KWALITEITSONDERZOEK MBO Rapport stelselonderzoek Techniek College Rotterdam Autotechniek

Transcriptie

1 KWALITEITSONDERZOEK MBO Rapport stelselonderzoek 2017 Techniek College Rotterdam Autotechniek Plaats :Rotterdam BRIN nummer :00GT Onderzoeksnummer : Datum onderzoek :17 en 18 mei 2017 Datum vaststelling :20 september 2017

2

3 Inhoudsopgave 1. Inleiding Conclusie en vervolg Afspraken over het vervolgtoezicht Resultaten Autotechniek (Autotechnicus) Onderwijsproces Examinering en diplomering Onderwijsresultaten Kwaliteitszorg en ambitie Onderzoek naar overige wettelijke vereisten... 9 Bijlage I Bijlage II... 11

4 1. Inleiding Wat voor onderzoek heeft de inspectie gedaan? De inspectie voert dit onderzoek uit om in De Staat van het Onderwijs te kunnen rapporteren over de ontwikkelingen in het middelbaar beroepsonderwijs. Het onderzoek richt zich op de volgende vraag: voldoet de opleiding op de onderzochte gebieden en standaarden aan de basiskwaliteit en daarmee aan de wettelijke eisen? We doen geen uitspraak over de kwaliteit van de opleiding als geheel. Voor het onderzoek is een aselecte steekproef getrokken van opleidingen. Bij Albeda College onderzochten we de in onderstaande tabel opgenomen opleidingen. Voor deze onderzoeken zijn separate rapporten opgesteld. In hoofdstuk 2 en 3 zijn de bevindingen van één van deze opleidingen opgenomen. De volgende opleidingen zijn onderzocht: Opleidingen/Kwalificaties Leerweg, niveau, locatie Sport en bewegen (Sport- en bewegingsleider) Leerweg bol, niveau 3, Sport en bewegingsleider locatie Van Zandvlietplein 20, Rotterdam Assistent bouwen, wonen en onderhoud Leerweg bol, niveau 1, locatie Sportlaan 90, Rotterdam Onderwijsassistent Onderwijsassistent Verkoopspecialist (Verkoopspecialist detailhandel) Verkoopspecialist Commercieel medewerker bank- en verzekeringswezen Adviseur bancaire diensten Autotechniek (Autotechnicus) Autotechnicus Leerweg bol, niveau 4, locatie Rosestraat 1101, Rotterdam Leerweg bol, niveau 3, locatie Spinozaweg 400, Rotterdam Leerweg bol, niveau 4, locatie Mercuriuslaan 16, Oude Tonge Leerweg bbl, niveau 2, locatie Techniek College Rotterdam, Wereld van Mobiliteit, Van Graftstraat 10, Rotterdam Rapport kwaliteitsonderzoek mbo Techniek College Rotterdam Pagina 1 van 11

5 Dit rapport heeft in detail betrekking op de volgende opleidingen en onderzoeksonderdelen: Gebied Onderwijsresultaten bc382 Gebied Onderwijsproces, Schoolklimaat Kwaliteitszorg en ambitie en Wettelijke vereisten Autotechniek (Autotechnicus) Autotechnicus Gebied Examinering en diplomering Autotechniek (Autotechnicus) Leerweg, niveau, locatie Leerweg bbl, niveau 2, locatie Techniek College Rotterdam, Wereld van Mobiliteit, Van Graftstraat 10, Rotterdam Werkwijze We gebruiken bij dit onderzoek het nieuwe waarderingskader (onderdeel van het onderzoekskader mbo 2017), inclusief de daarin opgenomen standaarden en normering. We onderzochten vijf kwaliteitsgebieden: onderwijsproces, examinering en diplomering, schoolklimaat, onderwijsresultaten, kwaliteitszorg en ambitie. We onderzochten daarbij dertien standaarden. We hebben vervolgens een oordeel gegeven over tien standaarden. In het kader van het kwaliteitsgebied Onderwijsproces wordt bij de standaard OP1 (Onderwijsprogramma) in ieder geval ingegaan op onze bevindingen op het gebied van loopbaanoriëntatie en begeleiding omdat dit thema deel uitmaakt van De Staat van het Onderwijs van De standaard Ontwikkeling en begeleiding (OP2), hebben we wel onderzocht maar voorzien we niet van een oordeel. De standaarden Veiligheid (SK1) en Leerklimaat (SK2) zijn wel onderzocht maar maken geen deel uit van het rapport. Voor het onderzoek analyseerden we alle bij ons beschikbare informatie over de betreffende opleidingen en vulden dit aan met onderzoeken op locatie. Op locatie zijn onderwijsactiviteiten geobserveerd, documenten onderzocht en gesprekken gevoerd. Er is onder andere gesproken met studenten, docenten, onderwijsteamleiders, de beleidsadviseur onderwijs Albeda College, de branchedirecteuren van het Techniek College Rotterdam en een lid van het college van bestuur. Leeswijzer Hierna volgt eerst de conclusie en het vervolg van het onderzoek (hoofdstuk 2). Hoofdstuk 3 geeft voor de opleiding de resultaten van het onderzoek weer. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo Techniek College Rotterdam Pagina 2 van 11

6 2. Conclusie en vervolg We voeren bij de opleiding Autotechnicus vervolgtoezicht uit, omdat we niet alle kwaliteitsgebieden als voldoende hebben beoordeeld. Het vervolgtoezicht richt zich op de geconstateerde tekortkomingen binnen het onvoldoende kwaliteitsgebied onderwijsresultaten (OR1) en binnen het kwaliteitsgebied Kwaliteitszorg en ambitie (KA1 en KA2). In het onderzoek bij de opleiding Autotechnicus bleek dat er sprake was van onvoldoende onderwijsresultaten op basis van het waarderingskader We hebben vervolgens de bevindingen op dit gebied ook met het waarderingskader mbo 2012 beoordeeld. Hieruit blijkt dat bij de opleiding Autotechnicus sprake is van onvoldoende opbrengsten. 2.1 Afspraken over het vervolgtoezicht In onderstaand schema zijn de afspraken en het vervolgtoezicht opgenomen: Autotechniek (Autotechnicus) Autotechnicus Beoordeling Herstelopdracht Datum gereed Het gebied onderwijsresultaten is onvoldoende. Er wordt niet voldaan aan de gestelde norm. Er wordt niet voldaan aan art en van de WEB. Het bestuur dient er voor te zorgen dat de onderwijsresultaten voldoen aan de gestelde norm. Uiterlijk één jaar na vaststelling van het definitieve rapport Beoordeling Herstelopdracht Datum gereed Kwaliteitszorg en ambitie De instelling dient de Uiterlijk één is onvoldoende. Er wordt kwaliteitszorg te jaar na niet voldaan aan artikel verbeteren. vaststelling van de WEB. van het definitieve rapport Vervolgtoezicht Een jaar na vaststelling van het definitieve rapport volgt herstelonderzoek Vervolgtoezicht Eén jaar na vaststelling van het definitieve rapport onderzoeken wij het gebied Kwaliteitszorg en ambitie opnieuw. *Het oordeel over de onderwijsresultaten betreft de opleidingen binnen de bc-id, zie bijlage I voor het overzicht waaruit blijkt op welke opleidingen dit oordeel van toepassing is. In het vervolgtoezicht voor onderwijsresultaten worden alle bijbehorende opleidingen betrokken. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo Techniek College Rotterdam Pagina 3 van 11

7 3. Resultaten In dit hoofdstuk lichten wij het resultaat van het kwaliteitsonderzoek van de opleiding toe. We geven per gebied en per beoordeelde standaard aan wat het oordeel is (voldoende of onvoldoende) en geven aan waar sprake is van een waardering goed. Het oordeel per gebied is gebaseerd op de beoordeling van de onderliggende standaarden. Omdat we bij het gebied onderwijsproces niet alle standaarden onderzocht hebben, is een waardering goed voor dit gebied niet aan de orde. We verantwoorden ons over het oordeel per onderzocht gebied en per standaard. 3.1 Autotechniek (Autotechnicus) Het kwaliteitsonderzoek bij de opleiding Autotechnicus, 25242, niveau 2, bbl en Autotechniek (Autotechnicus), 93410, niveau 2, Techniek College Rotterdam, locatie Van Graftstraat 10, Rotterdam heeft geleid tot de onderstaande oordelen Onderwijsproces OP Onderwijsproces OP1 Onderwijsprogramma OP3 Didactisch handelen OP7 Beroepspraktijkvorming Voldoende O V G Het onderwijsprogramma bereidt de studenten voldoende voor op de beroepspraktijk en de samenleving. Het programma sluit aan op het kwalificatiedossier en heeft een duidelijke opbouw in moeilijkheidsgraad van het theoretisch kader en van de technische vaardigheden. Over het algemeen biedt het programma voldoende afstemming tussen de theorie en de praktijk, met name in de werkplaatsen. Reflectie op het leerproces, de leerdoelen, de praktijkervaringen en de beroepshouding staan daarin centraal. Bij de programmaonderdelen van Nederlands, Engels en rekenen zien we ook dat deze onderdelen zijn gericht op de beroepspraktijk en de beroepsgerichte vakken. Bij de onderzochte bbl-opleiding constateren we dat studenten het lastig vinden naast hun werkzaamheden in de garage, tijd te vinden voor het maken van huiswerk. Daardoor stagneert de studievoortgang. Dat geldt voor alle studenten maar in het bijzonder voor studenten die het programma sneller kunnen doorlopen. Zij kunnen meer uitgedaagd worden dan nu daadwerkelijk gebeurt. Dit kan bijvoorbeeld door studenten voor de algemene vakken de mogelijkheid te bieden op een hoger niveau examen te doen. Het didactisch handelen van het docententeam stelt studenten voldoende in staat tot leren en ontwikkelen. De lessen die wij hebben gezien zijn van voldoende niveau. Theorie van de praktijkvakken wordt zoveel mogelijk verbonden met de praktijk, bijvoorbeeld in de werkplaats. Hierdoor kunnen studenten de theorie beter plaatsen en zijn ze meer gemotiveerd om met de theorie aan de slag te gaan. Wat beter kan is dat de motivatie en het leervermogen van studenten op verschillende manieren meer gestimuleerd worden. Voor een groot deel van de Rapport kwaliteitsonderzoek mbo Techniek College Rotterdam Pagina 4 van 11

8 theoretische studieonderdelen geldt dat de betrokkenheid en inzet van studenten verder vergroot kan worden. Bijvoorbeeld door meer te differentiëren naar leerbehoefte, of door meer verschillende werkvormen toe te passen tijdens de lessen. Ook kan gerichte ondersteuning bij het leren helpen de motivatie te vergroten en meer uit de lessen te halen. De beroepspraktijkvorming voldoet aan de basiskwaliteit. De voorbereiding, uitvoering en begeleiding van de beroepspraktijkvorming is voldoende doeltreffend. Studenten hebben overigens wel moeite bij het vinden van een betaalde arbeidsplaats bij een bedrijf waar ze veel kunnen leren. De branche bestaat uit veel kleine automobielbedrijven die soms gericht zijn op een beperkt deel van de werkzaamheden uit het kwalificatiedossier. Dat maakt de doelstelling van de opleiding van breder opleiden (onder andere meer elektronica, innovatieve techniek) wel lastiger. Desondanks slaagt het onderwijsteam er in om voldoende aandacht te besteden aan nieuwe technologische ontwikkelingen. Daarnaast is er veel overleg met de programmaraden waarbij leerbedrijven worden geraadpleegd over het onderwijsprogramma en de aangeboden lesstof. Studenten weten wat van hen wordt verwacht bij het zoeken naar een leerbedrijf en het uitvoeren van de praktijkopdrachten. De opleiding heeft een uitgebreid netwerk van bedrijven en instellingen waar studenten praktijkervaring kunnen opdoen. Het bedrijfsleven is tevreden over de relevantie van de bpv-opdrachten voor de beroepspraktijk, de kennis van studenten over de werkzaamheden en de samenwerking tussen school en bedrijfsleven. Wat beter kan is de aandacht van de opleiding voor de sociale en communicatieve vaardigheden van de studenten. Het bedrijfsleven geeft aan hier meer behoefte aan te hebben. De beroepshouding van de student past niet altijd bij de zakelijke bedrijfscultuur. Ook is de informatievoorziening aan het begin van het schooljaar niet altijd toereikend voor zowel het bedrijfsleven als de student. Verder constateren we dat er weinig meisjes de opleiding volgen. De opleiding investeert hier wel in, bijvoorbeeld door activiteiten zoals Techworld en Girlsdays en de mogelijkheden om lessen te volgen waarbij leerlingen van het vmbo kunnen onderzoeken of de opleiding bij hen past. Dit levert tot nu toe nauwelijks meer meisjes op. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo Techniek College Rotterdam Pagina 5 van 11

9 3.1.2 Examinering en diplomering ED Examinering en diplomering ED1 Kwaliteitsborging examinering en diplomering ED2 Exameninstrumentarium ED3 Afname en beoordeling Voldoende O V G De kwaliteitsborging examinering en diplomering voldoet aan de basiskwaliteit. De examencommissie van het Techniek College Rotterdam heeft als taak alle procedures in handboeken, vrijstellingsregelingen, herkansingen en de werkzaamheden van de examenbureaus op beide locaties, Van Graftstraat en Nikkelstraat te integreren. Het examenbureau ondersteunt de SEC bij de administratie van alle resultaten en de controle van de examendossiers op volledigheid voorafgaand aan het besluit tot diplomering. Op dit punt mag de SEC scherper toezicht houden want de dossiers zijn niet volledig en de inhoudelijke controle op de afname en beoordeling levert nu weinig evaluatieve gegevens op voor verbetering van het examenproces. Dit heeft de examencommissie ook zelf geconstateerd en de controle op de examendossiers wordt verscherpt. Het exameninstrumentarium voldoet aan de basiskwaliteit. Het beroepsgerichte instrumentarium is ingekocht. Dit materiaal is eerder door de inspectie als voldoende beoordeeld. Nederlands wordt centraal getoetst voor lezen en luisteren. Voor schrijven, spreken en gesprekken voeren zijn instellingsexamens gemaakt. Deze examens zijn van voldoende kwaliteit en passend bij het vereiste niveau. De inrichting en uitvoering van het examenproces is voldoende deugdelijk. De afname en beoordeling voor de beroepsgerichte vakken, met name kerntaak 1 en 2, vindt extern onder gecontroleerde omstandigheden plaats door onafhankelijke assessoren. Hierdoor zijn de afnamecondities en beoordelingen gelijkwaardig. Voor de generieke vakken zijn er voldoende waarborgen in afname en beoordeling waardoor er sprake is van een betrouwbare afname en beoordeling. Zo is er een meervoudige beoordeling, zijn de examens van een voldoende niveau en bestaat een deel van het exameninstrumentarium uit ingekochte examens. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo Techniek College Rotterdam Pagina 6 van 11

10 3.1.3 Onderwijsresultaten OR Onderwijsresultaten Onvoldoende O V G OR1 Studiesucces OR3 Vervolgsucces Niet beoordeeld *De beoordeling van het gebied onderwijsresultaten is tevens uitgevoerd op basis van het waarderingskader mbo Een overzicht van de opleidingen van de bc-code 382 treft u aan in bijlage I. De onderwijsresultaten zijn onvoldoende omdat de opleiding resultaten behaalt die niet voldoen aan de gestelde norm voor studiesucces. Het driejaarsgemiddelde jaarresultaat is 52 procent, het diplomaresultaat is 53 procent en het startersresultaat is 71 procent, deze zijn alle drie onder de norm. Bij onvoldoende onderwijsresultaten volgens het nieuwe Onderzoekskader mbo hanteren we het geldende Toezichtkader bve Volgens deze systematiek zijn de opbrengsten voldoende omdat het diplomaresultaat van 47,4 procent over boven de norm ligt. Het jaarresultaat van 34,0 procent is onder de norm. De driejaarsgemiddelden over de jaren , en en de opbrengsten over gelden voor bc382 waarvan de opleiding Autotechnicus onderdeel uitmaakt. Met deze resultaten voldoet de opleiding niet aan de eisen van de artikelen en van de Wet educatie en beroepsonderwijs. De onderwijsresultaten over zijn door het onderwijsteam geanalyseerd. Er waren 49 bbl-studenten ingeschreven waarvan er 6 gediplomeerd, 14 ongediplomeerd, 16 vertraagde studenten en 13 doorgestroomde studenten zijn geanalyseerd met de reden van uitval. De cijfers leiden er toe dat er gestart is met een meer gerichte intake Kwaliteitszorg en ambitie KA Kwaliteitszorg en ambitie KA1 Kwaliteitszorg KA2 Kwaliteitscultuur KA3 Dialoog en verantwoording Onvoldoende O V G De opleiding heeft een beperkt stelsel van kwaliteitszorg waardoor zicht en grip op de onderwijskwaliteit ontbreekt. De belangrijkste oorzaak hiervoor is dat een integrale en goed onderbouwde beoordeling van de eigen kwaliteit ontbreekt. Hierdoor sluiten verbetermaatregelen niet aan op tekortkomingen en hebben zij niet het gewenste effect. Het team heeft een zelfevaluatie opgesteld waarin zij hun eigen onderwijskwaliteit beoordeelt. Er is niet te herleiden hoe en waarom het team tot een bepaald oordeel komt. Er is bijvoorbeeld in 2016 een audit uitgevoerd bij het eerste jaar van de bol- Rapport kwaliteitsonderzoek mbo Techniek College Rotterdam Pagina 7 van 11

11 opleiding. Een panel met onafhankelijke deskundigen heeft toen de kwaliteit van het onderwijs beoordeeld. Het team heeft echter bij hun eigen beoordeling van de kwaliteit van de bbl-opleiding geen gebruik gemaakt van de uitkomsten uit de audit. Dat maakt het eigen oordeel over de onderwijskwaliteit in de zelfevaluatie minder betrouwbaar. Bovendien is het voor het team onduidelijk waar zij verbeteracties in gang moet zetten. Hierdoor hebben eventuele verbetermaatregelen niet het beoogde effect. Zo zijn verschillende maatregelen genomen om de onderwijsresultaten te verbeteren, maar die zijn het laatste jaar juist gedaald. Dat deze integrale beoordeling ontbreekt, wordt weer veroorzaakt door een gebrek aan sturing. Het team heeft de afgelopen jaren namelijk te maken gehad met een aantal wisselingen in het teammanagement. Hierdoor is de continuïteit in de sturing meerdere malen verstoord waardoor het team richting en focus in de kwaliteitszorg miste. Het team heeft wel een teamplan opgesteld en daarin doelen en activiteiten beschreven en heeft enkele acties ondernomen om onderdelen te evalueren. Maar het teamplan blijft een losstaand document en de evaluaties zijn te ad-hoc. Dit draagt niet bij aan het verbeteren van de kwaliteit. De instelling dient een stelsel van kwaliteitszorg in te richten en in dat verband regelmatig de kwaliteit te beoordelen. De inrichting van de kwaliteitszorg is nu te beperkt. De instelling voldoet daarmee niet aan art uit de WEB. Mede door het ontbreken van een werkend stelsel van kwaliteitszorg, heeft de opleiding geen professionele kwaliteitscultuur. De voorwaarden om de onderwijskwaliteit te (blijven) verbeteren, ontbreken tot nu toe. Het onderwijskundig leiderschap is weliswaar belegd bij de onderwijsleider, maar in de praktijk heeft dit door de wisselingen in het verleden niet het gewenste effect gehad op de verbetercultuur. Daarnaast heeft het team niet zelf het onderwijskundig leiderschap opgepakt om daarmee te werken aan de versterking van de onderwijskwaliteit. Het onderwijsteam heeft zich de afgelopen tijd vooral bezig gehouden met het gezamenlijk verzorgen van onderwijs. Het team heeft, gelet op de wisselingen in de onderwijsteamleiding, een bovenmatige inspanning verricht om onderwijs te verzorgen. Hierbij hebben de docenten binnen het team de samenwerking opgezocht, bijvoorbeeld met docenten van de andere locatie en door het overnemen van elkaars lessen. De instelling dient de kwaliteit en professionaliteit van het onderwijspersoneel verder duurzaam te borgen en te verbeteren. Dit gebeurt nu in onvoldoende mate. De instelling voldoet hiermee niet aan art en uit de WEB. De opleiding legt intern en extern voldoende verantwoording af over doelen en resultaten en voert daarover actief een dialoog met docenten, studenten en het bedrijfsleven. Zo zijn er expertgroepen en is er een kernteam en een studentenraad. Bij deze bijeenkomsten vindt uitwisseling plaats over de kwaliteit van de opleiding. Ook organiseert de opleiding leermeesteravonden en ouderavonden. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo Techniek College Rotterdam Pagina 8 van 11

12 3.1.5 Onderzoek naar overige wettelijke vereisten Naast het onderzoek naar kwaliteit hebben wij gekeken of bij de opleiding voldaan wordt aan de wettelijke vereisten met betrekking tot onderwijstijd en schoolkosten/wettelijke bijdragen. Onderwijstijd Er waren geen aanwijzingen om het onderzoek te verdiepen op het punt van onderwijstijd. Schoolkosten/wettelijke bijdragen De opleiding Autotechnicus voldoet aan de wettelijke vereisten gesteld in artikel van de WEB met betrekking tot de schoolkosten. Rapport kwaliteitsonderzoek mbo Techniek College Rotterdam Pagina 9 van 11

13 Bijlage I bc-id overzicht bc382 Voertuigen en mobiele werktuigen, niveau 2 In deze bijlage is per onderzochte bc-id aangegeven welke opleidingen betrokken zijn bij het bepalen van de onderwijsresultaten. bc-id: Opleiding: Voertuigen en mobiele werktuigen bc382 Niveau: 2 Crebo: Autotechnicus Autotechniek (Autotechnicus) Rapport kwaliteitsonderzoek mbo Techniek College Rotterdam Pagina 10 van 11

14 Bijlage II Oordeel op basis van waarderingskader mbo 2012 Autotechnicus Kwaliteitsgebied Voldoende Onvoldoende 3. Opbrengsten Kwaliteitsgebied Voldoende Aspect Gebied 3: Opbrengsten 3.1 Rendement Onvoldoende Rapport kwaliteitsonderzoek mbo Techniek College Rotterdam Pagina 11 van 11