52-VK van. hierna de. tegen. voor wie. hierna de. 6 november 2012

Transcriptie

1 Milieuhandhavingscollege Arrest MHHC-12/5 52-VK van 6 november 2012 In de zaak van de heer [ ] wonendee te [ ] hierna de verzoekende partij te noemen, tegen het VLAAMSE GEWEST, vertegenwoordigd door de Vlaamse Regering, voor wie optreedt mevrouw Sigrid RAEDSCHELDERS, afdelingshoofd van de afdeling Milieuhandha ving, Milieuschade en Crisisbeheer van het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie van de Vlaamse overheid, hierna de verwerende partij te noemen, ingeschreven in het register van de beroepenn op 6 april 2012 onder nummer 12/MHHC/12-M, MHHC-12/ /52-VK 6 november

2 heeft het Milieuhandhavingscollege het volgende overwogen: 1. Voorwerp van het beroep Het beroep is gericht tegen de beslissing 10/AMMC/411-M/LDF van 9 maart 2012 van de gewestelijke entiteit waarbij aan de verzoekende partij een alternatieve bestuurlijke geldboete van 13 euro wordt opgelegd, vermeerderd met de opdeciemen die ten tijde van het opleggen van de geldboete van toepassing waren voor de strafrechtelijke geldboeten, aldus gebracht op 78 euro, wegens het vissen met drie hengels, daar waar slechts het gebruik van twee hengels is toegelaten. 2. Verloop van de rechtspleging 2.1. Voor het voorafgaande verloop van de rechtspleging verwijst het Milieuhandhavingscollege naar hetgeen desbetreffend is uiteengezet in het tussenarrest MHHC-12/25-VK van 22 mei In dit tussenarrest beslist het Milieuhandhavingscollege het beroep, in gewijzigde kamersamenstelling, verder te behandelen volgens de gewone rechtspleging Bij beschikking 12/MHHC/12-M/B2 van 23 augustus 2012 heeft de kamervoorzitter, overeenkomstig artikel 14, 1, van het besluit van de Vlaamse Regering van 27 mei 2011 houdende vaststelling van de rechtspleging voor het Milieuhandhavingscollege (hierna Procedurebesluit), de behandeling van het beroep vastgesteld op de zitting van 27 september De verzoekende partij, hoewel regelmatig opgeroepen, is op de zitting niet aanwezig noch vertegenwoordigd. De verwerende partij is op deze zitting vertegenwoordigd door mevrouw An ROMEIJN, beleidsmedewerker van de afdeling Milieuhandhaving, Milieuschade en Crisisbeheer van het Departement Leefmilieu, Natuur en Energie van de Vlaamse overheid. Kamervoorzitter Carole M. BILLIET brengt verslag uit. De verwerende partij wordt gehoord. De debatten worden gesloten en de zaak wordt voor uitspraak in beraad genomen. 3. Ontvankelijkheid 3.1. Onder verwijzing naar artikel 7, 1, 3, en artikel 7, tweede lid, Procedurebesluit werpt de verwerende partij op dat het beroep niet ontvankelijk is omdat het geen melding maakt van de bestreden beslissing en daarenboven ook niet door de verzoekende partij werd ondertekend. Voor wat de tweede exceptie betreft, wijst zij erop dat de verzoekende partij zich [heeft] beperkt tot het vermelden van [haar] naam en voornaam, hetgeen klaarblijkelijk niet voldoet aan de vereiste van ondertekening in de zin van artikel 7 lid 2 van het Procedurereglement Artikel 7, 1, 3 en 2 Procedurebesluit bepalen, respectievelijk, dat het verzoekschrift op straffe van onontvankelijkheid de bestreden beslissing [vermeldt] en door de verzoekende partij [wordt] ondertekend. MHHC-12/52-VK 6 november

3 De eerste ontvankelijkheidsvereiste moet, bij ontstentenis van enige wettelijke precisering ervan en gelet op de rechtsbeschermende basisfunctie van het bestuurlijke procesrecht, worden begrepen in functie van het normdoel: met zekerheid te weten welke beboetingsbeslissing het voorwerp van het beroep uitmaakt. Iedere identificatie van de bestreden beslissing in het verzoekschrift die het mogelijk maakt dit met zekerheid te weten, voldoet aan de gestelde eis. Te dezen stelt het Milieuhandhavingscollege vast dat het verzoekschrift gedetailleerde informatie bevat over het proces-verbaal van overtreding waarop de beboetingsbeslissing steunt: zijn datum, de namen van de natuurinspecteurs-verbalisanten en het vastgestelde milieumisdrijf worden meegedeeld. Toegevoegd aan de naam en woonplaats van de verzoekende partij volstaan deze gegevens om met uitsluiting van elke twijfel de bestreden beslissing te identificeren. Zulks is overigens ook gebleken uit de prompte toezending door de verwerende partij aan het College van de beslissing in kwestie en de stukken op grond waarvan zij is genomen. De exceptie is ongegrond Bij ontstentenis van een specifieke wettelijke omschrijving ervan, moet de ontvankelijkheidsvereiste van een ondertekenen, of handtekenen, in overeenstemming met het algemene taalgebruik worden begrepen als de eis van een eigenhandige ondertekening door of namens de verzoekende partij waarmee deze zich het verzoekschrift ontegensprekelijk toe-eigent. Hierbij is het niet ter zake of deze ondertekening vormelijk gesofisticeerd is of niet. In casu heeft de verzoekende partij ontegensprekelijk eigenhandig haar naam onder het verzoekschrift geschreven zodat aan de vereiste van ondertekening voldaan is. Ook deze exceptie is ongegrond Het beroep dat op 5 april 2012 is ingesteld met een aangetekende brief, is tijdig en regelmatig naar vorm. Er stellen zich geen problemen met betrekking tot andere aspecten van zijn ontvankelijkheid. Het beroep is ontvankelijk. 4. Feiten De feiten die vaststaan en relevant zijn voor de beoordeling van het beroep kunnen als volgt worden samengevat Op 1 mei 2010 stellen twee gewestelijke toezichthouders van het Agentschap voor Natuur en Bos, provinciale afdeling Oost-Vlaanderen, tijdens een ambtshalve controle langs de Dender vast dat de verzoekende partij er te Herdersem langs de oever met drie hengels aan het vissen is. Eén van de hengels, een hengel van het merk Warrior Elite met een molen SHIMANO 10000, wordt in beslag genomen. De verzoekende partij, wordt er eveneens geconstateerd, is in het bezit van een visverlof. Van deze vaststellingen stellen de toezichthouders proces-verbaal op Luidens het proces-verbaal van verhoor, dat als bijlage bij het proces-verbaal van overtreding is gevoegd, verklaart de verzoekende partij aan de toezichthouder onder meer het volgende: Mijn hengels zijn ongeveer 300 euro waard per stuk. In antwoord op de vraag, vanwege de verbalisanten, of zij vrijwillig afstand doet van de in beslag genomen hengel, antwoordt zij: Ja, ik doe vrijwillig afstand [van] de hengel Warrior Elite, molen merk Shimano. MHHC-12/52-VK 6 november

4 5. Beoordeling 5.1. De gewestelijke entiteit oordeelt dat de in het proces-verbaal vastgestelde feiten bewezen zijn en kwalificeert deze feiten als een milieumisdrijf overeenkomstig artikel , 2 van het decreet van 5 april 1995 houdende algemene bepalingen inzake milieubeleid (hierna DABM), meer bepaald als een schending van: artikel 4 van de wet van 1 juli 1954 op de riviervisserij (hierna Wet Riviervisserij), op grond waarvan ieder die van een visverlof voorzien of vrijgesteld is in de bevaarbare of vlotbare waterwegen met een of twee hengels mag vissen; artikel 32, 2, van het besluit van de Vlaamse Regering van 20 mei 1992 tot uitvoering van de Wet Riviervisserij, luidens welke bepaling het verboden is met meer dan twee hengels te vissen. Zij legt met toepassing van de artikelen tot en met DABM en artikel 76 van het besluit van de Vlaamse Regering van 12 december 2008 tot uitvoering van titel XVI van het DABM de voormelde alternatieve bestuurlijke geldboete op De verzoekende partij betwist de feiten noch het daderschap. Ter ondersteuning van haar beroep voert zij twee bezwaren aan. Haar eerste bezwaar heeft betrekking op haar onwetendheid omtrent het wettelijk bepaalde verbod op het vissen met meer dan twee hengels. In haar tweede bezwaar stelt zij de hoogte van de haar opgelegde bestuurlijke geldboete in vraag wegens het verlies dat zij reeds leed ten gevolge van de inbeslagname van haar derde hengel. Niettegenstaande het verzoekschrift geen geëxpliciteerd petitum bevat, valt uit het geheel van de erin vervatte argumentatie af te leiden dat de verzoekende partij met haar beroep in wezen een kwijtschelding, minstens een vermindering van de haar opgelegde bestuurlijke geldboete beoogt Het eerste bezwaar dat betrekking heeft op de door haar voorgehouden onwetendheid omtrent de wettelijke regeling wordt door de verzoekende partij in het verzoekschrift uiterst beknopt toegelicht. Zij stelt dienaangaande: dat wist ik eerlijk gezegd [niet] In de memorie van antwoord repliceert de verwerende partij dienaangaande in essentie dat het vaststaat dat de verzoekende partij, die een visverlof had om met twee hengels te vissen, met drie hengels aan het vissen was zodat het milieumisdrijf in haren hoofde niet ter discussie staat Luidens artikel , tweede lid, DABM kan een alternatieve bestuurlijke geldboete uitsluitend worden opgelegd voor de milieumisdrijven vermeld in de artikelen tot en met septies DABM. De wetschendingen die in het voorliggende beroep aan de orde zijn, ressorteren onder de toepassing van artikel , 1, DABM en zijn strafbaar wanneer zij opzettelijk of door gebrek aan voorzorg of voorzichtigheid zijn gepleegd. In zoverre de verzoekende partij met haar eerste bezwaar wil laten gelden dat de feiten haar niet verwijtbaar zijn omdat zij ze niet met opzet pleegde, kan zij niet worden bijgetreden. Een gebrek aan voorzorg of voorzichtigheid volstaat opdat er van een milieumisdrijf sprake zou zijn. Te dezen is er ontegensprekelijk sprake van een gebrek aan voorzorg of voorzichtigheid nu wettelijk sedert vele jaren is bepaald dat met een visverlof maximum twee hengels mogen worden gebruikt en voorts, ten overvloede, aan deze wettelijke bepaling wordt herinnerd in de brochures die systematisch worden verspreid aan de kopers van de visverloven In zoverre de verzoekende partij wegens het gebrek aan opzet om mildheid vraagt in de bepaling van de boete, verzoekt zij om een verrekening in het boetebedrag van de omstandigheden waarin de feiten werden gepleegd, conform artikel DABM. Dienaangaande stelt het Milieuhandhavingscollege evenwel geen kennelijke onredelijkheid vast in de bestreden beboetingsbeslissing, die een boete van 13 euro betrof Het bezwaar is ongegrond. MHHC-12/52-VK 6 november

5 In haar tweede bezwaar voert de verzoekende partij aan dat de gewestelijke entiteit bij het bepalen van de hoogte van de opgelegde bestuurlijke geldboete geen rekening heeft gehouden met het feit dat de in beslag genomen hengel 300 euro s [heeft] gekost. Zij preciseert: ( ) de natuurinspecteurs ( ) [hebben] gezegd dat als ik 1 vislijn liet in beslag nemen ik er waarschijnlijk niets meer zou van horen ( ) maar nu krijg ik toch nog een boete van 78 euro s dat vind ik neem het mij niet kwalijk veel De verwerende partij acht het bezwaar ongegrond. Onder verwijzing naar artikel DABM, en meer bepaald de daar bepaalde vereiste om bij het bepalen van de hoogte van de boete rekening te houden met de omstandigheden waarin de feiten werden gepleegd of beëindigd, laat zij het volgende gelden: ( ) het in beslag nemen van zaken die gediend hebben bij het plegen van het milieumisdrijf, is geen omstandigheid die mee in rekening kan worden gebracht bij het bepalen van de hoogte van de geldboete. Het feit dat er goederen van verzoekende partij bij het vaststellen van het milieumisdrijf in bewaring werden genomen kan ten eerste niet worden aanzien als een gerechtelijke of bestuurlijke sanctionering van de feiten die voorwerp uitmaakten van de bestreden beslissing. Door deze maatregel is verzoekende partij met andere woorden niet gesanctioneerd, noch is er hem een beslissing opgelegd met punitief karakter. Verwerende partij dient ten andere op te werpen dat haar geen enkele bevoegdheid is toegekend om uitspraak te doen over goederen die in kader van de bewijsvoering bij een milieumisdrijf in bewarende maatregel of in bewarend beslag worden genomen. In dat opzicht, besluit zij, is de opgelegde bestuurlijke geldboete een geldboete die in verhouding staat tot de gepleegde feiten en conform artikel DABM werd opgelegd Luidens artikel DABM wordt bij het bepalen van de hoogte van de bestuurlijke geldboete door de gewestelijke entiteit onder meer rekening gehouden met de omstandigheden waarin de vermoedelijke overtreder het milieumisdrijf heeft beëindigd. Door de inbeslagname van de derde werphengel is onmiskenbaar een einde gemaakt aan het milieumisdrijf dat erin bestaat te vissen met meer dan twee hengels. Aldus maakt dit, in tegenstelling tot hetgeen de verwerende partij voorhoudt, een omstandigheid uit die bij de beoordeling van de hoogte van de geldboete moet betrokken worden. Terecht laat de verwerende partij gelden dat zij (bedoeld wordt de gewestelijke entiteit) de bevoegdheid mist om een beslissing te nemen met betrekking tot de in beslag genomen voorwerpen. Deze vaststelling staat er evenwel niet aan in de weg dat de gewestelijke entiteit bij het bepalen van de hoogte van de geldboete rekening houdt met het pecuniaire nadeel dat de verzoekende partij reeds heeft ondergaan ten gevolge van de inbeslagname. Dit is des te meer het geval wanneer, zoals te dezen, het ten gevolge van de inbeslagname geleden nadeel aanzienlijk hoger ligt dan het bedrag van de boete die zij oordeelt te moeten opleggen. Door deze omstandigheid niet te betrekken bij de bepaling van de hoogte van de bestuurlijke geldboete, daar waar het nochtans kennelijk redelijk zou geweest zijn dit wel te doen, heeft de gewestelijke entiteit het voorschrift van artikel DABM geschonden. Het Milieuhandhavingscollege is dan ook van oordeel dat de opgelegde geldboete op substantiële wijze, zoals bepaald in het dictum van onderhavig arrest, moet worden verminderd. Het bezwaar is gegrond Ambtshalve bezwaar. Artikel , tweede lid, DABM bepaalt dat een opgelegde bestuurlijke geldboete vermeerderd wordt met de opdeciemen die van toepassing zijn voor de strafrechtelijke geldboeten. Het aantal opdeciemen waarmee de strafrechtelijke geldboeten moeten verhoogd worden, is geregeld bij de wet van 5 maart 1952 betreffende de opdécimes op de strafrechtelijke geldboeten. Artikel 2 van de wet van 28 december 2011 houdende diverse bepalingen inzake justitie (II) heeft in artikel 1, eerste en tweede lid, van de wet van 5 maart 1952, zoals gewijzigd bij de wetten van 26 juni MHHC-12/52-VK 6 november

6 2000 en 7 februari 2003, het woord vijfenveertig telkens vervangen door het woord vijftig. Deze bepaling is op 1 januari 2012 in werking getreden. Dit brengt concreet mee dat elke strafrechtelijke geldboete, opgelegd voor feiten gepleegd vanaf 1 januari 2012, moet vermenigvuldigd worden met een factor 6 daar waar voordien een factor 5,5 van toepassing was. Overeenkomstig artikel , tweede lid, DABM moet bijgevolg ook in de bestuurlijke beboeting voor feiten gepleegd vanaf 1 januari 2012 een vermenigvuldigingsfactor 6 worden toegepast. Het Milieuhandhavingscollege stelt vast dat de bestreden beslissing aan de verzoekende partij een bestuurlijke geldboete heeft opgelegd van 13 euro vermeerderd met de opdeciemen (x6) conform artikel DABM, samen 78 euro daar waar de weerhouden feiten nochtans van 1 mei 2010 dateren. Door aldus te beslissen heeft de bestreden beslissing het algemeen rechtsbeginsel van de non-retroactiviteit van de strafwet, zoals tevens verwoord door artikel 7.1. van het Europees Verdrag tot Bescherming van de Rechten van de Mens en de Fundamentele Vrijheden, geschonden. Het beginsel van de non-retroactiviteit raakt de openbare orde gezien het berust op de noodzaak de stabiliteit en de zekerheid van de bestaande rechtsverhoudingen, zoals onder meer deze tussen de rechtsonderhorigen en de overheid, te vrijwaren en aldus eveneens de naleving van het rechtszekerheidsbeginsel te garanderen. Precies dit rechtszekerheidsbeginsel is een van de meest fundamentele rechtsbeginselen die aan de gehele rechtsorde en dus aan de rechtstaat ten grondslag liggen. Nu het bezwaar de openbare orde raakt is het Milieuhandhavingscollege van oordeel dat zij de plicht heeft dit ambtshalve in het geding te brengen. Uit het proces-verbaal van de zitting van 27 september 2012 blijkt dat de verwerende partij, in de gelegenheid gesteld om omtrent dit ambtshalve bezwaar standpunt in te nemen, het Milieuhandhavingscollege dienaangaande vraagt zich in de plaats te stellen voor wat de correcte berekening van de opdeciemen betreft. Het ambtshalve bezwaar is gegrond. De partiële vernietiging van de bestreden beslissing op het punt van de er bepaalde opdeciemen, met in de plaatstelling dienaangaande, dringt zich op De behandeling van het beroep door het Milieuhandhavingscollege heeft geen kosten met zich gebracht, zodat een beslissing over de kosten van het geding zonder voorwerp is. MHHC-12/52-VK 6 november

7 Om deze redenen beslist het Milieuhandhavingscollege: 1. Het door de verzoekende partij ingestelde beroep is ontvankelijk en in de aangegeven mate gegrond. 2. De beslissing 10/AMMC/411-M/LDF van 9 maart 2012 van de gewestelijke entiteit wordt vernietigd in zoverre zij een alternatieve bestuurlijke geldboete van 13 euro oplegt en zij deze geldboete vermeerdert met de opdeciemen die ten tijde van het opleggen van de geldboete van toepassing waren voor de strafrechtelijke geldboeten. 3. De alternatieve bestuurlijke geldboete wordt verminderd tot 1 euro en vermeerderd met de opdeciemen die ten tijde van het plegen van de feiten van toepassing waren voor de strafrechtelijke geldboeten, aldus gebracht op 5,50 euro. Dit arrest is uitgesproken in Brussel op de openbare zitting van 6 november 2012 door het Milieuhandhavingscollege, dat samengesteld is uit: Carole M. BILLIET Ludo DE JAGER Luk JOLY Josef NIJS Peter SCHRYVERS Bart PAESHUYSE kamervoorzitter plaatsvervangend bijgestaan door Xavier VERCAEMER griffier. De griffier, De kamervoorzitter, Xavier VERCAEMER Carole M. BILLIET MHHC-12/52-VK 6 november