Student login: DDJVCRAI

Transcriptie

1 Student login: DDJVCRAI

2 Malnutritie bij ouderen An Gers diëtiste, docent voeding Thomas More campus Turnhout

3 Er zullen in België in 2050 drie keer meer tachtigjarigen zijn vergeleken met 2000, 4,5 keer meer negentigjarigen, 9 keer meer honderdjarigen. Personen van tachtig jaar en ouder zullen 40% van de 65-plussers uitmaken en personen van 85 en ouder 22,2%.

4 Inhoud 1. Malnutritie 2. Screening 3. Voedingszorg Interview multidisciplinair team voor preventie van ondervoeding, in samenwerking met Jessa ziekenhuis, Hasselt Dr. Charlotte De Clercq, geriater Eveline Claes, diëtiste Inge Thielens, logopediste Yolande Baens, ergotherapeute Nathalie Adriaens, verpleegkundige volledige fragment:

5 1. Malnutritie = toestand waarbij een tekort aan inname of opname van voeding kan leiden tot veranderde lichaamssamenstelling (verminderde vetvrije massa), leidende tot verminderd fysisch en mentaal functioneren en verminderde klinische resultaten

6 Student login: DDJVCRAI Vraag 1: Welke medische gevolgen kan ondervoeding met zich meebrengen?

7 1. Malnutritie

8 1. Malnutritie Voor een optimale behandeling is het nodig om de overkoepelende term ondervoeding verder onder te verdelen op basis van etiologie: Hongeren Cachexie Sarcopenie

9 1. Malnutritie Hongeren chronisch tekort aan energie en eiwitten geen inflammatie behandeling: verhoogde energie- en eiwitinname

10 1. Malnutritie Cachexie multifactorieel syndroom chronisch verlies van skeletspieren niet volledig omkeerbaar door voedingsinterventie combinatie van verminderde voedselinname en abnormaliteiten in het metabolisme typisch bij chronische ziekten zoals kanker, chronisch obstructieve longziekten, chronisch hartfalen en chronische nierziekten

11 1. Malnutritie Sarcopenie verlies aan spiermassa en spiersterkte gerelateerd aan het verouderingsproces behandeling: zowel voeding als beweging eiwitbehoefte oudere: 1,0 tot 1,2g eiw/kg LG/dag (zieke oudere: 1,5 tot 1,6g) elke maaltijd 25-30g eiwit (ontbijt!) vitamine D-status krachttraining met nadien eiwitrijke maaltijd

12 2. Screening De 'European Society of Clinical Nutrition and Metabolism (ESPEN)' beveelt aan om mensen die risico lopen op ondervoeding te identificeren met gevalideerde instrumenten. Instrumenten door ESPEN erkend: Nutritional Risk Screening 2002 (NRS-2002) Mini Nutritional Assessment-Short Form (MNA-SF) Malnutrition Universal Screening Tool (MUST) Voor volwassenen in de thuiszorg wordt de MNA-SF aanbevolen. In een ziekenhuiscontext beveelt men eerder de NRS-2002 aan.

13 Student login: DDJVCRAI Vraag 2: Waarom is het risico op ondervoeding hoger op een afdeling geriatrie?

14 Student login: DDJVCRAI Vraag 3: Welke mogelijke voedingsaanpassingen kunnen worden toegepast indien via screening het risico op ondervoeding wordt aangetoond?

15 2. Screening

16 3. Voedingszorg Richtlijn ESPEN 2018: bijvoedingen sondevoeding en parenterale voeding dehydratatie

17 3. Voedingszorg Richtlijn ESPEN 2018 bijvoedingen: zeer proactief bijvoedingen starten bij personen met ondervoeding of risico daarop opstart ongeacht mate waarin er met gewone voeding kan voldaan worden aan de aanbevolen inname (eiwitten/vetten)

18 3. Voedingszorg Richtlijn ESPEN 2018 sondevoeding en parenterale voeding: starten als: de te verwachten intake de volgende 3 dagen onmogelijk is de te verwachten intake de volgende week minder dan de helft van zijn behoefte bedraagt, ondanks voedingsaanpassingen per os voeden stimuleren tijdens sondevoeding enkel opstarten indien bijdrage aan prognose en kwaliteit van leven

19 3. Voedingszorg Richtlijn ESPEN 2018 dehydratie: enkel gestegen serumosmolaliteit (vanaf 300mOsm/kg) gebruiken als screening naar dehydratatie (urinekleur, huidknijptest, droge mond afgeraden wegens minder betrouwbaar) aanbevelingen bij dehydratie vrouwen: 1,6 liter vocht per dag mannen: 2 liter vocht per dag

20 3. Voedingszorg Praktisch: aanpassing consistentie fingerfoods bestek = complex zelfredzaamheid, gevoel van welbevinden volledige controle over wat, in welke volgorde en hoeveel gewone voeding aanrijken bananenmilkshake: banaan (120kcal) + 200ml volle melk (132 kcal) + 1 bol vanille-ijs (100kcal) => 352kcal! (Fortimel Energy: 300kcal)

21 3. Voedingszorg O: Tss: M: 1 boterham confituur tas koffie + halfvolle melk soep 1 aardappel 2 el groenten 50g kipfilet water Tss: A: potje magere fruityoghurt tas koffie + halfvolle melk 1 boterham filet de saxe tas koffie + halfvolle melk

22 Literatuur Lejeune, H. (2015). Ondervoeding bij ouderen in verschillende leefomstandigheden. Nutrifacts, nr. 3, p.6-12 Vereecken, C., Vanhauwaert, E. (2015). Ondervoeding: gebruikte instrumenten, factoren waarmee rekening wordt gehouden bij het bepalen van ondervoeding en therapieën. Tijdschrift voor voeding en diëtetiek, nr. 4, p.5-8 Verlaan, G. (2018). Nourish the muscle. Nutritional supplementation in sarcopenia. Promomtieonderzoek, Vrije universiteit Volkert, D., Beck, A.M., Cederhom, T., Cruz-Jentoft, A., Goisser, S., Hooper, L., Kiesswetter, E. et al. (2018). ESPEN Guideline on Clinical Nutrition and Hydration in Geriatrics. Clinical Nutrition. Weijzen, M. et al. (2016). Protein provision versus consumption of selfselected hospital meals: an observational study measuring food intake in older patiënts. ESPEN, Nutritional assessment 2, S205, MON p.141