Ouderen en het risico op ondervoeding

Transcriptie

1 Diëtetiek Informatienummer Werkdagen: 8.30 uur uur Behandelend diëtist: Afspraken Bezoek polikliniek: Meldpunt Oost 03 Meldpunt West 07 Ouderen en het risico op ondervoeding Afdeling Diëtetiek Datum om uur Duur minuten Telefonisch consult: De diëtist belt u: Datum om uur Overdracht naar : De diëtist maakt een afspraak met u. Voedingscentrum Postbus CK Den Haag Telefoon: Website: Internet

2 9

3 Apetito: diepvries kant-en-klaar maaltijden, bij u thuis geleverd. Informatie: of telefoon Alle smaken: koelverse maaltijden aan huis. Telefoon IJspaleis: diepvries kant-en-klaar maaltijden, bij u thuis geleverd: of telefoon Gemeente: via het Zorgloket van uw gemeente kunt u een warme maaltijdvoorziening aanvragen. Bel het algemene telefoonnummer van uw gemeente. Inleiding De verpleegkundige of arts heeft u vragen gesteld over uw gewichtsverloop en voedselinname. Wanneer er sprake is van onbedoeld gewichtsverlies en verminderde eetlust, is het belangrijk dat er extra aandacht wordt besteed aan uw voedingstoestand. Het is (tijdelijk) noodzakelijk voeding te gebruiken die extra calorieën en eiwitten bevat. Is al een dieet voorgeschreven door een arts of diëtist, overleg dan eerst met hen voor u onderstaande adviezen opvolgt. Ziekte en voedingstoestand Het risico op ondervoeding is groot als u onbedoeld bent afgevallen (afvallen terwijl u niet aan het lijnen bent). U kunt merken dat u afvalt door regelmatig op de weegschaal te gaan staan of doordat uw kleding te wijd wordt of wanneer uw horlogebandje of broekriem een gaatje strakker moet. Het gevolg is dat de hoeveelheid spieren en lichaamsvet afneemt en uw conditie en weerstand achteruit gaat. U heeft onder die omstandigheden meer voeding nodig terwijl u juist minder eet. Bovenstaande geldt ook als er sprake is van overgewicht en onbedoeld gewichtsverlies. Voeding heeft een positieve invloed op uw gezondheid en welbevinden en op het verloop van ziekte, behandeling en herstel. Het is belangrijk dat u goed blijft eten om voldoende eiwitten en calorieën binnen te krijgen. 8 1

4 In deze folder hebben wij voor u alle nuttige informatie op een rijtje gezet zodat u deze rustig kunt nalezen. Eiwitten Eiwitten dienen voor opbouw en herstel van alle cellen en spieren in het lichaam. Er zitten veel eiwitten in vlees, vis, ei, kaas, peulvruchten, melkproducten en vegetarische vleesvervanging (soja). Calorieën Calorieën zorgen voor voldoende energie in het lichaam. Door een tekort aan calorieën valt u af. Er zitten veel calorieën in brood, fruit, aardappelen, rijst, macaroni, spaghetti, (druiven)suiker, zoet beleg, snoepgoed, frisdrank, (dieet)margarine, room, roomboter, olie, mayonaise, volvette kaas, pindakaas, vet vlees (spek, worst), snacks, volle melkproducten, chocolade en noten. Wat u zelf kunt doen Probeer minimaal 6 x per dag iets te eten, bijvoorbeeld om de 2 uur. Neem regelmatig volle melkproducten en volvette kaas als tussendoortje. Gebruik géén magere, halfvolle, halva- of lightproducten. Besmeer uw brood extra dik met roomboter of dieetmargarine. Eet uw brood open en beleg het extra dik met kaas, kwark en/of vleeswaren. Vervang brood door pap gemaakt van volle melk, bijvoorbeeld havermoutpap of Brintapap. Voeg Gewichtsverloop Om uw gewicht in de gaten te houden is het goed om 1 x per week op de weegschaal te gaan staan. Als uw lichaam vocht vasthoudt, is het gewicht niet betrouwbaar. Valt u meer dan 3 kg in 1 maand af of meer dan 6 kg in 6 maanden, bespreek dit dan met uw (huis)arts, verpleegkundige of diëtist. Valt u niet meer af of is uw gewicht weer toegenomen en eet u weer voldoende dan kunt u overgaan op een gezonde voeding zonder de extra calorieën en eiwitten. Advies en begeleiding nodig? Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen dan kunt u telefonisch contact opnemen met de afdeling Diëtetiek. Het telefoonnummer staat op de achterzijde van deze folder. Uw arts kan ook een verwijzing naar de diëtist uitschrijven zodat u samen met de diëtist een passend voedingsschema kunt samenstellen. Bijlage 1: Mogelijkheden warme maaltijd Supermarkt: diepvries of koelverse kant-en-klaar maaltijden voor bereidingen in de magnetron Slager: verse kant-en-klare vlees-/kipgerechten in combinatie met een boterham of portie magnetronrijst (supermarkt) of aardappelpuree (eventueel uit een zakje) en kant-en-klare groenten of groenten uit blik of diepvries. Eventueel rauwkost met dressing (komkommer, tomaat, etc.). Omgeving: vraag iemand uit uw omgeving voor u (mee) te koken. 2 7

5 1 stukje kwarktaart of rijstevlaai of roomijsje chocolade met noten, Snickers, Nuts, Mars of iets te snoepen Tips bij slechte eetlust Eet vaker kleine porties per dag. Grote hoeveelheden kunnen u snel tegenstaan. Zorg dat de maaltijden er aantrekkelijk uitzien en goed ruiken; de geur kan de eetlust bevorderen. Heeft u last van een droge mond, zuig dan voor de maaltijd op een snoepje of neem een kauwgum. Zo stimuleert u de speekselvorming. Zorg voor voldoende variatie; wissel koude gerechten af met warme en zoete met hartige gerechten. Zien eten, doet eten. Samen eten kan heel stimulerend werken (bijvoorbeeld met partner, familie, buren) of informeer naar mogelijkheden om in de buurt gezamenlijk warm te eten (bijvoorbeeld bij het nabijgelegen verzorgingshuis). Het belang van beweging Het is belangrijk dat de extra energie en eiwitten ten goede komen aan uw spiermassa. Dit gebeurt optimaal als u naast dit dieetadvies ook gaat (of blijft) bewegen. Elke dag 3 x 20 minuten beweging is voldoende. Onder beweging vallen ook lichamelijke verzorging, toiletgang, huishoudelijke zorg, lopen met de rollator. eventueel een extra klontje boter of een scheut room toe en een extra schep (basterd)suiker, honing of stroop. Voeg ongeklopte slagroom toe aan koffie, melkproducten, gebonden soep, saus en aardappelpuree. Voeg bij de warme maaltijd een extra klontje dieetmargarine of roomboter toe aan groente, puree of stamppot. Gebruik extra suiker of honing in thee, koffie, melk, pap, pudding, milkshake, fruit uit blik, vruchtenmoes. in plaats van suiker kan druivensuiker worden toegevoegd aan alle dranken; druivensuiker levert evenveel energie als gewone suiker maar smaakt minder zoet; druivensuiker is verkrijgbaar in de supermarkt, drogist en apotheek. Maak koffie van oploskoffie met volle melk (zogenaamde koffie verkeerd of latte macchiato). Gebruik calorierijke, eiwitrijke tussendoortjes, zoals chocolade, kaas, worst, vis en noten. Wat is dagelijks nodig. (méér mag!): Ontbijt 1 sneetje bruinbrood dik besmeren met dieetmargarine of roomboter dubbel beleggen met kaas, vleeswaren, pindakaas, ei (eventueel extra zoet beleg) 1 melkproduct (bijv. beker volle melk, volle chocolademelk, yoghurtdrank of schaaltje pap) 6 3

6 In de loop van de morgen: 1 schaaltje vla of vruchtenkwark (zie ook hierna tips voor tussendoortjes) 1 portie fruit of glas vruchtensap Broodmaaltijd 2 sneetjes bruinbrood dik besmeren met dieetmargarine of roomboter dubbel beleggen met kaas, vleeswaren, pindakaas, ei (eventueel extra zoet beleg) 1 melkproduct (bijv. beker volle melk, volle chocolademelk, yoghurtdrank of schaaltje pap) In de loop van de middag: 1 krentenbolletje met roomboter en kaas (zie ook hierna tips voor tussendoortjes) 1 portie fruit of glas vruchtensap Vocht Streef naar 1,7 liter drinkvocht per dag; dit zijn kopjes of glazen. Dit is NIET van toepassing als u een vochtbeperkt dieet heeft. Tips om voldoende te drinken verdeel het vocht over de hele dag kies bij voorkeur dranken die veel calorieën bevatten zoals volle melk, volle yoghurt(dranken), gezoete zuiveldranken, limonade, ijsthee, frisdrank, tweedrank, vruchtensap alle soorten ijs, milkshake dranken die nauwelijks calorieën bevatten zijn: (mineraal)water, thee en koffie zonder suiker, bouillon, soep, karnemelk Warme maaltijd 1 portie vlees, vis of vleesvervanger ( gram), bereid in ruime hoeveelheid vet (olie of bak en braadvet) en royaal jus of saus 2-3 kleine (gebakken) aardappelen of 1 flinke opscheplepel, puree, rijst of pasta of 1 portie stamppot 3 lepels groenten met een extra klontje boter 1 schaaltje nagerecht (bijvoorbeeld volle vla of pudding) In de loop van de avond 4-5 kaasblokjes (zie ook hierna tips voor tussendoortjes) Tips voor tussendoortjes beschuit of cracker met (dieet)margarine of roomboter en royaal vlees- of kaasbeleg 1 snee krentenbrood met (dieet)margarine of roomboter en 1 plakje kaas ½ broodje met (dieet)margarine of roomboter met salade (bijvoorbeeld zalmsalade, kipsalade, eisalade) of met 1 stukje koud vlees van de warme maaltijd blokjes kaas of worst, vleeswaren uit het vuistje, handje nootjes 1 schaaltje volle vla, volle yoghurt- en kwarktoetjes, beker volle chocolademelk, milkshake, 4 5