RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK. Cosmicus College VWO

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN KWALITEITSONDERZOEK Cosmicus College VWO Plaats : Rotterdam BRIN nummer : 02VG C22 BRIN nummer : 02VG 22 VWO Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : 6 november 2014 Datum vaststelling : 17 februari 2015

2 Pagina 2 van 11

3 1. INLEIDING De Inspectie van het Onderwijs heeft op 6 november 2014 een onderzoek uitgevoerd op de afdeling vwo van het Cosmicus College om een oordeel te kunnen uitspreken over de kwaliteit van het onderwijs op deze afdeling en over de naleving van wet- en regelgeving. Aanleiding De aanleiding voor dit onderzoek is het volgende. Wij hebben voor de afdeling een risicoanalyse uitgevoerd. Uit deze analyse kwam naar voren dat de opbrengsten op deze afdeling onvoldoende zijn. Op 4 oktober 2013 hebben wij de uitkomsten van deze risicoanalyse met het bevoegd gezag besproken. Naar aanleiding van dit gesprek is besloten om een verbeterplan op te vragen en daarna een besluit te nemen over het toezichttraject. Na ontvangst van het verbeterplan en de examenresultaten van het schooljaar 2013/2014 is besloten om een kwaliteitsonderzoek uit te voeren om na te gaan of de verbeteringen bestendig zijn. Toezichthistorie Op 29 november 2012 hebben wij een kwaliteitsonderzoek uitgevoerd op het Cosmicus College om de kwaliteit van het onderwijsproces te beoordelen. De conclusie was dat de school in haar kwaliteitszorg systematisch en planmatig werkte en dat het onderwijsproces geen tekortkomingen vertoonde. De opbrengsten konden niet beoordeeld worden, omdat de school in 2006 gestart was en daarom er te weinig gegevens beschikbaar waren om een oordeel te kunnen geven. Onderzoeksopzet De inspectie vormt haar kwaliteitsoordelen door de onderwijspraktijk van de school te toetsen aan een selectie van kwaliteitsindicatoren uit het toezichtkader voortgezet onderwijs Bij dit onderzoek hebben we de indicatoren uit het zogenaamde kernkader onderzocht. Dit is het gedeelte uit het toezichtkader dat bij al onze kwaliteitsonderzoeken minimaal wordt beoordeeld. Pagina 3 van 11

4 Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: Wij hebben relevante documenten van en over de school geanalyseerd. Schoolbezoek, waarbij wij in een aantal lessen de onderwijspraktijk hebben geobserveerd en gesprekken hebben gevoerd met de schoolleiding, leraren en leerlingen. Aan het eind van het schoolbezoek heeft de inspectie de bevindingen van het onderzoek besproken met de schoolleiding en het bestuur. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staat de conclusie van het onderzoek waaronder het vervolgtoezicht. In hoofdstuk 3 beschrijven we de bevindingen uit het onderzoek in de vorm van een kwaliteitsprofiel. Dit wordt gevolgd door een paragraaf waarin het oordeel van de inspectie wordt toegelicht en waar mogelijk de schoolontwikkeling in samenhang wordt beschreven. Pagina 4 van 11

5 2. CONCLUSIES EN TOEZICHTARRANGEMENT Een kwaliteitsonderzoek zoals wij hebben uitgevoerd, leidt tot een zogenaamd toezichtarrangement voor kwaliteit en/of voor naleving. Een arrangement kan basistoezicht inhouden of juist aangepast toezicht inhouden. In het eerste geval (bij basistoezicht) vinden wij de kwaliteit van voldoende niveau en is het daarom niet nodig om de school onder intensief toezicht te plaatsen. Als er echter teveel tekortkomingen zijn geconstateerd, wordt conform beslisregels geoordeeld dat de kwaliteit onvoldoende is en stellen we een aangepast arrangement vast voor zwakke of voor zeer zwakke kwaliteit en/of voor naleving. Onze conclusie voor de afdeling vwo van het Cosmicus College is als volgt: Op basis van het onderzoek kennen wij aan de afdeling een aangepast arrangement zwak toe vanwege onvoldoende opbrengsten. Het onderwijsproces is voldoende, maar bevat één tekortkoming. De afdeling valt onder intensief toezicht. Met het bevoegd gezag hebben wij afgesproken dat de opbrengsten en het onderwijsproces in oktober 2016 weer van voldoende niveau zijn. Hieraan voorafgaand zullen wij een afsluitend onderzoek naar de kwaliteitsverbetering (okv) uitvoeren om na te gaan of de tekortkomingen zijn opgeheven. Pagina 5 van 11

6 3. BEVINDINGEN In dit hoofdstuk leest u de bevindingen uit ons onderzoek op basis waarvan we tot onze conclusie over de kwaliteit zijn gekomen. Eerst geven we een samenvattend algemeen beeld over de kwaliteit van het onderwijs op de afdeling vwo van het Cosmicus College. Daarna volgt het kwaliteitsprofiel waarin de oordelen op de indicatoren staan. Vervolgens lichten we die oordelen in onderlinge samenhang toe. 3.1 Algemeen beeld De inspectie beoordeelt de kwaliteit van het onderwijs op de afdeling vwo van het Cosmicus College als onvoldoende. Dit oordeel is gebaseerd op de volgende overwegingen. De opbrengsten over de schooljaren 2011/2012 en 2012/2013 zijn door de inspectie als te laag beoordeeld. In 2013/2014 zijn de opbrengsten hoger, maar het is niet zeker of het gemiddelde CE-cijfer en het bovenbouwrendement over dat jaar als voldoende worden beoordeeld op de opbrengstenkaart Daarom beoordeelt de inspectie de kwaliteit van het onderwijs als onvoldoende. De kwaliteit van het onderwijsproces, de ondersteuning aan de leerlingen en de kwaliteitszorg zijn als voldoende beoordeeld. Het onderwijsproces bevat één verbeterpunt. De kwaliteitszorg is sterk ontwikkeld op de school. 3.2 Kwaliteits- en nalevingsprofiel In onderstaande tabel staan de indicatoren die in dit onderzoek zijn betrokken en tot welke bevindingen het onderzoek heeft geleid. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader voortgezet onderwijs. De bevindingen zijn weergegeven in de vorm van een score. De score geeft aan in welke mate de betreffende indicator gerealiseerd is. Legenda: 1. slecht 2. onvoldoende 3. voldoende 4. goed 5. niet te beoordelen Wij hebben daarnaast onderzocht of de school voldoet aan de naleving van enkele wettelijke voorschriften. Dit wordt tot uitdrukking gebracht met de score ja of nee. Pagina 6 van 11

7 De opbrengsten liggen op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie verwacht mag worden De leerlingen behalen in de onderbouw het opleidingsniveau dat mag worden verwacht De leerlingen lopen weinig vertraging op in de bovenbouw van de opleiding vwo De leerlingen van de opleiding vwo behalen voor het centraal examen de cijfers die mogen worden verwacht Bij de opleiding vwo zijn de verschillen tussen het cijfer voor het schoolexamen en het cijfer voor het centraal examen van een aanvaardbaar niveau. De leerlingen krijgen voldoende tijd om zich het leerstofaanbod eigen te maken De leerlingen maken efficiënt gebruik van de onderwijstijd. Het (vak)didactisch handelen van leraren stelt leerlingen in staat tot leren en ontwikkeling De onderwijsactiviteit heeft een doelgerichte opbouw. 7.2 De leraar geeft een begrijpelijke uitleg. 7.3 De leerlingen zijn actief betrokken. 7.4 De leerlingen krijgen effectieve feedback op hun leerproces. De school biedt effectief aanvullend onderwijs en ondersteuning aan leerlingen die dat nodig hebben. (basisondersteuning) (De school bestrijdt effectief achterstanden.) De school volgt systematisch de vorderingen van de leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen. 9.2 De school bepaalt wat de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte is van individuele of groepen leerlingen. 9.4 De school voert de ondersteuning planmatig uit. De school bewaakt de kwaliteit van haar opbrengsten De school evalueert systematisch de opbrengsten De school werkt doelgericht aan de kwaliteit van de opbrengsten. De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces De school evalueert systematisch het onderwijsproces. Pagina 7 van 11

8 De school bewaakt de kwaliteit van het onderwijsproces De school werkt doelgericht aan de verbetering van het onderwijsproces De school borgt de kwaliteit van het onderwijsproces. Nalevingsindicatoren 2013 ja nee N1 N2 N4 Door of namens het bestuur is de vastgestelde schoolgids naar de inspectie gestuurd en deze schoolgids bevat de onderzochte onderdelen (WVO, art. 24c en 24a). Door of namens het bestuur is het vastgestelde schoolplan naar de inspectie gestuurd en dit schoolplan bevat de onderzochte onderdelen (art. 24c en 24 WVO). Door of namens het bestuur zijn het Examenreglement en het PTA naar de inspectie gestuurd en deze documenten bevatten de onderzochte onderdelen (Eindexamenbesluit art. 31). Pagina 8 van 11

9 3.3 Toelichting bij kwaliteitsprofiel Het bovenstaande algemene beeld en kwaliteitsprofiel lichten we hieronder toe. Daarbij komen achtereenvolgens de volgende aspecten aan bod: opbrengsten, kwaliteitszorg en onderwijsleerproces. Opbrengsten Het Cosmicus College is in 2006 gestart met havo/vwo en inmiddels hebben drie cohorten leerlingen het vwo doorlopen. De eerste twee lichtingen bevatten meer leerlingen die van de basisschool een havo/vwo of een havo-advies hebben gekregen dan leerlingen met een vwo-advies. Vanaf de derde lichting zien we dat de doorstroom naar de bovenbouw minder makkelijk gaat en dat het aandeel van leerlingen met een vwo-advies stijgt. De school is al vrij snel tot de conclusie gekomen dat een aanscherping van de determinatie noodzakelijk is en door deze sturing is het onderbouwrendement op een gemiddeld niveau uitgekomen. In de bovenbouw zien we dat de eerste twee lichtingen lage cijfers halen op het centraal examen, maar ook dat de cijfers op het schoolexamen in vergelijking met die van het centraal examen te hoog zijn. Ook halen te weinig leerlingen onvertraagd het diploma (vooral de tweede lichting). De school is een verbetertraject gestart en de derde lichting lijkt daarvan te profiteren: het gemiddelde cijfer op het centraal examen is 6.0 en dit cijfer is hoger (circa 0.3) dan de vorige lichtingen. Het verschil in cijfers tussen schoolexamen en centraal examen is Of deze stijging in de opbrengsten ook zichtbaar wordt op de opbrengstenkaart 2015 is voor twee indicatoren (cijfer op het centraal examen en het bovenbouwrendement) onzeker. Kwaliteitszorg Het Cosmicus College realiseert zich dat er een extra inspanning nodig is om voldoende opbrengsten te realiseren. De school stelt doelen voor de opbrengsten en vertaalt deze naar leerjaren en klassen. Vervolgens monitort de school systematisch de ontwikkeling van leerlingen aan de hand van genormeerde toetsen en de cijfers die zij halen bij de verschillende vakken. Deze gegevens worden periodiek verzameld en gebruikt om opbrengstverhogende activiteiten te ontplooien. Door middel van bijles (ook op zaterdag), extra ondersteuning in de les en door sturing op de studiehouding worden onderpresterende leerlingen ondersteund bij het verbeteren van hun prestaties. Pagina 9 van 11

10 Vanuit de constatering dat de opbrengsten te laag zijn, heeft het Cosmicus College gewerkt aan de verbetering van de determinatie, de toetsing, de analyse van onderwijsbehoeften en het afstemmen van het onderwijs op de behoeften. Illustratief voor de ontwikkeling die het Cosmicus College heeft doorgemaakt zijn de scores die de leerlingen halen op genormeerde toetsen. De eerste lichting vwo-leerlingen die in de vierde klas terecht kwam had gemiddeld een woordenschat op het niveau van vmbo-b en zat op de andere gebieden (begrijpend lezen, Engels, wiskunde) op een havo-niveau. De leerlingen die momenteel in de vierde klas zitten hebben een woordenschat van gemiddeld vmbo-tl en op de andere gebieden op vwo-niveau. Belangrijk is dat de verschillen in scores op de genormeerde toetsen die in de brugklas zijn gemaakt nihil zijn. De onderwijsbehoeften worden geanalyseerd met behulp van genormeerde toetsen en de OBIT-toetsen. Leraren hebben hierdoor een scherper beeld gekregen waar verbeterpunten liggen voor leerlingen om succesvol op het vwo te kunnen zijn. Behalve dat dit helpt bij het op maat ondersteunen van leerlingen zien we bij het Cosmicus College dat de vaksecties deze gegevens gebruiken om na te denken over effectiever lesgeven (doelen stellen en feedback geven), het systematisch ontwikkelen van de woordenschat en het opbouwen van het curriculum naar integreren en toepassen. De schoolleiding stimuleert de leraren en de vaksecties om het onderwijs verder te versterken door op basis van opbrengstenanalyses, leerlingvragenlijsten, controle op de kwaliteit van de toetsen en lesobservaties feedback te geven. Door de kwaliteit van het onderwijsproces vanuit verschillende invalshoeken te analyseren is de schoolleiding in staat om de effectiviteit van het onderwijs te beoordelen en individueel en collectief verbeteracties te entameren. Het schoolplan, waarin wordt onderbouwd op welke aspecten het onderwijs sterker moet en hoe de weg daar naar toe ingevuld zal worden, is hiervan de neerslag. Onderwijsleerproces Wij hebben op het Cosmicus College een paar uitzonderlijk goede lessen gezien. De leraren gaven bij het begin van de les aan wat de leerlingen aan het einde van de les moesten weten en wat zij met deze kennis konden doen. Tijdens de les kwamen deze leraren herhaaldelijk terug op de lesdoelen en stimuleerden zij de leerlingen om hun kennis te gebruiken. Deze leraren gaven frequent feedback op de antwoorden van leerlingen en welke studieaanpak leerlingen konden volgen. De betrokkenheid van leerlingen werd gemobiliseerd door uitdagende vragen te stellen, presentaties te laten geven en elkaar feedback te geven. Pagina 10 van 11

11 Ook aan het einde van de les werd leerlingen betrokken door hen te laten aangeven wat zij geleerd hadden. De andere lessen beoordeelden wij als gemiddeld van kwaliteit, waarbij het geven van feedback te weinig werd gedaan. Ook viel op dat de lesdoelen vooral de structuur van de les betrof (activiteiten en tijdsduur) en de terugkoppeling aan het einde van de les te weinig inhoudelijk was. De schoolleiding concludeerde bij de evaluatie van het onderwijsproces dat er ontwikkelingsverschillen zijn tussen leraren en vaksecties, maar dat het onderwijsproces aan de basiseisen voldoet en er hard gewerkt wordt aan opbrengstgerichtheid zowel op sectie- als op lesniveau. De schoolleiding heeft een goed oog voor de verbeterpunten van de overwegend jonge docenten, is hier actief mee bezig en is zich er terdege van bewust dat het jonge team naast verbeterpunten veel enthousiasme en openheid ten opzichte van kritiek met zich meebrengt. Onze bevindingen stemmen overeen met die van de schoolleiding en daarbij merken wij op dat een deel van de leraren al lesgedrag laat zien dat de basiseisen overstijgt, opbrengstgericht werkt in de klas en didactisch effectief handelt. Deze leraren hebben waarschijnlijk een voldoende basis om hun onderwijs af te stemmen op de onderwijsbehoeften van leerlingen die onder, op of boven het gemiddelde presteren. Pagina 11 van 11