KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG Bernard Nieuwentijt College(Mavo Monnickendam) VMBOGT

Transcriptie

1 KWALITEITSONDERZOEK IN HET KADER VAN HET ONDERWIJSVERSLAG 2016 Bernard Nieuwentijt College(Mavo Monnickendam) VMBOGT Plaats : Monnickendam BRIN nummer : 17VF C5 BRIN nummer : 17VF 04 VMBOGT Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : april 2016 Datum vaststelling : 31 mei 2016

2 Pagina 2 van 11

3 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 19 en 20 april 2016 een onderzoek uitgevoerd op het Bernard Nieuwentijt College, afdeling vmbo-gt, om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdeling en over de naleving van wet- en regelgeving. Daarmee geldt dit onderzoek ook als het bezoek dat de inspectie op alle scholen voor voortgezet onderwijs ten minste eens in de vier jaar aflegt. Het Bernard Nieuwentijt College is een relatief kleine school. De school biedt in de onderbouw zowel vmbo-gt aan, als havo en vwo. Er is een havo-kansklas, waarin sterke vmbo-gt leerlingen geplaatst worden. Deze groep krijgt les op havo-niveau en wordt uitgedaagd om meer uit zichzelf te halen. Het Bernard Nieuwentijt College heeft circa 300 leerlingen. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. De afdeling is betrokken in het jaarlijkse steekproefonderzoek voor het Onderwijsverslag Dit onderzoek leidt tot een kwaliteitsprofiel voor uw school en een bepaling van het toezichtarrangement. Ook gebruiken we dit onderzoek om informatie te verzamelen over een aantal thema s waarover we in het Onderwijsverslag zullen rapporteren, te weten leraarschap en de professionele ruimte van leraren in relatie tot omgaan met verschillen tussen leerlingen'. Toezichthistorie In 2010 heeft de inspectie vanwege risico's in de opbrengsten een kwaliteitsonderzoek uitgevoerd op de school. De conclusie van het onderzoek was dat de onderwijskwaliteit zwak was. De opbrengsten waren onvoldoende evenals de kwaliteitszorg. De school werd onder intensief toezicht geplaatst. De bevindingen zijn te vinden in het rapport dat is vastgesteld op 2 maart In 2014 is er een onderzoek uitgevoerd naar de kwaliteitsverbetering. Zowel de opbrengsten als de kwaliteitszorg waren van voldoende kwaliteit. De school kreeg het basisarrangement toegekend. De bevindingen zijn te vinden in het rapport dat is vastgesteld op 23 juni Onderzoeksopzet Pagina 3 van 11

4 De inspectie baseert haar kwaliteitsoordelen door de onderwijspraktijk van de school te toetsen aan een selectie van kwaliteitsindicatoren uit het toezichtkader voortgezet onderwijs Bij dit onderzoek hebben we de indicatoren uit het zogenaamde kernkader onderzocht. Dit is het gedeelte uit het toezichtkader dat bij al onze kwaliteitsonderzoeken minimaal wordt beoordeeld. Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Wij hebben relevante documenten van en over de school geanalyseerd. Schoolbezoek, waarbij wij in een aantal lessen de onderwijspraktijk hebben geobserveerd. Het leerlingvolgsysteem is ingezien. In aansluiting daarop is een aantal dossiers van leerlingen bestudeerd. Wij hebben gesprekken gevoerd met het management, vaksecties, leraren, ondersteuningsfunctionarissen, mentoren, leerlingen en leden van de medezeggenschapsraad. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de directie en het bestuur. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staat de conclusie van het onderzoek waaronder het vervolgtoezicht. In hoofdstuk 3 beschrijven we de bevindingen uit het onderzoek in de vorm van een kwaliteitsprofiel. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en de schoolontwikkeling waar mogelijk in samenhang wordt beschreven. Pagina 4 van 11

5 2. CONCLUSIE EN TOEZICHTARRANGEMENT Een kwaliteitsonderzoek zoals wij op het Bernard Nieuwentijt College hebben uitgevoerd, leidt tot een zogenoemd toezichtarrangement voor kwaliteit en/of voor naleving. Een arrangement kan basistoezicht inhouden of juist aangepast toezicht. In het eerste geval (bij basistoezicht) vinden wij de kwaliteit van voldoende niveau en is het daarom niet nodig om de school onder intensief toezicht te plaatsen. Als er echter te veel tekortkomingen zijn geconstateerd, wordt conform beslisregels geoordeeld dat de kwaliteit onvoldoende is en stellen we een aangepast arrangement vast voor zwakke of voor zeer zwakke kwaliteit en/of voor naleving. Onze conclusie voor het Bernard Nieuwentijt College, afdeling vmbo-gt is als volgt. Op basis van het onderzoek kennen wij aan het Bernard Nieuwentijt College, afdeling vmbo-gt het basisarrangement toe omdat zowel de opbrengsten alsook de kwaliteit van het onderwijsproces op de onderzochte onderdelen van voldoende niveau zijn. Dit betekent dat wij op dit moment geen reden hebben om het toezicht te intensiveren. Er is sprake van tekortkomingen in de naleving van wettelijke vereisten. De schoolgids bevat geen informatie over het percentage leerlingen dat de school zonder diploma verlaat (art. 24a, WVO). In de schoolgids staat niet ondubbelzinnig vermeld dat voor de aanschaf of huur van de benodigde laptop een vrijwillige bijdrage wordt gevraagd (art. 24a, WVO). Om deze reden hebben wij de volgende afspraken gemaakt met het bevoegd gezag: Het bevoegd gezag dient de geconstateerde tekortkomingen in de naleving van wettelijke voorschriften op te heffen en de volgende versie van de schoolgids op deze onderdelen aan te passen. Pagina 5 van 11

6 3. BEVINDINGEN In dit hoofdstuk leest u de bevindingen uit ons onderzoek op basis waarvan we tot onze conclusie over de kwaliteit zijn gekomen. Eerst geven we een samenvattend algemeen beeld over de kwaliteit van het onderwijs op het Bernard Nieuwentijt College, afdeling vmbo-gt. Daarna volgt het kwaliteitsprofiel waarin de oordelen op de indicatoren staan. Vervolgens lichten we die oordelen waar mogelijk in onderlinge samenhang toe. 3.1 Algemeen Beeld Het Bernard Nieuwentijt College is een kleinschalige school die zich kenmerkt door een goede sfeer. Het personeel en de leerlingen gaan respectvol met elkaar om. De school is ook ambitieus. Leerlingen krijgen kansen om te groeien, de school zoekt voortdurend naar verbetering. De kwaliteit van het onderwijs op de afdeling vmbo-gt is voldoende. De opbrengsten van de afdeling zijn op alle onderdelen voldoende of zelfs goed (resultaten centraal examen). Ook de leskwaliteit is op orde evenals de kwaliteitszorg. De ondersteuning en begeleiding van de leerlingen kent sterke kanten, maar ook enkele tekortkomingen. Behalve naar de basiskwaliteit van het onderwijs hebben we ons op twee thema's gericht: leraarschap en de professionele ruimte van leraren in relatie tot omgaan met verschillen tussen leerlingen'. Over het eerste thema zijn we positief, de leraren krijgen én benutten de professionele ruimte voor het geven en verder verbeteren van het onderwijs. Wat betreft het omgaan met verschillen stellen we vast dat de school buiten de lessen diverse voorzieningen heeft getroffen voor leerlingen die aanvullend onderwijs nodig hebben. Ook zien we dat er in de les voldoende gedifferentieerd wordt in de verwerking van de leerstof, maar dat differentiatie in de instructiefase van de les niet structureel voorkomt. Hier ligt ruimte voor verbetering. 3.2 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke oordelen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. Het volledige kader kunt u op de website van de inspectie bekijken en downloaden. Hierin zijn de indicatoren voorzien van een kleur. Sommige nummers zijn rood. Dit betekent dat zij tot het zogenaamde kernkader behoren. De blauw genummerde indicatoren (aanvullend kader) zijn indicatoren die de inspectie aan een onderzoek kan toevoegen om de kwaliteit van de betreffende indicator te beoordelen en de groen genummerde indicatoren Pagina 6 van 11

7 (verdiepend kader) zijn indicatoren die de inspectie bijvoorbeeld bij een themaonderzoek wil beoordelen. De oordelen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen Wij hebben daarnaast onderzocht of de school voldoet aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Dit wordt tot uitdrukking gebracht met de score ja of nee. De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vmbo-gt De leerlingen van de opleiding vmbo-gt behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht Bij de opleiding vmbo-gt zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw. 7.2 De leraar geeft een begrijpelijke uitleg. 7.3 De leerlingen zijn actief betrokken. 7.4 De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces. De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) De school volgt systematisch de vorderingen van de leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen. Pagina 7 van 11

8 De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) De school bepaalt wat de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte is van individuele of groepen leerlingen. 9.3 De school heeft doelen gesteld die erop gericht zijn om achterstanden te bestrijden. 9.4 De school voert de ondersteuning planmatig uit. De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten De school evalueert systematisch de opbrengsten De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten. De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces De school evalueert systematisch het onderwijsproces De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces. N1 TOELATING art. 27 WVO en art. 3 Inrichtingsbesluit WVO Nee Ja N1.1 Het bevoegd gezag baseert zijn beslissing over de toelating van leerlingen tot het eerste schooljaar op het schooladvies van de basisschool dat voor 1 maart wordt vastgesteld. N1.2 Indien het schooladvies naar aanleiding van het resultaat van de centrale eindtoets of een andere eindtoets wordt gewijzigd, dan baseert het bevoegd gezag zijn beslissing over de toelating van leerlingen tot het eerste schooljaar op dat gewijzigde schooladvies. N2 Verzuim en voortijdig schoolverlaten (VSV) Nee Ja N2.1 De schoolgids bevat informatie over: het percentage leerlingen dat de school zonder diploma verlaat (VSV). N2.2 De schoolgids bevat informatie over: verzuimbeleid. N3 Passend onderwijs Nee Ja N3.1 De schoolgids bevat informatie over: De wijze waarop de ondersteuning van leerlingen die extra ondersteuning behoeven wordt vormgegeven. N3.2 De schoolgids bevat informatie over bij welk(e) samenwerkingsverband(en) het bevoegd gezag van de school is aangesloten. Pagina 8 van 11

9 N3 Passend onderwijs Nee Ja N3.3 In het schoolplan is het onderwijskundig beleid opgenomen waarbij tevens het schoolondersteuningsprofiel is betrokken (de voorzieningen die zijn getroffen voor leerlingen die extra ondersteuning behoeven). 3.3 Toelichting bij kwaliteitsprofiel Het bovenstaande algemene beeld en kwaliteitsprofiel lichten we hieronder toe. Daarbij komen achtereenvolgens de volgende aspecten aan bod: opbrengsten, onderwijstijd, didactisch handelen, ondersteuning en begeleiding en kwaliteitszorg Opbrengsten De afdeling vmbo-gt van het Bernard Nieuwentijt College heeft bezien over de jaren 2012, 2013 en 2014 voldoende tot goede opbrengsten. Het rendement onderbouw en het rendement bovenbouw liggen rond het landelijk gemiddelde. Het gemiddelde cijfer voor het centraal examen ligt daarboven, al dragen niet alle vakken daar gelijk aan bij. Tevens behaalt de school hoge slagingspercentages. Het verschil tussen de cijfers voor het schoolexamen en het centraal examen is gering. Ook gerekend over de jaren 2013, 2014 en 2015 zal de afdeling vmbo-gt voldoende opbrengsten hebben. Naar verwachting scoren alle indicatoren van het nieuwe Onderwijsresultatenmodel van de inspectie boven de norm. De resultaten op de rekentoets zijn tot dusver op orde Onderwijsproces De meeste lessen hebben een logische opbouw, de leraren leggen kort maar duidelijk uit en betrekken de leerlingen met gevarieerde werkvormen actief bij de les. De lessen verlopen ook efficiënt, er gaat weinig tijd verloren aan organisatie of ordeverstoringen. Wat betreft de afgesproken 'vijf rollen van de leraar' komen de rollen van gastheer en afsluiter nog niet altijd uit de verf. Een tekortkoming betreft het geven van feedback. In ongeveer een derde van de lessen die we bezochten, kregen de leerlingen geen of onvoldoende terugkoppeling op hun leerprestaties of op de wijze waarop ze aan hun opdrachten hadden gewerkt. Als de school de opbrengsten verder wil verhogen is er op dit punt ruimte voor verbetering. Feedback is één van de krachtigste manieren om leerprestaties te verbeteren, zo blijkt uit onderzoek Ondersteuning en begeleiding Pagina 9 van 11

10 De school biedt op diverse manieren aanvullend onderwijs aan leerlingen die dat nodig hebben. Binnen de basisondersteuning vallen onder meer de wekelijkse bijlessen, de speciale ondersteuningslessen voor taal en rekenen in leerjaar 1 en 2 en de begeleiding bij dyslexie. Ook is er de mogelijkheid tot huiswerkbegeleiding. Voor leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften stelt de school een ontwikkelingsperspectief op gekoppeld aan een handelingsplan. Het sterkste punt van de school is de grote betrokkenheid van de leraren bij de leerlingen en hun bereidheid de leerlingen waar mogelijk te helpen. De kleinschaligheid van de school draagt hier sterk aan bij. De leraren kennen de leerlingen en de lijntjes zijn kort. Indien nodig, is daardoor extra hulp snel geregeld. Op twee punten schiet de basisondersteuning (vooral bij Nederlandse taal) echter tekort. Na de signalering doet de school in onvoldoende mate nader onderzoek naar aard en oorzaak van de gesignaleerde problematiek, met als risico dat de geboden hulp onvoldoende afgestemd is op de werkelijke ondersteuningsbehoefte. De school formuleert - mede als gevolg van ontbrekende diagnoses - bij de ondersteuningsactiviteiten geen concreet geformuleerde doelstellingen. Wat moet de leerling precies leren om zijn resultaten te verbeteren? Welk niveau moet minimaal behaald worden? Wanneer en hoe kan dat gemeten worden? Als de school achterstanden grondig analyseert en daarna smartgeformuleerde doelen opstelt, kan dit de effectiviteit van de ondersteuning in belangrijke mate verbeteren Kwaliteitszorg Het Bernard Nieuwentijt College is een ambitieuze school. Kort samengevat streeft men naar gemotiveerde leerlingen die in een veilige omgeving goede resultaten bereiken, mede dankzij professionele leraren. De school biedt kansen aan leerlingen met een vmbo/havo-advies om het havoniveau te bereiken. Om na te gaan of deze doelen worden bereikt, monitoren bestuur en school regelmatig de opbrengsten en evalueert men nauwgezet of het onderwijsproces voldoet aan de kwaliteitseisen die de school hiervoor heeft opgesteld. De school heeft relatief veel aandacht voor het primaire proces. Niet alleen zijn hiervoor concrete afspraken gemaakt (effectief lesmodel, vijf rollen van de leraar), maar er vinden ook regelmatig lesobservaties plaats die leiden tot feedback op de kwaliteit van het lesgeven. De school werkt op basis van de monitoring en de evaluaties planmatig aan verdere verbetering van het onderwijs: in het schoolplan en het jaarplan staan Pagina 10 van 11

11 concrete verbeteractiviteiten, mede gebaseerd op de sectieplannen die de schoolleiding jaarlijks evalueert met de vaksecties. Kwaliteitsborging vindt in voldoende mate plaats. Bestuur en schoolleiding zien er door middel van regelmatige overleggen en observaties op toe dat alle betrokkenen zich aan de gemaakte afspraken en procedures houden. Wel verdient het aanbeveling de sectieplannen uit te breiden naar vakwerkplannen, die naast een terugblik en een plan van aanpak ook een beschrijving bieden van de gewenste en gerealiseerde onderwijskwaliteit, waaronder het toetsbeleid. Pagina 11 van 11