IND N I D CA C T A IE E TPN

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "IND N I D CA C T A IE E TPN"

Transcriptie

1 Indicaties en contra-indicaties TPN Life Long Learning ESPEN VVKVM Sabeth De Waele Indicaties en contra-indicaties TPN 1. DEFINITIE A. ALGEMEEN B. TPN 3. CONTRA-INDICATIE 4. BESLUIT 1. DEFINITIE TOTALE PARENTERALE NUTRITIE : Wanneer de IV infusie de enige nutritionele ondersteuning is Parenterale Nutritie A. Algemeen 1e voorwaarde : Nutritionele ondersteuning is noodzakelijk : malnutritie of risico malnutritie Screening (NRS 2002, MUST, MNA,..) Assessment B. TPN als 1e keuze versus als alternatief voor Enterale Nutritie TPN = 1e keuze Hepatische encefalopathie (cirrhose) 1

2 TPN als alternatief voor Enterale Nutritie : tube feeding and standard care are associated with a lower risk of infection than is parenteral nutrition.. Braunschweig, American Journal Clinical Nutrition, 2001 meta-analysis TPN als alternatief voor Enterale Nutritie : Geen functionele gastro-intestinale tractus bij soorten patiënten: : pre/post operatief : oncologie, geriatrie, IG Pediatrie : extreme prematuriteit Preoperatief: Ernstig ondervoede patiënten + TPN : niet infectieuze complicaties Oesofagus / maagcarcinoom : majeure postoperatieve complicaties American Gastroenterological Association Medical Position Statement, Parenteral Nutrition, 2001 Veterans affair cooperative study Ondervoede patiënten ( ) : Preop TPN min 7 dagen + postop TPN 3 dagen versus geen peri-operatieve TPN zware complicaties : gelijk aantal (25.5% 24.6%) 90 dagen mortaliteit : TPN : meer infectieuze complicaties geen TPN : meer noninfectieuze complicaties Zwaar ondervoed : TPN minder noninfectieuze complicaties : 5% versus 43 %! Enkel TPN versus geen TPN! Postoperatief : Voordeel bij ondervoede patiënten enteraal : ERAS (Enhanced Recovery After Surgery) Peri-operatief : Intestinale obstructie Ileus Shock Intestinale ischemie Besluit HK PRE en POST OPERATIEVE TPN : Ondervoede patiënten Geen enterale voeding mogelijk 2

3 Oncologische patiënt : Indicaties nutritionele ondersteuning enterale voeding graad C aanbevelingen radio-- en chemotherapie : radio orale supplementen (graad A) Gastro--enterologische patiënt : Gastro Short bowel syndrome in hypersecretoire fase : PN verplicht om adequate nutritionele inname te garanderen + vocht en electrolyten substitutie Guidelines Enteral Nutrition, Gastroenterology, 2006, Graad C Kritiek zieke patiënten : Geen po voeding 3 dagen start enterale nutritie Zo onvoldoende inname : Aanvullen TPN Stamcel transplantatie : Graad C aanbeveling parenterale voeding : Immuundepressie en trombocytopenie Sondevoeding niet geïndiceerd (hemorragie en infecties) TPN ESPEN Recommendations non surgical oncology, 2006 Geriatrische patiënt : belang screening & nutritionele ondersteuning : orale supplementen, praktische maatregelen weinig TPN Geventileerde patiënten : EN > TPN we recommend that PN not be started in critically ill patients until all strategies to maximize EN delivery have been attempted (small bowel feeding, motility agents) Canadian Clinical Practice Guidelines for Nutrition Support in Mechanically Ventilated, critically ill Adult Patients,

4 when PN is prescribed : glutamine is recommended Besluit IZ: PN : zo EN onvoldoende / onmogelijk TPN bij : Pediatrie Intestinaal falen Zware functionele intestinale immaturiteit Guidelines Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition, 2005 Zwangerschap 80% ochtendmisselijkheid 9.2 % persisterende nausea en braken 2.4 % hospitalisatie hyperemesis gravidarum Eventueel TPN Meer complicaties gerelateerd aan TPN Journal Reproductive Medicine, 2004 Home TPN 20 juli Koninklijk besluit tot vaststelling van de voorwaarden waaronder de verplichte verzekering voor geneeskundige verzorging en uitkeringen tegemoetkomt in de kosten van parenterale voeding voor ambulante niet in het ziekenhuis opgenomen rechthebbenden. A: tijdelijke of blijvende intestinale insufficiëntie ten gevolge van: 1 idiopatische inflammatoire intestinale ziekten (ziekte van Crohn, colitis ulcerosa): a) die geneesmiddelenresistent zijn en b) uitgebreide segmenten van de darm hebben aangetast; 2 uitgebreide intestinale resecties; 3 ernstige stoornissen van de intestinale motoriek; 4 zeer ernstige intestinale malabsorptie ten gevolge van: a) radio-enteritis; b) totale darmvlokkenatrofie (coeliakie) of equivalente aandoeningen; c) chronische pancreatitis waarvan wordt aangetoond dat orale of maagsondevoeding onmogelijk is; d) peritoneale carcinomatose met intestinale occlusie; e) intestinale lymfomen; 5 surinfectie van het spijsverteringskanaal bij rechthebbenden die lijden aan acquired immune deficiency syndrome ; 6 aanhoudende diarree bij kinderen, aangeboren of verworven; 7 weerstandige chyleuze ascites. B: het intestinaal inactiveren om therapeutische motieven wegens fistels als verwikkeling bij één van de sub A opgesomde aandoeningen. C: proteo-calorische malnutritie die wordt aangetoond door: a) ofwel een verlaging van het lichaamsgewicht (droog gewicht na hemodialyse) gelijk aan 10 pct. of meer tijdens de laatste 12 maanden; b) ofwel een pre-albuminegehalte lager dan 0,3 g/l; bij gehemodialyseerde rechthebbenden voor wie is aangetoond dat het dialysevoorschrift adequaat is door een van de evaluatiemethoden van de Kt/V die minimum gelijk aan 0,9 moet zijn. 3. Contra indicatie TPN Mechanische oorzaken : geen veneuze toegang Metabole oorzaken : refeeding syndrome 4. BESLUIT TOTALE PARENTERALE NUTRITIE - Voedingsondersteuning is nodig - Enterale nutritie kan niet/ mag niet / gaat niet - Enterale nutritie volstaat niet 4

5 Duwen jullie mee aan de nutritiekar? Dank u Indicaties en contracontra-indicaties TPN Life Long Learning ESPEN VVKVM Sabeth De Waele

The RIGHT food is the best medicine

The RIGHT food is the best medicine The RIGHT food is the best medicine Nutritie Support Team : Dr G..Lambrecht, E. Museeuw, N. Baillieul Dienst gastro-enterologie: Dr. G. Deboever Dr. G. Lambrecht Dr. M. Cool Inhoud Ondervoeding Voedingsbeleid

Nadere informatie

Postoperatief opklimmende voeding

Postoperatief opklimmende voeding 1 Postoperatief opklimmende voeding Wetenschappelijke evidentie en praktijk Kelly Van Gasse Klinische diëtiste 2 Inhoudsopgave ERAS Preoperatief beleid Factoren die: De gastro-intestinale functies bepalen

Nadere informatie

Voeding bij kankerpatiënten

Voeding bij kankerpatiënten Voeding bij kankerpatiënten Overzicht ESPEN aanbevelingen Arends J. et al., 2016 Volledige tekst zie www.espen.org/education/espen-guidelines > ESPEN guidelines on nutrition in cancer patients Hoofdstuk

Nadere informatie

Parenterale voeding bij oncologisch behandelingen. Verspreid gedachtengoed. Richtlijnen parenterale voeding 5/05/2009. Apr. L. De Pourcq UZ Leuven

Parenterale voeding bij oncologisch behandelingen. Verspreid gedachtengoed. Richtlijnen parenterale voeding 5/05/2009. Apr. L. De Pourcq UZ Leuven Parenterale voeding bij oncologisch behandelingen Apr. L. De Pourcq UZ Leuven Verspreid gedachtengoed Parenterale voeding : Kan nodig zijn bij misselijkheid en braken want dan kan je niet langs de mond

Nadere informatie

27/09/2018. Casus. Impact van chirurgie. Impact van voeding. thv spijsverteringsstelsel postoperatief voedingsbeleid. anesthesie herstel

27/09/2018. Casus. Impact van chirurgie. Impact van voeding. thv spijsverteringsstelsel postoperatief voedingsbeleid. anesthesie herstel Ingrijpen op de foregut : wat als het begin van het eetkanaal verstoord wordt? Perspectief van de diëtist Floor Wynants - Eveline Vanhalewyck Competentiecentrum klinische voeding Voeding Chirurgie Impact

Nadere informatie

Parenterale voeding op een thoracale heelkunde afdeling

Parenterale voeding op een thoracale heelkunde afdeling Parenterale voeding op een thoracale heelkunde afdeling Apr. Barbara Deleenheer Symposium VVKVM 14 december 2013 Overzicht Inleiding Methodologie Resultaten Conclusie Inleiding (1/7) Thoracale heelkunde:

Nadere informatie

Enterale en parenterale voeding in de thuiszorg

Enterale en parenterale voeding in de thuiszorg Enterale en parenterale voeding in de thuiszorg 1 Complexere thuiszorg Door beperking van het aantal ziekenhuisbedden en de kortere ligduur worden stomazorg, zuurstoftherapie, pijntherapie, peritoneaal

Nadere informatie

Multidisciplinaire aanpak van IBD

Multidisciplinaire aanpak van IBD Antwerpse Geneeskundige Dagen 12/09/2014 Multidisciplinaire aanpak van IBD Tom Moreels UCL Cliniques Universitaires Saint-Luc Hépato-Gastroentérologie tom.moreels@uclouvain.be Inflammatoir darmlijden dunne

Nadere informatie

Voedingbijhoofdhals-en slokdarmkanker: Wanneer aanvullende voeding opstarten?

Voedingbijhoofdhals-en slokdarmkanker: Wanneer aanvullende voeding opstarten? Voedingbijhoofdhals-en slokdarmkanker: Wanneer aanvullende voeding opstarten? Peter Schepens Diëtist Oncologie AZ Sint-Lucas Brugge Inhoud 1. Belang van screening op de voedingstoestand van de patiënt

Nadere informatie

Home TPN bij de oncologische patiënt. Dreesen Mira UZ Leuven, apotheek

Home TPN bij de oncologische patiënt. Dreesen Mira UZ Leuven, apotheek Home TPN bij de oncologische patiënt Dreesen Mira UZ Leuven, apotheek Inhoudsopgave Starten met home TPN bij maligne patiënt Ontslagprocedure Opvolging in praktijk Home TPN bij maligne patiënten Opstart

Nadere informatie

Malnutritie. Screening en Behandeling. Bart Geurden, RN, PhD

Malnutritie. Screening en Behandeling. Bart Geurden, RN, PhD Malnutritie Screening en Behandeling Bart Geurden, RN, PhD INHOUD 1. Inleiding en probleemstelling 2. Definitie van malnutritie 3. Komt dit vaak voor: prevalentie 4. Wat zijn oorzaken en gevolgen van malnutritie

Nadere informatie

Voeding: een onderdeel bij de oncologische behandeling. Paulien Voogt Verpleegkundig specialist intensieve zorg voedingszorg

Voeding: een onderdeel bij de oncologische behandeling. Paulien Voogt Verpleegkundig specialist intensieve zorg voedingszorg Voeding: een onderdeel bij de oncologische behandeling Paulien Voogt Verpleegkundig specialist intensieve zorg voedingszorg Onderwerpen Kort voorstel Waarom voeding een onderdeel is van je oncologische

Nadere informatie

Van keukendiëtist naar klinische voedingsspecialist: een win-win situatie!

Van keukendiëtist naar klinische voedingsspecialist: een win-win situatie! Van keukendiëtist naar klinische voedingsspecialist: een win-win situatie! Rian van Schaik Diensthoofd diëtetiek/diëtist IZ AZ Sint Lucas Brugge Theo Niewold Vakgroep voeding en Gezondheid Departement

Nadere informatie

19/10/2017. Overview. 1. Inleiding. 1. Inleiding 2. Zin en onzin van diëten 3. Voedingsinterventie 4. Casus Gust. Vele studies met zelfde besluit

19/10/2017. Overview. 1. Inleiding. 1. Inleiding 2. Zin en onzin van diëten 3. Voedingsinterventie 4. Casus Gust. Vele studies met zelfde besluit Sarcopenie: In beweging Kathleen Gerits, diëtiste Competentiecentrum klinische voeding Overview 1. Inleiding 1. Inleiding Vele studies met zelfde besluit Beweging Voeding algemene richtlijnen: Adequate

Nadere informatie

Basisvoedingszorg: terug naar de essentie. Bart Geurden RN, PhD

Basisvoedingszorg: terug naar de essentie. Bart Geurden RN, PhD Basisvoedingszorg: terug naar de essentie Bart Geurden RN, PhD INHOUD Inleiding Het ideale voedingsbeleid Barrières Toekomst Inleiding Definitie Ondervoeding is een voedingstoestand waarbij een tekort

Nadere informatie

Royal Canin DIEETWIJZER. Overzicht veterinaire dieetrange

Royal Canin DIEETWIJZER. Overzicht veterinaire dieetrange Royal Canin DIEETWIJZER Overzicht veterinaire dieetrange Dieetvoeding voor de kat KAT droog PORTIE OBESITY MANAGEMENT DP 42 Obesitas / overgewicht Obstipatie met goede respons op voedingsvezels Diabetes

Nadere informatie

Tabel 6. Overzicht van gevalideerde (screenings)instrumenten voor (risico op) ondervoeding

Tabel 6. Overzicht van gevalideerde (screenings)instrumenten voor (risico op) ondervoeding Tabel 6. Overzicht van gevalideerde (screenings)instrumenten voor (risico op) ondervoeding Screeningsinstrument + ontwikkelaar Onderdelen Setting waarin gevalideerd Validiteit Benodigde tijd Subjective

Nadere informatie

Dieetadvies tijdens en na oncologische behandelingen. Tinne Roodhooft- Onco- diëtiste AZ Herentals Lies Schrauwen Onco diëtiste AZ Turnhout

Dieetadvies tijdens en na oncologische behandelingen. Tinne Roodhooft- Onco- diëtiste AZ Herentals Lies Schrauwen Onco diëtiste AZ Turnhout Dieetadvies tijdens en na oncologische behandelingen Tinne Roodhooft- Onco- diëtiste AZ Herentals Lies Schrauwen Onco diëtiste AZ Turnhout Overzicht Taak oncodiëtiste Ondervoeding bij kanker Voedingsadvies

Nadere informatie

5-5-2009. overzicht. Oorzaken ondervoeding bij kanker

5-5-2009. overzicht. Oorzaken ondervoeding bij kanker Kanker en cachexie Prof Dr Erik Van Limbergen Radiotherapie - Oncologie Prof Dr Martin Hiele Gastro- enterologie Leuvens Kanker Instituut LKI UZ Gasthuisberg Leuven overzicht Oorzaken van ondervoeding

Nadere informatie

Ondervoeding bij ouderen

Ondervoeding bij ouderen Ondervoeding bij ouderen Caroline Boomkamp Klinisch geriater Bernhoven Inhoud Definities Screening en assessment Prevalentie Oorzaken Gevolgen Behandeling van ondervoeding Definitie geriatrische patiënt

Nadere informatie

TITEL. Vroege enterale voeding vermindert postopera5eve ileus en naadlekkage na grote rectumchirurgie

TITEL. Vroege enterale voeding vermindert postopera5eve ileus en naadlekkage na grote rectumchirurgie TITEL Vroege enterale voeding vermindert postopera5eve ileus en naadlekkage na grote rectumchirurgie Fanny Heesakkers, Petra Boelens, Misha Luyer, Arnout Roos, Kevin van Barneveld, Ignace de Hingh, Grard

Nadere informatie

57918 MONITEUR BELGE 15.09.2015 BELGISCH STAATSBLAD

57918 MONITEUR BELGE 15.09.2015 BELGISCH STAATSBLAD 57918 MONITEUR BELGE 15.09.2015 BELGISCH STAATSBLAD Art. 3. Le ministre qui a les Affaires sociales dans ses attributions est chargé de l exécution du présent arrêté. Donné àpoitiers, le 10 août 2015.

Nadere informatie

43062 MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD

43062 MONITEUR BELGE BELGISCH STAATSBLAD 43062 MONITEUR BEGE 14.08.2007 BEGISCH STAATSBAD 2 e 4, a), alinéa 3, est remplacé par la disposition suivante : «intervention de l assurance pour les prestations 202451 202462, 202473 202484, 202495 202506,

Nadere informatie

WORKSHOP DIGESTIEVE ONCOLOGIE TONGEREN ONCONUTRITIE. Dr. Guy Lambrecht NUTRITIETEAM AZ DAMIAAN

WORKSHOP DIGESTIEVE ONCOLOGIE TONGEREN ONCONUTRITIE. Dr. Guy Lambrecht NUTRITIETEAM AZ DAMIAAN WORKSHOP DIGESTIEVE ONCOLOGIE TONGEREN ONCONUTRITIE Dr. Guy Lambrecht NUTRITIETEAM AZ DAMIAAN PERFORMANTIE VAN MKG REGISTRATIE VERBETEREN DEFINITIE MALNUTRITIE geen eenduidige definitie 2 essentiële componenten

Nadere informatie

Diabetes Mellitus en Beweging

Diabetes Mellitus en Beweging Diabetes Mellitus en Beweging Doelen 0Refresher 0Patient Education 0Exercise and DM Wat betekent het? 0 Diabetes: Door(heen) gaan 0 Mellitus: Honing/Zoet Wat is het? 0 Groep van stoornissen met hyperglycemieën

Nadere informatie

Citrulline als merker van de intestinale massa en functionaliteit? Dr. Apr. Koen Poesen Ing. Nele Peersman Prof. Dr.

Citrulline als merker van de intestinale massa en functionaliteit? Dr. Apr. Koen Poesen Ing. Nele Peersman Prof. Dr. Citrulline als merker van de intestinale massa en functionaliteit? Dr. Apr. Koen Poesen Ing. Nele Peersman Prof. Dr. Pieter Vermeersch Leuven, 24 april 2012 Inleiding Intestinaal falen Citrulline Rationale

Nadere informatie

SARCOPENIE & DE IZ PATIENT

SARCOPENIE & DE IZ PATIENT SARCOPENIE & DE IZ PATIENT Nikolaas De Neve, MD Intensieve Zorg Anesthesiologie O.L.Vrouwziekenhuis Aalst Diëtist? Sarcopenie? Diversiteit populatie ICU Postoperatief na (majeure) heelkunde Traumatologie

Nadere informatie

ROL VAN DE DIËTISTE IN HET ONCOLOGISCH PROCES. Gebracht door Nadieh Verhoest

ROL VAN DE DIËTISTE IN HET ONCOLOGISCH PROCES. Gebracht door Nadieh Verhoest ROL VAN DE DIËTISTE IN HET ONCOLOGISCH PROCES Gebracht door Nadieh Verhoest Programma Nationaal kankerplan Kankercachexie Voedingsplan bij cachexie Andere voedingsrichtlijnen Nationaal kankerplan L. Onkelinx

Nadere informatie

To Bricker or not to Bricker

To Bricker or not to Bricker To Bricker or not to Bricker Dr. P. Willemen Kliniek voor Urologie Jessaziekenuis 1 2 1 URETERO ILEO CUTANEOSTOMIE 3 BRICKERANASTOMOSE 4 2 URINEDERIVATIE WANNEER? HOE? PREOPERATIEVE ZORGEN? POSTOPERATIEVE

Nadere informatie

CHIRURGISCHE BEHANDELING VAN BUIKWANDDEFECTEN

CHIRURGISCHE BEHANDELING VAN BUIKWANDDEFECTEN CHIRURGISCHE BEHANDELING VAN BUIKWANDDEFECTEN, kinderchirurg Afdeling Chirurgie UMCG Eurocat / SPSNN Symposium 2018: Buikwanddefecten 25 mei 2018 UMC Groningen CHIRURGISCHE BEHANDELING Antenataal Geboorte

Nadere informatie

Beademen: kan het nog beter? De rol van voeding

Beademen: kan het nog beter? De rol van voeding Refereeravond Multidisciplinaire route naar detubatie Beademen: kan het nog beter? De rol van voeding 17 juni 2014, Geertje Raemakers-van Driel, diëtist Inleiding doel voeden op IC eiwitstofwisseling,

Nadere informatie

FACTS. Nieuws. Nieuwe aanbevelingen in Espen 1 en Aspen 2 richtlijnen. P1 Nieuwe aanbevelingen in Espen en Aspen richtlijnen

FACTS. Nieuws. Nieuwe aanbevelingen in Espen 1 en Aspen 2 richtlijnen. P1 Nieuwe aanbevelingen in Espen en Aspen richtlijnen FACTS 5 e jaargang winter 2016 P1 Nieuwe aanbevelingen in Espen en Aspen richtlijnen P3 Inzet van Novasource Gi Control bij ernstige maagen darmproblemen P5 Screening op ondervoeding bij ouderen P6 Novasource

Nadere informatie

Chronisch inflammatoire darmziekten en nutritie

Chronisch inflammatoire darmziekten en nutritie Chronisch inflammatoire darmziekten en nutritie Fazia MANA Afdelingshoofd dienst gastroenterologie UZBrussel 27april 2013 IBD = inflammatory bowel disease Ziekte van Crohn Colitis Ulcerosa (RCUH, CU) 1

Nadere informatie

Ondervoeding bij Ouderen 14/11/2013. S. Lonterman; Klinisch Geriater

Ondervoeding bij Ouderen 14/11/2013. S. Lonterman; Klinisch Geriater Ondervoeding bij Ouderen 14/11/2013 Inhoud Presentatie Definitie Ondervoeding Verschillende schalen Ouderen Centrum & Ondervoeding HagaZiekenhuis & Ondervoeding Eigen Onderzoek Voedingsgebied Supplementen

Nadere informatie

Nutritional Risk Screening (NRS 2002)

Nutritional Risk Screening (NRS 2002) Nutritional Risk Screening (NRS 2002) Bron: Kondrup, J., Rasmussen, H. H., Hamberg, O., Stanga, Z., & ad hoc ESPEN Working Group (2003). Nutritional Risk Screening (NRS 2002): a new method based on an

Nadere informatie

Ondervoeding. 1.1 Begrippen

Ondervoeding. 1.1 Begrippen 1 Ondervoeding Wanneer is er sprake van ondervoeding? Welke soorten ondervoeding zijn er? En wat is eraan te doen? Voor een antwoord op deze en andere vragen volgt eerst een uiteenzetting van de diverse

Nadere informatie

UW COLONOSCOPIE HOE U ZICH OP DE INGREEP MOET VOORBEREIDEN

UW COLONOSCOPIE HOE U ZICH OP DE INGREEP MOET VOORBEREIDEN UW COLONOSCOPIE EZICLEN Concentraat voor orale oplossing Watervrij natriumsulfaat, magnesiumsulfaat-heptahydraat en kaliumsulfaat Dokter: Datum: Om: Plaats: Schema: EENDAAGS SCHEMA: 2 doses op de dag VÓÓR

Nadere informatie

Contactgegevens: u Gastro-enteroloog: dr. Pauwels, tel. 6484. u Voedingsverpleegkundige: Annick Van kerkhove, tel. 5844

Contactgegevens: u Gastro-enteroloog: dr. Pauwels, tel. 6484. u Voedingsverpleegkundige: Annick Van kerkhove, tel. 5844 >> Nutritieboekje Contactgegevens: u Gastro-enteroloog: dr. Pauwels, tel. 6484 u Voedingsverpleegkundige: Annick Van kerkhove, tel. 5844 u Klinisch diëtiste campus Sint-Lucas: tel. 6213 u Klinisch diëtiste

Nadere informatie

Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar

Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar Kaart toenemende demografie obesitas The influence of obesity on total joint arthroplasty.

Nadere informatie

Zijn we gedreven een protocol na te leven?

Zijn we gedreven een protocol na te leven? Zijn we gedreven een protocol na te leven? Protocol compliantie op de intensive care Anouk van der Sman IC verpleegkundige en Circulation Practitioner i.o. Reinier de Graaf Gasthuis (RdGG) te Delft 1 Inhoud

Nadere informatie

Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in het ziekenhuis

Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in het ziekenhuis Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in het ziekenhuis Uitgangspunten: Vroege herkenning: - binnen 24 uur na opname - hoogrisicopatiënten tijdens polikliniekbezoek Snelle en optimale behandeling

Nadere informatie

Afzonderlijk bij te wonen lesdagen postgraduaat Pediatrie en Neonatologie

Afzonderlijk bij te wonen lesdagen postgraduaat Pediatrie en Neonatologie Afzonderlijk bij te wonen lesdagen postgraduaat Pediatrie en Neonatologie (versie 15/02/2017) Binnen het postgraduaat Pediatrie en Neonatologie worden een aantal lesdagen opengesteld als bijscholingsdag.

Nadere informatie

KWETSBARE OUDEREN IN HET ZIEKENHUIS HOE VOORKOMEN WE COMPLICATIES?

KWETSBARE OUDEREN IN HET ZIEKENHUIS HOE VOORKOMEN WE COMPLICATIES? KWETSBARE OUDEREN IN HET ZIEKENHUIS HOE VOORKOMEN WE COMPLICATIES? E. Meulen, klinisch geriater Inhoud van dit praatje Casus Wat maakt de oudere patiënt kwetsbaar? Het inschatten van kwetsbaarheid Terug

Nadere informatie

Afzonderlijk bij te wonen lesdagen postgraduaat Pediatrie en Neonatologie

Afzonderlijk bij te wonen lesdagen postgraduaat Pediatrie en Neonatologie Afzonderlijk bij te wonen lesdagen postgraduaat Pediatrie en Neonatologie (versie 18/04/2017) wijzigingen itt vorige versie werden in het rood aangeduid Binnen het postgraduaat Pediatrie en Neonatologie

Nadere informatie

Classificatie Post-Operatieve Pancreas Fistel (POPF) vanaf 2016

Classificatie Post-Operatieve Pancreas Fistel (POPF) vanaf 2016 Classificatie Post-Operatieve Pancreas Fistel (POPF) vanaf 2016 POPF: amylase-gehalte in elke hoeveelheid drainvocht > 3x bovengrens van bovengrens normaalwaarde serum (dus normaal 0-220, dan verhoogd

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren Slokdarm- en maagcarcinoom (DUCA)

Factsheet Indicatoren Slokdarm- en maagcarcinoom (DUCA) Factsheet en Slokdarm- en maagcarcinoom (DUCA) DUCA 2015 [ ; 05-11- 2015] Registratie gestart: 2011 pagina 1 van 15 Nr. Type Uitvraag over Bron WV indicator (jaar) 2. Aantal geopereerde patiënten met een

Nadere informatie

M. Crohn en Colitis ulcerosa; verschil en nieuwe ontwikkelingen in behandeling

M. Crohn en Colitis ulcerosa; verschil en nieuwe ontwikkelingen in behandeling M. Crohn en Colitis ulcerosa; verschil en nieuwe ontwikkelingen in behandeling Dr. D. Leemreis, MDL-arts 8 mei 2019 IBD Inflammatory Bowel Disease (IBD)= Inflammatoire darmziekten= Chronische ontsteking

Nadere informatie

OPNAMECRITERIA INTENSIEVE ZORGEN Pediatrie ( IZP) UZ GENT*

OPNAMECRITERIA INTENSIEVE ZORGEN Pediatrie ( IZP) UZ GENT* OPNAMECRITERIA INTENSIEVE ZORGEN Pediatrie ( IZP) UZ GENT* * Dit document werd aan de hand van de AAP policy statement guidelines. Doelgroep o Kinderen vanaf de leeftijd van 28 dagen en/of > 2, 5 kg tot

Nadere informatie

College voor Zorgverzekeringen t.a.v. de Weledelgeleerde Vrouwe drs. A.J. Link Postbus 320 1110 H DIEMEN augustus 2010

College voor Zorgverzekeringen t.a.v. de Weledelgeleerde Vrouwe drs. A.J. Link Postbus 320 1110 H DIEMEN augustus 2010 College voor Zorgverzekeringen t.a.v. de Weledelgeleerde Vrouwe drs. A.J. Link Postbus 320 1110 H DIEMEN augustus 2010 Geachte mevrouw Link, Betreft: systeemadvies functiegerichte omschrijving van uitwendige

Nadere informatie

Voedingsadvies bij short bowel

Voedingsadvies bij short bowel Afdeling: Onderwerp: Diëtetiek De dunne darm is een belangrijk onderdeel van de spijsvertering. Na een maaltijd komt het voedsel via mond, slokdarm en maag in de dunne darm terecht. In de dunne darm wordt

Nadere informatie

Wat betekent ondervoeding?

Wat betekent ondervoeding? Wat betekent ondervoeding? Wat u moet weten Ondervoeding is een veelvoorkomend fenomeen, maar wordt nochtans vaak over het hoofd gezien, vooral bij ouderen. Het kan in de thuissituatie voorkomen, maar

Nadere informatie

Verpleegkundige aspecten bij pancreasinsufficiëntie. MDL scholing, 25 maart 2019 Annemarie Roele, verpleegkundig specialist HPB

Verpleegkundige aspecten bij pancreasinsufficiëntie. MDL scholing, 25 maart 2019 Annemarie Roele, verpleegkundig specialist HPB Verpleegkundige aspecten bij pancreasinsufficiëntie MDL scholing, 25 maart 2019 Annemarie Roele, verpleegkundig specialist HPB Inhoud Vraag vooraf.. Exocriene pancreasinsufficiëntie Symptomen Gevolgen

Nadere informatie

VOEDING BIJ LEVERLIJDEN

VOEDING BIJ LEVERLIJDEN VOEDING BIJ LEVERLIJDEN Ivo Duysburgh Jeoffrey Schouten AZ Nikolaas Lever Functies eliminatie van vetoplosbare afvalstoffen (gal) productie van detergent, nodig in vetvertering (gal) productie van eiwitten,

Nadere informatie

KLINISCHE VOEDING EN METABOLISME BIJ ACUUT HERSENTRAUMA EN CVA. Kurt Boeykens Verpleegkundig Specialist Nutritie LLL-teacher voor ESPEN

KLINISCHE VOEDING EN METABOLISME BIJ ACUUT HERSENTRAUMA EN CVA. Kurt Boeykens Verpleegkundig Specialist Nutritie LLL-teacher voor ESPEN KLINISCHE VOEDING EN METABOLISME BIJ ACUUT HERSENTRAUMA EN CVA Kurt Boeykens Verpleegkundig Specialist Nutritie LLL-teacher voor ESPEN Inhoud Voeding en metabolisme bij: ACUUT HERSENTRAUMA CVA (CHRONISCHE

Nadere informatie

OSAS peri-operatief. Queenayda Kroon Peter Huybrechts

OSAS peri-operatief. Queenayda Kroon Peter Huybrechts Queenayda Kroon Peter Huybrechts Inhoud Casus Slaap apnee Obstructief slaap apnee syndroom (OSAS) 1. Preoperatief 2. Peroperatief 3. Postoperatief Take home messages Casus Man, 66jaar, BMI 31, ASA3 Medische

Nadere informatie

Inflammatoire darmziekten bij kinderen

Inflammatoire darmziekten bij kinderen Inflammatoire darmziekten bij kinderen Kindergastro-enterologie, Hepatologie en Nutricie Dr. Virginie Janssens Dr. Ilse Hoffman 89 11 De ziekte van Crohn bij het kind en de adolescent. 11.1. Inleiding

Nadere informatie

Koorts. Diagnostische valkuilen bij de oudere patiënt

Koorts. Diagnostische valkuilen bij de oudere patiënt Koorts Diagnostische valkuilen bij de oudere patiënt Koorts Sinds de Oudheid weet men dat verhoogde lichaamstemperatuur een teken van ziekte kan zijn Vanaf 16-17 e eeuw worden thermometers ontwikkeld 1868

Nadere informatie

Secundaire hyperoxalurie voor niertransplantatie: een nadeel? Dr JI Roodnat, Nefroloog

Secundaire hyperoxalurie voor niertransplantatie: een nadeel? Dr JI Roodnat, Nefroloog Secundaire hyperoxalurie voor niertransplantatie: een nadeel? Dr JI Roodnat, Nefroloog Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties

Nadere informatie

1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL. SORBITOL DELALANDE 5 g poeder voor drank. SORBITOL DELALANDE Menthe 5 g poeder voor drank.

1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL. SORBITOL DELALANDE 5 g poeder voor drank. SORBITOL DELALANDE Menthe 5 g poeder voor drank. 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL SORBITOL DELALANDE 5 g poeder voor drank. SORBITOL DELALANDE Menthe 5 g poeder voor drank. 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Sorbitol 5 g per zakje. Voor de volledige

Nadere informatie

Maag-, darmen leverziekten

Maag-, darmen leverziekten Maag-, darmen leverziekten driedaagse post HBO cursus Utrecht 2010 Accreditatie voor diëtisten (24 punten) is aangevraagd bij de Stichting Accreditatie Deskundigheidsbevorderende Activiteiten Paramedici.

Nadere informatie

Student login: DDJVCRAI

Student login: DDJVCRAI https://socrative.com/ Student login: DDJVCRAI Malnutritie bij ouderen An Gers diëtiste, docent voeding Thomas More campus Turnhout Er zullen in België in 2050 drie keer meer tachtigjarigen zijn vergeleken

Nadere informatie

Effect van voeding en malnutritie op sarcopenie. symposium 'Voeding bij de geriatrische zorgvrager'

Effect van voeding en malnutritie op sarcopenie. symposium 'Voeding bij de geriatrische zorgvrager' Effect van voeding en malnutritie op sarcopenie symposium 'Voeding bij de geriatrische zorgvrager' Stany Perkisas 30/04/2019 Wat moet je straks wijzer zijn? Waarom sarcopenie op een voedingssymposium?

Nadere informatie

Aanpak van ondervoeding bij kanker: screening, sonde- en bijvoeding. Sanne Mouha Competentiecentrum klinische voeding

Aanpak van ondervoeding bij kanker: screening, sonde- en bijvoeding. Sanne Mouha Competentiecentrum klinische voeding Aanpak van ondervoeding bij kanker: screening, sonde- en bijvoeding Sanne Mouha Competentiecentrum klinische voeding Inhoud Inleiding Screening Aanpak na screening Energie-en eiwitrijke voeding Drinkvoeding

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren Slokdarm- en maagcarcinoom (DUCA)

Factsheet Indicatoren Slokdarm- en maagcarcinoom (DUCA) Factsheet en Slokdarm- en maagcarcinoom (DUCA) DUCA 2014 [2.5; 14-11- 2014] Registratie gestart: 2011 Nr. Type Uitvraag over Bron indicator (jaar) 1. Aantal nieuwe patiënten met een slokdarm- of maagcarcinoom.

Nadere informatie

Hematologische afwijkingen bij de oudere: Anemie. Prof Dr Nele Van Den Noortgate Diensthoofd Zorgprogramma voor de geriatrische patiënt UZ-Gent

Hematologische afwijkingen bij de oudere: Anemie. Prof Dr Nele Van Den Noortgate Diensthoofd Zorgprogramma voor de geriatrische patiënt UZ-Gent Hematologische afwijkingen bij de oudere: Anemie Prof Dr Nele Van Den Noortgate Diensthoofd Zorgprogramma voor de geriatrische patiënt UZ-Gent Definitie van anemie Cappellini et al. Seminar hematol 2015;

Nadere informatie

ERAS & GASTROINTESTINALE HEELKUNDE

ERAS & GASTROINTESTINALE HEELKUNDE ERAS & GASTROINTESTINALE HEELKUNDE q COLORECTALE HEELKUNDE q IMPACT LAPAROSCOPIE DR. RIK VERROKEN, DIENSTHOOFD ABDOMINALE HEELKUNDE AZ NIKOLAAS 21 NOVEMBER 2015 COLORECTALE HEELKUNDE IMPACT OP FAST TRACK

Nadere informatie

WELKOM! 1 vrijdag 7 oktober 2016

WELKOM! 1 vrijdag 7 oktober 2016 WELKOM! 1 Programma 18.00 Voeding op leeftijd Aspecten van voeding en metabolisme op oudere leeftijd Ingrid Gisbertz, MDL arts voedingsteam 18.20 Als gewoon eten niet meer lukt; indicaties en procedure

Nadere informatie

Voeding- en vochtbeleid in de palliatieve setting

Voeding- en vochtbeleid in de palliatieve setting Voeding- en vochtbeleid in de palliatieve setting Sessie: Voeding bij ouderen Tine De Vlieger algemeen coördinator Palliatieve Hulpverlening Antwerpen www.pha.be Programma Betekenis Waarde Context van

Nadere informatie

NVO STANDAARD. Deze standaard is opgesteld door voedingsverpleegkundigen van het NVO (Nederlands voedingsteam Overleg).

NVO STANDAARD. Deze standaard is opgesteld door voedingsverpleegkundigen van het NVO (Nederlands voedingsteam Overleg). NVO STANDAARD Deze standaard is opgesteld door voedingsverpleegkundigen van het NVO (Nederlands voedingsteam Overleg). CONTROLE LIGGING NEUSMAAGSONDE (NMS) BIJ VOLWASSENEN ACHTERGROND DOELSTELLING Als

Nadere informatie

Het Refeeding Syndroom

Het Refeeding Syndroom Het Refeeding Syndroom Presentatie t.b.v. symposium Voeding op leeftijd Neeltje Nabuurs, diëtist 29 september 2016 Waarom? 14-15% ondervoed op 1 e opnamedag (meting NPOZ 2015) Refeeding kan fatale gevolgen

Nadere informatie

Nutritionele zorgpaden en protocols

Nutritionele zorgpaden en protocols Nutritionele zorgpaden en protocols Voorbeelden uit de praktijk Kurt Boeykens Klinisch Verpleegkundig Specialist Nutritie HOME CARE VOEDINGSPLAN/follow up ASSESSMENT SCREENING Indien nodig worden acties

Nadere informatie

De rol van voeding bij darmkanker

De rol van voeding bij darmkanker De rol van voeding bij darmkanker Stefanie Mortier Oncologisch centrum 26 maart 2015 Inhoud 1. Oorzaken 2. Preventie 3. De nog niet behandelde patiënt 4. Radio- en chemotherapie 5. Chirurgie 6. Herstel,

Nadere informatie

19/10/2017 CONFLICT OF INTEREST INHOUD

19/10/2017 CONFLICT OF INTEREST INHOUD CONFLICT OF INTEREST Er is een financiëel contract met Fresenius Kabi nv/sa (Schelle) voor het voorbereiden, geven en verspreiden van deze presentatie. INHOUD Inleiding oncologie prevalentie oorzaak gevolg

Nadere informatie

Richtlijn Osteoporose en fractuurpreventie Nederlandse Vereniging voor Reumatologie Derde herzien druk, 2011

Richtlijn Osteoporose en fractuurpreventie Nederlandse Vereniging voor Reumatologie Derde herzien druk, 2011 Richtlijn Osteoporose en fractuurpreventie Nederlandse Vereniging voor Reumatologie Derde herzien druk, 2011 Stroomdiagram van diagnostiek,behandeling en follow-up bij patiënten van 50 jaar en ouder met

Nadere informatie

BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN

BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN BETER ZELFMANAGEMENT BIJ HARTPATIENTEN: ROL VAN EHEALTH-TOEPASSINGEN ehealth bij hartrevalidatie: meer deelnemers, minder terugval, beter eindresultaat? KNMG ehealth congres Donderdag 28 juni 2018 Evoluon

Nadere informatie

WORKSHOP 21ste symposium voor verpleegkundigen en paramedici Donderdag 11 juni 2015

WORKSHOP 21ste symposium voor verpleegkundigen en paramedici Donderdag 11 juni 2015 WORKSHOP 21 ste symposium voor verpleegkundigen en paramedici Donderdag 11 juni 2015 H.Tefsen, MANP verpleegkundig specialist hoofd-hals oncologie J. de Heij-van den Tweel, hoofd- hals/oncologieverpleegkundige

Nadere informatie

Voeding bij diabetes. Erik Muls, MD, PhD Endocrinologie - Voeding Universiteit Leuven. Ede, 08.02.2011

Voeding bij diabetes. Erik Muls, MD, PhD Endocrinologie - Voeding Universiteit Leuven. Ede, 08.02.2011 Voeding bij diabetes Erik Muls, MD, PhD Endocrinologie - Voeding Universiteit Leuven Ede, 08.02.2011 DIABETES ATLAS, 3rd ed, IDF 2006 2007 2025 Total population (millions) 6600 7900 Adult population (millions)

Nadere informatie

Voeding op de IC volgens de laatste inzichten

Voeding op de IC volgens de laatste inzichten Amsterdam Symposium 4 en 8 februari 2019 Voeding op de IC volgens de laatste inzichten Miranda Lassche Diëtist voedings- en darmfalenteam Noordwest Ziekenhuisgroep, locatie Alkmaar Secretaris Netwerk Diëtisten

Nadere informatie

Kwetsbaarheid bij ouderen is een proces van het opeenstapelen van lichamelijke, psychische en/of sociale tekorten in het functioneren dat de kans

Kwetsbaarheid bij ouderen is een proces van het opeenstapelen van lichamelijke, psychische en/of sociale tekorten in het functioneren dat de kans 1 Kwetsbaarheid bij ouderen is een proces van het opeenstapelen van lichamelijke, psychische en/of sociale tekorten in het functioneren dat de kans vergoot op negatieve gezondheidsuitkomsten (functiebeperkingen,opname

Nadere informatie

Frailty en ondervoeding doet (veel) vallen

Frailty en ondervoeding doet (veel) vallen www.hhzhlier.be 1 h.-hartziekenhuis vzw Frailty en ondervoeding doet (veel) vallen Ann Gryp, Hoofdverpleegkundige geriatrie Frailty Frailty heeft te maken met kwetsbaarheid. Frailty zegt iets over de ernst

Nadere informatie

Refeedingsyndroom in de Oncologie Marleen Ariëns en Esther Heijkoop Diëtisten

Refeedingsyndroom in de Oncologie Marleen Ariëns en Esther Heijkoop Diëtisten Refeedingsyndroom in de Oncologie Marleen Ariëns en Esther Heijkoop Diëtisten 2015 Agenda Historie Ondervoeding en oncologie Refeeding Casus tijdens de presentatie 1ste lijn Refeeding? Historie Belegeringen

Nadere informatie

Prednis(ol)on. Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa

Prednis(ol)on. Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Prednis(ol)on Bij de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa Uw behandelend arts en/of verpleegkundige heeft met u gesproken over het gebruik van Prednis(ol)on. In deze folder krijgt u informatie over de

Nadere informatie

Alcohol misbruik Consequenties voor IC. Roger van Groenendael

Alcohol misbruik Consequenties voor IC. Roger van Groenendael Alcohol misbruik Consequenties voor IC Roger van Groenendael à Meerdere MC/IC patiënten met alcohol abusus in VG à Belang voor IC opname? Omvang Meest gebruikte en misbruikte drug wereldwijd NL getallen:

Nadere informatie

Resultaten campagnes handhygiëne

Resultaten campagnes handhygiëne Resultaten campagnes handhygiëne Nut van campagnes Universitair ziekenhuis Geneve ziekenhuisbrede campagne met posters, feedback, promotie handalcohol - compliance van 48 naar 66% - nosocomiale infecties

Nadere informatie

Exocriene pancreasinsufficiëntie

Exocriene pancreasinsufficiëntie Geen belangenverstrengeling Exocriene pancreasinsufficiëntie Annemarie Roele Verpleegkundig specialist HPB MDL scholing 27-03-2017 Inhoud Casuïstiek Exocriene pancreasinsufficiëntie Oorzaak Symptomen Gevolgen

Nadere informatie

Version 7.3.1, 03/2010 BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN

Version 7.3.1, 03/2010 BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN Version 7.3.1, 03/2010 BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Norit 200, capsules 200 mg, hard 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING De capsule bevat 200

Nadere informatie

FORLAX 10 g, poeder voor drank in sachet 10 g 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING

FORLAX 10 g, poeder voor drank in sachet 10 g 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL FORLAX 10 g, poeder voor drank in sachet 10 g 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elk sachet bevat: Macrogol 4000... 10,00 g Aroma (sinaasappel-grapefruit)*... 0,15

Nadere informatie

Samenvatting. Chapter 11

Samenvatting. Chapter 11 Chapter 11 Samenvatting Depletie is sinds lang geassocieerd met een verhoogde incidentie van postoperatieve chirurgische complicaties en mortaliteit. Het feit dat een gedepleerde patient meer postoperatieve

Nadere informatie

VASTSTELLEN EN AANPAKKEN VAN ONDERVOEDING: SIMPEL TOCH ANTWERPEN 20 APRIL 2017

VASTSTELLEN EN AANPAKKEN VAN ONDERVOEDING: SIMPEL TOCH ANTWERPEN 20 APRIL 2017 VASTSTELLEN EN AANPAKKEN VAN ONDERVOEDING: SIMPEL TOCH ANTWERPEN 20 APRIL 2017 Wie ben ik? Dr.André FRANCK Bestuurslid Huisartsenvereniging Wilrijk Lic.Gerontologie Medisch Voedingsdeskundige VOEDINGS-

Nadere informatie

Anesthesiologisch beleid bij heupfracturen. Vrijdagochtendkrans 26/09/2014 Sarah Cornelis DrP Van Loon

Anesthesiologisch beleid bij heupfracturen. Vrijdagochtendkrans 26/09/2014 Sarah Cornelis DrP Van Loon Anesthesiologisch beleid bij heupfracturen Vrijdagochtendkrans 26/09/2014 Sarah Cornelis DrP Van Loon Anesthesie en heupfracturen Inleiding Pre-operatieveaandachtspunten Pre-operatiefmanagement Intra-operatief

Nadere informatie

10/9/2018. Optimaal postoperatief voeden voor het beste resultaat. ESPEN guideline clinical nutrition in surgery. Casuïstiek mw S 1967

10/9/2018. Optimaal postoperatief voeden voor het beste resultaat. ESPEN guideline clinical nutrition in surgery. Casuïstiek mw S 1967 Optimaal postoperatief voeden voor het beste resultaat Cora Jonkers, diëtist darmfalenteam ESPEN guideline clinical nutrition in surgery Geschreven door artsen Geen verpleegkundige, diëtist, apotheker

Nadere informatie

Perspectief vanuit de patiënt

Perspectief vanuit de patiënt Perspectief vanuit de patiënt pa ti ënt [paasjent] de; m,v -en, pa tiën te de; v -s, -n zieke die onder behandeling is; De praktijk: Patiënt is iemand die ziek is en in bed ligt. Verschillende soorten

Nadere informatie

Voedingsevaluatie en Voedingstechnieken Topic 3

Voedingsevaluatie en Voedingstechnieken Topic 3 Voedingsevaluatie en Voedingstechnieken Topic 3 Module 3.4 Voedingsevaluatie van gehospitaliseerde kinderen Olivier Goulet Leerdoelstellingen Beseffen hoe ondervoeding ontstaat en hoe patiënten moeten

Nadere informatie

Opiaatonttrekking. Paul Mosselveld

Opiaatonttrekking. Paul Mosselveld Opiaatonttrekking Paul Mosselveld Opiaten vs opioïden Natuurlijk (alkaloïden) Semisynthetisch (derivaten van alkaloïden) Synthetisch T-max T1/2 Vd (L/Kg) Metabolisering Morfine 20 min 2-3 uur 2 via CYP3A4

Nadere informatie

Prednison voor de behandeling van de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa

Prednison voor de behandeling van de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa Patiënteninformatie Prednison voor de behandeling van de ziekte van Crohn en Colitis Ulcerosa rkz.nl Uw MDL-arts (maag-,darm-,leverarts) heeft u Prednison voorgeschreven voor de behandeling van de ziekte

Nadere informatie

Better in, better out, goede voeding voor en na een operatie bij ouderen. zaterdag 15 maart 2014, Marion Theuws

Better in, better out, goede voeding voor en na een operatie bij ouderen. zaterdag 15 maart 2014, Marion Theuws Better in, better out, goede voeding voor en na een operatie bij ouderen zaterdag 15 maart 2014, Marion Theuws Wie werkt er samen met een diëtist? Wie houdt rekening met voeding bij de behandeling? Slaat

Nadere informatie