MILIEUHANDHAVINGSCOLLEGE

Transcriptie

1 MILIEUHANDHAVINGSCOLLEGE ARREST nr. MHHC/M/1516/0153 van 26 juli 2016 in de zaak MHHC/1415/0093/M/0082 In zake: bvba J. KRIJNEN KEUKENS bijgestaan en vertegenwoordigd door: advocaat Harry HENDRICKX kantoor houdende te 2390 Malle, Hoge Warande 10A waar woonplaats wordt gekozen verzoekende partij tegen: het VLAAMSE GEWEST vertegenwoordigd door de Vlaamse regering, ten verzoeke van de Vlaamse minister van Omgeving, Natuur en Landbouw bijgestaan en vertegenwoordigd door: advocaten Steve RONSE en Thomas QUINTENS kantoor houdende te 8500 Kortrijk, Beneluxpark 27B waar woonplaats wordt gekozen verwerende partij I. VOORWERP VAN DE VORDERING Het beroep, ingesteld met een aangetekende brief van 21 augustus 2015 en geregulariseerd met een aangetekende brief van 11 september 2015, strekt tot de vernietiging van de beslissing van de gewestelijke entiteit van 30 juni 2015, gekend onder nummer 13/AMMC/462-M/DDS/JC. De bestreden beslissing legt aan de verzoekende partij een alternatieve bestuurlijke geldboete op van euro (923 euro verhoogd met de opdeciemen), evenals een voordeelontneming van euro, wegens de schending van het decreet van 28 juni 1985 betreffende de milieuvergunning (hierna Milieuvergunningsdecreet), van het besluit van de Vlaamse regering van 6 februari 1991 houdende vaststelling van het Vlaams Reglement betreffende de milieuvergunning (VLAREM I) en van het besluit van de Vlaamse regering van 1 juni 1995 houdende algemene en sectorale bepalingen inzake milieuhygiëne (hierna VLAREM II). Aan de verzoekende partij wordt verweten dat zij de emissiegrenswaarde voor het geloosde rookgas op 12 december 2012 met 1,65 keer heeft overschreden, dat zij de tweejaarlijkse meetfrequentie niet heeft nageleefd en dat zij de emissieresultaten van de overschrijding vastgesteld op 26 januari 2010, in het kader van de zelfcontroleplicht, niet heeft meegedeeld aan de bevoegde instantie. MHHC - 1

2 II. VERLOOP VAN DE RECHTSPLEGING De verwerende partij heeft een antwoordnota ingediend en heeft een afschrift van het administratief dossier neergelegd. De verzoekende partij heeft geen wederantwoordnota ingediend. De verwerende partij heeft geen laatste nota ingediend. De partijen zijn opgeroepen voor de zitting van 21 april 2016, waar de vordering tot vernietiging werd behandeld. Met een tussenarrest van 12 mei 2016 wordt het beroep verworpen met betrekking tot de opgelegde alternatieve bestuurlijke geldboete. De debatten worden heropend met betrekking tot de voordeelontneming. De verzoekende partij heeft een aanvullende nota neergelegd en 2 stukken bijgevoegd. De verwerende partij heeft een aanvullende nota neergelegd. De partijen zijn opgeroepen voor de zitting van 30 juni 2016 waar de vordering met betrekking tot de voordeelontneming werd behandeld. Kamervoorzitter Marc VAN ASCH heeft verslag uitgebracht. Advocaat Thomas QUINTENS die verschijnt voor de verwerende partij, zijn gehoord. De raadsman van de verzoekende partij is schriftelijk verschenen. Het decreet van 4 april 2014 betreffende de organisatie en de rechtspleging van sommige Vlaamse bestuursrechtscolleges (DBRC-decreet) en het besluit van de Vlaamse regering van 16 mei 2014 houdende de rechtspleging voor sommige Vlaamse bestuursrechtscolleges (Procedurebesluit) zijn toegepast. De debatten worden gesloten. III. FEITEN Voor de uiteenzetting van de feiten wordt verwezen naar het tussenarrest van 12 mei IV. ONDERZOEK VAN DE VORDERING TOT VERNIETIGING D. Vierde middel Vooraf In het tussenarrest van 12 mei 2016 heeft het College als volgt geoordeeld: In tegenstelling tot wat de verzoekende partij voorhoudt, komt het aannemelijk voor dat zij effectief een tweejaarlijkse verplichte meting heeft uitgespaard. De zelfcontrole die volgens de geldende regelgeving uiterlijk begin 2012 moest uitgevoerd worden, is niet gebeurd. In de maand december 2012 is de meting zelf uitgevoerd door de afdeling Milieu-inspectie. Uit de stukken waarop het College vermag acht te slaan blijkt dat de eerste daaropvolgende MHHC - 2

3 zelfcontrolemetingen gebeurd zijn op 17 januari 2014, 25 maart 2014 en 12 december Anders evenwel dan in de huidige versie van artikel DABM, waar het brutovermogensvoordeel in rekening mag gebracht worden, is de mogelijkheid om een vermogensvoordeelontneming op te leggen overeenkomstig de op dat ogenblik toepasselijke regelgeving beperkt tot het nettovermogensvoordeel. Los van de vaststelling dat de kost van een tweejaarlijkse meting niet concreet onderbouwd wordt en enkel verwezen wordt naar een verder niet gespecifieerd marktonderzoek, blijkt uit de bestreden beslissing dat de brutokostprijs, exclusief BTW, in rekening gebracht wordt. Indien wordt rekening gehouden met een effectieve verlaging van de brutokost van de verzoekende partij met euro, betekent zulks niet dat dit bedrag ook overeenkomt met het werkelijke nettovermogensvoordeel. Door het vermijden van een bepaalde kostenpost realiseert de verzoekende partij een meerwinst, waarop evenwel in principe belastingen (kunnen) verschuldigd zijn. Het College stelt vast dat zij over onvoldoende gegevens beschikt en heropent de debatten teneinde partijen toe te laten hierover standpunt in te nemen en zo zij zulks nuttig achten een bijkomende nota over te maken aan de griffie binnen de maand na datum van de betekening van huidig tussenarrest. Partijen kunnen ter beoordeling van de kostprijs van een tweejaarlijkse meting alle stukken bijbrengen die zij nuttig achten mits deze samen met de nota s gelijktijdig worden overgemaakt aan de griffie en de wederpartij. Aan de verzoekende partij wordt tevens gevraagd alle nuttige stukken over te leggen met betrekking tot de winst- en verliesrekening en aanslagbiljet inkomstenjaar De partijen worden eraan herinnerd dat het hen vrijstaat op de nieuw vastgestelde zitting in onderling overleg schriftelijk te verschijnen. Standpunt van de partijen 1. De verzoekende partij zet uiteen dat uit de bestreden beslissing niet blijkt op welke wijze de verzoekende partij een vermogensvoordeel genoten heeft door het niet tijdig laten uitvoeren van de dioxinemeting in 2012, gelijk aan de vermoedelijke kostprijs van een dergelijke meting. In haar aanvullende nota brengt de verzoekende partij de facturen bij van de zelfcontrolemetingen uitgevoerd in de loop van 2014, ten belope van elk euro exclusief BTW. Zij brengt tevens fiscale stukken bij waaruit blijkt dat zij voor het inkomstenjaar 2012 belast is aan 33%. 2. De verwerende partij antwoordt dat de verzoekende partij in 2012 op wederrechtelijke wijze een meting heeft overgeslagen en aldus de kostprijs ervan kon uitsparen. De gewestelijke entiteit heeft de kostprijs op basis van een marktonderzoek begroot op euro. In haar aanvullende nota stelt de verwerende partij dat geen aftrek mag toegepast worden ten belope van het op de verzoekende partij toegepaste belastingpercentage. Zij stelt dat de belasting op de meerwinst veroorzaakt door het niet-toepassen van de verplichte metingen een gevolg is van het misdrijf maar niet kan gekwalificeerd worden als kosten nodig voor de realisatie van het misdrijf. Volgens de verwerende partij maakt de verzoekende partij niet aannemelijk dat de firma Servaco nv een erkend laboratorium was op het ogenblik van de metingen. Evenmin is duidelijk welke MHHC - 3

4 parameters effectief gemeten zijn. De verwerende partij besluit dat de bijgebrachte facturen niet mogen weerhouden worden als berekeningsbasis. Beoordeling door het College 1. In de bestreden beslissing wordt de opgelegde vermogensvoordeelontneming als volgt gemotiveerd: Overwegende dat de laatste meting in de verbrandingsinstallatie op dioxines en furanen dateert van 26 januari 2010; dat de overtreder bijgevolg ten laatste tegen 26 januari 2012 de tweejaarlijkse meting op dioxines en furanen diende te (laten) uitvoeren; dat overtreder deze verplichte tweejaarlijkse uitgaven voor dat werkjaar niet heeft gemaakt; dat overtreder dit misdrijf in professioneel verband heeft gepleegd en door het nalaten van meetverplichtingen een financieel voordeel genoot; dat per definitie de uitgespaarde kosten wederrechtelijk werden verkregen en vermogensvoordelen zijn; dat derhalve conform artikel DABM een voordeelontneming wordt opgelegd. Overwegende dat op basis van een marktonderzoek, de kosten voor deze jaarlijkse verplichting geraamd kan worden op minimaal 3200 euro exclusief BTW; dat derhalve het vermogensvoordeel voor de overtreder door het nalaten van de jaarlijkse verplichting inzake de verbrandingsinstallatie, uiterst minimaal, naar billijkheid en redelijkheid, geraamd kan worden op 3200 euro. 2. Het College stelt vast dat de door de verzoekende partij thans bijgebrachte facturen betrekking hebben op de emissiemetingen op de houtverbrandingsinstallatie uitgevoerd respectievelijk op 16 december 2013, 4 maart 2014 en 12 december Minstens het laatste rapport wordt door de gewestelijke entiteit zelf vermeld in de bestreden beslissing, waarbij op de factuur zoals deze voorligt in het administratief dossier aangegeven is dat het laboratorium SERVACO erkend is als milieudeskundige door het ministerieel besluit van 6 mei De gewestelijke entiteit heeft toen evenmin gesteld dat deze factuur niet alle verplichte emissiemetingen zou omvat hebben. De argumentatie van de verwerende partij is bijgevolg weinig ernstig. Het College aanvaardt de kostprijs van 1102 euro exclusief BTW per meting als basis voor de berekening van het vermogensvoordeel. 3. Artikel DABM, zoals van toepassing op het ogenblik van de vastgestelde feiten, luidt als volgt: Samen met een bestuurlijke geldboete kan een voordeelontneming worden opgelegd. Een voordeelontneming is een sanctie waarbij een overtreder verplicht wordt een al dan niet geschat geldbedrag te betalen ter waarde van het nettovermogensvoordeel dat uit de milieu-inbreuk of het milieumisdrijf is verkregen. MHHC - 4

5 In het verslag aan het Vlaams Parlement uitgebracht op 9 november 2012 namens de Commissie voor Leefmilieu, Natuur, Ruimtelijke Ordening en Onroerend Erfgoed over de evaluatie van het Milieuhandhavingsdecreet, wordt het volgende gesteld: zal de nettovoordeelontneming worden omgevormd tot een brutovoordeelontneming, teneinde dit instrument vlotter toepasbaar te maken. Bij de nettovoordeelontneming mogen de kosten om het vermogensvoordeel te realiseren niet meegerekend worden bij de bepaling van het verworven vermogensvoordeel. Deze verplichte correcte verrekening van de kosten die de overtreder heeft moeten maken voor het plegen van het misdrijf maakt het instrument moeilijk hanteerbaar en gemakkelijk aanvechtbaar. Het voordeel van de brutovoordeelontneming is dat deze kosten niet meer in rekening hoeven gebracht te worden en de handhaver bijgevolg meer bewegingsvrijheid krijgt. In de Parlementaire documenten (Parl. St. Vl. Parl , nr. 2197/1) wordt deze aangekondigde decreetwijziging als volgt toegelicht: De verbeurdverklaring die uitgesproken wordt door de strafrechter komt steeds overeen met de geschatte brutowaarde van het voordeel dat de overtreder genoten heeft door het plegen van het milieumisdrijf. De bestuurlijke voordeelontneming wordt met deze aanpassing van nettowaarde naar brutowaarde meer op hetzelfde spoor gebracht van de strafrechtelijke verbeurdverklaring. Het afschrikkingseffect dat de mogelijkheid tot het opleggen van een vermogensvoordeel moet meebrengen, wordt hierdoor voor iedereen van in het begin duidelijker Uit wat voorafgaat blijkt dat de decreetgever zich er van bewust was dat de berekening van het nettovermogensvoordeel een moeilijk hanteerbaar begrip is in de mate dat de kosten verbonden aan de realisatie van het vermogensvoordeel niet mogen meegerekend worden. De door de verwerende partij geciteerde cassatie-arresten hebben betrekking op de principes inzake strafrechtelijke verbeurdverklaring. In de arresten van 29 mei 2001 en 18 februari 1997 wordt gesteld dat bij een verbeurdverklaring geen rekening moet gehouden worden met de kosten verbonden aan de realisatie van het misdrijf. Het College volgt de visie van de verwerende partij dat de belasting die moet betaald worden op de gerealiseerde meerwinst geen direct verband houdt met het plegen en dus de realisatie van het misdrijf zelf, maar eerder het gevolg ervan is. De verzoekende partij toont voor het overige niet aan dat zij specifieke kosten heeft moeten maken. Het College begroot het nettovermogensvoordeel op 1012 euro. Het middel is in de aangegeven mate gegrond. MHHC - 5

6 OM DEZE REDENEN BESLIST HET MILIEUHANDHAVINGSCOLLEGE 1. Het beroep is ontvankelijk en deels gegrond met betrekking tot de opgelegde nettovermogensvoordeelontneming. 2. Het College vernietigt de beslissing van de gewestelijke entiteit van 30 juni 2015, met nummer 113AMMC/462-M/DDS/JC in zoverre zij aan de verzoekende partij een nettovermogensvoordeelontneming oplegt ten belope van 3200 euro, 3. Het College vermindert de nettovermogensvoordeelontneming tot 1012 euro. 4. De behandeling van het beroep heeft geen kosten met zich gebracht, zodat een beslissing over de kosten van het geding zonder voorwerp is. Dit arrest is uitgesproken te Brussel, in openbare zitting op 26 juli 2016, door het Milieuhandhavingscollege, eerste kamer, samengesteld uit: Marc VAN ASCH, voorzitter van de eerste kamer met bijstand van Chana GIELEN, toegevoegd griffier De toegevoegd griffier, De voorzitter van de eerste kamer, Chana GIELEN Marc VAN ASCH MHHC - 6