MILIEUHANDHAVINGSCOLLEGE

Transcriptie

1 MILIEUHANDHAVINGSCOLLEGE ARREST nr. MHHC/M/1516/0093 van 14 april 2016 in de zaak MHHC/1415/0032/M/0024 In zake: de heer Ludwig VAN DE WEGHE, wonende te 9270 Kalken, Krimineelstraat 21a vertegenwoordigd door: advocaat Etienne DE PRYCKER met kantoor te 9220 Hamme, Marktplein 36 verzoekende partij tegen: het VLAAMSE GEWEST vertegenwoordigd door de Vlaamse regering, ten verzoeke van de Vlaamse minister voor Omgeving, Natuur en Landbouw voor wie optreedt, bij delegatie, de gewestelijke entiteit (de afdeling Milieuhandhaving, Milieuschade en Crisisbeheer, AMMC) met kantoren te 1000 Brussel, Koning Albert II-laan 20 bus 8 vertegenwoordigd door: mevrouw Sigrid RAEDSCHELDERS, afdelingshoofd verwerende partij I. VOORWERP VAN DE VORDERING De vordering, ingesteld met een aangetekende brief van 20 maart 2015 en geregulariseerd met een aangetekende brief van 26 maart 2015, strekt tot de vernietiging van de beslissing van de gewestelijke entiteit van 10 februari 2015, gekend onder nummer 13/AMMC/810-M/TR/WVM. De bestreden beslissing legt aan de verzoekende partij een alternatieve geldboete op van euro (295 euro verhoogd met de opdeciemen) wegens het bemesten van een perceel gelegen in kwetsbaar natuurgebied. II. VERLOOP VAN DE RECHTSPLEGING De verwerende partij heeft een antwoordnota ingediend en heeft een afschrift van het administratief dossier neergelegd. De verzoekende partij heeft geen wederantwoordnota ingediend. De verwerende partij heeft geen laatste nota ingediend. MHHC - 1

2 De partijen zijn opgeroepen voor de zitting van 10 maart 2016, waar de vordering tot vernietiging werd behandeld. Kamervoorzitter Marc VAN ASCH heeft verslag uitgebracht. Advocaat Etienne DE PRYCKER die verschijnt voor de verzoekende partij en mevrouw Julie CORNELIS die loco mevrouw Sigrid RAEDSCHELDERS verschijnt voor de verwerende partij, zijn gehoord. Het decreet van 4 april 2014 betreffende de organisatie en de rechtspleging van sommige Vlaamse bestuursrechtscolleges (DBRC-decreet) en het besluit van de Vlaamse regering van 16 mei 2014 houdende de rechtspleging voor sommige Vlaamse bestuursrechtscolleges (Procedurebesluit) zijn toegepast. De debatten worden gesloten. III. FEITEN 1. Op 17 juni 2013 krijgt de toezichthouder bij de Mestbank Vlaamse landmaatschappij Regio West een melding binnen over het bemesten van een perceel in de Kalkense Meersen waar een bemestingsverbod geldt. Op 20 juni 2013 stellen toezichthouders bij de Mestbank Vlaamse landmaatschappij Regio West een proces-verbaal op met nummer VLM/13/PV/4109/0947/A. In dit proces-verbaal stellen de toezichthouders vast dat perceel 6 uit de verzamelaanvraag van 2012 van de verzoekende partij, dat in kwetsbaar natuurgebied ligt en waar een bemestingsverbod geldt, langwerpig werd bemest tot tegen de waterloop over de gehele lengte van het perceel. Het perceel 6 wordt begrensd door een waterloop van 2 de categorie genaamd Stroom. Voor dit perceel geldt een bemestingsverbod met uitzondering van bemesting door rechtstreekse uitscheiding bij begrazing tot beloop van twee grootvee-eenheden per ha op jaarbasis. Op 27 juni 2013 meldt de procureur des Konings te Brugge zijn beslissing om het milieumisdrijf niet strafrechtelijk te vervolgen. 2. Met een brief van 10 september 2013 brengt de gewestelijke entiteit de verzoekende partij op de hoogte van haar voornemen om een alternatieve bestuurlijke geldboete, al dan niet vergezeld van een voordeelontneming, op te leggen en nodigt zij de verzoekende partij uit om schriftelijk haar verweer mee te delen. De verzoekende partij deelt geen schriftelijk verweer mee. De gewestelijke entiteit legt op 10 februari 2015 de vermelde bestuurlijke geldboete op. Deze beslissing wordt aan de verzoekende partij betekend op 18 februari De verwerende partij motiveert haar beslissing als volgt: 1. Procedurele antecedenten MHHC - 2

3 Op 20 juni 2013 stelde de heer Jörg Merlin, toezichthouder bij de Mestbank Vlaamse Landmaatschappij Regio West (hierna verbalisant), een proces-verbaal op ten laste van de heer Ludwig Van De Weghe, gekend in de kruispuntbank voor ondernemingen als natuurlijk persoon met ondernemingsnummer , gevestigd te 9270 Laarne, Krimineelstraat 21a, wegens een schending van het decreet van 22 december 2006 houdende de bescherming van water tegen de verontreiniging door nitraten uit agrarische bronnen (hierna Mestdecreet). Het proces-verbaal werd op 20 juni 2013 conform de artikelen en van het decreet van 21 december 2007 tot aanvulling van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid met een titel XVI "Toezicht, handhaving en veiligheidsmaatregelen (DABM) verzonden aan de procureur des Konings van Gent. Conform artikel DABM meldde de procureur des Konings van Gent de afdeling Milieuhandhaving, Milieuschade en Crisisbeheer (hierna AMMC) van het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie per schrijven d.d. 27 juni 2013, ontvangen op 5 juli 2013, niet over te gaan tot de strafrechtelijke behandeling van het milieumisdrijf, met verval van de strafvordering tot gevolg. AMMC startte na dit schrijven conform artikel DABM de procedure op voor de oplegging van een alternatieve bestuurlijke geldboete. Op 9 juli 2013 informeerde AMMC verbalisant conform artikel DABM van de beslissing van de procureur des Konings over het niet strafrechtelijk behandelen van het milieumisdrijf. Verbalisant heeft conform artikel 76 van het Besluit van de Vlaamse Regering van 12 december 2008 tot uitvoering van titel XVI van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid (Milieuhandhavingsbesluit) het proces-verbaal aan AMMC bezorgd. Het proces-verbaal werd door AMMC ontvangen op 23 augustus AMMC bracht de vermoedelijke overtreders op 10 september 2013 op de hoogte van haar voornemen om een alternatieve bestuurlijke geldboete, al dan niet vergezeld van een voordeelontneming, op te leggen. AMMC ontving geen schriftelijk verweer van vermoedelijke overtreder. 2. Feiten Voor wat de feiten betreft wordt verwezen naar het proces-verbaal met nr. GE.63.H /13 d.d. 20 juni De feiten moeten hier als integraal overgenomen beschouwd worden. Hierna volgt een weergave van de meest relevante feiten. Vermoedelijke overtreder baat een melkveebedrijf uit. Op 17 juni 2013 kreeg verbalisant een melding binnen inzake het bemesten van percelen in de Kalkense Meersen waar een bemestingsverbod geldt. Verbalisant begaf zich naar de kwestieuze percelen en stelde vast dat enkele percelen bemest waren. De mest werd niet breedwerpig uitgespreid, maar eerder door middel van een sleepslang aangewend. Verbalisant stelde vast dat het perceel volledig werd bemest. De bemesting werd uitgevoerd tot tegen de waterloop den dit over de gehele lengte van het perceel. MHHC - 3

4 Volgens de databank van de Mestbank werd het kwestieuze perceel geregistreerd bij het Agentschap voor Landbouw en Visserij door vermoedelijke overtreder. Het betreft perceel 6 van de verzamelaanvraag Perceel 6 heeft een bemestbare oppervlakte van 0,75 ha en wordt begrensd door een waterloop van 2de categorie genaamd Stroom. Deze waterloop mondt uit in de Steenbeek en is van 1ste categorie. De rand van perceel 6, dat grenst aan deze waterloop, werd over de volledige lengte van 20 meter bemest. Indien op dit perceel een ontheffing zou zijn toegestaan op het bemestingsverbod, wat hier niet het geval is, dan moet vermoedelijke overtreder bij het opbrengen van dierlijke mest minimaal 10 meter afstand houden van de ingeschreven waterloop. Verbalisant stelde vast dat perceel 6 in VEN (Vlaams Ecologische Netwerk)-gebied ligt. Verbalisant raadpleegde de databank van de Mestbank om na te gaan welk bemestingsregime er voor perceel 6 van toepassing is voor bemestingsjaar Volgens de bemestingsnormen 2012 voor het bedrijf van vermoedelijke overtreder ligt perceel 6 in kwetsbaar gebied natuur door Gewestelijke Ruimtelijke Uitvoeringsplannen (GRUP's). Voor perceel 6, potentieel belangrijk grasland, geldt er een bemestingsverbod. Dit betekent dat elke vorm van bemesting verboden is, met uitzondering van bemesting door rechtstreekse uitscheiding bij begrazing waarbij 2 grootvee-eenheden per ha op jaarbasis worden toegelaten (2 GVE/ha/jaar). De norm 2 GVE komt overeen met 170 kg N/ha/jaar en 60 kg P205/ha/jaar. Die hoeveelheden mogen uitsluitend via begrazing worden afgezet. Bijgevolg is op perceel 6 van de verzamelaanvraag 2012 het bemestingsverbod van toepassing. Dit wil zeggen dat elke andere vorm van bemesting verboden is, met uitzondering van bemesting door rechtstreekse uitscheiding bij begrazing, overeenkomstig de bepalingen van artikel 41bis van het Mestdecreet. 3. Beoordeling Overwegende dat de vastgestelde feiten beoordeeld worden in toepassing van de artikelen tot en met DABM en artikel 76 Milieuhandhavingsbesluit. 3.1 Het milieumisdrijf en de toerekenbaarheid aan de overtreder Overwegende dat door verbalisant werd vastgesteld dat door vermoedelijke overtreder rundermest werd uitgereden door middel van sleepslangtechniek op perceel 6 van zijn verzamelaanvraag 2012; dat perceel 6 gelegen is in VEN-gebied; dat de totale bemeste oppervlakte 75 are bedroeg. Overwegende dat door verbalisant werd vastgesteld dat de rand van perceel 6 over de volledige lengte van 20 m tot tegen de rand van de 2 categorie waterloop genaamd Stroom werd bemest; dat artikel 21, 2 van het Mestdecreet bepaalt dat het verboden is meststoffen op of in de bodem te brengen, met uitzondering van bemesting door rechtstreekse uitscheiding bij beweiding, tot 10 meter landinwaarts vanaf de bovenste rand van het talud van een waterloop die gelegen is in het Vlaams Ecologisch Netwerk. Overwegende dat door verbalisant werd vastgesteld dat volgens de bemestingsnormen 2012 perceel 6 in kwetsbaar gebied natuur door Gewestelijke Ruimtelijke Uitvoeringsplannen (GRUP's) ligt; dat voor perceel 6, potentieel belangrijk grasland, er een bemestingsverbod geldt; dat artikel 41 bis 1 van het Mestdecreet bepaalt dat, met het oog op het behoud en de versterking van natuurwaarden, op landbouwgronden gelegen in bosgebieden, natuurgebieden, natuurreservaten, natuurontwikkelingsgebieden en daarmee vergelijkbare gebieden, wals aangeduid in de gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen, elke vorm van bemesting verboden is, met uitzondering van MHHC - 4

5 bemesting door rechtstreekse uitscheiding bij begrazing, waarbij twee grootvee-eenheden (GVE) per hectare op jaarbasis toegelaten worden. Overwegende dat bovenvermelde feiten een schending uitmaken van de artikel 21, 2 en 41 bis 1 van het Mestdecreet. Overwegende dat bovenvermelde feiten vallen onder de definitie van milieumisdrijf conform artikel DABM waarvoor een alternatieve bestuurlijke geldboete kan worden opgelegd. Overwegende dat het milieumisdrijf voldoende vaststaat in hoofde van de overtreder. 3.2 Hoogte van de boete Overwegende dat bij de bepaling van de hoogte van de geldboete rekening wordt gehouden met de ernst van het milieumisdrijf, de frequentie en de omstandigheden waarin het milieumisdrijf is gepleegd of beëindigd De ernst van de feiten Overwegende dat in uitvoering van de Richtlijn 91/676/EEG van de Raad van 12 december 1991 inzake de bescherming van water tegen de verontreiniging door nitraten uit agrarische bronnen, Nitraatrichtlijn genaamd, en de Richtlijn 2001/81/EG van 23 oktober 2001 van de Raad en van het Parlement inzake de nationale emissieplafonds voor bepaalde luchtverontreinigende stoffen, NEC-richtlijn genaamd, het Mestdecreet bepaalde maatregelen heeft voorzien. Overwegende dat één ervan bestaat uit het opleggen van beperkingen van het op of in de bodem brengen van meststoffen overeenkomstig de goede landbouwpraktijken en rekening houdend met de kenmerken van de betrokken kwetsbare zone. Overwegende dat in het kader van de nitraatproblematiek het algemeen principe is dat meststoffen enkel mogen opgebracht worden op landbouwgrond of groeimedium en dit binnen een vastgestelde periode, op gezette tijdstippen en op welbepaalde wijze; dat door het in de bodem brengen van rundermest op een perceel, met een oppervlakte van 75 are, in een zone gelegen op minder dan 10 meter landinwaarts van een waterloop en in het Vlaams Ecologisch Netwerk en in een gebied waar nulbemesting geldt, de doelstellingen van de Nitraatrichtlijn in het gedrang gebracht worden; dat deze richtlijn onder meer als doel heeft de luchtemissies die veroorzaakt of teweeggebracht wordt door nitraten uit agrarische bronnen te verminderen en verdere verontreiniging te voorkomen en de natuurwaarden van landbouwgronden gelegen in bosgebieden, natuurgebieden, natuurreservaten, natuurontwikkelingsgebieden en daarmee vergelijkbare gebieden te behouden en te versterken. Overwegende dat het misdrijf in professioneel verband werd gepleegd. Overwegende dat bovenvermeld feit derhalve voldoende ernstig is om te worden gesanctioneerd met een alternatieve bestuurlijke geldboete De frequentie Overwegende dat het een eenmalige schending betreft; dat er minstens geen indicaties in onderhavig proces-verbaal zijn die erop wijzen dat bij de overtreder reeds eerder MHHC - 5

6 vergelijkbare feiten werden vastgesteld; dat de factor frequentie derhalve geen aanleiding geeft tot een hogere geldboete De omstandigheden Overwegende dat er geen bijzondere omstandigheden werden weerhouden bij het bepalen van de hoogte van de boete. OM DEZE REDENEN beslist de afdeling Milieuhandhaving, Milieuschade en Crisisbeheer om een alternatieve bestuurlijke geldboete op te leggen aan heer Ludwig Van De Weghe, gekend in de kruispuntbank voor ondernemingen als natuurlijk persoon met ondernemingsnummer , gevestigd te 9270 Laarne, Krimineelstraat 21a, ten bedrage van 1770 (duizendzevenhonderdzeventig) euro, zijnde 295 (tweehonderdvijfennegentig) euro vermeerderd met de opdeciemen die ten tijde van het plegen van de feiten van toepassing waren conform artikel DABM. Dit is de bestreden beslissing. IV. ONTVANKELIJKHEID VAN DE VORDERING TOT VERNIETIGING Uit het onderzoek van het dossier blijkt dat de vordering tijdig en regelmatig ingesteld is. Er worden geen excepties opgeworpen. V. ONDERZOEK VAN DE VORDERING TOT VERNIETIGING ENIG MIDDEL Standpunt van de partijen 1. Uit de uiteenzetting van de verzoekende partij blijkt dat zij de kwalificatie van de feiten als milieumisdrijf betwist. Zij stelt: 1. De bemesting werd toegediend door middel van sleepslangtechniek. Door deze techniek is de mest beter verspreid over het perceel. Door begrazing van 2GVE/ha is het meer geconcentreerd. 2. De tractor met drie-assige aalton is zodanig groot dat je niet dichter dan 20 meter van de waterloop kan komen (1). Het perceel is ook maar 20 meter breed aan de waterloop (2). Ik zie in het proces-verbaal ook nergens een foto die dit bewijst. 3. Op het moment van de overtreding (17 juni 2013) was ik nog niet onteigend. Ik word dat perceel van 0.75ha onteigend. Zolang ik niet uitbetaald ben voor de onteigening, mag ik toch wel de toegelaten hoeveelheid mest toedienen op die manier die zowel voor mij als voor het milieu het best aanvaardbaar is. 2. De verwerende partij antwoordt hierop samengevat als volgt: MHHC - 6

7 -artikel 41 bis, 1 van het decreet van 23 januari 1991 inzake de bescherming van het leefmilieu tegen verontreiniging door meststoffen (hierna het Mestdecreet) verbiedt elke vorm van bemesting behoudens rechtstreekse uitscheiding bij begrazing in kwetsbaar gebied; -de verbalisanten hebben in het proces-verbaal visueel vastgesteld dat de bemesting over de gehele lengte van het perceel werd uitgevoerd tot tegen de waterloop. Het proces-verbaal heeft overeenkomstig artikel van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid (hierna DABM) een bijzondere bewijswaarde; -de verplichting tot naleving van het Mestdecreet geldt in alle omstandigheden, dus ook in geval van toekomstige onteigening. Beoordeling door het College 1. Artikel 41bis van het Mestdecreet, zoals van toepassing op het ogenblik van de feiten, luidt als volgt: Met het oog op het behoud en de versterking van de natuurwaarden is op landbouwgronden gelegen in bosgebieden, natuurreservaten, natuurontwikkelingsgebieden en daarmee vergelijkbare gebieden, zoals aangeduid n de gewestelijke ruimtelijke uitvoeringsplannen, definitief vastgesteld met toepassing van de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening, elke vormen van bemesting verboden met uitzondering van bemesting door rechtstreekse uitscheiding bij begrazing, waarbij twee grootvee-eenheden (GVE) per hectare op jaarbasis worden toegelaten. 2. De verzoekende partij betwist niet dat het betrokken perceel 6 in kwetsbaar (natuur-)gebied ligt. De uitleg van de verzoekende partij dat de gebruikte techniek een betere verspreiding zou toelaten, is dan ook niet relevant. Het Mestdecreet laat in dit geval enkel bemesting toe door rechtstreekse uitscheiding bij begrazing. De bemerking dat de gebruikte tractor niet dichter dan 20 meter bij de waterloop kan komen, wordt niet concreet en bewijsbaar onderbouwd. Bovendien is de bemesting tot aan de rand van de waterloop visueel vastgesteld door de verbalisant en als zodanig opgenomen in het proces-verbaal van 20 juni Ingevolge artikel DABM heeft dit proces-verbaal bewijswaarde tot het tegendeel. De verzoekende partij faalt in haar bewijslast van het tegendeel. De mogelijke toekomstige onteigening, waarnaar de verzoekende partij refereert, mist elke relevantie. Ook in dat geval blijft het bemestingsverbod overeenkomstig artikel 41bis van het Mestdecreet immers onverkort gelden. De verzoekende partij blijft aldus in gebreke de onjuistheid of de kennelijke onredelijkheid van de bestreden beslissing aan te tonen. Het middel is ongegrond. MHHC - 7

8 OM DEZE REDENEN BESLIST HET MILIEUHANDHAVINGSCOLLEGE 1. Het beroep is ontvankelijk maar ongegrond. 2. De behandeling van het beroep heeft geen kosten met zich gebracht, zodat een beslissing over de kosten van het geding zonder voorwerp is. Dit arrest is uitgesproken te Brussel, in openbare zitting op 14 april 2016, door het Milieuhandhavingscollege, eerste kamer, samengesteld uit: Marc VAN ASCH, voorzitter van de eerste kamer met bijstand van Bram CARDOEN, toegevoegd griffier De toegevoegd griffier, De voorzitter van de eerste kamer, Bram CARDOEN Marc VAN ASCH MHHC - 8