustrator Obata Takeshi werd geboren op 11 februari Hij heeft nog niet veel werk gedaan maar zijn illustraties zijn bijzonder mooi en geniet daardoor veel meer respect als mangaka dan men zou verwachten. Op dit moment werkt hij aan Death note. Een zeer populaire manga grotendeels te danken aan de mooie tekenstijl. Ondanks dat Death note en Hikaru no go zeer verschillende soorten van manga s 3 zijn, is zijn stijl goed herkenbaar. Het gebruik van zeer gedetailleerde achtergronden en een camerastandpunt dat net iets verder weg is dan gewoonlijk. Zodoende worden de personages vaak van kop tot teen getekend. Wat ook opvalt, is dat personages zelden of sommige zelfs nooit dezelfde kledij dragen. 1.5.Tekenstijl Zoals in de meeste manga s geldt ook hier de regel van de grote ogen 4. Maar aangezien er in Hikaru no go eigenlijk geen slechte mensen voorkomen, heeft zowat iedereen grote ogen. De enige slechterik die voorkomt, is de slechte go leraar van het Heian hof. En die wordt dan afgebeeld zonder ogen. Daar waar zijn ogen zouden moeten zijn, zijn er gewoon 2 grote zwarte vlekken. Opvallend is wel het aantal mooie jongens. Dit is eerder een kenmerk van een shōjo manga ( 少女 ) dan van een shōnen ( 少年 ). Bijvoorbeeld Ogatasensei, Touya akira en natuurlijk Sai. Sai wordt op een extreem vrouwelijke manier weergegeven. Aan de hand van zijn lippen, wenkbrauwen en korte kin is het best te begrijpen dat er een beetje gender verwarring zou optreden. Mogelijk is dit allemaal te verklaren door het feit dat de auteur een vrouw is. Verfrissend om te zien is dat de personages ook geregeld van kledij of haarstijl veranderen. Nu kan je zeggen spreekt dat niet voor zich? Het antwoord is neen er zijn veel manga s waar de personages nooit van kledij wisselen. Zelfs als ze gescheurd worden of volledig vernield zijn, het is alsof sommige personages 10 keer hetzelfde in hun kleerkast hebben liggen. Net zoals ze van kledij veranderen, verandert hun uiterlijk ook : ze worden namelijk volwassenen. Dit wordt gedaan op een zeer onopvallende wijze en vaak merkt men het pas op een tijd nadat de verandering zich voor de eerste maal voorkwam. 1 schreef manga over het paardrennen 2 1 ste dan is de laagste rang, 10 de dan is de hoogste 3 Death note is veel donkerder in sfeer dan Hikaru no go. 4 Grote ogen voor goede mensen, kleine ogen voor slechte.

4 2. Het verhaal. ( 物語 ) Op een dag, terwijl Hikaru op zoek is op de zolder van zijn opa naar iets om mee te nemen voor een spreekbeurt op school vind hij een oude goban 5. In dit bord zit de geest van Fujiwara Sai. Aanvankelijk heeft Hikaru helemaal geen interesse in het spel igo maar tijdens een noodlottige ontmoeting met Touya Akira 6, zoon van Touya Meijin 7, laat hij Sai spelen tegen Akira. Sai wint en er ontstaat een complexe rivaliteit tussen Akira en Hikaru. Het verhaal volgt de 12 jaar oude Hikaru en zijn mentor Sai op het pad om professionele igo speler te worden. 3. Personages. ( 登場人物紹介 ) 3.1. 進藤ヒカル ( しんどうひかる ) Shindō Hikaru is het hoofdpersonage. Als we hem voor het eerst zien, is hij 12 jaar oud en helemaal niet geïnteresseerd in igo, maar al snel wordt hij een bijzonder gepassioneerd speler. Hikaru is een veelzijdig personage: hij is een luidruchtig kind met een groot hart. Hij is niet de slimste jongen maar al snel blijkt dat hij een zeer getalenteerde speler is, met het potentieel om misschien de beste speler in de wereld te worden 藤原佐為 ( ふじわらのさい ) Fujiwara No Sai was tijdens de Nara periode de zeer getalenteerde igo leraar van de keizer. Zijn doel was kami no te 神の手 te bereiken. Wanneer hij oneerlijk verliest van een rivaal-leraar en bovendien zelfs beschuldigd wordt van valsspelen, wordt hij verbannen. Hiermee kan hij niet leven en hij pleegt zelfmoord. Zijn verhaal eindigt hier 5 碁盤 : het bord waarop men igo speelt. 6 塔矢アキラ : zeer getalenteerde igo speler 7 塔矢名人 : momenteel beste igo speler in de wereld

5 niet. Een duizendtal jaar later verschijnt hij als geest voor Honinbō Shusaku 8. Wanneer Honinbō Shusaku op 34 jaar jonge leeftijd sterft, gaat Sai s geest over naar het bord dat Hikaru vindt. Sai treedt op als mentor van Hikaru. Hij is een uiterst slimme en getalenteerde igo leraar en draagt in de loop van een paar jaren zijn kennis over aan hikaru 塔矢アキラ ( とうやあきら ) Touya Akira is de 12 jaar oude zoon van Touya Meijin. Een hoogst begaafde igo spelen met een bijzondere wilskracht. Ondanks zijn 12 jaar jonge leeftijd speelt hij igo op het niveau van professionele. Wanneer hij onbegrijpelijk verslaan wordt door Hikaru ontstaat er een rivaliteit die hen beiden tot het uiterste zal drijven. 4.Thematiek en achtergrond. 4.1.Thematiek In de ogen van de meeste mensen draait manga nog steeds om goed en kwaad, een jonge knaap die de wereld redt van een slechte heerser met een onuitspreekbare naam die zonder bepaalde reden de wereld wil overheersen. Ik ga niet ontkennen dat zulke manga s bestaan, maar het grootste deel van de manga s van deze tijd draaien rond een alledaagse thematiek. Zo bestaan er mangas over bv: sport (Slam Dunk, captain tsubasa), huishouden, salary man, school leraren en niet te vergeten bordspelen (hikaru no go). Hikaru no go draait niet alleen om go maar ook om het Japanse schoolleven, de Jeugd en omgaan met winnen en verliezen over het nastreven van een doel of droom. Op zijn pad naar de wereld der professionele go spelers zal hikaru meerdere keren vallen en terug opstaan. De manga praat over veel sociale problemen zoals: Rivaliteit, vrienden, winnen, verliezen en puberteit. 4.2.Achtergrond Het verhaal speelt zich af in het hedendaagse Tokio. Met de uitzondering van Sai, wiens geest Hikaru volgt. Sai is een lid van de Fujiwara clan van tijdens het Heian 8 Honinbō Shusaku heeft echt bestaan en zou de beste speler ooit zijn.

6 tijdperk ( ). Tijdens het Heian tijdperk kwam de hoofse cultuur ter bloei, in het begin van Hikaru no go wordt het verhaal verteld over hoe Sai aangesteld was in het hof als go leraar van de keizer. Dit is te merken aan Sai zijn elegante kledij en taalgebruik. De wereld van go is complex, om een professionele speler te worden begint men gewoonlijk vanaf jonge leeftijd go te spelen. Deze jonge spelers zullen gewoonlijk rond hun 14 jaar zich inschrijven in een ki-in (een soort instituut, bijvoorbeeld de nihon ki-in in tokyo) om zo een insei te worden. Als in-sei spelen ze constant go tegen andere in-sei s van het instituut in een soort jaarlang toernooi. Elk jaar worden de プロ試験 (pro-shiken) gehouden. Dit examen word georganiseerd als een soort toernooi en de top 3 worden dan professioneel. Even over de ranken : eerst telt het af vanaf 35kyu tot 1kyu dan telt het op vanaf 1 ste dan tot de 9 de dan en soms 10 de dan. Vanaf eerste dan is men professioneel. Nadat men professioneel word neemt men deel aan leagues (bv honinbou league ). Bij het winnen van deze leagues verkrijgt men de titel van de league en bijhorend geld en respect. In totaal zijn er een 9 tal leagues. 5.Taalgebruik. Op het vlak van taalgebruik valt niet zoveel aan te merken aangezien het hier bijna uitsluitend gaat over jongens onder elkaar. Er komt maar zelden een meisje of volwassene aan te pas (toch in de eerste manga). Over de jongens onder elkaar valt wel op dat Hikaru naar zijn eigen verwijst met 俺 ( おれ ) en Akira met 僕 ( ぼく ). Dit kleine verschil illustreert dat Hikaru iets onbeleefder en misschien arroganter is dan Akira is. Buiten dit valt er niet veel te zeggen over taalgebruik. 5.1.Termen en begrippen ( 用語 ) 期聖降臨 きせいこうりん grote go meester daalt neer van de hemel はるかな高み はるかなたかみ een ver afgelegen hoogte 死活の急所 しかつのきゅうしょ het punt tussen leven en dood 暴言 ぼうげん roekeloze opmerking 牙を剥く きばをむく slagtand ontbloten, show one s fangs 五目ならべ ごもく 5 op een rij

7 囲碁 / 碁 いご / ご Japanse naam van het spel go 碁盤 ごばん het bord waarop men go speelt 囲碁を打つ いごをうつ go spelen ( het gebruik van het ww slaan slaat op het slaan van de stenen op het bord) 宝ゲーム たからゲーム waardevol spel 意識 いしき bewustzijn 状態 じょうたい toestand 救急車 きゅうきゅうしゃ ambulance 何者 なにもの wat voor een ding 平安 へいあん het Heian tijdperk ( ) 指南役 しなんやく de positie van leraar 盤面 ばんめん speelvlak van het go bord 盤上 ばんじょう op het bord (speelvlak van het go bord) 碁笥 ごけ de potjes waar de go stenen in zitten 碁石 ごいし go steen (wit en zwart) 対局 たいきょく een match/spelletje 勝負 しょうぶ een match/spelletje ズル ずる vals spelen 互角 ごかく gelijke match アゲハマ あげはま stenen tijdens de match veroverd 囲む かこむ veroveren (van go stenen) 魂 たましい ziel 幽霊 ゆうれい boze geest 打つ うつ slaan 囲碁の基本 いごのきほん de basis van go 囲碁教室 いごきょうしつ go studie lokaal (kan men les in go volgen) 碁会場 ごかいじょう go salon een plaats waar men go kan spelen 眼 め oog dit zijn de kruispunten op het bord waar men op kan spelen 詰め碁 つめご een go probleem of raadsel(worden gebruikt om regels uit te leggen en om te vorderen) プロ ぷろ een professioneel 星 ほし ster de 8 grote stippen op het go bord (de 9 de in het midden noemt de てんげん ) 実力 じつりょく ware kracht 負担 ふたん nadeel 最善 さいぜん de beste 力量 りきりょう mogelijkheid, capabel 軽やかに かろやかに zachtjes, lichtjes 助言 じょげん advies 名人 めいじん meester beste go speler 将棋 しょうぎ Japanse schaak 囲碁大会 いごたいかい igo toernooi 囲碁部 いごぶ igo club 大将 [ たいしょう ] eerste bord (kapitein van go ploeg en de sterkste(3leden)) 副将 ふくしょう 2 de bord (vice-kapitein) 三将 さんしょう 3 de bord (3 de lid van de ploeg (zwakste))

8 5.2.uitdrukkingen ( 表現 ) - 一刀両断 いっとうりょうだん iets in 2 snijden met een enkele slag, ook gebruikt als uitdrukking: to the point zonder rond de pot te draaien - 囲碁の基本 いごのきほん de basis van go. きほん betekent basis of fundament en kan gebruikt worden in combinatie met talloze woorden zoals 囲碁 of 日本語. -どれぐらいの腕 うで go vaardigheid ( ude betekent letterlijk arm ) - 腕が強い / 弱い うでがつよい / よわい goed/slecht zijn in (go). - 神の一手 かみのいって the divine move (best te vertalen als de perfecte zet, is een doel waar meeste go spelers naar streven) 5.3. Titels van Hoofdstukken in manga. In het laatste deel van mijn paper zou ik het nog eventjes willen hebben over een aantal algemene taalgebruiken van manga s. In manga volgt men niet de gangbare benaming van een hoofdstuk zijnde bv: 第 3 章 (H3). In plaats daarvan gaat men een concept of term van de manga in plaats van hoofdstuk gebruiken. Soms houden mangaka ( 漫画家 ) zich aan een bepaalde benaming zoals bv: Akira Toriyama 9 die gaf aan al de hoofdstukken van zijn kort verhaaltjes de benaming 弟 1 話. Bijna alle manga s of mangaka passen dit toe, hier volgen enkele voorbeelden. -Hikaru no go 光るの碁 --- 弟 1 局 : dit kan men vertalen als de eerste match of het eerste spel verwijzend naar de term 一局 die vaak in de manga voorkomt. -Slam dunk スラムダンク ---ナンバ 12: in deze basketball epos verwijst de term ナンバ of number naar de engels benaming voor een speler zijn nummer. -Rave レーヴ---レーヴ 24: Hier heeft men de term rave zoals de titel gebruik om de hoofdstukken te benamen. Zo klinkt elk hoofdstuk als de zoveelste fuif. -Dragonball ドラゴンボール --- 其之五 : deze kanji worden als sono その gelezen. Ik ben niet zeker naar wat ze verwijzen, verder denk ik dat deze kanji niet meer in modern Japans gebruikt worden. Zodoende denk ik dat het een verwijzing is naar het Chinese verhaal waar Dragonball op gebaseerd is. 9 Akira toriyama is schrijver/tekenaar van talloze korte verhaaltjes maar ook van de serie Dragonball en Fly.