Kennishiaten en onderzoek Oncologische revalidatie in Nederland: een overzicht. Dr. Miranda J. Velthuis Adviseur Integraal Kankercentrum Nederland

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Kennishiaten en onderzoek Oncologische revalidatie in Nederland: een overzicht. Dr. Miranda J. Velthuis Adviseur Integraal Kankercentrum Nederland"

Transcriptie

1

2 Kennishiaten en onderzoek Oncologische revalidatie in Nederland: een overzicht Dr. Miranda J. Velthuis Adviseur Integraal Kankercentrum Nederland

3 Historisch perspectief: onderzoek oncologische revalidatie in Nederland 1996: Eerste revalidatieprogramma voor kankerpatienten in Nederland: Herstel & Balans 2011: Evidence based richtlijn Oncologische revalidatie gereed

4 Historisch perspectief: proefschriften oncologische revalidatie in Nederland 2008 Cognitieve gedragstherapie na afloop behandeling kanker Gielissen Revalidatie na afloop behandeling kanker Van Weert, May, Korstjens 2009 Fysieke training na afloop behandeling kanker De Backer 2011 Cognitieve gedragstherapie tijdens behandeling kanker Goedendorp 2010 Revalidatie na afloop en tijdens behandeling kanker Velthuis

5 Revalidatie na afloop behandeling van kanker (1) : Nationale database Herstel & Balans, pre-test/post-test N=658, 78% vrouw, leeftijd (51) Effecten: toename kwaliteit van leven, afname vermoeidheid revalidatie haalbaar in heterogene groepen patiënttevredenheid: 8.9 (0-10) (Korstjens, 2008)

6 Revalidatie na afloop behandeling van kanker (2) Pilot Oncorev beschrijvende studie n=81, 84% vrouw, gem leeftijd 52 jaar Toename kwaliteit van leven, spierkracht, conditie, afname vermoeidheid, (van Weert, 2007) : Multicenter RCT Oncorev fysieke training vs fysieke training + problem solving educatie N=209, 62 controls, 86% vrouw, leeftijd (50) toename kwaliteit van leven, afname vermoeidheid op korte en lange termijn effect training = training + educatie (May, 2008)

7 Fysieke training na afloop behandeling van kanker Beschrijvende studie hoog intensieve krachttraining gecombineerd met intervaltraining (n=68) Korte termijn effect:verbetering van spierkracht, cardiopulmonaire functie, kwaliteit van leven en vermoeidheid (de Backer, 2009). Na 1 jaar: trainingsgroep (n=49) vs vergelijkbare groep patienten (chemotherapie, zelfde periode) (n=22) effecten zelfde als direct post-interventie. spierkracht significant hoger in trainingsgroep (de Backer, 2009)

8 Revalidatie na afloop en tijdens behandeling van kanker 2010: nationale database Herstel & Balans, pre-/post-test n=1236, 73% vrouw, gemiddelde leeftijd 50 (SD 9,6) Bewegingsangst beinvloed ervaren global health status voor en na revalidatie Bewegingsangst vermindert na revalidatie met graded activity bij hoge score voor revalidatie (Velthuis, 2010) 2010: meta-analyse, 18 RCT s, n=1109 Fysieke training, onder supervisie, tijdens de behandeling van borstkanker leidt tot verminderd optreden van vermoeidheid (Velthuis, 2010)

9 Cognitieve gedragstherapie na afloop behandeling van kanker RCT Cognitieve gedragstherapie (CGT) 6 mnd vs wachtlijstcontroles (n=112, minimaal 1 jaar na afronden kankerbehandeling, geen recidief) CGT effectiever dan wachtlijst voor verbetering in vermoeidheid en psychisch welbevingen Meer dan driekwart van de patiënten ervaart na CGT geen extreme vermoeidheid meer. (Gielissen, 2008)

10 Cognitieve gedragstherapie tijdens behandeling van kanker Multicenter RCT (n=220 (verschillende maligniteiten)) Korte verpleegkundige interventie (VPI, 2 sessies) vs cognitieve gedragstherapie (CGT, 10 sessies) vs controle Effect op vermoeidheid: CGT > controle VPI = controle >50% blijkt vermoeidheid tijdens de behandeling zonder extra begeleiding te kunnen hanteren (Goedendorp, 2011)

11 Richtlijnen/position stands oncologische revalidatie American cancer guidelines for cancer survivorship (Doyle et al., 2006) Australian Association of Exercise and Sports science exercise guidelines for cancer survivors (Hayes et al. 2009) American College of Sports Medicine Roundtable on Exercise Guidelines for Cancer Survivors. Schmitz et al. Medicine & Science in Sports & Exercise. 42(7): , Nederlandse richtlijn Oncologische revalidatie

12 Richtlijnen/position stands oncologische revalidatie American cancer guidelines for cancer survivorship (Doyle et al., 2006) Australian Association of Exercise and Sports science exercise guidelines for cancer survivors (Hayes et al. 2009) American College of Sports Medicine Roundtable on Exercise Guidelines for Cancer Survivors. Schmitz et al. Medicine & Science in Sports & Exercise. 42(7): , Nederlandse richtlijn Oncologische revalidatie

13 Kennishiaten fysieke training ACSM (1) Specifieke uitkomstmaten: - Botdichtheid, metabole en cardiovasculaire uitkomstmaten, recidief, overleving Kosteneffectiviteit - Herstel van volledig functioneren, kostenbesparing door voorkomen late effecten Aandacht voor - attention control en adverse events en moderende effecten (ziektestadium, behandeling, prediagnostische factoren)

14 Kennishiaten fysieke training ACSM (2) Populatie: specifieke aandacht voor - etnische minderheden, lager opleidingsniveau, lagere sociaal economische status - andere diagnoses (bv colon, gynaecologische, haematologische kankers) Dosis-respons relatie fysieke training tijdens en na afloop van behandeling

15 Kennishiaten oncologische revalidatie: richtlijn Oncologische revalidatie Kennis over: 1. achterliggende mechanismen van de langdurige bijwerkingen en late effecten van de behandeling van kanker 2. effectiviteit en doelmatigheid van verschillende vormen van oncologische revalidatie. 3. determinanten die de keuze voor bepaalde oncologische revalidatieprogramma s bepalen

16 Kennishiaat 1 Kennis over achterliggende mechanismen van de langdurige bijwerkingen en late effecten van de behandeling van kanker Leidt tot: beter onderbouwde keuze en (kosten)effectievere behandeling Nodig: fundamenteel onderzoek naar mechanismen langdurige bijwerkingen en late effecten. Prioriteit: langdurige vermoeidheid bij overlevers van kanker

17 Kennis over achterliggende mechanismen langdurige bijwerkingen en late effecten: Profiel studie Doel: inzicht in gevolgen van kanker voor (kwaliteit van) leven van patiënten die kanker hebben of hebben gehad. Longitudinale studie: online vragenlijsten (2 tot 4 keer per jaar) naar zowel positieve als de negatieve gevolgen van kanker Integraal Kankercentrum Zuid, Universiteit Tilburg, ziekenhuizen Noord Brabant en Noord Limburg

18 Kennis over achterliggende mechanismen langdurige bijwerkingen en late effecten: Exploratieve studie: (neuro)fysiologische determinanten vermoeidheid bij overlevers van kanker (> 1 jaar) (Prinsen) September 2008 oktober 2012 Niet vermoeiden >1 jr na behandeling Vermoeiden >1 jaar na behandeling Cognitief gedragsmatige therapie (6 mnd) Wachtlijst (6 mnd) Baseline na 6 mnd MR-imaging en MR-spectroscopie hersenen, oppervlakte EMG-onderzoek bovenarm en maximale inspanningstest Nijmeegs Kenniscentrum Chronische Vermoeidheid (NKCV)

19 Kennishiaat 2 Kennis over effectiviteit en doelmatigheid van verschillende vormen van oncologische revalidatie. Leidt tot: zorg op maat, doelmatiger en effectiever Nodig: onderzoek bij andere diagnoses dan borstkanker, in alle fasen behandeltraject. vergelijken verschillende vormen oncologische revalidatie

20 Effectiviteit en doelmatigheid oncologische revalidatie: EVA-studie effectiviteit cognitieve gedragsmatige therapie en training op menopauzale symptomen bij patiënten na behandeling van borstkanker in de menopauze RCT: CBT vs training vs CBT en training Eind 2010 afgerond Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis (KWF, Pink Ribbon, IKNL locatie Amsterdam) Duijts et al. BMC Womens Health 2009

21 Effectiviteit en doelmatigheid oncologische revalidatie: REACT-studie (kosten)effectiviteit training na chemotherapie van patienten met borst-, darm-, eierstokkanker of lymfomen (in opzet curatief) RCT: hoog intensieve kracht- en conditietraining (onmiddellijke start vs wachtlijst controle) vs laag intensieve kracht- en conditietraining (onmiddellijke start vs wachtlijst controle) start inclusie maart 2011 Maxima Medisch Centrum, Veldhoven (A-Care) Kampshoff et al. BMC Cancer 2010

22 Effectiviteit en doelmatigheid oncologische revalidatie: Exist-studie (kosten)effectiviteit training na autologe stamceltransplantatie bij multipel myeloom of lymfoom N=120 RCT: hoog intensieve kracht- en intervaltraining (18 weken) vs controlegroep start inclusie maart 2011 Academisch Medisch Centrum Amsterdam (A-Care) Persoon et al. Ned Tijdschrift voor Hematologie 2010

23 Effectiviteit en doelmatigheid oncologische revalidatie: Paces-studie (kosten)effectiviteit training tijdens chemotherapie N=360 patienten met borst- of darmkanker RCT: Laag intensief bewegingsprogramma thuis vs hooginstensief bewegingsprogramma begeleid vs controlegroep start inclusie april 2010 Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis Amsterdam (A- Care) Van Waart et al. Ned Tijdschrift voor Oncologie 2011

24 Effectiviteit en doelmatigheid oncologische revalidatie: PACT-studie (kosten)effectiviteit training tijdens chemotherapie N=300 patienten met borst- of darmkanker RCT: Fysieke training (18 wk begeleid) vs controlegroep start inclusie januari 2010 Integraal Kankercentrum Nederland/UMC Utrecht en Maastricht (ZonMw/KWF) Velthuis et al. BMC Cancer 2010

25 Kennishiaat 3 Kennis over determinanten die de keuze voor bepaalde oncologische revalidatieprogramma s bepalen Leidt tot: zorg op maat, doelmatiger en effectiever, meer gezondheidswinst patient Nodig: registratie gegevens intake oncologische revalidatie en toewijzing revalidatiemodules onderzoek naar gebruiksvriendelijkheid en effectiviteit beslisboom

26 Kennis over determinanten die de keuze voor revalidatieprogramma s bepalen: Polaris studie Doel: kwaliteit van leven verbeteren van patienten met kanker door optimaliseren oncologische revalidatie op maat Database van internationaal beschikbare RCT s: meta-analyse Onderzoeken wat voor wie werkt onder welke omstandigheden Predictiemodel bouwen voorspellen welke interventie het meest succesvol zal zijn L. Buffart, Alpe d Huzes

27 Doel: Oncologische revalidatie standaardzorg

28 Dank voor uw aandacht

CoRPS. 'Cancer survivorship' onderzoek in Zuid Oost Nederland: van epidemiologische bevindingen naar interventies

CoRPS. 'Cancer survivorship' onderzoek in Zuid Oost Nederland: van epidemiologische bevindingen naar interventies 'Cancer survivorship' onderzoek in Zuid Oost Nederland: van epidemiologische bevindingen naar interventies Center of Research on Psychology in Somatic diseases Lonneke van de Poll Franse, Integraal Kankercentrum

Nadere informatie

Beweging en Training bij Kanker. Laurien Buffart

Beweging en Training bij Kanker. Laurien Buffart Beweging en Training bij Kanker Laurien Buffart Bewegen en Trainen Wandelen Krachttraining Duurtraining Combinatie Bewegen en Trainen bij Kanker Courneya & Friedenreich 2007 Effect training in meta-analyses

Nadere informatie

(Medisch specialistische) oncologische revalidatie

(Medisch specialistische) oncologische revalidatie (Medisch specialistische) oncologische revalidatie MSOR Duodagen12-13 april 2018, Anky Hendriks/ Mark Hofhuis Marie-Jose de Gier Leerdoelen Op het einde van deze presentatie weet u : - wat eenlastmeteris

Nadere informatie

Inclusiecriteria/ indicatie

Inclusiecriteria/ indicatie Kwaliteitscriteria Groepsrevalidatie Oncologie/Stichting Herstel & Balans, Utrecht 2003 Kwaliteitscriteria Groepsrevalidatie Oncologie Herstel & Balans/2003 Deze kwaliteitscriteria zijn vastgesteld door

Nadere informatie

BREATH Online zelfhulpprogramma voor vrouwen met borstkanker

BREATH Online zelfhulpprogramma voor vrouwen met borstkanker BREATH Online zelfhulpprogramma voor vrouwen met borstkanker prof. dr. Judith Prins drs. Sanne vd Berg- dr. Marieke Gielissen dr. Nelleke Ottevanger Medische Psychologie UMC St Radboud Nijmegen 8 maart

Nadere informatie

Samenvatting 127 SAMENVATTING

Samenvatting 127 SAMENVATTING Samenvatting 127 SAMENVATTING Dankzij recente verbeteringen in diagnostiek en behandeling is het aantal mensen dat kanker overleeft toegenomen. Een subgroep van de overlevenden van kanker heeft langdurig

Nadere informatie

Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc.

Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc. Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc. INhoud Toename overleving meer patienten leven langer met kanker Effecten en behoeften na kankerbehandeling? Survivorship

Nadere informatie

Brigitte Slangen gynaecologisch oncoloog MUMC + Maastricht

Brigitte Slangen gynaecologisch oncoloog MUMC + Maastricht Brigitte Slangen gynaecologisch oncoloog MUMC + Maastricht Nazorg Evidence van follow up, welke nazorg en door wie Indeling presentatie Take home messages Advies Gezondheidsraad Richtlijn herstel na kanker

Nadere informatie

(potentiële) belangenverstrengeling. Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

(potentiële) belangenverstrengeling. Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Geen Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding

Nadere informatie

RCVRY RUN. Miranda Boonstra RCVRY RUN

RCVRY RUN. Miranda Boonstra RCVRY RUN Miranda Boonstra Borstkanker en hardlopen Exercise to be embedded as part of standard practice in cancer care and to be viewed as an adjunct therapy that helps counteract the adverse effects of cancer

Nadere informatie

CoRPS Kwaliteit van leven data verzamelen endelen met de PROFILES registratie: dikkedarmkanker als voorbeeld Center of Research on Psychology in Somatic diseases Dr. Floortje Mols - Tilburg University

Nadere informatie

Oncologische Revalidatie:

Oncologische Revalidatie: Oncologische Revalidatie: Verleden Heden - Toekomst dr. Jan Paul van den Berg, revalidatiearts Meander MC Doelstelling Oncologische Revalidatie Het verbeteren van de kwaliteit van leven van patiënten met

Nadere informatie

Exercise training in cancer survivors

Exercise training in cancer survivors Exercise training in cancer survivors Ingrid De Backer, MD, PhD 03-09-2012 Overzicht presentatie Ontstaan van het programma Kanker en overleven Kankerbehandeling en fysieke conditie Methode Trainingsprogramma

Nadere informatie

Chronische vermoeidheid en werkhervatting bij oncologische aandoeningen

Chronische vermoeidheid en werkhervatting bij oncologische aandoeningen Chronische vermoeidheid en werkhervatting bij oncologische aandoeningen Peter van Muijen, Saskia Duijts, Karin Bonefaas-Groenewoud, Han Anema, Allard van der Beek Ruwe incidentie landelijk (per 100.000

Nadere informatie

Oncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER

Oncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER Oncologische revalidatie REVALIDEREN BIJ KANKER ONCOLOGISCHE REVALIDATIE De ziekte kanker kan grote gevolgen hebben. Tijdens en na de behandeling kunt u last krijgen van allerlei klachten. Uw conditie

Nadere informatie

Op weg naar getrapte zorg voor het chronisch vermoeidheidssyndroom: Een implementatie studie.

Op weg naar getrapte zorg voor het chronisch vermoeidheidssyndroom: Een implementatie studie. Op weg naar getrapte zorg voor het chronisch vermoeidheidssyndroom: Een implementatie studie. Margreet Worm-Smeitink 1, Lotte Bloot 1, Marcia Tummers 1, Saskia van Es 2, Michel Wensing 3, Hans Knoop 1

Nadere informatie

Belangenverklaring. Organisatie: In overeenstemming met de regels van de Inspectie van de Gezondheidszorg (IGZ)

Belangenverklaring. Organisatie: In overeenstemming met de regels van de Inspectie van de Gezondheidszorg (IGZ) Belangenverklaring In overeenstemming met de regels van de Inspectie van de Gezondheidszorg (IGZ) Naam: Organisatie: A. Braamse VUmc Ik heb geen 'potentiële' belangenverstrengeling Problemen en zorgbehoeften

Nadere informatie

Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1

Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1 Dia-Fit: blended-care CGT voor chronische vermoeidheid bij diabetes type 1 Effecten en verklarende mechanismen Juliane Menting Nivel, Nederlands instituut voor onderzoek van de gezondheidszorg NKCV, Nederlands

Nadere informatie

Richtlijn Herstel na kanker: aanzet tot nazorginnovatie

Richtlijn Herstel na kanker: aanzet tot nazorginnovatie Richtlijn Herstel na kanker: aanzet tot nazorginnovatie drs. Brigitte Gijsen, b.gijsen@iknl.nl adviseur productontwikkeling - programmaleider Herstel na kanker, IKNL Inhoud Oncologie: cijfers en ontwikkelingen

Nadere informatie

Back on Track: eerste ervaringen met geprotocolleerde pijnrevalidatie in de eerste lijn. Reni van Erp, MSc

Back on Track: eerste ervaringen met geprotocolleerde pijnrevalidatie in de eerste lijn. Reni van Erp, MSc Back on Track: eerste ervaringen met geprotocolleerde pijnrevalidatie in de eerste lijn. Reni van Erp, MSc Disclosure slide Companies No relations Research funding CZ Fonds Provincie Limburg Adelante epartment

Nadere informatie

MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE

MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE MINDFULNESS EN ACT INTERVENTIES ALS E-HEALTH: EEN META-ANALYSE MARION SPIJKERMAN VGCT CONGRES, 13 NOVEMBER 2015 OVERZICHT Introductie Methode Resultaten Discussie Mindfulness en ACT interventies als ehealth:

Nadere informatie

Kanker en Voeding. een Alpe D HuZes/KWF leerstoel. Ellen Kampman, 14 mei 2014

Kanker en Voeding. een Alpe D HuZes/KWF leerstoel. Ellen Kampman, 14 mei 2014 Kanker en Voeding een Alpe D HuZes/KWF leerstoel Ellen Kampman, 14 mei 2014 Wat is gezonde voeding? Koffie verhoogt het risico op kanker Koffie verhoogt het risico op kanker Wat moet je eten als je kanker

Nadere informatie

Is cognitive gedragstherapie voor het chronisch vermoeidheidssyndroom ook effectief als groepstherapie?

Is cognitive gedragstherapie voor het chronisch vermoeidheidssyndroom ook effectief als groepstherapie? Nijmeegs Kenniscentrum Is cognitive gedragstherapie voor het chronisch vermoeidheidssyndroom ook effectief als groepstherapie? Jan-Frederic Wiborg, Jose van Bussel, Agaat van Dijk, Gijs Bleijenberg, Hans

Nadere informatie

Vermoeidheid na kanker. Anneke van Wijk, GZ psycholoog Helen Dowling Instituut Utrecht

Vermoeidheid na kanker. Anneke van Wijk, GZ psycholoog Helen Dowling Instituut Utrecht Anneke van Wijk, GZ psycholoog Helen Dowling Instituut Utrecht Helen Dowling Instituut: Begeleiding bij kanker voor (ex-) kankerpatienten en hun naasten: Onder andere: Individuele begeleiding Lotgenotengroepen

Nadere informatie

Meet Joe Caruso. Happily ever after

Meet Joe Caruso. Happily ever after 22 mei 2007 Jaarbeurs Utrecht Verhalen Programma s Strategieën Renée den Haring, MANP verpleegkundig specialist oncologie Kennemer Gasthuis Meet Joe Caruso Happily ever after Begripsverheldering Meer dan

Nadere informatie

Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?*

Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?* Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?* Floor Ploos van Amstel, RN, MSc, verpleegkundig expert, afd. Medische Oncologie Maaike

Nadere informatie

De begeleiding bij chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie)

De begeleiding bij chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Improving Mental Health by Sharing Knowledge De begeleiding bij chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Jan Spijker, Maringa de Weerd, Henny Sinnema, Bauke Koekkoek, Ton van Balkom,

Nadere informatie

Oefenprogramma s en kanker

Oefenprogramma s en kanker 24 mei 2005 Jaarbeurs Utrecht Oefenprogramma s en kanker drs. Agnes Klaren Projectmanager oncologie/ radiotherapie Albert Schweitzer ziekenhuis, Dordrecht Hoofdredacteur Oncologica Opbouw presentatie Risicofactoren

Nadere informatie

Lastmeter + gesprek + verwijzing op basis van

Lastmeter + gesprek + verwijzing op basis van SCHEMA I: MEDISCH SPECIALISTISCHE REVALIDATIE BIJ ONCOLOGIE SIGNALERING EN VERWIJZING INTAKE EN EVALUATIE INTERDISCIPLINAIRE MEDISCH SPECIALISTISCHE REVALIDATIE BIJ ONCOLOGIE Lastmeter + gesprek + verwijzing

Nadere informatie

Fysieke training tijdens en/of na kankerbehandeling

Fysieke training tijdens en/of na kankerbehandeling FYSIOTHERAPIE Fysieke training tijdens en/of na kankerbehandeling BEHANDELING Fysieke training tijdens en/of na kankerbehandeling Als u te maken krijgt met kanker is dit zeer ingrijpend. Tijdens en na

Nadere informatie

SCHEMA I: OVERZICHT ONCOLOGISCHE REVALIDATIE

SCHEMA I: OVERZICHT ONCOLOGISCHE REVALIDATIE SCHEMA I: OVERZICHT ONCOLOGISCHE REVALIDATIE SIGNALERING EN VERWIJZING INTAKE EN EVALUATIE ONCOLOGISCHE REVALIDATIE Gesprek plus lastmeter: Emotionele problemen Vermoeidheid Lichamelijke / functionele

Nadere informatie

KANKER GERELATEERDE VERMOEIDHEID WAT TE DOEN? CARLA AGASI-IDENBURG, MSC,PT

KANKER GERELATEERDE VERMOEIDHEID WAT TE DOEN? CARLA AGASI-IDENBURG, MSC,PT KANKER GERELATEERDE VERMOEIDHEID WAT TE DOEN? CARLA AGASI-IDENBURG, MSC,PT U BENT NIET ALLEEN. Toehoorders 50 40 30 20 10 0 KANKER GERELATEERDE VERMOEIDHEID (OVER)LEVEN EEN DING MOET IK MIJN VERMOEIDHEID

Nadere informatie

Nationale en klinische ontwikkelingen in de psycho-oncologie; kunnen we online?

Nationale en klinische ontwikkelingen in de psycho-oncologie; kunnen we online? Nationale en klinische ontwikkelingen in de psycho-oncologie; kunnen we online? Mecheline van der Linden Afdeling medische oncologie VU medisch centrum 2011 1 Kanker: incidentie en prevalentie Incidentie:

Nadere informatie

Preventie en behandeling van psychische klachten bij ouderen door meer bewegen. Dr. Ingrid Hendriksen

Preventie en behandeling van psychische klachten bij ouderen door meer bewegen. Dr. Ingrid Hendriksen Preventie en behandeling van psychische klachten bij ouderen door meer bewegen Dr. Ingrid Hendriksen Inhoud Psychische klachten en bewegen Bewegen ter preventie van depressie Bewegingstherapie bij depressieve

Nadere informatie

Oncologische revalidatie en Herstel en balans

Oncologische revalidatie en Herstel en balans Oncologische revalidatie en Herstel en balans Afdeling sportgeneeskunde Locatie Veldhoven De oncologische revalidatieprogramma s van Máxima Medisch Centrum zijn erop gericht om mensen die zijn behandeld

Nadere informatie

Oncologische revalidatie Balans/FIT Revalidatiecentrum Breda

Oncologische revalidatie Balans/FIT Revalidatiecentrum Breda Oncologische revalidatie Balans/FIT Revalidatiecentrum Breda Door betere behandelingen hebben mensen met kanker tegenwoordig een grotere kans op genezing. Toch blijft kanker een ingrijpende ziekte die

Nadere informatie

Cancer rehabilitation Weert, Ellen van

Cancer rehabilitation Weert, Ellen van Cancer rehabilitation Weert, Ellen van IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document version below. Document

Nadere informatie

IN BALANS BLIJVEN ALS ONCOLOGIE PATIENT - Plaats van yoga -

IN BALANS BLIJVEN ALS ONCOLOGIE PATIENT - Plaats van yoga - IN BALANS BLIJVEN ALS ONCOLOGIE PATIENT - Plaats van yoga - Oncologie multidisciplinair Van verwijzing tot nazorg De komende 20 minuten Voorstellen Doel Oncologie MCA Samen traject doorlopen van een patiente

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker. Potentiële belangenverstrengeling: Geen

Disclosure belangen spreker. Potentiële belangenverstrengeling: Geen Disclosure belangen spreker Potentiële belangenverstrengeling: Geen 1 Predictie van kwaliteit van leven bij darmkanker survivors Dóra Révész, vakgroep Epidemiologie, Universiteit Maastricht Nascholing

Nadere informatie

De behandeling van chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie)

De behandeling van chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Improving Mental Health by Sharing Knowledge De behandeling van chronische angst en depressie (resultaten van de ZemCAD studie) Jan Spijker, Annemein Kemps, Henny Sinnema VGCT najaarscongres 2013 INHOUD

Nadere informatie

BVO Darmkankerscreening in de spreekkamer van de huisarts Nazorg darmkanker in de huisartsenpraktijk. Dokter de kanker is nu weg wat nu verder?

BVO Darmkankerscreening in de spreekkamer van de huisarts Nazorg darmkanker in de huisartsenpraktijk. Dokter de kanker is nu weg wat nu verder? BVO Darmkankerscreening in de spreekkamer van de huisarts Nazorg darmkanker in de huisartsenpraktijk Dokter de kanker is nu weg wat nu verder? Disclosure belangen spreker Jan Wind (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Mindfulness binnen de (psycho) oncologie. Else Bisseling, 16 mei 2014

Mindfulness binnen de (psycho) oncologie. Else Bisseling, 16 mei 2014 Mindfulness binnen de (psycho) oncologie Else Bisseling, 16 mei 2014 (Online) Mindfulness-Based Cognitieve Therapie voor kankerpatiënten. (Cost)effectiveness of Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT)

Nadere informatie

Veerkracht in vorm en op maat : Creatieve therapie als kortdurende interventie bij oncologische revalidatie

Veerkracht in vorm en op maat : Creatieve therapie als kortdurende interventie bij oncologische revalidatie Veerkracht in vorm en op maat : Creatieve therapie als kortdurende interventie bij oncologische revalidatie 16 juni 2016 Margriet Gordijn, vak therapeut beeldend / hoofd afdeling Creatieve Therapie Eveline

Nadere informatie

1. Project oncologische revalidatie Herstel en Balans

1. Project oncologische revalidatie Herstel en Balans Welzijn 1 1. Project oncologische revalidatie Herstel en Balans 1.1. Wat is Herstel en Balans? Een ingrijpende operatie, vermoeidheid na de bestraling en chemotherapie, weer aan het werk willen maar de

Nadere informatie

De MEERWAARDE van de SPORT arts

De MEERWAARDE van de SPORT arts Aangepast (top)sporten Wetenschap en de sportpraktijk De MEERWAARDE van de SPORT arts Symposium CASA READE, 11 oktober 2013 Jessica Gal, sportarts Introductie 15-10-2013 SMA Jessica Gal Sportartsen Opgestart

Nadere informatie

Je bent jong, krijgt kanker en dan

Je bent jong, krijgt kanker en dan Nazorgproject jongeren en kanker Maril van Kimmenade 03 oktober 2014 Je bent jong, krijgt kanker en dan Nazorgproject jongeren en kanker Maril van Kimmenade Nazorgproject jongeren en kanker Maril van Kimmenade

Nadere informatie

Cognitieve gedragstherapie op maat voor fibromyalgie Saskia van Koulil UMC St. Radboud Afdeling Medische Psychologie

Cognitieve gedragstherapie op maat voor fibromyalgie Saskia van Koulil UMC St. Radboud Afdeling Medische Psychologie Fibromyalgie Cognitieve gedragstherapie op maat voor fibromyalgie Saskia van Koulil UMC St. Radboud Afdeling Medische Psychologie Wijdverspreide pijn Etiologie grotendeels onbekend Hoge impact voor de

Nadere informatie

Mindfulness en kanker

Mindfulness en kanker Mindfulness en kanker Else Bisseling 3 oktober 2015 augustus 2014 00 maand 0000 Mindfulness (Kabat-Zinn, 1990; Teasdale, Segal & Williams, 1995) Aandacht geven aan wat we van moment tot moment doen en

Nadere informatie

Samenvatting antwoorden Revalidatie:

Samenvatting antwoorden Revalidatie: Samenvatting antwoorden Revalidatie: VRAAG: Vraag met betrekking tot oncologische revalidatie 1. Wie volgt al de nieuwe richtlijn? 2. Hoe hebben jullie dit vormgegeven? 3. Voor welke doelgroepen is de

Nadere informatie

PROFILES infrastructuur voor (online) data verzameling. Lonneke van de Poll-Franse

PROFILES infrastructuur voor (online) data verzameling. Lonneke van de Poll-Franse PROFILES infrastructuur voor (online) data verzameling Lonneke van de Poll-Franse Eindhoven Cancer Registry (ECR) Onderdeel van de Nederlandse Kankerregistratie* Gebied van 2,4 miljoen inwoners 10 ziekenhuizen

Nadere informatie

anker Oncologische revalidatie Herstel & Balans

anker Oncologische revalidatie Herstel & Balans Fysiotherapie anker en kanker Oncologische revalidatie Herstel & Balans Fysiotherapie anker en kanker Oncologiefysiotherapie is gericht op het behandelen, trainen en begeleiden van mensen met kanker. Het

Nadere informatie

Nazorg bij vermoeidheid & kanker

Nazorg bij vermoeidheid & kanker Overzicht Nazorg bij vermoeidheid & kanker Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties Datum van publicatie: december 2007 Eerste herziene versie: februari 2009 Tweede herziene versie: juni 2010

Nadere informatie

Welke rol heeft de huisarts in de oncologische ketenzorg?

Welke rol heeft de huisarts in de oncologische ketenzorg? Welke rol heeft de huisarts in de oncologische ketenzorg? Peter van Bommel, huisarts Lidwine Tick, internist hemato-oncoloog Veldhoven, 22 maart 2012 Stellingen ja/nee Stelling 1 De huisarts zou aanwezig

Nadere informatie

Oncologische revalirrevalidatiebehandeling

Oncologische revalirrevalidatiebehandeling Informatie voor de patiënt Oncologische revalirrevalidatiebehandeling Laat zien wat je kunt Revalideren bij kanker: oncologische revalidatie Kanker is een ingrijpende ziekte die de balans in het leven

Nadere informatie

De oudere patiënt met kanker. Drs. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2016

De oudere patiënt met kanker. Drs. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2016 De oudere patiënt met kanker Drs. Diny van Harten, Beleidsmedewerker Geriatrie Maart 2016 Kanker en ouderen (1) Stijging van het aantal 80 plussers van 4% (2009) naar 10% (2050). Bijna 60% van de maligniteiten

Nadere informatie

Individuele creatieve therapie als onderdeel van de oncologische revalidatie

Individuele creatieve therapie als onderdeel van de oncologische revalidatie Individuele creatieve therapie als onderdeel van de oncologische revalidatie Eveline Bleiker Minisymposium Oncologische Creatieve therapie in ontwikkeling 26 mei 2015 Achtergrond Even voorstellen Creatieve

Nadere informatie

(Voeding) en Bewegen. Martijn Stuiver Fysiotherapeut Klinisch epidemioloog

(Voeding) en Bewegen. Martijn Stuiver Fysiotherapeut Klinisch epidemioloog (Voeding) en Bewegen Martijn Stuiver Fysiotherapeut Klinisch epidemioloog Basis inspannings fysiologie Wat is conditie? Aeroob vermogen Lenigheid Kracht snel-duur-maximaal Coördinatie Aeroob vermogen Aeroob

Nadere informatie

Cognitieve gedragstherapie voor MSgerelateerde

Cognitieve gedragstherapie voor MSgerelateerde Cognitieve gedragstherapie voor MSgerelateerde vermoeidheid Marieke Houniet- de Gier, Gz-psycholoog/ cognitief gedragstherapeut/ promovenda Afdeling Medische Psychologie + afdeling Revalidatiegeneeskunde

Nadere informatie

Cognitieve Gedragstherapie en Mindfulness Based Stress Reduction Therapie voor Angst en Depressie klachten bij volwassenen met

Cognitieve Gedragstherapie en Mindfulness Based Stress Reduction Therapie voor Angst en Depressie klachten bij volwassenen met Cognitieve Gedragstherapie en Mindfulness Based Stress Reduction Therapie voor Angst en Depressie klachten bij volwassenen met Autismespectrumstoornissen: ADASS Achtergrond ADASS Veelvuldig voorkomen van

Nadere informatie

ENERGIEK. Bewegingsprogramma bij chronische neurologische aandoeningen

ENERGIEK. Bewegingsprogramma bij chronische neurologische aandoeningen ENERGIEK Bewegingsprogramma bij chronische neurologische aandoeningen Achtergrond Bewegen is goed, voor iedereen! Dat is wat u vaak hoort en ziet in de media. En het is waar, bewegen houdt ons fit en

Nadere informatie

Moe?! Wat is moe? De ene vermoeidheid is de andere niet: Vermoeidheid is er plotseling, niet gerelateerd aan geleverde inspanning

Moe?! Wat is moe? De ene vermoeidheid is de andere niet: Vermoeidheid is er plotseling, niet gerelateerd aan geleverde inspanning Moe?! De ene is de andere niet: Vermoeidheid is er plotseling, niet gerelateerd aan geleverde inspanning Vermoeidheid wordt als (zeer) extreem ervaren Herstelperiode langer dan na normale Vragenlijst voor

Nadere informatie

Fysieke revalidatie van oncologische patiënten

Fysieke revalidatie van oncologische patiënten Fysieke revalidatie van oncologische patiënten DR. ERIC VAN BREDA MEDISCH SPORTFYSIOLOOG UNIVERSITEIT MAASTRICHT Revalidatie na kanker De richtlijn oncologische revalidatie Is vooral gericht op klachten

Nadere informatie

Oncologische revalidatie 2012-2014. Van richtlijn naar praktijk. Emmy Hoefman, Revant revalidatiecentrum Breda

Oncologische revalidatie 2012-2014. Van richtlijn naar praktijk. Emmy Hoefman, Revant revalidatiecentrum Breda Oncologische revalidatie 2012-2014 Van richtlijn naar praktijk Emmy Hoefman, Revant revalidatiecentrum Breda Leven met Kanker: 3-4% NL bevolking toename zorgvraag 2007/2009 2020 Incidentie: nieuwe patienten

Nadere informatie

Oncologische zorg bij ouderen

Oncologische zorg bij ouderen Oncologische zorg bij ouderen Balanceren tussen over- en onderbehandeling Johanneke Portielje, HagaZiekenhuis Kring ouderenzorg AMC & partners 12 juni 2013 mamma carcinoom

Nadere informatie

Mindfulness op individuele basis: wat kan een patiënt met een chronische aandoening daarmee?

Mindfulness op individuele basis: wat kan een patiënt met een chronische aandoening daarmee? Mindfulness op individuele basis: wat kan een patiënt met een chronische aandoening daarmee? M A Y A S C H R O E V E R S, U N I V E R S I T A I R M E D I S C H C E N T R U M G R O N I N G E N Mindfulness

Nadere informatie

Oncologische revalidatiebehandeling

Oncologische revalidatiebehandeling Oncologische revalidatiebehandeling informatie voor de patiënt Revalideren bij kanker: oncologische revalidatie Kanker is een ingrijpende ziekte die de balans in het leven kan verstoren. De behandelingen

Nadere informatie

Oncologische Revalidatie bij ouderen Ontwikkeling van de richtlijn Geriatrische Oncologische Revalidatie

Oncologische Revalidatie bij ouderen Ontwikkeling van de richtlijn Geriatrische Oncologische Revalidatie Oncologische Revalidatie bij ouderen Ontwikkeling van de richtlijn Geriatrische Oncologische Revalidatie Leerdoelen U maakt kennis met de richtlijn Geriatrische Oncologische Revalidatie en deelt kennis

Nadere informatie

Nazorg bij vermoeidheid & kanker

Nazorg bij vermoeidheid & kanker Overzicht Nazorg bij vermoeidheid & kanker Platform Vermoeidheid Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties Datum van publicatie: december 2007 Eerste herziene versie: februari 2009 Downloaden:

Nadere informatie

Chronische vermoeidheid: Revalidatie of cognitieve gedragstherapie? Dr. Desirée Vos-Vromans

Chronische vermoeidheid: Revalidatie of cognitieve gedragstherapie? Dr. Desirée Vos-Vromans Chronische vermoeidheid: Revalidatie of cognitieve gedragstherapie? Dr. Desirée Vos-Vromans Onderzoeksgroep: Prof. Rob Smeets Prof. André Knottnerus Dr. Ivan Huijnen Drs. Nieke Rijnders Dr. Albère Köke

Nadere informatie

Oncologische Nazorg Van Herstel&Balans naar Oncologische Revalidatie. Milou Beelen, Sportarts Afdeling Fysiotherapie, MUMC+

Oncologische Nazorg Van Herstel&Balans naar Oncologische Revalidatie. Milou Beelen, Sportarts Afdeling Fysiotherapie, MUMC+ Oncologische Nazorg Van Herstel&Balans naar Oncologische Revalidatie Milou Beelen, Sportarts Afdeling Fysiotherapie, MUMC+ milou.beelen@mumc.nl Disclosure Potentiele belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Centrum Hersenletsel Limburg: een nieuw initiatief. Caroline van Heugten en Rudolf Ponds

Centrum Hersenletsel Limburg: een nieuw initiatief. Caroline van Heugten en Rudolf Ponds Centrum Hersenletsel Limburg: een nieuw initiatief Caroline van Heugten en Rudolf Ponds 11 juni 2014, Maastricht Dept NP&PP, FPN Dept P&N, FHML azm Psychologie Adelante hersenletsel Niet aaangeboren hersenletsel

Nadere informatie

Screening en behandeling van psychische problemen via internet. Viola Spek Universiteit van Tilburg

Screening en behandeling van psychische problemen via internet. Viola Spek Universiteit van Tilburg Screening en behandeling van psychische problemen via internet Viola Spek Universiteit van Tilburg Screening en behandeling van psychische problemen via internet Online screening Online behandeling - Effectiviteit

Nadere informatie

Wat is moe? Onderzoek en behandeling voor vermoeidheid na kanker. Primaire uitkomstmaten: Vermoeidheid

Wat is moe? Onderzoek en behandeling voor vermoeidheid na kanker. Primaire uitkomstmaten: Vermoeidheid Onderzoek en behandeling voor na Marlies Peters en Marieke Gielissen Wat is moe? Nijmeegs Kenniscentrum voor Chronische Vermoeidheid, Universitair Medisch Centrum St Radboud Nijmegen Primaire uitkomstmaten:

Nadere informatie

Cognitieve gedragstherapie als ingrediënt van oncologische revalidatie; praktijkvoorbeeld

Cognitieve gedragstherapie als ingrediënt van oncologische revalidatie; praktijkvoorbeeld Cognitieve gedragstherapie als ingrediënt van oncologische revalidatie; praktijkvoorbeeld Symposium Oncologische revalidatie IKNL, 16 november 2011 Monique de Lugt, klinisch psycholoog-psychotherapeut

Nadere informatie

Samenvatting. vatting

Samenvatting. vatting Samenvatting vatting Dit proefschrift gaat over de toepassing van ATP infusen in de palliatieve thuiszorg. De palliatieve fase begint op het moment dat genezing van kanker niet of niet langer mogelijk

Nadere informatie

Marlies Peters. Workshop Vermoeidheid

Marlies Peters. Workshop Vermoeidheid Marlies Peters Workshop Vermoeidheid De ene vermoeidheid is de andere niet Deze vermoeidheid is er plotseling, niet gerelateerd aan geleverde inspanning De vermoeidheid wordt als (zeer) extreem ervaren

Nadere informatie

Achtergrondinformatie. Hoe is het beloop van vermoeidheid na kanker? Internationale literatuur Prevalentie: uitgezet tegen tijd sinds behandeling

Achtergrondinformatie. Hoe is het beloop van vermoeidheid na kanker? Internationale literatuur Prevalentie: uitgezet tegen tijd sinds behandeling Achtergrondinformatie Ongeveer 99% van alle patiënten ervaart tijdens de behandeling van Drie maanden na de behandeling van heeft 2-4% van de ziektevrije patiënten last van ernstige Hoe is het beloop van

Nadere informatie

Stepped care, zelfmanagement en e-health bij het herstel na kanker: van hype naar trend

Stepped care, zelfmanagement en e-health bij het herstel na kanker: van hype naar trend Stepped care, zelfmanagement en e-health bij het herstel na kanker: van hype naar trend Prof dr Irma Verdonck-de Leeuw psycholoog, logopedist, taalkundige VU medisch centrum Cancer Center Amsterdam Vrije

Nadere informatie

het laagste niveau van psychologisch functioneren direct voordat de eerste bestraling begint. Zowel angstgevoelens als depressieve symptomen en

het laagste niveau van psychologisch functioneren direct voordat de eerste bestraling begint. Zowel angstgevoelens als depressieve symptomen en Samenvatting In de laatste 20 jaar is er veel onderzoek gedaan naar de psychosociale gevolgen van kanker. Een goede zaak want aandacht voor kanker, een ziekte waar iedereen in zijn of haar leven wel eens

Nadere informatie

Sportief bewegen na kanker. Kanker

Sportief bewegen na kanker. Kanker Sportief bewegen na kanker Kanker Sportief bewegen na kanker...................................... Bewegen: goed en nog leuk ook! Regelmatig bewegen heeft een positieve invloed op de gezondheid en is nog

Nadere informatie

Please evaluate the session & the day at

Please evaluate the session & the day at Please evaluate the session & the day at www.hematologiecongres.nl Conflict of Interest Disclosure Form In accordance with the rules of the Health Care Inspectorate (IGZ) Name: Affiliation: S. Oerlemans

Nadere informatie

Oncologische revalidatie

Oncologische revalidatie Oncologische revalidatie Psycho-educatie Titia Dergent - Klinisch psycholoog ZNA Middelheim Wie ben ik? Definitie specifieke, persoonlijke informatieverstrekking informatief + emotiegericht individueel

Nadere informatie

Vermoeidheid tijdens en na primaire kankerbehandeling 5-6-2014 JAN-PAUL VAN DEN BERG REVALIDATIEARTS WANDA DE KANTER LONGARTS

Vermoeidheid tijdens en na primaire kankerbehandeling 5-6-2014 JAN-PAUL VAN DEN BERG REVALIDATIEARTS WANDA DE KANTER LONGARTS Vermoeidheid tijdens en na primaire kankerbehandeling 5-6-2014 JAN-PAUL VAN DEN BERG REVALIDATIEARTS WANDA DE KANTER LONGARTS Vermoeidheid tijdens en na primaire kankerbehandeling 1. Verschillende facetten

Nadere informatie

Patiënteninformatiedossier (PID) (Non) Hodgkin. onderdeel NAZORG. (NON) HODGKIN Nazorg

Patiënteninformatiedossier (PID) (Non) Hodgkin. onderdeel NAZORG. (NON) HODGKIN Nazorg Patiënteninformatiedossier (PID) (Non) Hodgkin onderdeel NAZORG (NON) HODGKIN 2 Inhoud... 4 Telefonisch verpleegkundige consult... 5 Praten over wat u bezighoudt... 5 Vermoeidheid en algehele malaise...

Nadere informatie

En dan.? De rol van de huisarts. Marjolein Berger, afdeling huisartsgeneeskunde UMCG

En dan.? De rol van de huisarts. Marjolein Berger, afdeling huisartsgeneeskunde UMCG En dan.? De rol van de huisarts Marjolein Berger, afdeling huisartsgeneeskunde UMCG Kanker in Nederland tot 2020 Trends en prognoses KWF Kankerbestrijding Kanker in Nederland tot 2040 De bevolking zal

Nadere informatie

Fysieke training tijdens de behandeling. Janine Hidding Oedeemfysiotherapeut Kerndocent Modulaire Opleiding Oncologie Fysiotherapie AVANS+

Fysieke training tijdens de behandeling. Janine Hidding Oedeemfysiotherapeut Kerndocent Modulaire Opleiding Oncologie Fysiotherapie AVANS+ Fysieke training tijdens de behandeling Janine Hidding Oedeemfysiotherapeut Kerndocent Modulaire Opleiding Oncologie Fysiotherapie AVANS+ Programma Bijwerkingen CT relevant voor fysiotherapie Wetenschappelijke

Nadere informatie

e-exercise bij knie en heup artrose

e-exercise bij knie en heup artrose e-exercise bij knie en heup artrose Ontwikkeling, evaluatie en implementatie Corelien Kloek (TiU, NIVEL, UMCU, HU) Daniël Bossen (HvA), Joost Dekker (VUmc), Dinny de Bakker (TiU, NIVEL), Cindy Veenhof

Nadere informatie

Whitepaper Bewegen tijdens en na de behandeling van kanker

Whitepaper Bewegen tijdens en na de behandeling van kanker Whitepaper Bewegen tijdens en na de behandeling van kanker Anouk Nijland-Suijthof, fysiotherapeut en oedeemtherapeut Inhoud Inleiding De voordelen van fysieke training tijdens en na de behandeling van

Nadere informatie

Internettherapie voor CVS

Internettherapie voor CVS Internettherapie voor CVS Anthonie Janse Jan F. Wiborg Hans Knoop De weg naar internettherapie -CGT voor CVS is effectief CGT voor CVS % patiënten met minder klachten 90 80 CGT Controlegroep 70 60 50 40

Nadere informatie

De ontwikkeling en evaluatie van een online borstreconstructie keuzehulp

De ontwikkeling en evaluatie van een online borstreconstructie keuzehulp De ontwikkeling en evaluatie van een online borstreconstructie keuzehulp Mammacongres 2017 Jacqueline ter Stege Psycholoog/PhD student Afd. Psychosociaal Onderzoek en Epidemiologie Antoni van Leeuwenhoek

Nadere informatie

Circuittraining Een nieuwe groepstraining met een functioneel karakter

Circuittraining Een nieuwe groepstraining met een functioneel karakter Circuittraining Een nieuwe groepstraining met een functioneel karakter Drs. Lotte Wevers Dr. Ingrid van de Port Prof. Dr. Eline Lindeman Prof. Dr. Gert Kwakkel Kenniscentrum De Hoogstraat, Utrecht Overzicht

Nadere informatie

Zelfmanagement bij kanker

Zelfmanagement bij kanker Zelfmanagement bij kanker Presentatie voor de Werkgroep Fysiotherapie & Oncologie Midden- Nederland 6 november 2012 Dr. Marije van der Lee Programma Wat doet het Helen Dowling Instituut (HDI)? Wat biedt

Nadere informatie

belangrijke cijfers over hematologische kankersoorten

belangrijke cijfers over hematologische kankersoorten belangrijke cijfers over hematologische kankersoorten Een overzicht van het voorkomen, de behandeling en overleving van hematologische kankersoorten gebaseerd op cijfers uit de Nederlandse Kankerregistratie

Nadere informatie

Medisch specialistische Oncologische Revalidatie Wie, wat, waar en hoe?

Medisch specialistische Oncologische Revalidatie Wie, wat, waar en hoe? Medisch specialistische Oncologische Revalidatie Wie, wat, waar en hoe? Dr. Casper van Koppenhagen, Revalidatiearts, afdeling RF&S UMC Utrecht 1 mei 2017 Wie ben ik? Juvenalis, Satire X Een gezonde geest

Nadere informatie

Herstel & Balans Revalidatieprogramma voor (ex-)kankerpatiënten

Herstel & Balans Revalidatieprogramma voor (ex-)kankerpatiënten Revalidatie Herstel & Balans Revalidatieprogramma voor (ex-)kankerpatiënten Het Antonius Ziekenhuis vormt samen met Thuiszorg Zuidwest Friesland de Antonius Zorggroep Kanker is een ingrijpende ziekte.

Nadere informatie

1. Introductie 2. Feiten over vermoeidheid 3. Persoonlijke ervaringsverhaal 4. Tips en adviezen 5. Hulp en steun

1. Introductie 2. Feiten over vermoeidheid 3. Persoonlijke ervaringsverhaal 4. Tips en adviezen 5. Hulp en steun Thea Brouwer 1. Introductie 2. Feiten over vermoeidheid 3. Persoonlijke ervaringsverhaal 4. Tips en adviezen 5. Hulp en steun Ervaringsdeskundige kanker en vermoeidheid Nederlandse Federatie van Kankerpatiënten

Nadere informatie

Psychotherapie voor Depressie werkt! Maar hoe?

Psychotherapie voor Depressie werkt! Maar hoe? Psychotherapie voor Depressie werkt! Maar hoe? Effecten en Werkingsmechanismes van Cognitieve Therapie en Interpersoonlijke Therapie voor Depressie Dr. Lotte Lemmens Maastricht University Psychotherapie

Nadere informatie

Psychosociale problemen bij jongeren met IBD & HAPPY-IBD

Psychosociale problemen bij jongeren met IBD & HAPPY-IBD Psychosociale problemen bij jongeren met IBD & HAPPY-IBD Gertrude van den Brink, arts onderzoeker kinder MDL Erasmus MC Sophia Prof. J.C. Escher, kinderarts maag-darm-leverziekten CCUVN Familiedag, 20-10-2018

Nadere informatie

Dit proefschrift presenteert de resultaten van het ALASCA onderzoek wat staat voor Activity and Life After Survival of a Cardiac Arrest.

Dit proefschrift presenteert de resultaten van het ALASCA onderzoek wat staat voor Activity and Life After Survival of a Cardiac Arrest. Samenvatting 152 Samenvatting Ieder jaar krijgen in Nederland 16.000 mensen een hartstilstand. Hoofdstuk 1 beschrijft de achtergrond van dit proefschrift. De kans om een hartstilstand te overleven is met

Nadere informatie

BeMind studie: Mindfulness bij kanker

BeMind studie: Mindfulness bij kanker BeMind studie: Mindfulness bij kanker Een vergelijking tussen online en face to face mindfulness versus standaardzorg Prof. Dr. A.E.M. Speckens, Radboud UMC en Dr. M. van der Lee, Helen Dowling Instituut

Nadere informatie