Behandeling van eerste psychose (waar de richtlijn niet over spreekt) Dr H.J. Gijsman, psychiater Hoofd Zorgprogramma Psychose Pro Persona

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Behandeling van eerste psychose (waar de richtlijn niet over spreekt) Dr H.J. Gijsman, psychiater Hoofd Zorgprogramma Psychose Pro Persona"

Transcriptie

1 Behandeling van eerste psychose (waar de richtlijn niet over spreekt) Dr H.J. Gijsman, psychiater Hoofd Zorgprogramma Psychose Pro Persona

2 Environment Genotype Phenotype

3 Omgeving Gen Psychose

4 Omgeving Gen "Wij zijn ons brein" Psychose

5 Omgeving Minderheidsgroep Cannabis Opgroeien in stad Verwaarlozing en misbruik Gen Psychose

6 Omgeving G x E Gen Psychose

7 Omgeving rge G x E Gen Psychose

8 Omgeving Reverse causality: Drugs Expressed emotions G x E Gen Psychose

9 Omgeving Epi-genetica G x E Gen Psychose

10 Omgeving G x E Gen Psychose

11 Welke omgeving is het beste? APZ als opleidingsinstituut voor beoefening van stigma en zelf-stigma het aanleren van ziekte-gedrag en hospitalisatie ondergaan van ernstige traumatisatie bevorderen van wederzijdse afhankelijkheid en bewondering tussen patient en hulpverlener buitensluiten van familie en vrienden ontnemen van vertrouwen in eigen kracht

12 "Schizophrenia is like managing the British Empire: the orderly management of decline"

13 Follow-up studie eerste psychose (n=269) 10% volledig herstel 20% remissie 70% geen remissie

14 Follow-up studie eerste psychose (n=269) 10% volledig herstel 20% remissie 70% geen remissie Psychiatrie, Emil Kraepelin 1899

15 Schizofrenie prognose Levensverwachting 20 jaar korter Suicide 5% Poging tot suicide 15% 40% hospitalisatie/beschermd wonen 40% recidiverend 20% herstel

16 Evidence base Duur van onbehandelde psychose Kosten-effectiviteit na 2 jaar Effectiviteit langere termijn Waarom werkt ACT? Richtlijnen

17

18 Duur van onbehandelde psychose

19

20 Melle et al. Am J Psych 2006 Treatment as usual Early detection program Average DUP 16 weeks 5 weeks Suicidepoging maand voorafgaand aan behandeling 10% 1%

21 Evidence base Duur van onbehandelde psychose Kosten-effectiviteit na 2 jaar Effectiviteit langere termijn Waarom werkt ACT? Richtlijnen

22 Lambeth Early Onset (LEO) trial Assertive outreach, ook avond/weekeinden N=144 eerste psychose Specialised care vs standard care jaar 18 maanden follow-up Craig et al BMJ 2004

23 LEO: uitkomst LEO Standard OR na correctie Drop-out 14% 32% 0.35 Opname 33% 51% n.s. Terugval 30% 48% n.s.

24 LEO: implementatie CGT (55% vs 27%) Lage dosering antipsychotica (100%? vs?) Gezinssteun (56% vs 39%) Trajectbegeleiding (51% vs 23%) Alle interventies (19% vs 3%) Craig et al BMJ 2004

25

26

27 OPUS: uitkomsten ACT standard diff p-value Drop-out 4% 6% -2% ns Opname 26% 39% -13% ns Pos sx Neg sx <0.001 Werk/opl 39% 31% +8% ns

28 OPUS: uitkomsten II Minder drugsgebruik Meer tevredenheid met behandeling Petersen et al BMJ 2005

29 OPUS: implementatie Medicatie 60% vs 55% Familie betrokken 42% vs 9% Familie in groep 35% vs 0.5% Sociale vaardigheden 24% vs 3%

30

31

32

33 Evidence base Duur van onbehandelde psychose Kosten-effectiviteit na 2 jaar Effectiviteit langere termijn Waarom werkt ACT? Richtlijnen

34 5 jaar follow-up Standaard behandeling na afloop RCT Bij zowel LEO (18 maanden behandeling) als OPUS (24 maanden) zijn de effecten tussen interventie en controle verdwenen. Conclusie: nóg meer aandacht voor sociale factoren en zo nodig langer behandelen. Bertelsen et al Arch Gen Psych 2008 Gafoor et al Br J Psych 2010

35 Patienten met werk en/of opleiding Internationale reviews 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 100% Werk 30% 20% 10% 0% aanvang 2-jaar

36 Patienten met werk en/of opleiding ACT team eerste psychose (n=61) Pro Persona Nijmegen 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 100% Werk 30% 20% 10% 0% aanvang 2-jaar

37

38 Patienten met werk en/of opleiding ACT team eerste psychose Pro Persona Nijmegen 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 100% Werk Cannabis 30% 20% 10% 0% aanvang 2-jaar

39 International First Episode Vocational Recovery (ifevr)

40 Schizofrenie epidemiologie Prevalentie: 1: 100 (wereldwijd) In Nederland patienten Incidentie 20/ /jaar dwz in Nederland 3000 nieuwe patienten per jaar Kosten 10% van budget voor 0.25 % van de patienten

41 Evidence base Duur van onbehandelde psychose Kosten-effectiviteit na 2 jaar Effectiviteit langere termijn Waarom werkt ACT? Richtlijnen

42 Effectieve ingredienten Huisbezoeken Dekkende psychosociale zorg vanuit team ACT organisatie vorm Niet: case-load, multidisciplinariteit, hoge contactfrequentie, psychiater in team PM: Niet gekeken naar doelgroepen! Burns et al Acta Psych Scand 2006

43 Waarom werkt ACT? Vraaggestuurd, krachtgericht Sterk focus op sociale omgeving Psycho-educatie op maat Meer kans op een hulpverlener met wie het klikt Meer kans op hulpaanbod waar de patient iets mee wil Meer gelegenheid voor hulpverlener voor time-out

44 Nadelen van FACT Niet fase-specifiek Niet diagnose specifiek Reden voor opschalen naar ACT ("FACT bord") medisch ipv sociaal bepaald.

45 Evidence base Duur van onbehandelde psychose Kosten-effectiviteit na 2 jaar Effectiviteit langere termijn Waarom werkt ACT? Richtlijnen

46

47 Cochrane review LEO trial niet geincludeerd vanwege inclusie van patienten met tweede episode (20%).

48 Conclusie " There is some support for specialised early intervention services, but further trials would be desirable, and there is a question of whether gains are maintained. There is some support for phase-specific treatment focused on employment and family therapy, but again, this needs replicating with larger and longer trials."

49 Richtlijn Schizofrenie 2012 Eén paragraaf over eerste psychose zorg OPUS en LEO trials niet apart besproken omdat deze al zijn opgenomen in de Burns review. Kosten-effectiviteit niet meegenomen

50 NICE guideline schizophrenia 2010 "early intervention" 73x genoemd 5 bladzijden en aparte systematische review.

51

52 NICE guideline schizophrenia 2010

53 ACT Sociale inclusie Omgeving Voorkom en behandel traumatisering Vermijden cannabis G x E Exposure aan belemmerende vermijdingen Gen medicatie Psychose Psycho-educatie zonder stigma "Clinical uncertainty"

dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht

dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht Ypsilon 30 jaar Schizofrenie onderzoek staat in Nederland nu 20 jaar op de kaart - Ypsilon en onderzoekers trekken met elkaar op sinds die tijd Epidemiologische studies genetica

Nadere informatie

Eliane Duvekot. Eliane Duvekot

Eliane Duvekot. Eliane Duvekot Eliane Duvekot Eliane Duvekot Gezinsinterventies Het belang van een focus René Keet, psychiater GGZ Noord Holland Noord AMC Inhoud presentatie Psychosociale interventies bij schizofrenie Gezinsinterventies

Nadere informatie

Science

Science Science Fiction ? No Mijlpalen in de behandeling van psychose Lieuwe de Haan, Zorglijn Vroege Psychose Uitvoeren wat we al weten Bron en disclaimer Waar kunnen we de meeste winst halen? I. Hoop II. Zelfvertrouwen

Nadere informatie

Stepped care behandeling voor paniekstoornis

Stepped care behandeling voor paniekstoornis Stepped care behandeling voor paniekstoornis Een vergelijking van een 10-weeks begeleide zelfhulp, zo nodig gevolgd door protocollaire CGT, vergeleken met TAU. M. Kampman, A.J.L.M. van Balkom, T. G. Broekman,

Nadere informatie

Partnerschap van de familie in de behandeling. Het investeren in de kracht van naastbetrokkenen René Keet

Partnerschap van de familie in de behandeling. Het investeren in de kracht van naastbetrokkenen René Keet Partnerschap van de familie in de behandeling Het investeren in de kracht van naastbetrokkenen René Keet Interventie doelen EPA (parallelle zorg) persoonlijk herstel nastreven psychiatrische symptomen

Nadere informatie

Van Richtlijn naar Individu. Wim Veling, UMCG

Van Richtlijn naar Individu. Wim Veling, UMCG Van Richtlijn naar Individu Wim Veling, UMCG Disclosure Potentiële belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven: Geen. Overig: voorzitter Werkgroep Zorgstandaard Psychose

Nadere informatie

Blauwdruk voor EPA Zorg (in de wijk)

Blauwdruk voor EPA Zorg (in de wijk) Blauwdruk voor EPA Zorg (in de wijk) Philippe Delespaul F-ACT Congres Netwerken werkt Apeldoorn 18 september 2013 GGZ taakstelling in cijfers (Nemesis) 6+% Schetsontwerp GGZ agenda maatschappelijk geïntegreerd

Nadere informatie

Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen. Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema

Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen. Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema Kennissynthese arbeid en psychische aandoeningen Dr. F.G.Schaafsma Dr. H. Michon Prof. dr. J.R. Anema Ernstige Psychische Aandoeningen (EPA) Definitie consensus groep EPA¹ - Sprake van psychische stoornis

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra

Nadere informatie

Nonrespons en ernstige klachten bij OCD: richtlijnen herzien? Else de Haan PhD Lidewij Wolters PhD Amsterdam, the Netherlands

Nonrespons en ernstige klachten bij OCD: richtlijnen herzien? Else de Haan PhD Lidewij Wolters PhD Amsterdam, the Netherlands Nonrespons en ernstige klachten bij OCD: richtlijnen herzien? Else de Haan PhD Lidewij Wolters PhD Amsterdam, the Netherlands Behandeling OCS bij kinderen Cognitieve gedragstherapie (CGT) Combinatie CGT

Nadere informatie

Het Effect van Assertive Community Treatment (ACT) op het. Sociaal Functioneren van Langdurig Psychiatrische Patiënten met. een Psychotische Stoornis.

Het Effect van Assertive Community Treatment (ACT) op het. Sociaal Functioneren van Langdurig Psychiatrische Patiënten met. een Psychotische Stoornis. Het Effect van Assertive Community Treatment (ACT) op het Sociaal Functioneren van Langdurig Psychiatrische Patiënten met een Psychotische Stoornis. The Effect of Assertive Community Treatment (ACT) on

Nadere informatie

De revisie van de richtlijn angststoornissen

De revisie van de richtlijn angststoornissen De revisie van de richtlijn angststoornissen Ton van Balkom VU-MC/GGZ ingeest Amsterdam Dagelijkse behandeling angststoornis (Young et al, Arch Gen Psychiatry 2001) Depressie Angst Angst + Depressie

Nadere informatie

VROEGE INTERVENTIE BIJ EEN 1 E PSYCHOSE

VROEGE INTERVENTIE BIJ EEN 1 E PSYCHOSE VROEGE INTERVENTIE BIJ EEN 1 E PSYCHOSE Marcel van der Wal 11 dec 2012 Introductie Highlights: Handboek Vroege Psychose Multidisciplinaire Richtlijnen Schizofrenie Vroege herkenning en interventie bij

Nadere informatie

PsychoseNet: ehealth meets mhealth. Wat is PsychoseNet(1.0)? Schizofrenie Schizoaffectief Schizofreniform Schizotypy Schizoid

PsychoseNet: ehealth meets mhealth. Wat is PsychoseNet(1.0)? Schizofrenie Schizoaffectief Schizofreniform Schizotypy Schizoid PsychoseNet: I ehealth meets mhealth Utrecht, 23-9-2014 We revealed a dysfunctional system that does not deliver the quality of treatment needed for recovery. Is this tolerable in the 21st century? Wat

Nadere informatie

Groepsinterventie voor mensen met een bipolaire stoornis en hun partners

Groepsinterventie voor mensen met een bipolaire stoornis en hun partners Groepsinterventie voor mensen met een bipolaire stoornis en hun partners 22 september 2017 Eline Regeer, psychiater Susanne Demacker, GZ-psycholoog Bipolair Achtergrond Uit onderzoek blijkt invloed op

Nadere informatie

Preventieve psychotherapie

Preventieve psychotherapie Preventieve psychotherapie Dr. Dorien Nieman, klinisch psycholoog en cognitief gedragstherapeut Academisch Medisch Centrum, Afd. Psychiatrie, Amsterdam d.h.nieman@amc.nl Overzicht Belang van vroegdetectie

Nadere informatie

Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc.

Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc. Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc. INhoud Toename overleving meer patienten leven langer met kanker Effecten en behoeften na kankerbehandeling? Survivorship

Nadere informatie

Zorgprogramma Lijf & Leven. Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid.

Zorgprogramma Lijf & Leven. Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid. Zorgprogramma Lijf & Leven Beter in je lijf, beter in je hoofd Herstel van psychiatrische aandoeningen door een betere lichamelijke gezondheid. Levensverwachting met tot wel 20 jaar verkort 85% van patienten

Nadere informatie

FACT: van organisatiemodel naar effectieve interventies

FACT: van organisatiemodel naar effectieve interventies FACT: van organisatiemodel naar effectieve interventies Bauke Koekkoek & Karin van Montfoort-de Rave Lectoraat Sociale en Methodische Aspecten van Psychiatrische zorg, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen

Nadere informatie

transistiepsychiatrie Dr. R. Klaassen Kinder- en jeugdpsychiater Bascule Projectleider headspace

transistiepsychiatrie Dr. R. Klaassen Kinder- en jeugdpsychiater Bascule Projectleider headspace transistiepsychiatrie Dr. R. Klaassen Kinder- en jeugdpsychiater Bascule r.klaassen@debascule.com Projectleider headspace transitiepsychiatrie -> psychiatrie Transitional Psychiatry Child & Adolescent

Nadere informatie

SMART4U: een app om sociale contacten uit te breiden voor mensen met ernstige psychische aandoeningen. Dr. Willeke Manders Léon van Woerden MScN

SMART4U: een app om sociale contacten uit te breiden voor mensen met ernstige psychische aandoeningen. Dr. Willeke Manders Léon van Woerden MScN SMART4U: een app om sociale contacten uit te breiden voor mensen met ernstige psychische aandoeningen Dr. Willeke Manders Léon van Woerden MScN Inhoud presentatie Wat is Smart4U Doel van het onderzoek

Nadere informatie

11-10-2014. Ypsilon 30 jaar. Schizofrenie onderzoek staat in Nederland nu 20 jaar op de kaart

11-10-2014. Ypsilon 30 jaar. Schizofrenie onderzoek staat in Nederland nu 20 jaar op de kaart Ypsilon 30 jaar Schizofrenie onderzoek staat in Nederland nu 20 jaar op de kaart dr. Wiepke Cahn UMCUtrecht - Ypsilon en onderzoekers trekken sinds die tijd met elkaar op Wat hebben we gezamenlijk bereikt!

Nadere informatie

Workshop Klinisch FACT Duurzaam Wonen. GGZ Breburg Groep 23 september 2010 Marij de Roos, Tom van Mierlo en Linda Peeters

Workshop Klinisch FACT Duurzaam Wonen. GGZ Breburg Groep 23 september 2010 Marij de Roos, Tom van Mierlo en Linda Peeters Workshop Klinisch FACT Duurzaam Wonen GGZ Breburg Groep 23 september 2010 Marij de Roos, Tom van Mierlo en Linda Peeters Agenda Inventariseren van de vragen die u heeft bij deze workshop. Presentatie Klinisch

Nadere informatie

Cognitive behavioral therapy for treatment of anxiety and depressive symptoms in pregnancy: a randomized controlled trial

Cognitive behavioral therapy for treatment of anxiety and depressive symptoms in pregnancy: a randomized controlled trial Cognitive behavioral therapy for treatment of anxiety and depressive symptoms in pregnancy: a randomized controlled trial dr. T. Verbeek arts-epidemioloog Afd. Huisartsgeneeskunde en Epidemiologie 22 januari

Nadere informatie

introductie workshop ACT Frits Bovenberg & Gijs Francken Stichting GGZ+

introductie workshop ACT Frits Bovenberg & Gijs Francken Stichting GGZ+ introductie workshop ACT Frits Bovenberg & Gijs Francken Stichting GGZ+ inhoud historie doelgroep methodiek evidentie & onderzoek ACT implementeren historie ACT gestart in Mendota Mental Health Institute,

Nadere informatie

18/03/2016. inhoud. Zorg voor jongeren met psychiatrische problemen. jongeren populatie. jongeren populatie. jongeren populatie. jongeren populatie

18/03/2016. inhoud. Zorg voor jongeren met psychiatrische problemen. jongeren populatie. jongeren populatie. jongeren populatie. jongeren populatie inhoud Zorg voor jongeren met psychiatrische problemen Jongeren als doelgroep Burden of disease in praktijk Slot: New horizont Marijana Cvitan Sutterland psychiater OPZ Geel, Maart, 2016 Juridische grens

Nadere informatie

Overzicht. Begeleid Leren. Jong volwassenheid heeft een hoger risico om psychische problemen te krijgen

Overzicht. Begeleid Leren. Jong volwassenheid heeft een hoger risico om psychische problemen te krijgen Begeleid Leren Overzicht Symposium Success@School Utrecht, 29 november 2018 Doelgroep Begeleid Leren Positionering van Begeleid Leren Ontwikkelde kennis, producten en diensten Dr. Lies Korevaar Agenda

Nadere informatie

Disclaimer. Deze presentatie kan off-label informatie bevatten. Raadpleeg altijd de SmPC alvorens enige medicatie voor te schrijven.

Disclaimer. Deze presentatie kan off-label informatie bevatten. Raadpleeg altijd de SmPC alvorens enige medicatie voor te schrijven. Disclaimer De inhoud van deze presentatie is onafhankelijk samengesteld door de spreker(s). De slides representeren de persoonlijke mening van de spreker(s). Deze presentatie kan off-label informatie bevatten.

Nadere informatie

DE EFFECTIVITEIT VAN ONLINE EN OFFLINE COGNITIEVE GEDRAGSTHERAPIE VOOR SUÏCIDE PREVENTIE

DE EFFECTIVITEIT VAN ONLINE EN OFFLINE COGNITIEVE GEDRAGSTHERAPIE VOOR SUÏCIDE PREVENTIE DE EFFECTIVITEIT VAN ONLINE EN OFFLINE COGNITIEVE GEDRAGSTHERAPIE VOOR SUÏCIDE PREVENTIE SPREKER: JASPER WIEBENGA FUNCTIE: PROMOVENDUS & PSYCHOLOOG, AFDELING PSYCHIATRIE, GGZ INGEEST & VUMC VAN BLENDED

Nadere informatie

Academische Werkplaats Ernstige Psychotische Aandoeningen

Academische Werkplaats Ernstige Psychotische Aandoeningen Academische Werkplaats Ernstige Psychotische Aandoeningen 1 Inhoud 1. a. Missie en b. Geschiedenis 2. Wie zijn wij? 3. Wat gaan wij doen? a. Stadia en profiel b. Interventie onderzoek c. Onderwijs en opleiding

Nadere informatie

CGt binnen de ambulante forensische GGz: nieuwe ontwikkelingen

CGt binnen de ambulante forensische GGz: nieuwe ontwikkelingen CGt binnen de ambulante forensische GGz: nieuwe ontwikkelingen Achtergrond symposium Criminaliteit heeft grote gevolgen voor samenleving: -Fysieke verwondingen -Psychische klachten -Materiële schade -Kosten:

Nadere informatie

Zorg 2.0 De ontwikkeling van E-health bij Pro Persona. Gert-Jan Hendriks, directeur/hoofd zorgprogramma Centrum voor Angststoornissen Overwaal

Zorg 2.0 De ontwikkeling van E-health bij Pro Persona. Gert-Jan Hendriks, directeur/hoofd zorgprogramma Centrum voor Angststoornissen Overwaal Zorg 2.0 De ontwikkeling van E-health bij Pro Persona Gert-Jan Hendriks, directeur/hoofd zorgprogramma Centrum voor Angststoornissen Overwaal Zorg 2.0 Actualiteit Pro Persona Enkele cijfers Waarom juist

Nadere informatie

Programma. 1. Historie. Noord Holland Noord. 2. Zorg voor EPA. Kenmerk (toen) 1. Historie. Ambulantiseren

Programma. 1. Historie. Noord Holland Noord. 2. Zorg voor EPA. Kenmerk (toen) 1. Historie. Ambulantiseren Programma Ambulantiseren in de Nederlandse GGZ Met een blik op Europa Diana Polhuis, Verpleegkundig specialist ggz Hoofdopleider GGZ VS 1. Historie 2. Zorg voor mensen met een Ernstig Psychiatrische Aandoening

Nadere informatie

Lichamelijke aandoeningen & Ernstige psychiatrische aandoeningen. Maarten Bak

Lichamelijke aandoeningen & Ernstige psychiatrische aandoeningen. Maarten Bak Lichamelijke aandoeningen & Ernstige psychiatrische aandoeningen Maarten Bak Ernstige psychiatrische aandoening Gezondheid Faculty name 2 Mensen met EPA overlijden op jongere leeftijd Munk-Laursen 2014

Nadere informatie

(F)ACT-LVB: wat levert het op?

(F)ACT-LVB: wat levert het op? (F)ACT-LVB: wat levert het op? Festival forensische zorg 2019 Laura Neijmeijer Opzet Ontwikkeling van (F)ACT LVB Kenmerken van (F)ACT LVB (F)ACT LVB in internationaal perspectief Promotieonderzoek en deelstudies

Nadere informatie

Multiprobleemgezinnen: een onderdeel van de (participatie)samenleving?!

Multiprobleemgezinnen: een onderdeel van de (participatie)samenleving?! Multiprobleemgezinnen: een onderdeel van de (participatie)samenleving?! Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) Afdeling Gezondheidswetenschappen Els Evenboer, Danielle Jansen, Menno Reijneveld Inhoud

Nadere informatie

Behandeling van een trigger finger. Loes van Boxmeer & Emma Wassenaar

Behandeling van een trigger finger. Loes van Boxmeer & Emma Wassenaar Behandeling van een trigger finger Loes van Boxmeer & Emma Wassenaar Overzicht Inleiding PICO Zoekstrategie & Flowchart Artikelen Chirurgie Anatomie Open vs percutaan Conclusie Inleiding Klinische symptomen

Nadere informatie

DE RELATIE TUSSEN TRAUMA EN PSYCHOSE. Tamar Kraan Psycholoog & PhD Student

DE RELATIE TUSSEN TRAUMA EN PSYCHOSE. Tamar Kraan Psycholoog & PhD Student DE RELATIE TUSSEN TRAUMA EN PSYCHOSE Tamar Kraan Psycholoog & PhD Student Definitie trauma in de kindertijd Emotioneel misbruik Emotionele verwaarlozing Fysiek misbruik Fysieke verwaarlozing Seksueel misbruik

Nadere informatie

Stadiëring en interepisodisch functioneren bij Bipolaire Stoornissen

Stadiëring en interepisodisch functioneren bij Bipolaire Stoornissen Stadiëring en interepisodisch functioneren bij Bipolaire Stoornissen Ralph Kupka hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum Academische Zorglijn Bipolair, GGZinGeest Altrecht Bipolair Stabiel

Nadere informatie

Psychiatrische aandoeningen behoren wereldwijd tot de meest invaliderende en ernstige ziektebeelden, en de hiermee gepaard gaande ziektelast zal naar

Psychiatrische aandoeningen behoren wereldwijd tot de meest invaliderende en ernstige ziektebeelden, en de hiermee gepaard gaande ziektelast zal naar Samenvatting Psychiatrische aandoeningen behoren wereldwijd tot de meest invaliderende en ernstige ziektebeelden, en de hiermee gepaard gaande ziektelast zal naar verwachting zelfs verder toenemen in de

Nadere informatie

M. Helleman Rn MScN T. van Achterberg Rn PhD P.J.J. Goossens Rn PhD APRN A. Kaasenbrood, MD, PhD

M. Helleman Rn MScN T. van Achterberg Rn PhD P.J.J. Goossens Rn PhD APRN A. Kaasenbrood, MD, PhD De interventie Bed op Recept voor patiënten met een borderline persoonlijkheidsstoornis laat patiënten groeien in autonomie, zelfmanagement en vaardigheden M. Helleman Rn MScN T. van Achterberg Rn PhD

Nadere informatie

Zakboek FACT. Flexible Assertive Community Treatment. Remmers van Veldhuizen. Zorg in de wijk voor mensen met ernstige psychiatrische problemen

Zakboek FACT. Flexible Assertive Community Treatment. Remmers van Veldhuizen. Zorg in de wijk voor mensen met ernstige psychiatrische problemen Zakboek FACT Flexible Assertive Community Treatment Zorg in de wijk voor mensen met ernstige psychiatrische problemen Remmers van Veldhuizen De Tijdstroom, Utrecht De Tijdstroom uitgeverij, 2016. De auteursrechten

Nadere informatie

Artikel 107: Mentale Gezondheidshervorming

Artikel 107: Mentale Gezondheidshervorming Artikel 107: Mentale Gezondheidshervorming in België Een mogelijkheid om betere zorg te leveren in de gemeenschap? Verwijst naar het artikel 107 in de ziekenhuiswet. Zijn de patiënten dan beter af dan

Nadere informatie

Vroeg Detectie. On The ROAD. Marieke Pijnenborg namens Stuurgroep Vroegdetectie

Vroeg Detectie. On The ROAD. Marieke Pijnenborg namens Stuurgroep Vroegdetectie Vroeg Detectie & On The ROAD Marieke Pijnenborg namens Stuurgroep Vroegdetectie Beperkingen huidige zorgprogramma s Hoge co-morbiditeit Grote klinische heterogeniteit Overlap van risico factoren Geen diagnose-specifieke

Nadere informatie

Lex Wunderink. Minder is beter. Phrenos Psychosecongres Grenzen verleggen Zw olle 13 november Naar een individuele behandelstrategie

Lex Wunderink. Minder is beter. Phrenos Psychosecongres Grenzen verleggen Zw olle 13 november Naar een individuele behandelstrategie Lex Wunderink Minder is beter Naar een individuele behandelstrategie Phrenos Psychosecongres Grenzen verleggen Zw olle 13 november 2014 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor

Nadere informatie

Verslaving en comorbiditeit

Verslaving en comorbiditeit Verslaving en comorbiditeit Wat is de evidentie? Dr. E. Vedel, Jellinek, Arkin 18 november 2014 Comobiditeitis hot 1 Jellinek onderzoek comorbiditeit Verslaving & persoonlijkheid, 1997 Verslaving & ADHD,

Nadere informatie

Workshop IRB in ACT. Rotterdam december m.m.v. Jos Droës,, stichting Rehabilitatie 92

Workshop IRB in ACT. Rotterdam december m.m.v. Jos Droës,, stichting Rehabilitatie 92 Workshop IRB in ACT Rotterdam december 2008 Annet Aalbers,, Bavo-Europoort m.m.v. Jos Droës,, stichting Rehabilitatie 92 Programma Korte inleiding over ACT en IRB Technieken in ACT; de gereedschapskist

Nadere informatie

Standaard Vroege Psychose Zorg (concept 13 november 2012)

Standaard Vroege Psychose Zorg (concept 13 november 2012) Standaard Vroege Psychose Zorg (concept 13 november 2012) Aanbeveling Opsporen en behandelen van jongeren met een hoog risico op een psychose 1. Bevolkingsonderzoek naar lichte psychotische verschijnselen,

Nadere informatie

SAMEN LEVEN MET PSYCHOSE

SAMEN LEVEN MET PSYCHOSE SAMEN LEVEN MET PSYCHOSE PROF DR DIRK DE WACHTER UPC KULEUVEN CC HET PERRON, IEPER, 03/12/14 PSYCHOSE? (DSM 5)? Wanen Hallucinaties Incoherentie Negatieve symptomen termen Schizofrenie? Paranoia Schizo-affectieve

Nadere informatie

Ontwikkelen van een richtlijn voor het beoordelen van het risico van suïcide

Ontwikkelen van een richtlijn voor het beoordelen van het risico van suïcide Ontwikkelen van een richtlijn voor het beoordelen van het risico van suïcide Bert van Hemert Madeleine van der Velden Remco de Winter Discussiegroep Parnassia - Den Haag Bureau 24-uurszorg Crisisdienst

Nadere informatie

TO CONTINUE OR NOT TO CONTINUE. Hersteld van een eerste psychose: doorgaan of stoppen met antipsychotica?

TO CONTINUE OR NOT TO CONTINUE. Hersteld van een eerste psychose: doorgaan of stoppen met antipsychotica? HAMLETT* TO CONTINUE OR NOT TO CONTINUE Hersteld van een eerste psychose: doorgaan of stoppen met antipsychotica? Prof. dr. Iris Sommer Dr. Marieke Begemann * Handling Antipsychotic Medication: Long-term

Nadere informatie

ZORGPROGRAMMA PERINATALE GEESTELIJKE GEZONDHEID. Gilbert Lemmens Innovaties in de GGZ Gent 2017

ZORGPROGRAMMA PERINATALE GEESTELIJKE GEZONDHEID. Gilbert Lemmens Innovaties in de GGZ Gent 2017 ZORGPROGRAMMA PERINATALE GEESTELIJKE GEZONDHEID Gilbert Lemmens Innovaties in de GGZ Gent 2017 Zorgprogramma perinatale geestelijke gezondheid? Mentale stoornissen zijn meest voorkomende ziekten tijdens

Nadere informatie

Guideline-Informed Treatment for Personality Disorders (GIT-PD) in Nederland: verleden, heden en toekomst Congres GIT-PD Altrecht 7 juni 2019

Guideline-Informed Treatment for Personality Disorders (GIT-PD) in Nederland: verleden, heden en toekomst Congres GIT-PD Altrecht 7 juni 2019 Guideline-Informed Treatment for Personality Disorders (GIT-PD) in Nederland: verleden, heden en toekomst Congres GIT-PD Altrecht 7 juni 2019 Uit het voorwoord 1990-2010 GIT-PD: VERLEDEN Hoop ook in Nederland

Nadere informatie

Waarom schrijven specialisten ouderen- geneeskunde psychofarmaca voor?

Waarom schrijven specialisten ouderen- geneeskunde psychofarmaca voor? UMCG Waarom schrijven specialisten ouderen- geneeskunde psychofarmaca voor? Verenso Jaarcongres 2011 Dr. S.U. Zuidema (Sytse) Afdeling Eerstelijnsgeneeskunde UMC St Radboud Nijmegen Afdeling Huisartsgeneeskunde

Nadere informatie

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and

Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch. en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa. Physical factors as predictors of psychological and Lichamelijke factoren als voorspeller voor psychisch en lichamelijk herstel bij anorexia nervosa Physical factors as predictors of psychological and physical recovery of anorexia nervosa Liesbeth Libbers

Nadere informatie

Digitale beslistool Psychose zorg op maat

Digitale beslistool Psychose zorg op maat Digitale beslistool Psychose zorg op maat NKO Festival 30 nov 2017 Nynke Boonstra (GGz Friesland) Wim Veling (UMCG) Daniëlle van Duin (Trimbos) Programma Achtergrond beslistool Ontwikkeling Visie cliënt

Nadere informatie

Innova&es in de zorg voor pa&ënten met een erns&ge psychiatrische aandoening en verslaving: een blik op de toekomst

Innova&es in de zorg voor pa&ënten met een erns&ge psychiatrische aandoening en verslaving: een blik op de toekomst Innova&es in de zorg voor pa&ënten met een erns&ge psychiatrische aandoening en verslaving: een blik op de toekomst Philippe Delespaul Sociale Verslavingszorg: Bruggenbouwers Gevraagd Ede, 12 juni 2013

Nadere informatie

Workshop Van kennis naar actie - het overbruggen van de kloof tussen weten en doen -

Workshop Van kennis naar actie - het overbruggen van de kloof tussen weten en doen - Improving Mental Health by Sharing Knowledge Workshop Van kennis naar actie - het overbruggen van de kloof tussen weten en doen - Marleen Hermens & Peter van Splunteren 17 november 2011 VGCT congres Doel

Nadere informatie

Implementatie van Individuele Plaatsing & Steun voor mensen met ernstige psychische aandoeningen

Implementatie van Individuele Plaatsing & Steun voor mensen met ernstige psychische aandoeningen Implementatie van Individuele Plaatsing & Steun voor mensen met ernstige psychische aandoeningen KCVG onderzoekers: M. Vukadin, F.G. Schaafsma, J.R. Anema Trimbos Instituut: H. Michon GGZ In geest - Actenz:

Nadere informatie

Patient met angststoornis(sen) Video - casus

Patient met angststoornis(sen) Video - casus Behandeling van angststoornissen in de eerstelijnszorg; effectiviteit en toepasbaarheid van Begeleide Zelfhulp Christine van Boeijen Symposium Geen paniek 2010 Voorstellen Christine van Boeijen, psychiater

Nadere informatie

Function Focused Care in het ziekenhuis Ontwikkeling en eerste ervaringen pilot

Function Focused Care in het ziekenhuis Ontwikkeling en eerste ervaringen pilot Function Focused Care in het ziekenhuis Ontwikkeling en eerste ervaringen pilot Carolien Verstraten RN MSc Janneke M. de Man-van Ginkel RN PhD, Silke Metzelthin PhD, Marieke Schuurmans RN PhD & Basic Care

Nadere informatie

Disclosure belofte. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Doel van de patient staat centraal

Disclosure belofte. Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen. Doel van de patient staat centraal Disclosure: belofte Ik stel het belang van de patiënt voorop en eerbiedig zijn opvattingen Ik zal aan de patiënt geen schade doen Ik luister en zal hem goed inlichten Disclosure: belofte Ik stel het belang

Nadere informatie

Workshop IRB in ACT. Stichting Rehabilitatie 92 Rotterdam GGZ Groep Europoort/ACT training & scholing Utrecht December 2006

Workshop IRB in ACT. Stichting Rehabilitatie 92 Rotterdam GGZ Groep Europoort/ACT training & scholing Utrecht December 2006 Workshop IRB in ACT Stichting Rehabilitatie 92 Rotterdam GGZ Groep Europoort/ACT training & scholing Utrecht December 2006 Programma Korte inleiding over ACT en IRB Technieken in ACT; de gereedschapskist

Nadere informatie

Verklaring ten aanzien van vroege interventie en herstel voor jonge mensen met een psychose

Verklaring ten aanzien van vroege interventie en herstel voor jonge mensen met een psychose Verklaring ten aanzien van vroege interventie en herstel voor jonge mensen met een psychose Geïnspireerd op de verklaring van de World Health Organization en de International Early Psychosis Association

Nadere informatie

ARBEIDSPARTICIPATIE VAN MENSEN MET PSYCHISCHE AANDOENINGEN

ARBEIDSPARTICIPATIE VAN MENSEN MET PSYCHISCHE AANDOENINGEN ARBEIDSPARTICIPATIE VAN MENSEN MET PSYCHISCHE AANDOENINGEN Dr. Sylvia van der Burg - Vermeulen Drs. Bert Cornelius Dr. Sandra Brouwer Dr. Karen Nieuwenhuijsen Kick-off project MMM-2 In afgelopen decennium

Nadere informatie

Elementen van de IMR training die bijdragen aan het herstel van cliënten met EPA: een kwalitatieve studie

Elementen van de IMR training die bijdragen aan het herstel van cliënten met EPA: een kwalitatieve studie Elementen van de IMR training die bijdragen aan het herstel van cliënten met EPA: een kwalitatieve studie Wilma J.M. van Langen, Titus A.A. Beentjes, Betsie G.I. van Gaal, Maria W.G.Nijhuis-van der Sanden,

Nadere informatie

Individuele Plaatsing en Steun (IPS)

Individuele Plaatsing en Steun (IPS) Individuele Plaatsing en Steun (IPS) Groeicijfers in Nederland Jaap van Weeghel, Den Haag, 7 februari 2019 Kennis delen over herstel, behandeling en participatie bij ernstige psychische aandoeningen 22-2-2019

Nadere informatie

Inhoud. Nieuw in de NHG Standaard Angst. Vraag 2. Vraag 1. Vraag 3. Nieuw in de NHG standaard in beleid. Nieuw?! Diagnose en beleid RCT Implementatie

Inhoud. Nieuw in de NHG Standaard Angst. Vraag 2. Vraag 1. Vraag 3. Nieuw in de NHG standaard in beleid. Nieuw?! Diagnose en beleid RCT Implementatie Inhoud Nieuw in de NHG Standaard Angst Christine van Boeijen PAO H 2012 Nieuw?! Diagnose en beleid RCT Implementatie En verder Wat hebt u geleerd? Vraag 1 Waarmee presenteert een patient met een angststoornis

Nadere informatie

De inrichting van wijkgerichte zorg in een innovatieve GGZ

De inrichting van wijkgerichte zorg in een innovatieve GGZ Workshop De inrichting van wijkgerichte zorg in een innovatieve GGZ Philippe Delespaul FACT Couleur Locale: Op weg naar een regionaal model in de GGZ Evoluon Eindhoven, 28 maart 2013 GGZ gemeente 1ste

Nadere informatie

Illness Management & Recovery Ervaringen met de modelgetrouwe implementatie van IMR

Illness Management & Recovery Ervaringen met de modelgetrouwe implementatie van IMR Illness Management & Recovery Ervaringen met de modelgetrouwe implementatie van IMR GGZ Groep Europoort Trimbos-instituut instituut 9 september 2005 Bronnen Evidence-based practice implementation resource

Nadere informatie

Psychotherapie voor Depressie werkt! Maar hoe?

Psychotherapie voor Depressie werkt! Maar hoe? Psychotherapie voor Depressie werkt! Maar hoe? Effecten en Werkingsmechanismes van Cognitieve Therapie en Interpersoonlijke Therapie voor Depressie Dr. Lotte Lemmens Maastricht University Psychotherapie

Nadere informatie

Disclaimer. Deze presentatie kan off-label informatie bevatten. Raadpleeg altijd de SmPC alvorens enige medicatie voor te schrijven.

Disclaimer. Deze presentatie kan off-label informatie bevatten. Raadpleeg altijd de SmPC alvorens enige medicatie voor te schrijven. Disclaimer De inhoud van deze presentatie is onafhankelijk samengesteld door de spreker(s). De slides representeren de persoonlijke mening van de spreker(s). Deze presentatie kan off-label informatie bevatten.

Nadere informatie

6/11/2012. Wat is case management? Case management. Case management en ontslagmanagement in algemene en psychiatrische ziekenhuizen

6/11/2012. Wat is case management? Case management. Case management en ontslagmanagement in algemene en psychiatrische ziekenhuizen Case management en ontslagmanagement in algemene en psychiatrische ziekenhuizen Prof. Dr. Philip Moons Eva Goossens Centrum voor Ziekenhuis- en Verplegingswetenschap KU Leuven Wat is case management? Management:

Nadere informatie

Grenzen verleggen 10E PHRENOS PSYCHOSECONGRES ZWOLLE, 13 NOVEMBER 2014

Grenzen verleggen 10E PHRENOS PSYCHOSECONGRES ZWOLLE, 13 NOVEMBER 2014 Grenzen verleggen 10 E PHRENOS PSYCHOSECONGRES ZWOLLE, 13 NOVEMBER 2014 Programma 09.00 Ontvangst en registratie 09.45 Opening door dagvoorzitter dr. R. Bruggeman, psychiater, Universitair Centrum Psychiatrie

Nadere informatie

Een hoogwaardige GGz in de vaart der volkeren

Een hoogwaardige GGz in de vaart der volkeren Een hoogwaardige GGz in de vaart der volkeren Aart Schene Hoogleraar Psychiatrie Radboud umc, Nijmegen Artikelen Neurowetenschappen - 1973-2012 - 2010 2000 1990 Translational Research Basic Animal Research

Nadere informatie

Herstellen doe je zelf; Evaluatie van een cliëntgestuurde cursus

Herstellen doe je zelf; Evaluatie van een cliëntgestuurde cursus Herstellen doe je zelf; Evaluatie van een cliëntgestuurde cursus Dr. Hanneke van Gestel-Timmermans Dr. Evelien Brouwers Dr. Marcel van Assen Prof. dr. Chijs van Nieuwenhuizen Herstellen doe je zelf Ontwikkeld

Nadere informatie

Verbeteren van de leefstijl van langdurig opgenomen GGZ-patiënten. Dr. Frederike Jörg Senior onderzoeker GGZ Friesland Postdoc ICPE/UMCG

Verbeteren van de leefstijl van langdurig opgenomen GGZ-patiënten. Dr. Frederike Jörg Senior onderzoeker GGZ Friesland Postdoc ICPE/UMCG Verbeteren van de leefstijl van langdurig opgenomen GGZ-patiënten Dr. Frederike Jörg Senior onderzoeker GGZ Friesland Postdoc ICPE/UMCG Leefstijl VT Wonen? Leefstijl Way of life? Leefstijl Levensfase?

Nadere informatie

Universitair Medisch Centrum Groningen

Universitair Medisch Centrum Groningen Universitair Medisch Centrum Groningen Beter af met minder Reduction of Inappropriate psychotropic Drug use in nursing home residents with dementia Claudia Groot Kormelinck Prof.dr. Sytse Zuidema Probleemgedrag

Nadere informatie

Eerste psychose, familie en behandeling Van zondebok naar bondgenoot

Eerste psychose, familie en behandeling Van zondebok naar bondgenoot Eerste psychose, familie en behandeling Van zondebok naar bondgenoot Don Linszen Lezing 25 jaar Ypsilon 21 november 2009 1. Het gezin als oorzaak (1979-1986) Diagnose Model Doel Middel - Paranoisch Hallucinatoir

Nadere informatie

Wanneer is een leven redden te duur? vv-ecmo on trial. dr Erwin J.O. Kompanje. Department of Intensive Care

Wanneer is een leven redden te duur? vv-ecmo on trial. dr Erwin J.O. Kompanje. Department of Intensive Care Wanneer is een leven redden te duur? vv-ecmo on trial dr Erwin J.O. Kompanje Department of Intensive Care Vergoeding van behandelingen, pakketprincipes CVZ 1 Noodzaak * 2 Effectiviteit 3 Kosteneffectiviteit

Nadere informatie

De toekomst van de pijnrevalidatie vanuit revalidatiegeneeskundig perspectief. Prof. dr. Rob J.E.M. Smeets

De toekomst van de pijnrevalidatie vanuit revalidatiegeneeskundig perspectief. Prof. dr. Rob J.E.M. Smeets De toekomst van de pijnrevalidatie vanuit revalidatiegeneeskundig perspectief Prof. dr. Rob J.E.M. Smeets Disclosure Lid adviesraad Philips Pain Management Synthese fysieke training reviews en metaanalyses

Nadere informatie

EVIDENCE BASED WERKEN MET E-HEALTH: BIJ ELKE CLIËNT? PROF. DR. ANNEMIEKE VAN STRATEN

EVIDENCE BASED WERKEN MET E-HEALTH: BIJ ELKE CLIËNT? PROF. DR. ANNEMIEKE VAN STRATEN EVIDENCE BASED WERKEN MET E-HEALTH: BIJ ELKE CLIËNT? PROF. DR. ANNEMIEKE VAN STRATEN 2 Hoogleraar Klinische Psychologie VU POH- GGZ in huisartsenpraktijk 3 E-health Wat bedoel ik daarmee? 4 Uitgangspunt:

Nadere informatie

Cannabis & psychosen: alleen risico s of ook kansen?

Cannabis & psychosen: alleen risico s of ook kansen? Universitair Docent Hersencentrum Rudolf Magnus Afdeling Psychiatrie Universitair Medisch Centrum Utrecht Cannabis & psychosen: alleen risico s of ook kansen? Matthijs Bossong Overzicht Psychotische stoornis

Nadere informatie

InFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Inleiding

InFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Inleiding Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module

Nadere informatie

Gedragsmatige activatie en antidepressiva voor (ernstige) depressie: een behandelstudie uit Iran

Gedragsmatige activatie en antidepressiva voor (ernstige) depressie: een behandelstudie uit Iran Gedragsmatige activatie en antidepressiva voor (ernstige) depressie: een behandelstudie uit Iran Marcus Huibers, Latif Moradveisi, Fritz Renner, Modabber Arasteh & Arnoud Arntz Department of Clinical Psychological

Nadere informatie

De beantwoordbare vraag (PICO)

De beantwoordbare vraag (PICO) 4. Interpretatie effect (relevantie) 5. Toepassen in de praktijk De beantwoordbare vraag (PICO) Welke patiënten? P Welke interventie? Welk alternatief (comparison)? Welke uitkomst (outcome)? I C O P I

Nadere informatie

Depressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie,

Depressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie, Depressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie, 21-6-2017 Jan Spijker, psychiater, hoogleraar Chronische Depressie, Radboud Universiteit Nijmegen hoofd programma depressie Pro Persona, Nijmegen Indeling

Nadere informatie

Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen

Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positive, Negative and Depressive Subclinical Psychotic

Nadere informatie

De behandeling van paniekstoornis

De behandeling van paniekstoornis De behandeling van paniekstoornis Cognitieve gedragstherapie, SSRI of de combinatie van beide Najaarscongres VGCt 15 november 2013 Onderzoeksgroep: Franske J. van Apeldoorn, Wiljo J.P.J. van Hout, Peter

Nadere informatie

De begeleiding bij chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie)

De begeleiding bij chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Improving Mental Health by Sharing Knowledge De begeleiding bij chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Jan Spijker, Maringa de Weerd, Henny Sinnema, Bauke Koekkoek, Ton van Balkom,

Nadere informatie

Omgaan met suïcide risico. Crisisinterventies. Jeroen Decoster, MD PhD. Psychiater - psychotherapeut MCT, spoedgevallen en EPSI-unit

Omgaan met suïcide risico. Crisisinterventies. Jeroen Decoster, MD PhD. Psychiater - psychotherapeut MCT, spoedgevallen en EPSI-unit Omgaan met suïcide risico Crisisinterventies Jeroen Decoster, MD PhD Psychiater - psychotherapeut MCT, spoedgevallen en EPSI-unit psychiatrische hospitalisatie = enkel een noodzakelijk middel om een

Nadere informatie

Betere zorg door minder psychofarmaca?

Betere zorg door minder psychofarmaca? Betere zorg door minder psychofarmaca? Sytse Zuidema, specialist ouderengeneeskunde Hoofd sectie ouderengeneeskunde Afdeling huisartsgeneeskunde UMCG 19-11-2013 UKON 10 jaar! 1 Opbouw Psychofarmaca Gebruik,

Nadere informatie

De psychopathologische gevolgen van pijnklachten Eric de Heer

De psychopathologische gevolgen van pijnklachten Eric de Heer De psychopathologische gevolgen van pijnklachten Eric de Heer Psycholoog i.o. tot GZ-psycholoog Senior onderzoeker VIP (Vroege Interventie Psychose) Tilburg GGz Breburg Pijn! pijn is een stressvolle ervaring

Nadere informatie

Geïntegreerde behandeling voor patiënten met Autisme spectrum stoornisen (ASS) en comorbide verslavingsproblematiek

Geïntegreerde behandeling voor patiënten met Autisme spectrum stoornisen (ASS) en comorbide verslavingsproblematiek Geïntegreerde behandeling voor patiënten met Autisme spectrum stoornisen (ASS) en comorbide verslavingsproblematiek Een innovatieve behandeling met TOPGGZ erkenning Linda Kronenberg & Hendrikje Bloemert

Nadere informatie

Eliane Duvekot. Eliane Duvekot

Eliane Duvekot. Eliane Duvekot Eliane Duvekot Eliane Duvekot Familie Motiverende Interventie (FMI) Marijke Krikke, gezinstherapeut Maarten Smeerdijk, psycholoog René Keet, projectleider Opbouw Aanleiding familie-training gericht op

Nadere informatie

Op weg naar vermindering van negatieve symptomen/apathie en een betere toekomst in de maatschappij voor mensen met psychosen.

Op weg naar vermindering van negatieve symptomen/apathie en een betere toekomst in de maatschappij voor mensen met psychosen. Op weg naar vermindering van negatieve symptomen/apathie en een betere toekomst in de maatschappij voor mensen met psychosen. Rikus Knegtering 10 September 2015 Lentis, NIC, RGOc, UMCG Abstract: Op weg

Nadere informatie

Mantelzorg in de laatste levensfase van mensen met dementie. Oncologie als voorbeeld voor palliatieve zorg bij dementie.

Mantelzorg in de laatste levensfase van mensen met dementie. Oncologie als voorbeeld voor palliatieve zorg bij dementie. Mantelzorg in de laatste levensfase van mensen met dementie Prof. Dr. Myrra Vernooij-Dassen Radboud University Nijmegen Medical Centre: IQ healthcare Primary and Community Care Kalorama Foundation Oncologie

Nadere informatie

Vergelijking ACT teams op de Noordoever, Rotterdam. ACT congres Leiden 27 september 2007 Bert Jan Roosenschoon Arina van der Kwaak

Vergelijking ACT teams op de Noordoever, Rotterdam. ACT congres Leiden 27 september 2007 Bert Jan Roosenschoon Arina van der Kwaak Vergelijking ACT teams op de Noordoever, Rotterdam ACT congres Leiden 27 september 2007 Bert Jan Roosenschoon Arina van der Kwaak Benamingen zorg-aan-huis projecten (What s in a name?) Transmuraal Zorgteam

Nadere informatie

Individuele Rehabilitatiebenadering (IRB) IPS & IRB als voorbeelden van doelmatigheidsonderzoek. Individuele Plaatsing en Steun (IPS)

Individuele Rehabilitatiebenadering (IRB) IPS & IRB als voorbeelden van doelmatigheidsonderzoek. Individuele Plaatsing en Steun (IPS) IPS & IRB als voorbeelden van doelmatigheidsonderzoek Individuele Rehabilitatiebenadering (IRB) Jooske van Busschbach A. Dennis Stant 2 H. Michon 3 M van Vugt 3 W. Swildens 4. RGOc/UMCG, Hogeschool Windesheim

Nadere informatie