MILIEUHANDHAVINGSCOLLEGE ARREST

Transcriptie

1 MILIEUHANDHAVINGSCOLLEGE ARREST van 16 mei 2017 met nummer MHHC/M/1617/0076 in de zaak met rolnummer 1516/MHHC/0109/M Verzoekende partij de bvba JACQUES GHEYSENS vertegenwoordigd door advocaat Thomas BAILLEUL met woonplaatskeuze op het kantoor te 8630 Veurne, Zuidstraat 58 Verwerende partij het VLAAMSE GEWEST vertegenwoordigd door de Vlaamse regering, ten verzoeke van de Vlaamse minister van Omgeving, Natuur en Landbouw vertegenwoordigd door advocaat Michel VAN DIEVOET met woonplaatskeuze op het kantoor te 1000 Brussel, Wolstraat 56 I. BESTREDEN BESLISSING De verzoekende partij vordert met een aangetekende brief van 28 juni 2016 de vernietiging van de beslissing van de gewestelijke entiteit van 24 mei 2016, gekend onder nummer 14-AMMC-560-M. De bestreden beslissing legt aan de verzoekende partij een alternatieve bestuurlijke geldboete op van 600 euro (100 euro verhoogd met de opdeciemen) wegens schending van artikel , 7 en artikel , 1 VLAREMA. Aan de verzoekende partij wordt verweten dat tijdens een controle van een schroottransport door de vrachtwagenbestuurder geen identificatieformulier kon worden voorgelegd. II. VERLOOP VAN DE RECHTSPLEGING De verwerende partij dient een antwoordnota en het administratief dossier in. De verzoekende partij dient geen wederantwoordnota in. De kamervoorzitter behandelt de vordering tot vernietiging op de openbare zitting van 4 mei Advocaat Mariella VOSKANIAN loco advocaat Thomas BAILLEUL voert het woord voor de verzoekende partij. Advocaat Michel VAN DIEVOET voert het woord voor de verwerende partij. Het decreet van 4 april 2014 betreffende de organisatie en de rechtspleging van sommige Vlaamse bestuursrechtscolleges (DBRC-decreet) en het besluit van de Vlaamse regering van 16 mei 2014 houdende de rechtspleging voor sommige Vlaamse bestuursrechtscolleges (Procedurebesluit) zijn toegepast. 1

2 III. FEITEN 1. Op 3 december 2013 controleren de verbalisanten van de lokale politie een vrachtwagen van de verzoekende partij geladen met een lading schroot. De bestuurder van de vrachtwagen kan op vraag van de verbalisanten geen identificatieformulier met betrekking tot het vervoer van afvalstoffen voorleggen. Deze vaststellingen worden opgenomen in het proces-verbaal nr. GE.64.L /2013, afgesloten op 3 december 2013 en verzonden op 30 april Op 5 mei 2014 meldt de procureur des Konings dat hij niet zal overgaan tot strafrechtelijke vervolging. Met een brief van 19 mei 2014 brengt de gewestelijke entiteit de verzoekende partij op de hoogte van haar voornemen om een alternatieve bestuurlijke geldboete, al dan niet vergezeld van een voordeelontneming, op te leggen en nodigt zij de verzoekende partij uit om schriftelijk haar verweer mee te delen. De verzoekende partij bezorgt haar schriftelijk verweer met een aangetekende brief van 17 juni 2014 aan de gewestelijke entiteit. 2. De gewestelijke entiteit legt op 24 mei 2016 de vermelde bestuurlijke geldboete op. Deze beslissing wordt aan de verzoekende partij betekend met een aangetekende brief van 3 juni De verwerende partij motiveert haar beslissing als volgt: 4. Beoordeling De vastgestelde feiten worden beoordeeld in toepassing van de artikelen zoals vervat in afdeling IV van hoofdstuk IV van titel XVI van het DABM: "De bestuurlijke geldboeten" De toerekenbaarheid aan de overtreder Bovenvermelde feiten maken een schending uit van: VLAREMA: artikel ; artikel en vallen daarmee onder de definitie van een milieumisdrijf als bedoeld in artikel DABM waarvoor een bestuurlijke geldboete kan worden opgelegd. Het milieumisdrijf staat vast in hoofde van overtreder De hoogte van de geldboete Bij de bepaling van de hoogte van de geldboete wordt rekening gehouden met de ernst van de gepleegde feiten, de frequentie en de omstandigheden waarin de feiten gepleegd of beëindigd zijn De ernst van de feiten 2

3 De doelstelling van bovenvermelde regelgeving is het voorkomen of beperken van de negatieve milieu- en veiligheidsinvloeden van menselijke bedrijvigheden en handelingen die milieubelastend kunnen zijn, of die gevaarrisico's in zich kunnen dragen. Het afvalstoffenbeleid heeft tot doel de gezondheid van de mens en het milieu te vrijwaren tegen de schadelijke invloed van afvalstoffen en de verspilling van grondstoffen en energie tegen te gaan. De nuttige toepassing van afvalstoffen dient bijgevolg zoveel mogelijk te worden bevorderd en dé verwijdering ervan dient te worden georganiseerd. De traceerbaarheid van de afvalstoffen in het kader van de Vlaamse afvalstoffenwetgeving vormt een cruciaal element. Dit betekent dat er duidelijkheid moet bestaan over: de herkomst van de afvalstoffen (afvalproducent en productieproces); de aard, samenstelling en hoeveelheid; de bestemming (afvalopslag, -overslag of verwerking en identificatie van de hinderlijke inrichting); de identificatie van de transporteur en wijze van transport. Deze informatie laat toe om eenduidig te bepalen over welke afvalstoffen het gaat, de mogelijke verwerkingswijzen, de verantwoordelijke actoren, en dergelijke. Het identificatieformulier afvalstoffen werd in de Vlaamse afvalstoffenwetgeving als instrument ingevoerd om deze traceerbaarheid te garanderen. Door het nalaten van het transport te laten vergezellen van dit identificatieformulier voor gevaarlijke afvalstoffen kan de traceerbaarheid niet meer gegarandeerd worden. Het transport betrof schroot. De feiten werden in professioneel verband gepleegd. Het niet kunnen voorleggen van een identificatieformulier is derhalve voldoende ernstig om gesanctioneerd te worden met een bestuurlijke geldboete De frequentie Het betreft een eenmalige schending. Er zijn minstens geen indicaties die erop wijzen dat bij overtreder reeds eerder vergelijkbare feiten werden vastgesteld. Het criterium frequentie geeft derhalve geen aanleiding tot een hogere geldboete De omstandigheden AMMC ging per schrijven van 19 mei 2014 over tot kennisgeving van het voornemen om een alternatieve bestuurlijke geldboete op te leggen, al dan niet vergezeld van een voordeelontneming. Artikel DABM voorziet dat AMMC een boetebeslissing moet nemen binnen een termijn van honderdtachtig dagen na deze kennisgeving. Deze termijn van 180 dagen is een termijn van orde, waarvan de overschrijding niet gesanctioneerd wordt. Deze beslissingstermijn is inmiddels verstreken. AMMC is in casu van oordeel dat de feiten voldoende ernstig zijn om alsnog een bestuurlijke geldboete op te leggen. Wegens het overschrijden van de beslissingstermijn wordt het boetebedrag evenwel verlaagd met één vijfde rekening houdend met de termijn die verstreken is sedert de start van de bestuurlijke boeteprocedure. Ten slotte zijn er, wat dit milieumisdrijf betreft, geen verdere bijzondere omstandigheden die in rekening worden genomen bij het bepalen van de hoogte van de boete. 3

4 Dit is de bestreden beslissing. IV. ONTVANKELIJKHEID VAN DE VORDERING TOT VERNIETIGING Uit het dossier blijkt dat de vordering tijdig en regelmatig is ingesteld. Er worden geen excepties opgeworpen. V. ONDERZOEK VAN DE MIDDELEN TOT VERNIETIGING A. Enig middel Standpunt van de partijen 1. Uit de uiteenzetting in het verzoekschrift blijkt dat de verzoekende partij haar middel ontleent aan de schending van artikel DABM in combinatie met de schending van de redelijke termijnvereiste, het rechtszekerheids- en het vertrouwensbeginsel als algemene beginselen van behoorlijk bestuur. De verzoekende partij stelt dat zij het bewuste transport wel had geregistreerd bij OVAM maar dat het identificatiedocument niet werd meegenomen door de chauffeur maar nog op kantoor lag. Niet alleen verricht de verzoekende partij slechts sporadisch afvaltransporten maar bovendien was de bestuurder nieuw en onervaren. Het was haar allereerste inbreuk op de milieuwetgeving. De verzoekende partij betoogt bovendien dat de termijn van honderdtachtig dagen waarover de gewestelijke entiteit beschikt voor het opleggen van een bestuurlijke geldboete in casu ruim met 2,5 jaar werd overschreden terwijl er hiervoor geen enkele rechtvaardiging in het dossier te vinden is, hetgeen strijdt met het rechtszekerheids- en vertrouwensbeginsel. De verzoekende partij besluit dat de gewestelijke entiteit niet meer bevoegd was om alsnog een boete op te leggen. De verzoekende partij verzoekt de bestreden beslissing te vernietigen en minstens voorwaardelijk op te leggen onder meer gelet op het feit dat het een eenmalige overtreding betreft, dat de verzoekende partij geen voorgaanden heeft en dat zij de regelgeving steeds correct heeft toegepast en zal blijven toepassen. 2. De verwerende partij antwoordt dat de termijn waarover de gewestelijke entiteit beschikt een termijn van orde is en dat het overschrijden van deze termijn niet leidt tot het verval van de bevoegdheid om alsnog een bestuurlijke geldboete op te leggen. In de bestreden beslissing is met deze overschrijding rekening gehouden in die zin dat de geldboete met één vijfde wordt verlaagd. De verzoekende partij bekritiseert de bestreden beslissing op dit punt niet en toont niet aan dat de verlaging met één vijfde kennelijk onredelijk is. Ondergeschikt merkt de verwerende partij op dat de verzoekende partij niet beschikt over het rechtens vereiste belang om de looptijd van de administratieve procedure in vraag te stellen. Eveneens ondergeschikt voegt de verwerende partij hieraan toe dat de bevoegdheid tot het opleggen van een alternatieve bestuurlijke geldboete slechts vervalt vijf jaar na de datum van afsluiting van het proces-verbaal dat over het milieumisdrijf werd opgesteld zodat de verzoekende 4

5 partij er niet van mocht uitgaan dat er geen boete meer zou volgen. De overschrijding van de beslissingstermijn heeft evenmin invloed gehad op de bewijslevering. De verwerende partij stelt nog dat de verzoekende partij niet aantoont dat het opgelegde bedrag onredelijk hoog zou zijn. Wat het verzoek betreft om de geldboete voorwaardelijk op te leggen, stelt de verwerende partij dat het College hiertoe niet bevoegd is en dat het verzoek om die reden moet worden afgewezen. Beoordeling door het College 1. Artikel , 7 van het besluit van de Vlaamse Regering van 17 februari 2012 tot vaststelling van het Vlaams reglement betreffende het duurzaam beheer van materiaalkringlopen en afvalstoffen (hierna verkort: VLAREMA) bepaalt dat de vervoerder alleen afvalstoffen mag vervoeren als er een identificatieformulier als vermeld in artikel is bijgevoegd. Artikel , 1 VLAREMA bepaalt dat, behoudens uitzondering, een identificatieformulier aanwezig dient te zijn tijdens het vervoer van afvalstoffen. De in professioneel verband vervoerde afvalstof (schroot), ressorteert niet onder één van de uitzonderingen uit artikel , 1 VLAREMA, zodat in casu een identificatieformulier tijdens het vervoer aanwezig diende te zijn en derhalve moest kunnen worden voorgelegd tijdens de controle. In de mate dat de verzoekende partij niet ontkent dat de bestuurder in kwestie geen identificatiedocument kon voorleggen tijdens het vervoer maar argumenteert dat de bestuurder nieuw en onervaren was en het betreffende document nog op kantoor lag, bevestigt zij slechts de vastgestelde feiten. 2. Wat betreft de aangevoerde overschrijding van de beslissingstermijn, stelt het College vast dat de termijn bepaald in artikel , eerste lid DABM geen vervaltermijn is maar een termijn van orde. De schending van deze termijn kan op zich niet tot vernietiging van de bestreden beslissing leiden vermits de decreetgever geen sanctie heeft bepaald die de overschrijding ervan van rechtswege bestraft. De loutere overschrijding van deze termijn leidt bijgevolg niet tot bevoegdheidsverlies in hoofde van de gewestelijke entiteit en kan bijgevolg niet tot vernietiging van de bestreden beslissing leiden. De algemene beginselen van behoorlijk bestuur, en meer bepaald het zorgvuldigheidsbeginsel, leggen de overheid evenwel de verplichting op om binnen een redelijke termijn een beslissing te nemen. Onder het begrip kennelijk onredelijke termijn dient verstaan te worden een termijn die zodanig laattijdig is dat het niet meer redelijk geacht wordt om alsnog de normale voor de inbreuk decretaal toepasselijke administratieve punitieve sanctie op te leggen. De ten laste gelegde feiten dateren van 3 december De verwerende partij heeft de verzoekende partij met een brief van 19 mei 2014 op de hoogte gebracht van het voornemen om een bestuurlijke geldboete op te leggen. De bestreden boetebeslissing is genomen op 24 mei Het tijdsverloop van twee jaar sedert de datum van kennisgeving en de bestreden beslissing is op basis van de voorliggende stukken een onredelijke lange termijn voor een bestuur dat met de nodige zorgvuldigheid haar beslissing voorbereidt en hiervan kennis geeft, minstens wordt het tijdsverloop door de verwerende partij niet verantwoord aan de hand van concrete elementen. 5

6 De verwerende partij erkent evenwel het lange tijdsverloop doorheen de beboetingsprocedure en heeft om die reden de boete met één vijfde verlaagd. Vastgesteld wordt dat de door de beslissing toegepaste herleiding met één vijfde niet in concreto wordt betwist, en dus niet aangetoond wordt dat de herleiding met één vijfde kennelijk onredelijk is, noch wordt aangevoerd dat de verzoekende partij als overtreder kennelijk nadeel heeft geleden door het lange tijdsverloop. 3. De ernst van de feiten wordt in de beslissing als volgt toegelicht: De traceerbaarheid van de afvalstoffen in het kader van de Vlaamse afvalstoffenwetgeving vormt een cruciaal element. Dit betekent dat er duidelijkheid moet bestaan over: de herkomst van de afvalstoffen (afvalproducent en productieproces); de aard, samenstelling en hoeveelheid; de bestemming (afvalopslag, -overslag of verwerking en identificatie van de hinderlijke inrichting); de identificatie van de transporteur en wijze van transport. Deze informatie laat toe om eenduidig te bepalen over welke afvalstoffen het gaat, de mogelijke verwerkingswijzen, de verantwoordelijke actoren, en dergelijke. Het identificatieformulier afvalstoffen werd in de Vlaamse afvalstoffenwetgeving als instrument ingevoerd om deze traceerbaarheid te garanderen. Door het nalaten van het transport te laten vergezellen van dit identificatieformulier voor gevaarlijke afvalstoffen kan de traceerbaarheid niet meer gegarandeerd worden. Het transport betrof schroot. De feiten werden in professioneel verband gepleegd. Het niet kunnen voorleggen van een identificatieformulier is derhalve voldoende ernstig om gesanctioneerd te worden met een bestuurlijke geldboete. Het College stelt vast dat de verzoekende partij niet aantoont of aannemelijk maakt dat de opgelegde geldboete in de gegeven omstandigheden onredelijk hoog of buiten proportie zou zijn. Ook het eenmalig karakter van de feiten werd in de bestreden beslissing bij de beoordeling meegenomen. Het middel wordt verworpen. 6

7 BESLISSING VAN HET MILIEUHANDHAVINGSCOLLEGE 1. Het College verwerpt het beroep. 2. De behandeling van het beroep heeft geen kosten met zich gebracht, zodat een beslissing over de kosten van het geding zonder voorwerp is. Dit arrest is uitgesproken te Brussel in openbare zitting van 16 mei 2017 door de eerste kamer De toegevoegd griffier, De voorzitter van de eerste kamer, Chana GIELEN Marc VAN ASCH 7