2-meting leefbaarheid en veiligheid

Transcriptie

1 2-meting leefbaarheid en veiligheid Beheergebied Multi Functioneel Centrum Nijmegen Verslag van de 2-meting Arnhem, juni 2008

2

3 2-meting leefbaarheid en veiligheid Beheergebied Multi Functioneel Centrum Nijmegen Verslag van de 2-meting Uitgebracht aan: Gemeente Nijmegen Mr. S.J.P.M. van Oijen Drs. D. Lesger MSc Projectnummer: Seinpost Adviesbureau. Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enigerlei wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen, of enig andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Arnhem, juni 2008

4 Leeswijzer Dit hoofdrapport bevat een uitgebreide beschrijving van de onderzoeksresultaten. Hierbij wordt ingegaan op de huidige situatie rondom de leefbaarheid en veiligheid in de omgeving van het MFC, alsook op de ontwikkelingen sinds de opening van het MFC. Tevens wordt stilgestaan bij de beeldvorming over daklozen en verslaafden. Aan het einde van elk hoofdstuk wordt (in blauwe tabellen) een samenvatting met daarin de belangrijkste conclusies van het hoofdstuk gegeven. Op deze wijze wordt per hoofdstuk een beknopt maar volledig beeld van de bevindingen van het onderzoek verwoord. Het hoofdrapport wordt ondersteund door een bijlagenboek. Naast achtergrondinformatie over het beheergebied worden hierin de verschillende onderzoeksstappen nauwkeurig beschreven. Daarnaast worden de gedetailleerde resultaten van de onderzoeksstappen, veelal in tabellen, gegeven.

5 Inhoudsopgave 1 Inleiding Aanleiding voor de 2-meting Wat wordt gemeten Wijze van meten Status van rapport Opzet rapport 7 2 Woon-, leef- en werkklimaat Algemeen beeld Registraties van overlast De buurt als woonbuurt De buurt als werkomgeving Beoordeling van de buurt door bezoekers Beoordeling van de buurt door professionals Samenvattend 18 3 Veiligheid Algemeen beeld Aangiften Veilig in de ogen van bewoners Veilig in de ogen van ondernemers Veilig in de ogen van de bezoekers De leefbaarheidschouw - veiligheid Veilig in de ogen van professionals Samenvattend 34 4 Schoon en heel Algemeen beeld Registratie Bel- en Herstellijn Het openbaar gebied door de ogen van bewoners Het openbaar gebied door de ogen van ondernemers Het openbaar gebied door de ogen van bezoekers De leefbaarheidschouw netheid en onderhoud 39

6 4.7 Het openbaar gebied door de ogen van professionals Samenvattend 42 5 Beeldvorming MFC en daklozen/verslaafden Inleiding Ervaringen bewoners Ervaringen ondernemers Beeldvorming over daklozen De beeldvorming van het MFC Samenvattend 47 6 Tot slot 49

7 1 Inleiding 1.1 Aanleiding voor de 2-meting Op 1 maart 2004 is in de Van Schevichavenstraat in Nijmegen het Multi Functioneel Centrum (MFC) geopend. Deze voorziening heeft de capaciteit om opvang te bieden aan plusminus 70 verslaafden en daklozen. De nachtopvang omvat 30 slaapplaatsen. Het gebouw is voorzien van een gebruikersruimte. Het MFC voorziet in methadonverstrekking en medische zorg en biedt tevens mogelijkheden voor dagbesteding en resocialisatie van zowel drugs- als alcoholverslaafden. Met de opening van het MFC is de voorziening aan de Mr. Franckenstraat gesloten en is de capaciteit van andere nachtvoorzieningen verminderd. Multi Functioneel Centrum aan de Van Schevichavenstraat Sinds 1 maart 2007 is er een aparte vleugel aan het MFC toegevoegd waar alcoholopvang, methadonverstrekking en begeleidingsactiviteiten ondergebracht zijn. Deze zogenaamde B-vleugel is per 1 juni 2007, 7 dagen per week geopend 1 voor opvang van alcoholverslaafden. In totaal werken er circa 25 mensen in de B-vleugel. Dagelijks maken er tussen de 25 en 80 cliënten gebruik van het MFC (met name bij de methadonverstrekking). 1 Openingstijden tot 1 januari 2008: dagelijks van 16.00u tot 23.00u. Pagina 1

8 Medewerkers van casemanagement, budgetbeheer en begeleid wonen hebben begeleidingsgesprekken in de spreekkamers van de B-vleugel, de huisartsenpost is één dagdeel per week bemand. Om eventuele overlast als gevolg van gebruikers van het MFC te voorkomen, hetzij te bestrijden, hebben bewoners, ondernemers, (verslaafde) daklozen, uitvoerende instellingen, politie en gemeente zich georganiseerd in de Buurt Beheer Groep (BBG). De basis van handelen is opgenomen in het Buurt Beheer Plan (BBP). In dit plan zijn tevens alle afspraken over het beheer van de openbare ruimte in de omgeving van het MFC beschreven. Alle partijen in de BBG hebben het BBP ondertekend. Oorspronkelijk was afgesproken, jaarlijks eenmaal een meting leefbaarheid en veiligheid in de omgeving van het MFC te laten plaatsvinden. Voorafgaand aan de opening van het MFC is de situatie van de leefbaarheid en veiligheid vervolgens vastgelegd in een 0-meting waarna één jaar later een 1-meting 2 is uitgevoerd. Gelet op het feit dat verslaglegging en nieuwe meting elkaar te snel opvolgden is in overleg met de BBG besloten de jaarlijkse frequentie van evaluaties los te laten. Aangezien uit de 1-meting echter was gebleken dat met name ondernemers een verslechtering van de leefomgeving waarnamen is in 2006 wel een tussenpeiling onder ondernemers gedaan waarbij nader inzicht is verkregen over de door ondernemers ervaren overlast veroorzaakt door bezoekers van het MFC. 3 De uitkomsten hiervan worden in het rapport nader toegelicht. In 2007 is vervolgens de 2-meting verricht. Door de resultaten van de vervolgmetingen met de 0-meting te vergelijken kunnen ontwikkelingen in de leefbaarheid en veiligheid worden bepaald. De uitkomsten van de evaluaties kunnen voor de BBG aanleiding zijn om voorstellen aan het College van Burgemeester en Wethouders te doen voor te nemen maatregelen en/of het aanpassen van het beleid. Onderliggend rapport beschrijft de resultaten van de 2-meting van de leefbaarheid en veiligheid in de omgeving van het MFC. 2 Periode 1-meting: 2004, januari 2005, verslaglegging juni Ondernemers en overlast MFC, Een tussenmeting, Gemeente Nijmegen, afdeling Onderzoek en Statistiek Directie Wijk en Stad, Mei 2006 Pagina 2

9 1.2 Wat wordt gemeten De vraag De 2-meting geeft een zo volledig mogelijk beeld van de leefbaarheid en veiligheid in het beheergebied van het MFC in de periode voorafgaand aan de opening van het MFC tot einde Doordat de meting op een vergelijkbare wijze is uitgevoerd als de 0- en 1-meting kunnen overeenkomsten en veranderingen in de leefbaarheid, veiligheid en overlastsituaties worden vastgesteld. In dit rapport wordt de situatie tijdens de 1-meting vergeleken met de situatie in Tevens wordt beredeneerd of veranderingen een effect zijn van de aanwezigheid van het MFC, zo ja, wat de achterliggende oorzaken van deze effecten zijn. Leefbaarheid en veiligheid Leefbaarheid en veiligheid zijn begrippen die vanuit vele invalshoeken kunnen worden benaderd. De ervaring leert echter dat wanneer een voorziening, zoals het MFC, invloed heeft op de leefbaarheid en veiligheid in de omgeving, dit vooral merkbaar is aan overlastsituaties c.q. de mate waarin een gebied schoon, heel en veilig is. De BBG heeft, voorafgaand aan de opening van het MFC (door middel van brainstorming en voorbeelden uit andere steden), een lijst met indicatoren van overlast opgesteld. Aan deze indicatoren dient bij het onderzoek aandacht te worden besteed. De indicatoren zijn te groeperen naar: Gedrag in de openbare ruimte Vermogensdelicten Geweld Vernieling Vervuiling Drugs Beleving In het bijlagenboek worden de afzonderlijke indicatoren binnen deze groepen genoemd. 4 Hoewel de afzonderlijke indicatoren niet altijd één op één in de gebruikte informatiebronnen terug te vinden zijn, is het bronnenmateriaal zoveel mogelijk herleid tot deze indicatoren. 4 Zie bijlagenboek pag. 17. Pagina 3

10 Beheergebied en deelgebied Het MFC is gevestigd in de Van Schevichavenstraat te Nijmegen. De locatie ligt in het centrum van Nijmegen aan de rand van het kernwinkelgebied. Het is een gebied met veel verschillende functies en belanghebbenden/gebruikers zoals bewoners, ondernemers, bezoekers, bedrijven, instellingen, etc. De BBG heeft rondom het MFC een (beheer)gebied afgebakend waarin de effecten van het MFC merkbaar zouden kunnen zijn. Dit beheergebied geldt als geografische afbakening van het onderzoeksgebied. Het beheergebied omvat de wijken Centrum en Benedenstad in hun totaliteit en delen van de wijken Bottendaal, Galgenveld, Altrade en Hunnerberg. Binnen het totale beheergebied wordt een deelgebied onderscheiden, het deelgebied MFC. Dit gebied bestaat uit delen van het Centrum en Altrade en is het gebied dat naar verwachting de meeste effecten van het MFC zal ondervinden. Tijdens de 0- en 1-meting was er naast het deelgebied MFC en het totale beheergebied sprake van een derde gebied, te weten het deelgebied Mr. Franckenstraat. In de Mr. Franckenstraat was voorheen een inloopvoorziening voor daklozen en verslaafden gevestigd. Nu deze inloopvoorziening is gesloten, heeft de BBG besloten dit gebied niet meer apart te onderzoeken, maar maakt nog wel deel uit van het totale beheergebied. In onderstaande kaart zijn voor de volledigheid zowel het beheergebied als het voormalige deelgebied 2 weergegeven. Pagina 4

11 In het bijlagenboek (hoofdstukken 2 en 3) is, naast een lijst met alle straten in het beheergebied, een algemene schets van het beheergebied opgenomen. Hierbij wordt ingegaan op de demografische, sociaal-economische en sociaalmaatschappelijke kenmerken van het gebied, op de functies in het gebied en het beleid van verschillende organisaties met betrekking tot het openbaar gebied. De algemene schets dient als interpretatiekader voor de resultaten van de 2-meting. Wijzigingen ten aanzien van één of meerdere aspecten kunnen leiden tot een wijziging in (de beoordeling van) de diverse indicatoren van overlast. Tijdens de 2-meting hebben zich geen wijzigingen voorgedaan die relevant zijn voor het onderzoek. 1.3 Wijze van meten De kracht van het monitoren ligt in het feit dat de verschillende metingen die in de loop van de tijd uitgevoerd zijn, met elkaar vergelijkbaar zijn. Dit geldt zowel voor de doorlopen onderzoekstappen (methodiek), als voor de gebruikte informatiebronnen en voor de periode waarover gemeten wordt. Alleen als deze parameters (nagenoeg) gelijk zijn kunnen veranderingen in de leefbaarheid, veiligheid en overlastsituaties objectief benoemd worden. Voor de 2-meting is, evenals voor de andere metingen, gebruik gemaakt van zowel objectieve (registraties) als subjectieve gegevens (gevoelens en meningen). Door gebruik te maken van beide typen informatie is het mogelijk om tot een volledig en genuanceerd beeld van de leefbaarheid en veiligheid te komen. Voor het onderzoek zijn de volgende bronnen gebruikt: Objectieve cijfers: o Registraties van klachten en meldingen over het openbaar gebied bij de gemeente Nijmegen (Bel- en Herstellijn); o Registraties van aangiften en meldingen bij politie en Stadstoezicht; o Relevante achtergrondinformatie: gegevens over de doelgroep, functies in de binnenstad e.d. Telefonische bewonersenquête over de leefbaarheid en veiligheid in het beheergebied MFC. In totaal zijn 260 enquêtes onder de bewoners afgenomen. Pagina 5

12 Schriftelijke ondernemersenquête over de leefbaarheid en veiligheid in de directe omgeving van het MFC. In totaal hebben 114 ondernemers de enquête ingevuld. Mondelinge passantenenquête over de leefbaarheid en veiligheid in de directe omgeving van het MFC. In totaal zijn met 372 passanten korte vraaggesprekken gevoerd. Leefbaarheidschouw: een beoordeling van het deelgebied MFC op de aspecten schoon, heel en veilig. Interviews met vertegenwoordigers van gemeente, politie, uitvoerende instellingen, bewoners en ondernemers. Discussie en interpretatie van de resultaten door de Buurt Beheer Groep. Voor een volledige beschrijving en verantwoording van de gebruikte onderzoeksmethoden verwijzen we naar het bijlagenboek (hoofdstuk 4). 1.4 Status van rapport Dit rapport is tot stand gekomen nadat de verschillende onderzoeksstappen zijn doorlopen en het conceptrapport is besproken met de BBG. Vooral de gesprekken met vertegenwoordigers van de verschillende betrokken organisaties en de discussies in de BBG stelden ons in staat om nuanceringen en accenten in de onderzoeksresultaten aan te brengen. Het rapport gaat in op zowel positieve als negatieve ontwikkelingen ten aanzien van de benoemde indicatoren in de omgeving van het MFC, alsook op de mogelijke oorzaken hiervoor. In het rapport geven wij geen waardeoordeel over de bevindingen. De BBG en de gemeente Nijmegen zullen op basis van de rapportage zelf bepalen welke conclusies aan de onderzoeksresultaten worden verbonden en welke waarde zij aan de diverse ontwikkelingen hechten. De resultaten van het onderzoek worden onderschreven door de BBG. Er is sprake van een gezamenlijk gedragen beeld van de leefbaarheid en veiligheid in de omgeving van het MFC. Dit laatste is belangrijk, omdat alleen met een gezamenlijk gedragen beeld een goede grondslag ontstaat voor het doen van aanbevelingen aan het College van Burgemeester en Wethouders. Pagina 6

13 1.5 Opzet rapport Dit rapport geeft een weergave van de resultaten van de 2-meting leefbaarheid en veiligheid in het beheergebied van het MFC. Onderlegger voor deze rapportage vormt het bijlagenboek, waarin gedetailleerd wordt ingegaan op de resultaten van de verschillende onderzoeksstappen (veelal in tabellen). In dit rapport wordt dan ook regelmatig naar het bijlagenboek verwezen. Ten behoeve van de leesbaarheid van het rapport is het deelgebied MFC als uitgangspunt genomen voor de beschrijvingen. Ontwikkelingen in dit gebied zullen worden gerelateerd aan ontwikkelingen in het totale beheergebied. Het totale beheergebied dient zodoende als referentiebeeld. Het rapport is als volgt opgebouwd: Hoofdstuk 2 gaat in op het woon-, werk- en leefklimaat in het beheergebied en het deelgebied MFC. Het hoofdstuk geeft hierbij tevens een beeld van de ervaren overlast in het de gebieden (gedrag in de openbare ruimte, drugsoverlast); Hoofdstuk 3 geeft een beeld van de veiligheid in het beheergebied en het deelgebied MFC. Niet alleen wordt ingegaan op vermogensdelicten, geweld en vernieling, ook wordt de veiligheidsbeleving door verschillende gebruikers van de gebieden in beeld gebracht; Hoofdstuk 4 bespreekt de resultaten ten aanzien van de vervuiling en het onderhoud van het beheergebied en het deelgebied MFC; Hoofdstuk 5 geeft de mening en ervaringen van diverse groepen ten aanzien van de komst van het MFC en ten aanzien van haar gebruikers. De samenvatting en conclusies van de 2-meting zijn aan het einde van de hoofdstukken opgenomen (blauwe tabellen). Pagina 7

14 Pagina 8

15 2 Woon-, leef- en werkklimaat In dit hoofdstuk wordt een beeld gegeven van het woon-, werk- en leefklimaat in het deelgebied MFC. Eén van de bepalende factoren voor het woon-, werken leefklimaat is de mate waarin bewoners, ondernemers en andere gebruikers van het gebied overlast ervaren. 2.1 Algemeen beeld Uit de 2-meting komt naar voren dat zowel bewoners, ondernemers als bezoekers minder vaak overlast ervaren dan tijdens de eerdere metingen. Dit beeld wordt bevestigd door professionals. Als verbijzondering op deze algemene conclusie wordt door zowel bewoners als ondernemers aangegeven dat de overlast, veroorzaakt door verslaafden, is afgenomen. Voor zover er echter nog sprake is van overlast, worden daklozen en verslaafden vaak als veroorzakers genoemd. Tevens wordt aangegeven dat behalve dat de overlast is verminderd, deze meer verspreid is over het centrum en minder gecentreerd is rond het MFC. 2.2 Registraties van overlast Meldpunt MFC Bij de opening van het MFC is een 24-uurs meldpunt ingesteld waar klachten over het MFC en/of haar gebruikers ingediend konden worden. Omdat in de loop van de tijd is gebleken dat er steeds minder naar dit meldpunt gebeld werd, is besloten het meldpunt MFC per 1 januari 2007 te beëindigen. Alle overlastmeldingen kunnen vanaf 1 januari 2007 bij de politie worden gedaan. De politie zorgt er vervolgens voor dat meldingen worden doorgegeven aan andere actoren, zoals de gemeente, het MFC en de dienst Toezicht. De indieners van de melding ontvangen bericht over de afhandeling. Meldingen bij politie 5 Van slechts een beperkt deel van de meldingen die bij de politie binnen komen wordt een proces-verbaal opgemaakt hetzij aangifte gedaan. 5 De gegevens van 2007 hebben betrekking op de periode januari-september, omdat de meldingen van oktober-december nog niet beschikbaar waren bij de start van de meting. Hierdoor is het vergelijk met de eerdere metingen, waarin de hele jaren onderzocht konden worden, slechts door middel van extrapolatie mogelijk. Pagina 9

16 Het opmaken van een proces-verbaal wordt bijvoorbeeld achterwege gelaten wanneer men het voorval niet ernstig genoeg vindt. In het kader van onderliggend onderzoek zijn zowel de meldingen waarvan een proces-verbaal is opgemaakt als de meldingen waarvan geen proces-verbaal is opgemaakt, onderzocht. In onderstaande tabel worden de voorvallen genoemd waarvan in 2007 de meeste meldingen zijn gemaakt. 6 Top 5 meldingen politie 2007 (in absolute aantallen) Totale beheergebied Deelgebied MFC Verkeersongevallen (479) Verkeersongevallen (145) Alcohol- & drugsoverlast (276) Alcohol- & drugsoverlast (83) Winkeldiefstal (208) Vernieling en schade (41) Agressie mishandeling (181) Parkeeroverlast (29) Vernieling en schade (180) Overlast horeca (24) In 2007 hadden de meeste meldingen die bij de politie binnen kwamen betrekking op verkeersongevallen, net als tijdens de 1-meting. Het aantal meldingen van alcohol- en drugsoverlast in het deelgebied MFC is nagenoeg gelijk gebleven (1-meting: 85, 2-meting: 83). In de top vijf is dit type melding een plaats gestegen. In het totale beheergebied is het aantal meldingen van dit type overlast sterker afgenomen, van 349 tijdens de 1-meting naar 276 tijdens de 2-meting. Opvallend is de daling van parkeeroverlast. In het totale gebied behoort dit niet langer tot de top vijf voorvallen waarvan melding is gemaakt (136), terwijl dit incident in de 1-meting op de derde plaats stond (340). In het gebied MFC is het aantal meldingen van parkeeroverlast afgenomen van 104 naar 29. De overige typen meldingen zijn voor beide gebieden nagenoeg gelijk. Winkeldiefstal en mishandeling worden echter meer gemeld in het totale beheergebied, terwijl parkeeroverlast en vernieling en schade op een hogere positie staan in het deelgebied MFC. 6 Om een goed beeld te krijgen van het relatieve belang van een melding ten opzichte van andere meldingen, noemen wij hier ook de overige meldingen (zoals parkeeroverlast). Omdat de BPS-cijfers over het 4 e kwartaal van 2007 niet beschikbaar waren bij de start van dit onderzoek, is het aantal meldingen berekend door middel van extrapolatie (zie bijlagenboek p. 40). Pagina 10

17 In 2007 hadden de meeste meldingen van alcohol- & drugsoverlast betrekking op de volgende straten: Top 5 straten meldingen alcohol- & drugsoverlast 2007 (in absolute aantallen) Totale beheergebied Deelgebied MFC Van Schevichavenstraat (44) Van Schevichavenstraat (44) Grotestraat (15) Van Welderenstraat (8) Molenstraat (12) Oranjesingel (7) Stationsplein (11) Bijleveldsingel (5) Nieuwe Marktstraat (9) Mariënburg (4) Vlaamsegas (9) Tweede Walstraat (4) In het gebied MFC kwamen de Van Schevichavenstraat en de Bijleveldsingel tijdens de 1-meting ook voor in de top 5, de overige straten niet. Het aantal keer dat melding is gemaakt van deze overlast is in de Van Schevichavenstraat sterk gestegen sinds de 1-meting, namelijk van 17 naar Het aantal keren dat melding is gedaan van alcohol- en drugsoverlast in de passage Mariënburg (2-meting: 4, 1-meting: 2) en de Van Welderenstraat (2-meting: 8, 1-meting: 5) is licht gestegen. Voor wat betreft het totale beheergebied valt op dat, van de straten die in deelgebied MFC liggen, alleen de Van Schevichavenstraat in de top vijf voorkomt. In de 1-meting vielen de Tweede Walstraat en de Bijleveldsingel ook onder de straten waar het grootste aantal meldingen van alcohol- en drugsoverlast gedaan werd. De overlast op het Stationsplein is sinds de 1- meting sterk afgenomen, van 30 naar 11 meldingen. Het aantal meldingen in de Molenstraat is gelijk gebleven (12). 7 Tijdens de bespreking van de uitkomsten van dit rapport met professionals werd aangedragen dat deze toename mogelijkerwijze kon worden veroorzaakt door de opening van de alcoholopvang en spreekuren, waardoor de Van Schevichavenstraat bezocht wordt door een nieuwe doelgroep van het MFC. Pagina 11

18 2.3 De buurt als woonbuurt De bewoners zijn aan de hand van een telefonische enquête gevraagd een algemene beoordeling van hun buurt te geven. 8 Ook overlastaspecten kwamen hierbij aan bod. Algemene beoordeling 9 Nagenoeg alle bewoners in het deelgebied MFC geven aan het prettig te vinden in deze buurt te wonen. Dit resultaat komt overeen met de resultaten uit eerdere metingen en ligt op hetzelfde niveau als de beoordeling van de bewoners over het gehele gebied. De onderzoeksresultaten worden ondersteund door de hoge gemiddelde rapportcijfers die bewoners van het gebied MFC geven aan hun woning, woonomgeving en de voorzieningen in de buurt. De scores zijn respectievelijk 7,5, 7,3 en 7,3 en liggen ongeveer op hetzelfde niveau als tijdens de 0- en 1-meting. In vergelijking met de vorige metingen geven opvallend meer bewoners van het deelgebied MFC aan dat ze prettig met elkaar omgaan (2-meting: 93%, 1- meting: 78%). Het percentage respondenten dat aangeeft gehecht te zijn aan hun woonbuurt komt overeen met de vorige metingen. Dit komt overeen met het aantal bewoners dat de buurt prettig vind om in te wonen (MFC: 97%, totaal: 98%). De meeste bewoners van het deelgebied MFC geven aan dat de buurt gelijk is gebleven voor wat betreft ontwikkeling. Het aandeel respondenten dat vindt dat de buurt verbeterd of verslechterd is, is afgenomen. De uitkomsten van de respondenten uit het deelgebied MFC komen overeen met de uitkomsten van de respondenten uit het gehele gebied. Verhuisgeneigdheid 10 De aanwezigheid van het MFC wordt niet gezien als een reden om te willen verhuizen; geen van de respondenten heeft deze mogelijkheid genoemd. 8 Wanneer in dit rapport gesproken wordt over bewoners en ondernemers, e.d. worden de respondenten behorend binnen de betreffende doelgroepen bedoeld. 9 Bijlagenboek tabel 8.5, 8.6, 8.7 en Bijlagenboek tabel 8.9 en Pagina 12

19 De redenen die wel een rol speelden zijn: persoonlijke redenen en de reistijd tot werk en studie. De bewoners van het totale beheergebied voeren ook de wens om een woning te kopen en de wens ruimer te wonen aan als belangrijke redenen om te willen verhuizen. Betrokkenheid en verantwoordelijkheid 11 De bewoners van het deelgebied MFC geven in ongeveer gelijke mate aan dat er in hun buurt gezelligheid en saamhorigheid is (2-meting: 31%, 1-meting: 29%). In het totale beheergebied is dit gevoel afgenomen, het aandeel komt overeen met het niveau van de 0-meting (2-meting: 34%, 1-meting: 41%). De bewoners van beide gebieden geven aan zich prettig te voelen in de omgeving van hun buurtbewoners en dat de mensen op een prettige manier met elkaar omgaan. Dit aandeel is in het deelgebied MFC sterk gestegen sinds de 1-meting (2-meting: 93%, 1-meting: 78%). Alle bewoners zijn in hoge mate gehecht aan hun buurt en voelen zich medeverantwoordelijk voor de buurt. Opvallend is het verminderde percentage bewoners van het deelgebied MFC dat actief is geweest om de leefbaarheid en de veiligheid in hun buurt te verbeteren (2-meting: 13%, 1- meting: 28%). In het totale beheergebied is dit aandeel onveranderd gebleven (18%). Belangrijkste problemen 12 Zowel de mate waarin bewoners de belangrijkste problemen in hun wijk ervaren als de rangorde waarin deze problemen genoemd worden, zijn veranderd ten opzichte van de eerdere metingen. 11 Bijlagenboek tabel 8.5 en Bijlagenboek tabel Pagina 13

20 Hieronder een overzicht van de rangorde van de belangrijkste problemen. Belangrijkste problemen (volgens bewoners) 1-meting 2-meting Totale beheergebied Deelgebied MFC Totale beheergebied Deelgebied MFC Drugsoverlast Drugsoverlast Drugsoverlast Parkeerproblematiek Vuil op straat Vuil op straat Parkeer- & Drugsoverlast Criminaliteit Criminaliteit & verkeersproblematiek Vuil op straat & Parkeerproblematiek parkeerproblematiek Jeugdproblematiek jeugdproblematiek Jeugdproblematiek Jeugdproblematiek Vuil op straat In vergelijking met de 1-meting geeft een nagenoeg ongewijzigd gedeelte van de respondenten aan dat er problemen zijn die dringend opgelost moeten worden (MFC: 45%, totaal: 42%). Opvallend is dat er meer verschillende problemen worden genoemd door een kleiner aandeel van de respondenten. Drugsoverlast staat onverminderd op de eerste plaats van problemen, maar ook dit probleem wordt in absolute zin veel minder vaak is genoemd dan tijdens de voorgaande metingen (MFC 2-meting: 20%, 1-meting: 65%). Parkeerproblematiek staat in de lijst belangrijkste problemen op de tweede plaats. Vuil op straat en criminaliteit worden als minder urgent ervaren. In het deelgebied MFC is parkeerproblematiek het probleem dat het vaakst wordt genoemd waarna drugsoverlast op een tweede plaats komt. Jeugdproblematiek is, in vergelijking met de 1-meting, twee posities gestegen ten opzichte van de andere problemen. Het aandeel bewoners dat dit een probleem vindt, is gelijk gebleven aan de 1-meting. De daklozenproblematiek, die tijdens de 0-meting in de top vijf naar voren kwam, is hier sinds de 1- meting niet meer in voorgekomen. Pagina 14

21 Overlast 13 In vergelijking met zowel de 0- als de 1-meting is de ervaren overlast in beide gebieden afgenomen. Dit geldt vooral voor de overlast van dealers en drugsgebruikers en van wildplassen en poepen. De overlast van gebruikers is het meest nadrukkelijk afgenomen (2-meting: 23%, 1-meting: 41% in totaal gebied; 2-meting: 31%, 1-meting: 44% in deelgebied MFC). Zowel de bewoners van het deelgebied MFC als de bewoners van het totale beheergebied geven aan de meeste overlast te ondervinden van fietsendiefstal, parkeeroverlast, hondenpoep en geluidsoverlast. 14 Een hoger aandeel bewoners van het totale beheergebied ondervindt overlast van rommel op straat dan de bewoners van het deelgebied. Bedelen komt volgens de bewoners in het deelgebied iets vaker voor dan in het totale gebied. 2.4 De buurt als werkomgeving Aan de ondernemers in het deelgebied MFC en de Molenpoortpassage is gevraagd een beoordeling van het werkklimaat te geven. Hierbij werd hen tevens gevraagd welke situaties als overlastgevend werden ervaren. Algemene beoordeling 15 Het merendeel van de ondernemers geeft, evenals tijdens de eerdere metingen, aan de buurt prettig tot zeer prettig te vinden om in te werken. De ondernemers zijn erg gehecht aan de buurt. Dit percentage is licht toegenomen ten opzichte van eerdere metingen. Ook voelen de ondernemers zich, meer dan tijdens de voorgaande metingen, medeverantwoordelijk voor de leefbaarheid en veiligheid in hun buurt. De beoordeling van de ontwikkeling van de buurt ligt in lijn met de positieve tendens en de uitkomsten van de door de gemeente Nijmegen gehouden tussenmeting. 16 Een meerderheid van de ondernemers vindt dat de buurt het afgelopen jaar gelijk is gebleven of vooruit is gegaan. 13 Bijlagenboek tabel 8.12a. 14 Voor overlast als gevolg van de cliënten van het MFC zie hoofdstuk Bijlagenboek tabel 9.4 en Ondernemers en overlast MFC, Een tussenmeting, Gemeente Nijmegen, afdeling Onderzoek en Statistiek Directie Wijk en Stad, Mei Pagina 15

22 Dit aandeel is hoger dan tijdens de eerdere metingen. Het aantal ondernemers dat aangeeft dat de buurt verbeterd is, is verdubbeld ten opzichte van de 1- meting (2-meting: 13%, 1-meting: 6%). Belangrijkste problemen 17 Het aandeel ondernemers dat dringende problemen ziet is nagenoeg gelijk gebleven ten opzichte van de 1-meting. Wel heeft er een verschuiving plaatsgevonden in de rangorde van problemen die als het meest belangrijk worden ervaren. Opvallend is dat de verschillende problemen in absolute zin veel minder vaak genoemd worden dan tijdens de voorgaande metingen. Drugsoverlast en daklozenproblematiek worden door de ondernemers gezien als de problemen die met voorrang bestreden moeten worden in Nijmegen. Daarna worden parkeerproblematiek en vuil op straat gezien als het meest storend. Tijdens de 1-meting werden dezelfde problemen genoemd, maar dan in een andere volgorde. Overlast als gevolg van alcoholgebruik, een nieuw alternatief dat in de vragenlijst is opgenomen in verband met de opening van de alcoholvleugel in het MFC, scoort niet opvallend ten opzichte van andere typen problemen. Overlast 18 De ondernemers ervaren min of meer dezelfde typen overlast als tijdens de voorgaande metingen en de tussentijdse meting. In absolute zin worden de verschillende probleemgedragingen minder vaak genoemd dan tijdens eerdere metingen. Het aandeel ondernemers dat overlast had van (groepen) personen, is afgenomen sinds de eerdere metingen. Het probleemgedrag dat met name naar voren komt is het rondhangen en bedelen. Daarnaast worden ook wildplassen, poepen en drugsoverlast genoemd. Vooral de overlast als gevolg van bedelen komt minder vaak voor dan tijdens de 1-meting en is weer terug op het niveau van de 0-meting (2-meting: 46%, 1-meting: 65%). Ook drugsoverlast en overlast van rondhangen zijn afgenomen sinds de 1-meting. 17 Bijlagenboek tabel Bijlagenboek tabel 9.7 en Pagina 16

23 Opmerkelijk is verder dat overlast als gevolg van vernieling (2-meting: 24%, 1-meting: 14%) en geluid (2-meting: 15%, 1-meting: 9%) is toegenomen ten opzichte van de voorgaande metingen. Ondernemers geven, evenals tijdens de eerdere metingen en de tussenmeting, aan dat de overlast voornamelijk veroorzaakt wordt door daklozen en verslaafden. Het aandeel ondernemers dat deze mening is toegedaan is echter aanzienlijk gedaald ten opzichte van eerdere metingen (2-meting: 67%, 1-meting: 92%). Van de ondernemers heeft 47% in de periode van de 2-meting overlast ondervonden welke te herleiden is tot de gebruikers van het MFC. Dit aandeel ligt lager dan tijdens de 1-meting. De gerapporteerde overlast wordt voornamelijk ervaren als gevolg van bedelen en het zich ophouden in portieken en voor deuren. Ook intimiderend gedrag, dealen of gebruiken op straat en diefstal worden genoemd, zij het in mindere mate dan de eerstgenoemde typen overlast. De problemen die als het meest nijpend worden ervaren kennen een andere indeling dan tijdens de 1-meting. Tijdens de 1-meting werden respectievelijk bedelen, dealen en gebruiken van drugs als het meest overlastgevend genoemd. 2.5 Beoordeling van de buurt door bezoekers Ook de bezoekers van (verschillende gedeelten van) het beheergebied is naar hun mening over overlast in de omgeving van het MFC gevraagd. 19 Bezoekers ondervinden minder vaak overlast van (groepen) personen in de omgeving van het MFC dan tijdens eerdere metingen. De meest genoemde vormen van overlast zijn: overlast als gevolg van rondhangende personen, lastig gevallen worden en geluidsoverlast. De overlast die ervaren wordt als gevolg van bedelen is sterk afgenomen ten opzichte van voorgaande metingen (2-meting: 15%, 1-meting: 40% van de totale overlastervaring). Als belangrijkste veroorzakers van overlast worden daklozen/verslaafden genoemd, dit in tegenstelling tot de resultaten van de 1-meting, waar groepen jongeren de belangrijkste overlastveroorzakers waren. Het aandeel bezoekers dat daklozen/verslaafden als veroorzaker noemt, is toegenomen van 43% (1- meting) naar 61% van het totaal (2-meting). 19 Bijlagenboek tabel Pagina 17

24 Ook wordt er meer overlast van dronken mensen ervaren. Groepen jongeren veroorzaken volgens de bezoekers minder overlast dan tijdens de 1-meting. De overlast die ervaren wordt op de verschillende locaties is afgenomen ten opzichte van de 0- en 1-meting. De meeste overlast wordt ervaren op de Van Schevichavenstraat. Het aantal respondenten dat zegt hier overlast te ondervinden is echter gehalveerd ten opzichte van de 1-meting. Op de locatie van de onlangs geopende opvang voor alcoholverslaafden (hoek van de Oranjesingel/Van Schevichavenstraat) wordt relatief weinig overlast ervaren. 2.6 Beoordeling van de buurt door professionals De professionals geven aan dat de overlast in de directe omgeving van het MFC is verminderd doordat een aantal notoire overlastveroorzakers regelmatig in detentie zit of in een zorgtraject. 20 Ook de goede onderlinge samenwerking tussen MFC, politie en Bureau Toezicht draagt bij aan de afname van overlast. De professionals geven aan grip op de situatie te hebben. In samenwerking met Justitie gebruikt de politie de opeenstapeling van bekeuringen per overlastveroorzaker als sturingselement. Hierdoor wordt Justitie gedwongen mensen op te nemen of vast te houden, waardoor de overlast afneemt. Ook is het beleid ten aanzien van het opleggen van gebiedsontzeggingen aangescherpt waardoor overlastgevers uit het centrum kunnen worden geweerd. Als gevolg van deze maatregelen is de overlast niet langer geconcentreerd rond het MFC maar wordt deze met name geconstateerd op andere locaties in het centrum, zoals onder andere de parken, de Waalkade, het Valkhof en Het Kasteel aan de Bijleveldsingel. Het wekelijks bezoek van ca. 80 personen aan het MFC aan wie methadon wordt verstrekt kan leiden tot enige overlast voor winkeliers, maar dit is niet gebleken uit het onderzoek. 2.7 Samenvattend In onderstaande schema s wordt een samenvatting van de bevindingen ten aanzien van de indicatoren gedrag in de openbare ruimte en drugsoverlast gegeven. 20 In het kader van het onderzoek is gesproken met medewerkers van Bureau Toezicht, Politie, Wijkbeheer, Verslavingszorg, Beheer MFC. Pagina 18

25 Gedrag Ervaringen bewoners Ten opzichte van eerdere metingen wordt door bewoners minder overlast ervaren. Wanneer overlast wordt ondervonden spreekt met name over drugsoverlast, parkeeroverlast, vuil op straat en criminaliteit Ervaringen Ondernemers ondervinden over het algemeen in absolute zin ondernemers minder overlast dan tijdens eerdere metingen en de tussenmeting. Ondernemers ervaren minder overlast van daklozen/ verslaafden dan tijdens eerdere metingen en de tussenmeting. Ervaringen bezoekers Bezoekers ervaren minder vaak overlast dan tijdens eerdere metingen. De ondervonden overlast wordt voornamelijk veroorzaakt door daklozen/verslaafden en dronken mensen. Ervaringen Professionals geven aan dat overlast in de directe omgeving professionals is verminderd doordat aantal notoire overlastveroorzakers regelmatig in detentie zit of een in zorgtraject. Vermindering overlast kan worden toegeschreven aan de goede samenwerking tussen MFC, politie en Bureau Toezicht. en door het recent aangescherpte verbaliseringsbeleid (gebiedsontzegging) waardoor overlastgevers uit het centrum kunnen worden geweerd. Registraties Er is sprake van een sterke afname van alcohol- en drugsoverlast ten opzichte van eerdere metingen. De meeste alcohol- en drugsoverlast wordt ervaren in de Van Schevichavenstraat (zowel in het deelgebied MFC als in het totale beheergebied). De overlast als gevolg van alcohol en drugs in Tweede Walstraat en op Stationsplein is sterk afgenomen. Er is sprake van een lichte stijging in het aantal meldingen van overlast in passage Mariënburg, Molenstraat en Van Welderenstraat. Pagina 19

26 Pagina 20

27 3 Veiligheid In dit hoofdstuk wordt een beeld gegeven van zowel (objectieve) de veiligheid als de veiligheidsbeleving van bewoners, ondernemers en andere gebruikers van het deelgebied MFC. Het aspect veiligheid wordt vastgesteld aan de hand van de door de BBG benoemde indicatoren vermogensdelicten, geweld, vernieling en beleving. 3.1 Algemeen beeld Uit de reacties van bewoners en passanten komt naar voren dat het gevoel van veiligheid groter is dan tijdens de eerdere metingen. Zowel passanten als bewoners geven aan zich veiliger te voelen in het gebied rond het MFC. Criminaliteit wordt in mindere mate als grootste probleem gezien. Deze uitkomst wordt versterkt door het gegeven dat er minder aangiften gedaan zijn in de afgelopen periode. Ook ondernemers geven aan een positievere veiligheidsbeleving te hebben. Ook zijn zij minder vaak het slachtoffer geworden van een misdrijf. Professionals geven aan dat de criminaliteit gelijk gebleven is, maar dat de situatie op straat rustiger is, sinds er enkele notoire overlastveroorzakers opgepakt zijn. Het toenemende veiligheidsgevoel wordt bevestigd door de afname in het aantal aangiften bij de politie. 3.2 Aangiften Totaal aantal aangiften 21 In totaal werden in 2007 in het deelgebied MFC 572 aangiften bij de politie gedaan. 22 Het aantal aangiften lag hiermee in 2007 lager dan tijdens de 1- meting. In de periode varieerde het aantal aangiften per jaar tussen 748 en Opvallend is dat in 2007 tijdens de zomermaanden (julisept.) minder aangiften zijn gedaan dan in de rest van het jaar (107). Dit is tegenovergesteld aan de situatie tijdens de 1-meting, toen werden juist de meeste aangiften tijdens de zomermaanden gedaan. Tijdens de 2-meting werden de meeste aangiften in de periode januari-maart gedaan. 21 Bijlagenboek tabel 7.1, 7.2, 7.3 en Inwonersaantal deelgebied MFC plm Omdat de BPS-cijfers over het 4 e kwartaal van 2007 niet beschikbaar waren bij afronding van dit onderzoek, is het aantal aangiften berekend door middel van extrapolatie (zie bijlagenboek p. 25). Pagina 21

28 In het totale beheergebied werd in 2007 in totaal keer aangifte van een delict gedaan. 23 Ook dit aantal is lager dan ten tijde van de 1-meting. In de periode varieerde het aantal aangiften jaarlijks tussen en Ook in het totale beheergebied is tijdens de zomermaanden van 2007 het geringst aantal aangiften gedaan (578), dit aantal bedraagt bijna de helft van het aantal aangiften dat in 2004 tijdens de 1-meting in deze periode gemeten werd (1.074). De meeste aangiften werden in de periode april-juni 2007 gedaan (936). Type delicten Van de volgende delicten werd in 2007 het meest aangifte gedaan: Totale beheergebied Top 5 aangiften politie 2007 (in absolute aantallen) Deelgebied MFC Diefstal (brom)fiets (873) Diefstal uit auto (192) Diefstal uit auto (597) Diefstal (brom)fiets (113) Diefstal winkels (426) Vernieling en schade (72) Vernieling en schade (289) Diefstal auto (27) Agressie mishandeling (235) Agressie mishandeling (25) Relatief gezien (aantal aangiften per inwoners) werden in het deelgebied MFC (241/1.000 inwoners) voor alle delicten tezamen ongeveer evenveel aangiften gedaan als in het totale beheergebied (242/1.000 inwoners). In beide gebieden behoren diefstal uit auto s en (brom)fietsdiefstal tot de meest voorkomende delicten. Vernieling en schade komt het meest voor in het totale beheergebied, terwijl autodiefstal vooral een probleem is in het deelgebied MFC. In het deelgebied MFC is het totaal aantal meldingen van delicten afgenomen ten opzichte van de 1-meting. De diefstal van (brom)fietsen (113) kent de meest opmerkelijke afname sinds de 1-meting (376). 24 Ook het aantal diefstallen uit auto s is flink gereduceerd: van 261 tijdens de 1-meting tot 192 in Inwonersaantal totaal beheergebied plm Deze afnamen kunnen worden verklaard door de aanscherping van toezicht, de Veelplegersaanpak en de aanpak van fietsendiefstal, onder andere dmv het plaatsen van extra fietsklemmen. Pagina 22

29 In het totale beheergebied wordt dit beeld bevestigd: het aantal diefstallen uit auto s is sinds 2004 afgenomen van 762 naar 597 en het aantal aangiften voor (brom)fietsdiefstal van naar Dit beeld komt overeen met de resultaten van de Stads- en Wijkmonitor 2007, waarin een daling van het aantal vermogensdelicten geconstateerd wordt. 26 Het aantal aangiften voor vernieling en schade zijn - zowel in het deelgebied MFC als in het totale beheergebied - licht afgenomen sinds de 1-meting. Ook het aantal aangiften betrekking hebbend op mishandeling is in beide gebieden afgenomen. Opvallend is de sterke afname van winkeldiefstal in het totale beheergebied in 2007: van 100 in het tweede kwartaal van 2007 tot 45 in de periode juliseptember. Ook het aantal aangiften van zakkenrollen is afgenomen. In het deelgebied MFC behoren winkeldiefstal en zakkenrollen niet tot de meest voorkomende delicten, ook hier is het aantal meldingen van deze delicten afgenomen. Periode Uit het onderzoek blijkt dat in het totale beheergebied de meeste aangiften zijn gedaan in de periode januari- juni. In het gebied MFC zijn vooral in de periode januari-maart meer aangiften gedaan dan gedurende de rest van het jaar. Tijdens de zomermaanden zijn in beide gebieden de minste aangiften gedaan. Dit komt overeen met een lager aantal meldingen van burgers die in de zomermaanden bij de politie zijn binnengekomen. 27 Tijdens de 1-meting werden juist in de zomermaanden de meeste aangiften gedaan. Ook dit kwam overeen met een hoger aantal meldingen tijdens deze periode. 25 Deze afname kan verklaard worden met de intensieve aanpak van auto-inbraak en de veelplegersaanpak door politie. 26 Stads- en Wijkmonitor (2007): Gemeente Nijmegen, afdeling Onderzoek en Statistiek. 27 Bijlagenboek tabel Pagina 23

30 Delicten per straat 28 In onderstaande tabel worden de straten genoemd waar in de periode 2007 de meeste delicten (waarvan aangifte is gedaan) werden gepleegd. Top 5 aangiften straten 2007 (in absolute aantallen) Totale beheergebied Deelgebied MFC Molenstraat (323) Oranjesingel (97) Stationsplein (265) Bijleveldsingel (80) Burchtstraat (136) Van Welderenstraat (47) Nassausingel (136) Tweede Walstraat (44) Broerstraat (116) Mariënburg (41) Zoals uit bovenstaande tabel blijkt, verschillen de straten waarin veel aangiften gedaan zijn, tussen de beide gebieden. In het deelgebied MFC is het aantal aangiften op de Oranjesingel sinds 2004 bijna gehalveerd van 178 naar 97. Ook het aantal aangiften op de Mariënburg is afgenomen, te weten van 143 in 2004 tot 41 in Hierdoor is deze straat drie posities gedaald in de top vijf sinds de 1-meting. In de Tweede Walstraat en de Bijleveldsingel is het aantal in deze periode juist licht toegenomen, van resp. 40 naar 44 en 79 naar 80. Opvallend is dat de Van Schevichavenstraat niet tot top vijf behoort. Het aantal aangiften is hier sinds 2004 gedaald van 55 naar 26 in Ook de Ziekerstraat staat niet in deze tabel. Hier zijn in 2007 slechts 27 aangiften gedaan, wat licht verschilt met de 29 aangiften in Veilig in de ogen van bewoners Tijdens telefonische enquêtes zijn de bewoners gevraagd of zij in het afgelopen jaar slachtoffer zijn geweest van een delict. Ook werd geïnformeerd naar hun veiligheidsbeleving. 28 Bijlagenboek tabel 7.8, 7.9 en Deze afname kan worden verklaard door de recente beveiliging van de parkeerplaats Mariënburg. Pagina 24

31 Slachtofferschap 30 Het aantal bewoners dat het afgelopen jaar slachtoffer is geworden van een misdrijf, is afgenomen ten opzichte van de eerdere metingen. Voor wat betreft het gehele beheergebied zijn de meest gerapporteerde delicten: fietsendiefstal, vernieling van auto en diefstal uit auto s, beschadiging en inbraak in woningen zonder diefstal. Opvallend hierin zijn de stijging van het aantal slachtoffers van vernieling van auto s en de daling van slachtofferschap van diefstal uit auto s. Veiligheidsbeleving De afname van het aantal slachtoffers van een misdrijf heeft een positieve invloed op de beoordeling van de veiligheid door bewoners, de veiligheidsgevoelens en opvattingen over het voorkomen van bepaalde misdrijven. De bewoners beoordelen de veiligheid in de buurt dan ook met een hoger rapportcijfer dan tijdens de eerdere metingen. Ook geven bewoners aan zich veiliger te voelen dan tijdens de 0- en 1-meting. In beide gebieden geeft slechts 10-11% bewoners aan soms tot vaak een onveilig gevoel te hebben. Dit beeld komt overeen met de resultaten van de Stads- en Wijkmonitor Tijdens de metingen konden de bewoners aangeven welke locaties zij relatief onveilig vonden. In onderstaande tabel is te zien dat de kruising Tweede Walstraat/Vlaamsegas en het Julianapark, in tegenstelling tot eerdere metingen, niet meer als onveilig benoemd worden. Onveilige plekken (volgens bewoners) 0-meting 1-meting 2-meting 1 Julianapark Van Schevichavenstraat Van Schevichavenstraat 2 2 e Walstraat / Vlaamsegas 3 2 e Walstraat / Molenpoort Julianapark 2 e Walstraat / Molenpoort en 2 e Walstraat / Vlaamsegas 2 e Walstraat / Molenpoort 30 Bijlagenboek tabel Stads- en Wijkmonitor (2007): Gemeente Nijmegen, afdeling Onderzoek en Statistiek. Pagina 25

32 Gesprekken In het kader van deze meting zijn een aantal bewoners geïnterviewd die dicht bij het MFC wonen. Bij de geïnterviewden bestaat wat verschil van mening over de juistheid van de locatie van het MFC. Sommigen ervaren de ligging van het MFC als te dicht bij het centrum en storend, terwijl anderen de nabijheid tot de doelgroep als positief ervaren. Ondanks het onveilige gevoel dat bij sommige bewoners bestaat, heeft men wel het idee dat de gemeente de zaken goed onder controle heeft. Wat betreft de verschillen tussen de situatie bij komst van het MFC en de huidige situatie wordt aangegeven dat de cliënten er beter uitzien, maar dat het lijkt alsof het wat onrustiger is rondom het MFC sinds de opening van het MFC. De geïnterviewden geven aan dat er sprake is van vervuiling. Deze vervuiling wordt volgens de bewoners niet veroorzaakt door de cliënten van het MFC, maar door het winkelend publiek. Alleen in het Julianapark wordt enige overlast ondervonden, zowel door vervuiling als door het rondhangen van verslaafden en daklozen. De suggesties die genoemd worden voor verbetering van de situatie zijn: het verplaatsen van het MFC naar de Waalkade en de gratis verstrekking van heroïne en verbandmiddelen. 3.4 Veilig in de ogen van ondernemers In de schriftelijke enquête is aan de ondernemers gevraagd of zij in het afgelopen jaar slachtoffer zijn geweest van een delict. Ook werd geïnformeerd naar hun veiligheidsbeleving. Slachtofferschap 32 Het aantal ondernemers dat in het afgelopen jaar te maken heeft gehad met een misdrijf in of rond de onderneming is aanzienlijk afgenomen ten opzichte van eerdere metingen (2-meting:37%, 1-meting: 50%). De ondernemers waren vooral slachtoffer van beschadiging of vernieling, fietsendiefstal, vernieling van auto s, diefstal uit auto s, winkeldiefstal of poging daartoe en bedreiging of intimidatie in het bedrijfspand. In tegenstelling tot de andere delicten is het aantal ondernemers dat slachtoffer was van beschadiging of vernieling toegenomen. 32 Bijlagenboek tabel Pagina 26

33 Opvallend is de halvering van het aantal slachtoffers van bedreiging of intimidatie ten opzichte van de 1-meting van 34% naar 19%. Ook het aantal slachtoffers van overige delicten is, ten opzichte van eerdere metingen, afgenomen. Het aantal ondernemers dat aangifte heeft gedaan nadat zij slachtoffer zijn geworden van een delict ligt op hetzelfde niveau als tijdens de 1-meting. De ondernemers die geen aangifte deden van een misdrijf, geven als belangrijkste reden dat het toch geen zin heeft om aangifte te doen. Dit antwoord werd echter veel minder vaak gegeven dan tijdens de eerdere metingen (2-meting: 27%, 1-meting: 54%). Veiligheidsbeleving 33 De veiligheidsbeleving van ondernemers in hun bedrijfpand is toegenomen ten opzichte van de eerdere metingen, slechts 32% voelt zich vaak of soms onveilig in het pand. Tijdens zowel de 0- als de 1-meting gaf 49% aan zich onveilig te voelen. Slechts een zeer klein gedeelte van de ondernemers geeft aan zich vaak onveilig te voelen in hun pand. Ondernemers voelen zich vooral onveilig wanneer er personen in het pand zijn waar dreiging vanuit gaat, bij het afsluiten van het pand en wanneer zij alleen in het pand zijn. In vergelijking met de eerdere metingen voelen de ondernemers zich ook veiliger in de omgeving van hun bedrijfspand. 40% van de ondernemers voelt zich soms onveilig in de omgeving van hun bedrijfspand. Ten opzichte van eerdere metingen geeft een iets hoger aantal ondernemers aan dat de veiligheidssituatie is verbeterd (2-meting: 6%, 1-meting: 2%) en 65% vindt dat de situatie gelijk is gebleven, hetgeen een sterke stijging is ten opzichte van de eerdere metingen (1-meting: 39%). Het aandeel ondernemers dat aangeeft dat de situatie op het gebied van veiligheid is verslechterd, is met bijna tweederde gedaald. In onderstaande tabel staan de locaties genoemd waar de ondernemers zich relatief onveilig voelen. De ondernemers die zich wel eens onveilig voelen in de omgeving van hun bedrijfspand noemen vooral de Van Schevichavenstraat als onveilige locatie (52%). Tijdens de 1-meting werd deze locatie nog door 78% van de ondernemers genoemd. 33 Bijlagenboek tabel 9.9 en Pagina 27

34 De locatie Hoek Oranjesingel/Van Schevichavenstraat is nieuw in de 2-meting, en wordt waarschijnlijk genoemd vanwege de recente opening van de alcoholvleugel in het MFC met de ingang aan de Oranjesingel. Onveilige plekken (volgens ondernemers) 0-meting 1-meting 2-meting 1 2 e Walstraat hoek Vlaamsegas (57%) 2 2 e Walstraat achterkant Molenstraat (40%) 3 Van Schevichavenstraat (35%) Voormalig stedelijk gymnasium/postkantoor (78%) 2 e Walstraat hoek Vlaamsegas (40%) 2 e Walstraat achterkant Molenstraat (31%) Van Schevichavenstraat (52%) 2 e Walstraat hoek Vlaamsegas (39%) Hoek Oranjesingel/Van Schevichavenstraat (34%) Gesprekken Tijdens de gesprekken gaven ondernemers verschillende belevingen aan. In de Moenenstraat en Ziekerstraat is naar de mening van ondernemers weinig veranderd ten aanzien van de overlast sinds de start van het MFC, het blijft op hetzelfde niveau. Voor wat betreft de clientèle van het MFC gaven de ondernemers aan dat er veel nieuwe gezichten zijn. Daarnaast is het bedelen om geld naar de mening van enkele ondernemers agressiever geworden. De overlast vindt ongeveer twee tot drie keer per maand plaats op de openbare weg, niet in de winkels. Doordat de particuliere beveiliging in de Molenpoort is opgeheven, worden er vaker zwervers en daklozen in dit gebied aangetroffen. De straten die de meeste overlast kennen (maar overigens geen onveilig gevoel geven) liggen in de loop van de Vlaamsegas Van Welderenstraat Van Schevichavenstraat MFC Wedren. In de Van Welderenstraat en Van Broeckhuysenstraat is de overlast niet toegenomen. Er is met name sprake van overlast nadat de ondernemers de winkel gesloten hebben en naar huis zijn (vanaf uur). Ondernemers leren leven met de overlast, men is tolerant geworden. De overlast (o.a. wildplassen in portieken) wordt niet als zodanig ernstig beschouwd dat actie nodig is. Overlast en onveiligheidsgevoelens in de afgelopen jaren bezien vanuit de Vereniging Binnenstad Ondernemers (VBO) Tijdens het gesprek met een vertegenwoordiger van VBO is naar voren gekomen dat er in het begin van het bestaan van het MFC wat aanloopproblemen waren, maar dat dit na het eerste jaar is veranderd. Pagina 28