THE COMPREHENSIVE ASSESSMENT OF AT-RISK MENTAL STATE CAARMS - TRAINING. No financial disclosure.
|
|
- Karen Koster
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 THE COMPREHENSIVE ASSESSMENT OF AT-RISK MENTAL STATE CAARMS - TRAINING drs. Helga Ising PARNASSIA, DEN HAAG dr. Judith Rietdijk DIJK EN DUIN, ZAANDAM No financial disclosure.
2 RELEVANTIE VROEGHERKENNING: AT RISK MENTAL STATE (ARMS) Ondanks verbeterde behandeling is de prognose voor schizofrenie nog altijd slecht. Voorkomen is beter dan (niet) genezen Zelfs een klein aantal eerste episodes voorkomen is een grote gezondheidswinst (kosten per schizofreniepatiënt voor GGZ in 2009) 2
3 CLINICAL STAGING (McGorry et al., 2008) Een delicate vorm van diagnose stellen Behandelingen passend bij de verschillende stadia van de ziekte Vroegtijdige succesvolle behandeling verbetert de prognose Vroegtijdige herkenning verkleint de duur van de onbehandelde psychose (DOP). Met als gevolg een betere prognose! 3
4 WAAROM ZIJN DE HUIDIGE EERSTE PSYCHOSE PROJECTEN NIET VOLDOENDE? Zelfs bij eerste episode projecten Lange DOP, patiënten zijn vaak al 1-2 jaar ziek bij het eerste contact Het sociale leven, beroep en school zijn vaak al verloren gegaan Patiënten zijn moeilijk in zorg te houden en tonen gebrek aan ziektebesef Patiënten hebben soms opname in ziekenhuis nodig (traumatisering) Ernstige symptomen (traumatisering) Cognitieve beperkingen 4
5 VROEGE INTERVENTIE EN PREVENTIE Vroege detectie en primaire preventieve interventie Vroege interventie, gericht op secundaire preventie Premorbide fase Prodromale fase Psychotische fase (Eerste) behandeling DOP Herstel fase 5
6 OVERGANG NAAR PSYCHOSE BIJ ULTRAHOOG RISICOGROEP 18 % na 6 maanden follow-up 22 % na 12 maanden follow-up 29 % na 2 jaar follow-up 36 % na 3 jaar follow-up Fusar-Poli et al (2012) 6
7 SZ Yung, 2006 Psychose EPB 2 e lijn Level 3: PLE met distress, hulpvraag, co-morbiditeit Level 2: andere psychiatrische Syndromen, incidentele PLE Level 1: PLE, geen distress, geen hulpvraag, geen verminderd functioneren Level 0: geen psychotische symptomen 83% 7
8 WELKE PATIËNTEN? DE ARMS-GROEP At Risk Mental State Genetisch: psychotisch familielid of schizotypisch plus slecht functioneren Subklinisch: Milde psychotische symptomen/ magisch denken BLIPS Psychose korter dan een week, spontane remissie Yung, 2004
9 SYMPTOMATOLOGIE Positieve symptomen blips psychose Aspecifieke +negatieve symptomen Subklinische psychotische symptomen tijd 9
10 Hulpzoekende geschiedenis Casus register Parnassia Den Haag Eerste psychose tussen Waren patiënten in zorg vóór het ontstaan van de psychose? 56,2% (N= 985)van de patiënten heeft hulp gehad bij Parnassia vóór hun eerste psychose Geen specifieke hulpzoekende wegen naar psychose: alle stoornissen aanwezig in voorfase 10
11 Eerste diagnose 450 Angst en stemmingsstoornissen Verslaving Overige stoornissen Aanpassingsstoornissen Persoonlijkheidsstoornissen Geen diagnose Psychose NAO 0 eerste diagnose Schizofrenie Affectieve psychose 11
12 CONCLUSIE VOORGESCHIEDENIS - Meer dan de helft van de patiënten zoekt hulp voor de onset van de eerste psychose - Tweede lijn is mogelijk een goede screeningsvijver 12
13 SCREENEN VS VERWIJZEN Screening Den Haag: inw. UHR N= 147 (Prevalentie = 0,024) EDIE N=93 Mannen 35% Leeftijd 25,5j Psychose na 1 jaar 25% Verwijzing Amsterdam: inw. UHR N= 66 (Prevalentie =0,008) EDIE N=40 Mannen 85% Leeftijd 20,6 Psychose na 1 jaar 7% 13
14 PROFILING: VOORSPELLERS VAN PSYCHOSE Risicoklasse N Aantal dagen tot transitie % transities I II III % 13% 70% 14
15 4-JAARSE FOLLOW-UP: EFFECT VAN THERAPIE CBT TAU p Transities 12/95 25/ Remissie 45/59 37/
16 4-JAARSE FOLLOW-UP: EFFECT VAN TRANSITIE Positieve symptomen 5.9 (3.8) [24] Negatieve symptomen 5.9 (3.8) [24] Cognitieve symptomen 3.4 (1.8) [24] Subjectieve emotionele 3.1 (2.6) verstoring [24] Gedragsveranderingen 7.3 (4.3) [24] CAARMS motorische veranderingen Mean (SD) [N] Mean (SD) [N] p 2.1 (1.9) [24] Algemene psychopathologie 10.4 (5.6) [24] Lijdensdruk (97.4) [24] 3.4 (3.4) <0.001 [85] 3.4 (3.4) 0.03 [85] 1.8 (1.3) <0.001 [85] 1.25 (2.1) [84] (4.1) [85] 1.4 (1.6) [84] (5.7) 0.15 [85] 65.9 (76.5) [84] 0.01 SOFAS 51.0 (11.9) [25] 59.6 (12.9) [88] 0.01 BDI-II depressie 15.9 (10.2) [21] SIAS angst 27.7 (16.1) [25] 11.3 (10.2) 0.52 [77] 19.6 (15.4) [85]
17 ECONOMISCHE KOSTEN 17
18 Hoe kunnen we mensen met een At Risk Mental State (ARMS) herkennen? 18
19 METEN VAN ARMS: CAARMS - Ontwikkeld door Alison Yung in de Pace clinic in Melbourne - Instrument dat nauwkeurig onderscheid maakt tussen geen symptomen, ARMS en psychotisch - Gedetailleerde assessment van duur, frequentie en ernst van symptomen - Ook negatieve symptomen, cognitieve functies en basissymptomen - Verschillende metingen, waardoor ontwikkelingen over tijd kunnen worden vastgelegd 19
20 GROEP 1: GENETISCHE GROEP 1A. eerstegraads familielid met psychose OF B. patiënt met schizotypische persoonlijkheidsstoornis PLUS: A. gedurende een maand een afname van de SOFAS score met 30% OF B. gedurende afgelopen jaar een SOFAS score van 50 of lager. 20
21 GROEP 2: SUBKLINISCHE SYMPTOMEN Bij frequentie langer dan een week. Indien korter dan een week, zie groep 3. Groep 2a: Subdrempel intensiteit Groep 2b: Subdrempel frequentie PLUS: A. gedurende een maand een afname van de SOFAS score met 30% OF B. gedurende afgelopen jaar een SOFAS score van 50 of lager 21
22 ARMS: 2A SUBDREMPEL INTENSITEIT Intensiteit Frequentie Ongewone Gedachteninhoud (OGI) Niet Bizarre Ideeën (NBI) Waarnemingsstoornissen (WS) Gedesorganiseerde Spraak (GS)
23 ARMS: 2B SUBDREMPEL FREQUENTIE Intensiteit Frequentie Ongewone Gedachteninhoud (OGI) 6 3 Niet Bizarre Ideeën (NBI) 6 3 Waarnemingsstoornissen (WS) Gedesorganiseerde Spraak (GS)
24 GROEP 3: BLIPS Periode met psychotische symptomen is 1 week met spontane remissie In het afgelopen jaar aanwezig PLUS A. gedurende een maand een afname van de SOFAS score met 30% OF B. gedurende afgelopen jaar een SOFAS score van 50 of lager. 24
25 ARMS: 3 BLIPS Intensiteit Frequentie Ongewone Gedachteninhoud (OGI) Niet Bizarre Ideeën (NBI) Waarnemingsstoornissen (WS) Gedesorganiseerde Spraak (GS)
26 1.1 ONGEWONE GEDACHTE-INHOUD 26
27 1.2 NIET-BIZARRE IDEEËN 27
28 1.3 WAARNEMINGSSTOORNISSEN 28
29 1.4 GEDESORGANISEERDE SPRAAK 29
30 CAARMS: 7 DOMEINEN 1. Positieve symptomen 2. Cognitieve veranderingen 2.1 Subjectieve ervaringen 2.2 Geobserveerde cognitieve veranderingen 3. Emotionele verstoring 3.1 Subjectieve emotionele verstoring 3.2 Geobserveerd vervlakt affect 3.3 Geobserveerd ongepast affect 4. Negatieve symptomen 4.1 Alogia 4.2 Avolitie / Apathie 4.3 Anhedonie 30
31 CAARMS: 7 DOMEINEN 5. Gedragsveranderingen 5.1 Sociale isolatie 5.2 Verminderd rolfunctioneren 5.3 Gedesorganiseerd / vreemd / stigmatiserend gedrag 5.4 Agressief of gevaarlijk gedrag 6. Motorische/lichamelijke klachten 6.1 Verminderd motorisch functioneren 6.2 Geobserveerde verandering in motorisch functioneren 6.3 Verminderde lichamelijke sensaties 6.4 Verminderd autonoom functioneren 7. Algemene psychopathologie 7.1 Manie 7.2 Depressie 7.3 Suïcidaliteit en zelfbeschadiging 7.4 Stemmingsschommelingen en labiliteit 7.5 Angst 7.6 Symptomen van obsessief-compulsieve stoornis 7.7 Dissociatieve symptomen 7.8 Verminderde tolerantie voor normale stress 31
32 EDIE.NL ONDERZOEK Closing in op 4 risico factoren Jonge leeftijd (tot 35 jaar) Hulpzoekend gedrag co-morbide as I of as II stoornis Subklinisch psychotische symptomen Verminderd sociaal functioneren Bij PsyQ populatie 32
33 EDIE.NL: getrapte screening in DH Ervaringenlijsten 3671 (100%) 639 eligible om te interviewen met de CAARMS (17.4%) -45 weigeraars -120 geen contact mogelijk -54 tweemaal afspraak niet nagekomen 420 daadwerkelijk geïnterviewd (11.4%) 52 psychose (1.4%) 147 ARMS (4.0%) 221 voldeden niet aan criteria (6.0%) 33
34 EDIE.NL CONCLUSIES 201 mensen werden geïncludeerd 16.3% maakten een transitie naar psychose Transities gedurende therapie onderkenden de transitie en gingen akkoord met psychiatrische hulp Het aantal transities kan gehalveerd worden met een aanvullende interventie zelfs vergeleken met actieve behandeling bij PsyQ Profiling vindt groep met ultra ultra high risk en biedt mogelijkheid om behandelaanbod meer toe te spitsen CGT is kosten-effectief: meer gezondheidswinst voor minder kosten zelfs vergeleken met actieve behandeling bij PsyQ 34
35 35
36 CONTACT Helga Ising Judith Rietdijk
RELEVANTIE VROEGHERKENNING: AT RISK MENTAL STATE (ARMS)
THE COMPREHENSIVE ASSESSMENT OF AT-RISK MENTAL STATE CAARMS - TRAINING J e n n y v a n d e r W e r f P A R N A S S I A, D E N H A A G J u d i t h R i e t d i j k D I J K E N D U I N, Z A A N D A M No financial
Nadere informatieVROEGDETECTIE PSYCHOSEN, HOE WERKT HET BIJ 18 - EN 18 + Symposium Vroegdetectie in de GGZ 28 jun 2018
VROEGDETECTIE PSYCHOSEN, HOE WERKT HET BIJ 18 - EN 18 + Symposium Vroegdetectie in de GGZ 28 jun 2018 Drs Yvonne de Jong Klinisch psycholoog Promovendus Dr Helga Ising GZ-psycholoog io Gepromoveerd DISCLOSURE
Nadere informatieVAN BIJZONDER NAAR PSYCHOTISCH OVER LEEFTIJDEN EN DIAGNOSES HEEN
VAN BIJZONDER NAAR PSYCHOTISCH OVER LEEFTIJDEN EN DIAGNOSES HEEN Workshop Dag van de inhoud te Alkmaar Yvonne de Jong, Klinisch psycholoog 12 oktober 2017 DISCLOSURE BELANGEN SPREKER (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatieDe diagnosestelling en behandeling van een ultra hoog risico op psychose
De diagnosestelling en behandeling van een ultra hoog risico op psychose Drs P. Bervoets GZ-Psycholoog EDIT Den Haag Waarom energie steken in preventie? Oorzaak schizofrenie onbekend Matige resultaten
Nadere informatieKosteneffectiviteit van behandeling bij mensen met een verhoogd risico op psychose & gebruik van de Ervaringenlijst
Kosteneffectiviteit van behandeling bij mensen met een verhoogd risico op psychose & gebruik van de Ervaringenlijst 1 HELGA ISING PSYCHOLOOG & ONDERZOEKER Early Detection Intervention Team (EDIT), DEN
Nadere informatieVAN BIJZONDER NAAR PSYCHOTISCH OVER LEEFTIJDEN EN DIAGNOSES HEEN
VAN BIJZONDER NAAR PSYCHOTISCH OVER LEEFTIJDEN EN DIAGNOSES HEEN Workshop Dag van de inhoud te Alkmaar Yvonne de Jong, Klinisch psycholoog 12 oktober 2017 DISCLOSURE BELANGEN SPREKER (potentiële) belangenverstrengeling
Nadere informatieSamenvatting 21580_rietdijk F.indd :09
Samenvatting 21580_rietdijk F.indd 161 10-02-12 15:09 People at ultra high risk for psychosis Schizofrenie en aanverwante psychotische stoornissen hebben grote negatieve gevolgen voor het sociaal en psychisch
Nadere informatiePreventieve psychotherapie
Preventieve psychotherapie Dr. Dorien Nieman, klinisch psycholoog en cognitief gedragstherapeut Academisch Medisch Centrum, Afd. Psychiatrie, Amsterdam d.h.nieman@amc.nl Overzicht Belang van vroegdetectie
Nadere informatieDE RELATIE TUSSEN TRAUMA EN PSYCHOSE. Tamar Kraan Psycholoog & PhD Student
DE RELATIE TUSSEN TRAUMA EN PSYCHOSE Tamar Kraan Psycholoog & PhD Student Definitie trauma in de kindertijd Emotioneel misbruik Emotionele verwaarlozing Fysiek misbruik Fysieke verwaarlozing Seksueel misbruik
Nadere informatieVROEGE INTERVENTIE BIJ EEN 1 E PSYCHOSE
VROEGE INTERVENTIE BIJ EEN 1 E PSYCHOSE Marcel van der Wal 11 dec 2012 Introductie Highlights: Handboek Vroege Psychose Multidisciplinaire Richtlijnen Schizofrenie Vroege herkenning en interventie bij
Nadere informatieVroeg detectie/ OntheROAD. Vroeg detectie/ OntheROAD PSYCHIATRY IN LIMBO PROBLEMS WITH THE DSM
Vroeg detectie/ OntheROAD PsyQ Groningen D I S C L O S U R E GEEN CONCLICTERENDE BELANGEN Marieke Pijnenborg & Nynke Boonstra 10 januari 2019 Vroeg detectie/ OntheROAD Alle RGOc INSTELLINGEN PSYCHIATRY
Nadere informatieUvA-DARE (Digital Academic Repository) Emerging symptoms on the pathway to psychosis Klaassen, Rianne. Link to publication
UvA-DARE (Digital Academic Repository) Emerging symptoms on the pathway to psychosis Klaassen, Rianne Link to publication Citation for published version (APA): Klaassen, M. C. (2013). Emerging symptoms
Nadere informatiehet voorkomen van psychose EDIT Haaglanden & VIBE EDIT Haaglanden
het voorkomen van psychose EDIT Haaglanden & VIBE EDIT Haaglanden Dr. David van den Berg VIBE Dr. Machteld Marcelis Disclosure belangen sprekers (potentiële) belangenverstrengeling Geen / Zie hieronder
Nadere informatieDe opzet en management van een vroegdetectie- en behandelcentrum. Hoe eerder, hoe beter 30 mei 2013, Den Haag Mark van der Gaag
De opzet en management van een vroegdetectie- en behandelcentrum Hoe eerder, hoe beter 30 mei 2013, Den Haag Mark van der Gaag 1 VROEGDETECTIE EN BEHANDELING SCREENING DIAGNOSE BEHANDELING 2 3 SCREENING
Nadere informatieInformatie voor Familieleden omtrent Psychose. InFoP 2. Inhoud
Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module
Nadere informatieMET DANK AAN WAAROM PREVENTIE?
drs. David van den Berg GZ-psycholoog i.o. tot specialist Cognitief gedragstherapeut VGCt PhD student Parnassia, divisie volwassenen, Den Haag drs. David van den Berg GZ-psycholoog i.o. tot specialist
Nadere informatieDSM 5 - psychose Dr. S. Geerts Dr. O. Cools 28-11-2014
DSM 5 - psychose Dr. S. Geerts Dr. O. Cools 28-11-2014 Inhoud DSM IV -> DSM 5 DSM IV: Schizofrenie als kernsyndroom Even stilstaan bij SCHIZOFRENIE Kritiek op DSM IV Overzicht DSM 5 Schizofrenie (1) Epidemiologie:
Nadere informatieNederlandse samenvatting
Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra
Nadere informatieInFoP 2. Informatie voor Familieleden omtrent Psychose. Inhoud. Inleiding
Informatie voor Familieleden omtrent Psychose InFoP 2 Inhoud Introductie Module I: Wat is een psychose? Module II: Psychose begrijpen? Module III: Behandeling van psychose de rol van medicatie? Module
Nadere informatieVroeg Detectie. On The ROAD. Marieke Pijnenborg namens Stuurgroep Vroegdetectie
Vroeg Detectie & On The ROAD Marieke Pijnenborg namens Stuurgroep Vroegdetectie Beperkingen huidige zorgprogramma s Hoge co-morbiditeit Grote klinische heterogeniteit Overlap van risico factoren Geen diagnose-specifieke
Nadere informatieJe bent alleen maar verslaafd! Wim van Loon, Psychiater. 10 februari 2014
Je bent alleen maar verslaafd! Wim van Loon, Psychiater. 10 februari 2014 Comorbiditeit: Voorkomen van verschillende stoornissen bij 1 persoon. Dubbele diagnose: Verslaving (afhankelijkheid en misbruik
Nadere informatiehoe eerder hoe beter?!
hoe eerder hoe beter?! Vroegdetectie en behandeling in de GGz EDIE-symposium Den Haag 30 mei 2013 Het Early Detection and Intervention Evaluation (EDIE)-project organiseert een symposium waar de resultaten
Nadere informatieDe detectie van mensen met een verhoogd risico op een psychose: detectiemethoden en basiskenmerken van de populatie
overzichtsartikel De detectie van mensen met een verhoogd risico op een psychose: detectiemethoden en basiskenmerken van de populatie J. RIETDIJK, M. VAN DER GAAG ACHTERGROND De detectie van mensen met
Nadere informatiehet voorkomen van psychose
het voorkomen van psychose en een nieuwe visie op preventie david van den berg prof. dr. Mark van der Gaag dr. Tonnie Staring dr. Helga Ising drs. Yvonne de Jong Year losses in people aged 15-24 year
Nadere informatieDiscussiestuk Masterclass Netwerk Vroege Psychose 10 februari 2017 Utrecht. Psychose: Overzicht en inzicht in een controverse
Discussiestuk Masterclass Netwerk Vroege Psychose 10 februari 2017 Utrecht Psychose: Overzicht en inzicht in een controverse Al in de negentiger jaren van de vorige eeuw groeide de belangstelling om psychose
Nadere informatieVroegdetectie van Psychose Risico nu ook in Noord-Nederland! Beloop. Beloop. Beloop. Beloop. Sociaal functioneren. Sociaal functioneren
Sociaal functioneren Sociaal functioneren Sociaal functioneren Sociaal functioneren 7-9-2014 Vroegdetectie van Psychose Risico nu ook in Noord-Nederland! Frank van Es, psychiater Vooraf Vooraf Voortekenen
Nadere informatietransistiepsychiatrie Dr. R. Klaassen Kinder- en jeugdpsychiater Bascule Projectleider headspace
transistiepsychiatrie Dr. R. Klaassen Kinder- en jeugdpsychiater Bascule r.klaassen@debascule.com Projectleider headspace transitiepsychiatrie -> psychiatrie Transitional Psychiatry Child & Adolescent
Nadere informatieC A A R M S. Nederlandstalige Versie COMPREHENSIVE ASSESSMENT OF AT RISK MENTAL STATES
CAARMS (Comprehensive Assessment of At Risk Mental States) C A A R M S Nederlandstalige Versie 8 COMPREHENSIVE ASSESSMENT AT RISK MENTAL STATES A. Yung, L. Phillips, M.B. Simmons, J. Ward, K. Thompson,
Nadere informatieCognitief functioneren en de bipolaire stoornis
Cognitief functioneren en de bipolaire stoornis Dr. Nienke Jabben Amsterdam 5 november 2011 Academische werkplaats Bipolaire Stoornissen GGZ ingeest n.jabben@ggzingeest.nl Overzicht Wat is cognitief functioneren?
Nadere informatieThe lonely soul wanders: on the role of impaired social functioning in the prediction of a first psychosis Velthorst, E.
UvA-DARE (Digital Academic Repository) The lonely soul wanders: on the role of impaired social functioning in the prediction of a first psychosis Velthorst, E. Link to publication Citation for published
Nadere informatieEdwin Beld, psychiater. Werkzaam in Den Helder GGZ NHN
P S Y C H O S E Edwin Beld, psychiater Werkzaam in Den Helder GGZ NHN PSYCHOSE Psychose Krankzinnigheid Manie Schizofreen Schizoaffectief Borderline? Waanstoornis Maniak Psycho Geestesziek Bezeten Gek
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornissen en Angst. Ellen Willemsen
Persoonlijkheidsstoornissen en Angst Ellen Willemsen Overzicht Relevantie Persoonlijkheidsstoornissen Comorbiditeit in getallen PG cijfers comorbiditeit Relatie tussen angststoornissen en PS Aanbevelingen
Nadere informatieAngst Stemming Psychose Persoonlijkheid Gebruik middelen Rest
Ad Kaasenbrood, psychiater/psychotherapeut Congres Een te gekke wijk, Bunnik, 8 November 2017 Psychiatrische ziekten Komen vaak voor Zijn ernstig Zijn duur Zijn complex Verhouden zich tot geestelijke gezondheid,
Nadere informatieVan genetische kwetsbaarheid naar herstel
Kwetsbaarheid en Veerkracht bij mensen met een psychose Van genetische kwetsbaarheid naar herstel 10 jaar GROUP onderzoek GROUP-Investigators centrale vragen van GROUP Bestaat er een genetische kwetsbaarheid
Nadere informatieEEN NETWERKBENADERING
EEN NETWERKBENADERING VOOR PSYCHOSE DE ROL VAN SYMPTOMEN EN TRAUMA dr. Hanneke Wigman Januari 2017 De Amsterdamse School DISCLOSURES (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante
Nadere informatieAngststoornissen. Verzekeringsgeneeskundig protocol
Angststoornissen Verzekeringsgeneeskundig protocol Epidemiologie I De jaarprevalentie voor psychische stoornissen onder de beroepsbevolking in Nederland wordt geschat op: 1. 5-10% 2. 10-15% 15% 3. 15-20%
Nadere informatieERGOTHERAPIE NA UITVAL WEGENS DEPRESSIE
ERGOTHERAPIE NA UITVAL WEGENS DEPRESSIE Dr. Hiske Hees Psycholoog Afdeling Stemmingsstoornissen AMC Psychiatrie 20 maart 2013 Depressie Veelvoorkomend:11-21% Recidiverend: 50-90% Ernstige beperkingen in
Nadere informatieCognitieve gedragstherapie in en voor de Basis GGz
Cognitieve gedragstherapie in en voor de Basis GGz Mark van der Gaag PhD Hoogleraar Klinische Psychologie, Vrije Universiteit Amsterdam Hoofd Psychose Onderzoek, Parnassia, Den Haag 1 Wat is gedragstherapie
Nadere informatieSamenvatting (summary in Dutch)
Samenvatting (summary in Dutch) 149 Samenvatting (summary in Dutch) Één van de meest voorkomende en slopende ziektes is depressie. De impact op het dagelijks functioneren en op de samenleving is enorm,
Nadere informatieVroeg detectie en geïndiceerde preventie: van VIPsychose naar VIPsychiatrie? Don Linszen emeritus professor AMC opdadolescenten
Vroeg detectie en geïndiceerde preventie: van VIPsychose naar VIPsychiatrie? Don Linszen emeritus professor AMC opdadolescenten 2010-2016 Vroege Interventie Psychosen VIP teams 2007- heden 1. Tijdige Onderkenning
Nadere informatieADHD bij volwassenen met een angststoornis
ADHD bij volwassenen met een angststoornis Impuls Symposium AD(H)D, een hype? (Differentiaal) Diagnostiek en Comorbiditeit woensdag 1 april 2009 Anke Roodbergen, psychiater i.o. De Jutters/PsyQ, Den Haag
Nadere informatiePsychotische stoornissen in DSM V. Mirjam Klein (supervisor Erik Giltay) Afdeling Psychiatrie LUMC, Leiden
Psychotische stoornissen in DSM V Mirjam Klein (supervisor Erik Giltay) Afdeling Psychiatrie LUMC, Leiden Kritiek op DSM IV Nauwelijks goede definitie van Schneideriaanse symptomen Subtyperingen niet betrouwbaar
Nadere informatieAngst en depressie in de huisartspraktijk: signaleren van risicogroepen. Peter F M Verhaak NIVEL
Angst en depressie in de huisartspraktijk: signaleren van risicogroepen Peter F M Verhaak NIVEL 12-maands prevalentie stemmings-, angst- en middelenstoornis 250 200 N/1000 patiënten 150 100 50 Depressie
Nadere informatieKansrijke verbetersignalen uit de GGZ
Kansrijke verbetersignalen uit de GGZ De nummering in deze lijst heeft betrekking op de plek waar het onderwerp op de longlist van geïnventariseerde verbetersignalen stond. 1 2 5 10 13 18 28 37 42 Gevolgen
Nadere informatieMindfulness bij somatoforme stoornissen. Hiske van Ravesteijn psychiater i.o.
Mindfulness bij somatoforme stoornissen Hiske van Ravesteijn psychiater i.o. Mindfulness-based cognitieve therapie (MBCT) bij somatoforme stoornissen Onverklaarde lichamelijke klachten 20% Persisterende
Nadere informatieVroeginterventie via het internet voor depressie en angst
Samenvatting 141 Vroeginterventie via het internet voor depressie en angst Hoofdstuk 1 is de inleiding van dit proefschrift. Internetbehandeling voor depressie en angst is bewezen effectief. Dit opent
Nadere informatieDepressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie,
Depressief syndroom Persoonlijke Psychiatrie, 21-6-2017 Jan Spijker, psychiater, hoogleraar Chronische Depressie, Radboud Universiteit Nijmegen hoofd programma depressie Pro Persona, Nijmegen Indeling
Nadere informatieStudie type Populatie Patiënten kenmerken Interventie Controle Dataverzameling
Evidence tabel bij ADHD in kinderen en adolescenten (studies naar adolescenten met ADHD en ) Auteurs, Gray et al., 2011 Thurstone et al., 2010 Mate van bewijs A2 A2 Studie type Populatie Patiënten kenmerken
Nadere informatieMindfulness binnen de (psycho) oncologie. Else Bisseling, 16 mei 2014
Mindfulness binnen de (psycho) oncologie Else Bisseling, 16 mei 2014 (Online) Mindfulness-Based Cognitieve Therapie voor kankerpatiënten. (Cost)effectiveness of Mindfulness-Based Cognitive Therapy (MBCT)
Nadere informatieClinical Staging en Vroege Interventie voor Borderline Persoonlijkheidsstoornis
Clinical Staging en Vroege Interventie voor Borderline Persoonlijkheidsstoornis Christel Hessels Symposium, 16 maart 2017 Persoonlijkheidsstoornissen gedurende de levensloop Borderline persoonlijkheidsstoornis
Nadere informatieLange termijn effecten prehospitaal handelen: De kater komt later. Hennie Knoester Kinderarts-intensivist, Intensive Care Kinderen EKZ/AMC
prehospitaal handelen: De kater komt later Hennie Knoester Kinderarts-intensivist, Intensive Care Kinderen EKZ/AMC RS infectie, 10 dagen oud Meningococcen infectie, 1 jaar Asystolie bij cardiomyopathie,
Nadere informatieVoorspellers van terugval bij angststoornissen. Najaarsconferentie Vgct 8 november 2012 Willemijn Scholten
Voorspellers van terugval bij angststoornissen Najaarsconferentie Vgct 8 november 2012 Willemijn Scholten Achtergrond Angststoornissen zijn goed te behandelen Beloop op lange termijn chronisch of episodisch
Nadere informatieStadiëring en interepisodisch functioneren bij Bipolaire Stoornissen
Stadiëring en interepisodisch functioneren bij Bipolaire Stoornissen Ralph Kupka hoogleraar Bipolaire Stoornissen VU Medisch Centrum Academische Zorglijn Bipolair, GGZinGeest Altrecht Bipolair Stabiel
Nadere informatieCognitieve Gedragstherapie en Mindfulness Based Stress Reduction Therapie voor Angst en Depressie klachten bij volwassenen met
Cognitieve Gedragstherapie en Mindfulness Based Stress Reduction Therapie voor Angst en Depressie klachten bij volwassenen met Autismespectrumstoornissen: ADASS Achtergrond ADASS Veelvuldig voorkomen van
Nadere informatieTransitiecentrum Affectieve Stoornissen (TAS) van het Academisch Medisch Centrum -Depressiediagnostiek en -behandeling voor jongeren-
Transitiecentrum Affectieve Stoornissen (TAS) van het Academisch Medisch Centrum -Depressiediagnostiek en -behandeling voor jongeren- In het Transitiecentrum voor Affectieve Stoornissen (TAS) vindt diagnostiek,
Nadere informatieMood and Resilience in Offspring
Mood and Resilience in Offspring De Depressie deal 19 februari 2017 Depressie deal ondertekend Doel: 30 procent minder mensen met een depressie in 2030 Investering in vroegherkenning en preventie Huidige
Nadere informatiePersoonlijkheidsstoornis Cluster C
Persoonlijkheidsstoornis Cluster C Deze folder geeft informatie over de diagnostiek en behandeling van cluster C persoonlijkheidsstoornissen. Wat is een cluster C Persoonlijkheidsstoornis? Er bestaan verschillende
Nadere informatieToepasbaarheid en effectiviteit van behandeling voor angststoornissen in de eerste lijn. Christine van Boeijen
Toepasbaarheid en effectiviteit van behandeling voor angststoornissen in de eerste lijn Christine van Boeijen Indeling presentatie Welke stoornissen Vooronderzoeken Hoofdonderzoeken Implementatie Welke
Nadere informatieBeloop van angst en depressie. belang voor de klinische praktijk
Beloop van angst en depressie belang voor de klinische praktijk Jan Spijker, psychiater, A-opleider,hoofd programma stemmingsstoornissen Pro Persona, Ede & onderzoeker Trimbos-instituut, Utrecht Waarom
Nadere informatieAngst en Netwerken. Angst en psychosen. Angst om. Angst om. Angst en psychose. Deel 1 Angst bij vroegdetectie, psychose en als drempel naar herstel.
Disclosure belangen spreker Angst en Netwerken (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële)
Nadere informatieBehandeling van verslaving en comorbiditeit. de Noord Nederlandse ervaring
Behandeling van verslaving en comorbiditeit de Noord Nederlandse ervaring Gent 14 nov2014 Primaire problematiek naar voorkomen in bevolking en % in behandeling 1 Setting van hulp in VZ VNN 34 ambulante
Nadere informatieMarlieke de Jonge, Stafmedewerker Empowerment bij Lentis
MEDIAAN Hoe sociaal is sociaal? Marlieke de Jonge, Stafmedewerker Empowerment bij Lentis Zonder sociaal geen psychiatrie 1). Sociaal is immers het hart van de (geestelijke) gezondheidszorg. Mensen zijn
Nadere informatieSomatische zorg voor mensen met een psychotische aandoening
Somatische zorg voor mensen met een psychotische aandoening zorggebruik, resultaten 1 dr. Wilma Swildens a, dr. Fabian Termorshuizen b,c, drs. Alex de Ridder M.D. a, dr. Hugo Smeets, M.D. b,d,, prof dr.
Nadere informatiePreventieve GGZ van vroeg tot later
Rob Giel Onderzoekcentrum Preventieve GGZ van vroeg tot later Locatie: Mediant Geestelijke Gezondheidszorg, Helmertheater Broekheurnering 1050, 7546 TA Enschede Datum:13-12-2016 Tijd: 13.00-16.50 uur Preventieve
Nadere informatiePositioneren van de SPV
Regiobijeenkomst SPV-en Friesland 27 november 2014 Positioneren van de SPV Gerard Lohuis Historie van SPV Eind jaren 60 vorige eeuw - Opnamebekorten - Opname voorkomen - Professional die in de thuissituatie
Nadere informatiePrognostisch modelleren en proactieve interventie bij psychose: effectiviteit en kosteneffectiviteit
korte bijdrage Prognostisch modelleren en proactieve interventie bij psychose: effectiviteit en kosteneffectiviteit M. VAN DER GAAG, H. ISING, J. LOKKERBOL, F. SMIT ACHTERGROND Diagnoses gaan gepaard met
Nadere informatieVoorspellen van behandeluitkomsten bij cliënten in de ouderenpsychiatrie
Voorspellen van behandeluitkomsten bij cliënten in de ouderenpsychiatrie 11 november 2014 Nanda Mooij, Jasper Nieuwesteeg en Jan Theunissen GGZ Ingeest In samenwerking met: SynQuest werkgroep - Sylvana
Nadere informatieBeter geïntegreerd! Wat zeggen de richtlijnen?
Beter geïntegreerd! Wat zeggen de richtlijnen? Beter geïntegreerd! Wat zeggen de richtlijnen? Richtlijnen Casus IDDT Richtlijnen, wat zeggen ze niet! Richtlijnen Dubbele Diagnose, Dubbele hulp (2003) British
Nadere informatieZorgen voor cliënten met gedragsproblemen
Zorgen voor cliënten met gedragsproblemen CineMec Ede 29-5-2015 Dr. Martin Kat (ouderen)psychiater Amsterdam/Alkmaar psykat@hetnet.nl Med. Centrum Alkmaar Afd. Klin. Geriatrie Praktijk Amsterdam Experiment!
Nadere informatieMedicatie bij Probleemgedrag
Medicatie bij Probleemgedrag Reehorst 10-6-2016 Dr. Martin Kat psychiater M.C.Alkmaar afd. Klin. Geriatrie/ Amsterdam/ CCE psykat@hetnet.nl inhoud Probleemgedrag en de ouderenpsychiatrie Wat doet medicatie
Nadere informatieMood and Resilience in Offspring
Mood and Resilience in Offspring De Depressie deal 19 februari 2017 Depressie deal ondertekend Doel: 30 procent minder mensen met een depressie in 2030 Investering in vroegherkenning en preventie Huidige
Nadere informatieVerslaving en comorbiditeit
Verslaving en comorbiditeit Wat is de evidentie? Dr. E. Vedel, Jellinek, Arkin 18 november 2014 Comobiditeitis hot 1 Jellinek onderzoek comorbiditeit Verslaving & persoonlijkheid, 1997 Verslaving & ADHD,
Nadere informatieAcademische Werkplaats Ernstige Psychotische Aandoeningen
Academische Werkplaats Ernstige Psychotische Aandoeningen 1 Inhoud 1. a. Missie en b. Geschiedenis 2. Wie zijn wij? 3. Wat gaan wij doen? a. Stadia en profiel b. Interventie onderzoek c. Onderwijs en opleiding
Nadere informatieInterpersoonlijke psychotherapie
Interpersoonlijke psychotherapie in een ambulante groep een behandelprotocol voor depressie Dina Snippe, psychotherapeut Opleider-supervisor NVGP en NVIPT De genezing van de krekel Geacht somber gevoel,
Nadere informatiePERSOONLIJKHEIDSSTOORNISSEN BIJ ADOLESCENTEN
amenvatting Dit proefschrift gaat over het diagnosticeren van persoonlijkheidsstoornissen (P) in adolescenten, de ziektelast die adolescenten en volwassenen met een (borderline) persoonlijkheidsstoornis
Nadere informatieDiagnose en classificatie in de psychiatrie
Diagnose en classificatie in de psychiatrie Klinische Validiteit Research Betrouwbaarheid Prof dr Bert van Hemert psychiater en epidemioloog Afdelingshoofd psychiatrie DBC Kosten-baten 2 Diagnosen in de
Nadere informatieDecompensatio cordis bij de geriatrische patiënt. CarVasz 21-11-2014 Katie Dermout, klinisch geriater
Decompensatio cordis bij de geriatrische patiënt. CarVasz 21-11-2014 Katie Dermout, klinisch geriater Epidemiologie Symptomatologie Diastolisch hartfalen Comorbiditeit Onderzoek Therapie Prognose Inhoud
Nadere informatieDisclosure belangen Dyllis van Dijk
Disclosure belangen Dyllis van Dijk (Potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding
Nadere informatieInfobrochure. Psychose
Infobrochure Psychose Inhoud Inleiding. 2 Symptomen. 3 Diagnose en prognose. 3 Hoe moeten we een psychose begrijpen?. 4 Behandeling. 4 Tips voor de omgeving. 5 Inleiding Psychose is een overkoepelende
Nadere informatieTraining Psychiatrie en Palliatieve Zorg
Training Psychiatrie en Palliatieve Zorg Voorwoord Het netwerk palliatieve zorg Eemland is een samenwerkingsverband van zorginstellingen dat sinds 2004 gezamenlijk werkt aan de verbetering van de kwaliteit
Nadere informatieKennislacunes NHG-Standaard Depressie
Kennislacunes Kennislacunes 1. Het nut van screening naar depressie bij mensen met een chronische somatische aandoening in de (noot 15-16). 2. De 4DKL als instrument om het verloop van de (ernst van de)
Nadere informatieOntregeling van het immuunsysteem bij psychose
Ontregeling van het immuunsysteem bij psychose Hans van Mierlo Jacqueline Counotte Psychiaterdag PsyQ 26-6-218 Beloop Begin in vroege volwassenheid Patroon van exacerbaties en herstel Invloed van stress?
Nadere informatieSaMenvatting (SUMMARy IN DUTCH)
Samenvatting (summary in Dutch) Samenvatting In hoofdstuk 1 wordt de algemene introductie van dit proefschrift beschreven. De nadruk in dit proefschrift lag op patiënten met hoofd-halskanker (HHK) en
Nadere informatie6 Forensische aspecten Aandachtspunten 134 Noten 134
Inhoud Voorwoord Hoofdstuk 1 Psychiatrische stoornis en diagnostiek 13 1 Inleiding 13 2 Psychiatrische ziekte 13 3 De psychische functies 16 4 Doelen en onderdelen psychiatrische diagnostiek 17 5 Diagnose
Nadere informatieBody awareness training als behandeling voor wearing-off gerelateerde stress bij patiënten met de ziekte van Parkinson
Body awareness training als behandeling voor wearing-off gerelateerde stress bij patiënten met de ziekte van Parkinson Ires Ghielen, promovendus & GZ-psycholoog i.o., i.ghielen@vumc.nl Parkinson symptomen
Nadere informatie(potentiële) belangenverstrengeling
Disclosure belangen spreker Mark van der Gaag (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Zie hieronder Geen relaties met
Nadere informatieTherapeutische waarde van specifieke persoonlijke herinneringen. Prof. dr. Filip Raes KU Leuven
Therapeutische waarde van specifieke persoonlijke herinneringen Prof. dr. Filip Raes KU Leuven Antwerpen Het verhaal, met en zonder woorden 17.03.2017 waarover zal ik het hebben? belang van specifieke
Nadere informatieDiscussieforum. Programma. Vraag van de organisatie NNNSA: Keuzes in de zorg. Casus: keuzes in de zorg
Discussieforum Dr. Rikus Knegtering psychiater / hoofd LentisResearch / A-opleider Drs. Marjolein Rijkeboer gz-psycholoog / zorginhoudelijk adviseur Vraag van de organisatie NNNSA: Bestaat er binnen het
Nadere informatieProf. dr. M. van der Gaag, Parnassia/VU
Vroegdetectie in Nederland Early Detection and Prevention of Psychosis in the Netherlands 17-04-2018 Mark van der Gaag Vroegdetectie is voorspellen van langdurige zorgtrajecten bij jonge hulpzoekende debutanten
Nadere informatieBehandeling van persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen
Behandeling van persoonlijkheidsstoornissen bij ouderen Dr. A.C. (Arjan) Videler Psychotherapeut/GZ-psycholoog/Senior Onderzoeker Manager behandeling Expertisecentrum PersonaCura Treatment of personality
Nadere informatieMental Health in Ethnic Minority Youth. Prevalence Risk and Protective Factors Identification dr. Marcia Adriaanse Psychiater i.o.
Mental Health in Ethnic Minority Youth Prevalence Risk and Protective Factors Identification dr. Marcia Adriaanse Psychiater i.o. Het onderzoek Fase 1: Screening 1563 kinderen en jongeren Fase 2: Diagnostiek
Nadere informatieCitation for published version (APA): Boonstra, T. C. (2011). Early detection of psychosis; why should we care? Groningen: s.n.
University of Groningen Early detection of psychosis; why should we care? Boonstra, Trijntje Cornelia IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to
Nadere informatieVroegdetectie in de GGZ
Vroegdetectie in de GGZ Workshopronde 1 Workshop 1 Preventieve Zorg Coördinatie voor gezinnen van ouders met psychiatrische problemen Henny Wansink, stafmedewerker specialismevorming, Parnassia Academie;
Nadere informatieSamenvatting en blik naar de toekomst. D. Linszen
Samenvatting en blik naar de toekomst D. Linszen EDIE symposium, 30 mei 2013 Beperkingen Diagnostische systemen (DSM IV/V en ICD 10/11) Psychiatrische stoornissen (schizofrenie, depressieve stoornissen,
Nadere informatieReeks 14: Ik ben toch niet gek?! Dr. Maarten Bak, psychiater
Reeks 14: Ik ben toch niet gek?! Dr. Maarten Bak, psychiater Ziekte Gezondheid Gek Normaal Wat is een psychose? Waarnemen Denken Betekenis geven Wat is een psychose? Hallucinatie Waan Hallucinaties
Nadere informatiePositieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen
Positieve, Negatieve en Depressieve Subklinische Psychotische Symptomen en het Effect van Stress en Sekse op deze Subklinische Psychotische Symptomen Positive, Negative and Depressive Subclinical Psychotic
Nadere informatieParkinson en neuropsychiatrie
Parkinson en neuropsychiatrie Rosalie van der Aa- Neuropsycholoog Altrecht Opbouw Onze Hersenen en Parkinson Neuropsychiatrie Adviezen Onze Hersenen en Parkinson de ziekte van Parkinson: 2 de neurodegeneratieve
Nadere informatieAngst & Verslaving. Angst en verslaving 10 oktober 2014 Bouwe Pieterse, psychiater
Angst & Verslaving Angst en verslaving 10 oktober 2014 Bouwe Pieterse, psychiater Inhoudsopgave Achtergrond Etiologie Epidemiologie Diagnostiek Behandeling Kushner ea Multidisciplinaire Richtlijn alcohol
Nadere informatieSlaapstoornissen in de psychiatrie: het belang van behandeling
Slaapstoornissen in de psychiatrie: het belang van behandeling - Dr. Marike Lancel - Divisie Forensische Psychiatrie Slaapcentrum voor Psychiatrie Assen Het interactieve brein in slaap 12-10-2012 Slaapstoornissen
Nadere informatieNederlandse samenvatting. 1. Wat zijn trauma-gerelateerde stoornissen, dissociatieve stoornissen en
Nederlandse samenvatting 1. Wat zijn trauma-gerelateerde stoornissen, dissociatieve stoornissen en persoonlijkheidsstoornissen? Van de trauma- en stressorgerelateerde (kortweg trauma-gerelateerde) stoornissen
Nadere informatie