Parenterale voeding op een thoracale heelkunde afdeling

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Parenterale voeding op een thoracale heelkunde afdeling"

Transcriptie

1 Parenterale voeding op een thoracale heelkunde afdeling Apr. Barbara Deleenheer Symposium VVKVM 14 december 2013

2 Overzicht Inleiding Methodologie Resultaten Conclusie

3 Inleiding (1/7) Thoracale heelkunde: what s in a name? Longchirurgie: 44% Slokdarmchirurgie: 27% Andere: 29% Laryngofaryngectomie Oesofagectomie Belsey Mark IV

4 Inleiding (2/7) Welke types operatie TPN geven? Oesofagectomie Belsey Mark IV Laryngofaryngectomie Verbruik TPN op thoracale ten opzichte van UZ Leuven: 6,29% (1603 zakken)

5 Inleiding (3/7) Algemene begrippen NRS = Nutritional Risk Screening Bron: Kondrup, J., Rasmussen, H. H.; Hamberg, O. and Stanga, Z, Clin. Nutr., 2003, 22 (3),

6 Inleiding (4/7)

7 Inleiding (5/7) Algemene begrippen Bron: Braga, M. et al., Clin. Nutr., 2009, 28, NRS = Nutritional Risk Screening 7 dagen-regel Contra-indicaties enterale voeding Intestinale obstructie Malabsorptie Multipele fistels met high output Intestinale ischemie Ernstige shock met gestoorde splanchnische perfusie Fulminante sepsis

8 Inleiding (6/7) NRS screening NRS 3 Aantal dagen geen po intake mogelijk? 7 < 7 NRS <3 Geen indicatie voor TPN: overbruggen met IV glucose en elektrolyten Contra-indicaties voor enteraal voeden? Ja Neen TPN: energiebehoefte berekend aan de hand van formules Start sondevoeding

9 Inleiding (7/7) Algemene begrippen NRS = Nutritional Risk Screening 7 dagen-regel Contra-indicaties enterale voeding Hoeveelheid niet-prot. kcal en stikstof 25 niet-prot. kcal/kg IBW/d 0,24 g N/kg IBW/d IBW = Ideal Body Weight Bronnen: Braga, M. et al., Clin. Nutr., 2009, 28, The acute respiratory distress syndrome network,nejm, 2000, 342 (18),

10 Overzicht Inleiding Methodologie Resultaten Conclusie

11 Methodologie (1/5) Prospectief, observationeel, monocentrisch: UZ Leuven Komen in aanmerking Gehospitaliseerd op dienst thoracale heelkunde UZ Leuven Inclusiecriteria Oesofagectomie, Belsey Mark IV, Laryngofaryngectomie TPN gestart en bevraging NRS mogelijk

12 Methodologie (2/5) Exclusiecriteria Anderstalig Gestorven tijdens TPN-periode Bevraging NRS: bij start TPN Dagelijkse opvolging (inclusief ITE) tot stop TPN

13 Methodologie (3/5)

14 Methodologie (4/5) Indeling in 4 groepen NRS<3 en TPN<7d NRS<3 en TPN 7d NRS 3 en TPN<7d NRS 3 en TPN 7d Contra-indicatie enterale voeding: na afloop studie met chirurgen overleg

15 Methodologie (5/5) Onderzoeksvragen Demografische en andere gegevens Indicatie tot TPN? Juist aantal niet-proteïnen kcal? Juist aantal stikstof?

16 Overzicht Inleiding Methodologie Resultaten Conclusie

17 Resultaten (1/7) Studieperiode: 15/2/ /6/ patiënten 69 TPNpatiënten 36 inclusies 35 analyse 3 groepen patiënten 1 drop-out

18 Resultaten (2/7) Demografische en andere gegevens Aandeel patiënten op thoracale dat TPN kreeg: 17,25% Oesofagectomie: 100% Belsey Mark IV: 100% Laryngofaryngectomie: 100%

19 Resultaten (3/7) Type operatie Aantal patiënten Algemene gegevens Gemiddelde (SD) Mediaan (IQR) Totaal 35 Oesofagectomie 27 Belsey Mark IV 5 Laryngofaryngectomie 3 Man-Vrouw 54%-46% Lengte 169 cm (8) Gewicht 71 kg (17) BMI 25 kg/m 2 (5) Leeftijd 63 jaar (10) NRS 4 (2-5) Ideaal aantal niet-proteïnen 1623 kcal (274) Ideaal aantal stikstof 15,7 g (2,6) Aantal dagen NPO 1 d (1-2) Dag post-op start TPN 2 d (1-2) Totaal volume vocht per dag 1637,5 ml ( ) Volume maagvocht 100 ml (10-200) % VIT K niet juist gegeven 23% Aantal keer diëtist per patiënt 0,4 Slokdarmresectie 0,5 Belsey Mark IV 0 Laryngofaryngectomie 0

20 Resultaten (4/7) Demografische en andere gegevens Aantal dagen TPN gekregen: 6d (5-8) Postoperatief verblijf: 13d (10-19) Aantal dagen TPN/verblijfsduur: 54,55% Ideaal Gekregen Percentage Niet-proteïnen 1623 kcal 960 kcal 59% Stikstof 15,7 gram 7 gram 45%

21 Resultaten (5/7) Indicatie tot TPN? Sondevoeding geen optie NRS <3 EN TPN <7dagen NRS <3 EN TPN 7dagen NRS 3 EN TPN <7dagen NRS 3 EN TPN 7dagen 20% heeft zeker geen indicatie voor TPN

22 Resultaten (6/7) Juist aantal niet-proteïnen kcal? 1,41% 16,20% 82,39% Onvoldoende (<90%) Voldoende (90-110%) Te veel (>110%)

23 Resultaten (7/7) Juist aantal stikstof? 1,06% 98,94% Onvoldoende (<90%) Voldoende (90-110%) Te veel (>110%)

24 Overzicht Inleiding Methodologie Resultaten Conclusie

25 Conclusie Postoperatief zijn patiënten ondervoed 20% zeker geen indicatie voor TPN Onvoldoende aantal kcal en stikstof Bij controleraadpleging ondervoed aanzet tot nieuwe studie

26

27/09/2018. Casus. Impact van chirurgie. Impact van voeding. thv spijsverteringsstelsel postoperatief voedingsbeleid. anesthesie herstel

27/09/2018. Casus. Impact van chirurgie. Impact van voeding. thv spijsverteringsstelsel postoperatief voedingsbeleid. anesthesie herstel Ingrijpen op de foregut : wat als het begin van het eetkanaal verstoord wordt? Perspectief van de diëtist Floor Wynants - Eveline Vanhalewyck Competentiecentrum klinische voeding Voeding Chirurgie Impact

Nadere informatie

19/10/2017. Overview. 1. Inleiding. 1. Inleiding 2. Zin en onzin van diëten 3. Voedingsinterventie 4. Casus Gust. Vele studies met zelfde besluit

19/10/2017. Overview. 1. Inleiding. 1. Inleiding 2. Zin en onzin van diëten 3. Voedingsinterventie 4. Casus Gust. Vele studies met zelfde besluit Sarcopenie: In beweging Kathleen Gerits, diëtiste Competentiecentrum klinische voeding Overview 1. Inleiding 1. Inleiding Vele studies met zelfde besluit Beweging Voeding algemene richtlijnen: Adequate

Nadere informatie

The RIGHT food is the best medicine

The RIGHT food is the best medicine The RIGHT food is the best medicine Nutritie Support Team : Dr G..Lambrecht, E. Museeuw, N. Baillieul Dienst gastro-enterologie: Dr. G. Deboever Dr. G. Lambrecht Dr. M. Cool Inhoud Ondervoeding Voedingsbeleid

Nadere informatie

Voedingbijhoofdhals-en slokdarmkanker: Wanneer aanvullende voeding opstarten?

Voedingbijhoofdhals-en slokdarmkanker: Wanneer aanvullende voeding opstarten? Voedingbijhoofdhals-en slokdarmkanker: Wanneer aanvullende voeding opstarten? Peter Schepens Diëtist Oncologie AZ Sint-Lucas Brugge Inhoud 1. Belang van screening op de voedingstoestand van de patiënt

Nadere informatie

Proces verantwoordelijke. Hiërarchisch Verantwoordelijke

Proces verantwoordelijke. Hiërarchisch Verantwoordelijke PROCEDURE KLINISCHE FARMACIE IMELDAZIEKENHUIS BONHEIDEN OPVOLGING PATIËNTEN MET PARENTERALE VOEDING Code: APO Versienummer: 1 Versiedatum: december 2013 Herevaluatiedatum: Aantal pagina s: Bijlage(n):

Nadere informatie

Het Refeeding Syndroom

Het Refeeding Syndroom Het Refeeding Syndroom Presentatie t.b.v. symposium Voeding op leeftijd Neeltje Nabuurs, diëtist 29 september 2016 Waarom? 14-15% ondervoed op 1 e opnamedag (meting NPOZ 2015) Refeeding kan fatale gevolgen

Nadere informatie

IND N I D CA C T A IE E TPN

IND N I D CA C T A IE E TPN Indicaties en contra-indicaties TPN Life Long Learning ESPEN VVKVM Sabeth De Waele 14-06-2007 Indicaties en contra-indicaties TPN 1. DEFINITIE A. ALGEMEEN B. TPN 3. CONTRA-INDICATIE 4. BESLUIT 1. DEFINITIE

Nadere informatie

Postoperatief opklimmende voeding

Postoperatief opklimmende voeding 1 Postoperatief opklimmende voeding Wetenschappelijke evidentie en praktijk Kelly Van Gasse Klinische diëtiste 2 Inhoudsopgave ERAS Preoperatief beleid Factoren die: De gastro-intestinale functies bepalen

Nadere informatie

VERPLEEGKUNDIGE ZORG. 3.2 Ondervoeding

VERPLEEGKUNDIGE ZORG. 3.2 Ondervoeding 3.2 Ondervoeding Het probleem van ziektegerelateerde ondervoeding in ziekenhuizen is al jaren bekend. De prevalentie is hoog (20-40 procent bij volwassenen en kinderen) en zonder systematische screening

Nadere informatie

Beademen: kan het nog beter? De rol van voeding

Beademen: kan het nog beter? De rol van voeding Refereeravond Multidisciplinaire route naar detubatie Beademen: kan het nog beter? De rol van voeding 17 juni 2014, Geertje Raemakers-van Driel, diëtist Inleiding doel voeden op IC eiwitstofwisseling,

Nadere informatie

Dieetadvies tijdens en na oncologische behandelingen. Tinne Roodhooft- Onco- diëtiste AZ Herentals Lies Schrauwen Onco diëtiste AZ Turnhout

Dieetadvies tijdens en na oncologische behandelingen. Tinne Roodhooft- Onco- diëtiste AZ Herentals Lies Schrauwen Onco diëtiste AZ Turnhout Dieetadvies tijdens en na oncologische behandelingen Tinne Roodhooft- Onco- diëtiste AZ Herentals Lies Schrauwen Onco diëtiste AZ Turnhout Overzicht Taak oncodiëtiste Ondervoeding bij kanker Voedingsadvies

Nadere informatie

8.2 Ondervoeding. 72 Inspectie voor de Gezondheidszorg

8.2 Ondervoeding. 72 Inspectie voor de Gezondheidszorg 8.2 Ondervoeding Het probleem van ziektegerelateerde ondervoeding in ziekenhuizen is al jaren bekend. De prevalentie is hoog (20-40 procent bij volwassenen en kinderen) en zonder systematische screening

Nadere informatie

Refeedingsyndroom in de Oncologie Marleen Ariëns en Esther Heijkoop Diëtisten

Refeedingsyndroom in de Oncologie Marleen Ariëns en Esther Heijkoop Diëtisten Refeedingsyndroom in de Oncologie Marleen Ariëns en Esther Heijkoop Diëtisten 2015 Agenda Historie Ondervoeding en oncologie Refeeding Casus tijdens de presentatie 1ste lijn Refeeding? Historie Belegeringen

Nadere informatie

Voedingskundige ondersteuning bij ALS

Voedingskundige ondersteuning bij ALS Voedingskundige ondersteuning bij ALS Post-HBO cursus Voeding bij Spierziekten 4 juni 2009 Nicole Broekman-Peters, diëtist UMCU en De Hoogstraat Contact: n.broekman-peters@umcutrecht.nl Inhoud Diëtistisch/methodisch

Nadere informatie

De NVD heet je van harte welkom bij deze sessie!

De NVD heet je van harte welkom bij deze sessie! De NVD heet je van harte welkom bij deze sessie! Uitgebreide antropometrie in de praktijk: meten is, goed kunnen adviseren in, weten wat te eten! Cora Jonkers Academisch Medisch Centrum Nutritional assessment

Nadere informatie

Malnutritie. Screening en Behandeling. Bart Geurden, RN, PhD

Malnutritie. Screening en Behandeling. Bart Geurden, RN, PhD Malnutritie Screening en Behandeling Bart Geurden, RN, PhD INHOUD 1. Inleiding en probleemstelling 2. Definitie van malnutritie 3. Komt dit vaak voor: prevalentie 4. Wat zijn oorzaken en gevolgen van malnutritie

Nadere informatie

Aanpak van ondervoeding bij kanker: screening, sonde- en bijvoeding. Sanne Mouha Competentiecentrum klinische voeding

Aanpak van ondervoeding bij kanker: screening, sonde- en bijvoeding. Sanne Mouha Competentiecentrum klinische voeding Aanpak van ondervoeding bij kanker: screening, sonde- en bijvoeding Sanne Mouha Competentiecentrum klinische voeding Inhoud Inleiding Screening Aanpak na screening Energie-en eiwitrijke voeding Drinkvoeding

Nadere informatie

Berekening energiebehoefte en meting lichaamssamenstelling bij ALS, zinvol? Dea Schröder, Coby Wijnen, Ilse Batten 2016

Berekening energiebehoefte en meting lichaamssamenstelling bij ALS, zinvol? Dea Schröder, Coby Wijnen, Ilse Batten 2016 70 kg Berekening energiebehoefte en meting lichaamssamenstelling bij ALS, zinvol? Dea Schröder, Coby Wijnen, Ilse Batten 2016 Voedingstoestand Daling van het gewicht (BMI) en ALSFRS-R gerelateerd, wijst

Nadere informatie

A Behandelt u patiënten met voetwonden? ja nee* B Is de uitkomst van patiënten met diabetische ja nee voetwond(en) geregistreerd?

A Behandelt u patiënten met voetwonden? ja nee* B Is de uitkomst van patiënten met diabetische ja nee voetwond(en) geregistreerd? Inclusiecriteria: Patiënten geclassificeerd met de Texasclassificatie. Per patiënt wordt de wond met de ernstigste graad aan enig been geteld, mocht er sprake zijn van een recidief nadat de wond volledig

Nadere informatie

Brandwonden en voedingstherapie

Brandwonden en voedingstherapie Brandwonden en voedingstherapie Auteur: A. Meijer Vertaald/bijgewerkt: Nieuwsbrief: 1989 Pagina: 31-33 Jaargang: 5 Nummer: 1 Toestemming: Illustraties: Bijzonderheden: Kernwoorden: voeding brandwonden

Nadere informatie

Dr. Harriët Jager, diëtist-onderzoeker UMCG

Dr. Harriët Jager, diëtist-onderzoeker UMCG Nutritional assessment and body composition Dr. Harriët Jager, diëtist-onderzoeker UMCG Inhoud Nutritional Assessment: wat, waarom, hoe? Methoden body composition Aanbevelingen voor de praktijk Ziektegerelateerde

Nadere informatie

19/10/2017 INHOUDSTAFEL SARCOPENIE IN DE REVALIDATIE

19/10/2017 INHOUDSTAFEL SARCOPENIE IN DE REVALIDATIE SARCOPENIE IN DE REVALIDATIE Silke Droeshout, diëtiste Revalidatieziekenhuis Inkendaal 24/10/2017 INHOUDSTAFEL 1. Revalidatieziekenhuis Inkendaal 2. Prevalentie revalidatie 3. Praktijk 4. Casus 5. Link

Nadere informatie

5-5-2009. overzicht. Oorzaken ondervoeding bij kanker

5-5-2009. overzicht. Oorzaken ondervoeding bij kanker Kanker en cachexie Prof Dr Erik Van Limbergen Radiotherapie - Oncologie Prof Dr Martin Hiele Gastro- enterologie Leuvens Kanker Instituut LKI UZ Gasthuisberg Leuven overzicht Oorzaken van ondervoeding

Nadere informatie

Tabel 1. : Aanbevelingen voor parenterale vochttoediening (ml/kg/dg) 1. Tabel 3a. Basisschema s parenterale voeding: indien geen enterale voeding

Tabel 1. : Aanbevelingen voor parenterale vochttoediening (ml/kg/dg) 1. Tabel 3a. Basisschema s parenterale voeding: indien geen enterale voeding SAMENVATTING VOEDINGSPROTOCOL NoordWest lokatie Alkmaar Tabel 1. : Aanbevelingen voor parenterale vochttoediening (g) 1 < 1000 g 1000 1500 g > 1500 g A terme Dag 1 80-120 80-100 60-80 40-80 Dag 2 100-140

Nadere informatie

Contactgegevens: u Gastro-enteroloog: dr. Pauwels, tel. 6484. u Voedingsverpleegkundige: Annick Van kerkhove, tel. 5844

Contactgegevens: u Gastro-enteroloog: dr. Pauwels, tel. 6484. u Voedingsverpleegkundige: Annick Van kerkhove, tel. 5844 >> Nutritieboekje Contactgegevens: u Gastro-enteroloog: dr. Pauwels, tel. 6484 u Voedingsverpleegkundige: Annick Van kerkhove, tel. 5844 u Klinisch diëtiste campus Sint-Lucas: tel. 6213 u Klinisch diëtiste

Nadere informatie

Better in, better out, goede voeding voor en na een operatie bij ouderen. zaterdag 15 maart 2014, Marion Theuws

Better in, better out, goede voeding voor en na een operatie bij ouderen. zaterdag 15 maart 2014, Marion Theuws Better in, better out, goede voeding voor en na een operatie bij ouderen zaterdag 15 maart 2014, Marion Theuws Wie werkt er samen met een diëtist? Wie houdt rekening met voeding bij de behandeling? Slaat

Nadere informatie

Ellen Govers. Waarom een dieet dat afwijkt van de RGV? Het dieet in 3 fasen Casussen Conclusies en aanbevelingen

Ellen Govers. Waarom een dieet dat afwijkt van de RGV? Het dieet in 3 fasen Casussen Conclusies en aanbevelingen Ellen Govers Waarom een dieet dat afwijkt van de RGV? Het dieet in 3 fasen Casussen Conclusies en aanbevelingen 1. patiënten kunnen goed afvallen op de Richtlijnen Goede Voeding 2. overgewicht behandelen

Nadere informatie

5-5-2009. Enterale voedingsondersteuning bij oncologische behandelingen. Overzicht. Linda Bartholomeeussen. Voedingsinterventie: Waarom? Wanneer? Hoe?

5-5-2009. Enterale voedingsondersteuning bij oncologische behandelingen. Overzicht. Linda Bartholomeeussen. Voedingsinterventie: Waarom? Wanneer? Hoe? Enterale voedingsondersteuning bij oncologische behandelingen Linda Bartholomeeussen Overzicht Voedingsinterventie: Waarom? Wanneer? Hoe? 1 Voedingsinterventie: waarom? Quality of life! Risico op nevenwerkingen

Nadere informatie

Screenen op: risico op ondervoeding (volgens richtlijn screening en behandeling van ondervoeding: Stuurgroepondervoeding.nl).

Screenen op: risico op ondervoeding (volgens richtlijn screening en behandeling van ondervoeding: Stuurgroepondervoeding.nl). Regionale Transmurale Afspraak Zuidoost Brabant Sondevoeding in de thuissituatie Aanleiding Bestaande onduidelijkheid bij huisartsen over te nemen stappen bij het opstarten van sondevoeding in de thuissituatie,

Nadere informatie

Tabel 6. Overzicht van gevalideerde (screenings)instrumenten voor (risico op) ondervoeding

Tabel 6. Overzicht van gevalideerde (screenings)instrumenten voor (risico op) ondervoeding Tabel 6. Overzicht van gevalideerde (screenings)instrumenten voor (risico op) ondervoeding Screeningsinstrument + ontwikkelaar Onderdelen Setting waarin gevalideerd Validiteit Benodigde tijd Subjective

Nadere informatie

Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in het ziekenhuis

Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in het ziekenhuis Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in het ziekenhuis Uitgangspunten: Vroege herkenning: - binnen 24 uur na opname - hoogrisicopatiënten tijdens polikliniekbezoek Snelle en optimale behandeling

Nadere informatie

Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar

Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar Kaart toenemende demografie obesitas The influence of obesity on total joint arthroplasty.

Nadere informatie

De NVD heet je van harte welkom bij deze sessie!

De NVD heet je van harte welkom bij deze sessie! De NVD heet je van harte welkom bij deze sessie! Onderzoeksresultaten ondervoeding op de revalidatie afdeling in het verpleeghuis Judith van Zwienen Hoe is het allemaal begonnen Eerste DV&V award Aanleiding

Nadere informatie

Nutritional Risk Screening (NRS 2002)

Nutritional Risk Screening (NRS 2002) Nutritional Risk Screening (NRS 2002) Bron: Kondrup, J., Rasmussen, H. H., Hamberg, O., Stanga, Z., & ad hoc ESPEN Working Group (2003). Nutritional Risk Screening (NRS 2002): a new method based on an

Nadere informatie

1/05/2011. Inleiding. LLL Symposium Stress en substraatmetabolisme

1/05/2011. Inleiding. LLL Symposium Stress en substraatmetabolisme Stress en substraatmetabolisme Jan J. De Waele MD PhD SICU Universitair Ziekenhuis Gent Inleiding Voeding is belangrijk bij de gehospitaliseerde patient IZ patienten verschillen fundamenteel Insult dat

Nadere informatie

Datum vaststelling: Mei 2013 Datum revisie: Mei 2015 Verantwoording: Medische protocollencommissie Intensive Care

Datum vaststelling: Mei 2013 Datum revisie: Mei 2015 Verantwoording: Medische protocollencommissie Intensive Care Enterale en parenterale voeding op de Intensive Care voor volwassen patiënten Datum vaststelling: Mei 2013 Datum revisie: Mei 2015 Verantwoording: Medische protocollencommissie Intensive Care Brondocument:

Nadere informatie

Voedingsevaluatie en Voedingstechnieken Topic 3

Voedingsevaluatie en Voedingstechnieken Topic 3 Voedingsevaluatie en Voedingstechnieken Topic 3 Module 3.4 Voedingsevaluatie van gehospitaliseerde kinderen Olivier Goulet Leerdoelstellingen Beseffen hoe ondervoeding ontstaat en hoe patiënten moeten

Nadere informatie

Ondervoeding in revalidatiecentra Resultaten, discussie en afspraken. Projectteam: Dorijn Hertroijs Coby Wijnen Hinke Kruizenga

Ondervoeding in revalidatiecentra Resultaten, discussie en afspraken. Projectteam: Dorijn Hertroijs Coby Wijnen Hinke Kruizenga Ondervoeding in revalidatiecentra Resultaten, discussie en afspraken Projectteam: Dorijn Hertroijs Coby Wijnen Hinke Kruizenga Aanleiding onderzoek Ondervoeding sinds 2010 prestatie indicator (PI) voor

Nadere informatie

Discussie Van onderzoek naar praktijk: Wat heb je nodig aan onderzoeken om de praktijk te veranderen? Wesley Visser Sigrid Amstelveen

Discussie Van onderzoek naar praktijk: Wat heb je nodig aan onderzoeken om de praktijk te veranderen? Wesley Visser Sigrid Amstelveen Discussie Van onderzoek naar praktijk: Wat heb je nodig aan onderzoeken om de praktijk te veranderen? Wesley Visser Sigrid Amstelveen Inhoud Stellingen / Discussie Casus Behandelplan Level of evidence

Nadere informatie

Implementatie van GLIM criteria en Sarcopenie richtlijn in de praktijk. Heidi Zweers

Implementatie van GLIM criteria en Sarcopenie richtlijn in de praktijk. Heidi Zweers Implementatie van GLIM criteria en Sarcopenie richtlijn in de praktijk Heidi Zweers Disclosure-slide Geen belangenverstrengeling te melden CV Lid van NAP PhD student voeding bij Mitochondriële ziekten

Nadere informatie

Voeding op de IC volgens de laatste inzichten

Voeding op de IC volgens de laatste inzichten Amsterdam Symposium 4 en 8 februari 2019 Voeding op de IC volgens de laatste inzichten Miranda Lassche Diëtist voedings- en darmfalenteam Noordwest Ziekenhuisgroep, locatie Alkmaar Secretaris Netwerk Diëtisten

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Cenaman Drinkvoeding

Inhoudsopgave. Cenaman Drinkvoeding INFORMATIE CENAMAN Inhoudsopgave Cenaman Drinkvoeding Cenaman Drink Energy Drink - Energieverrijkte drinkvoeding 1.5 kcal 8 2 kcal Drink - Energieverrijkte drinkvoeding 2.0 kcal 10 Energy Fiber - Vezelverrijkte

Nadere informatie

Obesitas. Oktober. Zorgpad Low risk B en High risk A

Obesitas. Oktober. Zorgpad Low risk B en High risk A Obesitas Zorgpad Low risk B en High risk A Oktober Dit document bevat mogelijk vertrouwelijke informatie van JIJWIJ. Het kopiëren en/of verspreiden van dit document zonder voorafgaande schriftelijke toestemming

Nadere informatie

WORKSHOP DIGESTIEVE ONCOLOGIE TONGEREN ONCONUTRITIE. Dr. Guy Lambrecht NUTRITIETEAM AZ DAMIAAN

WORKSHOP DIGESTIEVE ONCOLOGIE TONGEREN ONCONUTRITIE. Dr. Guy Lambrecht NUTRITIETEAM AZ DAMIAAN WORKSHOP DIGESTIEVE ONCOLOGIE TONGEREN ONCONUTRITIE Dr. Guy Lambrecht NUTRITIETEAM AZ DAMIAAN PERFORMANTIE VAN MKG REGISTRATIE VERBETEREN DEFINITIE MALNUTRITIE geen eenduidige definitie 2 essentiële componenten

Nadere informatie

Van keukendiëtist naar klinische voedingsspecialist: een win-win situatie!

Van keukendiëtist naar klinische voedingsspecialist: een win-win situatie! Van keukendiëtist naar klinische voedingsspecialist: een win-win situatie! Rian van Schaik Diensthoofd diëtetiek/diëtist IZ AZ Sint Lucas Brugge Theo Niewold Vakgroep voeding en Gezondheid Departement

Nadere informatie

Voedingsmanagement in de Psychiatrie

Voedingsmanagement in de Psychiatrie Voedingsmanagement in de Psychiatrie Anneke van Hellemond, diëtist Anneke Wijtsma, diëtist 1 Inhoud presentatie Voedingsproblemen Overgewicht Metabool syndroom Verwijzen naar gespecialiseerd diëtist Behandelwijze

Nadere informatie

Bijna alle levensmiddelen bevatten eiwit. Het komt voor in zowel plantaardige als dierlijke producten.

Bijna alle levensmiddelen bevatten eiwit. Het komt voor in zowel plantaardige als dierlijke producten. Elk kind wegen bij opname, groeicurve invullen Anamnese : allergie, nierinsufficiëntie, gluten intolerantie, Hoe is zijn eetlust? Is hij vegetariër? Heeft hij pijn? Koolhydraten zijn een belangrijke energieleverancier.

Nadere informatie

De NVD heet je van harte welkom bij deze sessie!

De NVD heet je van harte welkom bij deze sessie! De NVD heet je van harte welkom bij deze sessie! Angela Fleming en Yvonne Verhulst, Ter Gooi Diëtistendagen 2016 4 De meerwaarde van de diëtist bij de behandeling van de klinische COPD patiënt. Angela

Nadere informatie

Vernieuwend - Attent - Samen

Vernieuwend - Attent - Samen Vernieuwend - Attent - Samen Voeding bij ALS en PEG sondes Dea Schröder Juni 2015 Inhoud: Gewicht, gewichtsverloop en BMI. Impedantiemeting, fasehoek en ALS Berekening energiebehoefte bij ALS PEG Gewicht

Nadere informatie

Vluchteling en ondervoed

Vluchteling en ondervoed Vluchteling en ondervoed Herkennen en behandelen Marianne Zwolsman Dietist kindergeneeskunde UMCG Wat bespreken we Ondervoeding wereldwijd Vormen van malnutritie Vluchteling in Nederland Herkennen van

Nadere informatie

De klinisch apotheker op een chirurgische dienst

De klinisch apotheker op een chirurgische dienst De klinisch apotheker op een chirurgische dienst CASUÏSTIEK Apr. Karolien Walgraeve Symposium klinische farmacie 5 oktober 2013 OVERZICHT Casusvoorstelling Farmaceutisch probleem Fluconazole Tigecycline

Nadere informatie

CARFILZOMIB. Kuurnummer:... In studieverband :.. Buiten studieverband. Dosisreductie: Afspraakcodes DC:

CARFILZOMIB. Kuurnummer:... In studieverband :.. Buiten studieverband. Dosisreductie: Afspraakcodes DC: In studieverband :.. Buiten studieverband CARFILZOMIB Therapielijst\ aftekenlijst\aanvraag cytostatica Patiëntsticker: Datum aanvraag Afdeling -NAT: Gefaxt naar apotheek Ja/Nee Lengte (cm) Gewicht (kg)

Nadere informatie

Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in Nederlandse Verpleegen Verzorgingshuizen ACHTERGRONDINFORMATIE

Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in Nederlandse Verpleegen Verzorgingshuizen ACHTERGRONDINFORMATIE Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in Nederlandse Verpleegen Verzorgingshuizen ACHTERGRONDINFORMATIE December 2008 INLEIDING Uit de LPZ meting van 2007 blijkt dat in verpleeg- en verzorgingshuizen

Nadere informatie

Tabel 1. : Aanbevelingen voor parenterale vochttoediening (ml/kg/dg) 1. Tabel 3a. Basisschema s parenterale voeding: indien geen enterale voeding

Tabel 1. : Aanbevelingen voor parenterale vochttoediening (ml/kg/dg) 1. Tabel 3a. Basisschema s parenterale voeding: indien geen enterale voeding SAMENVATTING VOEDINGSPROTOCOL MCA Tabel 1. : Aanbevelingen voor parenterale vochttoediening (g) 1 < 1000 g 1000 1500 g > 1500 g A terme Dag 1 80-120 80-100 60-80 40-80 Dag 2 100-140 100-120 80-100 60-120

Nadere informatie

SAMENVATTING VAN DE RESULTATEN VAN DE FRKVA-INDICATOREN ONDERVOEDING

SAMENVATTING VAN DE RESULTATEN VAN DE FRKVA-INDICATOREN ONDERVOEDING SAMENVATTING VAN DE RESULTATEN VAN DE FRKVA-INDICATOREN 2014-2015-2016 ONDERVOEDING 1 Inhoudstafel I. INLEIDING... 3 II. METHODOLOGIE... 3 STRUCTUURINDICATOREN... 3 PROCESINDICATOREN... 5 RESULTAATINDICATOREN...

Nadere informatie

Student login: DDJVCRAI

Student login: DDJVCRAI https://socrative.com/ Student login: DDJVCRAI Malnutritie bij ouderen An Gers diëtiste, docent voeding Thomas More campus Turnhout Er zullen in België in 2050 drie keer meer tachtigjarigen zijn vergeleken

Nadere informatie

De juiste en verantwoorde voedingsondersteuning voor elke cliënt SONDEVOEDING TOEDIENING PRAKTISCHE TIPS

De juiste en verantwoorde voedingsondersteuning voor elke cliënt SONDEVOEDING TOEDIENING PRAKTISCHE TIPS De juiste en verantwoorde voedingsondersteuning voor elke cliënt SONDEVOEDING TOEDIENING PRAKTISCHE TIPS 3 Inhoud Ondervoeding Wat is ondervoeding? Oorzaken van ondervoeding Gevolgen van ondervoeding Sondevoeding

Nadere informatie

Plaats: Institut Jules Bordet Studie uitgevoerd in 2012 door J. Cantarero M. Csergö, Dr. E.Toussaint, M. Moreau, N. Hallot, Y. Lalami, D.

Plaats: Institut Jules Bordet Studie uitgevoerd in 2012 door J. Cantarero M. Csergö, Dr. E.Toussaint, M. Moreau, N. Hallot, Y. Lalami, D. Evaluatie van (het) ondervoedings(risico) in een Oncologisch Daghospitaal. Resultaten van een studie gevoerd in 2012-20132013 Plaats: Institut Jules Bordet Studie uitgevoerd in 2012 door J. Cantarero M.

Nadere informatie

Coby Wijnen diëtist VSN

Coby Wijnen diëtist VSN netwerk diëtisten voor spierziekten Coby Wijnen diëtist VSN voeding bij polyneuropathie algemeen specifieke aandachtspunten vragen Liesbeth Verbruggen diëtist Tefa-Portanje voeding groei en onderhoud weerstand

Nadere informatie

SPRITE CRUZER 460 SR 22.695,- Standaarduitrusting o.a.:

SPRITE CRUZER 460 SR 22.695,- Standaarduitrusting o.a.: SPRITE CRUZER 460 SR 22.695,- Aantal slaapplaatsen: 2 612 cm 440 cm 879 cm 1095 kg 1300 kg Maximaal gewicht te verhogen tot (optie): 1500 kg SPRITE CRUZER 470 SR 23.595,- 645 cm 474 cm 913 cm 1150 kg 1400

Nadere informatie

SPRITE CRUZER 460 SR ,- Standaarduitrusting o.a.:

SPRITE CRUZER 460 SR ,- Standaarduitrusting o.a.: SPRITE CRUZER 460 SR 22.695,- Aantal slaapplaatsen: 2 612 cm 440 cm 879 cm 1110 kg 1350 kg Maximaal gewicht te verhogen tot (optie): 1500 kg SPRITE CRUZER 480 SR 23.995,- 694 cm 523 cm 962 cm 1250 kg 1500

Nadere informatie

Obesitas is een dodelijke ziekte!

Obesitas is een dodelijke ziekte! Rode Kruis ziekenhuis Obesitas is een dodelijke ziekte! Niet opereren is een kunstfout! Rode Kruis ziekenhuis Wat is bariatrische chirurgie? Bariatrie = wetenschap van de medische begeleiding van de toename

Nadere informatie

Laatste inzichten over voeding bij kanker. Dr. Sandra Beijer, diëtist / senior onderzoeker Integraal Kankercentrum Nederland

Laatste inzichten over voeding bij kanker. Dr. Sandra Beijer, diëtist / senior onderzoeker Integraal Kankercentrum Nederland Laatste inzichten over voeding bij kanker Dr. Sandra Beijer, diëtist / senior onderzoeker Integraal Kankercentrum Nederland Een paar vragen. Hoe vaak komt ondervoeding bij kanker voor? Bij welke tumoren

Nadere informatie

24 mei 2011 Gezonde voeding voor senioren

24 mei 2011 Gezonde voeding voor senioren 24 mei 2011 Gezonde voeding voor senioren Annette Schormans, diëtist Lezing 26 januari 2015 KBO Boxtel Gezondheidsproblemen leefregels voor senioren goede keuze in voeding maken blijven bewegen hersenen

Nadere informatie

Voeding bij longkanker

Voeding bij longkanker Welkom Voeding bij longkanker Joyce Uitbeijerse Diëtist DPS Dieetkunde 15 juni 2017 Inhoud Ondervoeding Anorexie-cachexie syndroom Energie- en eiwitbehoefte bij longkanker Voedingsgerelateerde klachten

Nadere informatie

Kwetsbaarheid bij ouderen is een proces van het opeenstapelen van lichamelijke, psychische en/of sociale tekorten in het functioneren dat de kans

Kwetsbaarheid bij ouderen is een proces van het opeenstapelen van lichamelijke, psychische en/of sociale tekorten in het functioneren dat de kans 1 Kwetsbaarheid bij ouderen is een proces van het opeenstapelen van lichamelijke, psychische en/of sociale tekorten in het functioneren dat de kans vergoot op negatieve gezondheidsuitkomsten (functiebeperkingen,opname

Nadere informatie

Glucose regulatie bij volwassen IC en MC-patiënten bij continue toediening van voeding

Glucose regulatie bij volwassen IC en MC-patiënten bij continue toediening van voeding regulatie bij volwassen IC en MC-patiënten bij continue toediening van voeding Doel: Bereiken en handhaven van een glucose waarde tussen 4,4 6,1 mmol/l Indicaties: - Patiënten met Diabetes Mellitus - Patiënten

Nadere informatie

Tips bij gewichtsverlies : introduceren en behouden

Tips bij gewichtsverlies : introduceren en behouden Tips bij gewichtsverlies : introduceren en behouden Ilse Mertens, RD, PhD Metabole Eenheid Dienst Endocrinologie, Diabetologie en Metabole Ziekten, UZA Oostende, 28 maart 2014 Jeanne Doorverwezen door

Nadere informatie

Voorstellen. Wanneer naar de diëtist?

Voorstellen. Wanneer naar de diëtist? Voorstellen COPD Nut van goede voeding Aafke Hermsen, diëtist Karin Janssen-van Hemmen, kaderhuisarts astma/copd i.o. Agenda owanneer naar de diëtist? olichaamssamenstelling ogewichtsverandering onut van

Nadere informatie

Prior studie Voedingsproblemen bij slokdarmkankerpatiënten

Prior studie Voedingsproblemen bij slokdarmkankerpatiënten Prior studie Voedingsproblemen bij slokdarmkankerpatiënten Caroline van Opdorp, diëtist St Antonius 27-09-2018 Onderwerpen Huidig zorgpad / Prior Casus Productinformatie 2 Huidig zorgpad Aanmelding via

Nadere informatie

HHS Workshop Ondervoeding en chronische nierschade. Verminderen Chronische Nierschade. Leerdoelen

HHS Workshop Ondervoeding en chronische nierschade. Verminderen Chronische Nierschade. Leerdoelen 8-0-00 Workshop Ondervoeding en chronische nierschade Verminderen Chronische Nierschade Hans van Overbeeke, specialist ouderengeneeskunde Maria Lutke Schipholt Pouderoijen, dietiste Ton v.d. Maas, internist-nefroloog

Nadere informatie

VOOR ANTROPOMETRISCHE VETMASSA BIJ KINDEREN

VOOR ANTROPOMETRISCHE VETMASSA BIJ KINDEREN VLAAMSE REFERENTIECURVEN VOOR ANTROPOMETRISCHE PARAMETERS VAN DE ABDOMINALE VETMASSA BIJ KINDEREN Dr. Sarah Begyn Promotor: Prof. Jean De Schepper Co-promotor: Prof. Mathieu Roelants Kadering BMI-curven

Nadere informatie

Totale Parenterale Nutritie thuis (Home-TPN)

Totale Parenterale Nutritie thuis (Home-TPN) ESPEN LLL cursus Topic 19 Totale parenterale nutritie thuis (home-tpn) Totale Parenterale Nutritie thuis (Home-TPN) Opleiding en Opvolging Els Mattheeussen Nutritieverpleegkundige-parenterale voeding Nutritieteam

Nadere informatie

11/6/2006. Oorzaken. Screening in de Geriatrie. Ondervoeding is frequent. Dienst BMI Albumine <3.5 g% Prof Dr M.Vandewoude G 15-40 16-60

11/6/2006. Oorzaken. Screening in de Geriatrie. Ondervoeding is frequent. Dienst BMI Albumine <3.5 g% Prof Dr M.Vandewoude G 15-40 16-60 11/6/006 Screening in de Geriatrie Prof Dr M.Vandewoude Universitair Centrum Geriatrie Ondervoeding is frequent Dienst BMI Albumine

Nadere informatie

Voeding: een onderdeel bij de oncologische behandeling. Paulien Voogt Verpleegkundig specialist intensieve zorg voedingszorg

Voeding: een onderdeel bij de oncologische behandeling. Paulien Voogt Verpleegkundig specialist intensieve zorg voedingszorg Voeding: een onderdeel bij de oncologische behandeling Paulien Voogt Verpleegkundig specialist intensieve zorg voedingszorg Onderwerpen Kort voorstel Waarom voeding een onderdeel is van je oncologische

Nadere informatie

Ziek zijn en voeding Informatie voor de ondervoede patiënt met een natrium- en/of vochtbeperkt dieet

Ziek zijn en voeding Informatie voor de ondervoede patiënt met een natrium- en/of vochtbeperkt dieet Ziek zijn en voeding Informatie voor de ondervoede patiënt met een natrium- en/of vochtbeperkt dieet Deze folder is bedoeld voor patiënten met een natrium en/of vochtbeperkt dieet waarbij ondervoeding

Nadere informatie

Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease

Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease Rol van dieet, samenstelling voeding en bewegen bij de behandeling van Nonalcoholic Fatty Liver Disease Saskia Tabak diëtist UMCG Er gaat niets boven Groningen! Inhoud Behandeling van NAFLD 1. Rol van

Nadere informatie

Ouderen, kanker en ondervoeding

Ouderen, kanker en ondervoeding Ouderen, kanker en ondervoeding Lisette CPGM de Groot Wageningen Universiteit, Wageningen Malnutrition / ondervoeding Stratton, 2003: a state of nutrition in which a deficiency or excess of energy, protein

Nadere informatie

Home TPN bij de oncologische patiënt. Dreesen Mira UZ Leuven, apotheek

Home TPN bij de oncologische patiënt. Dreesen Mira UZ Leuven, apotheek Home TPN bij de oncologische patiënt Dreesen Mira UZ Leuven, apotheek Inhoudsopgave Starten met home TPN bij maligne patiënt Ontslagprocedure Opvolging in praktijk Home TPN bij maligne patiënten Opstart

Nadere informatie

VUmc Basispresentatie

VUmc Basispresentatie Sarcopenie Sarcopenie en ondervoeding Vorm van ondervoeding Gekarakteriseerd door verlies van spiermassa en spierkracht Risico op verminderd fysiek functioneren en een verminderde kwaliteit van leven Marian

Nadere informatie

High output stoma s Een multidisciplinaire uitdaging

High output stoma s Een multidisciplinaire uitdaging High output stoma s Een multidisciplinaire uitdaging Hester Wierda, diëtist Darmfalenteam Radboudumc Dansac 22 mei 2014ma (Potentiële) belangenverstrengeling Zie hieronder Voor deze bijeenkomst mogelijk

Nadere informatie

Update literatuur Voedingaspecten bij ALS. Coby Wijnen, diëtist

Update literatuur Voedingaspecten bij ALS. Coby Wijnen, diëtist Update literatuur Voedingaspecten bij ALS Coby Wijnen, diëtist Miller s Practice Parameter I Miller Neurol 2009 Miller s Practice Parameter II Evidence based aanbevelingen - bij onvoldoende voedselintake:

Nadere informatie

Imeldaziekenhuis Bonheiden Afdeling algemene en abdominale heelkunde Wond- en stomazorg referentieverpleegkundigen Bestuursleden Vlas

Imeldaziekenhuis Bonheiden Afdeling algemene en abdominale heelkunde Wond- en stomazorg referentieverpleegkundigen Bestuursleden Vlas 1 Imeldaziekenhuis Bonheiden Afdeling algemene en abdominale heelkunde Wond- en stomazorg referentieverpleegkundigen Bestuursleden Vlas HIGH OUTPUT ILEOSTOMA Inhoud Definitie Complicaties Symptomen Behandeling

Nadere informatie

GEZONDE VOEDING! Linda Verhaegh, diëtist De Zorggroep Groene Kruis Voeding en Dieet

GEZONDE VOEDING! Linda Verhaegh, diëtist De Zorggroep Groene Kruis Voeding en Dieet GEZONDE VOEDING! Linda Verhaegh, diëtist De Zorggroep Groene Kruis Voeding en Dieet Stelling 1 BMI is hetzelfde als vetpercentage BMI is hetzelfde als vetpercentage BMI meet je door gewicht (kg) / lengte²

Nadere informatie

Over voeding en ondervoeding

Over voeding en ondervoeding Over voeding en ondervoeding 2 november 2012 Over voeding en ondervoeding Inaugurele rede Feike van der Leij Lector Health & Food Lectoraat Food, Health & Safety beste onderwijs = onderzoek onderzoek =

Nadere informatie

PG-SGA en de preventieve en interdisciplinaire kijk op ondervoeding. Docent Voeding en Diëtetiek

PG-SGA en de preventieve en interdisciplinaire kijk op ondervoeding. Docent Voeding en Diëtetiek PG-SGA en de preventieve en interdisciplinaire kijk op ondervoeding Priya Dewansingh, MSc Promovenda Clinical Malnutrition Docent Voeding en Diëtetiek Promotor: Prof. Dr. Cees van der Schans Co-promotor:

Nadere informatie

Wat betekent ondervoeding?

Wat betekent ondervoeding? Wat betekent ondervoeding? Wat u moet weten Ondervoeding is een veelvoorkomend fenomeen, maar wordt nochtans vaak over het hoofd gezien, vooral bij ouderen. Het kan in de thuissituatie voorkomen, maar

Nadere informatie

Energie Chronische nierschade

Energie Chronische nierschade Position paper Energie Chronische nierschade Reikwijdte volwassenen met chronische nierschade met matig en sterk verhoogd risico (oranje en rood in de stadiëringstabel; stadia G1A3, G2A3, G3aA2, G3aA3,

Nadere informatie

Kwaliteit van leven na een operatie

Kwaliteit van leven na een operatie Kwaliteit van leven na een operatie ~Optimale voeding en beweging~ Drs. Maarten van Egmond, Fysiotherapeut-onderzoeker Sander Steenhuizen, Fysiotherapeut Joyce Haver, Diëtist Fabel Feit 2 Feit of Fabel?

Nadere informatie

Signalering van ondervoeding in de eerstelijnszorg en thuiszorg

Signalering van ondervoeding in de eerstelijnszorg en thuiszorg Signalering van ondervoeding in de eerstelijnszorg en thuiszorg 1. Achtergrond Ziektegerelateerde ondervoeding komt voor in alle sectoren van de gezondheidszorg en heeft grote gevolgen voor een patiënt.

Nadere informatie

Basisvoedingszorg: terug naar de essentie. Bart Geurden RN, PhD

Basisvoedingszorg: terug naar de essentie. Bart Geurden RN, PhD Basisvoedingszorg: terug naar de essentie Bart Geurden RN, PhD INHOUD Inleiding Het ideale voedingsbeleid Barrières Toekomst Inleiding Definitie Ondervoeding is een voedingstoestand waarbij een tekort

Nadere informatie

Diab-eten. Voeding en hartchirurgie. Jacobien Hiemstra Diëtist, St Antonius Ziekenhuis 9 april 2013

Diab-eten. Voeding en hartchirurgie. Jacobien Hiemstra Diëtist, St Antonius Ziekenhuis 9 april 2013 Diab-eten Voeding en hartchirurgie Jacobien Hiemstra Diëtist, St Antonius Ziekenhuis 9 april 2013 Inhoud Belang goede voedingstoestand De voedingstoestand van diabeten Risico s intake bij diabeten Gevolgen

Nadere informatie

WEEK VAN DE PATIËNTVEILIGHEID

WEEK VAN DE PATIËNTVEILIGHEID WEEK VAN DE PATIËNTVEILIGHEID UZ Leuven vindt het belangrijk om de verwachtingen van u als patiënt of familie te kennen. Zo kunnen we werken aan voortdurende verbetering van onze patiëntenzorg. Sinds eind

Nadere informatie

Projecten op een chirurgische afdeling

Projecten op een chirurgische afdeling Projecten op een chirurgische afdeling Geneesmiddel-geïnduceerd vallen en opname op traumatologie Apr. Sarah Vanwynsberghe Symposium klinische farmacie 5 oktober 2013 Overzicht Inleiding Methodologie Resultaten

Nadere informatie

Consequenties voor de voeding

Consequenties voor de voeding Alleen Diabetes? Chronische Nierschade Diabetes Mellitustype 2 wat betekent dat voor de voeding? DieGo, diëtisten Gooi en Omstreken Mariëtte Hoogers, diëtist te Hilversum Bron: DieGo Caresharing Nevendiagnoses

Nadere informatie

ADVIES VAN DE WETENSCHAPPELIJKE EPERTENGROEP ONDERVOEDING VAN HET NATIONAAL VOEDING- EN GEZONDHEIDSPLAN VOOR BELGIE 1

ADVIES VAN DE WETENSCHAPPELIJKE EPERTENGROEP ONDERVOEDING VAN HET NATIONAAL VOEDING- EN GEZONDHEIDSPLAN VOOR BELGIE 1 ADVIES VAN DE WETENSCHAPPELIJKE EPERTENGROEP ONDERVOEDING VAN HET NATIONAAL VOEDING- EN GEZONDHEIDSPLAN VOOR BELGIE 1 Inleiding SCREENING OP ONDERVOEDING EN EVALUATIE VAN DE VOEDINGSTOESTAND (NUTRITIONAL

Nadere informatie