MILIEUHANDHAVINGSCOLLEGE ARREST

Transcriptie

1 MILIEUHANDHAVINGSCOLLEGE ARREST van 20 februari 2018 met nummer MHHC/M/1718/0066 in de zaak met rolnummer 1617/MHHC/0069/M Verzoekende partij de bvba AURO-TECH, met woonplaatskeuze te 9111 Sint-Niklaas, Patershoek 16 Vertegenwoordigd door de heer Hasan-Ali BADAS Verwerende partij het VLAAMSE GEWEST vertegenwoordigd door de Vlaamse regering, ten verzoeke van de Vlaamse minister van Omgeving, Natuur en Landbouw voor wie optreedt, bij delegatie: de gewestelijke entiteit (de afdeling Milieuhandhaving, Milieuschade en Crisisbeheer, AMMC) met kantoren te 1000 Brussel, Koning Albert II-laan 20 bus 8 vertegenwoordigd door: mevrouw Sigrid RAEDSCHELDERS, afdelingshoofd I. BESTREDEN BESLISSING De verzoekende partij vordert met een aangetekende brief van 23 maart 2017 de vernietiging van de beslissing van de gewestelijke entiteit van 1 maart 2017, gekend onder nummer 15-AMMC M. De bestreden beslissing legt aan de verzoekende partij een alternatieve bestuurlijke geldboete op van euro (426 euro verhoogd met de opdeciemen) wegens schending van artikel 5, 1 en 43, 1 van het besluit van de Vlaamse regering van 6 februari 1991 houdende vaststelling van het Vlaams reglement betreffende de milieuvergunning (VLAREM I), van artikel , 1 van het besluit van de Vlaamse regering van 1 juni 1995 houdende algemene en sectorale bepalingen inzake milieuhygiëne (VLAREM II) en van artikel 4, 1 en 22 van het decreet van 28 juni 1985 betreffende de milieuvergunning. Aan de verzoekende partij wordt verweten dat zij 15 ton cement, kg sproeischuim en andere vloeibare additieven heeft opgeslagen zonder te beschikken over de daarvoor vereiste milieuvergunning. II. VERLOOP VAN DE RECHTSPLEGING De verwerende partij dient een antwoordnota en het administratief dossier in. De verzoekende partij dient een wederantwoordnota in. De verwerende partij dient geen laatste nota in. 1

2 De kamervoorzitter behandelt de vordering tot vernietiging op de openbare zitting van 1 februari De heer Christophe SCHELFAUT voert het woord voor de verwerende partij. De verzoekende partij, hoewel behoorlijk opgeroepen, verschijnt niet ter zitting. Het decreet van 4 april 2014 betreffende de organisatie en de rechtspleging van sommige Vlaamse bestuursrechtscolleges (DBRC-decreet) en het besluit van de Vlaamse regering van 16 mei 2014 houdende de rechtspleging voor sommige Vlaamse bestuursrechtscolleges (Procedurebesluit) zijn toegepast. III. FEITEN Naar aanleiding van enkele klachten begeeft een lokale toezichthouder van de stad Sint-Niklaas (hierna: de verbalisant) zich op 5 juni 2014 naar het bedrijfsterrein van de verzoekende partij te 9111 Belsele (Sint-Niklaas), Patershoek 16. De verbalisant stelt vast dat achteraan het terrein een betonverharding werd aangelegd, met daarop een buffervak voor de opslag van ongeveer 50 m 3 zand, een opslagtank voor 15 ton cement (Xi), 4 kubicontainers met onder meer sproeischuim (Xn) en andere additieven. Deze vaststellingen worden opgenomen in het proces-verbaal nr. SN/PV/FVB/2014/009, afgesloten op 5 juni 2014 en verzonden op 5 juni Op 7 april 2015 meldt de procureur des Konings dat hij niet zal overgaan tot strafrechtelijke vervolging. Met een brief van 13 april 2015 brengt de gewestelijke entiteit de verzoekende partij op de hoogte van haar voornemen om een alternatieve bestuurlijke geldboete, al dan niet vergezeld van een voordeelontneming, op te leggen en nodigt zij de verzoekende partij uit om schriftelijk haar verweer mee te delen. De verzoekende partij bezorgt haar schriftelijk verweer met een aangetekende brief van 13 mei 2015 aan de gewestelijke entiteit. Er wordt geen hoorzitting georganiseerd. De gewestelijke entiteit legt op 1 maart 2017 de vermelde bestuurlijke geldboete op. Deze beslissing wordt aan de verzoekende partij betekend met een aangetekende brief van 14 maart De verwerende partij motiveert haar beslissing als volgt: 4. Beoordeling De vastgestelde feiten worden beoordeeld in toepassing van de artikelen zoals vervat in afdeling IV van hoofdstuk IV van titel XVI van het DABM: "De bestuurlijke geldboeten" De toerekenbaarheid aan de overtreder Vermoedelijke overtreder baatte op de inrichting te Patershoek 16, 9111 Belsele een bedrijf uit gespecialiseerd in chapewerken, vloerisolatie en PUR-schuim, waarbij de 2

3 inrichting deels gelegen is in een woongebied en deels in een agrarisch gebied en waarbij onder andere de activiteiten van opslag van 50 m 3 zand, de opslag van 15 top cement (XI), de opslag van 4 kubicontainers met onder meer sproeischuim (Xn) en andere additieven werd geëxploiteerd. Verbalisant stelde vast dat het buffervak voor zand en de cementopslag plaats zich bevonden in agrarisch gebied. Het sproeischuim en andere additieven werden gestockeerd in woongebied. Overeenkomstig rubriek b van bijlage I van VLAREM I zijn activiteiten van uitbating van opslagplaatsen voor oxiderende, schadelijke, corrosieve en irriterende stoffen, met uitzondering van deze bedoeld onder rubriek 48, met een totaal inhoudsvermogen van meer dan kg tot en met kg klasse 2 activiteiten (wanneer de inrichting volledig of gedeeltelijk is gelegen in een gebied ander dan industriegebied). Verbalisant stelde vast dat de opslag van 15 ton cement (Xil en kg sproeischuim (Xn) en andere vloeibare additieven een milieuvergunningsplichtige activiteit was, ingedeeld in klasse 2. Vermoedelijke overtreder diende bijgevolg minstens over een klasse 2 vergunning te beschikken voor bovengenoemde activiteiten. Verbalisant stelde vast dat de exploitatie van de opslag van 15 ton cement (Xi) en kg sproeischuim (Xn) door vermoedelijke overtreder niet vergund was binnen de bovenvermelde rubriek van bijlage I bij VLAREM I. Conform artikel 4, 1 van het Milieuvergunningsdecreet en conform artikel 5, 1 van VLAREM I mag niemand zonder voorafgaande schriftelijke vergunning van de bevoegde overheid een als hinderlijk ingedeelde inrichting die behoort tot de eerste of de tweede klasse exploiteren. Overeenkomstig artikel 5 van VLAREM I dient voor de exploitatie van een ingedeelde inrichting een vergunning te worden aangevraagd. De exploitatie van de activiteiten van de inrichting, die vallen onder bovenvermelde rubriek van bijlage 1 van VLAREM I gebeurde op het moment van de vaststellingen zonder geldige milieuvergunning. De vermoedelijke overtreder had als exploitant niet tijdig een milieuvergunning aangevraagd. Overeenkomstig artikel , 41 van VLAREM II moeten de houders in of boven een inkuiping geplaatst te worden teneinde brandverspreiding, bodem- en/of grondwaterverontreiniging te voorkomen. Verbalisant stelde vast dat de kubicontainers met gevaarlijke producten niet in een inkuiping werden geplaatst Dit is in strijd met artikel , 1 van VLAREM II. Bovenvermelde feiten maken een schending uit van: VLAREM I: artikel 5, 1 ; artikel 43, 1; VLAREM II: artikel , 1; Milieuvergunningendecreet: artikel 4, 1; artikel 22. en vallen daarmee onder de definitie van een milieumisdrijf als bedoeld in artikel , 2 DABM, waarvoor een bestuurlijke geldboete kan worden opgelegd. Vermoedelijke overtreder haalde aan dat het een materiële vergetelheid betrof en dat er door hem wel degelijk inspanningen werden gedaan om zo weinig mogelijk overlast te bezorgen voor de buurt. Deze goede trouw of aangevoerde onwetendheid over het al dan niet toegelaten of vergund zijn van de activiteiten, neemt het bestaan van het milieumisdrijf niet weg. De vermoedelijke overtreder is eindverantwoordelijke voor de volledigheid en correctheid van de vereiste milieuvergunning en de aanvraag ervan. Hiervoor had hij 3

4 desnoods advies, verificatie of sluitende informatie moeten inwinnen. Er kan dan ook geen onoverwinnelijke rechtsdwaling in hoofde van vermoedelijke overtreder erkend worden. Het staat inderdaad niet vast dat de vermoedelijke overtreder de feiten met opzet gepleegd heeft, maar het is voor de toerekenbaarheid van het milieumisdrijf aan de overtreder ingevolge artikel e.v. DABM evenwel niet vereist dat de feiten met opzet gepleegd werden maar ook elke door gebrek aan voorzorg of voorzichtigheid gepleegde schending is strafbaar en komt in aanmerking voor een alternatieve bestuurlijke geldboete. De exploitant is de enige eindverantwoordelijke om de uitbating van zijn inrichting conform te laten verlopen met bovenvermelde artikelen van het Milieuvergunningsdecreet en van VLAREM I. Het uitblijven van een betere oplossing voor de situatie van de opslag van het cement en het sproeischuim ontlast hem niet van deze verantwoordelijkheid en het kan evenmin aanzien worden als een geval van overmacht in hoofde van vermoedelijke overtreder. De aanwezigheid van overmacht dient er in te bestaan dat het milieumisdrijf enkel en alleen te wijten dient te zijn aan een gebeurtenis die niets van doen heeft met de vermoedelijke overtreder en die door hem niet voorzien, verhinderd of overwonnen kon worden. Vermoedelijke overtreder haalt dergelijke gebeurtenis niet aan in zijn verweer, waardoor de schending van de vergunningsplicht aan hem verwijtbaar blijft aangezien hij eindverantwoordelijke blijft voor de vergunningsplicht. De vermoedelijke overtreder slaagt er niet in de omstandigheid van overmacht aan te tonen. Het milieumisdrijf staat vast in hoofde van overtreder De hoogte van de geldboete Bij de bepaling van de hoogte van de geldboete wordt rekening gehouden met de ernst van de gepleegde feiten, de frequentie en de omstandigheden waarin de feiten gepleegd of beëindigd zijn De ernst van de feiten De doelstelling van bovenvermelde regelgeving is het voorkomen of beperken van de negatieve milieu- en veiligheidsinvloeden van menselijke bedrijvigheden en handelingen die milieubelastend kunnen zijn, of die gevaarrisico's in zich kunnen dragen. Het exploiteren van de opslagplaatsen voor oxiderende, schadelijke, corrosieve en irriterende stoffen, met uitzondering van deze bedoeld onder rubriek 48, met een totaal inhoudsvermogen van meer dan kg tot en met kg betrof een klasse 2- activiteit overeenkomstig rubriek b van bijlage 1 bij VLAREM I. De klasse waarin een activiteit ingedeeld wordt, wordt bepaald door de graad waarin deze activiteit geacht wordt belastend te zijn voor de mens en het leefmilieu. Milieuvergunningen hebben tot doel het leefmilieu, de gezondheid en veiligheid van de bevolking te beschermen. Dit gebeurt mede door het al dan niet toekennen van een milieuvergunning aan hinderlijke inrichtingen en het opleggen van strikte voorwaarden waaraan bij de exploitatie van deze inrichtingen moet voldaan worden opdat de hinder tot een aanvaardbaar niveau beperkt wordt. Door het niet hebben van minstens een milieuvergunning werd deze klasse 2-exploitatie niet voorafgaandelijk onderworpen aan een beoordeling door de bevoegde instanties zoals deze beoogd is in de milieuvergunningsprocedure. 4

5 De naleving van de Vlaamse algemene, sectorale en bijzondere bepalingen inzake milieuhygiëne is van cruciaal belang om hinder aan het leefmilieu te voorkomen of minstens tot een aanvaardbaar niveau te beperken. Een strikte naleving van deze bepalingen wordt opgelegd aan diegenen die ingedeelde activiteiten uitoefenen. Het niet naleven van deze voorwaarden stelt het leefmilieu, de gezondheid en veiligheid van de bevolking bloot aan een hoger risico op hinder. Het opslaan van gevaarlijke producten en het niet voorzien van de nodige inkuiping voor de opslag van het sproeischuim 1Xn) kan tot verontreiniging van zowel de bodem als het grondwater leiden. Overtreder heeft het misdrijf in professioneel verband gepleegd. Deze feiten zijn derhalve voldoende ernstig om gesanctioneerd te worden De frequentie Het betreft een eenmalige schending. Er zijn minstens geen indicaties die erop wijzen dat bij overtreder reeds eerder vergelijkbare feiten werden vastgesteld. Het criterium frequentie geeft derhalve geen aanleiding tot een hogere geldboete De omstandigheden Bij het bepalen van de hoogte van de boete wordt rekening gehouden met de bereidheid van de overtreder om voor de vastgestelde schendingen met bekwame spoed maatregelen te nemen. Overtreder heeft de aanmaning van verbalisant opgevolgd en verwijderde de opslag van het cement, waarvan vaststelling gedaan werd door verbalisant op 17 augustus De klasse 2 vergunningsplichtige activiteit werd hierbij herleid naar een niet-ingedeelde inrichting. Deze elementen worden meegenomen als verzachtende omstandigheden bij het bepalen van de hoogte van de geldboete, wat aanleiding geeft tot een lagere geldboete. AMMC ging per schrijven van 13 april 2015 over tot kennisgeving van het voornemen om een alternatieve bestuurlijke geldboete op te leggen, al dan niet vergezeld van een voordeelontneming. Artikel DABM voorziet dat AMMC een boetebeslissing moet nemen binnen een termijn van honderdtachtig dagen na deze kennisgeving. Deze termijn van 180 dagen is een termijn van orde, waarvan de overschrijding niet gesanctioneerd wordt. Deze beslissingstermijn is inmiddels verstreken. AMMC is in casu evenwel van oordeel dat de feiten voldoende ernstig zijn om alsnog een bestuurlijke geldboete op te leggen. Zonder overschrijding van de beslissingstermijn zou de bestuurlijke geldboete, na toepassing van de decretaal bepaalde waarderingscriteria, aanleiding hebben gegeven tot een boete van 3162 euro, zijnde 527 euro vermeerderd met de opdeciemen. AMMC acht het, wegens de voorliggende overschrijding van de beslissingstermijn en rekening houdende met de concrete elementen in het dossier, passend en redelijk om voormeld boetebedrag met 19 procent te verlagen tot 2556 euro, zijnde 426 euro vermeerderd met de opdeciemen. Ten slotte zijn er, wat dit milieumisdrijf betreft, geen verdere bijzondere omstandigheden die in rekening worden genomen bij het bepalen van de hoogte van de boete. 5

6 Dit is de bestreden beslissing. IV. ONTVANKELIJKHEID VAN DE VORDERING TOT VERNIETIGING A. Ontvankelijkheid wat betreft de tijdigheid van het beroep Uit het dossier blijkt dat de vordering tijdig is ingesteld. Er worden geen excepties opgeworpen. B. Schending artikel 17, 2, eerste lid Procedurebesluit Standpunt van de partijen 1. De verwerende partij werpt op dat de griffie met een aangetekende brief van 11 april 2017 de verzoekende partij in de mogelijkheid stelde om haar verzoekschrift te regulariseren door binnen de acht dagen de gevraagde documenten over te maken. De verwerende partij stelt dat de verzoekende partij op die brief heeft geantwoord met een brief van 2 mei 2017, buiten de vervaltermijn van acht dagen. Het verzoekschrift had dan ook niet ingeschreven mogen worden in het register van beroepen. Verder legt zij uit dat de regularisatiebrief van 2 mei 2017 slechts twee bijlagen bevat, met name de oprichtingsakte en statuten van 17 december 2001 en een aanpassing van de statuten. Het afschrift dat het daartoe bevoegde orgaan beslist heeft om in rechte op te treden en een afschrift van de bestreden beslissing liggen niet voor. De verwerende partij stelt dat niettemin het verzoekschrift werd ingeschreven in het register van beroepen terwijl het moet worden geacht niet te zijn ingediend wegens laattijdige en onvolledige regularisatie. 2. De verzoekende partij antwoordt niet op de exceptie. Beoordeling door het College 1. Uit de gegevens van het dossier blijkt dat de griffie van de Dienst van de Bestuursrechtscolleges met een aangetekende brief van 11 april 2017 de verzoekende partij op de hoogte heeft gesteld van het feit dat het verzoekschrift van 23 maart 2017 niet voldoet aan de volgende vormvereisten vervat in artikel 17, 2, eerste lid Procedurebesluit. De verzoekende partij werd gemeld dat de volgende stukken bij het verzoekschrift ontbraken: - een afschrift van de geldende en gecoördineerde statuten van de rechtspersoon; - een afschrift van de akte van aanstelling van de organen van de rechtspersoon; - het bewijs dat het daartoe bevoegde orgaan beslist heeft in rechte te treden; - een afschrift van de bestreden beslissing; De verzoekende partij werd met diezelfde aangetekende brief verzocht om haar verzoekschrift van 23 maart 2017 binnen een vervaltermijn van acht dagen te regulariseren. De verzoekende partij werd eveneens gewezen op het gegeven dat een verzoekschrift dat niet, onvolledig of laattijdig is geregulariseerd, wordt geacht niet te zijn ingediend. 6

7 2. Met een aangetekende brief van 2 mei 2017 brengt de verzoekende partij een afschrift bij van haar geldende statuten alsook een afschrift van een latere statutenwijziging. De termijn voor regularisatie verstreek overeenkomstig artikel 17, 2, tweede lid Procedurebesluit op 20 april Uit het administratief dossier blijkt evenwel dat de brief tot regularisatie een eerste maal tijdig werd aangeboden volgens de poststempel op 19 april De brief werd echter verkeerdelijk geadresseerd met een verkeerde postcode. Het College stelt vast dat dit een louter materiële vergissing betrof die onmiddellijk is rechtgezet, de rechtsgang niet onnodig lang belemmerd heeft en geen nadeel heeft toegebracht aan de rechten van verdediging van de verwerende partij. De strikte toepassing van de sanctie voorzien in het Procedurebesluit is in casu niet verenigbaar met het recht op toegang tot de rechter. 3. De verwerende partij werpt nog op dat de verzoekende partij heeft nagelaten om een afschrift bij te brengen van de beslissing van het daartoe bevoegde orgaan om in rechte te treden. Uit de bijgebrachte statuten blijkt evenwel dat de heer Badas Hasan-Ali als zaakvoerder is aangesteld. Overeenkomstig artikel vijftien van de statuten heeft de zaakvoerder alleen handelend de meest uitgebreide macht om de vennootschap te vertegenwoordigen in rechte, zowel als eiser als verweerder. Zulks impliceert dat de zaakvoerder alleen handelend kan beslissen om een vernietigingsberoep in te stellen bij het College. De ondertekening en indiening van het verzoekschrift houdt in dit geval minstens impliciet de beslissing in van de zaakvoerder om rechtsgeldig namens zijn vennootschap in rechte te treden. De excepties worden verworpen. C. Schending artikel 15, 4 Procedurebesluit Standpunt van de partijen 1. De verwerende partij werpt op dat het verzoekschrift onontvankelijk is bij gebrek aan uiteenzetting van ontvankelijke middelen. Zij stelt dat niet wordt uiteengezet wat aan de bestreden beslissing verweten wordt en het niet mogelijk is te begrijpen welke rechtsregels of rechtsbeginselen door de bestreden beslissing worden geschonden. 2. De verzoekende partij antwoordt niet op de opgeworpen exceptie. Beoordeling door het College De verzoekende partij beperkt zich ertoe in haar verzoekschrift te verwijzen naar een aangetekende brief van 8 mei 2015 en stelt dat zij inmiddels is geherlocaliseerd en alle richtlijnen heeft gevolgd door de aankoop van een industriële zone in Zij stelt tevens dat zij alle materialen en vrachtwagens van de vorige site heeft verwijderd. Het College stelt samen met de verwerende partij vast dat in het verzoekschrift geen grieven worden geformuleerd tegen de vastgestelde milieumisdrijven die dateren van Het louter gegeven dat de verzoekende partij zich nadien in regel heeft gesteld doet hieraan geen afbreuk en ontneemt aan de vastgestelde feiten van 2014 niet hun kwalificatie als misdrijf. De verzoekende partij duidt niet aan welke regelgeving of beginselen van bestuur zij geschonden acht. 7

8 De exceptie is gegrond. BESLISSING VAN HET MILIEUHANDHAVINGSCOLLEGE 1. Het College verwerpt het beroep. 2. De behandeling van het beroep heeft geen kosten met zich gebracht, zodat een beslissing over de kosten van het geding zonder voorwerp is. Dit arrest is uitgesproken te Brussel in openbare zitting van 20 februari 2018 door de eerste kamer. De toegevoegd griffier, De voorzitter van de eerste kamer, Chana GIELEN Marc VAN ASCH 8