Casus oudere vrouw met COPD
|
|
- Jozef ten Wolde
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Casus oudere vrouw met COPD
2 Een casus: Mevrouw de Wit 73 jarige vrouw 2003 tot 2005 herhaalde heupfracturen, kunstheup links Osteoporose Sinds een aantal jaren COPD gold 3, matige ziektelast Echtgenoot 1 jaar geleden overleden Eenzaam, klein sociaal netwerk, 1 zoon woont ver weg Moeite met het huishouden De assistent van de huisarts heeft de SNAQ 65+ afgenomen Uitslag Rood
3 Somatisch 73 jaar BMI 22 (1.65m 60 kg) Had 10 jaar geleden obesitas, geen recent gewichtsverlies Inname: 90% van energiebehoefte 80% van eiwitbehoefte Eetlust slecht (VAS schaal 4) Functioneel Huishouden gaat moeizaam Loopsnelheid 0.5 m/s (0,8 m/s) Handknijpkracht 10 kg (19 kg) Doet ADL zelfstandig, kost moeite, snel vermoeid VVMI 13.5 (P5 = 12,9, normaal: >15) CRP 15 (<8 mg/l) Hb 8 ( mmol/l) Albumine 32 (35-52 g/l) Psychisch Eenzaam Denkt niet veel voeding nodig te hebben, ik doe niks meer Sociaal Alleenstaand, weduwe Zoon woont ver weg Komt weinig buiten Klein sociaal netwerk, af en toe familie/vriendin
4 Gewichtsbeloop in de afgelopen jaren 2003 BMI > BMI BMI BMI BMI 22 4
5 5 Vraag Welk verloop in VVMI verwacht u? A: een gebruikelijke verhouding tussen vetmassa en spiermassa B: Relatief meer verlies van spiermassa C: Relatief meer verlies van vetmassa
6 VVM index TE LAAG VVMI 13.5 BMI 22 6 VMI TE HOOG VVM index TE LAAG
7 Welke formule kiezen voor COPD? COPD specifieke formules (voet-hand meting): Man: VVM = (L 2 /R 50 ) W vrouw: VVM = (L 2 /R 50 ) W Steiner MC, Eur Resp J, 2002 N = 85 Referentie: Deuterium dilutie validatie DEXA: r = 0,51, meetfout 0,72 kg 95% CI = [-5,7;7,2] VVM = W (L 2 /Z 50 ) L geslacht (geslacht: man=1; vrouw = 0) Rutten EPH, Resp Med 2010;104:91-98 N = 1087 Referentie: DEXA validatie DEXA: r 2 = 0,90, meetfout 0,62 kg 95% CI = [-5,6;6,7]
8 Diëtistische diagnose voedingstoestand 73-jarig vrouw, COPD matige ziektelast, in een slechte voedingstoestand met laaggradige inflammatie en sarcopenie: In afgelopen 10 jaar van BMI 30 afgevallen naar BMI 22 door ziekte. Intake 80-90% van behoefte, slechte eetlust, spierverlies bij immobiliteit, lage VVMI =13.5 en HKK=10.
9 Vragen 1. Zijn jullie het eens met de karakterisering van het ondervoedingssyndroom in de diëtistische diagnose? 2. Wat is de eiwitbehoefte van mevrouw de Wit? 3. Behandel doelstelling? 4. Hoeveel spiermassaverlies treed er op bij bedrust in aanwezigheid en afwezigheid van inflammatie? 5. Heeft een hogere eiwitinname effect op verlies van spiermassa? 6. Welk effect heeft beweging op de preventie van verlies van spiermassa? 7. Welke soort beweging is het meest effectief? Haalbaar bij deze patiënt
10 Ondervoeding
11 Loopsnelheid 0.5 m/s (0,8 m/s) Handknijpkracht 10 kg (19 kg) VVMI 13.5 (P5 = 12,9, normaal: >15)
12 Welke vragen te stellen in de diagnostiek sarcopenie Handknijpkracht ( < 20 kg, <30 kg)? Loopsnelheid <0,8 m/s? (4 meter in meer dan 3 sec) Lichaamsamenstelling / VVMI? Inflammatie? Gewichtsverlies? Functieverlies? Verminderd actief?
13 VRAAG Wat is de eiwitbehoefte van mevrouw de Wit? 0,8 gram / kg 1,0 gram / kg 1,2 gram / kg 1,5 gram / kg
14 oorzaak gevolg - behandeling Wat is de eiwitbehoefte?
15 15 Behandel doelstelling? Voldoende energie en eiwit Beweging Toename van de VVMI naar 15 kg/m2
16 Hoeveel spiermassaverlies treed er op bij bedrust in aanwezigheid en afwezigheid van inflammatie?
17 Behandeling - Behoud van spieren! Eiwit inname (70-90 g/d) Eiwit afbraak Lichaamseiwit N- uitscheiding Eiwit opbouw Eiwit turnover = Eiwit opbouw = Eiwit afbraak = ± 350 g/d
18 VRAAG Hoeveel spiermassaverlies treed er op bij bedrust gedurende 10 dagen in afwezigheid en afwezigheid van inflammatie? 50 gram beenspiermassa 500 gram beenspiermassa 1500 gram beenspiermassa
19 Beenspiermassa (g) Bedrust en spierverlies Gezonde jongeren, 28 dgn bedrust Gezonde ouderen, 10 dgn bedrust Oudere patiënten, 3 dgn ziekenhuisopname Verlies aan beenspiermassa Paddon Jones (2004), Kortebein (2007)
20 Bij elke oudere heeft voldoende eiwitinname effect op verlies van spiermassa Health ABC cohort (USA) N=2066, mannen en vrouwen jaar Verschil in VVM gemeten met DEXA over een periode van 3 jaar Intake gemeten met een 108 item vragenlijst
21 Welk effect heeft beweging op de preventie van verlies van spiermassa? Welke soort beweging is het meest effectief? Krachttraining veroorzaakt een verhoogde eiwitaanmaak voor een periode van 16 uur bij getrainde personen en 48 uur bij ongetrainde personen. Duurtraining effectief op conditie (oxidatieve capaciteit van de skeletspiermassa)
22 Effect van eiwit + beweging Meta analyse 2012 Oudere groep: 6 RCT studies Extra eiwit gemiddeld 42 gram (sd 30, range 6-106) Cermak, AJCN
23 VRAAG Is weerstandtraining / krachttraining haalbaar bij deze mevrouw? JA NEE
24 Behandelplan Behandelplan opstellen in samenwerking met fysiotherapie ten aanzien van (kracht)training Energie: WHO formule + 30% Eiwit: 1,2 1,5 gram/ kg lichaamsgewicht in huidige situatie Verdeling van eiwit over de dag (20-30 gram per maaltijd) Dieetpreparaat?
25 Evaluatie Termijn? Eindpunten om op te evalueren zijn VVMI, knijpkracht, loopsnelheid, intake, beweging / functioneren 25
26 Wat is hier de waarde van de impedantiemeting? Laat het verloop in de tijd zien Waarde in de diagnostiek boven alleen gewichtsbeloop Maakt een combinatie van sarcopenie, en ondervoeding inzichtelijk en geeft inzicht in de ernst van de situatie Vertaling naar interventie mogelijk doelen stellen met VVMI, knijpkracht, Barthel index en loopsnelheid als objectieve eindpunten in behandeling
27 VRAAG Was de informatie uit de impedantieanalyse in deze casus essentieel om een goede diëtistische diagnose te kunnen opstellen? JA NEE
28 Standard Operating Procedures
Spier en voedingstoestand
Spier en voedingstoestand - Het belang van spiermassa bij de behandeling van ondervoeding - De processen in het lichaam van een ondervoede patiënt en de mogelijke voedingsinterventies. - Oorzaak Gevolg
Nadere informatie12-10-2012. Voedingszorg rondom de COPD-patiënt. 2. In welke gold klasse valt mevrouw?
Voedingszorg rondom de COPD-patiënt Landelijk Diëtisten Netwerk COPD (LDN COPD) Gonnie Geraerts Heleen Froon Paula van Melick Anke Kalisvaart 1. Welke gegevens vraag je na en welke antropometrie voer je
Nadere informatieVoedingszorg rondom de COPD-patiënt
Voedingszorg rondom de COPD-patiënt Landelijk Diëtisten Netwerk COPD (LDN COPD) Gonnie Geraerts Heleen Froon Paula van Melick Anke Kalisvaart 1. Welke gegevens vraag je na en welke antropometrie voer je
Nadere informatieImplementatie van GLIM criteria en Sarcopenie richtlijn in de praktijk. Heidi Zweers
Implementatie van GLIM criteria en Sarcopenie richtlijn in de praktijk Heidi Zweers Disclosure-slide Geen belangenverstrengeling te melden CV Lid van NAP PhD student voeding bij Mitochondriële ziekten
Nadere informatieKick-off symposium Transmuraal zorgpad longaanval COPD Voeding en beweging
Kick-off symposium Transmuraal zorgpad longaanval COPD Voeding en beweging H. de Blank, diëtist MCH I. Zuliani, diëtist MCH L. Albeda, fysiotherapeut HagaZiekenhuis Disclosure belangen sprekers (potentiële)
Nadere informatieVUmc Basispresentatie
Sarcopenie Sarcopenie en ondervoeding Vorm van ondervoeding Gekarakteriseerd door verlies van spiermassa en spierkracht Risico op verminderd fysiek functioneren en een verminderde kwaliteit van leven Marian
Nadere informatieVoorstellen. Wanneer naar de diëtist?
Voorstellen COPD Nut van goede voeding Aafke Hermsen, diëtist Karin Janssen-van Hemmen, kaderhuisarts astma/copd i.o. Agenda owanneer naar de diëtist? olichaamssamenstelling ogewichtsverandering onut van
Nadere informatieDe NVD heet je van harte welkom bij deze sessie!
De NVD heet je van harte welkom bij deze sessie! Uitgebreide antropometrie in de praktijk: meten is, goed kunnen adviseren in, weten wat te eten! Cora Jonkers Academisch Medisch Centrum Nutritional assessment
Nadere informatieBetter in, better out, goede voeding voor en na een operatie bij ouderen. zaterdag 15 maart 2014, Marion Theuws
Better in, better out, goede voeding voor en na een operatie bij ouderen zaterdag 15 maart 2014, Marion Theuws Wie werkt er samen met een diëtist? Wie houdt rekening met voeding bij de behandeling? Slaat
Nadere informatieFrailty en ondervoeding doet (veel) vallen
www.hhzhlier.be 1 h.-hartziekenhuis vzw Frailty en ondervoeding doet (veel) vallen Ann Gryp, Hoofdverpleegkundige geriatrie Frailty Frailty heeft te maken met kwetsbaarheid. Frailty zegt iets over de ernst
Nadere informatieOndervoeding bij COPD
Ondervoeding bij COPD Anke Kalisvaart voor Paula van Melick Ziekenhuis Rivierenland Tiel De Lage Korn, Buren Agenda Prevalentie Criteria van ondervoeding bij COPD Definities van lichaamssamenstelling Oorzaken
Nadere informatieVoedingskundige ondersteuning bij ALS
Voedingskundige ondersteuning bij ALS Post-HBO cursus Voeding bij Spierziekten 4 juni 2009 Nicole Broekman-Peters, diëtist UMCU en De Hoogstraat Contact: n.broekman-peters@umcutrecht.nl Inhoud Diëtistisch/methodisch
Nadere informatieWELKOM! 1 vrijdag 7 oktober 2016
WELKOM! 1 Programma 18.00 Voeding op leeftijd Aspecten van voeding en metabolisme op oudere leeftijd Ingrid Gisbertz, MDL arts voedingsteam 18.20 Als gewoon eten niet meer lukt; indicaties en procedure
Nadere informatieOndervoeding bij ouderen
Ondervoeding bij ouderen Caroline Boomkamp Klinisch geriater Bernhoven Inhoud Definities Screening en assessment Prevalentie Oorzaken Gevolgen Behandeling van ondervoeding Definitie geriatrische patiënt
Nadere informatieDiscussie Van onderzoek naar praktijk: Wat heb je nodig aan onderzoeken om de praktijk te veranderen? Wesley Visser Sigrid Amstelveen
Discussie Van onderzoek naar praktijk: Wat heb je nodig aan onderzoeken om de praktijk te veranderen? Wesley Visser Sigrid Amstelveen Inhoud Stellingen / Discussie Casus Behandelplan Level of evidence
Nadere informatieDE IMPACT VAN BEWEGEN EN VOEDING OP SPIERMASSA EN FYSIEK FUNCTIONEREN VAN OUDEREN. Dr. Ir. Michael Tieland
DE IMPACT VAN BEWEGEN EN VOEDING OP SPIERMASSA EN FYSIEK FUNCTIONEREN VAN OUDEREN Dr. Ir. Michael Tieland 1 DISCLOSURE BELANGEN (potentiële) belangenverstrengeling Geen Veroudering Spiermassa & Kracht
Nadere informatieHoofdstuk 2 Hoofdstuk 3 112
111 Ondervoeding is gedefinieerd als een subacute of acute voedingstoestand waarbij een combinatie van onvoldoende voedingsinname en ontstekingsactiviteit heeft geleid tot een afname van de spier- en vetmassa
Nadere informatieVoedingsadviezen bij orthopedische ingrepen. Dr. D Souza Ranjini
Voedingsadviezen bij orthopedische ingrepen Dr. D Souza Ranjini Dag van de Geriatrie: orthogeriatrie 02.10.14 13.10.14 20.10.14 Wat staat patiënt te doen wat betreft voeding pre- en postoperatief Pre-operatief
Nadere informatieInhoud Presentatie. Femke Mensen, diëtist. Definitie voedingstoestand
Inhoud Presentatie ingebouwd in Epic Femke Mensen Diëtist nefrologie Wie ben ik? Voedingstoestand Aanleiding Wat is de? in Elektronisch dossier Epic inbouwen, hoe ziet dat eruit? Disclosure belangen spreker
Nadere informatieVroege herkenning en behandeling van ondervoeding in het ziekenhuis
Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in het ziekenhuis Uitgangspunten: Vroege herkenning: - binnen 24 uur na opname - hoogrisicopatiënten tijdens polikliniekbezoek Snelle en optimale behandeling
Nadere informatieMeten van beweeggedrag; de movemonitor
Meten van beweeggedrag; de movemonitor casusbesprekingen Sigrid Amstelveen-Bökkerink Korte kennismaking: Aanwezigen : 1 ste, 2 de, 3 de lijn? Wie vraag het beweeggedrag van de patiënt uit? Wie meet het
Nadere informatieMacronutrienten. Micronutrienten. Meting energiegebruik: Indirecte calorimetrie Dubbel gelabeld water techniek. O en 2 H isotopen
Ondervoeding en ziekte Ondervoeding in Nederland? Annemie Schols Gewichtsverlies Gewicht Lichaamssamenstelling vet lipiden Bioelectrische impedantie energie balans Verlies vetmassa water DEXA scan voedselinname
Nadere informatieOndervoeding bij ouderen
Ondervoeding bij ouderen Dr. Harriët Jager-Wittenaar Senior onderzoeker Lectoraat Transparante Zorgverlening Hanzehogeschool Groningen Leeruitkomsten Aan het einde van deze workshop: Kunt u ondervoeding
Nadere informatieSarcopenie in obesitas en na bariatrische chirurgie. Prof. Dominique Hansen, PhD, FESC
Sarcopenie in obesitas en na bariatrische chirurgie Prof. Dominique Hansen, PhD, FESC Prevalentie van obesitas Prevalentie van obesitas Sarcopenie in obesitas Biolo G, et al. Clin Nutr 2014; 33; 737 Wat
Nadere informatiePraktijk voor Fysiotherapie. Altijd in beweging
Praktijk voor Fysiotherapie Altijd in beweging In samenwerking met. Viola Gijzen, diëtist Mieke Verschuren/Marijke Sligchers, fysiotherapeuten Inhoud Inleiding Wat is COPD? COPD en dan? COPD en voeding
Nadere informatieDe NVD heet je van harte welkom bij deze sessie!
De NVD heet je van harte welkom bij deze sessie! Angela Fleming en Yvonne Verhulst, Ter Gooi Diëtistendagen 2016 4 De meerwaarde van de diëtist bij de behandeling van de klinische COPD patiënt. Angela
Nadere informatieKwetsbaarheid bij ouderen is een proces van het opeenstapelen van lichamelijke, psychische en/of sociale tekorten in het functioneren dat de kans
1 Kwetsbaarheid bij ouderen is een proces van het opeenstapelen van lichamelijke, psychische en/of sociale tekorten in het functioneren dat de kans vergoot op negatieve gezondheidsuitkomsten (functiebeperkingen,opname
Nadere informatieScreening en behandeling van ondervoeding: een MUST voor verpleegkundigen
Screening en behandeling van ondervoeding: een MUST voor verpleegkundigen Renaldo Secchi 3 juni 2010 Inhoud Introductie Wat is ondervoeding? Gevolgen van ondervoeding? Prevalentie van ondervoeding Voeding
Nadere informatieToolkit Ondervoeding
Doel Het vaststellen van (risico op) ondervoeding. Het aanbieden van de juiste interventies ter preventie of behandeling van ondervoeding. Achtergrond Definitie Ondervoeding is een voedingstoestand, waarbij
Nadere informatieDr. Harriët Jager, diëtist-onderzoeker UMCG
Nutritional assessment and body composition Dr. Harriët Jager, diëtist-onderzoeker UMCG Inhoud Nutritional Assessment: wat, waarom, hoe? Methoden body composition Aanbevelingen voor de praktijk Ziektegerelateerde
Nadere informatieGewicht in kg. Lengte in m. 5 % gewichtsverlies binnen 1 maand
Bijlage 1 Samenwerkingsafspraken diëtisten binnen DBC COPD GHC 1. Criteria voor verwijzing naar diëtist Afspraken over diëtetiek welke gefinancierd worden binnen de DBC hebben alleen betrekking op dieetadvisering.
Nadere informatieOndervoeding bij Ouderen 14/11/2013. S. Lonterman; Klinisch Geriater
Ondervoeding bij Ouderen 14/11/2013 Inhoud Presentatie Definitie Ondervoeding Verschillende schalen Ouderen Centrum & Ondervoeding HagaZiekenhuis & Ondervoeding Eigen Onderzoek Voedingsgebied Supplementen
Nadere informatieRust roest, bewegen voor gezonder leven! Wat betekent dat voor de zorg aan ouderen? Dr Jita Hoogerduijn
Rust roest, bewegen voor gezonder leven! Wat betekent dat voor de zorg aan ouderen? Dr Jita Hoogerduijn Bewegen: de geest! Bewegen: het lichaam! 1: De enige zekerheid in ons beroep is de constante verandering
Nadere informatieKanker en Voeding. een Alpe D HuZes/KWF leerstoel. Ellen Kampman, 14 mei 2014
Kanker en Voeding een Alpe D HuZes/KWF leerstoel Ellen Kampman, 14 mei 2014 Wat is gezonde voeding? Koffie verhoogt het risico op kanker Koffie verhoogt het risico op kanker Wat moet je eten als je kanker
Nadere informatieHHS Workshop Ondervoeding en chronische nierschade. Verminderen Chronische Nierschade. Leerdoelen
8-0-00 Workshop Ondervoeding en chronische nierschade Verminderen Chronische Nierschade Hans van Overbeeke, specialist ouderengeneeskunde Maria Lutke Schipholt Pouderoijen, dietiste Ton v.d. Maas, internist-nefroloog
Nadere informatieVoedingenwondzorg. Hanneke van Beek Diëtist
Voedingenwondzorg Hanneke van Beek Diëtist 30-1-2018 Disclosure Hanneke van Beek, diëtist Groene Hart Dieetadvies, gelieerd aan het Groene Hart Ziekenhuis Inhoud -Wonden - Doel behandeling - Voedingstoestand
Nadere informatieOndervoeding bij kanker
Ondervoeding bij kanker Wat mag u verwachten van de zorg bij ondervoeding? Wat kunt u zelf doen om ondervoeding te voorkomen of tegen te gaan? WAAR KUNT U INFORMATIE EN STEUN VINDEN? Vrijwilligers bij
Nadere informatie17-9-2012. Belang van meting van de lichaamssamenstelling. Alternatieve lengtemetingen. Hoe werkt een bio-impedantie meting? CBO richtlijn 2010 COPD
Hoe werkt een bio-impedantie meting? Nel Cox-Reijven azm Belang van meting van de lichaamssamenstelling Meting van de lichaamssamenstelling is essentieel voor het vaststellen van de voedingstoestand. Een
Nadere informatie199 Hoofdstuk 2 In Hoofdstuk 3 Hoofdstuk 4 en 5
197 Samenvatting 198 Samenvatting Samenvatting 199 Veroudering gaat gepaard met het verlies van spiermassa en spierkracht, ook wel sarcopenie genoemd. Dit leidt tot beperkingen in het dagelijkse leven,
Nadere informatieOndervoeding bij kanker
Ondervoeding bij kanker Wat mag u verwachten van de zorg bij ondervoeding? Wat kunt u zelf doen om ondervoeding te voorkomen of tegen te gaan? Deze brochure is de patiëntenversie van de multidisciplinaire
Nadere informatieHoe werkt een bio-impedantie meting? Nel Cox-Reijven azm
Hoe werkt een bio-impedantie meting? Nel Cox-Reijven azm CBO richtlijn 2010 COPD Definitie verminderde voedingstoestand: Een te laag lichaamsgewicht, ongewenst gewichtsverlies en/of tekort aan vetvrije
Nadere informatieEiwitrijke voeding voor ouderen
Eiwitrijke voeding voor ouderen Dr. Canan Ziylan, voedingswetenschapper Onderzoeker Kenniscentrum Zorginnovatie Docent HBO Verpleegkunde Midden-Delfland en de gezonde stad, 9 april 2018 Hoe vaak komt ondervoeding
Nadere informatie29-6-2011. Jeroen de Wilde, Arts M&G-onderzoeker JGZ 4-19 CJG Den Haag 29 juni 2011 2. Ondergewicht = Westerse landen: 2-15% Asian enigma
Jeroen de Wilde, Arts M&G-onderzoeker JGZ 4-19 CJG Den Haag 29 juni 2011 2 29 juni 2011 1 Ondergewicht = A. Een gewicht of BMI onder een bepaalde grenswaarde Gewicht naar lengte, per geslacht Gewicht naar
Nadere informatieVoeding & Dementie. Inge Cantatore, zelfstandig gevestigd dietist
Voeding & Dementie Inge Cantatore, zelfstandig gevestigd dietist Inhoud programma Voeding bij dementerende ouderen Ondervoeding Wanneer ben je ondervoed? Prevalentie ondervoeding Screenen/Diagnostiek Wat
Nadere informatieProgramma. Kwetsbaarheid Fried. 2001. (geriatrie)fysiotherapie. Geriatriefysiotherapie. Diagnosticeren van en interveniëren bij sarcopenie
Geriatriefysiotherapie Diagnosticeren van en interveniëren bij sarcopenie Marjan Doves MPT Geriatriefysiotherapeut 24 maart 2015 Programma Sarcopenie vanuit fysiotherapeutisch perspectief (Geriatrie)fysiotherapeutische
Nadere informatieSamenvatting COPD zorgprogramma 2019
Samenvatting COPD zorgprogramma 2019 Prestatie-indicatoren landelijke benchmark 1) % COPD patiënten in zorgprogramma met inhalatiemedicatie bij wie inhalatietechniek is gecontroleerd; 2) % COPD patiënten
Nadere informatieEffect van voeding en malnutritie op sarcopenie. symposium 'Voeding bij de geriatrische zorgvrager'
Effect van voeding en malnutritie op sarcopenie symposium 'Voeding bij de geriatrische zorgvrager' Stany Perkisas 30/04/2019 Wat moet je straks wijzer zijn? Waarom sarcopenie op een voedingssymposium?
Nadere informatie11/6/2006. Oorzaken. Screening in de Geriatrie. Ondervoeding is frequent. Dienst BMI Albumine <3.5 g% Prof Dr M.Vandewoude G 15-40 16-60
11/6/006 Screening in de Geriatrie Prof Dr M.Vandewoude Universitair Centrum Geriatrie Ondervoeding is frequent Dienst BMI Albumine
Nadere informatieDiëtist-Fysiotherapeut: het gouden koppel
Diëtist-Fysiotherapeut: het gouden koppel Anke Kalisvaart & Peter Willemsen Ziekenhuis Rivierenland Tiel De Lage Korn, Buren 1 Inhoud Inhoud Waarom samenwerken Multidisciplinaire problematiek bij COPD
Nadere informatieRelatie voeding en valpreventie
Relatie voeding en valpreventie Donderdag 10 oktober 2018 Suzan Bijleveld, diëtist Doel van deze presentatie Signaleren van factoren die de kans op vallen vergroten Voedings- en beweegtips om dit tegen
Nadere informatieIt takes two to tango
It takes two to tango Voeding & leefstijl bij kanker 19 november 2016 Ilse Kavak-Scholten Inhoud Kanker Ondervoeding Kankercachexie Voedingsadviezen Beweging Feiten en fabels Rol fitnessprofessional Take
Nadere informatieOndervoeding: een niet te onderschatten probleem
Ondervoeding: een niet te onderschatten probleem Wat is ondervoeding? Geen trek, geen zin, stress, misselijkheid, angst, emoties, enz. Er zijn tal van redenen om minder te gaan eten. Voor u het weet, is
Nadere informatieVroege herkenning en behandeling van ondervoeding in Nederlandse Verpleegen Verzorgingshuizen ACHTERGRONDINFORMATIE
Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in Nederlandse Verpleegen Verzorgingshuizen ACHTERGRONDINFORMATIE December 2008 INLEIDING Uit de LPZ meting van 2007 blijkt dat in verpleeg- en verzorgingshuizen
Nadere informatieOndervoeding. 1.1 Begrippen
1 Ondervoeding Wanneer is er sprake van ondervoeding? Welke soorten ondervoeding zijn er? En wat is eraan te doen? Voor een antwoord op deze en andere vragen volgt eerst een uiteenzetting van de diverse
Nadere informatieZiek zijn en voeding Informatie voor de ondervoede patiënt met een natrium- en/of vochtbeperkt dieet
Ziek zijn en voeding Informatie voor de ondervoede patiënt met een natrium- en/of vochtbeperkt dieet Deze folder is bedoeld voor patiënten met een natrium en/of vochtbeperkt dieet waarbij ondervoeding
Nadere informatieS A M E N V A T T I N G 1 6 3
161 Samenvatting S A M E N V A T T I N G 1 6 3 Veroudering gaat samen met verlies van spiermassa en spierkracht, ook wel sarcopenie genaamd. Dit verlies in spiermassa en spierkracht zorgt in het dagelijkse
Nadere informatieBerekening energiebehoefte en meting lichaamssamenstelling bij ALS, zinvol? Dea Schröder, Coby Wijnen, Ilse Batten 2016
70 kg Berekening energiebehoefte en meting lichaamssamenstelling bij ALS, zinvol? Dea Schröder, Coby Wijnen, Ilse Batten 2016 Voedingstoestand Daling van het gewicht (BMI) en ALSFRS-R gerelateerd, wijst
Nadere informatieGerandomiseerde pros pectieve
Gerandomiseerde prospectieve p studie naar klinische resultaten en kosteneffectiviteit van een interdisciplinair en transmuraal COPD managementprogramma Carel van Wetering INLEIDING Bij jpatiënten met
Nadere informatieDe NVD heet je van harte welkom bij deze sessie!
De NVD heet je van harte welkom bij deze sessie! Onderzoeksresultaten ondervoeding op de revalidatie afdeling in het verpleeghuis Judith van Zwienen Hoe is het allemaal begonnen Eerste DV&V award Aanleiding
Nadere informatieGezonde voeding voor Rotterdamse ouderen
Gezonde voeding voor Rotterdamse ouderen Canan Ziylan Onderzoeker Kenniscentrum Zorginnovatie Docent HBO Verpleegkunde Evelyne Meynen Beleidsadviseur Publieke Gezondheid, Welzijn en Zorg Festival Rotterdam
Nadere informatieRisico op ondervoeding bij ziekte tijdens opname
DIETETIEK Risico op ondervoeding bij ziekte tijdens opname Deze folder is voor u en uw familieleden bestemd, omdat bij u (risico op) ondervoeding is geconstateerd. In deze folder is te lezen wat ondervoeding
Nadere informatieMeetmethoden lichaamsamenstelling. 2 oktober 2015
Meetmethoden lichaamsamenstelling 2 oktober 2015 Voorstellen Dr.Ir. Hinke Kruizenga Projectleider ondervoeding (stuurgroep ondervoeding), docent VU, coordinator onderwijs Dietetiek Ir. Ageeth Hofsteenge
Nadere informatieDE ROL VAN VOEDING EN BEWEGING OP SPIERMASSA BIJ ONDERVOEDE OUDEREN. Dr. Ir. Michael Tieland
DE ROL VAN VOEDING EN BEWEGING OP SPIERMASSA BIJ ONDERVOEDE OUDEREN Dr. Ir. Michael Tieland 1 EXTRA BEWEGING EN EIWIT NODIG? Jack Lalanne, 71 y Exercise is King Nutrition is Queen Put them together and
Nadere informatieDe RTA COPD juni 2012. De RTA de achtergrond 6-7-2012. Uitgangspunt: de integrale gezondheidstoestand
De RTA COPD juni 2012 Afspraken tussen huisartsen en longartsen in de regio Noord Brabant Noord Oost De RTA de achtergrond Gebaseerd op de LTA De oude RTA de versie uit 2006 De nieuwe zorgstandaard COPD
Nadere informatieWat is nieuw in longfunctie? Jan Willem van den Berg Longarts
Wat is nieuw in longfunctie? Jan Willem van den Berg Longarts Oude situatie Referenties dateren uit de jaren 50-60 Groep mijnwerkers en staalarbeiders (ECCS) Vrouwen niet als referentie geïncludeerd (globaal
Nadere informatieZiek zijn en voeding. Informatie voor de ondervoede patiënt
Ziek zijn en voeding Informatie voor de ondervoede patiënt Deze folder is bedoeld voor patiënten en familieleden van patiënten waarbij ondervoeding is geconstateerd. Het doel is u schriftelijk te informeren
Nadere informatieLaatste inzichten over voeding bij kanker. Dr. Sandra Beijer, diëtist / senior onderzoeker Integraal Kankercentrum Nederland
Laatste inzichten over voeding bij kanker Dr. Sandra Beijer, diëtist / senior onderzoeker Integraal Kankercentrum Nederland Een paar vragen. Hoe vaak komt ondervoeding bij kanker voor? Bij welke tumoren
Nadere informatiePrior studie Voedingsproblemen bij slokdarmkankerpatiënten
Prior studie Voedingsproblemen bij slokdarmkankerpatiënten Caroline van Opdorp, diëtist St Antonius 27-09-2018 Onderwerpen Huidig zorgpad / Prior Casus Productinformatie 2 Huidig zorgpad Aanmelding via
Nadere informatieResultaten Vierdaagse Onderzoek 2017 Drs. Dominique ten Haaf Drs. Coen Bongers Dr. Jeanne de Vries Prof. Dr. Lisette de Groot Dr.
Resultaten Vierdaagse Onderzoek 2017 Drs. Dominique ten Haaf Drs. Coen Bongers Dr. Jeanne de Vries Prof. Dr. Lisette de Groot Dr. Thijs Eijsvogels Prof. Dr. Maria Hopman Voorwoord Afgelopen jaar heeft
Nadere informatieStappenplan mobiliteit
Stappenplan - Het vaststellen van beperkingen in de - Het behouden de of voorkomen van achteruitgang in bij ouderen - Het verbeteren van de bij ouderen - Het voorkomen van samenhangende problemen zoals
Nadere informatiedr. Bianca Buijck en Martijn van Gemst
dr. Bianca Buijck en Martijn van Gemst Symposium Honger voor Revalidatie dinsdag 19 februari 2019 Evoluon Eindhoven www.zorgboog.nl/symposium-grz Honger voor revalidatie: hoe vanzelfsprekend is eten in
Nadere informatieHet stappenplan. Gewichtsverlies minder dan 4 kg 4 kg of meer. Bovenarmomtrek. Eetlust en functionaliteit. Behandelbeleid.
1 2 3 4 Gewichtsverlies minder dan 4 kg 4 kg of meer Bovenarmomtrek Eetlust en functionaliteit Behandelbeleid 25 cm of meer goede eetlust en/of functionaliteit niet ondervoed weinig eetlust én verminderde
Nadere informatieGeriatrisch assessment: altijd en bij iedereen?
Geriatrisch assessment: altijd en bij iedereen? Bianca Buurman, RN, PhD Afdeling ouderengeneeskunde AMC Amsterdam Levensverwachting en beperkingen in functioneren Van huidige generatie: 50 % nog in leven
Nadere informatieTransmuraal Overleg Amsterdamse Diëtisten. 9 maart 2015 KICK-OFF
Transmuraal Overleg Amsterdamse Diëtisten 9 maart 2015 KICK-OFF Programma 16.10 16.25 17.00 17.30 18.15 18.35 18.45 19.30 20.00 Introductie TOAD Discussie in groepen TOAD en NVD: ja of nee Pauze Toolkit
Nadere informatieGezond gewicht. Wat kunt u er zelf aan doen? altijd dichtbij. Vraag ons gerust om advies.
Gezond gewicht Wat kunt u er zelf aan doen? Vraag ons gerust om advies altijd dichtbij www.alphega-apotheek.nl Gezond gewicht De meeste mensen willen graag een aantal kilo s afvallen. Maar is dat wel nodig?
Nadere informatieKwaliteit van leven na een operatie
Kwaliteit van leven na een operatie ~Optimale voeding en beweging~ Drs. Maarten van Egmond, Fysiotherapeut-onderzoeker Sander Steenhuizen, Fysiotherapeut Joyce Haver, Diëtist Fabel Feit 2 Feit of Fabel?
Nadere informatieFrailty en (Nier-)Transplantatie. Robert A. Pol, chirurg
Frailty en (Nier-)Transplantatie Robert A. Pol, chirurg Komt een patiënt bij de dokter 45-jarige man Type I DM (sinds zijn 20 e ) Kreatinine klaring 20ml/min Toenemend vermoeid Wie vind dit een geschikte
Nadere informatieConsensus over de criteria voor diagnose van ondervoeding en sarcopenie
OVERZICHTSARTIKEL Consensus over de criteria voor diagnose van ondervoeding en Dit najaar zijn de langverwachte nieuwe consensuscriteria voor het vaststellen van ondervoeding en gepresenteerd. Het gaat
Nadere informatieIn onderstaande beslisboom is het stappenplan voor het gebruik van de SNAQ 65+ schematisch weergegeven.
Het screeningsinstrument: SNAQ 65+ (geschikt voor revalidatie) Screenen op ondervoeding dient bij voorkeur op de dag van opname in het revalidatiecentrum te gebeuren. De vragen en acties uit het screeningsinstrument
Nadere informatieKetenzorg Friesland BV Zorgproducten diëtist 1e lijns Keten-DBC s Astma COPD CVRM DM2
Ketenzorg Friesland BV 2017 Zorgproducten diëtist 1e lijns Keten-DBC s Astma COPD CVRM DM2 ZORGPRODUCTEN DIËTIST INLEIDING De huisarts/praktijkondersteuner verwijst de patiënt digitaal via het Ketenzorg
Nadere informatieThemabijeenkomst: Welke waarde voegt u toe aan kwetsbare ouderen in Ommoord? 13 november 2018
Themabijeenkomst: Welke waarde voegt u toe aan kwetsbare ouderen in Ommoord? 13 november 2018 Hoe ziet de avond er uit? Kennis en inzicht meegeven over de problematiek van ondervoeding Gezamenlijk aan
Nadere informatieGezond ouder met een verstandelijke beperking: specialistische zorg voor hoog-risicogroepen
Gezond ouder met een verstandelijke beperking: specialistische zorg voor hoog-risicogroepen Prof Dr Heleen Evenhuis Geneeskunde voor verstandelijk gehandicapten Afd Huisartsgeneeskunde Erasmus MC Rotterdam
Nadere informatie27/09/2018. Casus. Impact van chirurgie. Impact van voeding. thv spijsverteringsstelsel postoperatief voedingsbeleid. anesthesie herstel
Ingrijpen op de foregut : wat als het begin van het eetkanaal verstoord wordt? Perspectief van de diëtist Floor Wynants - Eveline Vanhalewyck Competentiecentrum klinische voeding Voeding Chirurgie Impact
Nadere informatieHospital ABCD studie Pinnummer: P 3. 3 maanden na ontslag (telefonisch)
P 3 3 maanden na ontslag (telefonisch) 1 Uw ervaringen zijn waardevol In dit interview gaan we het hebben over uw dagelijkse bezigheden en hoe u zich voelt. Uw ervaringen zijn waardevol en zullen worden
Nadere informatieOuderen en preventie. Annemien Haveman-Nies. GGD Noord- en Oost-Gelderland / Wageningen Universiteit
Ouderen en preventie Annemien Haveman-Nies GGD Noord- en Oost-Gelderland / Wageningen Universiteit Groei 65-plussers met 2 miljoen Blijvende stijging in levensverwachting Vrouwen: Mannen: 75,3 (1960) 83,2
Nadere informatieVan ziektelast naar gezondheidswinst Ans Nicolasen, POH Robbert Behr, kaderhuisarts astma-copd
Van ziektelast naar gezondheidswinst Ans Nicolasen, POH Robbert Behr, kaderhuisarts astma-copd 15-04-2015 Wie staat er centraal? Pad van een nieuwe COPD-patiënt Diagnostiek Scharnierconsult Intensieve
Nadere informatieOuderen en ondervoeding
Ouderen en ondervoeding Rens Henquet, Kaderarts ouderengeneeskunde Angela van Liempd, Huisarts/medisch directeur RCH Ellen Mathijssen, Diëtist De Wever Inleiding Casus Ondervoeding in de huisartsen praktijk,
Nadere informatieOndervoeding in revalidatiecentra Resultaten, discussie en afspraken. Projectteam: Dorijn Hertroijs Coby Wijnen Hinke Kruizenga
Ondervoeding in revalidatiecentra Resultaten, discussie en afspraken Projectteam: Dorijn Hertroijs Coby Wijnen Hinke Kruizenga Aanleiding onderzoek Ondervoeding sinds 2010 prestatie indicator (PI) voor
Nadere informatie