WORKSHOP DIGESTIEVE ONCOLOGIE TONGEREN ONCONUTRITIE. Dr. Guy Lambrecht NUTRITIETEAM AZ DAMIAAN

Transcriptie

1 WORKSHOP DIGESTIEVE ONCOLOGIE TONGEREN ONCONUTRITIE Dr. Guy Lambrecht NUTRITIETEAM AZ DAMIAAN

2 PERFORMANTIE VAN MKG REGISTRATIE VERBETEREN

3 DEFINITIE MALNUTRITIE geen eenduidige definitie 2 essentiële componenten Voedingstoestand met een onevenwicht in de aanvoer van energie, eiwitten of andere nutriënten EN Meetbare negatieve gevolgen in lichaamssamenstelling, functie en klinische outcome proteïne calorie malnutritie: effect op outcome Stratton,R.J., Green, C.J., & Elia M. (2003). Disease related malnutrition: an evidence based approach to treatment.

4 RISICO OP ONDERVOEDING Algemene ziekenhuispopulatie: 30% Oncologische populatie: ts 30 en 80 % geaccentueerd door Co-morbiditeit: oa diabetes, CNI,. Belangrijke heelkundige ressectie in het verleden Onderliggende depressie Cortico therapie Polymedicatie Onco therapie op zich Repercussie op Response rate en verminderde therapietolerantie Meer post-operatieve complicaties

5 VOEDINGSBELEID AZ DAMIAAN TPN Screening en nutritieplan Nutritie beleid Perorale voeding bijvoeding voedingsadvies Sonde voeding TEACHING LIASON INTRA-EXTRAMUROS

6 Screening and Assessment Vroegtijdig herkennen van nutritionele tekorten: vanaf de diagnose van maligniteit, regelmatig de nutrionele intake evalueren, gewichtsveranderingen en BMI, te starten bij de diagnose en op regelmatige basis te herhalen ifv de kliniek. Bij abnormale screening, objectieve en kwantitatieve assessment van de nutrionele intake, impact van de nutrionele symptomen, de fysieke performantie en de graad van systeeminflammatie aan de hand van biochemische parameters Belangrijke leidraad voor het instellen van voedingstherapie

7 MEETINSTRUMENT: NRS 2002 : BMI, voedingsintake, ziekte toestand, gewichtsverlies, leeftijd Aanbevolen: ziekenhuis Houdt rekening met mensen die niet ondervoed zijn maar het kunnen worden door hun onderliggende ziekte of behandeling Afhankelijk van numerieke score : herscreenen of behandelen

8

9

10

11

12 WANNEER INTERVENTIE STARTEN? BESTE RESULTATEN IN LICHT ONDERVOEDE PATIENTEN INDIEN DE GI MALIGNITEIT REAGEERT OP DE THERAPIE IS DE KANS OP POSITIEF EFFECT VAN NUTRITIONELE INTERVENTIE GROTER HET NUTRITIEPLAN MOET ONDERDEEL UITMAKEN VAN DE SUPPORTIEVE THERAPIE GEDURENDE DE THERAPIE KANKER CACHEXIE VROEGTIJDIG HERKENNEN EN BEHANDELEN

13 ENERGIE EN EIWITBEHOEFTE ENERGIE: > : 25 tot 30 kcal/kg LG per dag/ Harris & Benedict-formule (kcal/24 uur) M: 66 + (13.7xG) + (5.0xH) (6.8xL)/ V: (9.6xG) + (1.7xH) (4.7xL) EIWITTEN: > 1 g/kg en indien mogelijk tot 1,5 gram/kg per dag VERVANGEN VAN DE VERLIEZEN OF TEKORTEN VERHINDEREN DAT DE PATIENT IN EEN KATABOLE TOESTAND TERECHT KOMT BEPERKEN VAN DE EFFECTEN VAN HET KATABOLISME

14 FYSIEK VERBETEREN BEWEGING ONDERHOUDEN, STIMULEREN OF VERBETEREN ZOWEL VOOR, TIJDENS EN NA DE BEHANDELING OM SPIERMASSA TE STEUNEN WEERSTANDSTRAINING MBV FYSIO/KINE PRE-OPERATIEVE LONGFUNCTIE VERBETEREN ACTIEVE ROOKSTOP: BEVORDEREN MET HULP VAN PSYCHOLOOG EN MEDISCHE HULPMIDDELEN (minstens 4 wkn voor de heelkunde)

15 Ziegler TR. N Engl J Med 2009;361:

16 REFEEDINGPROTOCOL Dag 1 : 10 kcal /kg/d (50-60% Koolhydraten, 30-40% Vetten, 15-20% Eiwitten) Zo BMI < 14 : 5 kcal/kg/d + telemetrie Zo verwaarloosbare inname gedurende 14 dagen : 5 kcal/kg/d + telemetrie Zo patiënt weinig of niets gegeten gedurende 5 dagen: starten aan 50% van behoefte ( kcal per dag) Dag 2 Dag 7: opdrijven tot kcal behoefte vrouw: kcal/kg/d ( patiënt > 70j ondergrens) op huidig gewicht man: kcal/kg/d: (patiënt > 70j ondergrens) op huidig gewicht > 37.O C: + 10%/ C Bij TPN ( Parenterale nutritie ) starten we met de helft van de berekende All in One mengsel over 24u Supplementen: Thiamine 250 mg / eerste 10 dagen, eerste dosis i.v. 30 min voor de voeding, daarna i.v. of oraal. Op spoed voor het aanhangen de eerste baxter met glucose in! o Bij alcoholisme: alle opnames profylactisch thiamine geven: 1ste dag = 250 mg iv, daarna 300 mg p.o. gedurende 5 dagen (of verder iv als de orale inname moeilijk is bijv. door delirant gedrag). Natrium : enkel aanvullen wat verloren gaat (oppassen voor overvulling) Bron: guidelines NICE (national institute for health and Clinical Excellence)/ ESPEN / Review: Nutrition in clinical pratice-the refeeding syndrome, Z. Stanga e.a., European Journal of Clinical Nutrition (2008).

17 COMORBIDITEIT: ONDERLIGGEND LEVERLIJDEN MALNUTRITIE KOMT VEEL VOOR BIJ CIRROSE SPLITS DE VOEDING: frequente maaltijden/ belang van avondsnack ENTERALE NUTRITIE: VOORKEUR (35 kcal/ kg / d) TOENAME VAN EIWITBEHOEFTE (1.2 g / kg / d) HEPATISCHE ENCEPHALOPATHIE IS GEEN CONTRA-INDICATIE VOOR STANDAARD EIWIT APROACH GEEN STRIKT ZOUT ARM DIEET (2-3 g NaCl / d) CALCIUM AND VIT. D SUPPLEMENTEN

18 COMORBIDITEIT: ONDERLIGGEND LEVERLIJDEN VERBORGEN ZOUTBOMMEN IN INFUSEN EN MEDICATIE (NaCl als oplosmiddel) Indien enterale voeding ontoereikend: start TPN/ Voeg water en vetoplosbare vitamines toe/ Voeg thiamine vóór Glucose toe om Wernicke te vermijden. VOCHTBELEID VERMIJD OVERVULLING GEBRUIK ALBUMINE 20%: 1 flacon per 2 liter ascites Cave transfusies: the new standard : Hb 7,5!!

19 WANNEER ENTERAAL? ESPEN Bij onvoldoende inname: start orale supplementen of start sondevoeding om nutritionele status te verbeteren of te behouden ( graad B) Patienten die radiotherapie krijgen van slokdarm/ maagregio: intensief dieetadvies aangewezen vooral om gewichtsverlies door de behandeling zelf te voorkomen en onderbreking van de therapie te voorkomen ( graad A) Bij dysfagie twa stenoserende tumor of bij complicaties van mucositis anticiperen door enterale nutritie via sondevoeding te starten. (graad C) ESPEN Guidelines, Clin Nutr 2006, 25:

20

21 HOE JEJUNAAL VOEDEN? VIA JEJUNOSTOMIE: tijdens heelkunde VIA GASTROSTOMIE: PEG-J NASO-JEJUNALE SONDE TIJDELIJK: maximaal 4 à 6 weken PRE-OPERATIEF 8-12 FRENCH: +/- voerdraad +/- biopsie kanaal CAVE: niet intra-duodenaal: Re-coiling + Pancreassecretie Positief effect op reflux

22 INDICATIES NASO-JEJUNALE SONDE GASTROPARESE ACUTE PANCREATITIS GASTRIC OUTLET STENOSE HYPEREMESIS (OOK GRAVIDA) RECIDIVERENDE ASPIRATIE POST-OPERATIEF NA BILROTH II/ TOT.GASTRECTOMIE NA WHIPPLE

23 NASO-JEJUNALE SONDE ENDOSCOPIE DUURDER: sonde/ plaatsing door endoscopist POMP noodzakelijk voor toediening LUMEN IS NAUWER/ MEER KANS OP VERSTOPPING BIJ CORRECTE PLAATSING GEEN REFLUX/MINDER ASPIRATIE MINDER PANCREASSTIMULATIE

24 CONTRA-INDICATIES OBSTRUCTIE PERFORATIE POST-OPERATIEVE LEKKAGE

25 COMPLICATIES FREQUENT GEEN CORRECTE PLAATSING VERSTOPPING TRANSIENTE EPISTAXIS IRRITATIE VAN NASOPHARYNX DIARREE ABDOMINALE KRAMPEN HYPERGLYCEMIE ONFREQUENT OTITIS MEDIA NASALE DRUKULCERA OESOFAGEALE ULCERA COMPLICATIES SEDATIE SINUSITIS DUMPING LIKE SYMPTOMEN

26 Freka JEJUNOSTOMIE CHIRURG CH9

27 PREOPERATIEVE NUTRITIONELE Ernstig nutritioneel risico ONDERSTEUNING Gewichtsverlies > % laatste 6 maand BMI < 18,5 NRS > 3 S-Alb < 30 g/l Uitstel operatie gewettigd Duur : minstens d EN (uitzonderlijk TPN bij intestinale obstructie) = evidentie graad A

28 NEO-ADJUVANTE THERAPIE Meer neo-adjuvante therapieën om heelkundige outcome te verbeteren: Meer complete tumorressectie Minder risico op locaal recidief of metastasering Neo-adjuvante therapie: meer ondervoed en immuungecompromiteerd

29 SETTING IN-HOSPITAL TPN USE AGAINST THE GUIDELINES: A CLINICAL AUDIT Methods: Prospective, observational study: reasons for TPN prescription in practice vs ESPEN-guidelines Results: TPN prescription was not indicated in 20% of the patients. Conclusions: Despite the existence of guidelines for the use of TPN, 1 out of 5 patients received TPN without evidence based indication. Analysing and evaluating current ways of practice is the first step of quality improvement. The presence of a nutrition support team could stimulate the awareness for evidence based use of TPN. Baillieul N.(RN), Museeuw E.(RD)*, Lambrecht G.(MD)Abstract Espen 2008 a

30 PRE-OPERATIEF BELEID Koolhydraten pre-operatief: Providextra/ Resource ERAS concept Heldere vloeistof met koolhydraten tot 2 h pre-operatief Gunstig effect op post-operatieve outcome Minder katabool effect van heelkundige stress/ minder insuline resistentie door langdurig vasten De dag vóór de operatie op de avond voor de operatie 2 flesjes Provide Xtra in, 1 om uur en 1 om uur. 1 flesje = 300 Kcal De dag van de operatie uiterlijk twee uur voor de operatie 1 flesje Provide Xtra. Dit geldt niet voor diabetespatiënten. Nygren, Ljungqvist Ann Surg 1995 Bisgaard and Kehlet Nutrition 2002

31 POST-OPERATIEVE ONDERSTEUNING ALTIJD Nutritionele ondersteuning bij ondervoede postoperatieve chirurgische patienten : verbeterde nutritionele status verminderde morbiditeit / hospitaalverblijf verbeterde levenskwaliteit kostprijs effectief

32 VROEGTIJDIG ENTERALE NUTRITIE Wanneer nutteloos? Kritisch zieke patienten MOF Stagnerende darm bacteriële overgroei sepsis Cardiovasculaire instabiliteit / splanchnische hypoperfusie Darm oedeem Ernstige gastroparese en onmogelijkheid tot postpylore voeding

33

34 EVIDENTIE-GUIDELINES 9 meta-analyses Wanneer? Pre-operatief: 5-7dgn Peri-operatief bij ondervoede pat. tot 5-7 dagen postoperatief Waarom? Minder infecties minder ventilatiedgn. Ligduur INZO effect op kostprijs Guidelines van verschillende verenigingen stimuleren gebruik van immunonutritie: evidentie A Society of Critical Care Medicine (SCCM) American Society for Parenteral and Enteral Nutrition (ASPEN) European Society for Clinical Nutrition and Metabolism (ESPEN) German Society for Nutritional Medicine (DGEM) French Society of Digestive Surgery (SFCD) Spanish Society of Digestive Surgery (SECD)

35

36 ORAL IMPACT Omega-3 vetzuren Reductie van de pro-inflammatoire respons 1 Arginine Semi-essentieel aminozuur Verbetert de eiwitsynthese 2 Bevordert stikstofretentie 3 Nucleotiden Immuunmodulerende eigenschappen 4 Essentieel voor sneldelende cellen 1 Wall R, et al. Nutr Rev May;68(5): Stechmiller JK, et al. Nutr Clin Pract Feb;20(1): Review. 3 Andrew PJ, et al. Cardiovasc Res Aug 15;43(3): Review. 4 Hess JR, et al. Nutr Clin Pract Apr;27(2):

37

38

39