Prior studie Voedingsproblemen bij slokdarmkankerpatiënten

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Prior studie Voedingsproblemen bij slokdarmkankerpatiënten"

Transcriptie

1 Prior studie Voedingsproblemen bij slokdarmkankerpatiënten Caroline van Opdorp, diëtist St Antonius

2 Onderwerpen Huidig zorgpad / Prior Casus Productinformatie 2

3 Huidig zorgpad Aanmelding via MDL-verpleegkundig specialist conform zorgpad oesophaguscarcinoom MUST* 2 Interventie < 2 werkdagen Behandeltraject curatief of palliatief bepalend voor vervolgbegeleiding Curatief beleid: chemoradiatie; 6 weken dagelijks RT i.c.m. wekelijks CT. Traject van 6-10 weken rust gevolgd door opname voor buismaagreconstructie * Malnutrition Universal Screening Tool 3

4 Huidige dieetinterventie Inventarisatie klachten/ gewichtsverloop/ BMI Voedingsanamnese Streven naar 1,2-1,5 gram eiwit/ kg lichaamsgewicht (bij overgewicht gecorrigeerd naar BMI 27 en bij ondergewicht naar BMI 20) Energiebehoefte middels formule (WHO/ Harris en Benedict) + max. 50% toeslag Geen specifiek bewegingsadvies, wel algemeen advies om zoveel mogelijk actief te blijven; blijven wandelen, fietsen etc.

5 Dieetinterventie Prior Inventarisatie klachten/ gewichtsverloop/ BMI Voedingsanamnese Streven naar 1,2-1,5 gram eiwit/ kg lichaamsgewicht (bij overgewicht gecorrigeerd naar BMI 27 en bij ondergewicht naar BMI 20) Energiebehoefte middels formule (WHO/ Harris en Benedict) + max. 50% toeslag Geen specifiek bewegingsadvies, wel algemeen advies om zoveel mogelijk actief te blijven; blijven wandelen, fietsen etc. Na chemoradiatie: specifiek trainingsadvies vanuit fysiotherapie gram eiwit direct na training (= onderdeel van de totale eiwitbehoefte)

6 Eiwitbehoefte Goede gezondheid: 0,8 gram eiwit per kg lichaamsgewicht Ziekte: 1,2-1,5 gram eiwit per kg lichaamsgewicht Conclusie: bij ziekte 50 tot 90% meer eiwit nodig terwijl eiwit-inname juist vaak is verlaagd.

7 In welke snack zitten de meeste eiwitten?

8 In welke snack zitten de meeste eiwitten? 1. Pinda s 16 (370 kcal) 2. Vruchtenkwark; 10 (180 kcal) 3. Milkshake; 8 (184 kcal) 4. Bifi 6 (130 kcal) 5. M&M s pinda; 5 (230 kcal)

9 Casus Dhr Janssen: 64 jarige man, recentelijk gediagnosticeerd met slokdarmca, waarvoor start chemoradiatie. Aangemeld via spoedpoli ivm onbedoeld gewichtsverlies. Afgelopen maand afgevallen van 75 kg naar 68,3 kg (-9%). BMI = 21,2. Wel eetlust, maar weerstand omdat het eten zeer moeizaam gaat door passageklachten. Doet ca. 45 min. over een snee brood. Hierna nog veel last van opboeren. Neemt nu 3 hoofdmaaltijden, niet standaard een tussendoortje. Sociaal: weduwnaar, 3 kinderen Werk: kantoorbaan 9

10 Dagmenu van Dhr Janssen Ontbijt: een snee brood zonder korst met roomboter en smeerkaas 1 beker (200 ml) chocolademelk Lunch: schaaltje vanille vla (150 ml) Warme maaltijd: Tussendoor: soep (wisselende soorten) zonder grove stukken thee, water, 1 glas appelsap, bouillon 1 beker (200 ml) chocolademelk Totaal: 760 kcal, 27 gram eiwit 10

11 Voedingsbehoefte Dhr Janssen Eiwit: g eiwit (1,2-1,5 g/kg huidig lichaamsgewicht) Energie: 2000 kcal kcal/ dag Had een totale inname van: 760 kcal (38%), 27 gram eiwit (26%) 11

12 Chemoradiatie Passage/slikklachten nemen vaak toe Branderig/pijn gevoel in de slokdarm Misselijkheid en gebrek aan eetlust Verder gewichtsverlies Intensief traject (6 weken dagelijks RT icm wekelijks CT) Wat te doen?? 12

13 Voedinsgadviezen Energie- en eiwitverrijkt dieet; - Volle producten - Eiwitrijke zuivelproducten - Frequente kleine maaltijden Drinkvoeding Dieetpreparaten, o.a. ProSource, Protifar Sondevoeding 13

14 Eiwitrijke reguliere producten 18 g per 200 ml 22 g per 200 ml 12 gram per 200 ml 8 g per stuk 8 g per 100 ml 10 g per 100 ml g per 225 ml

15 15 Dieetproducten

16 Drinkvoeding: Waarom? Water/thee/koffie/bouillon (150 ml) Kcal 0 0 Magere Yoghurt (150 ml) 60 6,5 Vruchtensap (150 ml) 60 1 Magere vruchtenkwark Volle vruchtenkwark Omelet van 1 ei Beschuitje met jam 75 1 Eiwit (g) Snee brood met roomboter en kaas Drinkvoeding (1 flesje van ml)

17 Voorbeeld van een dagmenu voor Dhr Janssen Ontbijt: 200 ml havermoutpap, gemaakt van volle melk met suiker + scheutje ongeklopte slagroom 1 beker (200 ml) chocolademelk Tussendoor: 1 flesje Nutridrink Protein Compact Chocolade Lunch: schaaltje vla (150 ml) + breaker high protein Tussendoor: schaaltje vla (150 ml) schaaltje vruchtenmoes + 1 sachet prosource Warme maaltijd: 1 flesje drinkvoeding neutrale smaak, aangelengd met zakje oplossoep Tussendoor: 1 flesje eiwitverrijkte drinkvoeding 1 beker (200 ml) chocolademelk ` 17 Totaal: 2063 kcal, 105 gram eiwit (Behoefte = 2000 kcal en 102 g eiwit)

18 Sondevoeding? Inname <50% / aanhoudend gewichtsverlies start sovo via duodenumsonde Hiernaast orale intake naar wens/mogelijkheden 18

19 Na chemoradiatie; voeding + training Minimaal 1,5 g/kg lichaamsgewicht per dag gram eiwit per maaltijd gram eiwit < 30 min. na training Klachten (passageklachten/ pijnlijke slokdarm etc.) houden nog ca. tot 2 wkn na laatste bestraling aan. 19

20 20

21 Dieetinterventie aandachtspunten Variatie Gemaksvoeding, o.a. kant- en klaarmaaltijden/ portieverpakkingen Los laten van oude voedingsgewoonten Het eten van een snee brood kost meer energie dan dat het oplevert. 21

22 Take home message Eten is vaak een dagtaak Stimuleer direct na training inname van gram eiwit Voeding en training.we doen het samen! 22

23 Zijn er nog vragen?

Met goede voeding op weg naar beterschap

Met goede voeding op weg naar beterschap Met goede voeding op weg naar beterschap Ondervoeding bij ziekte Tijdens ziekte kan de behoefte aan voedingsstoffen verhoogd zijn. Door het ziek zijn is de eetlust echter vaak verminderd, bent u misselijk

Nadere informatie

Voeding bij longkanker

Voeding bij longkanker Welkom Voeding bij longkanker Joyce Uitbeijerse Diëtist DPS Dieetkunde 15 juni 2017 Inhoud Ondervoeding Anorexie-cachexie syndroom Energie- en eiwitbehoefte bij longkanker Voedingsgerelateerde klachten

Nadere informatie

Goed eten en drinken in het CWZ

Goed eten en drinken in het CWZ Goed eten en drinken in het CWZ Als u de laatste maand(en) onbedoeld bent afgevallen en/of een verminderde eetlust heeft (gehad) kan het zijn dat u risico loopt op een slechte voedingstoestand of dat u

Nadere informatie

Energie en eiwitverrijkt dieet. Afdeling Diëtetiek

Energie en eiwitverrijkt dieet. Afdeling Diëtetiek 00 Energie en eiwitverrijkt dieet Afdeling Diëtetiek 1 Wanneer is een energie- en eiwitverrijkt dieet nodig? Een energie- en eiwitverrijkt dieet is bestemd voor mensen met een te laag lichaamsgewicht of

Nadere informatie

HHS Workshop Ondervoeding en chronische nierschade. Verminderen Chronische Nierschade. Leerdoelen

HHS Workshop Ondervoeding en chronische nierschade. Verminderen Chronische Nierschade. Leerdoelen 8-0-00 Workshop Ondervoeding en chronische nierschade Verminderen Chronische Nierschade Hans van Overbeeke, specialist ouderengeneeskunde Maria Lutke Schipholt Pouderoijen, dietiste Ton v.d. Maas, internist-nefroloog

Nadere informatie

Energie en eiwitverrijkt dieet. Afdeling Diëtetiek

Energie en eiwitverrijkt dieet. Afdeling Diëtetiek 00 Energie en eiwitverrijkt dieet Afdeling Diëtetiek Wanneer is een energie- en eiwitverrijkt dieet nodig? Een energie- en eiwitverrijkt dieet is bestemd voor mensen met een te laag lichaamsgewicht of

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Ondervoeding. in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek

PATIËNTEN INFORMATIE. Ondervoeding. in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek PATIËNTEN INFORMATIE Ondervoeding in het ziekenhuis Afdeling Diëtetiek Ondervoeding bij ziekte Ondervoeding door ziekte is in ziekenhuizen een veel voorkomend probleem. Ongeveer 1 op de 4 patiënten is

Nadere informatie

Sneller herstellen door beter te eten

Sneller herstellen door beter te eten Sneller herstellen door beter te eten Dieetbehandeling voor: Naam: Geboortedatum: Datum van afgifte: Naam diëtist: Telefoonnummer diëtist: Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. Wat kunt

Nadere informatie

Risico op ondervoeding bij ziekte tijdens opname

Risico op ondervoeding bij ziekte tijdens opname DIETETIEK Risico op ondervoeding bij ziekte tijdens opname Deze folder is voor u en uw familieleden bestemd, omdat bij u (risico op) ondervoeding is geconstateerd. In deze folder is te lezen wat ondervoeding

Nadere informatie

Ondervoeding een zaak van gewicht

Ondervoeding een zaak van gewicht Ondervoeding een zaak van gewicht 2 Inleiding Ondervoeding door ziekte komt in het ziekenhuis veel voor. Daarom besteedt ook de Ommelander Ziekenhuis Groep, locatie Lucas hier extra aandacht aan onder

Nadere informatie

Voorkomen van ondervoeding bij volwassenen

Voorkomen van ondervoeding bij volwassenen Voorkomen van ondervoeding bij volwassenen Inleiding Ondervoeding door ziekte komt in het ziekenhuis veel voor. Daarom besteedt ook de Ommelander Ziekenhuis Groep hieraan extra aandacht. Ziek zijn is topsport

Nadere informatie

Ziek zijn en voeding. Informatie voor de ondervoede patiënt

Ziek zijn en voeding. Informatie voor de ondervoede patiënt Ziek zijn en voeding Informatie voor de ondervoede patiënt Deze folder is bedoeld voor patiënten en familieleden van patiënten waarbij ondervoeding is geconstateerd. Het doel is u schriftelijk te informeren

Nadere informatie

Ondervoeding bij ziekte tijdens opname

Ondervoeding bij ziekte tijdens opname Ondervoeding bij ziekte tijdens opname Deze folder is voor u en uw familieleden bestemd, omdat bij u (risico op) ondervoeding is geconstateerd. In deze folder is te lezen wat ondervoeding is, wat de oorzaak

Nadere informatie

Voorstellen. Wanneer naar de diëtist?

Voorstellen. Wanneer naar de diëtist? Voorstellen COPD Nut van goede voeding Aafke Hermsen, diëtist Karin Janssen-van Hemmen, kaderhuisarts astma/copd i.o. Agenda owanneer naar de diëtist? olichaamssamenstelling ogewichtsverandering onut van

Nadere informatie

Ziek zijn en voeding Informatie voor de ondervoede patiënt met een natrium- en/of vochtbeperkt dieet

Ziek zijn en voeding Informatie voor de ondervoede patiënt met een natrium- en/of vochtbeperkt dieet Ziek zijn en voeding Informatie voor de ondervoede patiënt met een natrium- en/of vochtbeperkt dieet Deze folder is bedoeld voor patiënten met een natrium en/of vochtbeperkt dieet waarbij ondervoeding

Nadere informatie

Ongewild afvallen Diëtetiek.

Ongewild afvallen Diëtetiek. Ongewild afvallen Diëtetiek www.nwz.nl Ziek zijn is topsport 3 Gewicht 3 Wat doet Noordwest aan ondervoeding? 3 Wat is uw score? 4 Wat is goed eten en drinken? 4 Drink voldoende 5 Weinig trek? 5 Wat kunt

Nadere informatie

Diab-eten. Voeding en hartchirurgie. Jacobien Hiemstra Diëtist, St Antonius Ziekenhuis 9 april 2013

Diab-eten. Voeding en hartchirurgie. Jacobien Hiemstra Diëtist, St Antonius Ziekenhuis 9 april 2013 Diab-eten Voeding en hartchirurgie Jacobien Hiemstra Diëtist, St Antonius Ziekenhuis 9 april 2013 Inhoud Belang goede voedingstoestand De voedingstoestand van diabeten Risico s intake bij diabeten Gevolgen

Nadere informatie

Ongewild afvallen. Dietetiek. gemini-ziekenhuis.nl

Ongewild afvallen. Dietetiek. gemini-ziekenhuis.nl Ongewild afvallen Dietetiek gemini-ziekenhuis.nl Inhoudsopgave Ziek zijn is topsport 3 Gewicht 3 Wat doet het Gemini Ziekenhuis aan ondervoeding? 3 Wat is uw score? 4 Wat is goed eten en drinken? 4 Drink

Nadere informatie

Rekenen met eiwitten. zorgorganisatie Norschoten Klaverweide 1, 3773 AW Barneveld. T

Rekenen met eiwitten. zorgorganisatie Norschoten Klaverweide 1, 3773 AW Barneveld. T Rekenen met eiwitten zorgorganisatie Norschoten Klaverweide 1, 3773 AW Barneveld T 0342-40 40 00 info@norschoten.nl www.norschoten.nl Zelf aan de slag met eiwitten Om ondervoeding en/of sarcopentie tegen

Nadere informatie

CASUÏSTIEK: GEWICHTSVERLIES NA TOTALE MAAGRESECTIE, HOE VERDER? Marcia Sodiko Diëtist 1e en 2e lijn (Diëtistenpraktijk Vitaal en Reinier de Graaf)

CASUÏSTIEK: GEWICHTSVERLIES NA TOTALE MAAGRESECTIE, HOE VERDER? Marcia Sodiko Diëtist 1e en 2e lijn (Diëtistenpraktijk Vitaal en Reinier de Graaf) CASUÏSTIEK: GEWICHTSVERLIES NA TOTALE MAAGRESECTIE, HOE VERDER? Marcia Sodiko Diëtist 1e en 2e lijn (Diëtistenpraktijk Vitaal en Reinier de Graaf) CASUS 74 jarige man, st. na juni 2015 totale maagresectie

Nadere informatie

ENERGIE- EN EIWITVERRIJKTE VOEDING

ENERGIE- EN EIWITVERRIJKTE VOEDING ENERGIE- EN EIWITVERRIJKTE VOEDING 436 Inleiding Eten is niet alleen lekker en gezellig, maar eten is ook goed voor ons. Door te eten krijgen we allerlei belangrijke voedingsstoffen binnen, zoals energie,

Nadere informatie

Eten en drinken in het ziekenhuis

Eten en drinken in het ziekenhuis Eten en drinken in het ziekenhuis Inleiding Goede voeding is belangrijk, juist nu u ziek bent. Daarom krijgt u tijdens uw opname in het ziekenhuis goede en gezonde voeding. Hierbij wordt rekening gehouden

Nadere informatie

ENERGIE- EN EIWITVERRIJKTE VOEDING

ENERGIE- EN EIWITVERRIJKTE VOEDING ENERGIE- EN EIWITVERRIJKTE VOEDING Inleiding Eten is niet alleen lekker en gezellig, maar eten is ook goed voor ons. Door te eten krijgen we allerlei belangrijke voedingsstoffen binnen, zoals energie,

Nadere informatie

Dieet bij decubitus (doorliggen)

Dieet bij decubitus (doorliggen) Dieet bij decubitus (doorliggen) Wat is decubitus In de volksmond wordt decubitus doorliggen genoemd. Decubitus ontstaat als door ziekte of ongeval het lichaam langdurig in dezelfde houding moet blijven,

Nadere informatie

Dieetadvies tijdens en na oncologische behandelingen. Tinne Roodhooft- Onco- diëtiste AZ Herentals Lies Schrauwen Onco diëtiste AZ Turnhout

Dieetadvies tijdens en na oncologische behandelingen. Tinne Roodhooft- Onco- diëtiste AZ Herentals Lies Schrauwen Onco diëtiste AZ Turnhout Dieetadvies tijdens en na oncologische behandelingen Tinne Roodhooft- Onco- diëtiste AZ Herentals Lies Schrauwen Onco diëtiste AZ Turnhout Overzicht Taak oncodiëtiste Ondervoeding bij kanker Voedingsadvies

Nadere informatie

Wie beter eet, wordt sneller beter. Afdeling Diëtetiek

Wie beter eet, wordt sneller beter. Afdeling Diëtetiek 00 Wie beter eet, wordt sneller beter Afdeling Diëtetiek Tijdens uw bezoek aan de polikliniek zijn enkele vragen gesteld die verband houden met uw eetlust en uw gewicht. U ontvangt deze folder omdat uit

Nadere informatie

Voedingsadvies bij een kaakfixatie. Diëtetiek

Voedingsadvies bij een kaakfixatie. Diëtetiek Voedingsadvies bij een kaakfixatie Diëtetiek Inleiding De arts heeft u doorverwezen naar de diëtist omdat u dun vloeibare voeding moet gebruiken. Dit boekje geeft u informatie over: waarom een dun vloeibare

Nadere informatie

Aanpak van ondervoeding bij kanker: screening, sonde- en bijvoeding. Sanne Mouha Competentiecentrum klinische voeding

Aanpak van ondervoeding bij kanker: screening, sonde- en bijvoeding. Sanne Mouha Competentiecentrum klinische voeding Aanpak van ondervoeding bij kanker: screening, sonde- en bijvoeding Sanne Mouha Competentiecentrum klinische voeding Inhoud Inleiding Screening Aanpak na screening Energie-en eiwitrijke voeding Drinkvoeding

Nadere informatie

Ondervoeding voor een operatie

Ondervoeding voor een operatie 1/5 Diëtetiek Ondervoeding voor een operatie Inleiding Wie ziek is en/of geopereerd wordt, moet extra op zijn voeding letten. Net als bij zwaar werk of sport heeft het lichaam bij ziekte/operatie meer

Nadere informatie

Voeding en Parkinson

Voeding en Parkinson Voeding en Parkinson Versie mei 2017 Inleiding Bij de ziekte van Parkinson kan het eten en drinken op den duur moeizamer gaan. Er kunnen klachten ontstaan zoals verminderde eetlust, kauw- en slikproblemen,

Nadere informatie

Energie- en eiwitverrijkt dieet

Energie- en eiwitverrijkt dieet Energie- en eiwitverrijkt dieet Informatie voor patiënten F0204-1011 oktober 2014 Medisch Centrum Haaglanden www.mchaaglanden.nl MCH Antoniushove, Burgemeester Banninglaan 1 Postbus 411, 2260 AK Leidschendam

Nadere informatie

Bij ongewenst afvallen is het belangrijk verder gewichtsverlies te voorkomen en liefst weer enkele kilo s aan te komen.

Bij ongewenst afvallen is het belangrijk verder gewichtsverlies te voorkomen en liefst weer enkele kilo s aan te komen. Voeding tijdens ziekte Wie ziek is moet extra op zijn voeding letten. Net als bij zwaar werk of sport heeft het lichaam bij ziekte meer energie, eiwit en andere voedingsstoffen nodig dan normaal. Eten

Nadere informatie

FORMAT BEHANDELPLAN MW, DE JONG (CASUS 1)

FORMAT BEHANDELPLAN MW, DE JONG (CASUS 1) FORMAT BEHANDELPLAN MW, DE JONG (CASUS ) Namen studenten + studentnrs: Groep: Lisanne Revenberg (23668) Jet Oude Reimer (2655) 2VD F2 Patiëntengegevens: Naam patiënt: Geboortedatum: Afdeling: Naam behandelend(e)

Nadere informatie

Energieverrijkte voeding vóór opname of operatie (inclusief advieslijst) Afdeling Diëtetiek IJsselland Ziekenhuis

Energieverrijkte voeding vóór opname of operatie (inclusief advieslijst) Afdeling Diëtetiek IJsselland Ziekenhuis Energieverrijkte voeding vóór opname of operatie (inclusief advieslijst) Afdeling Diëtetiek IJsselland Ziekenhuis Binnenkort wordt u in ons ziekenhuis geopereerd of om een andere reden opgenomen. Het is

Nadere informatie

Scheper Beter: 'SNAQ-en met zorg' Folder over ondervoeding op de polikliniek van het Scheper Ziekenhuis. SNAQ-score > 2. Diëtetiek

Scheper Beter: 'SNAQ-en met zorg' Folder over ondervoeding op de polikliniek van het Scheper Ziekenhuis. SNAQ-score > 2. Diëtetiek Scheper Beter: 'SNAQ-en met zorg' Folder over ondervoeding op de polikliniek van het Scheper Ziekenhuis SNAQ-score > 2 Diëtetiek 1 Afdeling Diëtetiek Telefoon: 0591-69 12 57 Email: dietetiek@sze.nl 2 Ondervoeding

Nadere informatie

voedingsadvies bij dreigende ondervoeding

voedingsadvies bij dreigende ondervoeding patiënteninformatie voedingsadvies bij dreigende ondervoeding De arts of verpleegkundige heeft met u besproken dat u kans heeft op ondervoeding. Goede voeding kan helpen om uw conditie te verbeteren. Wat

Nadere informatie

Ondervoeding. Een aanpak waar we mee aankomen

Ondervoeding. Een aanpak waar we mee aankomen Ondervoeding Een aanpak waar we mee aankomen 14 maart 2011 Programma Wat is ondervoeding? Behandeling door de diëtist Onze producten bij ondervoeding Wat is ondervoeding? Ondervoeding treedt op bij onbedoeld

Nadere informatie

Ondervoeding of risico op ondervoeding in het revalidatiecentrum Revalidatiecentrum Breda

Ondervoeding of risico op ondervoeding in het revalidatiecentrum Revalidatiecentrum Breda Ondervoeding of risico op ondervoeding in het revalidatiecentrum Revalidatiecentrum Breda Inleiding Ondervoeding is een veel voorkomend probleem bij mensen in revalidatiecentra. Ruim 1 op de 3 mensen is

Nadere informatie

Energie- en eiwitverrijkt dieetadvies

Energie- en eiwitverrijkt dieetadvies 06-2017 875 Diëtetiek Informatienummer 088-459 7636 Werkdagen: 8.30 uur 17.00 uur Behandelend diëtist: Afspraken Bezoek polikliniek: Meldpunt Oost 03 Meldpunt West 07 Energie- en eiwitverrijkt dieetadvies

Nadere informatie

Afdeling Diëtetiek ONDERVOEDING BIJ ZIEKTE

Afdeling Diëtetiek ONDERVOEDING BIJ ZIEKTE Afdeling Diëtetiek ONDERVOEDING BIJ ZIEKTE U heeft vanwege uw ziekte misschien minder eetlust. Misschien bent u ook onbedoeld afgevallen. U loopt dan het risico ondervoed te raken. In deze folder leest

Nadere informatie

Energie- en eiwitverrijkt dieetadvies. Diëtetiek

Energie- en eiwitverrijkt dieetadvies. Diëtetiek Energie- en eiwitverrijkt dieetadvies Diëtetiek Inleiding Bij ernstig ondergewicht, na een grote operatie, na ernstig braken of langdurige diarree, door ziekte (zoals kanker) of bij decubitus (oftewel

Nadere informatie

GOEDE VOEDING, GEZOND LEVEN, SNELLER GENEZEN INFORMATIE VOOR PATIËNTEN DIE EEN OPERATIE ONDERGAAN

GOEDE VOEDING, GEZOND LEVEN, SNELLER GENEZEN INFORMATIE VOOR PATIËNTEN DIE EEN OPERATIE ONDERGAAN GOEDE VOEDING, GEZOND LEVEN, SNELLER GENEZEN INFORMATIE VOOR PATIËNTEN DIE EEN OPERATIE ONDERGAAN FRANCISCUS VLIETLAND Inleiding Voeding doet meer dan u denkt! Goede voeding is van levensbelang om gezond

Nadere informatie

Bij ongewenst afvallen is het belangrijk verder gewichtsverlies te voorkomen en liefst weer enkele kilo s aan te komen.

Bij ongewenst afvallen is het belangrijk verder gewichtsverlies te voorkomen en liefst weer enkele kilo s aan te komen. Voeding tijdens ziekte Wie ziek is moet extra op zijn voeding letten. Net als bij zwaar werk of sport heeft het lichaam bij ziekte meer energie, eiwit en andere voedingsstoffen nodig dan normaal. Eten

Nadere informatie

Goede voeding vóór een operatie

Goede voeding vóór een operatie Goede voeding vóór een operatie Adviezen om uw conditie te verbeteren Inhoud Gewichtsverlies 3 Eiwitten 4 Calorieën 4 Vóór de opname 4 Gewichtsverloop 5 Meer informatie 5 Uw vragen 6 Notities 7 Een goede

Nadere informatie

Ouderen en het risico op ondervoeding

Ouderen en het risico op ondervoeding 06-2017 1099 Diëtetiek Informatienummer 088-459 7636 Werkdagen: 8.30 uur 17.00 uur Behandelend diëtist: Afspraken Bezoek polikliniek: Meldpunt Oost 03 Meldpunt West 07 Ouderen en het risico op ondervoeding

Nadere informatie

Zin en onzin van voedingssupplementen Voeding voor senioren 23 november 2017 Best

Zin en onzin van voedingssupplementen Voeding voor senioren 23 november 2017 Best Zin en onzin van voedingssupplementen Voeding voor senioren 23 november 2017 Best BOT Voor sterke botten is nodig: Calcium + Vitamine D + Bewegen >>> alle 3 samen! Sterke botten worden al in de jeugd gevormd

Nadere informatie

Voeding bij kaakfixatie. Afdeling Mondziekten en Kaakchirurgie

Voeding bij kaakfixatie. Afdeling Mondziekten en Kaakchirurgie Voeding bij kaakfixatie Afdeling Mondziekten en Kaakchirurgie Dun vloeibare voeding bij kaakfixatie Na een chirurgische ingreep waarbij een afwijkende kaakstand is gecorrigeerd, kunnen de boven- en onderkaak

Nadere informatie

SNAQ AFDELING DIËTETIEK FRANCISCUS GASTHUIS

SNAQ AFDELING DIËTETIEK FRANCISCUS GASTHUIS SNAQ AFDELING DIËTETIEK FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Tijdens het opnamegesprek heeft de verpleegkundige een aantal vragen gesteld over uw voedingstoestand. Deze vragen gingen over eetlust, onbewust gewichtsverlies

Nadere informatie

Energie- en eiwitverrijkte voeding

Energie- en eiwitverrijkte voeding Energie- en eiwitverrijkte voeding Wanneer is een energie- en eiwitverrijkte voeding nodig? Een energie-en eiwitverrijkte voeding is een voeding met extra veel calorieën en eiwitten en bedoeld voor mensen

Nadere informatie

Energie- en eiwitverrijkt dieet voor uw kind.

Energie- en eiwitverrijkt dieet voor uw kind. Energie- en eiwitverrijkt dieet voor uw kind www.nwz.nl Inhoud Energie- en eiwitrijke voeding 3 Hoe maakt u maaltijden energie- en eiwitrijker? 4 Hoe maakt u voeding aantrekkelijker voor uw kind en zorgt

Nadere informatie

Eten en drinken op de afdeling Oncologie/Hematologie

Eten en drinken op de afdeling Oncologie/Hematologie Eten en drinken op de afdeling Oncologie/Hematologie Locatie ETZ Elisabeth Dieetbehandeling voor: Naam: Geboortedatum: Datum van afgifte: Naam diëtist: Telefoonnummer diëtist: Inhoudsopgave Klik op het

Nadere informatie

Adviezen voor een optimale voeding. Energie- en eiwitrijke voeding bij ouderen

Adviezen voor een optimale voeding. Energie- en eiwitrijke voeding bij ouderen Adviezen voor een optimale voeding Energie- en eiwitrijke voeding bij ouderen Optimale voeding Wanneer u de laatste maanden onbedoeld bent afgevallen en/of minder eetlust heeft gehad, heeft dit invloed

Nadere informatie

Energie en eiwitverrijkte. voor kinderen

Energie en eiwitverrijkte. voor kinderen Energie en eiwitverrijkte voeding voor kinderen Inleiding Als uw kind ziek is, verbruikt het lichaam van uw kind meer energie en voedingsstoffen in vergelijking met een gezond kind. Ook kan een ziekte

Nadere informatie

12-10-2012. Voedingszorg rondom de COPD-patiënt. 2. In welke gold klasse valt mevrouw?

12-10-2012. Voedingszorg rondom de COPD-patiënt. 2. In welke gold klasse valt mevrouw? Voedingszorg rondom de COPD-patiënt Landelijk Diëtisten Netwerk COPD (LDN COPD) Gonnie Geraerts Heleen Froon Paula van Melick Anke Kalisvaart 1. Welke gegevens vraag je na en welke antropometrie voer je

Nadere informatie

Voedingszorg rondom de COPD-patiënt

Voedingszorg rondom de COPD-patiënt Voedingszorg rondom de COPD-patiënt Landelijk Diëtisten Netwerk COPD (LDN COPD) Gonnie Geraerts Heleen Froon Paula van Melick Anke Kalisvaart 1. Welke gegevens vraag je na en welke antropometrie voer je

Nadere informatie

Energierijk voedingsadvies voor de operatie

Energierijk voedingsadvies voor de operatie Energierijk voedingsadvies voor de operatie Binnenkort wordt u opgenomen in het Havenziekenhuis voor een operatie. Tijdens het intakegesprek op de polikliniek bent u gescreend op ondervoeding en hieruit

Nadere informatie

Voedingsadvies bij wondbehandeling

Voedingsadvies bij wondbehandeling Voedingsadvies bij wondbehandeling Diëtetiek Bezoekadres Ziekenhuis Enschede Koningsplein 1 7512 KZ Enschede Telefoon (053) 4 87 29 20 Inleiding Voeding speelt een belangrijke rol bij het genezen van wonden.

Nadere informatie

Energie- en eiwitrijke voeding

Energie- en eiwitrijke voeding Energie- en eiwitrijke voeding Beste patiënt Deze brochure is opgesteld om te zorgen voor gewichtsoptimalisatie in de voorbereiding op uw operatie. Dit indien er sprake is van ongewenst gewichtsverlies

Nadere informatie

Ondervoeding, wat doen we eraan

Ondervoeding, wat doen we eraan Afdeling: Onderwerp: Diëtetiek Ondervoeding, wat doen we eraan 1 ? Bij het horen van ondervoeding zullen veel mensen denken aan ontwikkelingslanden. Toch komt ondervoeding ook in het welvarende Nederland

Nadere informatie

Malabsorptie bij Maag-Darm aandoeningen. 22 januari Annet van Gorp

Malabsorptie bij Maag-Darm aandoeningen. 22 januari Annet van Gorp Malabsorptie bij Maag-Darm aandoeningen. 22 januari 2018. Annet van Gorp Casusvoorstelling In consult per april 2016. Dhr. van der B. 71 jaar Diagnose: T3N1Mx pancreaskopcarcinoom waarvoor gemodificeerde

Nadere informatie

Voeding bij chronische longziekten

Voeding bij chronische longziekten Voeding bij chronische longziekten Voeding bij chronische longziekten Goede lichamelijke conditie Veel mensen met chronische longziekten (ook wel COPD genoemd) hebben voortdurend last van hun aandoening.

Nadere informatie

Dieetadviezen bij wondgenezing

Dieetadviezen bij wondgenezing Dieetadviezen bij wondgenezing Diëtetiek Bereikbaarheid afdeling Diëtetiek Amphia Ziekenhuis: Locatie Langendijk, Molengracht, Pasteurlaan: (076) 595 30 75 Algemeen telefoonnummer Amphia Ziekenhuis: (076)

Nadere informatie

COPD en voeding. Albert Schweitzer ziekenhuis september 2014 pavo 1146

COPD en voeding. Albert Schweitzer ziekenhuis september 2014 pavo 1146 COPD en voeding Albert Schweitzer ziekenhuis september 2014 pavo 1146 Inleiding In deze folder leest u algemene informatie over de rol van voeding bij COPD. Wat is COPD? De afkorting COPD staat voor Chronic

Nadere informatie

Relatie voeding en valpreventie

Relatie voeding en valpreventie Relatie voeding en valpreventie Donderdag 10 oktober 2018 Suzan Bijleveld, diëtist Doel van deze presentatie Signaleren van factoren die de kans op vallen vergroten Voedings- en beweegtips om dit tegen

Nadere informatie

Ondervoeding: een miskend probleem

Ondervoeding: een miskend probleem Heeft u opmerkingen of suggesties i.v.m. deze brochure? Geef ons gerust een seintje! Ondervoeding: een miskend probleem Dienst Kwaliteit E-mail: info@jessazh.be Tel: 011 28 91 11 Jessa Ziekenhuis vzw Maatschappelijke

Nadere informatie

Energieverrijkte voeding na ontslag (inclusief advieslijst) Afdeling Diëtetiek IJsselland Ziekenhuis

Energieverrijkte voeding na ontslag (inclusief advieslijst) Afdeling Diëtetiek IJsselland Ziekenhuis Energieverrijkte voeding na ontslag (inclusief advieslijst) Afdeling Diëtetiek IJsselland Ziekenhuis Tijdens uw verblijf in ons ziekenhuis heeft u een energieverrijkte voeding gebruikt. In deze folder

Nadere informatie

Energie- en eiwitverrijkt dieetadvies voor ouderen. Diëtetiek

Energie- en eiwitverrijkt dieetadvies voor ouderen. Diëtetiek Energie- en eiwitverrijkt dieetadvies voor ouderen Diëtetiek Inleiding Ziekte en voedingstoestand Door ziekte is de kans groot dat u onbedoeld bent afgevallen (afvallen terwijl u niet aan het lijnen bent).

Nadere informatie

Risico op ondervoeding tijdens uw behandeling

Risico op ondervoeding tijdens uw behandeling Risico op ondervoeding tijdens uw behandeling Ondervoeding door ziekte, een behandeling of een operatie is een veelvoorkomend probleem in het ziekenhuis. Ongeveer één op de drie patiënten loopt risico

Nadere informatie

Eten en drinken op de afdeling Oncologie/Hematologie

Eten en drinken op de afdeling Oncologie/Hematologie Eten en drinken op de afdeling Oncologie/Hematologie Locatie ETZ Elisabeth Dieetbehandeling voor: Naam: Geboortedatum: Datum van afgifte: Naam diëtist: Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te

Nadere informatie

Voeding bij kaakreconstructie. Afdeling Mondziekten en Kaakchirurgie

Voeding bij kaakreconstructie. Afdeling Mondziekten en Kaakchirurgie Voeding bij kaakreconstructie Afdeling Mondziekten en Kaakchirurgie Gemalen voeding bij kaakreconstructie Na een chirurgische ingreep waarbij de kaak/kaken gereconstrueerd zijn, is het noodzakelijk dat

Nadere informatie

COPD en voeding. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op

COPD en voeding. Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op COPD en voeding Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Advies bestemd voor:.. Datum:.. Heeft u vragen over deze folder of het dieetvoorschrift, neem dan gerust contact op met

Nadere informatie

H.40025.0416. Voedingsadvies voor ouderen met (dreigende) ondervoeding

H.40025.0416. Voedingsadvies voor ouderen met (dreigende) ondervoeding H.40025.0416 Voedingsadvies voor ouderen met (dreigende) ondervoeding Inleiding Een gezond voedingspatroon is voor iedereen van belang. Gezonde voeding levert de energie en de voedingsstoffen die uw lichaam

Nadere informatie

Dieet bij een stent in de slokdarm/maag

Dieet bij een stent in de slokdarm/maag VOEDING & DIEET Dieet bij een stent in de slokdarm/maag ADVIES Dieet bij een stent in de slokdarm/maag U hebt een stent in uw slokdarm of maag gekregen. Een stent is een buisje dat een holle gang open

Nadere informatie

Risico op ondervoeding tijdens opname

Risico op ondervoeding tijdens opname Risico op ondervoeding tijdens opname Ondervoeding door ziekte, een behandeling of een operatie is in het ziekenhuis een veelvoorkomend probleem. Ongeveer één op de drie patiënten heeft een risico op

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Voeding en zorg. We zorgen graag voor u!

Patiënteninformatie. Voeding en zorg. We zorgen graag voor u! Patiënteninformatie Voeding en zorg We zorgen graag voor u! Voeding en zorg We zorgen graag voor u! In deze folder treft u algemene informatie aan over 1. Service- en voedingsmedewerkers, 2. Eten en drinken,

Nadere informatie

Voeding bij chronische longziekten

Voeding bij chronische longziekten Voeding bij chronische longziekten Naam : Datum : Specialist : Diëtist : Telefoonnummer : o (0223) 69 69 16 o (0223) 69 69 27 o (0223) 69 63 29 1 Inhoud pag. Inleiding... 3 Voeding bij chronische longziekten...

Nadere informatie

Kwaliteit van leven na een operatie

Kwaliteit van leven na een operatie Kwaliteit van leven na een operatie ~Optimale voeding en beweging~ Drs. Maarten van Egmond, Fysiotherapeut-onderzoeker Sander Steenhuizen, Fysiotherapeut Joyce Haver, Diëtist Fabel Feit 2 Feit of Fabel?

Nadere informatie

VOEDING NA EEN KAAKOPERATIE

VOEDING NA EEN KAAKOPERATIE VOEDING NA EEN KAAKOPERATIE U heeft een kaakoperatie ondergaan, waardoor u moeilijk kunt slikken of kauwen. Daarom eet u tijdelijk vloeibare en/of gemalen voeding. Het is belangrijk dat deze voeding voldoende

Nadere informatie

Wat kunt u doen bij ondervoeding?

Wat kunt u doen bij ondervoeding? Wat kunt u doen bij ondervoeding? Adviezen voor een energie- en eiwitrijke voeding Bronvermelding Deze folder is gemaakt door de afdeling diëtetiek van het UMC Utrecht: Wat kunt u doen bij ondervoeding?,

Nadere informatie

Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in het ziekenhuis

Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in het ziekenhuis Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in het ziekenhuis Uitgangspunten: Vroege herkenning: - binnen 24 uur na opname - hoogrisicopatiënten tijdens polikliniekbezoek Snelle en optimale behandeling

Nadere informatie

Richtlijn Ondervoeding

Richtlijn Ondervoeding 1/7 Diëtetiek Richtlijn Ondervoeding Inleiding Wie ziek is moet extra op zijn voeding letten. Net als bij zwaar werk of sport heeft het lichaam bij ziekte meer energie, eiwit en andere voedingsstoffen

Nadere informatie

19/10/2017. Overview. 1. Inleiding. 1. Inleiding 2. Zin en onzin van diëten 3. Voedingsinterventie 4. Casus Gust. Vele studies met zelfde besluit

19/10/2017. Overview. 1. Inleiding. 1. Inleiding 2. Zin en onzin van diëten 3. Voedingsinterventie 4. Casus Gust. Vele studies met zelfde besluit Sarcopenie: In beweging Kathleen Gerits, diëtiste Competentiecentrum klinische voeding Overview 1. Inleiding 1. Inleiding Vele studies met zelfde besluit Beweging Voeding algemene richtlijnen: Adequate

Nadere informatie

Dun vloeibare voeding

Dun vloeibare voeding Dun vloeibare voeding 1 Meander Medisch Centrum Afdeling Diëtetiek Algemeen telefoonnummer 033 850 50 50 Dieet voor: Datum: Diëtist: Telefoonnummer: Specialist: 2 Inleiding Op dit moment kunt u alleen

Nadere informatie

Energie- en eiwitrijke voeding

Energie- en eiwitrijke voeding Energie- en eiwitrijke voeding U heeft het advies gekregen om een energie- en eiwitrijke voeding te gaan gebruiken, omdat u met uw huidige voeding te weinig voedingsstoffen binnen krijgt. Dit kan bijvoorbeeld

Nadere informatie

Goede voeding bij ziekte en herstel

Goede voeding bij ziekte en herstel Goede voeding bij ziekte en herstel Deze brochure is een uitgave van het Transmuraal Voedingsteam Gelderse Vallei Het belang van goede voeding bij ziekte en herstel Toch ondervoed? Als u ziek bent is het

Nadere informatie

Dieetbehandeling na een maagresectie

Dieetbehandeling na een maagresectie Dieetbehandeling na een maagresectie Dieetbehandeling voor: Naam: Geboortedatum: Datum van afgifte: Naam diëtist: Telefoonnummer diëtist: Inhoudsopgave Klik op het onderwerp om verder te lezen. De operatie

Nadere informatie

ProFitt: Diëtetiek & Lifestyle coaching. Voeding & Kanker

ProFitt: Diëtetiek & Lifestyle coaching. Voeding & Kanker : Diëtetiek & Lifestyle coaching Voeding & Kanker Voorstellen Marloes van Dommelen, diëtist sinds 2013 Werkzaam bij : diëtistenpraktijk in Nijmegen 16 locaties in Nijmegen Voorbeelden van vragen uit de

Nadere informatie

Introductie van voeding na pancreatitis

Introductie van voeding na pancreatitis Introductie van voeding na pancreatitis Deze brochure is bedoeld voor patiënten die herstellende zijn van een alvleesklierontsteking (= pancreatitis). In deze brochure wordt uitgelegd hoe u het beste kunt

Nadere informatie

Bij ziekte hogere energiebehoefte

Bij ziekte hogere energiebehoefte Inleiding Binnenkort wordt u opgeroepen voor een operatie. Om een voorspoedig herstel na de operatie te bevorderen is het belangrijk dat u voor de operatie een zo goed mogelijke conditie heeft. Een goede

Nadere informatie

Voeding bij kaakfixatie

Voeding bij kaakfixatie Voeding bij kaakfixatie Afdeling Mondziekten en Kaakchirurgie Locatie Purmerend/Volendam Dun vloeibare voeding bij kaakfixatie Na een chirurgische ingreep waarbij een afwijkende kaakstand is gecorrigeerd,

Nadere informatie

voorkomen van ondervoeding bij ouderen ZorgSaam

voorkomen van ondervoeding bij ouderen ZorgSaam voorkomen van ondervoeding bij ouderen ZorgSaam 1 2 VOORKOMEN VAN ONDERVOEDING BIJ OUDEREN Bij het bezoek op de polikliniek is u een aantal vragen gesteld over gewichtsverlies en uw eetlust. Hiermee wordt

Nadere informatie

Wie beter eet, wordt sneller beter! Energie en eiwit in de voeding

Wie beter eet, wordt sneller beter! Energie en eiwit in de voeding Wie beter eet, wordt sneller beter! Wie ziek is moet herstellen en wie geopereerd moet worden, moet extra op zijn voeding letten. Net als bij zwaar werk of sport heeft het lichaam meer energie, eiwit en

Nadere informatie

Koolhydraatarm dieet en diabetes mellitus

Koolhydraatarm dieet en diabetes mellitus Koolhydraatarm dieet en diabetes mellitus Een koolhydraatarm dieet De arts of diëtist heeft met u besproken dat u gedurende drie maanden een koolhydraatarm dieet gaat volgen. Dit dieet volgt u in overleg

Nadere informatie

Dieet met extra energie en eiwit

Dieet met extra energie en eiwit VOEDING & DIEET Dieet met extra energie en eiwit ADVIES Dieet met extra energie en eiwit Goed eten is voor iedereen belangrijk. Daarmee krijgen we alle energie (calorieën), eiwitten, vetten, vitamines

Nadere informatie

Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in Nederlandse Verpleegen Verzorgingshuizen ACHTERGRONDINFORMATIE

Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in Nederlandse Verpleegen Verzorgingshuizen ACHTERGRONDINFORMATIE Vroege herkenning en behandeling van ondervoeding in Nederlandse Verpleegen Verzorgingshuizen ACHTERGRONDINFORMATIE December 2008 INLEIDING Uit de LPZ meting van 2007 blijkt dat in verpleeg- en verzorgingshuizen

Nadere informatie

Hoe kan uw kind zwaarder worden en groeien?

Hoe kan uw kind zwaarder worden en groeien? Wilhelmina Kinderziekenhuis Hoe kan uw kind zwaarder worden en groeien? Adviezen voor een energie- en eiwitverrijkte voeding voor kinderen van 1-4 jaar Inleiding U krijgt deze folder omdat uw kind: niet

Nadere informatie

Energie- en eiwitverrijkt dieet. Diëtetiek

Energie- en eiwitverrijkt dieet. Diëtetiek Energie- en eiwitverrijkt dieet Diëtetiek 1 Afdeling Diëtetiek Telefoon: 0591-69 12 57 Email: dietetiek@sze.nl 2 WAAROM EEN ENERGIE- EN EIWITVERRIJKT DIEET? Dit dieet is bestemd voor mensen waarbij ongewenst

Nadere informatie

VOORBEREIDING DIKKEDARMONDERZOEK MET COLOFORT

VOORBEREIDING DIKKEDARMONDERZOEK MET COLOFORT VOORBEREIDING DIKKEDARMONDERZOEK MET COLOFORT Inleiding U ondergaat binnenkort een dikke darm Voor het onderzoek is het belangrijk dat uw darmen schoon en leeg zijn. Ter voorbereiding volgt u een dieet

Nadere informatie

Dieet bij een stent in de slokdarm/maag

Dieet bij een stent in de slokdarm/maag VOEDING & DIEET Dieet bij een stent in de slokdarm/maag ADVIES Dieet bij een stent in de slokdarm/maag U hebt een stent in uw slokdarm of maag gekregen. Een stent is een buisje dat een holle gang open

Nadere informatie

Parkinson en voeding Informatie over gezonde voeding en voedingsadviezen bij de ziekte van Parkinson

Parkinson en voeding Informatie over gezonde voeding en voedingsadviezen bij de ziekte van Parkinson Parkinson en voeding Informatie over gezonde voeding en voedingsadviezen bij de ziekte van Parkinson Inhoud van deze folder 1. Goede voeding om meer van te (w)eten! 2. Wat is goede voeding? 3. Wat heeft

Nadere informatie