4 e APF Seminar Praktijkervaringen 9 november 2016

Transcriptie

1 4 e APF Seminar Praktijkervaringen 9 november 2016

2 Programma Onderwerp Inleiding Welke plek heeft het APF in de NL pensioenmarkt? Spreker Wim Koeleman () DNB Het toezicht op APF-en en de beoordeling van aansluitingen bij APF-en BTW Betaling van BTW op diensten aan het APF Antje Slob (DNB) Joost Vermeer () Pauze Wat zien we in de praktijk? Hoe kom je tot het juiste APF en waar moet je rekening mee houden? Het vermogensbeheer bij aansluiting bij een APF Zaaldiscussie en panel Borrel Lilian van Duijnhoven () Jacco Heemskerk (RBS) O.l.v. Wim Koeleman ()

3 Inleiding Welke plek heeft het APF in de NL pensioenmarkt? Wim Koeleman

4 Wat is zijn plek? Vreemde eend? Lelijke eend? 4e APF Seminar Trotse zwaan? 9 november

5 Nederlandse pensioenmarkt: pensioenfondsen, DBregelingen onder druk Lage rente Dekkingsgraden, geen indexatie, kortingen verwacht Premies omhoog: hoe hoog is acceptabel? Hoge levensverwachting AOW naar 67 jaar en 3 maanden, Richtleeftijd naar 68 Langer doorwerken: inzetbaarheid? Laag vertrouwen Pensioenfondsen: kennis, vertrouwen Slepende discussie over toekomst stelsel Hoge positie internationaal Pensioenresultaat Aanpassingsvermogen 4e APF Seminar 9 november

6 Beleidsadvies Vermogensbeheer Uitvoering Beleidsadvies Vermogensbeheer Uitvoering Beleidsadvies Vermogensbeheer Uitvoering Algemeen pensioenfonds sinds 2016 interessant alternatief om samengaan makkelijker te maken Voordelen Schaalvoordelen door omvang, standaardisatie en één bestuur Meerdere pensioenregelingen financieel gescheiden uitvoeren Samenvoeging zonder ongewenste subsidiëring van collectiviteiten APF Bestuur Nadelen Complexiteit in de uitvoering Vergunning nodig van DNB Weerstandsvermogen (0,2% belegd vermogen) fondsniveau Kring A BO/VO Weerstandsvermogen Kring B BO/VO Kring C BO/VO Pensioenvermogen Pensioenvermogen Pensioenvermogen collectiviteitkringen 4e APF Seminar 9 november

7 Werkgever heeft keuze uit uitvoeringsvormen Kenmerken Bpf APF OPF PPI Verzekeraar Domein Producten Doorsnee premie-eis Een of meer bedrijfstakken DB, DC, CDC zachte rechten OPF en, BrPF en, werkgevers DB, DC, CDC zachte rechten Onderneming of groep DB, DC, CDC zachte rechten Werkgevers DC Geen biometrische risico s Ja Nee Nee Nee Nee Werkgevers DB, DC, CDC en 3 e pijler producten Garanties Governance 5 bestuursmodellen Belanghebbenden bepalen 5 bestuursmodellen Belanghebbenden bepalen 5 bestuursmodellen Belanghebbenden bepalen Professioneel bestuur Professioneel bestuur Ringfencing Nee Ja Nee, (muv MOPF) Ja Ja Profit/ Non profit Non profit Non profit Non profit Profit / Non profit Profit Sovabiliteitseisen nftk nftk en eigen vermogen nftk Wft en eigen vermogen Solvency 2 en Wft Vergunning Nee Ja Nee Ja Ja 4e APF Seminar 9 november

8 Wat valt op? 1. Vooral APF-en opgericht door profitinstellingen, waarbij liquiderende opf-en aansluiten 2. Consolidatie van kleinere Bpf-en is moeizaam 3. Voortschrijdend inzicht en grote rol voor DNB 4. Verzekeraars bieden vrijwel geen rechtstreekse verzekering voor DB meer aan; APF is het nieuwe vehikel 5. Toetredende pensioenfondsen kiezen vooralsnog voor single cliënt kring 4e APF Seminar 9 november

9 Vooral APF-en door profit-partijen opgericht, waarbij liquiderende opf-en aansluiten Profit Non-profit Verzekeraars PUO s PPI s Consultants Nieuwkomers OPF Beroepspensioenfondsen Clustering pensioenfondsen (Niet verplichtgestelde) BPF Banken Vermogensbeheerders 4e APF Seminar 9 november

10 Consolidatie van kleinere Bpf-en is moeizaam Ook kleinere Bpf-en onder druk (SA!) Geen vermogensscheiding bij fusie van Bpf-en APF niet toegankelijk Dekkingsgraadverschillen moeilijk te overbruggen Optie: Inzakken / fuseren Bpf-en; Dekkingraadverschil te overbruggen via indexatiedepot Op termijn: Verplichtstelling verschuiven van fondsniveau naar niveau pensioenregeling Verplichte regeling binnen APF op kringniveau onderbrengen Apart wetgevingstraject nodig; complex t.a.v. verplichtstelling Betrekken bij bredere discussie over pensioenstelsel 4e APF Seminar 9 november

11 Voortschrijdend inzicht en grote rol voor DNB Nieuwe inzichten en best practices van eerste trajecten toegepast op latere trajecten Van first mover advantage naar last mover disadvantage DNB eist stevige rol op bij: Oprichting APF Liquidatie opf Collectieve waardeoverdracht Fusie van opf naar APF Behandeling als financiële instelling Nog enkele onduidelijkheden in de wetgeving Rekening houden met forse doorlooptijden! 4e APF Seminar 9 november

12 Verzekeraars: naar DC of naar DB via APF Defined benefit regelingen worden onbetaalbaar via garantiecontract Lage rente, hoge levensverwachting Hoge tarieven, garantieopslagen Switch naar DC-regelingen steeds meer via PPI DB-regelingen via APF NB: Dit is een ander product! 4e APF Seminar 9 november

13 Vooralsnog vooral single client kringen: liquiderende pensioenfondsen Waar zoeken werkgevers oplossing voor? Pensioenverplichtingen off balance, ook bij US GAAP Tekort aan gekwalificeerde bestuurders met tijd bij eigen OPF Multi-client Single-client Inperking stijgende uitvoeringskosten 0 Huidige verzekerde regeling wordt te duur Focus on core business x 4e APF Seminar 3 partijen moeten het eens worden! 1. APF 2. Werkgever voor nieuwe opbouw 3. Liquiderend pensioenfonds voor opgebouwde rechten 9 november

14 Verschillende kringen voor verschillende producten DB en DC niet in één kring Eis van DNB Sommige APF-en bieden geen DC-uitvoering aan Loopt dan via PPI 4e APF Seminar 9 november

15 4e APF Seminar 9 november

16 Algemeen Pensioenfonds Het toezicht op APF-en en de beoordeling van aansluitingen bij APF-en Presentatie bijeenkomst APF seminar d.d. 9 november 2016

17 Even voorstellen Marcel Hasper Toezichthouder pensioenfondsen Antje Slob Toezichthouder pensioenfondsen 17

18 1. Aanleiding en doelstelling van vandaag Aanleiding: Vanaf 1 januari 2016 mogelijkheid tot oprichting APF. In zomer 2016 eerste vergunningen verleend. Pensioenfondsen verkennen de mogelijkheid zich aan te sluiten bij dit nieuwe type pensioenfonds Doel van deze presentatie is: Inzicht geven in de belangrijkste karakteristieken van het APF, het toezicht op APF-en en de aansluiting bij APF-en Vragen en discussie 18

19 Nr. Onderwerp 1. Opening en introductie 2. Het Algemeen pensioenfonds 3. Hoe beoordeelt DNB een vergunningaanvraag APF? 4. Toezicht op APF-en 5. Aansluiting bij een APF 19

20 2. Het Algemeen pensioenfonds Doel: de keuzemogelijkheden voor onderbrengen van een pensioenregeling vergroten. Het is voor derden mogelijk een APF op te richten. 20

21 2. Het algemeen pensioenfonds DNB heeft nog drie aanvragen in behandeling: Volo (PGGM) Delta Lloyd APF Progress/Forward (fondsen van Unilever) 21

22 Statuten Algemeen Pensioenfonds Bestuur Raad van toezicht Bestuursbureau weerstandsvermogen single client kring A single client kring B multi client kring C multi client kring D multi client kring E BO BO BO BO BO samengesteld BO deelnemers deelnemers deelnemers deelnemers deelnemers 22

23 2. Het Algemeen pensioenfonds De voordelen van een APF zijn: Mogelijkheid om solidariteit binnen eigen kring te behouden. Er ontstaan schaalvoordelen en besparing van bestuurlijke lasten. Iedere marktpartij kan een vergunning aanvragen, dus meer concurrentie. De nadelen van een APF zijn: De governance is complexer dan het lijkt. Het APF is niet voor alle kwetsbare fondsen een oplossing. 23

24 Nr. Onderwerp 1. Opening en introductie 2. Het Algemeen Pensioenfonds 3. Hoe beoordeelt DNB een vergunningaanvraag APF? 4. Toezicht op APF-en 5. Aansluiting bij een APF 24

25 3. Hoe beoordeelt DNB een vergunningaanvraag? De belangrijkste onderwerpen bij de vergunningverlening zijn: A B C D Governance Uitbesteding Weerstandsvermogen Vermogensscheiding 25

26 Nr. Onderwerp 1. Opening en introductie 2. Het Algemeen Pensioenfonds 3. Hoe beoordeelt DNB een vergunningaanvraag APF? 4. Toezicht op APF-en 5. Aansluiting bij een APF 26

27 4. Toezicht op APF-en Groeistuipen Onbeheerste groei Groeiachterstand 27

28 4. Toezicht op APF-en Uitvoeringsovereenkomsten werkgever werkgever werkgever werkgever werkgever uo kring A uo kring B uo kring C Algemeen pensioenfonds BO Bestuur RvT Toezicht DNB weerstandsvermogen A B C D E Algemeen Pensioenfonds Verplichtingen Uitbesteding contracten pensioenadministrateur vermogensbeheerders andere dienstverleners 28

29 4. Toezicht op APF-en 1) De vulling van zowel single als multi client kringen Financiële opzet Bezetting van de belanghebbendenorganen Strategie maximum aantal collectiviteitkringen? 2) Juiste vaststelling en aanwezigheid weerstandsvermogen 3) Een APF valt onder regulier toezicht 4) Nadere duiding van wettelijke regels 29

30 Nr. Onderwerp 1. Opening en introductie 2. Het Algemeen Pensioenfonds 3. Hoe beoordeelt DNB een vergunningaanvraag APF? 4. Toezicht op APF-en 5. Aansluiting bij een APF 30

31 5. Aansluiting bij een APF Centraal uitgangspunt bij het beoordelen van CWO s: Deelnemers mogen geen nadeel ondervinden van de CWO 31

32 5. Aansluiting bij een APF De overdrachtswaarde omvat een toereikende vergoeding voor 1) de over te dragen pensioenverplichtingen 2) de inkoop in het eigen vermogen Bijdrage aan het weerstandsvermogen van het APF 32

33 5. Aansluiting bij een APF Aandachtspunten: Financiering weerstandsvermogen Opzet belanghebbendenorgaan en vertegenwoordiging daarin Kwaliteit administratie, IT en beveiliging Uitvoeringskosten / vermogensbeheerkosten / kostenverdeling Vermogensbeheer: beleid en keuzes, monitoring en rapportages Premiebeleid Transitiecapaciteit Exitbepalingen 33

34 Bent u van plan om over te dragen aan een APF? Denk dan aan het volgende: Meld de CWO uiterlijk drie maanden voor de beoogde overdrachtsdatum aan DNB Lever alle benodigde documenten op (te vinden op de Open Boek pagina van DNB ( Bij vragen kunt u altijd terecht bij uw toezichthouder. Wij zijn graag bereid uw vragen te beantwoorden 34

35 Vragen?? 35

36 BTW Betaling van BTW op diensten aan het APF Joost Vermeer

37 Overleg met de Belastingdienst vereist APF en de btw-aandachtspunten 1. Pensioenbeheer (btw-belast of btw-vrijgesteld)? Vrijstelling onderzoeken per collectiviteitskring volgens Min. Fin. Afschaffing koepelvrijstelling pensioenadministratie en de lopende procedures 2. Vermogensbeheer (btw-belast of btw-vrijgesteld?) * Vrijstelling onderzoeken per collectiviteitskring volgens Min. Fin. / lopende procedures * Wat zijn de gevolgen van het pooling van vermogens voor vrijstelling? 3. BTW-registratie en BTW-administratie APF * Eén btw-nummer of meerdere sub-nummers / één btw-aangifte? Overleg en nadere administratieve invulling is vereist 4. BTW-aftrek APF APF kan de BTW mogelijk deels in aftrek brengen, welke methodiek volgen? 5. BTW-aftrek kringen * Te bepalen per collectiviteitskring, afstemmen welke methodiek 6. Aansprakelijkheid BTW-schulden * Wie is aansprakelijk voor eventuele BTW-schulden? * * Afspraken maken binnen het APF over aansprakelijkheid is vereist

38 APF en pensioen- en vermogensbeheer (btw) APF op instellingsniveau Weerstandsvermogen CK1-vermogen CK2-vermogen CK3-vermogen CK1 CK2 CK3 Pensioenuitvoerings- en vermogensbeheersdiensten zijn btw-belast / btw-vrijgesteld 4e APF Seminar Pensioen- en vermogens beheer HvJ EU ATP -> beleggingsrisico ligt bij de deelnemers Uitspraak van Hoge Raad in de Robeco / PFZWzaak wordt dit jaar verwacht Pensioenfonds = beleggingsfonds? Wat kwalificeert als beheer en is btw-vrijgesteld? Pensioenadministratie, fiduciair beheer, bestuursondersteuning? Belangrijk dat partijen hun rechten veilig hebben gesteld! 9 november

39 Factuur + btw APF en btw-aftrek / PPG-arrest Btw-afdracht Btw-teruggaaf APF op instellingsniveau Deelnemer 1 Deelnemer 2 CK1 Weerstandsvermogen Deelnemer 3 Deelnemer 4 CK1-vermogen CK2-vermogen CK3-vermogen Werkgevers in CK2 Btw-teruggaaf CK2 Deelnemer 5 Deelnemer 6 CK3 Operationele kosten + btw Dienstverleners PGGM HvJ EU PPG -> uitvoeringskosten mogen in btw-belaste sectoren geen btw-last veroorzaken PME gaat als eerste procedure aan APF belast uitvoeringskosten door aan de aangesloten werkgevers, welke de btw normaliter kunnen verrekenen Bij goede inregeling kan APF zo de btw op de uitvoeringskosten voorkomen Interessant om zaak van PME te volgen en gepaste actie te nemen! 4e APF Seminar 9 november

40 Pauze Tot 15.30

41 Wat zien we in de praktijk? Hoe kom je tot het juiste APF en waar moet je rekening mee houden? Lilian van Duijnhoven

42 Kent u dit logo? 4e APF Seminar 9 november

43 Of dit? 4e APF Seminar 9 november

44 Verschillende partijen kiezen een verschillende aanpak To APF or not to APF Werkgever met een rechtstreeks verzekerd contract versus een werkgever met een ondernemingspensioenfonds Belangen van een werkgever versus de belangen van een pensioenfonds Selectie van een APF is meer dan selectie van een pensioenuitvoeringsorganisatie, fiduciair manager en vermogensbeheerder (On)mogelijkheden voortzetting van beleid, inregelen van governance / medezeggenschap en de wijze van samengaan spelen een belangrijke rol bij de selectie van een APF 4e APF Seminar 9 november

45 Gekozen voor een APF en dan? Er is veel te kiezen en te bespreken Eigen kring of multi-client kring? Op welke punten moet de regeling aangepast worden? Kan het premie- en indexatiebeleid voortgezet worden? Inrichting en bezetting van het BO/centraal BO/vergadering van BO s. Uitbestedingspartners kunnen behouden blijven of niet? Wie financiert het weerstandsvermogen? Welke wijzigingen door te voeren in het beleggingsbeleid? Transitie beleggingen in kind of cash en wat te doen met illiquide beleggingen? Etc. 4e APF Seminar 9 november

46 Het selectieproces Start selectieproces RfI Presentaties APF-en Selectie shortlist RfP Uitbrengen offertes Beoordeling Beoordeling offertes Beautyparade offertes Selectie t t + 4 t + 6 t + 10 t + 14 t + 16 t + 20 Doorlooptijd 20 weken met first time right Langere processen van 6-8 maanden zijn niet ongebruikelijk Na selectie voor verdere uitwerking, vastlegging en overdracht minimaal 6 maanden uittrekken 4e APF Seminar 9 november

47 Beoordelingscriteria selectie - voorbeeld Hoofdcategorie Subcategorie Algemeen APF Organisatiestructuur Governance Uitbesteding Strategie en visie Reputatie Personeel Financiering Integraal Risicomanagement Kringen APF Administratie Dienstenaanbod Datakwaliteit Documentenbeheer en Uitbesteding Systemen en IT archivering Mensen Beveiligingsbeleid Communicatie Communicatie deelnemers Communicatie werkgever Transitie Transitie aanspraken Transitie vermogensbeheer Grondslagen Grondslagen Premiebeleid Indexatiebeleid Vermogensbeheer Beleggingsbeleid en strategie Organisatie / Mensen Risicomanagement Uitbesteding ALM / Beleggingsbeleid Systemen Inrichting/Governance Selectie en monitoring op. VB Rapportage Mensen Executie beleggingsbeleid Overig / Juridisch Aansluiting bij het APF Externe verzekeringen Fondsdocumenten In- en uittreden uit het APF Overige documenten 4e APF Seminar 9 november

48 Collectieve waardeoverdracht versus fusie Juridische fusie Geen liquidatie- en vereffeningsprocedure. Versnelt proces aan de achterkant (Nog) geen expliciete wettelijke meldingsplicht DNB Liquidatie plus CWO Doorlopen van een liquidatie- en vereffeningsprocedure Melding liquidatie en collectieve waardeoverdracht aan DNB. DNB kan bezwaar maken Verplichtingen en mogelijke claims gaan automatisch over naar het fusiefonds. Er kan niets achterblijven Geen terugwerkende kracht Verplichtingen en claims kunnen achterblijven in het verdwijnende pensioenfonds. Kan in beginsel met terugwerkende kracht plaatsvinden Formeel traject met betrokkenheid van een notaris Advies verantwoordingsorgaan/ goedkeuring belanghebbendenorgaan Geen notariële tussenkomst vereist Advies verantwoordingsorgaan/ goedkeuring belanghebbendenorgaan 4e APF Seminar 9 november

49 Ervaringen uit de praktijk (1/2) Van OPF naar multi-client kring in APF is een (te) grote stap voor veel OPF-en Behoefte aan control vanuit kringen is een operationeel risico voor het APF, kunnen bestuurders loslaten? Standaardisatie is nodig om kostenbesparingen te realiseren, APF-en lijken (nog) veel ruimte te bieden Veel aandacht voor pensioenuitvoeringskosten, minder voor vermogensbeheer (transactiekosten, performance fees, passief/actief, rentehedges etc.) Prijsstelling APF-en zet OPF-en aan het denken en bewegen Verschil in verwachting met betrekking tot inhoud diensten (wat zit er wel en niet in de kostenvergoedingen) en onduidelijkheid over de totale kosten Onzekerheid over houdbaarheid prijsstelling 4e APF Seminar 9 november

50 Ervaringen uit de praktijk (2/2) Overdracht naar een APF zonder wijziging van uitbestedingspartner is geen garantie voor een eenvoudig proces Lastige driehoeksverhouding tussen APF, fonds en werkgever. Samenwerking van groot belang Onzekerheid over continuïteit APF-en. Kiezen we de goede? Contact tussen (potentiële) klanten van APF-en zou aangemoedigd moeten worden Meer flexibiliteit is niet altijd beter. Het APF moet bestuurbaar blijven. Zeker bij meerdere transities tegelijkertijd is eenduidigheid van groot belang, maar niet eenvoudig te realiseren 4e APF Seminar 9 november

51 Durft u het aan? 4e APF Seminar 9 november

52 Wat zien we in de praktijk? Het vermogensbeheer bij aansluiting bij een APF Jacco Heemskerk

53 Zaaldiscussie en panel o.l.v. Wim Koeleman

54 Stelling: Er is ruimte voor 10 APF'en op de Nederlandse markt 4e APF Seminar 9 november

55 Afsluiting en borrel

56 Bijlage I Sprekers Wim Koeleman wim.koeleman@nl.pwc.com Joost Vermeer joost.vermeer@nl.pwc.com Lilian van Duijnhoven lilian.van.duijnhoven@nl.pwc.com All rights reserved. Not for further distribution without the permission of. "" refers to the network of member firms of PricewaterhouseCoopers International Limited (IL), or, as the context requires, individual member firms of the network. Please see for further details.