Arcus College. Stelselonderzoek

Transcriptie

1 Arcus College Stelselonderzoek Datum vaststelling: 31 januari 2019

2 Inhoudsopgave 1. Opzet van het onderzoek 3 2. Hoofdconclusie en vervolg 5 3. Resultaten Stelselonderzoek Manager/ondernemer horeca, Ondernemer horeca bakkerij 7 4. Resultaten Stelselonderzoek Artiest (drama) Resultaten Stelselonderzoek Gespecialiseerd pedagogisch medewerker en Gespecialiseerd pedagogisch medewerker kinderopvang Reactie van het bestuur 20 INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS STELSELONDERZOEK MBO /21

3 1. Opzet van het onderzoek De inspectie heeft van 29 oktober tot en met 7 december 2018 een stelselonderzoek uitgevoerd bij ROC Arcus. De volgende opleidingen zijn onderzocht: Opleidingen 25184, Manager/ondernemer horeca 90303, Ondernemer horeca bakkerij (manager/ondernemer horeca), 25472, Acteur 90032, Artiest (Drama) 25484, Gespecialiseerd pedagogisch medewerker 92632, Gespecialiseerd pedagogisch medewerker 4 kinderopvang Leerweg, niveau, locatie Leerweg bol, niveau 4, locatie Valkenburgerweg 148, Heerlen Leerweg bol, niveau 4, locatie Valkenburgerweg 148, Heerlen Leerweg bol, niveau 4, locatie Valkenburgerweg 148, Heerlen Werkwijze Om op onderdelen een goed beeld te krijgen van de onderwijskwaliteit in een sector of over de sectoren heen bepalen wij jaarlijks welke standaard of welke standaarden daarvoor in aanmerking komen. Wij publiceren hierover jaarlijks in de Staat van het Onderwijs. Wij selecteren door middel van een steekproef de opleidingen voor deze onderzoeken. Wij vormen onze oordelen door de onderwijspraktijk van de opleiding te toetsen aan de standaarden uit het Onderzoekskader 2017 middelbaar beroepsonderwijs. Onderstaand figuur geeft weer welke standaarden zijn onderzocht bij de drie opleidingen. Standaard Onderzocht Onderwijsproces OP1 Onderwijsprogramma OP2 Ontwikkeling en begeleiding OP3 Didactisch handelen OP7 Beroepspraktijkvorming Examinering en diplomering ED1 Kwaliteitsborging examinering en diplomering ED2 Exameninstrumentarium ED3 Afname en beoordeling Schoolklimaat INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS STELSELONDERZOEK MBO /21

4 SK1 Veiligheid SK2 Leerklimaat Onderwijsresultaten OR1 Studiesucces OR3 Vervolgsucces Kwaliteitszorg en ambitie KA1 Kwaliteitszorg KA2 Kwaliteitscultuur KA3 Verantwoording en dialoog Onderzoeksactiviteiten Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: we hebben lessen bezocht, documenten geanalyseerd en gesprekken gevoerd met studenten, docenten, leden van de examencommissies, vertegenwoordigers van leerbedrijven, onderwijsmanagers en bestuurders. Overige wettelijke vereisten De deugdelijkheidseisen die niet aan een standaard in het waarderingskader zijn verbonden vatten we samen onder de noemer overige wettelijke vereisten (zie Onderzoekskader). Wij hebben de volgende vereisten onderzocht:: - Schoolkosten die in rekening gebracht worden voor de student bij alle drie de opleidingen; - Registratie en melding van ongeoorloofd verzuim bij de opleiding Manager ondernemer horeca. Leeswijzer In hoofdstuk 2 staan de oordelen, de conclusie en het vervolgtoezicht. De hoofdstukken 3, 4 en 5 gaan verder in op de resultaten van het onderzoek op de onderzochte standaarden. In hoofdstuk 6 is de reactie van het bestuur op het onderzoek en het rapport opgenomen. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS STELSELONDERZOEK MBO /21

5 2. Hoofdconclusie en vervolg In oktober en november 2018 hebben wij bij drie opleidingen een onderzoek uitgevoerd. Wij concluderen dat er vervolgtoezicht nodig is omdat niet alle onderzochte standaarden voldoen aan de basiskwaliteit en daarmee aan de wettelijke eisen. 2.1 Afspraken over vervolgtoezicht Hieronder is per opleiding aangegeven welke tekortkomingen zijn geconstateerd en welke vervolgactiviteiten noodzakelijk zijn. Tekortkoming Ondernemer horeca bakkerij (manager/ ondernemer horeca) Het kwaliteitsgebied Examinering en diplomering is onvoldoende omdat de standaarden Kwaliteitsborging examinering en diplomering (ED1) en Afname en beoordeling (ED3) onvoldoende zijn. Er wordt niet voldaan aan de Regeling standaarden examenkwaliteit mbo Manager/ondernemer horeca Ondernemer horeca bakkerij (manager/ ondernemer horeca) Overige wettelijke vereisten (schoolkosten) De opleiding voldoet niet aan de eisen gesteld in artikel van de WEB met betrekking tot de schoolkosten. Wat verwachten wij van het bestuur? Het bestuur zorgt ervoor dat de Examinering en diplomering uiterlijk op de in de waarschuwingsbrief vermelde datum voldoet aan de wettelijke vereisten. Het bestuur herstelt de tekortkoming uiterlijk drie maanden van de vaststellingsdatum van het rapport. Wat doen wij? De inspectie meldt het oordeel aan de minister. De instelling ontvangt een waarschuwing. Na de in de waarschuwingsbrief opgenomen termijn volgt een herstelonderzoek. De inspectie onderzoekt het herstel in het nieuwe schooljaar. Als de tekortkomingen niet zijn hersteld kan worden overgegaan tot opschorting van de bekostiging. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS STELSELONDERZOEK MBO /21

6 Tekortkoming 90032, Artiest (Drama) Het kwaliteitsgebied Examinering en diplomering is onvoldoende omdat de standaarden Kwaliteitsborging examinering en diplomering (ED1) en Afname en beoordeling (ED3) onvoldoende zijn. Er wordt niet voldaan aan de Regeling standaarden examenkwaliteit mbo , Acteur 90032, Artiest (Drama) De standaard OP7 Beroepspraktijkvorming is onvoldoende. Er wordt niet voldaan aan art tweede lid van de WEB. Wat verwachten wij van het bestuur? Het bestuur zorgt ervoor dat de Examinering en diplomering uiterlijk op de in de waarschuwingsbrief vermelde datum voldoet aan de wettelijke vereisten. Het bestuur zorgt ervoor dat de Beroepspraktijkvorming voldoet aan de eisen, uiterlijk een jaar na vaststelling van dit rapport. Wat doen wij? De inspectie meldt het oordeel aan de minister. De instelling ontvangt een waarschuwing. Na de in de waarschuwingsbrief opgenomen termijn volgt een herstelonderzoek. Ongeveer een jaar na de vaststelling van dit rapport volgt een herstelonderzoek. Tekortkoming Gespecialiseerd pedagogisch medewerker 92632, Gespecialiseerd pedagogisch medewerker 4 kinderopvang Het kwaliteitsgebied Examinering en diplomering is onvoldoende omdat de standaard Kwaliteitsborging examinering en diplomering (ED1) onvoldoende is. Er wordt niet voldaan aan de Regeling standaarden examenkwaliteit mbo Wat verwachten wij van het bestuur? Het bestuur zorgt ervoor dat de Examinering en diplomering uiterlijk op de in de waarschuwingsbrief vermelde datum voldoet aan de wettelijke vereisten. Wat doen wij? De inspectie meldt het oordeel aan de minister. De instelling ontvangt een waarschuwing. Na de in de waarschuwingsbrief opgenomen termijn volgt een herstelonderzoek. Aanvullend vervolgtoezicht Bij alle drie onderzochte opleidingen blijkt de examencommissie de kwaliteit van examineren en diplomeren onvoldoende te waarborgen. Daarom vragen wij het bestuur te onderzoeken in hoeverre dit probleem instellingsbreed aanwezig is. De inspectie ontvangt deze analyse van Arcus College voor 1 mei Naar aanleiding van de kwaliteit en de resultaten van deze analyse zullen wij bepalen wat het vervolgtoezicht zal zijn. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS STELSELONDERZOEK MBO /21

7 3. Resultaten Stelselonderzoek Manager/ondernemer horeca, Ondernemer horeca bakkerij In dit hoofdstuk geven wij de oordelen en de resultaten van het onderzoek bij Manager/ondernemer horeca 25184, niveau 4, bol en Ondernemer horeca bakkerij (Manager/ondernemer horeca) 90303, niveau 4, bol. Conclusie Wij beoordelen de standaarden Didactisch handelen en Beroepspraktijkvorming als voldoende. Ook het exameninstrumentarium voldoet aan de eisen. De standaarden Kwaliteitsborging examinering en diplomering en Afname en beoordeling voldoen echter niet aan de basiskwaliteit. 3.1 Resultaten onderzoek Onderwijsproces Didactisch handelen stimulerend door verbinding met het beroep Het didactisch handelen is voldoende omdat de studenten meestal effectief leren tijdens de onderwijsactiviteiten. De docenten weten hun studenten alert te houden door de beroepspraktijk voortdurend bij de lesstof te betrekken. Dit gebeurt zowel bij de beroepsgerichte als bij de ondersteunende vakken en dit inspireert de studenten. Bovendien geeft het hen inzicht in het verband tussen de theorie in de les en de beroepspraktijk in het bedrijf. Ook de opdrachten waarbij de studenten samenwerken activeren de studenten zichtbaar. De koppeling van een tweedejaars student als buddy aan een eerstejaars student werkt eveneens motiverend. Verder is de didactiek effectief door de pedagogische verstandhouding tussen docent en student. De studenten voelen zich gekend en gezien en krijgen de zelfstandigheid die past bij hun ontwikkeling. Wat beter kan is het zichtbaar maken van het gepersonaliseerd leren dat Arcus voorstaat. Dit concept is nog niet concreet uitgewerkt door het team van docenten. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS STELSELONDERZOEK MBO /21

8 Zo zouden de docenten hun lessen pro-actief kunnen afstemmen op de verschillen tussen groepen studenten. Nu wordt er vooral reactief een oplossing gezocht voor studenten die langzamer of sneller blijken te werken. Meer afstemming op verschillen zou juist voor deze heterogene studentenpopulatie voor de hand liggen. De studenten zijn namelijk afkomstig van vmbo-kader tot havo. Een begin van die afstemming zou gemaakt kunnen worden door de studenten gericht feedback te geven naar aanleiding van toetsen en opdrachten. Toetsen worden niet altijd nabesproken en een gedegen foutenanalyse ontbreekt doorgaans. Hierdoor kunnen de studenten ook onvoldoende gerichte vervolgopdrachten krijgen in de lessen. Beroepspraktijkvorming: geschikte leerwerkplekken De beroepspraktijkvorming (bpv) is voldoende omdat de studenten voldoende leren tijdens de bpv. Er zijn voldoende geschikte leerwerkplekken en de coördinatoren zorgen voor een goede matching tussen student en bedrijf. De studenten voeren passende en gestructureerde leeractiviteiten uit en de vorderingen worden beoordeeld door zowel instelling als leerbedrijf. De bpv-begeleiding door de instelling behoeft echter nader aandacht. Het team constateerde zelf al dat die begeleiding niet naar wens verliep. Er waren te weinig begeleidingsmomenten. De blokstage, waarbij de studenten een lange periode niet op de instelling waren, wordt geleidelijk veranderd in een lintstage. De studenten volgen dan twee dagen per week bpv en zijn verder op de instelling. Zo is er meer gelegenheid om de studenten te begeleiden. Sommige docenten bespreken de stage-ervaringen al tijdens lessen of begeleidingsuren. Een meer gestructureerde aanpak van de bpv-bespreking zou de student echter nog sterker kunnen ondersteunen in zijn leerproces. Examinering en diplomering Kwaliteitsborging examinering en diplomering moet effectiever De waarborg voor deugdelijke examinering en diplomering is onvoldoende en voldoet daarmee niet aan de Regeling INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS STELSELONDERZOEK MBO /21

9 examenstandaarden, beroepsopleidingen WEB De examencommissie onderkent dit. Zij wijt dit aan kwantitatieve en kwalitatieve onderbezetting van de EC tijdens het vorig schooljaar. De examencommissie (EC) heeft onvoldoende zicht en grip op de kwaliteit van de examinering. Ten eerste is het zicht van de examencommissie op de kwaliteit van de examinering zeer beperkt. Een systematiek voor die bijwoningen van examens ontbreekt. Zo is er niet bepaald welk percentage van elk examen zou moeten worden bijgewoond of wat die bijwoningen moeten opleveren. Het afgelopen schooljaar vonden geen bijwoningen van examens plaats. Bijwoningen of controles bij de vaststelling van het examen zouden hebben kunnen en moeten uitwijzen dat de afname en beoordeling van de kerntaken twee en vijf niet deugdelijk is ingericht. Dit heeft de EC echter niet vastgesteld. Wij komen hierop terug bij de afname en beoordeling. Ten tweede is de controle op de examendossiers, voorafgaande aan het diplomabesluit, niet adequaat uitgevoerd. Dit is gebeurd per examenopdracht. Een controle op volledigheid van het examendossier per student heeft niet plaatsgevonden. Wij hebben dan ook slordigheden en lacunes in de dossiers aangetroffen, zoals het ontbreken van de eindbeoordeling van een kerntaak. De EC meldt ook dat er beoordelingen ontbraken, maar heeft besloten om deze niet op te sporen, maar om maatregelen te treffen om lacunes in de toekomst te voorkomen. Ten derde worden noodzakelijke verbeteringen in de examinering niet snel genoeg uitgevoerd. Het staat de examencommissie helder voor ogen dat er concrete activiteiten ter verbetering noodzakelijk zijn. Zij heeft deze echter nog niet gepland of gerealiseerd. De evaluaties van de examens van het vorig schooljaar zijn ten tijde van ons onderzoek ook nog niet vastgesteld. Exameninstrumentarium: voldoet Het exameninstrumentarium voldoet aan de eisen. De beroepsgerichte examens en ook alle examens voor de generieke vakken zijn ingekocht bij examenleveranciers. Het beroepsgerichte instrumentarium is nog niet eerder door de inspectie beoordeeld. Het is afgestemd op de uitstroomeisen en voldoet aan de toetstechnische eisen. De examens voor de generieke vakken zijn ingekocht bij examenleveranciers. Het exameninstrumentarium wordt ongewijzigd ingezet en is eerder door de inspectie beoordeeld en voldoende bevonden. Afname en beoordeling: juist oordeel is niet gewaarborgd De afname en beoordeling van het examen is niet deugdelijk, omdat de kerntaken twee en vijf uitsluitend worden beoordeeld met een criteriumgericht interview. Hierbij wordt aan de hand INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS STELSELONDERZOEK MBO /21

10 van verslaglegging van de student nagevraagd hoe hij tijdens de bpv heeft getoond de werkprocessen voldoende te beheersen. Deze aanpak voldoet niet om twee redenen. Ten eerste is er door deze beoordelingswijze geen duidelijk onderscheid tussen onderwijs en examinering, omdat de beoordeling van een specifiek werkproces niet op een duidelijk gemarkeerd tijdstip heeft plaatsgevonden. Dit maakt de afname en beoordeling onvoldoende transparant. Ten tweede is het werkproces niet op gepaste wijze beoordeeld. De beoordelaar kan namelijk niet persoonlijk waarnemen op welke wijze de student functioneringsgesprekken voert of service verleent aan hotelgasten. De betrouwbaarheid van de oordelen is hierdoor niet gewaarborgd. De instelling meldt dat de examinering voor de huidige cohorten is aangepast op dit punt. Bovendien wordt kerntaak vijf beoordeeld door slechts één persoon, die ook de docent en stagebegeleider is van de kandidaat. Hiermee ontbreekt een waarborg voor de objectiviteit van de beoordeling. De afname en beoordeling van de examens voor Nederlands en Engels zijn wel deugdelijk. Er is in de regel sprake van beoordelingen van mondelinge examens door twee beoordelaars, waardoor het vierogenprincipe de objectiviteit waarborgt. Onderzoek naar overige wettelijke vereisten Schoolkosten/wettelijke bijdragen De opleiding voldoet niet aan de eisen gesteld in artikel van de WEB met betrekking tot de schoolkosten. De opleiding maakt niet duidelijk dat de studenten een kostuum mogen aanschaffen waar zij willen. De studenten krijgen een presentatie van slechts één leverancier die kostuums aanbiedt. Hiermee is de opleiding niet helder in de communicatie van de vrijwillige en verplichte schoolkosten. Registratie en melding van ongeoorloofd verzuim (bestrijding voortijdig schoolverlaten) De procedure en de uitvoering van de verzuimregistratie bij de opleiding Manager ondernemer horeca voldoen aan de eisen. Het verzuim wordt ieder lesuur geregistreerd en alle docenten werken daaraan mee. Mocht een lesuur niet zijn geregistreerd, dan krijgt de betreffende docent snel het verzoek om dit alsnog te doen. Het is instellingsbeleid dat een student die de norm voor ongeoorloofd verzuim overschrijdt uiterlijk twee werkdagen na de overschrijding wordt gemeld. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS STELSELONDERZOEK MBO /21

11 Verder hebben wij onderzocht of eventueel ongeoorloofd verzuim van de studenten gemeld wordt volgens de wettelijke eisen. Voor leerplichtige studenten geldt een meldingsplicht bij verzuim zonder geldige reden van 16 uur gedurende een periode van vier aaneengesloten lesweken (artikel 21a, tweede lid, van de Leerplichtwet 1969). Hierover kan geen oordeel worden gegeven, omdat er geen studenten die voor melding in aanmerking kwamen. Gezien de wijze waarop de opleiding het verzuim registreert, hebben wij er vertrouwen in dat, indien meldingen aan de orde zouden zijn, dit juist en tijdig gebeurt. Evenmin hebben wij tekortkomingen geconstateerd in het naleven van de meldingsplicht van aaneengesloten verzuim zonder geldige reden gedurende een periode van vier opeenvolgende lesweken door studenten van 18 tot 23 jaar zonder startkwalificatie. Ook in deze groep waren geen studenten die voor melding in aanmerking kwamen. Tenslotte voldoet de opleiding aan de wettelijke verplichting om in de onderwijsovereenkomst het verzuimbeleid kenbaar te maken. Dit betreft de wettelijke bepaling in artikel 8.1.3f van de Wet educatie en beroepsonderwijs (WEB). INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS STELSELONDERZOEK MBO /21

12 4. Resultaten Stelselonderzoek Artiest (drama) In dit hoofdstuk geven wij de oordelen en de resultaten van het onderzoek bij de opleiding Artiest (Drama), 90032/25472, bol niveau 4. Conclusie Wij beoordelen de standaard Didactisch handelen als voldoende. De standaarden Beroepspraktijkvorming, Kwaliteitsborging examinering en diplomering en Afname en beoordeling voldoen echter niet aan de basiskwaliteit. 4.1 Resultaten onderzoek Onderwijsproces Didactisch handelen: veel persoonlijke aandacht Wij beoordelen het didactisch handelen van de docenten als voldoende. Zij stellen de studenten voldoende in staat om te leren en zich te ontwikkelen. De docenten houden de studenten actief en betrokken door variatie in werkvormen aan te bieden in de lessen en voortdurend de aandacht te richten op de brede persoonlijke ontwikkeling van de studenten. De meeste docenten benutten daarbij hun eigen ervaringen uit de beroepspraktijk om verbindingen te leggen tussen de theorie die de studenten op school leren en de praktijk. Er is intensieve interactie tussen student en docent, waarbij de student stelselmatig persoonlijke feedback ontvangt. Beroepspraktijkvorming: onvoldoende leren van en met het beroepenveld De voorbereiding, uitvoering en begeleiding van de beroepspraktijkvorming (bpv) is onvoldoende doeltreffend. Daarmee voldoet de opleiding niet aan art tweede lid van de WEB. De studenten worden gedurende de opleiding te weinig in de gelegenheid gesteld om de benodigde competenties te leren van professionals in het beroepenveld. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS STELSELONDERZOEK MBO /21

13 Dit komt ten eerste doordat een deel van de bpv-uren niet aangemerkt kan worden als bpv. De student werkt dan niet in een erkend bedrijf of organisatie onder begeleiding van een opleider uit de praktijk. De studenten bekijken in het kader van hun bpv bijvoorbeeld voorstellingen of films of ze volgen betaalde workshops of masterclasses. Hiervoor is meestal geen praktijkovereenkomst gesloten. Een tweede probleem is dat de studenten tijdens hun bpv onvoldoende in staat zijn te leren van professionals uit het acteursvak. Zo voeren de studenten allerlei korte opdrachten uit voor externe opdrachtgevers, onder verantwoordelijkheid van het erkende leerbedrijf Bravo van Arcus. Het feitelijke werk vindt vaak niet plaats onder toezicht van acteurs of regisseurs. Dat is bijvoorbeeld het geval bij het meehelpen aan een griezeltocht van een basisschool. Het gaat hier weliswaar om activiteiten die de student later ook eventueel zelfstandig zal uitvoeren, maar tijdens de bpv wordt de student niet begeleid door een professional de wereld van het theater en kan ook niet van hem leren. De opdrachtgevers zijn namelijk vaak geen professionals. Een derde probleem is dat al deze korte opdrachten van soms enkele uren moeilijk beoordeeld kunnen worden. Veel van de beoordelingen zijn dan ook uitsluitend ingevuld door de student. De studenten doen overigens wel uitvoerig verslag van al hun bpv-werkzaamheden. Tot slot ontbreekt een overzicht per student van de verschillende bpv-onderdelen en welke competenties daarbij zijn ontwikkeld. Ook ontbreekt van een deel van de studenten het totaal aantal uren bpv. Positief is dat de opleiding erin is geslaagd de praktijk van de acteur naar binnen te halen. De studenten werken in de lespraktijk aan producties waarin de verschillende disciplines van het theater op realistische wijze samenwerken. Examinering en diplomering INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS STELSELONDERZOEK MBO /21

14 Kwaliteitsborging examinering en diplomering De waarborg voor deugdelijke examinering en diplomering is onvoldoende en daarmee wordt niet voldaan aan de Regeling standaarden examenkwaliteit mbo De examencommissie onderkent deze tekortkoming. Zij wijt dit aan kwantitatieve en kwalitatieve onderbezetting van de EC tijdens het vorig schooljaar. De examencommissie (EC) heeft onvoldoende zicht en grip op de kwaliteit van de examinering. Ten eerste is het zicht van de examencommissie op de examinering en diplomering onvoldoende. De EC heeft nog nauwelijks analyses van examenresultaten gemaakt en ook is er geen systematiek voor het bijwonen van examenonderdelen uitgewerkt. De EC had niet bepaald op basis waarvan de steekproef zou worden getrokken of wat de bijwoningen precies zouden moeten opleveren. Inmiddels is er overigens wel een kijkwijzer voor de bijwoningen vastgesteld. Ten tweede stuurt de EC te weinig op het naleven van de afspraken uit het eigen examenhandboek. Een voorbeeld hiervan vormt beoordelen volgens het zogeheten vierogenprincipe dat zij voorstaat. Niet alle examenonderdelen worden nu beoordeeld door twee verschillende deskundigen. De commissie geeft aan dat dat bij de beroepsgerichte vakken wel gebeurt, maar dat hebben wij in de dossiers niet vast kunnen stellen. Positief is dat de examencommissie inmiddels op volle sterkte en onder leiding van een nieuwe voorzitter aan de slag is gegaan met het opstellen van een werkwijze en het maken onderlinge afspraken. Voor een werkbare en kwalitatief voldoende systematiek voor het monitoren, evalueren en verbeteren van de examinering en voor het gericht scholen van alle betrokkenen denkt de commissie nog ongeveer twee jaar nodig te hebben. Dit is naar ons oordeel te lang. De commissie zal eerder in control moeten zijn om de studenten vanaf nu deugdelijke examinering te garanderen. Exameninstrumentarium voldoet Het exameninstrumentarium sluit aan op de uitstroomeisen en voldoet aan de toetstechnische eisen. Het instrumentarium voor het beroepsgerichte en het generieke deel van het examen dekt de kerntaken en werkprocessen van het kwalificatiedossiers in voldoende mate. Ook past de wijze van examinering bij de aard van het werkproces en sluiten de examenomstandigheden voldoende aan bij de reële beroepspraktijk. Het materiaal maakt het voor de beoordelaars mogelijk om de studenten op het juiste niveau van beginnend beroepsbeoefenaar te beoordelen. Het beroepsgerichte examenmateriaal kan op twee punten verbeteren. Eén verbeterpunt ligt bij de examinering van INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS STELSELONDERZOEK MBO /21

15 ondernemerschap. Dit onderdeel blijft in het materiaal onderbelicht ten opzichte van de andere werkprocessen. Daarnaast kunnen de beoordelingsinstructies versterkt worden. Nu is dit op onderdelen tegenstrijdig en voor meerdere uitleg vatbaar. Afname en beoordeling onvoldoende transparant en onafhankelijk De inrichting en uitvoering van het examenproces van afname en beoordeling is onvoldoende deugdelijk. Hiermee wordt niet voldaan aan de Regeling standaarden examenkwaliteit mbo Het proces van afname en beoordeling is niet onafhankelijk. Er is bij verscheidene examenonderdelen slechts één beoordelaar die tekent voor het oordeel. Dit is ook de docent van de student. Hiermee is de onafhankelijkheid en objectiviteit van de beoordeling in het geding. Dit wordt versterkt doordat de formulieren alleen op hoofdlijnen zijn ingevuld en onduidelijk is welke observaties en bevindingen aan de beoordeling ten grondslag liggen. Een vergelijkbare situatie treffen we aan bij het examen Engels. Ook hier vindt beoordeling op onderdelen plaats door één docent die ook de eigen docent van de student is. Door geen gebruik te maken van bijvoorbeeld opnamemogelijkheden of de inzet van meer onafhankelijke beoordelaars worden belangrijke kansen voor transparantie en objectiviteit gemist. Onderzoek naar overige wettelijke vereisten Na onderzoek concluderen wij dat de opleiding geen oneigenlijke kosten bij de student in rekening brengt. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS STELSELONDERZOEK MBO /21

16 5. Resultaten Stelselonderzoek Gespecialiseerd pedagogisch medewerker en Gespecialiseerd pedagogisch medewerker kinderopvang In dit hoofdstuk geven wij de oordelen en de resultaten van het onderzoek bij de opleiding Gespecialiseerd pedagogisch medewerker, 25484, bol, niveau 4 en Gespecialiseerd pedagogisch medewerker kinderopvang, 92632, bol, niveau 4. Conclusie Wij beoordelen de standaarden Didactisch handelen en de Beroepspraktijkvorming als voldoende. De standaard Kwaliteitsborging examinering en diplomering voldoet niet aan de basiskwaliteit. De opleiding voldoet aan de eisen wat betreft de schoolkosten. 5.1 Resultaten onderzoek Onderwijsproces Didactisch handelen: actieve studenten Wij beoordelen het didactisch handelen van de docenten als voldoende. De studenten nemen actief deel aan de onderwijsactiviteiten en leren voldoende. De duidelijke structuur van de lessen en de variatie aan didactische werkvormen maken dit mogelijk. Ook maken de docenten tijdens de lessen de verbinding duidelijk tussen theorie en beroepspraktijk en de studenten worden uitgenodigd om dit ook zelf te doen. Dit stimuleert de aandacht van de studenten en daarmee de effectiviteit van de lessen. Docenten kunnen het leerrendement van de lessen verhogen wanneer zij elke student gericht feedback geven naar aanleiding van opdrachten, toetsen of examenonderdelen. Deze feedback zou dan gevolgd moeten worden door vervolgopdrachten op maat (feedforward). Deze verbetering zou goed passen in het concept van gepersonaliseerd onderwijs dat Arcus voorstaat. Van gepersonaliseerd onderwijs INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS STELSELONDERZOEK MBO /21

17 hebben wij echter weinig concrete uitwerking gezien bij deze opleiding. Beroepspraktijkvorming: op maat De beroepspraktijkvorming (bpv) is doeltreffend in voorbereiding, uitvoering en begeleiding, waardoor de studenten voldoende leren in de bpv. Dit lukt ten eerste omdat deze stages goed aansluiten bij het beroepenveld waarvoor de student wordt opgeleid. Bij de plaatsing in de bpv houdt de opleiding rekening met de wensen en mogelijkheden van de individuele student. Hierdoor krijgt deze meestal een passende bpv-plek. Ten tweede bieden de bpv-opdrachten de praktijkopleider en de student voldoende handvatten om het leertraject te laten aansluiten op wat de student moet leren volgens het kwalificatiedossier. Daardoor is er ook aansluiting met het programma op de instelling. Ten derde is er effectieve begeleiding. De bpv-docent heeft op gezette tijden overleg met de praktijkopleider en de student om de voortgang van de student tijdens de stage te volgen. Zo kan de opleiding bij eventuele problemen tijdig bijsturen. Examinering en diplomering Kwaliteitsborging examinering en diplomering: borging onvoldoende De examencommissie borgt deugdelijke examinering en diplomering onvoldoende. Hierdoor wordt niet voldaan aan de Regeling standaarden examenkwaliteit mbo De examencommissie heeft onvoldoende zicht en grip de kwaliteit van de examinering. Ten eerste beschikt de examencommissie over onvoldoende informatie over de kwaliteit van de afname en de beoordeling van de afgelegde examens. Er worden weliswaar evaluaties gedaan, maar dit gebeurt incidenteel en de evaluatie bestrijkt niet het gehele examenproces. Zo is er geen controle op het juist toepassen van de beoordelingsvoorschriften en -criteria. Hierdoor beschikt de examencommissie over onvoldoende informatie over de daadwerkelijke kwaliteit van de examenprocessen en heeft zij onvoldoende zicht op mogelijke risico s. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS STELSELONDERZOEK MBO /21

18 Ten tweede zien we dat de examencommissie weliswaar steekproeven neemt van examendossiers voordat het diplomabesluit wordt genomen, maar zij heeft zelf niets vastgelegd over wat de omvang van deze steekproef moet zijn. Hierdoor bestaat onduidelijkheid over de representativiteit van deze steekproef. Tevens kan de examencommissie zich onvoldoende verantwoorden over hoe zij het herstel van geconstateerde manco s uit de steekproef initieert en volgt. Ten derde zien we dat de examencommissie in haar jaarplan diverse activiteiten niet behaalt binnen de gestelde termijn. Een deugdelijke analyse voor de redenen hiervoor is niet voorhanden. Ten vierde ontbreekt het aan analyses van alle behaalde examenresultaten. Dit gebeurt soms al wel voor de generieke vakken maar niet voor de beroepsgerichte examens. Een analyse van examenresultaten kan signalen opleveren over de kwaliteit van de examinering. Positief is dat de examencommissie het vorig schooljaar gestart is met het steekproefsgewijs doen van bijwoningen bij afname van examens. Dit gebeurt zowel binnen- als buitenschools. Ook heeft de examencommissie geconstateerd dat de onderbouwing van de beoordelingen van de beroepsgerichte examens beter kan dan nu gebeurt. Als de assessoren zich meer verantwoorden over het gegeven oordeel krijgt de examencommissie meer zicht op de kwaliteit van dit oordeel. Het exameninstrumentarium: voldoet Het exameninstrumentarium sluit aan bij de uitstroomeisen en voldoet aan de toetstechnische eisen. Dit geldt zowel voor de beroepsgerichte als de generieke vakken. De beroepsgerichte examens en ook alle examens voor de generieke vakken zijn ingekocht bij examenleveranciers. Het exameninstrumentarium wordt ongewijzigd ingezet en is eerder door de inspectie beoordeeld en voldoende bevonden. Afname en beoordeling: in orde De afname en beoordeling van de examens verloopt deugdelijk en voldoende onafhankelijk en betrouwbaar. Dit blijkt onder andere uit het feit dat bij de examens van het beroepsgerichte deel twee onafhankelijke beoordelaars betrokken zijn. Tevens mogen alleen die docenten, die een assessorentraining hebben gevolgd, examens beoordelen. De organisatie van de examinering is transparant en eenduidig. De studenten worden aan het begin van het schooljaar voldoende geïnformeerd. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS STELSELONDERZOEK MBO /21

19 Tevens zijn er werkveldbijeenkomsten voor praktijkbeoordelaars waarin zij uitleg krijgen over het exameninstrumentarium en hoe ze het examen moeten afnemen en beoordelen. De afname en de beoordeling van de examens voor de generieke vakken voldoen eveneens. Ook hier is er voldoende waarborg voor een onafhankelijke beoordeling. De student wordt bij de examens voor de taalvaardigheden spreken en gesprekken voeren door twee beoordelaars beoordeeld. Onderzoek naar overige wettelijke vereisten Na onderzoek concluderen wij dat de opleiding geen oneigenlijke kosten bij de student in rekening brengt. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS STELSELONDERZOEK MBO /21

20 6. Reactie van het bestuur Arcus College heeft de laatste jaren aanzienlijk geïnvesteerd in de verbetering van het functioneren van de onderwijsteams en de examencommissies op het gebied van examinering en diplomering. Maar we zijn er nog niet, zo blijkt ook uit uw bevindingen uit het stelselonderzoek. In die zin draagt het stelselonderzoek bij aan een verdere verbetering en awareness bij de onderzoeksteams en de examencommissies. Om dit kracht bij te zetten heeft het College van Bestuur de resultaten van het stelselonderzoek besproken met alle voorzitters van de examencommissies en alle leden van het managementteam. Tevens onderzoeken we of de geconstateerde tekortkomingen ook bij andere examencommissies, dan waar de geconstateerde opleidingen toe behoren, een punt van aandacht zijn. Momenteel worden tevens de voorzitters van de examencommissies en de leden van het managementteam van de fusiepartner over de resultaten geïnformeerd en eveneens gevraagd voor een (eigen) onderzoek naar de geconstateerde tekortkomingen. De voorzitters van de examencommissies en de onderwijsmanagers hebben, in samenwerking met de teamleden, verbeterplannen opgesteld. De verbeterplannen omvatten een analyse van de geconstateerde tekortkomingen, verbeterdoelen, interventies en evaluatie en opleverdata. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS STELSELONDERZOEK MBO /21

21 . Inspectie van het Onderwijs Postbus 2730, 3500 GS Utrecht T-algemeen T-Loket (voor vragen)