CGT bij Sociaal terugtrekgedrag bij jongeren met recent ontstane psychose

Transcriptie

1 CGT bij Sociaal terugtrekgedrag bij jongeren met recent ontstane psychose

2 Disclosure Potentiele belangenverstrengeling: Geen Studie mogelijk gemaakt door ZON-MW i.k.v. programma Doelmatigheid

3 Cognitieve gedragstherapie Cognitieve gedragstherapie evidence based interventie bij psychose Wat deden bestaande CGT interventies op negatieve symptomen?

4 Meta analyse van alle CGT studies in psychose- onderzoek (Velthorst, Koeter, van der Gaag, Nieman, Fett, Smit, Staring, Meijer, de Haan L. Psychological Medicine 2014) Random effects meta-analysis CBT on negative symptoms Study name Outcome Statistics for each study Hedges's g and 95%CI Hedges's Standard Lower Upper g error Variance limit limit Z-Value p-value Temple 2005 Negative sumscore 2,028 0,578 0,334 0,896 3,160 3,511 0,000 Hall 2003 Negative sumscore 1,798 0,542 0,294 0,736 2,861 3,317 0,001 Pinto 1999 Negative sumscore 1,235 0,352 0,124 0,544 1,925 3,504 0,000 Baretto 2009 Negative sumscore 1,012 0,451 0,204 0,128 1,897 2,244 0,025 Shawyer 2012 Negative sumscore 0,828 0,328 0,107 0,186 1,470 2,529 0,011 BarrowClough 201Negative sumscore 0,702 0,356 0,127 0,004 1,400 1,970 0,049 Jackson 2001 Negative sumscore 0,628 0,392 0,153-0,139 1,396 1,604 0,109 Gaudiano 2006 Negative sumscore 0,408 0,321 0,103-0,223 1,038 1,268 0,205 Gumley 2003 Negative sumscore 0,388 0,174 0,030 0,047 0,729 2,230 0,026 Rector 2003 Negative sumscore 0,372 0,309 0,095-0,233 0,977 1,205 0,228 Turkingston 2008 Negative sumscore 0,364 0,211 0,044-0,050 0,777 1,725 0,085 Daniels 1998 Negative sumscore 0,273 0,311 0,097-0,338 0,883 0,876 0,381 Lecomte 2008 Negative sumscore 0,213 0,257 0,066-0,290 0,717 0,830 0,407 Lincoln 2012 Negative sumscore 0,208 0,222 0,049-0,227 0,643 0,938 0,348 Jackson 2008 Negative sumscore 0,188 0,251 0,063-0,305 0,681 0,748 0,455 Sensky 2000 Negative sumscore 0,186 0,210 0,044-0,224 0,597 0,889 0,374 Peters 2010 Negative sumscore 0,119 0,252 0,063-0,374 0,612 0,473 0,636 Kravkik 2013 Negative sumscore 0,084 0,322 0,104-0,547 0,714 0,260 0,795 Garethy 2008 Negative sumscore 0,035 0,128 0,016-0,215 0,286 0,275 0,783 Cather 2005 Negative sumscore 0,013 0,368 0,135-0,708 0,734 0,035 0,972 Rathod 2013 Negative sumscore -0,008 0,356 0,127-0,706 0,690-0,022 0,982 Penn 2008 Negative sumscore -0,095 0,276 0,076-0,636 0,447-0,343 0,732 Baker 2006 Negative sumscore -0,121 0,182 0,033-0,479 0,236-0,664 0,507 Madigan 2013 Negative sumscore -0,125 0,271 0,073-0,655 0,405-0,462 0,644 Farhall 2009 Negative sumscore -0,125 0,207 0,043-0,531 0,281-0,605 0,545 Granholm 2005 Negative sumscore -0,159 0,246 0,060-0,640 0,323-0,646 0,518 Barrowclough 2006Negative sumscore -0,314 0,202 0,041-0,709 0,081-1,556 0,120 Granholm 2012 Diminished Mot -0,386 0,249 0,062-0,875 0,103-1,548 0,122 Bechdolf 2004 Negative sumscore -0,401 0,214 0,046-0,822 0,019-1,872 0,061 Hjorthoj 2012 Negative sumscore -0,418 0,255 0,065-0,917 0,081-1,640 0,101 Valmaggia 2005 Negative sumscore -0,495 0,269 0,072-1,022 0,032-1,842 0,065 Startup 2004 Negative sumscore -0,634 0,251 0,063-1,127-0,141-2,523 0,012 0,141 0,078 0,006-0,012 0,295 1,806 0,071-2,00-1,00 0,00 1,00 2,00 Favours A Favours B Meta Analysis

5 Resultaten CGT niet erg effectief in verminderen van negatieve symptomen. Maar: resultaten niet eenduidig. Weinig studies specifiek gericht op verbeteren negatieve symptomen en gericht op verbeteren zelfvertrouwen -> gemiddeld iets meer succesvol (Daniels, 1998; Hall, 2009) Recent- onset studies niet effectiever dan overige studies.

6 Tijd voor gerichte interventies..? CGT gericht op negatieve verwachtingen over eigen capaciteiten en sociale uitstoting Defeatist beliefs of Demoralisatie -> Leiden tot terugtrekgedrag Aangepast en verkort naar Nederlands model. NB: pilot betere resultaten! Staring, ter Huurne & Van der Gaag ( J Behav Ther Exp Psychiatry; 2013) Grant & Beck (Arch Gen Psychiatry; 2012)

7 . Belang rol Defeatist Beliefs : Mediator neurocognitie en functioneren (Grant & Beck ; 2009, Schiz bull)

8 Rol van negatieve verwachtingen over plezierbeleving (anticipatie) (Gard et al 2007)

9 De Social Study Cognitieve Gedrags Therapie - Sociale Activatie

10 Rol van negatieve gedachten bij sociaal terugtrek gedrag Negatieve symptomen: weinig drive en motivatie verminderde expressie en affectvervlakking verminderde plezierbeleving verminderde spraak en sociaal terugtrekgedrag Demoralisatie / negatieve verwachtingen: Eigen (cognitieve) vaardigheden Sociale interactie Vermogen om plezier te beleven Zelf-stigmatisatie

11 Demoralisatie en stigmatisatie Disfunctionele opvattingen: Het zal me nooit lukken om. Mijn vrienden zullen me afwijzen Het zal nooit meer leuk worden. Als je iets niet goed kunt, heeft het weinig zin om te proberen.' Gedemoraliseerde houding: Verslagenheid en opgeven. Bevestiging van negatieve verwachtingen omdat er niet meer wordt geprobeerd Ziekte-inzicht en zelf-stigmatisatie: Wanneer je denkt dat de ervaring van een psychose betekent dat je minderwaardig bent er niet meer bij hoort nooit meer werk zult krijgen nooit een relatie zult hebben etc. En denkt dat anderen dit ook zo zien..

12 Cognitief model van demoralisatie

13 De Social Study : opzet Het Demoralisatie-protocol aangepast voor mensen met ROP Focus ligt op sociale activering Groepsbijeenkomsten: 4 weken, 2-wekelijks Individuele sessies: 6-8 weken

14 Inhoud training Psycho educatie symptomen in relatie tot disfunctionele gedachten en gedrag Sociale doelen en obstakels identificeren Obstakels aanpakken mbv CGT technieken Uitdagen disfunctionele cognities, exposure, gedragsexperimenten, imaginatie, skills training etc. Normalisatie Delen van ervaringen in groep Buddy groepjes Samen opdrachten uitvoeren Verdiepen in individuele sessies

15 Voorbeeld: energie cirkel

16 Voorbeeld gedragsexperiment

17 Werkwijze groepsbijeenkomsten Groepsbijeenkomsten: actieve training i.p.v. groepstherapie Bijeenkomsten laagdrempelig en licht houden Bv. leuke, ontspannende oefeningen tussendoor Beroep op therapeuten motivatie en wegnemen obstakels aanwezigheid

18 Studie opzet Gerandomiseerde studie (RCT) Controle groep ontvangt reguliere zorg ( treatment as usual )

19 Deelnemende centra AMC zorglijn Vroege Psychose Vroege Interventie Psychose team Amsterdam / ARKIN ABC-Team Utrecht Parnassia Den Haag????

20 Studie opzet Onderzoeksperiode: 2 jaar Totaal aantal beoogde deelnemers: n=112 (56 per conditie)

21 In- en exclusie criteria * Recent onset psychose / schizofrenie (start antipsychotica <4 yr); * Sociaal terugtrekgdrag (op basis score PANSS schaal voor passiviteit/apathie/terugtrekken) * Leeftijd jr; * Beheersing NL taal * IQ>70;

22 In- en exclusie criteria Exclusie criterium Negatieve symptomen primair als direct gevolg van positieve symptomen

23 Hypotheses Reductie negatieve symptomen, specifiek sociaal terugtrekgedrag Verbetering Kwaliteit van Leven en functioneren Kosten effectiviteit

24 Uitkomst maten Negatieve symptomen / sociaal terugtrekgedrag (PANSS, Brief Negative Symptom Scale) Experience Sampling Method Ecologisch valide methode frequentie situationele, cognitieve, affectieve and gedragsmatige componenten in relatie tot sociaal gedrag.

25 Waar zijn we nu? Start onderzoek: april groepen tot nu toe (3 afgerond) Totaal geïncludeerd: n = 62 (51m; 11v) (drop-out n=5) Gem. leeftijd: 25.9 yrs Verwachte eindresultaten: mei 2016

26 Wat levert het op T.o.v. eerdere studies: Werkt een relatief korte en (deels) group-based interventie bij aanpak van sociaal terugtrekgedrag? Is de interventie kosten effectief? Meerwaarde t.o.v. sociale activering / herstel-gerichte interventies Vergelijken met een interventie die gebruik maakt van exposure mbv VR gericht op vermindering sociaal terugtrek gedrag

27 Projectleden Lieuwe de Haan (AMC/ ARKIN) Mark van der Gaag (Parnassia/ VU) Filip Smit (Trimbos/ VU) Eva Velthorst (AMC) Frederike Schirmbeck (AMC/ARKIN) Tonnie Staring (ABC Utrecht) Maarten Koeter (AMC) Carin Meijer (AMC) Deelnemende instellingen: Zorglijn Vroege Psychose AMC, VIP ARKIN Amsterdam, ABC Team Utrecht, Parnassia Den Haag Behandelaren: Tonnie Staring, Stephan Kraan, Frederike Schirmbeck, Corma Poelen, Aleide Nijpels, Mary Ann ter Huurne, Tom van Wel, Daniëlla van Dam, Esther Mesman, Jenny van der Werf, Helga Ising

28 Vragen