Chobits - ちょびっツ. Chobits - ちょびっツ - PopularCultureWiki. Auteur(s) Algemeen. De leden: Japanese Studies Home CLAMP ( クランプ )

Transcriptie

1 1 of 7 28/11/ :19 Japanese Studies Home Chobits - ちょびっツ From PopularCultureWiki Auteur(s) Algemeen CLAMP ( クランプ ) CLAMP is een groep van vrouwelijke mangaka, allen afkomstig uit de streek van Kansai. De groep is opgericht in 1989, aanvankelijk als een dōjinshi cirkel, en telde een totaal aantal van twaalf leden. Tegen 1990 was dit ledental echter reeds gedaald tot zeven. En tijdens de productie van het grote debuutwerk 聖伝 -RG Veda ( /-rg_veda_van_clamp_-_man_yee_lau) ( ), slonk de groep nog verder van zeven tot vier leden, toen Akiyama Tamayo ( 秋山たまよ ), Nanao Sei ( 七穂せい ), en Sei Riiza ( 聖りいざ ) de groep verlieten. De vier overblijvende leden waren Ōkawa Nanase ( 大川七瀬 ), Mokona Apapa ( もこなあぱぱ ), Nekoi Mikku ( 猫井みっく ), Igarashi Satsuki ( 五十嵐さつき ). Ook vandaag maken diezelfde leden nog steeds de voltallige groep uit, hetzij onder een andere naam: (respectievelijk) Ōkawa Ageha ( 大川緋芭 ), Mokona ( もこな ), Nekoi Tsubaki ( 猫井椿 ) en Igarashi Satsuki ( いがらし寒月 ). Deze naamsverandering gebeurde in 2004, om het 15-jarige bestaan van CLAMP te vieren, onder het mom van eens iets anders te willen. In een interview met Ōkawa werd werd achteraf echter duidelijk dat het aanvankelijk Mokono was die haar achternaam achterwege wilde laten, omdat ze die te kinderachtig vond. Ook Nekoi was niet blij met haar naam, omdat iedereen haar bleef becommentariëren over het feit dat haar voornaam dezelfde was als die van Mick Jagger van de Rolling Stones. De overige twee leden dachten dan dat het wel fijn zou zijn als ze alle vier dan maar hun naam veranderden. Ōkawa echter is ondertussen reeds teruggekomen op die beslissing, en zal vanaf maart 2008 haar oude naam terug gebruiken. De leden: Ōkawa Ageha ( 大川緋芭 ) Geboren te Osaka op 2 mei, 1967 Ōkawa is "de leider" van het gezelschap. Naast het schrijven van de scripts en het ontwerpen van de manga covers, staat ze ook in voor de marketing en verkoop van de producten van de groep. Igarashi Satsuki ( いがらし寒月 ) Geboren te Kioto op 8 februari, 1969 Igarashi is de rechterhand van Okawa. Ze is productie coordinqtor en staat ook in voor het design van de tankōbon ( ( 単行本 (

2 2 of 7 28/11/ :19 %E5%8D%98%E8%A1%8C%E6%9C%AC) ). Daarnaast werkt ze als assistent van Mokona en Nekoi: ze ontwerpt personages (o.a. de personages van de manga die ik zal bespreken, nl. Chobits) en maakt schetsen. Mokona ( もこな ) Geboren te Kioto op 16 juni, 1968 Mokona is de hoofdillustrator van CLAMP. Naast het illustreren is ze verantwoordelijk voor het character design. Ze kleurt ook tekeningen van anderen in en verzorgt de compositie van de mangas. Nekoi Tsubaki ( 猫井椿 ) Geboren te Kioto op 21 januari, 1969 Naast illustraties maken, is Nekoi ook verantwoordelijk voor de afwerking van de tekeningen. Dit houdt onder meer het aanbrengen van screentones (beeldtonen?) in, evenals het corrigeren van tekeningen. Ze assisteert ook bij het ontwerpen van de personages. Hoewel de rol van hoofdillustrator over het algemeen Mokona toebehoort, heeft ook Nekoi deze rol voor bepaalde werken op zich genomen. Zo was ze hoofdillustrator van de mangas: Legal Drug ( /wiki/legal_drug) (gōhō doragu, 合法ドラッグ ( %B3%95%E3%83%89%E3%83%A9%E3%83%83%E3%82%B0_%28%E6%BC%AB%E7%94 %BB%29) ), The One I Love ( (watashi no suki na hito, わたしのすきなひと ), Wish ( /wiki/wish_%28manga%29) (uisshu, ウィッシュ ( %BC%AB%E7%94%BB%29) ), Suki: A Like Story ( /wiki/suki:_a_like_story) (suki. dakara suki, すき だからすき ( %E3%81%99%E3%81%8D%E3%80%82%E3%81%A0%E3%81%8B%E3%82%89%E3%81 %99%E3%81%8D) ), xxxholic ( (xxxhorikku, xxx ホリック ( ) Inleiding In tegenstelling tot de meeste werken van CLAMP, is Chobits geen shōjo manga, maar een seinen manga. Seinen is de groep van manga die de mannelijke adolescenten tot doelgroep heeft (meestal afgebakend van 18 tot 30 jaar). Dit heeft tot gevolg dat naast de occasionele blote borst en humor die meer dan eens speelt op seksuele alusies, toch ook plaats is voor diepgang in het thema. Het meest uitgesproken thema van Chobits is de relatie tussen mens en machine (meer bepaald mens en computer). In de wereld van Chobits hebben computers een menselijke vorm gekregen. (Men zou kunnen zeggen dat het robotten zijn, maar feitelijk gezien zijn ze dat niet, omdat bij de creatie van pasokon geen rekening gehouden is met de drie wetten van de robotica.) De term pasokon kan hier dan misschien in plaats van een Japanse afkorting van het Engelse "Personal Computer", beter geïnterpreteerd worden als een samentrekking van de woorden "person" en "computer" (in de Engelse versie van de manga wordt de term pasokon dan ook doorgaans vertaald als persocom). Na verloop van tijd heeft dit creëren van computers naar menselijk model tot problemen geleid. Pasokon zijn machines die je het uiterlijk kan geven dat je wenst, en ze zullen zich gedragen volgens hun programmatie. Dit heeft geleid tot een maatschappij waar verschillende mensen het risiko een blauwtje te

3 3 of 7 28/11/ :19 lopen bij een menselijke partner willen vermijden, en hun toevlucht zoeken tot hun pasokon, die zowel het perfecte uiterlijk als het perfecte karakter hebben dat je verlangt. Het meest voor de hand liggende probleem is een afname van intermenselijk contact en de daarmee samengaande relaties. Chobits is dus een kritiek op de Japanse maatschappij, die meer en meer vervalt in technologische gemakzucht. Misschien wel het best gekenmerkt door de otaku die hun huis niet meer uitkomen en de problemen van de dagelijkse realiteit ontvluchten in hun (iet wat uit de hand gelopen) `hobby` (vooral pc en games). In de manga wordt de min of meer filosofische kant van het probleem uitgewerkt in het prentenboek met de titel だれもいない町. Personages Een beschrijving van de personages uit volume 1, in volgorde van verschijning. Motosuwa Hideki ( 本須和秀樹 ) Het 19-jarige hoofdpersonage van de manga, afkomstig van het platteland en afgezakt naar Tokio om er te studeren. Hij is een rōnin, dit is een student die gezakt is voor het ingangsexamen van een universiteit en een jaar extra les moet volgen om het het volgende jaar nog eens te proberen. Omdat zijn ouders het financieel niet al te breed hebben, kunnen ze hem geen extra zakgeld geven. Daarom moet hij bijklussen in de izakaya "Yorokonde" om de eindjes bij elkaar te knopen. Gezien zijn herkomst van het platteland, kent hij helaas niets van pasokon en alle technische zaken daaromtrend. Het gevolg is dat hij steeds bij zijn vriend Shinbo of Minoru te rade moet gaan. Zijn naïviteit maakt hem meer dan eens het slachtoffer van grappen en plagerijen van zijn vrienden. Een ander leuk aspect is dat Hideki de gewoonte heeft om vaak luidop tegen zichzelf te praten. Dit leidt, mede door zijn gezonde mannelijke libido, vaak tot komische situaties wanneer er vrouwelijke personages in de buurt zijn. Ondanks deze kleine gebreken heeft Hideki een goed karakter en is hij altijd bereid een luisterend oor te bieden. Hij zal zijn vrienden altijd trachten uit de nood te helpen in de mate van het mogelijke. Zijn goede en warme karakter zorgt ervoor dat hij en Chii dichter naar elkaar toe groeien dan hij aanvankelijk had voorzien. Chii ( ちい ) De pasokon die op straat bij het vuilnis werd gevonden door Hideki. Wanneer ze wordt gereactiveert door Hideki, herinnert ze zich niets van haar verleden en het enige wat ze kan zeggen, is "chii". Om die reden geeft Hideki haar dan ook de naam Chii. In het begin is communicatie dus een probleem, maar door het imiteren en kopiëren van woorden en gedragingen, leert ze snel bij. Dit imiteren leidt trouwens ook vaak tot komische situaties, vooral wanneer ze de poses uit de "vuile boekskes" van Hideki imiteerd. Haar verleden is een mysterie en de zoektocht naar informatie van de herkomst van Chii vormt tevens het hoofdplot van het verhaal. Al in Volume 1 van de manga wordt gespeculeerd dat Chii wel eens een pasokon van het type CHOBIT zou kunnen zijn, een legendarische pasokon, die menselijke emoties zou ervaren en zonder enige software kan functioneren. Het feit dat ze al vroeg een hechte band met Hideki opbouwt, zou inderdaad een aanwijzing kunnen zijn dat ze echte gevoelens kan waarnemen. Shinbo Hiromu ( 新保弘 ) Shinbo is een klasgenoot van Hideki, en tevens diens beste vriend. Hij weet meer van pasokon dan de gemiddelde gebruiker, en is daarom meestal de eerste waar Hideki bij te rade gaat over het onderwerp. Al in Volume 1 van de manga gedraagd hij zich ongemakkelijk als Hideki praat over hun lerares Shimizu-sensei. Shinbo is een nuchter persoon, die pasokon ziet voor wat ze zijn: machines die ons leven makkelijker maken.

4 4 of 7 28/11/ :19 Sumomo ( すもも ) Sumomo is de pasokon van Shinbo. Integenstelling tot de meeste pasokon die in de manga te zien zijn, is zij een draagbare pasokon (equivalent van een laptop). Desondanks is ze een krachtige computer. Ze is geprogrammeerd om schattig te zijn en lijkt op bepaalde ogenblikken zelfs hyperkinetisch. Mede door haar kleine gestalte komt ze inderdaad schattig en grappig over in de manga. Shimizu Takako ( 清水多香子 ) Shimizu is de leerkracht van Hideki en Shinbo. Aanvankelijk wilde ze leerkracht in het lager onderwijs willen worden, en dat schijnt door in haar manier van lesgeven. Ze is getrouwd, maar blijkbaar niet gelukkig. Haar man brengt al zijn tijd door met zijn pasokon, en denkt niet meer aan zijn vrouw. Door deze ervaring kan ze geen hechte banden met mannen meer aangaan, hoewel ze Hideki omwille van diens naieve goede karakter toch niet lijkt te wantrouwen. Ondanks haar slechte ervaringen, lijkt ze toch niet echt een afkeer van pasokon te hebben. Hibiya Chitose ( 日比谷千歳 ) Hibiya is de huisbazin van het apartementsgebouw waar Hideki verblijft. Ze is altijd vriendelijk en geeft een warme, kalme indruk. Zo geeft ze, nadat ze hoort dat Chii geen eigen kleren heerft, haar eigen oude kleding aan Hideki. Ze lijkt meer van de oorsprong van Chii af te weten dan ze doet vermoeden. Kokubunji Minoru ( 国分寺稔 ) Minoru is afkomstig van een rijke familie en studeert aan een befaamde middelbare school. Hij is een stille, terughoudende jongen, die zichzelf omgeeft met pasokon. Ondanks het feit dat hij nog maar in het eerste middelbaar zit, is hij de man bij uitstek als men meer over pasokon wil te weten komen. Hij is altijd bereid zijn vrienden te helpen, niet alleen op tegnologisch vlak, maar ook op het gebied van mens-pasokon relaties. Hij probeert zich altijd nuchter te houden tegenover pasokon en schildert hen af als slechts machines. Toch gedraagt hij zich beschermend en bezorgt tegenover zijn pasokon Yuzuki. Yuzuki ( 柚姫 ) Yuzuki is een pasokon, gemaakt door Minoru. Ze was gecreëerd naar het beeld van Minoru's overleden zuster, zowel mentaal als uiterlijk. Maar hoezeer ze ook op zijn zuster mag lijken, Minoru beseft dat ze zijn zuster nooit zal vervangen. Toch behandelt hij haar anders dan zijn andere pasokon. Ōmura Yumi ( 大村裕美 ) Yumi is een collega van Hideki in de izakaya "Yorokonde". Zoals het een meisje uit de middelbare school (ze is een 高校生 ) is ze altijd heel opgewekt en vrolijk. Maar als er over pasokon wordt gepraat, veranderd haar houding. Ze lijkt dus, net als Shimizu-sensei geen goede ervaringen gehad te hebben met pasokon. Plot Motosuwa Hideki vindt op een avond na het werk een pasokon die bij het vuilnis ligt. Hij besluit de pasokon mee naar huis te nemen en weet haar te activeren. Al snel blijkt echter dat er iets mis is. De pasokon lijkt geen herinnering te hebben van haar verleden en het enige wat ze kan zeggen is "chii". Hierdoor geeft Hideki haar dan ook de naam Chii. Na verder onderzoek door Hideki, zijn vriend Shinbo Hiromu, en vooral door de pasokon-expert Kokubinji Minoru, blijkt dat Chii geen gewone pasokon is. Het feit dat Chii zonder enige software toch kan

5 5 of 7 28/11/ :19 functioneren, wekt bij Minoru het vermoeden dat Chii misschien een Chobits is, een legendarische pasokon, die zonder programmering dingen kan leren, en in staat is echte emoties te ervaren. Als ze dan een te zien krijgen waarop een pasokon, die sterk op Chii gelijkt en op wiens been "CHOBITS" staat geschreven, wordt het 3-tal vastbesloten meer over Chii te weten te komen. In de loop van het verhaal leert Chii veel bij. Niet alleen woorden en gedragingen, maar ook over gevoelens, in het bijzonder haar gevoelens voor Hideki. De persoonlijke evolutie van Chii en haar bewustwording van haar gevoelens vormt ook een belangrijke draad in het plot. Naast deze grote lijnen focust het verhaal zich tussendoor op één personage, vooral over diens ervaringen met pasokon, dewelke meestal geen positieve ervaringen zijn. Taalgebruik In Chobits speelt een groot aantal personages, die zich allen op een verschillende manier verhouden tegenover het hoofdpersonage. Er komt dan ook een grote variatie van registers aan bod, gaande van vrij plat taalgebruik tot de hoogste vormen van nederig taalgebruik. Hier enkele voorbeelden: Het taalgebruik tussen Hideki en zijn vriend Shinbo is typisch taalgebruik dat je zou verwachten van twee adolescente jongemannen. De taal die ze gebruiken onder elkaar kenmerkt zich onder andere als volgt: Het veranderen van de "ai" klank in een "ee" klank. Dit komt zeer vaak voor wanneer jonge mannen onder elkaar spreken. Voorbeelden: p.11: 高けぇ in plaats van 高い ; p.11: 分かんねぇ in plaats van 分からない. Uitdrukkingen, die misschien ook wel "typisch mannelijk" genoemd kunnen worden. Voorbeelden: p.42: 朝からヌキまくったみたいな顔しやがって (vrij vertaald: "Ge zit hier 'smorgens al met een gezicht alsof ge pas gespoten hebt"); p.46: 本須和秀樹君!!! 童貞喪失おめでとう ~ ("Motosuwa Hideki!!! Gefeliciteerd met het verlies van uw maagdelijkheid!"). Het taalgebruik tussen Hideki en Shimizu-sensei is ongeveer wat je zou verwachten tussen een leerling en een leeraar. Hideki gebruikt 丁寧語 (de " です - ます vorm"), terwijl de leerkracht 普通体 gebruikt. Het taalgebruik tussen Hideki en zijn huisbaas Hibiya is ongeveer analoog met dat tussen Hideki en Shimizu-sensei. Hibiya mixt echter 普通体 met 丁寧語, om langs de ene kant een afstand te creëren omdat zij huisbaas is en Hideki de huurder. Maar langs de andere kant maakt gebruik van 普通体 de relatie tussen beiden wat vriedschappelijker. Ook Yumi gebruikt een mix van 丁寧語 en 普通体. Enerzijds beklemtoont ze zo dat Hideki haar senpai op het werk is, anderzijds creëert ze zo een meer luchtige en vriendschappelijke sfeer met een lossere omgang tussen beide personages. Het taalgebruik tussen Hideki en Minoru is misschien het meest "normaal" te noemen, in die zin dat er geen bepaalde dingen opvallen. Minoru is wel veel jonger dan Hideki, maar Hideki is altijd diegene die raad vraagt aan Minoru. Daardoor neemt Minoru geen ondergeschikte positie in. Ze praten dan ook gewoon in de 普通体. Hideki gebruikt miscchien wel wat meer samengetrokken vormen dan wanneer hij met de vrouwelijke personages praat, maar het blijft ver verwijdert van de taal die gebruikt word tussen Hideki en Shinbo. De meest beleefde taal is de taal die gesproken word door de pasokon van Minoru, die zich met het

6 6 of 7 28/11/ :19 huishouden bezighouden. Het zijn slechts "dienaren", een soort "cyborg-slaven" zeg maar, en nemen dus een ondergeschikte positie in. Ze praten dan ook 謙譲語. Voorbeeld: p.63 (via de parlofoon) はい 国分寺でございます (p.64:) うかがっておりますどうぞ. Chii gebruikt steeds de 普通体, ook tegen mensen die ze niet kent. Vermoedelijk is dit omdat ze nog niet geleerd heeft 敬語 te gebruiken. Ze gebruikt echter geen samengetrokken vormen. Sumomo zegt niet veel in het eerste volume. Haar taalgebruik moet haar 可愛い -gehalte wat beklemtonen. Het enige voorbeeld dat we hebben in Vplume 1 van de manga is dat ze doorgaans あい zegt in plaats van はい. Naast deze specifieke relaties en hun taalgebruik, zijn er doorheen de manga natuurlijk ook elementen die algemeen worden gebruikt. Zo hebben we onder andere de typisch mannelijke en typisch vrouwelijke vormen die door verschillende personages worden gebruikt doorheen de manga. Voorbeelden: おれ voor mannen, あたし voor vrouwen. ぞ voor mannen, わ ( よ ) voor vrouwen. Daarnaast worden er ook veel vormen van werkwoorden samengetrokken. Dit wordt vooral gebruikt door Hideki en Shinbo, maar beperkt zich niet tot gesprekken tussen de twee, maar wordt ook gebruikt door Hideki tegenover de vrouwelijke personages. Voorbeelden: p.10: んなもん買えるわきゃねえじゃんかよ! (= そんなもの ( が ) 買えるわけはないじゃないかよ!); De meest voorkomende samengetrokken vorm in de manga is wellicht つう ( か ) (= という ( か )). Tot slot wil ik de aandacht vestigen op een interessant verschijnsel dat in manga soms voorkomt, namelijk furigana die afwijkt van de gewoonlijke leeswijze van de kanji. De furigana kan in zulke gevallen vaak worden beschouwd als een verduidelijking van het woord in de context. Voorbeeld: p.48: ソフトがインストされてなきゃただの箱だよパソコンは, de furigana die naast de kanji 箱 staat, leest als volgt マネキン. Woordenlijst zie WaranWiki ( ちょびっツ ) voor de woordenlijst van Volume 1 van de manga. Deze lijst is niet exhaustief. Het prentenboek だれもいない町 Om af te sluiten wens ik de aandacht te vestigen op de prentenboek-serie だれもいない町. Al in het eerste volume van de manga is Chii vanaf de eerste keer ze het boek ziet liggen in de winkel, erdoor gebiologeerd. Later blijkt dat dit geen toeval is. In volume 7 van de manga blijkt dat Hibiya het boek voor Chii tekent. Het thema van dit prentenboek is hetzelfde als het thema van de manga in het algemeen, maar meer direct naar voren gebracht. In het eerste deel van het prentenboek beschrijft hoofdpersonage アタシ hoe elke stad waar ze komt er verlaten bij ligt. De straten zijn leeg. Maar toch brandt er licht in de huizen. Wanneer Atashi gaat kijken door het raam beschrijft ze het als volgt: 窓から中をのぞいてみた... ヒトがいた... でも アレといっしょだった. De アレ waar hier naar wordt verwezen is hoogstwaarschijnlijk pasokon. In elk huis ziet ze hetzelfde tafereel: mensen die zich met pasokon amuseren en zich onttrekken van de wereld met menselijke interactie. Ze komt tot de volgende conclusie: アレといっしょは楽しいから... ヒトといっしょより楽しいから... みんなはもう外には出てこない... この町には誰もいない... Het probleem dat we eerder in de inleiding al beshreven word hier weer duidelijk naar voren gebracht: Niemand komt nog buiten en houdt zich liever met de "perfecte" pasokon bezig, dan menselijke relaties met al hun problemen te moeten

7 7 of 7 28/11/ :19 confronteren. Na het schetsen van dit probleem verschuift de focus naar het belangrijkste thema van het prentenboek: de zoektocht naar liefde. De reden waarom アタシ van stad naar stad trekt, is omdat ze アタシだけのヒト wil ontmoeten. In het vervolg van het verhaal denkt Atashi na over wat liefde is, en de risicos's die eraan verbonden zijn. Haar grootste angst is om afgewezen te worden. Wat als ik voor de enige persoon voor mij niet de enige persoon ben? Maar in de discussie met zichzelf komt ze tot de conclusie dat ze haar hart moet volgen. Het is iets waar de meesten van ons al wel mee geconfronteerd zijn geweest. De vrees om afgewezen te worden. En hoewel niet in zo extreem als in de manga, zijn er meer en meer mensen die zich in de virtuele realiteit storten, om de problemen van intermenselijke relaties niet onder ogen te moeten komen. Denken we maar aan de populariteit van MMORPG's (Mass Multiplayer Online Role Playing Games), en het steeds populairder wordende Second Life, waar mensen een tweede leven leven. Het meest kenmerkend hiervoor is misschien, zoals eerder reeds gezegd, het fenomeen van de zogenaamde otaku. Ook voor mij, die reeds honderden uren op games als final fatasy had gesleten op het moment dat ik de anime versie van de manga zag, deed het toch een ergens een alarmbelletje rinkelen. Jezelf opsluiten om te voorkomen dat je wordt gekwetst is niet de beste manier om als mens gelukkig te worden. In de liefde, en andere doelen die we in ons leven voor ogen stellen, moeten we dingen durven riskeren om te kunnen winnen met een goed gevoel; vals spelen of forfait geven levert niets op. だれもいない町 bespreekt op een directe, goed verstaanbare manier dit moeilijke en interessante thema. Alleen al dit sub-verhaal eigenlijk al een volwaardig werkje op zich. Geplaatst in de bredere context van de manga komt het ten volste tot zijn recht, en ik beveel iedereen, die interesse hebben in het onderwerp, aan de slechts 8 volume tellende manga eens vast te nemen. Bronnen CLAMP in de New York Times ( /28clam.html?ex= &en=915b af201&ei=5090&partner=rssuserland&emc=rss) Retrieved from " %82%87%E3%81%B3%E3%81%A3%E3%83%84" This page was last modified on 23 March 2008, at 01:14. Content is available under a Creative Commons Attribution-Noncommercial-Share Alike 2.0 Belgium License.