19/10/2017 INHOUDSTAFEL SARCOPENIE IN DE REVALIDATIE

Transcriptie

1 SARCOPENIE IN DE REVALIDATIE Silke Droeshout, diëtiste Revalidatieziekenhuis Inkendaal 24/10/2017 INHOUDSTAFEL 1. Revalidatieziekenhuis Inkendaal 2. Prevalentie revalidatie 3. Praktijk 4. Casus 5. Link kinesitherapie Revalidatieziekenhuis Inkendaal 178 bedden + 98 kinderen ziekenhuisschool Volwassenen en kinderen (hospitalisatie en ambulant) Locomotorische, neurologische en cardiopulmonaire aandoeningen Multidisciplinaire samenwerking Logopedist, ergotherapeut, kinesist, psycholoog, arts, sociale dienst, dieet, 1

2 Revalidatieziekenhuis Inkendaal (2) Langere opnameduur (weken-maandenjaren) = langere opvolging diëtiste = langdurig aanbod bijvoedingen = beter contact patiënt Intensieve therapie met oog op revalidatie Invloed voeding revaliderende patiënt? Prevalentie revalidatie Sarcopenie? Geen cijfers Ondervoeding? Zh, RVT, thuiszorg (wereldwijd) Revalidatiecentra (11 centra NL) INKENDAAL Ondervoeding 25% risico ondervoeding of ondervoed 38 % ondervoed = 28% ernstig ondervoed + 10% matig 51,7 % risico ondervoeding BRON (Freijer K et al., 2013) (Hertroijs, 2012) Inkendaal Praktijk Screening Inkendaal: NRS screening Voedingsanamnese elke opname Gewichtsevolutie Wonden? Eetlust en verminderde voedselinname Verleden bijvoedingen en/of sondevoeding Aandacht obese patiënten! Screening revalidatieziekenhuis? SNAQ 65+ (Hertroijs et al., 2012) niet voor algemene volwassen populatie 2

3 Behandelplan 1. Calorie-inname Gewicht opvolgen (Weging elke 2 weken) G of (Oedeem? Spierverlies?) 2. Eiwitbehoefte g/kg LG Aantal eiwitten berekenen Aanpassen naargelang mobiliteit en ziekte 3. Evaluatie behandeling Eventueel bijsturen Bijvoedingen? Voorkeuren! Eiwitbehoefte verhoogd ouderen 1 1,2 g/kg LG Indien acuut of chronisch ziek 1,2 1,5 g/kg LG (Bauer et al. 2013) Obese sarcopenie? Aangepaste aanpak Te hoog gewicht nadelig voor revalidatie Voldoende energie en eiwitten Voordeel opname Inkendaal: meestal uit acute fase en betere voedingstoestand Voorbeeld persoon 100 kg DAGSCHEMA: mager, eiwitrijk COMPONENT EIWITTEN Ontbijt Warme maaltijd Avond 1 portie magere kaas 1 portie magere yoghurt 15 g Protein Powder 1 portie mager vlees 1 portie zetmeel 1 portie magere yoghurt 15 g Protein Powder 1 portie kaas 2porties charcuterie 1 portie magere yoghurt 15 g Protein Powder 4 g 5,4 g 13,2 g 30 g 3,5 g 5,4 g 13,2 g 4 g 9,2 g 5,4 g 13,2 g TOTAAL 106,5 g 1,1g/kg LG 3

4 VOTINGVRAAG Je patiënt heeft sarcopenie. Je stelt een voedingsbehandelplan op. Welke methode gebruik je daarvoor? A. Energiebehoefte berekenen a.d.h.v. formule (James & Schofield, Harris Benedict, ) + huidig dagschema volledig berekenen en aanpassen aan behoefte B. Ik bepaal de calorie inname via een snelle formule ( kcal/kg/dag) C. Ik pas de voeding aan naar gelang de gewichtsevolutie D. Ik geef standaard bijvoedingen indien de patiënt (volgens de screening en/of bevraging patiënt) lijdt aan ondervoeding of risico heeft op ondervoeding E. Andere Praktijk (2) Specificaties Inkendaal kans ondervoeding want langere opnameduur Slikproblemen Gewijzigde consistenties Normaal, zacht, gemalen, gemixt, dik vloeibaar, dun vloeibaar, sondevoeding, TPN Gewijzigde consistenties CONSISTENTIE Normale voeding Zachte voeding Gemalen voeding Gemixte voeding Dik vloeibaar Dun vloeibaar Sondevoeding TPN SPECIFICATIES Standaardmaaltijd. Brood zonder korst. Zachte consistenties. Brood zonder korst. Gemalen vlees/vis, zachte groenten en zacht zetmeelcomponent. Ingedikte dranken. Broodmix 1 (crèmedikte). Gemixte warme maaltijd: gemixt vlees/vis, gemixte groenten, puree. Ingedikte dranken. Broodmix 1 (crèmedikte). Velouté warme maaltijd (alle componenten samen). Ingedikte dranken. Broodmix (soepdikte). Velouté soepdikte warme maaltijd. Normale voeding versus gemixte voeding: voldoende calorie aanbreng? 1 Clinutren Céreal van Nestlé 4

5 VOTINGVRAAG Broodmaaltijd (ontbijt & avond) NORMALE VOEDING GEMIXTE VOEDING Warme maaltijd? kcal? kcal FOTO? kcal? kcal TOTAAL? kcal? kcal VOTINGVRAAG Hoeveel kcal bevat de normale voeding versus gemixte voeding gemiddeld? A kcal vs 1900 kcal B kcal vs 1750 kcal C kcal vs 1500 kcal D kcal vs 1250 kcal Gewijzigde consistenties Inkendaal Broodmaaltijd (ontbijt & avond) NORMALE VOEDING GEMIXTE VOEDING Warme maaltijd 1300 kcal 1027 kcal 690 kcal 427 kcal TOTAAL 1990 kcal 1454 kcal VERSCHIL 500 KCAL 5

6 Gewijzigde consistenties Inkendaal GEMIXTE VOEDING Extra aandacht! Meer opvolging Calorierijk Bijvoedingen: automatisch? Gewijzigde consistenties Inkendaal Overgang sondevoeding gemixte voeding Bv. SV aanpassen geconsumeerde maaltijd Standaard sondevoeding 3 x 500 ml per dag (1kcal/ml) = 1500 kcal Gemixte maaltijd geconsumeerd Alles ½ maaltijd Niets of amper Sondevoeding Geen sondevoeding 250 ml sondevoeding 500 ml sondevoeding Screeningsblad voedingstoestand 6

7 Screeningsblad voedingstoestand Praktijk (3) ANTROPOMETRIE Deels bemoeilijkt gezien pathologieën (rolstoel, amputaties, ) Gewicht Hoe? Weegschaal (met rolstoel) Draagzak Vetpercentage weegschaal Aandachtspunten Oedeemvorming? Amputatie? Lichaamslengte Meetlat tegen muur Als meten moeilijk gaat: Kniehoogte (LLL) Bovenkant knieschijf tot onderkant voet Hoek van 90 Rechte lat! Formule: Mannen: Lengte = (2.31 x LLL) Vrouwen: Lengte = (1.84 x LLL) OF speciale meetlat Ulnalengte Handpalm op borst Pols elleboog Minder accuraat dan LLL Speciale meetlat 7

8 Casus Man 68 jaar Opname intensieve zorgen Ernstige astma-exacerbatie Ernstige ademhalingsspierzwakte en slikfunctiestoornissen Actief roker 10 kg vermagerd (tot 41,6 kg) Casus (2) Opname Inkendaal: Revalidatie ademhalingsspierzwakte Slikfunctiestoornissen, normale consistentie Zwakte bij ernstige sarcopenie/cachexie Casus (3) Lengte 1,65m Gewicht Vroeger 59 kg (één jaar geleden) Problemen mobiliteit o.w.v. malformaties voeten (sedentair leven), bleef vaker thuis, moraal, minder eetlust start vermagering UZ Brussel 41,6 kg (BMI 15) Inkendaal opname 45,2 kg (BMI 17) Hypercalorisch, eiwitrijk 8

9 Dagschema 1,5 g eiw /kg LG Ontbijt Middag Avond STANDAARD 3 bruin brood 1 becel 1 zoet beleg 1 kaas 1 fruityoghurt soep warme maaltijd van de dag dagdessert 3 bruin brood 1 becel 2 charcuterie 1 kaas 1 fruit AANPASSINGEN 4 wit brood 2 boter 2 zoet beleg 1 kaas Fresubin 2kcal creme soep warme maaltijd van de dag Fresubin 2kcal creme 4 wit brood 2 boter 2 charcuterie 2 kaas 1 pudding/rijstpap/ chocomousse Casus (4) Bijvoedingen Opname 3x per dag Fresubin Protein Energy Drink Opvolging Wijziging naar 2x per dag Two kcal Crème Casus (5) Gewichtsevolutie Gewicht BMI Opname 45,2 kg 17 Ontslag 54,3 kg 20 9

10 Link kinesitherapie Focus sarcopenie? 1. Uithouding (wandelen, fietsen ) rustpauzes inlassen, maat van uithouding meer navragen want geen uitputting! 2. Spierversterkend (met gewichtjes, weerstandsoefeningen, ) VOTINGVRAAG Hoeveel keer per week (5 werkdagen), gedurende één uur, krijgt deze patiënt kinesitherapie in het revalidatieziekenhuis? A. 2 keer B. 3 keer C. 5 keer BESLUIT Casus Mogelijkheid lange opvolging o Dieet: Goede gewichtsevolutie, bijvoedingen gaan goed, voldoende eiwitinname o Kine: Goede vooruitgang, verbetering spieraanmaak, motorische verbeteringen positief voor actievere levensstijl, sociaal leven, moraal Positief verloop revalidatie dankzij multidisciplinaire aanpak t.o.v. sarcopenie 10

11 Quizvraag Ondervoeding doet de totale hospitalisatiekosten in een ziekenhuis stijgen! Met hoeveel procent? A. 5% B. 10% C. 20% Bedankt voor uw aandacht! Vragen? 11