Tips bij gewichtsverlies : introduceren en behouden

Transcriptie

1 Tips bij gewichtsverlies : introduceren en behouden Ilse Mertens, RD, PhD Metabole Eenheid Dienst Endocrinologie, Diabetologie en Metabole Ziekten, UZA Oostende, 28 maart 2014 Jeanne Doorverwezen door huisarts Verhoogde bloeddruk Slecht lipidenprofiel Weinig energie Last van knieën Toch maar weer iets aan mijn gewicht proberen te doen? 1

2 Jeanne 56 jaar Gewicht: 89 kg Lengte: 1,60 m BMI : 34,8 kg/m² Waist : 105 cm Bloeddruk: 150/90 Jeanne Gehuwd, 3 thuiswonende zonen Steeds actief bezig met huishoudelijke taken, geen tijd voor sport Eet twee maaltijden/dag, geen ontbijt Echtgenoot en kinderen eten graag stevige kost Emotioneel eetgedrag: eet stiekem 2

3 Nuchtere bloedname Routine hematologie/biochemie Hormonaal bilan Lipiden Totaal cholesterol HDL Cholesterol Triglcyeriden Glucose tolerantie status Jeanne Schildklier, cortisol normaal Totale cholesterol: 239 mg/dl HDL: 28 mg/dl ; TG : 294 mg/dl OGTT : Nuchter : 110 mg/dl Na 2u : 210 mg/dl HbA1c : 8,2% Type 2 diabetes : opstarten metformine 3

4 Metabool syndroom Bloeddruk : 130/85 mg/dl of medicatie Triglyceriden (vetten) : 150 mg/dl of medicatie Bloedsuiker : 100 mg/dl of type 2 diabetes HDL chol (goede chol) : < 40 mg/dl : < 50 mg/dl Middelomtrek 94 cm Middelomtrek 88 cm Leververvetting Stoornissen in stolling Urinezuur 2 andere factoren Metabool syndroom Type 2 Diabetes Hart en vaatziekten Jeanne Begrijpt dat ze moet vermageren, was ook al gezegd door huisarts Ook haar echtgenoot vindt dat er toch wat kilo s afmogen 4

5 Jeanne Maar hoeveel moet ik dan afvallen? De reclame belooft mij wonderen Gewicht van bij huwelijk (= 65 kg)? Reeds verschillende pogingen ondernomen, maar steeds opnieuw gewichtsstijging Doelstelling gewicht Jeanne Welk gewicht stellen we als doel voor Jeanne? 82 kg 75 kg 5

6 Doelstelling gewicht Jeanne Welk gewicht stellen we als doel voor Jeanne? 82 kg 76 kg 5 % = kg = 84,6 kg 7 % = kg = 82,8 kg 8.5% = -7.6 kg = 81.4 kg 10%= -8.9 kg = 80.1 kg 15% = kg = 75,6 kg 6

7 Doelstelling gewicht Jeanne Bestaat er zoiets als een setpoint gewicht? Ja Neen Speakman et al. Dis Mod Mech

8 Vragen van Jeanne Ik lees/hoor zoveel over verschillende diëten: hoeveel kan ik daarmee afvallen? Een dieet met zakjes misschien? Doelstelling gewicht Jeanne Is het verantwoord om Jeanne een VLCD dieet te laten volgen? Ja Neen 8

9 Scoop VLCD Task 7.3 European Union 2002 Scoop VLCD Task 7.3 European Union

10 Jeanne Is er geen medicatie die mij kan helpen? Orlistat of liraglutide in toekomst Vragen van Jeanne Kan ik mijn maag niet laten verkleinen? 10

11 Bariatrische chirurgie als behandeling type 2 diabetes 1 jaar fu Schauer, NEJM 2012 Diabetes remissie na bariatrische heelkunde 2 jaar fu Mingrone NEJM

12 SOS studie : diabetes remissie Sjöström J InternMed 2013 Periode van (snel) gewichtsverlies Behoud van gewichtsverlies op lange termijn Stap 1 : 5% (3 maanden) Stap 2: 10% (6 maanden) Stap 3: 15% 12

13 Jeanne s Middags eet ik vaak een broodje gezond dat kan toch geen kwaad Jeanne Mijn man en drie zonen eten graag grote porties 13

14 Macronutriënten: CHO, E, V High CHO, nl protein, low fat Low CHO, high protein, low fat Low CHO, high protein, high fat Am J Clin Nutr

15 Jeanne Moet ik gaan sporten? Ik ben al de ganse dag bezig? 15

16 Jeanne Afvallen, dat lukt me meestal wel, maar dat gewicht eraf houden, dat is zo moeilijk!! Dat lijkt maar niet te lukken! 16

17 Franz et al JADA 2007 Johansson, AJCN

18 Cognitie en gedrag Metabole adaptatie Obesogene omgeving Obesitas als een ziekte Vind je de toename van gewicht van onze bevolking een normale respons op een abnormale omgeving? Ja Neen 18

19 gem -15 kcal/kg gewichtsverlies Schwarz & Doucet, Obes Rev 2010 Jeanne Zou het aan mijn hormonen kunnen liggen? 19

20 Ghrelin NPY Leptine Pyy Lien et al Stedman project 2009 Voeding Gewichtsverlies : behoud op lange termijn Elfhag & Rössner, Obes Rev

21 Wadden et al. Obesity 2011; Look AHEAD study N Engl J Med Volume 363(22): November 25,

22 Total 24-Hour Urinary Nitrogen Excretion and Changes in Body Weight Weight loss Weight maintenance kcal Larsen TM et al. N Engl J Med 2010;363: Het beste dieet ter wereld : verhouding eiwitten/cho 15 g eiwit/10 g CHO : 15:10 : 1:0,6 : supergoed 10 g eiwit /10CHO : 10:10 : 1:1 : goed 5 g eiwit/10 g CHO 5:10 = 1:2 : oké 2 g eiwit/10 g CHO 2:10 = 1:5 : te laag Magere kwark (100 gr): 10 g eiwit/3,9 g CHO = 1:0,4 Havermout (100 gr): 13 g eiwit/56 g CHO = 1:4,3 Magere kwark (100 gr) + 40 gr havermout 15,2/26,3 =1:1,7 22

23 Although is it not clear why some obese persons have a greater initial weight loss than others do, a recommendation to lose weight more slowly might interfere with the ultimate succes of weight loss efforts 23

24 1 maand Langzaam: <0.23 kg/week Matig: 0.23 en <0.68 kg/week Snel : 0.68 kg/week Nackers et al., Int J Behav Med 2010 Snelheid van gewichtsverlies Psychologische factoren Gedragsfactoren Biologische factoren Leeftijd Gewicht bij start Geslacht 24

25 Week weekend Gorin et al., IJO 2004 ; NWCR Ontbijt en lange termijn gewichtsverlies Is het nemen van een ontbijt wenselijk om gewicht te verliezen? Ja Neen 25

26 Wyatt et al. Obes Res 2002 Voeding Gewichtsverlies : behoud op lange termijn Beweging Elfhag & Rössner, Obes Rev

27 +2000 kcal Wadden et al. Obesity 2011; Look AHEAD study Omgeving Voeding Gewichtsverlies : behoud op lange termijn Beweging Elfhag & Rössner, Obes Rev

28 Jeanne Als ik op dieet ben, geeft mijn man altijd opmerkingen zoals mag jij dat wel eten?, is dat niet teveel Ik wil geen konijneneten 26.1 Wadden et al. Obesity 2011; Look AHEAD study 28

29 Omgeving Voeding Gewichtsverlies : behoud op lange termijn Gedrag Psychologie Beweging Elfhag & Rössner, Obes Rev 2005 Harwell et al., Prim Care Diab

30 % NCWR patienten 1/04/2014 Zelfmonitoring en gewicht Hoe vaak moet Jeanne zich wegen? dagelijks wekelijks > 1x/dag 1/dag 1x/week <1x/week Aantal weegmomenten Klem et al., Am J Clin Nutr

31 36 technieken voor gewichtscontrole 0 8 Succes technieken voor verlies & behoud 28 Sciamanna et al. Am J Prev Med 2011 Technieken voor gewichtstabilisatie calorie arme lekkere voedingsmiddelen Eten & proeven van favoriete kcalorierijke voedings & drank Dagelijks wegen om schommelingen in kaart te brengen Enkele kilo s gewicht verliezen voor vakantie of feestdagen Iets meer eten als ondergrens bereikt van kg marge Kiernan et al J Cons Clin Psychol

32 Dank u! Vragen? 32