UW PENSIOENBUREAU WHITE PAPER ALGEMENE PENSIOENFONDSEN (APF-EN) IN DE MARKT

Transcriptie

1 UW PENSIOENBUREAU WHITE PAPER ALGEMENE PENSIOENFONDSEN (APF-EN) IN DE MARKT 24 november 2016

2 Inhoudsopgave 1. Introductie Wat is een APF? Algemeen Marktontwikkeling APF-en De markt algemeen Waar let u op bij APF-en? Flexibiliteit in de pensioenregeling Uitvoering en kosten pensioenadministratie Uitvoering en kosten vermogensbeheer Weerstandsvermogen Inrichting van het bestuur Onafhankelijkheid Nadere informatie / 9

3 1. Introductie Een Algemeen Pensioenfonds (APF) is sinds 1 januari 2016 een nieuw type pensioenfonds. Zes marktpartijen, met ruime ervaring in pensioenuitvoering en/of pensioen- verzekeringen, hebben het initiatief genomen om een APF op te richten. Dat zijn op dit moment de volgende APF-en: 1. Centraal Beheer APF 2. Het nederlandse pensioenfonds (a.s.r.) 3. Delta Lloyd APF 4. Stap (Aegon en TKP) 5. Volo Pensioen (PGGM) 6. De Nationale APF (NN Investment Partners en AZL) In onze klantenkring hebben veel partijen - werkgevers, pensioenfondsen en ondernemingsraden - interesse in wat deze partijen kunnen bieden en wat dat voor hen betekent. Om onze klanten te informeren hebben wij op basis van verschillende gesprekken met pensioenuitvoerders en algemene openbare informatie deze whitepaper opgesteld. In deze whitepaper beschrijven we wat de verschillende APF-en inhouden. De proposities van verschillende marktpartijen zijn nog in beweging, enerzijds vanwege het vergunningstraject met De Nederlandsche Bank en anderzijds vanwege vragen vanuit de markt. Op het moment van publicatie van deze whitepaper hebben vijf partijen reeds een vergunning ontvangen van DNB: STAP, Centraal Beheer APF, Het nederlandse pensioenfonds, De Nationale APF en Volo Pensioen. Onze whitepaper geeft een overview van de stand van dit moment. De ervaringen van Montae in de markt tot nog toe zijn alleen toegevoegd voor zover dat om algemene noties gaat die geen vertrouwelijke specifieke klantgebonden informatie bevatten. Leeswijzer In hoofdstuk 2 beschrijven wij eerst kort wat een APF is. In hoofdstuk 3 gaan we in op het aanbod van verschillende APF-en. De belangrijkste aspecten die we van de APF-en in kaart hebben gebracht zijn: Governance Pensioenregeling in de kring Premie, indexatieambitie en risicohouding Pensioenuitvoering en kosten Vermogensbeheer en kosten Omgang met weerstandsvermogen Hoe is de (on)afhankelijkheid t.o.v. de oprichters? Over Montae Sinds 1997 zijn wij een landelijk opererend advieskantoor op het gebied van collectieve pensioenen en sociale verzekeringen. Ons bedrijf bestaat uit 60 specialisten die werken voor pensioenfondsen, pensioenuitvoerders, toezichthouders, belangengroepen, verzekeraars, ministeries, werkgevers, ondernemingsraden, vakbonden en opleidingsinstituten. Montae is een Nederlands bedrijf met een 100% partnerstructuur. 3 / 9

4 2. Wat is een APF? 2.1. Algemeen Een APF is sinds 1 januari 2016 een nieuw type pensioenfonds dat door zowel bestaande pensioenfondsen als door derden, zoals verzekeraars of pensioenuitvoeringsorganisaties, kan worden opgericht. Om actief te mogen zijn, moet het APF in oprichting een vergunning ontvangen van De Nederlandsche Bank (DNB). De eerste vergunningsverleningen hebben inmiddels plaatsgevonden. Het APF kan, anders dan andere pensioenfondsen, afgescheiden vermogens ( ringfencing ) aanhouden voor verschillende collectiviteiten. Dit noemen we een collectiviteitkring. Elke collectiviteitkring heeft een eigen dekkingsgraad. De APF-en bieden kringen aan waar meerdere werkgevers tegelijk hun regeling in kunnen onderbrengen ( multi-client ). Binnen een multi-client kring is er solidariteit tussen de deelnemers. Er is geen sprake van solidariteit tussen de verschillende kringen van een APF. Voor werkgevers en pensioenfondsen met een groot belegd vermogen is het ook mogelijk in een single-client kring de pensioenregeling onder te brengen. Indien een werkgever kiest voor een single-client kring zijn de schaalvoordelen beperkt(er). Medezeggenschap vindt dan plaats in een belanghebbendenorgaan (ingeval van een onafhankelijk (gemengd) bestuursmodel, zie ook ). Zie voor een uitleg over het APF het filmpje dat Ortec Finance en Montae hebben laten ontwikkelen: 4 / 9

5 3. Marktontwikkeling APF-en 3.1. De markt algemeen Deze whitepaper gaat in op de op de Nederlandse markt bekende aanbieders. Dat zijn op dit moment de volgende APF-en (in oprichting): 1. Centraal Beheer APF 2. Het nederlands pensioenfonds (a.s.r.) 3. Delta Lloyd APF 4. Stap (Aegon en TKP) 5. Volo Pensioen (PGGM) 6. De Nationale APF (NN/AZL) Alle genoemde APF-en besteden de pensioenadministratie, het vermogensbeheer en het grootste deel van de advisering uit. De APF-en doen dat bij de start aan de partij die hen heeft opgericht. De founding fathers van de APF-en hebben de APF-en immers opgericht om diensten te kunnen verrichten op gebied van pensioenadministratie, vermogensbeheer en advisering. DNB toetst reeds bij de behandeling van de vergunningsaanvraag of die uitbesteding verantwoord is en onderbouwd is met een verantwoorde prijs/kwaliteitsafweging. Na afloop van deze uitbestedingsovereenkomsten wordt op basis van het uitbestedingsbeleid ge(her)contracteerd met deze of andere uitbestedingspartijen. De duur van de uitbestedingscontracten is voor de diverse APF-en verschillend. Naast de door marktpartijen opgerichte APF-en zijn sommige ondernemingspensioenfondsen nog aan het kijken of het oprichten van een APF interessant kan zijn om samen te werken. De onderlinge vergelijkbaarheid tussen APF-en in de single-client omgeving is nog lastig. Veel APF-en geven aan dat er veel besproken kan worden maar tegelijkertijd moet er natuurlijk wel uniformering en standaardisering worden bereikt. De diverse APF-en stellen overigens wel eigen voorwaarden voor het kunnen gebruiken van een single-client kring (met name gelegen in de omvang van het betrokken vermogen en de deelnemerspopulatie) Waar let u op bij APF-en? De beoordeling van APF-en kan op verschillende aspecten plaatsvinden. Onderstaande aspecten nemen we mee in de vergelijking tussen APF-en: Flexibiliteit in de pensioenregeling Premie, indexatieambitie en risicohouding Pensioenuitvoering en kosten Vermogensbeheer en kosten Weerstandsvermogen Inrichting van het bestuur Onafhankelijkheid Flexibiliteit in de pensioenregeling Bij alle APF-en zijn er mogelijkheden voor het (tot bepaalde mate) inrichten van de eigen pensioenregeling. Bij de meeste partijen zijn er keuzes mogelijk in het premiepercentage, de 5 / 9

6 franchise, de pensioengrondslag, het partnerpensioen, het WIA-excedent, de ANW hiaat en de premievrijstelling arbeidsongeschiktheid. In een single-client-kring is de mate van vrijheid en flexibiliteit groter, maar daar hoort dan ook een passend prijskaartje bij. Vanwege de onderliggende administratiesystemen, zijn er bepaalde verschillen in bijvoorbeeld de flexibiliteit, bijvoorbeeld de deelnemersperiode (maanden of dagen), voorwaarden (tijdelijk) partnerpensioen afwijkend van ANW-hiaat en wijze van indexering (prijs- en loonindexatie) Premiebeleid, indexatie-ambitie en risicohouding Multi-client Er zijn verschillen tussen de multi-client-kringen als het gaat om het premiebeleid. De gekozen rekenrente loopt uiteen van verwacht rendement tot marktrente. Verder zijn er verschillen in grondslagen, de (start)dekkingsgraad en voorgestelde risicohouding in die kring. Daar waar een verwacht rendement wordt ingerekend ontstaat solidariteit tussen huidige en toekomstige betalers. Dit stelt eisen aan het toetredingsbeleid en vertrekbeleid. Single-client Bij alle APF-en is in de single-client omgeving een eigen beleggings-, premie- en indexatiebeleid bespreekbaar. In principe zou de financiële opzet van een ondernemingspensioenfonds één-op-één overgezet kunnen worden naar een single-client omgeving van het APF. Soms stellen APF-en voor om de financiële opzet te verbeteren. Bijvoorbeeld door uit te gaan van een hogere rekenrente en/of lagere kostenopslagen en lagere opslagen voor zekerheid en indexatie. Dit zou als voordeel hebben dat de premie omlaag kan. Een echte kostenbesparing is er pas als de uitvoeringskosten lager worden. Als een APF een regeling echt goedkoper kan uitvoeren, kan een kostenopslag omlaag. Maar bij een kostendaling vanwege het hanteren van een andere rekenrente of andere opslag voor zekerheid en indexatie, is de kostendaling het effect van een andere mate van zekerheid in het APF. De kans op indexatie gaat omlaag en de kans op korten gaat omhoog Uitvoering en kosten pensioenadministratie De uitvoeringskosten en de uitvoeringskwaliteit worden bepaald door de keuzes die de APFen op dit punt maken. Alle partijen kiezen voor uitbesteding en alle bekende partijen kiezen voor de eerste periode voor het uitbesteden aan de oprichtende partij. Deze kosten in een multi-client omgeving variëren tussen de euro per actieve deelnemer. Voor gepensioneerden en inactieven liggen de bedragen lager. Deze uitvoeringskosten zijn in lijn met uitvoeringskosten van grotere bedrijfstakpensioenfondsen, terwijl APF-en dit volume bij de start nog niet hebben. Voor single-client-kringen zijn de kosten maatwerk en is er dus geen algemene lijn te geven. Hoe meer de klant kiest voor aanpassingen naar standaard, hoe lager de kosten zullen uitpakken. 6 / 9

7 Uitvoering en kosten vermogensbeheer De APF-en gaan uit van investment beliefs op APF-niveau en maken vanuit die beliefs keuzes ten aanzien van de organisatie van het vermogensbeheer, inrichting van de beleggingscyclus en complexiteit van de beleggingsportefeuilles. De feitelijke invulling per (sub) beleggingscategorie vindt plaats door middel van beleggen in vaste fondsen en mandaten, in elk geval in de multi-client omgeving. De kosten lopen uiteen tussen circa 20 en 40 basispunten. De vrijheid in beleggingsbeleid in de single-client omgeving is tot op zekere hoogte bespreekbaar. In principe worden de beleggingsfondsen van de oprichtende partijen zoveel mogelijk aangeboden, maar de meeste APF-en geven aan in gesprek te willen over welke beleggingen wel en niet overgenomen kunnen worden. De kosten van het vermogensbeheer zijn afhankelijk van de specifieke situatie Weerstandsvermogen Een APF heeft bij de start een weerstandsvermogen nodig. En dit weerstandsvermogen moet vervolgens te allen tijde (minimaal) 0,2% van het belegd vermogen zijn (met maximum). We zien bij de meeste APF-en dat van de kringen een bijdrage wordt gevraagd in het weerstandsvermogen via een opslag op de premie en de inkooptarieven waardeoverdracht. Deze bijdrage wordt in beginsel bij vertrek uit het APF weer meegegeven. Centraal Beheer is een partij die het gehele weerstandsvermogen van haar APF ter beschikking stelt. Bij exit uit het APF, blijft dit weerstandsvermogen dan ook achter in het APF Inrichting van het bestuur Alle APF-en in de markt hebben gekozen voor een bestuur volgens het zogenaamde onafhankelijk (gemengd) model. Dit betekent dat er geen paritaire vertegenwoordiging is in het bestuur of in het intern toezicht. Het aantal bestuurders per APF loopt uiteen van 2 tot 5. Een APF met een onafhankelijk (gemengd) bestuursmodel beschikt voor elke collectiviteitkring over een belanghebbendenorgaan (BO) waarin in principe de werkgever(s), deelnemers en pensioengerechtigden zijn vertegenwoordigd. De BO s worden soms bemenst door sociale partners of gepensioneerden uit de aangesloten kringen, maar bij sommige APFen kunnen professionals worden gekozen door sociale partners en gepensioneerden die dan de betreffende doelgroep vertegenwoordigen. BO-leden moeten voldoende deskundigheid hebben om hun taken te kunnen verrichten. Het BO heeft wettelijke advies- en goedkeuringsrechten op specifieke onderwerpen, voor zover deze onderwerpen de eigen collectiviteitkring betreffen. In bijlage 1 is een overzicht opgenomen van deze rechten Onafhankelijkheid Alle verschenen APF-en worden in de markt gebracht vanuit een achterliggende partij. Het belang van die achterliggende partij(en) is telkens om diensten te mogen uitvoeren voor het APF. Deze diensten kunnen liggen op diverse terreinen maar vooral op het gebied van vermogensbeheer en pensioenadministratie. 7 / 9

8 Het APF zelf is een niet op winst gerichte stichting die slechts handelt in het belang van de deelnemers. Om dit waar te kunnen maken, zal de onafhankelijkheid van de stichting en van haar bestuurders te allen tijden gewaarborgd moeten zijn. Het APF zal net als alle andere pensioenfondsen in Nederland zijn uitbesteding moeten vastleggen in een uitbestedingsbeleid waarin de uitbestedingskeuzes worden onderbouwd. De APF-en moeten ook zorgen voor een adequate governance rondom de uitbesteding en er moet sprake zijn van adequate monitoring en kritische evaluatie. DNB ziet vanaf de vergunningsverlening kritisch toe op het gehele uitbestedingsbeleid. 4. Nadere informatie Samen met Ortec Finance heeft Montae een site ontwikkeld waarop meer informatie te vinden is over het APF. Kijk voor meer informatie op Heeft u vragen over het APF of over wat Montae voor u kan betekenen? Neem gerust contact op met: Margriet Adema margriet.adema@montae.nl Vandena van der Meer vandena.van.der.meer@montae.nl / 9

9 Bijlage 1. Overzicht wettelijke advies- en goedkeuringsrechten BO Onderwerpen onderhevig aan advies of goedkeuring Liquidatie, fusie, splitsing Gehele of gedeeltelijke overdracht en overname van verplichtingen BO Omzetten rechtsvorm 1 Wijziging van de collectiviteitkring Strategisch beleggingsbeleid Samenstelling feitelijke premie, hoogte premiecomponenten Premiekorting, premieterugstorting Toeslagbeleid Herstelplan Kortingsmaatregel Maatregelen algemene strekking Jaarverslag, jaarrekening ABTN Wijzigen statuten en reglementen Melden disfunctioneren bestuurder Vorm, inrichting intern toezicht (na melding RvT) Profielschets lid RvT Beloningsbeleid Communicatiebeleid Klachten- en geschillenprocedure Uitvoeringsovereenkomst Overeenkomst van uitbesteding 1 Dit goedkeuringsrecht is bij een APF in de praktijk niet aan de orde omdat een APF altijd een stichting is en moet blijven. 9 / 9