obs De Boemerang Kwaliteitsonderzoek Primair Onderwijs

Transcriptie

1 obs De Boemerang Kwaliteitsonderzoek Primair Onderwijs Maart 2018

2 Samenvatting De inspectie heeft op 2 november 2017 op De Boemerang een onderzoek naar risico's uitgevoerd. De aanleiding voor dit onderzoek is naar voren gekomen tijdens de risicoanalyse die wij jaarlijks maken van scholen. In de school zijn inderdaad risico s in de onderwijsresultaten en het onderwijsproces aangetroffen. We constateren dat de kwaliteit van het onderwijs zeer zwak is. Wat moet beter? Leraren moeten in de eerste plaats beter weten hoe leerlingen het op school doen; wat ze makkelijk vinden of juist te moeilijk voor hen is. Op die manier kunnen ze de lessen beter aan laten sluiten op het niveau van de verschillende leerlingen. Om de leerlingen de lesstof beter te laten begrijpen, hebben zij meer uitleg nodig van de leraar. Ook moeten de leraren voorspelbaarder zijn, zodat de leerlingen weten wat er van hen wordt verwacht. De leerresultaten zijn te laag en moeten beter. De leerlingen die de school de afgelopen 3 jaar hebben verlaten, hebben te weinig geleerd. Bestuur: OPSO Bestuursnummer: School: De Boemerang Totaal aantal leerlingen: 148 BRIN: 16UC De school heeft in het verleden verschillende initiatieven genomen om de kwaliteit van de lessen te verbeteren. Ondanks alle inspanningen is dit niet gelukt. Het is belangrijk dat de school keuzes maakt over de manier waarop de leerlingen op de Boemerang les krijgen. Dat moet voor iedereen duidelijk zijn. Daarnaast is het van belang dat de lessen regelmatig door specialisten bezocht worden. Leraren moeten te horen krijgen wat er goed gaat en concrete tips ontvangen waarmee ze aan de slag kunnen. Daardoor wordt het onderwijs voor de leerlingen beter. Wat gaat goed? De leerlingen willen graag leren. Ook geven zij aan dat zij goed bij hun eigen leraar terecht kunnen als er wat speelt. De leraren voelen zich betrokken bij de persoonlijke situatie van de leerlingen. De ouders die we gesproken hebben, bevestigen dit. Zij vinden dat er een prettige sfeer op school is. Wat kan beter? De leraren kunnen hogere verwachtingen van hun leerlingen hebben. Daarnaast kunnen ze hen actiever betrekken bij de lessen. Het komt voor dat de leerlingen zich niet aan de schoolregels houden en over de INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 2/14

3 grenzen gaan. Als leraren meer handvatten krijgen om goed hiermee om te gaan, kunnen dit soort situaties vaker voorkomen worden. Sinds dit schooljaar krijgen ze hier begeleiding in van een deskundige van buiten de school. Vervolg Wij voeren in januari 2019 een herstelonderzoek uit. Omdat een school, volgens de wet, maar maximaal een jaar lang zeer zwak mag zijn, moet de kwaliteit van het onderwijs dan zijn verbeterd. In de tussenliggende periode voeren we twee maal een voortgangsgesprek met het bestuur over de maatregelen die zijn genomen om het onderwijs te verbeteren. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 3/14

4 Inhoudsopgave 1. Opzet van het onderzoek obs De Boemerang 5 2. Hoofdconclusie en vervolg obs De Boemerang 7 3. Resultaten onderzoek obs De Boemerang 9 4. Reactie van het bestuur 13 INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 4/14

5 1. Opzet van het onderzoek obs De Boemerang De Inspectie van het Onderwijs maakt jaarlijks een risicoanalyse voor alle scholen in Nederland. Bij de analyse van de gegevens die we hebben over De Boemerang hebben we risico s gezien in de onderwijsresultaten. Deze lopen de laatste jaren terug en het liggen de afgelopen drie jaar onder de norm. Daarom hebben we een risicoonderzoek uitgevoerd naar de kwaliteit van het onderwijs op deze school. Werkwijze Wij vormen onze oordelen door de onderwijspraktijk van de school te toetsen aan de standaarden uit het onderzoekskader 2017 primair onderwijs. Standaard Onderwijsproces OP1 Aanbod OP2 Zicht op ontwikkeling OP3 Didactisch handelen Schoolklimaat SK1 Veiligheid SK2 Pedagogisch klimaat Onderwijsresultaten OR1 Resultaten Kwaliteitszorg en ambitie KA1 Kwaliteitszorg KA2 Kwaliteitscultuur Onderzocht? Onderzoeksactiviteiten Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: we hebben lessen bezocht, documenten geanalyseerd, gesprekken gevoerd met leerlingen, leraren, ouders, de directie, de intern begeleider en een vertegenwoordiging van het bestuur. Tevens is een filmpje, gemaakt door de school over het onderwijs, bekeken. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 5/14

6 Leeswijzer In hoofdstuk 2 staan de oordelen, de conclusie en het vervolgtoezicht. Hoofdstuk 3 gaat verder in op de resultaten van het onderzoek op de onderzochte standaarden. In hoofdstuk 4 is de reactie van het bestuur op het onderzoek en het rapport opgenomen. Legenda Beoordelingen zoals ze in de rapportages worden weergegeven: G V O K Goed Voldoende Onvoldoende Kan beter Kwaliteitsgebieden: Onderwijsproces Schoolklimaat Onderwijsresultaten Kwaliteitszorg en ambitie INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 6/14

7 2. Hoofdconclusie en vervolg obs De Boemerang In dit hoofdstuk geven we de oordelen en de conclusie weer van het onderzoek bij De Boemerang. Het onderwijs op De Boemerang is als zeer zwak beoordeeld. De eindresultaten liggen de afgelopen drie jaar onder de wettelijke ondergrens die voor deze school geldt. Daarnaast zijn er tekortkomingen geconstateerd in het onderwijsproces en de kwaliteitszorg. De grootste verbeterpunten liggen bij het onderwijsproces. Zo is het zicht op de ontwikkeling van de leerlingen onvoldoende, omdat de gegevens van de leerlingen onvoldoende diepgaand worden geanalyseerd en er te veel rekening wordt gehouden met sociaalemotionele in plaats van cognitieve factoren. Daarnaast zijn de lessen weinig doelgericht en is onduidelijk wat de leerlingen aan het einde van de les moeten beheersen. Door het onvoldoende analyseren zijn de lessen bovendien te weinig afgestemd op de onderwijsbehoeften van de individuele leerlingen, omdat iedereen dezelfde instructie moet volgen en dezelfde verwerkingsopdracht krijgt. Ook in de voorwaardelijke sfeer ontbreken er een aantal zaken. Zo is er geen sprake van heldere ambities gebaseerd op een duidelijke visie op het onderwijs. Hierdoor is iedereen zoekend en worden er te weinig gerichte keuzes gemaakt. De professionele cultuur behoeft bovendien versterking, zodat verbeterprocessen minder lang duren. Afspraken over vervolgtoezicht INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 7/14

8 Hieronder is te lezen welke wettelijke tekortkomingen op de school zijn geconstateerd en welke rol het bestuur en de inspectie hebben bij het opheffen van deze tekortkomingen. Tekortkoming School Zicht op ontwikkeling (art. 8, eerste, vierde en elfde lid, WPO) Didactisch handelen (art. 8, eerste lid, WPO) Resultaten (art. 10A WPO) Kwaliteitszorg (art. 12, tweede lid, WPO) Kwaliteitscultuur (art. 10 en 12, vierde lid, WPO) Wat verwachten wij van het bestuur? Het bestuur neemt maatregelen waardoor de genoemde tekortkomingen worden weggewerkt en daardoor weer wordt voldaan aan de wet. Wat doen wij? Wij voeren in januari 2019 een herstelonderzoek uit. In de tussenliggende periode voeren we twee maal een voortgangsgesprek met het bestuur over de maatregelen die zijn genomen. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 8/14

9 3. Resultaten onderzoek obs De Boemerang Hieronder vindt u een beschrijving van onze bevindingen. 3.1 Onderwijsproces Onderwijsproces niet op orde Het onderwijsproces op De Boemerang is niet op orde en kent grote verbeterpunten. Ten eerste hebben de leraren te weinig zicht op de (cognitieve) ontwikkeling van de leerlingen. Daarnaast zijn de lessen onvoldoende doelgericht en niet afgestemd op de onderwijsbehoeften van de leerlingen. De school brengt de leerlingen in beeld met behulp van een leerlingvolgsysteem met genormeerde toetsen. Daarnaast weten de leraren veel over de persoonlijke situatie van de leerlingen. Deze informatie voert echter de boventoon en leidt tot (onjuiste) aannames over de ontwikkeling van leerlingen. Bovendien lijkt dit de analyse van de cognitieve gegevens over de leerlingen en hoge verwachtingen in de weg te staan. De leraren zoeken bij de analyse te weinig naar mogelijke verklaringen voor stagnatie in de ontwikkeling en daarmee voldoet de school niet aan artikel 8, eerste, vierde en elfde lid, WPO. Dit is terug te zien in de pedagogisch-didactische overzichten, die met name pedagogische informatie bevatten, en in de ontwikkelingsperspectieven, die onvoldoende duidelijk maken waarom een leerling een eigen leerlijn krijgt. Tijdens de geobserveerde lessen is te zien dat leerlingen willen leren. Het lukt hen echter niet altijd om de aandacht bij de les te houden. Dit komt doordat de lessen weinig doelgericht zijn en onvoldoende worden afgestemd op de onderwijsbehoeften van de leerlingen (art. 8, eerste lid, WPO). Leraren kunnen hun lessen efectiever maken door leerlingen duidelijk te maken wat zij aan het eind van de les hebben geleerd. Leerlingen geven dan ook aan dat zij te weinig uitgedaagd worden. Ouders beamen dit. De geringe uitdaging heeft niet alleen te maken met onvoldoende afstemming, maar ook met het feit dat tijdens de instructie met name de leraar actief is en leerlingen vooral veel moeten luisteren. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 9/14

10 Opvallend is dat in de groepsplannen wel te zien is dat leerlingen in drie niveaus worden ingedeeld en dat deze groepen een eigen instructie en verwerking krijgen. In de praktijk is dit echter niet zichtbaar. Tot slot kan ook het klassenmanagement sterker. Leerlingen weten niet altijd wat de leraar van hen verwacht; bijvoorbeeld wat zij moeten doen als het werk klaar is. De Boemerang werkt themagericht en heeft voor enkele vakken methodes aangeschaft. Bij het plannen van de thema's gebruiken de leraren de kerndoelen om het thema in te richten. De weerslag hiervan zou echter sterker kunnen, zodat duidelijk is wanneer welke kerndoelen worden aangeboden en hoe de leraren aan de referentieniveaus werken. De leraren besteden binnen de thema's aandacht aan de brede ontwikkeling van de leerlingen en ook actief burgerschap heeft hierin een plek gekregen. 3.2 Schoolklimaat Positief pedagogisch klimaat, maar tegelijkertijd nog kwetsbaar De Boemerang voldoet aan de eisen die aan de veiligheid van leerlingen worden gesteld. Zo heeft de school veiligheidsbeleid opgesteld, is er een veiligheidscoördinator aangesteld en is de veiligheidsbeleving van de leerlingen in kaart gebracht. Deze meting van de veiligheidsbeleving laat echter wel een wisselend beeld zien. In het gesprek met de inspectie vertelden de leerlingen dan ook dat er weleens gepest wordt op de school. Ook geven zij aan dat leraren verschillend reageren op incidenten. De methode, die de school gebruikt om sociale vaardigheden aan te leren, wordt sinds vorig jaar weer actief ingezet. Het team geeft aan dat deze methode hun leidraad is om te reageren op incidenten. Onder begeleiding van een externe is het repertoire van leraren opnieuw onder de aandacht gebracht om zo te komen tot gezamenlijk adequaat handelen. Daarnaast is de school gestart met het trainen van leerlingen als mediator. Dit is een mooie ontwikkeling om leerlingen mede-eigenaar te maken van een positief schoolklimaat. Tot slot geven de ouders aan dat leerlingen zich veilig voelen in de school. 3.3 Onderwijsresultaten INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 10/14

11 De school behaalt onvoldoende eindresultaten De leerresultaten van groep 8 liggen de afgelopen drie jaar onder de wettelijke norm die voor deze school geldt (art. 10A WPO). Daarnaast is de voorspelling voor 2018 ongunstig. De resultaten lijken hiermee niet passend bij de kenmerken van de leerlingenpopulatie. De school heeft deze dan ook onvoldoende in beeld. Het is belangrijk dat de school de kenmerken van de leerlingenpopulatie in beeld brengt om zo het onderwijs optimaal te kunnen afstemmen. De school analyseert de eindresultaten daarnaast niet diepgaand en heeft geen schooldoel(en) geformuleerd, waardoor onduidelijk is wat de school precies met de leerlingen wil bereiken. Tevens maakt de school nog geen gebruik van de referentieniveaus bij de analyse van de resultaten. Dit kan de school helpen om te bepalen of leerlingen het gewenste einddoel gaan bereiken. Op dit moment bereiken te weinig leerlingen het beoogde referentieniveau aan het einde van hun schoolloopbaan en stromen te laag uit. 3.4 Kwaliteitszorg en ambitie Onderwijskwaliteit al langere tijd kwetsbaar Gezien de toezichthistorie van de school lukt het niet om het onderwijs structureel te verbeteren. In de afgelopen jaren heeft men wel gezien dat een aantal zaken moet verbeteren, maar vraag is of dit een volledig beeld is geweest. Waarschijnlijk komt dit door onvoldoende helderheid over de ambities en visie van de school (art. 12, tweede lid, WPO) gebaseerd op een gedegen analyse van de leerlingenpopulatie. De leraren geven aan bewust te kiezen voor de school en de leerlingen. Het ontbreekt echter op de school aan een professionele cultuur, waarbij men feedback op het handelen geeft en krijgt. Het (verbeter)proces lijkt veel tijd nodig te hebben. Ook in de diverse jaarplannen is dit terug te zien. Er worden wel verbeteractiviteiten gepland, maar deze lijken niet te worden afgerond en komen het jaar daarop in dezelfde vorm weer terug. Ook ontbreekt een gedegen INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 11/14

12 evaluatie waardoor er geen sprake is van een cyclisch systeem van kwaliteitszorg. Bovendien heeft men diverse zaken aangegrepen om de onderwijskwaliteit te verbeteren, waardoor er een lappendeken van oplossingen is ontstaan (art. 10 en 12, vierde lid, WPO). Het is dus belangrijk dat het team keuzes maakt over het gewenste onderwijs op De Boemerang. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 12/14

13 4. Reactie van het bestuur Het bestuur en de school herkennen zich in de beoordeling van de inspectie en hebben naar aanleiding daarvan een uitgebreide analyse van de verschillende domeinen gemaakt. Op basis van deze analyse is de school met een concreet verbetertraject gestart. Hieraan ligt een verbeterplan met een heldere doelstelling ten grondslag. Externe deskundigen zijn ingezet om het proces te monitoren en te begeleiden, daarnaast zal de Vliegende Brigade van de PO-Raad meekijken als critical friend. Tijdens het inspectiebezoek van januari 2019 zal de school aantonen dat de volgende kwaliteitsgebieden voldoende zijn: - onderwijsproces - schoolklimaat - kwaliteitszorg en ambitie. INSPECTIE VAN HET ONDERWIJS - KWALITEITSONDERZOEK 13/14

14 Inspectie van het Onderwijs Postbus 2730, 3500 GS Utrecht T-algemeen T-loket (voor vragen)